Katalog

CUMHURİYET/8 DIŞ HABERLER 6 OCAK 1992 DUNTftDA GEÇEN HAFTA FRANSA Ormanda aşk engellenemiyor MİNE G. SAULNIER PARİS — Fransa başkentinin guney batısındaki Boulogne ormanları, dunyaca ünlü bir gezinti yeridir. Pazar günleri çocukların atlı- kanncaya, kır trenlerine bindikleri, hafta içi giinlerde işadamlarının jogging yaptıkları bu güzel koruda, ter kan içinde koşan J«uı Paul BeimoiMİo ya da Claude Brasseur gîbi atletik sanatçılara rastlamak şasırtıcı sayılmaz. Çunkü Boulogne ormanları, kentin en varsıl semtlerinden 16. Bucağın hemen bitişiğidir. Ancak, dunyaca (!) kanıtlanan ununu, ne yollarında soluk soluğa koşan sanatçılara ne de komşusu varsıl semte borçlu. Tam tersi, geceleri dönüstüğü pespaye bir açıkhava gendevliğine bağlı. Güney Amerika'daki travesti çevrelerinde, cennetten söz eder gibi konuşuluyor Boulogne ormanlarından. Yeni Kaledonya, Kanada, tsviçre ve Ingiltere televizyonları, Paris'lere kadar gelip ormanın filmlerini çekiyorlar. Bir Florida televizyonu, olayla ilgili olarak neredeyse dizi program yaptı. Boulogne ormanları, dehşet ürpertileriyle kendine çekiyor insanları. Koruda, her gece 19'dan sonra buyuk çoğunluğu "seroporitif" yani AIDS adayı olan 500 kadar travesti "görev" yapıyor. Paris Belediyesi, her sabaha karşı, varsıl joggingciler gelmeden önce 900 dönümlük korudan, tam 400 çöpçünün dirayetiyle çoğunluğu prezervatiften oluşan 50 metre kup pislik temizlemekte, çimleri tarayıp düzeltmekte. Travestilerle müşterilerini, caydırmak için bugüne değin aynı belediye, "uygun" alanlara 4000 kazık çakmış. 15 kilometrelik asfalt boyunca 7.300 demir parmaklık yerleştirmiş, hatta arabalı alıcıların kaldırımdaki yaya satıcılara yaklasmasını önlemek uzere 100 bin adet, her biri bir ton ağırlığında taş döşemiş yol ile orman arasına. Geceleri gerçek bir fuhuş yuvasına bürunen orman manzaralarının, kamu sağlığı açısından oluşturduğu tehlike ve özelükle bitişik lüks semtin (örneğin Foch Bulvan'nın) yollarına taşması, bölge sakinlerinin sabrını taşırmak üzere. Eski bakanların, yeni milletvekillerinin ve diplomatların adını taşıyan bildıriler, sonunda bölge kaymakamlığının "en son care"ye başvurmasma yol açtı. Sürucülerin kaldırım güzellerine tonlarca taşlık engellere rağmen ulaşmasına engel olamayan Paris Belediyesi, artık Boulogne ormanlarının bütün yollarını, gece belli bir saatten sonra trafiğe kapayacak. Bölgeye ve ormanın içlerine arabasız ulaşmak mıimkün olmadığına göre kesin çözüm gerçektenbu. İTALYA Etna, dehşet saçıyor ETNA ETEKLERİNDE KÂBUS— Meyve bahçeleri lavlar altında kalabilir. NİLGÜN CERRAHOĞLU ROMA — 1991'in son gününde Mecliste aylardır süren uz^ın mücadelelerden sonra ttalyan bütçesi onaylandı. Genel bir ketner sıkma politikası öngören yeni butçe, yüzde 6'lık bir enflasyona rağmen kamu sektöriındeki maaş artışlannın yüzde 4.5'i geçmemesini hedefliyor ve bulçe açığının azaltılması için bir dizi önlem sıralıyor. Yeni bütcenin bir Özelliği de Italyan