Katalog

CUMHURİYET/10 DIŞ HABERLER 5NÎSAN1991 Türkiye-Isviçre ilişkileri • ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) — Turkiye ile lsviçre arasında geçen mayıs ayından bu yana "soğuk" olan ilişkiler, Ankara'da yapılan üst düzey görüşmelerde ele alınıyor. lsviçre Dışişleri Bakanı Rene Felber, Dışişleri Bakanı Ahmet Kuncebe Alptemoçin'in resmi davetlisi olarak söz konusu görüşmelere katılmak üzere dun Ankara'ya geldi. Felber'in ziyareti sırasında, lsviçre'nin once Güneydoğu Anadolu'daki insan hakları ihlallerini, ardından da Körfez savaşını gerekçe gostererek Türkiye'ye yaptığı silah satışını dondurması üzerine iki ülke arasında beliren gerginliğin gıderilmesine çalışılacak. Dışişleri Bakanlığı çevreleri, ikili ilişkiler ele alınırken isviçre'nin 18 ocakta yürürluğe koyduğu ve Türkiye'ye fiüi silah ambargosu anlamına gelen kararın uzerinde ağırhkla durulacağmı kaydettiler. Atina'dan tatbikata tepki • ATİNA (Cumhuriyet) — Yunanistan, Türk Süahlı Kuvvetleri'nin KKTC'de başlattığı Toros-1-91 askeri tatbikatlanna sert tepki gösterdi. Yunan hükümet sözcusu Viron Polidoras, söz konusu tatbikatlann uluslararası kamuoyu nezdinde "tahrik" oluşturduğunu ve Kıbrıs sorununun çözumü için "Turkiye'nin guvenirliliğini zedelediğıni" one surdü. Polidoras, açıklamasında, • "Türk işgal kuvvetlerinin Kıbns'ın işgal edilmiş bölgesınde . gerçekleştirdikleri askeri _ tatbikatlar Yunan hükümeti tarafından esefle karşılanmaktadır. Bu tatbikatlar uluslararası kamuoyunu tahrik etmekte; . uluslararası yasaları kuçuk düşürmekte ve Türkiye'yı teşhir etmektedir. Bu faaliyetleriyle Turkiye, guvenirliliğini sıfıra indirgemekte, Kıbrıs sorununun çözümu amacıyla Turk yetkililerinin BM çerçevesinde diyalog için gösterdiği iyi nıyeti ve Turkiye'nin Avrupa yolunu iptal etmektedir" dedi. Ekvador'da koleradan öltim _ • GtTO (AA)— Ekvador hükümetinin, kolera salgınının beklenenden daha hızlı yayıldığını kabul ettiği bildırildi. Hukümet, ülke ihracatını olumsuz etkileyeceği korkusuyla daha once, hastakğın yayılma hızının düşük olduğunu açıklamış, bu tutumu ulkedeki doktorlar ve sağlık kuruluşlannca eleştirilmişti. Sağlık Bakanı Plutarco Narando, doktorların hastahkla ilgili gerçek rakamların yayımlanması isteğinin ardından, dün, en az 25 kışinin koleradan olduğunu ve 500 hastahk olayının kaydedildiğini açıkladı. Velayeti'nin açıklaması • TAHRAN (AA) — Iran Dışişleri Bakanı Ali Ekber Velayeti, İran'ın hiçbir ülkenin iç işlerine müdahale etmesinin söz konusu olmadığını söyledi. lran televizyonunun haberine göre dün îsviçre Dışişleri Bakanı Rene Felber ile görüşen Velayeti, "Irak dahil hiçbir ülkenin iç işlerine kanşmamak bizim politikamız gereğidir. Biz Irak halkının kendi kaderini kendisinin belirlemesi gerektiğine inanıyoruz" dedi. iran'ın Körfez bölgesinde çok önemli rolü olduğunu belirten Felber, bu ülkenin tarafsızlık politikasını desteklediklerini açıkladı. Felber, ayrıca Irak yönetimini baskıcı bir rejim olarak niteleyerek Irak'ta gerçekleştihlen katliamı mahkûm ettiklerini vurguladı. Konuk Dışişleri Bakanı bunun yanı sıra Filistin halkının da kendi kaderini kendisinin belirlemesi gerektiğini