Katalog

CUMHURİYET/10 EKONOMİ 6 OCAK 1992: BORSA NOTLARI ABDLRRAHMAN YILDIRIM Ekonomik paket ve fırsatDöviz, faiz ve borsa. Birbi- rinin atternatifi üç yatırım ara- cı. Biri çıktığı zaman diğerle- rini baskı altına alıyor. Hükü- met, gözüne borsayı kestir- miş, canlandıncı önlemler alacak, böylece dövizi ve fai- zi baskı altında tutacak. Sa- nayiye, ekonomıye daha ucuz maliyetli kaynak sağlayıcı or- tamı yaratacak. 16 ocakta açıklanacak "ekonomik pa- ket"te ve ardından gerçek- leştirilecek "mali reformda' bu yönde değişiklikler plan- lanıyor. Borsa ise ekonomik paketi bektiyor. Bu bektenti içinde ç o ğu aracı ve müşteri rnala bo- ğulmuş dunjmda. Kapalıçarşı ağtrtkiı oterak hâfâ döyizde Ka- am sonunoa terk ettiği borsa- ye güçtü oiarak vönelmjş değil henüz. Bu tabto içinde borsa dalgalı bir seyir izJiyor ve iştem hacmi düşüyor. Onümüzdeki gûnterde de dövize ve paketin tçeriğine ilişkin haberiere göre borsada hareketter beklenebt- lir. Ama ayın 15'ine kadar gürv lük oynayanlar için epey süre var. Buntar, önce endekste bir düşüşû deneyebüir ve düşük fr yattan ay ortasına doğru mal topiamak isteyebilirter. Düşüşü başaramazJarsa "gaz verip" şj- şkme yoluna gidebilirier. Ve bu kez ay ortasında satıcı oiabilir- ler. Bektenti ise paket açdcbğıza- man içinden ne pkacağna, de- tay birtakım teşviklerin ne ote- cağma ve kurumsal yatınmctla- rm ne zaman borsaya getece- ğineiltskin. Gercekteştirilecek vecgi dü- zentemeten içinde kurumsal yatnmoiann borsaya gtrişi teş- vik edilecek. SPK ise Sermaye Piyasası Kanun DeğlsMcMği Tasansı'nı hazıriryor. Ekonomik pakete uy- gun ve onunia birlikte tamam- tenacak. Herhangi bir pürüz çtkmasın diye de Merkez Ban- k m ile dirsek temasnda bulu- nuiuyor. Muhtemeten bu ay so- nunda tasan Medis'e scınula- cak. Tasanda anahafianyta şu kontiar yer alıyor Kamuoyunun sürekH ve etkin bir btçimde ay- dınlablması, insktor tradlng'in yasaklanması ve yatınmanın korunması, her şeyin sözteş- Borsanın 6 yıllık panoraması (yıl sonları itibarıyta) YILUR IMKB Endeksi (1986 başı: 100) Sirkettenn toplam piyasa değ. (milyar TL.) Fiyat/kazanç oranı Temettü verimi (%) Hisse senedı ışlem hacmi (milyar TL.) Işlem gören şırket sayısı Borsa üyelerinın sayısı 1986 170.86 709 5.07 9.15 9 80 47 1987 673.00 3 182 15.86 2.82 105 82 73 1988 373.93 2.048 4.97 10.48 149 79 80 1989 2217.66 15 553 15.74 3.44 1.736 76 94 1990 32.5575 55.250 23.97 2.62 15.312 110 116 1991 4369.15 78 982 15.88 3.95 35.486 134 165 meye bağlanmas, mali suçlar ve mali cezalar, aracthk faaliyet- lerinin yeniden düzenlenmesi, araalann güçtendirilmesi, repo- nun ve açığa satşın düzenlen- mesi, yeni mali araçlar, uzun vadeli ve hisse senedi ağıriıklı yatnm fonlannın tesviki. Borsa Araa Kurumlan Yöne- tkâleri Demeği ise sektörün be- nimsediği teşvik öntemlerini bir rapor halıne getirdi ve ilgili Ba- kan ÇiUer ile SPK'ya sundu. 7 maddelik istekter şöyte sıralan- dı: 1- Tatebin büyütülebilmesl için önceM olarak kurumsal yabnmaiara Msldn düzente- meter yapılmaJıdır. 2- Kurumlann borsada alım satımda elde ettikleri deger ar- tş kazançlan vergi dısı bırakıl- maltdır. Kurumlann verimsiz al- tarnatif yatınm araçlanna yatırv mı caydınlmakdır. 