ekonomisi içinde şimdiye dek dokunulmaz konuma sahip olan KlT yöncticilerini hedef alması. Biiyuk tartışmalara konu olan butçe, bu yıldan itibaren işletmelerini rasyonel kriterlere göre yönetmeyen KİT yöneticilerinin kapı dışan edilmesini öngörüyor. Bu yeni uygulamaya göre iki yıl üst üste açık veren KlT'lerin yöneticileri, aynı özel sektör işletmelerinde olduğu gibi görevden alınacak. Yeni kabul edilen bu kıstasa göre şimdiki halde durumunu koruyabilen kamu sektoru yöneticilerinin petrol ürünleri üreten "ENI" ile ltalyan Elektrik Kurumu "ENEL'le sımrh kaldığı görülüyor. Sicilya'daki Etna Yanardağı eteklerinde meyve bahçeleri ile çevrili Zafferana" koyu sakinJeri on beş gundur kâbus yaşıyor. Geçimlerini sağlayan elma, armut ve kiraz ağaçları ile evlerinîn Etna Yanardağı altında kalmasından çekinen Zafferana köylüleri, Pompei'nin akıbetine uğramaktan korkuyorlar. Lavlann durmaması halinde köylüler varlannı yoklarını teric etmek zorunda kalacaklar. ttalyan askerleri bunu önlemek için köyün civannda hendekler kazıp lavları durdurmaya çalışıyorlar. Ama ltalyan makamlannın lavları frenlemek konusunda gösterdiği bilimsel çabalara güvenmeyen Zafferana köylüleri; Allah'a sığınmayı yeğliyorlar. 1600 yıhnda yine böyle civar köyleri tehdit eden volkanın dualarla durdurulduğunu iddia eden köylüler, bin kişilik bir grup halinde lavlann önıme gidip büyük bir ayin düzenlemek istiyorlar. Ne ki böyle bir ayinin volkanın kustuğu lavlara karşı sürdürülen cabalan engelleyeceğini ileri süren otoriteler dini törene izin vermiyor. Lavlann önünde gece gündüz uğraş veren görevliler, fotoğraf ve video kameraları ile olay yerine biriken turistleri de uzakla$tırmaya çalışıyor. Volkanoloji uzmanlan, faaliyetin birkaç gttn daha devam edebüeceğini söylüyor. Çizme'nin güney ucundaki 3340 m yüksekliğindeki yanardağ lavlarla etrafa dehşet saçarken, kuzeydeki dağlar da egzoz dumanı altında kaldı. Yübaşı ve Noel tatillerini geçirmek için îtalya'nın Alp Dağlan'na hücum eden 1 milyon kayak sevdalısı, güzelim dağ köylerinde görülmemiş bir trafik keşmekeşi ve kilitlenen araba kuyruklan yarattı. Venedik'in kuzeyinde, Avusturya sınınndaki tanınmış kayak merkezlerinin girişinde çıkışında, kayak tesislerinin bulunduğu noktalarda, restoranların önünde oluşturdukları kuyruklarla kayakçılar Italya'da yeni bir polemik baslattılar. Alp köylerinin büyük kentlerin yaşadığı araba diktatörluğünün altına girmesinden çekinen yöre sakinleri, bundan böyle kış turizmi merkezlerine sımrlı sayıda turist almayı düşünüyor. YUNANISTAN Poker, rulet ve blackjack masalarına hücumSTELYO BERBERAKİS ATtNA — Yunanistan başkenti Atına'da geçen hafta Noel ve yılbaşı tatillerinin yorguniuğu yaşandı. Noel yortusunun içerdiği dini törenleri izleyen eğlencelerden sonra yılbaşı gununde kurulan kumar masaları henuz kaldınlmadı. Çünkü bu üst uste suren tatil gunleri önümüzdeki hafta için de geçerli. Geçen hafta içinde Atina'da mağazalar yarı- mesai