kaydetti. Demokratik Parti'nin ilan ettiği 24 saatlik genelgrev, ülke çapında destek gördü Muhalefet genel grevle uyardı ABD Dışişleri Bakanlığı, muhalefetin "seçimlere hile kanştırıldığı" yolundaki iddiasının doğru olduğunu bildirdi.Bakanlık Sözcüsü Margaret Tutwiler, seçimler sırasında muhaliflerin ölümle tehdit edildiğini söyledi. TtRAN/tŞKODRA (Cumhuriyet) — Arnavutluk'un ilk serbest seçimlerinde kan dökülmesiyle birlikte ülke çapında yükselen gerginlik, muhalefetin çağnsıy- la dün yapılan 24 saatlik genel grevle iyi- den iyiye artü. Başkent Tiran ve çevre- sindeki yerleşim merkezlerinde dun bü- tün fabrikalarda uretim durdu. ABD yö- netiminin, seçimlere hile kanştığı yolun- daki iddiası, başından beri "seçimlerin hikâi oldugunu" söyleyen muhalefet partileri tarafından memnunlukla kar- şılandı. Muhalefetteki Demokratik Parti'nin lideri SaH Berisa, genel grevin ülke ça- pında büyuk bir destek görduğünü ve iş- çilerin, Demokratik Parti'nin eylemine sahip çıktığını, ancak yaşamsal önem ta- şıyan üretim kollanrun grevden etkilen- mediğini söyledi. Geçen pazar güna yapılan seçimlerde yenilgiye uğrayan Demokratik Parti'nin, salı günü tşkodra'da meydana gelen olaylan protesto etmek amacıyla ilan et- tiği grev, Emek Partisi karşıtlan tarafın- danjeniş kabul gördu. Salı günü tşkodra'da polisin açtığı ateş sonucunda ölenlerin sayısının, yaralılar- dan ikisinin daha ölmesiyle 5'e çıktığı ha- beri, dün muhalifler arasında bir dalga- lanma yarattı. Işkodra sokaklannda bu- yük gruplar halinde toplanen halk öf- keyle kaynaşırken, her tarafta beş 'de- mokrasi şehidi' konuşuluyordu. Amenkan yönetiminin, "seçimlere bi- le kanştığı" yolundaki açıklaması da, Arnavutluk'ta komünizm karşıtlan ara- sında büyük yankı buldu. Seçimlerde, meclisteki 250 sandalyeden yalnızca 65'ini kazanabilen ve bu sonucun, hal- kın gerçek iradesini yansıtmadığını ileri süren Demokratik Parti, sonuçların açıklanmasından beri komünistlerin hi- leye başvurduklarım savunuyor. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcusü Margaret Tutwiler'm önceki gece dünya kamuo- yunun önünde "Arnavutluk'ta yapılan seçimlerin işleviş sürecinin, uluslarara- sı kritertere uymadıgı goruhıyor" şeklin- de bir açıklama yapması, Demokratik PartUiler başta olmak üzere tüm yöne- tim karşıtlarırun, "derdini birilerine an- latabilmiş olmamn" ıahathğ.ma erişme- lerine neden oldu. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü TutwileT'rn önceki akşam yap- tığı açıklama, muhalefetin iddialannı doğruİar nitelikte. Tutwiler, seçimleri iz- leyen Amerikalı gözlemcüerin raporla- nna dayanarak yaptığı açıklamada, se- çim kampanyası sırasında muhalefet adaylarına ve onlan destekleyenlere bas- kı yapıldığını, hükumetin secim sonuç- lannı iki gün sonra ilan ettiğini ve ilan edilen seçim sonuçlannda adaylarm al- dığı oy sayısının belirtilmemesinin, kuş- kulara yol açtığını söyledi. Muhalefetin iddialannın yabancı göz- lemciler tarafından da doğrulanması ve seçimlerin guvenilirliği konusunda kuş- kuların böylesine yoğunlaşması, yöne- tim karşıtlarını Komunist Emek Parti- si'ne karşı daha da bileyeceğe benziyor. VİZE tÇİN — Ülkelerindeld gerflim