3- Kamu menkul kıymetle- rinde stopaj <k(ln Jk••ahdır. 4- Şirketterin sermaye piya- sasndan finansman sağlama- lannı teşvik etmek amactyla fi- nansman harcamalannı gider yazmalan kademeli oiarak kal- dınlmalıdır. 5- Portföyünün en az yüz- de 251 htooc ssnBdnden olu- san uzun vadeü yatmm fon- lannın kazançlan vergi dışı tutulmalıdır. 6- Bir yıl süreyle yatınm fon- lanna kablan tasarruf sahibi, el- de ettiği kazancı yatınm indiri- mi mantığı çerçevesinde belli oranda Gelir Nfergisi'nden indi- rebilmelidir. 7- Emisyon primlerinin ser- mayeye ilave edUmesi halin- de Geiir vergisi stopajı kesil- memeN ve sennaye artbnmı suretiyte halka açılmalar teş- vik edHmettdir. İstekterie, planianan önlem- lerin çogu çaktşryor. Kamu ta- rafı sermaye ptyasasını geliştir- rrteye istekJi ve gayreöi. Eğer bu ftrsat da kaçınlırsa "yazık olur borsaya." Erdemir'in kârıve geleceğiBorsanın lokomotiflerinden Erdemir'in 1991 yılı kârı hafta içinde 871 milyar lira oiarak açıklandı. 9 aylık bilançosunda 532 milyar lira kâr gösteren Erdemir'in son üç aylık performansı çok yüksekti. Türkiye'de tekel konumundaydı. 1991'de 2 trityon 943 milyar liralık satış yapmıştı ve her 100 liralık satıştan 33.8 lira kâr elde etmişti. Böyle bir kâr marjıyla çalışan şirketin hissesi normal koşullarda iyi prim yapardı. Ama öyle olmadı. Borsanın yüzde 2 yükseldiği geçen hafta Erdemir'in artışı yüzde 3.85'te kaldı. Bunun en büyük etkeni satışların gelmesiydi. Birikim Menkul Değerier, 2600 lotluk Erdemir hissesini sattı ve üyeler arası işlem hacmi sıralamasında üçüncülüğe yükseldi. Birikim yetkilileri, bu satışları Erdemir Emekll Sandığı adına gerçekleştirdiklerini ve satışları tamamladıklarını söylediler. Bu hisseye yatınm yapmayı düşünenlere şu hatırlatmayı yapalım: Erdemir'in özel bir kanunla kunılmuş, kânnın yüzde 50'sini dağıtma zorunluluğu yok, gecmiş yıllarda briit kanndan yüzde 17-18 vergi ödemlş ve yüzde 26-27 oranında temettü vermiş. Kapasrte arttınm yatınmlan ihale edilmesine karşılık önemli ölçüde harcama yapılmamış. Bu yatmmın flnansmanı için gelecekte sermaye arttınmına gftmesi ve kânnın azalması kuvvetli bir olasılık. Erdemir hisselerinin ABD sermaye piyasalannda işlem gormesi İçin 1.25 dolar ile 4 dolar arasında değişen fiyatlar üzerinden pazariık yapıldığı da söyleniyor. Moğııltay'dan memııra:Acele etmeyin tş-Sendika Servisi — Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakaru Meh- met Mogultay, memurlann yüz- de 25-30 düzeyinde maaş artış oranlannı protesto etmek üzere eyleme geçmelerini, 'aceleci davntnmak' oiarak değerlendir- di. Moğultay, 54 trilyon lira büt- çe açığı olduğunu hatırlatarak, "Henüz enflasyonu aşagı çek- mek için tedbiıier alınmadan ve ekonomik program uygulanma- dan iyi zam takbinoe bulunmak haksızhktır" dedi. SHP Pendik llçesi lşçi Komisyonu'nca dün düzenlenen, "Çafcşanlann So- runlan, Çözttm Önerikri, Çabş- ma Yasalan ile tlgili Memnr Sendikalan" konulu panele ka- tılan Çalışma ve Sosyal Güven- lik Bakanı Mehmet Moğultay, issizlik sigortasırun kurulabilme- si için lş ve lşçi Bulma