yaptı. Halk alışverişini tamamladı. Cumhurbaşkaru, başbakan ve parti başkanları yeni yıl için halka çeşitli mesajlar iletti. Mesajların tumü 1992 yılının hiç de "huzurlu bir yıl olmayacağını" gösterdi. Ekonomik açıdan halka "kemerlerin" daha çok sıkılacağından, dış politika konularında "tehlikeli giınterin yaklaştığına" kadar iç açıcı olmayan mesajlar okundu.. Buna karşın kumara düşkünlüğü ile tanınan Yunan halkı geçen hafta siyasi olmayan konuları konuştu. Poker, rulet, black jack masalarında ne kazandı ne kaybetü... Bunlan konuştu ve yeni yılın kendisi için ne denli uğurlu olacağma bir kanaat getirdi. Öyle ki yapılan araştırmalarda oyun malzemesi satan dükkânlard^ iskambil kâğıtları ile markaların tükendjği ortaya çıktı. Geçen hafta Yunanistan'da konuşulan politik olaylardan biri, PASOK lideri Andreas Papandreu ve PASOK hükumetleri döneminde yapılan yolsuzlukların aleyhinde açılan davalann önümüzdeki hafta içinde tamamlanacağına yönelik yapılan açıkiama oldu. "Sanık"lardan PASOK'un Maliye Bakanı Dimitris Covolas, "Mahkeme eg>r beni suçlu gösterecek bir karar alırsa Uk önce cesedimin iızerinden geçecekkr" uyansında bulundu. PASOK ise genel olarak mahkemenin alacağı kararın "aleyfcte" olması olasıhğına karşı tüm ülkede çeşitli kampanyalara başlamış bulunuyor.. tkinci konuşulan politik olay, dış üişkileri ilgilendiriyor, görüşmeyecekleri konusu geçen hafta "askıya" alınırken Atina ile Üsküp arasındaki anlaşmazlıklar yeni boyutlar kazandı. Bu anlaşmazlıklarım gidermek amacıyla geçen cuma günu Atina'da taraflar arasında bir teknokratlar görüşmesi yapıldı. Ancak bu görüşmeler Yunanlılann toplantıyı terk etmesi üzerine yarıda kesildi.. Çünkü Üsküp temsilcileri Yunanlılann koştuğu sartı ret etmişlerdi. Yunanlılann bu sartı Üsküp'ün, özerkliğini ilan etmesi durumunda Yunan tarihi ve büyük tskender ile bağlantılı olarak görülen "Makedonya" adından feragat etmesini öngöruyordu. BELÇİKA AT tokmağı Portekizlide SABETAY VAROL BRÜKSEL — Yeni yılla birlikte Avrupa Topluluğu'nda donem başkanlığı, 6 aylığına Hollanda'dan Portekiz'e geçti. "Donem Baskanlıgı" kurumu, diğer uluslararası kuruluşlara oranla, AT bünyesinde çok daha fazla önem taşıdığı için Portekizlilerin, 1992'nin ilk yarısına ait çalışma programlannın ne olacağı, her devir teslimi sırasında olduğu gibi topluluk çevrelerinde geniş ilgi uyandırdı. Geçen yıl sonundan önce, Maastricht'teki dorukla birlikte yeni "birtik" anlaşmasına kavuşan topluluk için onumuzdeki yıl kritik bir devre olacağa benziyor. Yeni anlaşmanın, 12 üye devlet tarafından onaylanması gerekiyor. Onay muamelelerinin bir yıl kadar surmesi bekleniyor. Onaydan önce kimi ülkeler, kendi ulusal yasalannda önemli değişikliklere gıtmek durumunda. Bu arada 12 hükümetten bir bölumü, mecbur olmamakla beraber yeni anlaşmayı ulusal parlamentolanndan geçirmeyi tasarlıyor, bazılan referandumdan da söz ediyor. Bu koşullarda, yeni belgede öngörülen "siyasi birlik" kurumlarımn, 1993 