siırerken S bin Amavut da Yunanistan'a vize alabilmek için konsolosluk önünde bekleşiyor (Fotograf: Reuter). PHILISHAVE HS7SS Dinamik, çağdaş, her yaşta geriç olmasını bilen bir erkeksinız. Temızliğınize, sağlığmıza önem veriyor, cildinizi pürüzsüz görmek ıstiyorsunuz. Zevkıniz çok gelişmış lyıyı değıl mükemmeli arıyorsunuz. O halde gelışmiş performansıyla Phılishave gerekli size .. Dılersenız 3 oynar başiıklı HS 755, dılersenız 2 oynar başlıklı HS 355. Istediğiniz renkte ve dizaynda 7 model... Hangı modelı seçersenız seçin Ptıilips Philishave'in mükemmelliğini sağlayan temel ozellıkleri bulacaksınız. » Yüzün her noktasına en mûkemmel şekıide ulaşabilen lazerle bıçimlendirilmiş başlıklar. * Gölçesiz traş sağlayan derin yivli bıçaklar. * Philishave'e özgü ikili bıçak sistemi. * Ozel favori ve bıyık duzeltme bıçağı. * Ele oturan modern gövde dızaynı. ' Sakal ve cilt özellık ayarı • Şarjh modellerde kısa sürede şarj. * Şık koruma ve saklama çantası. PHILIPS IşKODRA'DANİZLENİMLER Sokaklar her yaştan öfkeyle dolu Arnavutlar, özellikle çocuklar, yabancı gazetecileri görünce sağ elleri ile zafer işareti yapıyorlar. Zafer işaretinin hemen ardından da sigara istiyorlar. StNAN GÖKÇEN İŞKODRA — tşkodra'da hava öfke kokuyor. Ciğerleri- nize Adriyatik Denizi'nin tuz- lu esintisinden önce öfke dolu- yor. Arnavutluk'un kuzeydeki en büyük kentinin sokaklann- da her yaştan öfke dolaşıyor. Arnavutluk Emek Partisi'- nin, tşkodra'nm hemen girişin- de yükselen gri renkli merkez binası, hâlâ gökytizüne doğru kara dumanlar salıyor. Kentin içlerine giden yollar, taşlarla kapatılmış. Aracımız, kaldırı- mı aşarak yoluna devam edi- yor. Yer yer yakılmış lastikle- rin ve tahtalann tüttüğunü gö- rüyoruz. Işkodra, buyuk bir isyanı ya- şıyor. Herkes sokaklarda. tş- kodralılar, AEP binasının ya- kıhşını kastederek "Gemüeri yakük" diyor. tşkodralılara göre artık geriye dönuş yok. Salı günu polis tarafından öldürülen 3 muhalifin cenaze- sine 20.000'den fazla kişi kaü- lıyor. Kentin toplam nüfusu 60-70 bin. tşkodralılann gözunde öldü- rülen üç kişi "demokrasi şehi- di". AEP'nin olaylan 'terörist bir eylem' olarak nitelendirme- si, tşkodralılann öfkesinidaha da arttınyor, întikam yeminleri ediliyor. Demokratik Parti li- deri Sali Berisa, kürsüde kala- balığa coşkuyla konuşuyor. Be- rişa, aralannda yeni seçilen De- mokratik Partili bir milletveki- linin de olduğu uç kişiyi "de- mokrasi kahramanı" olarak ni- teliyor. Olaysız geçen ve ortalıkta hemen hemen hiçbir polisin £özükmediği cenaze töreni son- rasında, kent merkezinde ba- ğırmaktan sesleri kısılmış in- sanlarla söyleşiyoruz. Tören bitmiş, ama kalabalık dağılmı- yor. AEP'yi diktatörlükle suç- luyorlar, verilen sözlerin tutul- madığını söyluyorlar. Seçimler- de yolsuzluk olduğunu öne sü- rüyorlar. Olaylann süreceğini ve Tiran'a da sıçrayacağını id- dia ediyorlar. Önumüzden hızla geçen bir polis arabasına doğru öfkeli d» İer sallanıyor. Arnavutça bağ- nşmalar duyuyoruz. Ne dedik- leri meçhul, Ancak poüslerin anneleri ve kızkardeşleri hak- kında pek de edepli olmayan şeyler söyledikleri malum. Her yaştan insan ve özellik- le çocuklar, yabancı gazetecile- ri