Kurumu- nun hukuki yapısının değişme- si gerektiğiııi söyledi. DISK'in mal varhğının Anti Terör Yasa- sı'na eklenen bir yasayla elinden ahnmaya çakşılmasını hukuk ci- nayeti oiarak yorumlayan Mo- ğultay, bu konuda bir çalışmayı hükümete sunduklannı söyledi. Mehmet Moğultay, ba- kanlıgının ve hükümetin çalı- şanların sorunlanna sahip çık- tığını belirterek çaüşanlara 'so- runlann çözümlenmesi için ace- le etmeyin' mesajını verdi. Mo- ğultay, hükümet programının sendikal haklann ILO ilkeleri uyannca kurumsallasmasını ön- gördüğünü, bu çerçevede sendi- kal özgürlüklere ilişkin 87 ve 151 sayılı ILO sözleşmelerinin kabul edilmesi 'yönünde çalışmalara başladıklarını bakanlıkiara, iş- çi ve işveren örgütlerine bu ko- nuda vazı yazüarak görüşlerinin istendiğini belirtti. ILO'nun ça- lışanların haksız feshe karşı ko- runmasına ilişkin 158 sayıb söz- ieşmesinin de gündeme getirile- ceğini söyledi tşverenlerin yük- sek kıdemli işçiyi işten çıkarta- rak yeni işçi alma yoluna gitti- ğini belirten Mehmet Moğultay, şöyle konuştu: "İşten çıkartma- larda yareıyı devreje sokmak is- tiyoruz. İşten çıkartmalaria ilgili 13, 17 ve 24. maddelerin değiş- tirilmesi doğnıltusunda taslak- lar hazırlandı. tşyeri temsilcile- rinin işgüvenliğini sağlayan 30. maddeye benzer bir duzealeme getirerek tüm işçilere uygulamak istiyonız." Mehmet Moğultay, issizlik sigortasırun kurulabilme- si için öncelikle tş ve lşçi Bulma Kurumu'nun hukuki yapısının değiştirilmesi gerektiğini, bu doğrultuda kuruma talimat ve- rildiğini bildirdi. İssizlik sigor- tası konusunda Alman sistemi- nin göz önünde bulundurularak çalışmalara başlandığını söyledi. Türkiye'de 55 milyon kişiden an- cak 28 milyonunun sosyal gü- venlik şemsiyesi ahında olduğu- nu kaydeden Mehmet Moğultay, Emekli Sandığı, SSK ve Bağ- Kur'un tek çatı altında toplan- ması ve sosyal güvenlik temel yasası çıkartılarak herkesin sos- yal güvenliğe kavuşturulacağını ve bir sosyal güvenlik sigortası sicil numarası olacağını söyledi. KOREM DIŞ TİCARET A.Ş. •a •• MUHASEBE MUDURU GELİŞMEKTE 0LAN BİR DIŞ TİCARET ŞİRKETİ İÇİN • MUHASEBE • FİNANSMAN • PERSONEL VE İDARİ İŞLERİ FİİLEN YÜRÜTECEK MUHASEBE M Ü D Ü R Ü ARANMAKTADIR. ASKERLİĞİNİ YAPMI.Ş 35 YAŞJNI GEÇMEMİŞ DİNAMİK VE NEZİH BİR 0RTAMA UYUM SAĞLAYABİLECEK TERCİHEN İNGİLİZCE BİLEN İSTEKLİLERİN KOREM DIŞ TİCARET AŞ PROF. MAZHAR ÖKTEM SOK. KAZAZ İŞHANI KAT: 1 N0: 3/5 ŞİŞLİ/İSTANBUL ADRESİNE ÖZGEÇMİŞLERİ VE BİR FOTOĞRAF İLE BASVURMALARI RİCA OLUNUR. MÛRACAATLAR KESİNLİKLE GİZLİ TUTULACAKTIR. Çızgı. renk ve desenını oluştururken bılgısayar dahıl her tur aracı kullanan, yazı dılını hızla göruntu dılıne çevırebılen ve yaptığı ışın bir sanat olmaktan ote 'reklamcılık' olduğunu da b'ılen, 'yaratıcı' bir Art Directorarıyoruz Kendısınde kes-yapıştırcılığın otesınde bırşeyler sezen. rapıdoyu olduğu kadar kafasını da kullanan, orjınal düzenlerken metınlerı okuyan veArt Dırectore yardımcı olacak bir Yaratıcı Grafiker arıyoruz. Ajansımızın yoğun temposuna ayak uydurabılecek ve çalışandan ote bir paytaşan' olacak en az 3 yıl "Muteber Ajans" deneyımlı ısteklılerın 172 78 69 Nolu telefonumuzdan Mehmet Oğuzhan'dan randevu alarak CVIerı ve yaptıkları ışlerden orneklerle şahsen başvurmaları rıca olunur Erkek adayların askerlığını yapmış olmaları gerekmektedır. PANEL Reklamcılık & Halkla llişkiler Maya Sokak No 7/ 10 80300 Gayrettepe-ISTANBUL Bir reklam ajansı deneyimli Grafik Tasarımcı arıyor. Adayların M.S.