başından önce yürürlüğe girmesi mümkun değil. Başka bir deyişle Portekizli dönem başkanlığı, "ortak dış poiitika ve savunma * politikası" yürütme organı olmayacak. Ne var ki Avrupa kamuoyu, şimdiden Maastricht doruğu ve sonrasında yapılan güçlü propaganda yüzünden, ATden bir ortak dış politika beklentisine girdi. Oysa topluluğun elınde, bu amaçla kullanabileceği tek organ, "siyasi işbiriiği" adı verilen. son derece kısıtlı mekanizmadan başka bir şey değil. Portekizliler eskiden olduğu gibi^bu organı kullanarak olsa olsa "ortak dış politikamsı" bir çalışma yapacak. öteyandan uluslararası poJitika konusunda AT*ye giderek artan sorumluluklar yüklenecek. Birçbkları Portekizlilerin bu sorumluluğun altıadan kalkacak diplomatlk deneyime sahip olu^ olmadığını tartışma konusu yaptı. Portekizliler, önümüzdeki 6 ay boyunca Afrika ve 1-atin Amerika gibi Üçüncü ' Dünya'nın önemli bölgejeri ile AT arasında çok sıkı-bir ilişkiler ağı oluşturabilecak. Coğrafı bakımdan uzak • olduğu için de Orta ve Do'ğu Avrupa ulkeleri ile ilişkileri\ ve bu ulkelerden gelen tam uyelik başvurusu sorunlarını daha büyük bir • soğukkanlıhkla ele alabilec'k. > RUSYA \ BDT suskun, zamlar gürültülü HAKAN AKSAY MOSKOVA — 21 aralıkta Alma-Ata'da kurulduğu ilan edilen Bağımsız Oevletler Topluluğu'nun (BDT) bir hafta önceki toplantıs: merakla bekleniyordu. Ancak Minsk'ten gelen haberler duş kınklığı yarattı. Ne ortak savunma sistemi ne de topluluk içi ekonomik ilişkiler konusunda, dişe dokunur hiçbir gelişme olmadı. Tersine, topluluk içi çelişkilerin keskinleştiği hissedildi. Özelükle de Rusya ile Ukrayna arasındaki ilişkiler iyice gerginleşmeye başladı. Gorbaçov'un "birlik anlaşması" formulunu suya düşuren Ukrayna lideri Kravçuk, yavaş yavaş Yeltsin'e karşı da aynı tutumu izlemeye başlıyor. BDT'nin para birimi rublenin Rusya'nın denetimi altında olması, büyukelçiliklerin neredeyse otomatikman Rusya'nın mulkiyetine geçmesi, Sovyet televizyonunun Rusya televizyonu haline gelmesi, öteki topluluk üyelerinin tepkisini kazanıyor. En çok da Ukrayna'nın. Ekonomik reformun en sancılı adımı olan fiyat liberalleştirmesi konusunda Rusya başta gidiyor. BDT'nin öteki uyelerı, bu konuda attıkları ve atacakları adımların önemli ölçude Rusya'nın tutumuna bağlı olduğu propagandasını başarıyla yurutmeye başladılar. Fatura Yeltsin'e çıkartılmaya çalışılıyor. Öte yandan Rusya'da 2 ocaktan itibaren devlet -bazı mallara tavan fıyatlan koymanın dışında- fiyat belirleme işine kanşmama kararını uygulamaya koydu. Piyasa ekonomisine geçişi ve rekabet koşullannı teşvik eden bu önlem, pek çok mala 3-6, hatta yer yer 10-15 kat zam gelmesi anlamını taşıyor. Halk zamların şoku içinde, ancak yalnızca alıcıya özgu değil bu şok. Üretici ve satıcılar da şoka girdi. Hangi mala ne fiyat vereceklerini saptayabilmiş ve rekabete girmeye hazırlanabilmiş değiller. Pek çok mal ortaya çıkmadı henuz. Ancak Yeltsin'in ekonomik politikası tartışmaya açılmış oldu. Rusya