görunce sağ elkrinin işaret ve orta pannaklanyla "V" harfı yapıp salhyorlar. Hemen ardın- dan, ayru parmaklar aynı ko- numda aşağı yukarı doğru du- daklara sürülüyor. Uluslararası bir işaretten, "zafer"den ulus- lararası bir baska işarete, "si- gara isteme"ye geçiş öylesine hızlı yaşanıyor ki şaşınyorsu- nuz. lşkodra'da konuştuğumuz komunistler ise olaylardan ve gelişmelerden şaşkın gözükü- yor. lşkodra'da yaşananların her ülkede yaşanabileceğini, her devletin kendini korumak için gerekli önlemleri almaya hakkı olduğunu söyluyorlar. ölumleri kesinlikle onayiama- dıklannı ifade eden komunist- ler, bunları kaza olarak nitele- yip partinin gerekh' soruştur- malan yapacağını ve ölümlere neden olanlan cezalandıracağı- nı söylüyorlar. AEP'nin herke- sin kabul ettiği gibi demokra- tik seçimler sonucu iktidan ye- niden kazandığmı anımsatan partililer, halktan kendilerine güvenmelerini ve partiye za- man tammalanm istiyorlar. AEP yanlılan, kendileri için de geriye dönüş olmadığını ifade ediyorlar. Bu ifade, demokra- tikleşme sürecinin kesilmeyece- ğini, toplumsal ve ekonomik reformlann sürece|ini vurgulu- yor. Olaylann yauşacağına ina- nan AEP'Üler, "Hepimiz «ynı ulusun çocuklanyız. Hatalan- mızı nnutacağız, sarmaş dolas olacağız" diyorlar. SOVYETLER BÎRLÎGÎ Yeltsin'e 'süperyetki'Dış Haberler Servisi — SSCB'nin en buyuk cumhuriyeti Rusya Federasyonu'nun Devlet Başİcanı Boris Yeltsin, parla- mentodan, "olaganustiı yetki- ler" istedı. Rusya Halk Temsil- cileri Kongresi, Yeltsin'e, özellik- le ekonomik krizin ustesinden gelmek amacıyla bu yetkilerın verilmesini ilke olarak kabul et- ti. Bu arada, hukumet ile maden işçileri temsilcileri arasındaki uzlaşmaya karşın, grevlerin sur- düğu haber veriliyor. Reuter'in habenne göre Rus- ya Federasyonu Devlet Başkanı Yeltsin, parlamentodan (Hark Temsilcileri Kongresi) kendısıne "yasa giicünde kararname" çı- karma dahil olağanüstü yetkiler verilmesini istedi. Yeltsin'in iste- ği üzerine yapılan oylama sonu- cunda, Rusya Federasyonu Dev- let Başkanı'na, söz konusu yet- kilerin verilmesi ilke olarak be- nimsendi. Bu konudaki kesin karann bugün ahnması bekleni- yor. Yeltsin, parlamentoda yaptı- ğı konuşmada, alacağı yetkile- rin, özellikle ekonomik krizin ustesinden gelinmesinde yararlı olacağını söyledi. Konuşmasın- YUNANISTAN da, SSCB'de ekonominın gide rek kötuleştiğine dikkat çeken Yeltsin, bu konuda acil önlem almması gerektiğini belirtti. Madencilerin grevi Bağımsız tnterfax Ajansı'nın bildirdiğine göre Başbakan Pav- lov ile grevdekı maden ışçileri- nin temsilcileri arasında Mosko- va'da yapılan göruşmeler anlaş- ma ile sonuçlandı. Buna göre maden işçilerinin ücretlerine her üç ayda bir % 25 oranında zam yapılacak ve zam oranı yıl so- nunda K n 100'e ulaşacak. tnter- fax'ın haberine göre goruşmede işçilerin emeklilikle ilgili talep- leri de çözüme bağlandı. Ancak hükümet, madencilerin siyasal taleplerini görüşmeyi reddetti. Sovyetler Birliğ^'nde 300.000 kadar maden işçisi beş hafta ka- dar önce ücret artışları ve çalış- ma koşullarının düzeltilmesi ta- lepleriyle greve gitmişler ve •% 300-350 oranında zam istemiş- lerdi. Grev, Sovyetler Birliği'n- deki