Ü.-M.Ü. Grafik Bölümü mezunu olmaları gerekmektedir. İlgilenenlerin: 134 07 79 No: lu telefondan randevu almaları rica olunur. R E K L A M D U N Y A S I McCann Erickson'un Milano bürosu tarafından hazırlanan 'Levi's 501. Her dunı- ma uyar' sloganlı reklamlan Epica'dan birincilik ödulünü aldı. Her duruma uyar Avrupa'run yaratıcılık alanındaki en saygın ödüllerinden sayılan Epica'nın 1991 ödülleri dağıtıldı. 1987 yılından bu yana dağıtılan Epica ödülleri'nde birin- ciliği bu yıl McCann Erickson (Milano) Reklam Ajansı Levi's için hazırladığı rek- lamla kazandı. "Levi's 501. Her dunı- ma nyar" sloganının kullanüdığı reklam- da Milka Pogliani kreatif direktör, Ste- fano Colombo art direktör, Alessand- ro Canale metin yazan oiarak görev al- dı. Fotoğrafları Graham Ford çekti. Londra'da gerçek jeanlar kullanılarak çekilen Levi's reklamlannda Sumo güreş- çisinin kullanıldığı bölümdeki poz için gureşçi iplerle tutturuldu, atın yüzünde- ki ifade ise hayvanı havuç ve kısrak po- posu ile cezbederek sağlandı. ^ y Epica Jnrisin- — Avrupa'nın 18 ülkesinde yayımla- nan 26 reklam dergisi yöneticisinin oluş- turduğu Epica jürisi, 1991 ödüllerini da- ğıttıktan sonra Türkiye'nin de 1992 jüri üyesi oiarak Marketing Türkiye dergisi- nin bir temsilcisini bünyesine çağırdı. Türkiye'de yatınm yapan, ortak ya da temsilcilik açan çokuluslu reklam ajans- larının yanı sıra Avrupa'nın en onemli reklam yaratıcılığı ödüllerinden biri olan Epica aracılığıyla Türkiye reklamcılığı da Avrupa sahnesinde bundan sonra sade- ce yarışmacı oiarak değil, jüri üyesi oia- rak da bulunacak. Tbe GnMe'uı ikinei sa^va çıktı — Lale Apa'nın yayıncılığını ve yonetmen- liğini yaptığı "Istanbul The Guide" der- gisinin ikinei sayısı çıktı. Kuçük boy, % sayfalık tümü lngilizce olarak yayımlanan bu dergi, tstanbul'da oturan yabancılara ve İstanbul'a gelen turistlere iki aylık fre- kanslarla kentin çeşitli tarihi, turistik, kültürel ve sanatsal etkinliklerinin ayrın- tılı çizelgesini veriyor. Yabancı işadamlan ve yatırımcılara reklamlarıyla seslenmek isteyen yerli ve yabancı reklam verenlerin rağbet ettiği bu yeni medyanın reklam sayfalan da oldukça zengin. tstanbul The Guide, "Büyükdere Cad. 191 Levent- Istanbul" adresinde yayımlanıyor. Tele- fon: 164 25 27. Cenajans'a gelenl e f(eleeek ler — 1991 yılında butçe itibarıyla Tur- kiye'nin en büyük reklam ajansı unvanı- nı koruyan Cenajans/Grey, Türk Demir- döküm'ün başta doğalgaz olmak üzere birçok ürününü, ciklet üreticisi Baysan'ı (Özcan, Patbom, Bombibom ve diğerle- rini) ve nihayet Set Gnıp Holding çimen- tolarının reklam ve tanıtım hizmetlerini üstlendi. Ajansın Başkan Vekili Cem Şaş- maz, yakında iki yeni reklam verenin da- ha Cenajans/Grey portföyüne katılacağı- nı bildirdi. T E K N O L O J I V I T R I N I Ifeni güvenlik sistemi