liderinin toplumsal saygınlığı, beklenildiği gibi düşmeye başladı. KEMALETTIN KOYAŞ'ı yitirdik. Cenazesi bugun öğle namazından sonra İnegöl Mezit Köyü'nde « toprağa verilecektir. Ailesi atlına NURHAN - EDİP KAVLZI1J Ağlama tyuvarı, kara rağmen boş kalmadı. (Fotoğraf: HERALD TRIBUNE) Ortadoğu'yu kar Vurdu' Dış Haberler Servisi — Ortadoğu havası geçen hafta bolge ulkelerinde yaşayanlan ıslattı, yolları karlar kapladı. Israilli, 43 yıldan beri yaşanan en İcotu hava koşullarıyla karşı karşıya kaldı. Kudus'te, Korfez savaşı sırasında Saddam'ın fuzelerine karşı alınan onlemlere yeniden başvuruldu. Belediye çalışanları, kalınlığı 40 cm'ye ulaşan kara karşı alarma geçirildi. Inlernational Herald Tribune gazetesindeki bir habere gore Mısır'ın ana liman kentı Iskenderiye, fırtına nedenıyle kapandı. Urdun, 68 yılın en şiddetli kar fırtınasına sahne oldu. Karayolları ulasıma kapanırken Kraliçe Aliye Havaalanı'nı kaplayan 76 cm kahnlığındaki kar, beş saatlik çabadan sonra temızlenebildi. Soğuk hava dalgası ile gelen yağışlar, su sıkıntısı çekenlerin yu/unu guldurdu. Urdun'de su rezervleri yuzde 50 kapasıteye ulaşırken İsrail'de yıllardır ılk kez yeraltı depolarına su pompalandı. ÎNGÎLTERE Ne olacak bu ülke ekonomisinin hali? EDtP EMtL ÖYMEN ~~ LONDRA — Noel'i atlatıp, ardından yılbaşı tatiline takılan Ingihere'de yaşam ancak bugünden itibaren normale dönmeye başlayacak. Noel çamlan halen ev ve işyerlerinde, caddelerdeki süslemeler de yerlerinde. Hafta sonuna doğru Noel, sonbahara kadar yeniden rafa kaldınlacak. Noel narkozu ile unutulan bir sorun yeniden bilince yerleşecek: Erken seçim... Ve bir soru: Ne olacak bu ekonominin hali? Başbakan John Major geçen hafta, yeniyıl mesajında ekonomi hakkmda gayet olumlu ve iyimser bir tablo çizdi. Ama bol "cek-cak" ve "ceğiz-cağız"lı mesaja aldınş eden olmadı. Iktisatçılar, açıkça ve resmen sterlinin devalüasyonundan söz ediyorlar. Ekonomik durgunluk, geçici bir duraklama değil, bir bataklık oldu. lflaslara artık alışıldı. Haftada 200 irili ufaklı şirket batıyor. tşsizlik artıyor. Hem de ülkenin en varlıkh yörelerinde... Kedi ve köpekleri bile kayda geçirmeye meraklı Ingilizler, işsizlerini kaygı ile izliyorlar. Sayı şimdilik 2.5 milyon. Daha da artacak. Evet, enflasyon duşük; Türkiye"deki yüzde 71'lik düzey bilim- kurgu gibi görünuyor, ama ekonomi buzdolabında aynı zamanda. Yaprak kımıldamıyor. Para pahalı. Krediler pahalı. Herkesin kredi ile yaşadığı ülkede kişisel borçlanma milyarlara ulaşmış durumda. Ortadirek çok borçlu. Zevk için harcanacak para gayet kısıtlı. tngiltere'nin bu dertlerinden Türkiye de etkilenecek. Ekonomik koşullar böyle sürdüğu takdirde, Türkiye"nin burun kıvırdığı "para harcamayan duşük kaliteli" İngiliz turist bile bu yıl mumla aranır hale gelecek Türkiye'de. Seçim gerçekten erkene alınır da nisan-haziran arasına sıkışırsa, ortadirek turist, cuzdanını halletmeden çantasına mayosunu koyup da yollara duşmeyecek. Menem'den • BUENOS AIRES (AA) — Arjantin Devlet Başkanı Carlos Menem, tngiltere ile aralanndaki Falkland adaları sorununun, uluslararası hakemüğe başvurularak çözülmesini önerdi. Menem, gazetecilere yaptığı açıklamada, Falkland adalannın egemenliği konusunun bir uluslararası hakemlik organı aracılığıyla çözülmesini istediklerini belirterek bu konuda haklı olduklannın ortaya çıkacağını ve adalann en sonunda Arjantin'e geçeceğine inandığım belirtti. 'Laik Türkiye güçlti ve etkin^ • BRÜKSEL (AA) — Avrupa'nın, Türkiye'ye 1992 yıhnda her zamankinden daha çok önem vereceği, çünkü Türkiye'nin Avrupa Topluluğu için bugüne dek rahatsızlık kayrıağı olan jeopolitik konumunun, 'tam aksine Türkiye için bir avantaj haline gelmeye başladığı' belirtiliyor. Belçikalı tamnmış gazeteci John Palmer, The European gazetesi ve The Bulletin dergisine yazdığı yorumlarda, Sovyetler Birliği'nin çözülüşü ile önem kazanan Türk cumhuriyetlerinin, Balkanlar'daki istikrarsızlığın ve Ortadoğu'daki aşırı Islama hareketin güç kazanmasının bu bölgelerle sınudaş olan ve yakın Üişkileri bulunan laik Türkiye'ye güç ve etki kazandırdığını belirtiyor. Israil, kararı . onayladi • KUDÜS (AA) — Israil hükümeti, dün yaptığı haftalık toplantısında, daha önce alınan 12 Filistinlinin sınır dışı edilmesi karannı tartışmasız onayladi. Işgal topraklarında yaşayan 12 Filistinlinin sınır dışı edilmesine ilişkin karar, tsrail'e yerleşen bir Yahudinin Gazze Şeridi'nde öldürülmesinin ardından perşembe günü Başbakan Izak Şamir ile Savunma Bakanı Moşe Arens tarafından ahnmıştı. Cezayir §eçimleri adil • CEZAYtR (AA) — Cezayir'de seçimlerden sorumlu Anayasa Konseyi üyeleri, 26 aralıkta yapılan ve ülkedeki radikal Islamcılann zaferiyle sonuçlanan genel seçimlerin ilk turunun iptal edilmeyeceğini açıkladılar. Cezayir'de tslamcılann zaferinden sonra bazı yayın organlarının, seçimlere hile karıştırıldığı için iptal edilmesi yolundaki spekülasyonlarına cevaben, dün bir gazeteye makale yazan Anayasa Konseyi üyesi Said Ebucahir, bazı hileler olsa bile seçimlerin tümünün değil, bazı sandalyeler için iptal edilebileceğini belirtti. HÖH'den Jelev'e destek • SOFYA (AA) — Bulgaristan'ın üçüncü buyuk siyasi giıcü Hak ve Özgürlüklükler Hareketi (HOH), 12 ocakta yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Demokratik Güçler Birliği (DGB) adayı - cumhurbaşkam Jelyu Jelev'i destekleyeceğini açıkladı. HÖH'nin Sofya'da düzenlediğr basın toplantısından önce okunan bir deklarasyonda, "HÖH ve DGB arasında çeşitli seviyelerde yapılan yapıcı ve verimli işbirliğinin medeni bir toplum oluşturma yolundaki ortak çabalann bir sonucu" olduğu belirtildi." UNICEFe saldın • Dış Haberler Servisi — Afrika ülkesi Somali'de BM Çocuklara Yardım Fonu merkezine düzenlenen bir saldırıda, bir görevlinin öldüğü iki kişinin de yaralandığı bildirildi. AFP'nin haberine göre kıyı kenti Bosaso'da meydana gelen olayda CARE yardım kuruluşuna bağlı bir görevli saldırıdan yara almadan kurtuldu.