Bugüne kadar evlerde güvenlik ama- cıyla kullamlan klasik "video güvenlik sistemkri" fiks bir kamerayla çalıştıkları için kapınm önünde bekleyen kişinin bir arkadaş mı yoksa içeri girmesi sakıncalı biri mi olduğu konusunda fıkir vermek- te yetersiz kalıyordu. Bu sorunu göz önü- ne alan The Video Sentry Pan Tilt şirke- ti yeni bir video güvenlik sistemi geliştir- di. Yeni sistemde yer alan kamera fiks bir kameraya göre 4 defa daha büyük bir alanı tarayabiliyor. Kapı zilinin bir par- çası olarak kapının hemen yanına mon- te edilen bir ya da iki monitörlü birim, evin içinden dışarıdaki ziyaretçinin hem sesini hem degöriintüsünü ileterek kont- rol olanağı sağhyor. Kameranın içinde yer alan kızılötesi ışmlara duyarh aletler ve arkadan ışıklandırılmış ekran aynca dışannın tamamen karanlık olduğu za- manlarda da ziyaretçinin oldukça net bir görüntüsünün ahnmasım sağlıyor. Evler için düşünülen bu yeni video sisteminin fiyatı ise yaklaşık 6 milyon lira. Kendi el yazmızı kullanın Bilgisayar teknolojisinde yenilikler bir- birini izliyor. Artık günlük yaşamın içi- ne iyiden iyiye giren ve aynı oranda da küçülebilen bilgisayarlar neredeyse elek- tronik bir defter ya da kitap gibi her an üstüne yazıp çizeceğiniz bir görünüme girdiler. Bu bilgisayarlan diğerlerinden ayıran en önemli özellik ise ekrana ken- di el yazınızla yazabilmeniz. Slate of Scottsdale şirketi de PenBook tipi bu bil- gisayarlann yeni bir çeşidini üretti. Yeni bir software programla çalışan bilgisiya- nn iki ana işlevi bulunuyor: PenBook Yazı ve PenBook Okuma. Software programm birinci işlevi olan yazı prog- ramı pek çok yazılı metin ve grafıği ala- rak masaüstü bilgisayanrun aşın derecede yüklenmesini önlüyor. İkinei işlev olan okuma programı ise kaleminizin bir uç darbesiyle sayfalan açmamza olanak ta- myor. Bu yeni programla sözcüklerin al- tım çizmek, notlar almak gibi ekran üze- rinde her türlü karalamayı yapabiliyor- sunuz. Bu yıhn ortalannda satışa sunul- ması planianan defter tipi bu bilgisaya- rın fiyatının ise yaklaşık 3.5 milyon lira dolayında obnası bekleniyor. EKONOMİ KITAPLIGI Ercan Uygur / tktisat Söyleşileri (Görüşler, Sorunlar, Çözümler) / Bilgi Yayınevi / 335 sayfa / 33.000 lira. Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim üyelerinden Prof. Uygur'un yeni kitabı dünyaya ve Türkiye 1 ye farklı açılardan bakan 10 iktisatçıyla yapılan sorulu-yanıtlı söyleşilerden oluşuyor. Kemal Der- viş, Asım Erdilek, Korkut Boratav, Tuncer Bulu- tay, Bilsay Kuruç, Ataman Aksoy, Hasan Ersel, Yümaz Akyiiz, Merih Celasun ve Yavuz Ege ile yapılan bu ekonomi söyleşilerinde başta enflas- yon olmak üzere istikrar politikaları, toplumsal uzlaşma, gelir dağıhmı, büyüme, issizlik, para po- litikası gibi güncel sorunlar tartışılıyor. Prof. Uy- gur, kitabının sunuş bölümünde, "Daha doğru ve saglıklı politika karariannın olabildiğince tartı- şılarak almdtgı ortak düşüncesinden hareketle di- legimiz iktisatçılann daha çok yer aldığı tarbşma ortamlannın yaratılmasıdır" diyerek bir bakıma kitabı yazış amacını da açıklıyor. İKTİSAT SÖYLEŞİLERİ <*ORl ^LLK • SOftt \L\K • lOZLMUK ERCAN UYC.UR