madenlerin üçte birinin ka- panmasına ve ağır sanayinin darbe yemesine yol açmıştı. Ba- zı madenci komiteleri ise Gor- baçov'un ve Sovyet hükümeti- nin istifasını taleplerine eklemiş- lerdi. Hükümet, işçilerin siyasal ta- leplerini tartışmayı reddederken Gorbaçov da işçileri "arkaları- na saldanan bazı güçkrin tuzak- lanna diışmemeleri" konusun- da uyarmıştı. öte yandan hükümet ile işçi temsilcileri arasındaki anlaşma- ya rağmen maden işçilerinin bir- çok bölgede işbaşı yapmadıklan bildırildi. Sovyet TV'si hükü- metin ücret artışlan vaadine rağmen birçok madencinin grevi sürdürduklerini duyurdu. TV yayınında grevin ulke çapında sürduğünü Kuznetz havzasında 45 madenin grevde olduğunu, iki yeni ocağın daha greve ka- tıldıklannı belirtti. öte yandan Sovyetler'deki en büyük iki komur madeni bölge- sinin liderlerinin, madencilere Moskova'da işçi temsilcileri ile hükümet arasında vanlan anlaş- mayı kabul etmeme çağnsında bulunduklan bildirildi. Donetz bölgesindeki bağımsız madenci- ler sendikasının yöneticilerinden Victor Moskalenko, hukümetle göruşen temsilcüerin "yetkisiz" olduklanm öne sürdü. Atiııa Veto'da kararlıSTELYO BERBERAKIS ATtNA — Avrupa Topluluğu (AT) Akdeniz Ülkeleri He>et Başkanı Abel Matutes önceki gun Yunanistan'a gelerek Başba- kan Konstantin Mitsotakis ve Dışişleri Bakanı Andonis Sama- ras ile Türkiye-AT ilişkilerini gö- rüştu. Matutes, bu ziyaretinde AT ile Turkiye ilişkilerinin nor- malleştirilmesi ve Yunanistan'm veto ettiği 4. mali protokolün Türkiye'ye verilmesi için Atina- yı ikna etmeye çalıştı. Ancak Yunanistan, Kıbrıs konusunda "herhangi bir ilerleme kaydedilraedikçe" tutumunu değiştirmeyeceğini" açıkladı. Bu göruş, Samaras ve Mitsotakis ta- rafından Matutes'e resmen bil- dirildi. Abel Matutes önceki gun Ati- na uzerinden Girit Adası'na geç- ti ve orada Mitsotakis ile göruş- tü. Mitsotakis paskalya tatili ne- deniyle Gırit Adası'nın Kandiya kentinde bulunuyor. Askeri uçakla Girit Adası'na gitmeden önce Yunan Dışişleri Bakanı Andonis Samaras ile göruşen Matutes, bu goruşmesinden sonra gazetecilerin sorulannı ya- nıtlarken, "Kıbrıs sorununun derhal çözumlenmesi gerektiğine" dikkat çekti ve bu sorunun "Turk hukıioıetiyle gö- ruşulmesi gerektiğini" söyledi. Matutes ayrıca Kıbrıs sorunu- nun, Türkiye-AT ilişkilerini "engellediği" gibi Turkiye'nin "şu anda AT üyeliğine kabul edilemeyeceğini"de sozlerine ek- ledi. Ancak Turkiye'nin AT baş- vurusunun "incelendiğini" ve bu konuda Turkiye-AT ilişkile- rınin bir "normalleşme sürecine" girmesi için Yunanis- tan'm da "yardımcı" olmasını istedi. Samaras, Matutes'in bu "arzusunun" ilke olarak kabul edildiğini ve Yunanistan'm gerek AT-Turkiye gerekse Türkiye- Yunanistan arasında diyalog ku- rulmasmdan yana olduğunu, ancak Türk.iye'nin Kıbrıs soru- nunun çozumu için "heniiz olumlu bir adım atmadığı" ge- rekçesiyle, Atina'nın tutumunda değişiklik olmayacağuu belirtti. Matutes, bu arada Yunanis- tan'ı, Türkiye'ye aynlan ve 600 milyon ECU değerinde olan ma- li yardımı (4. mali protokol) ve- to etmekten vazgeciremediği gi- bi "Matutes Paketi" olarak ta- nımlanan Akdeniz ülkelerini kalkındırma planı çerçevesinde Türkiye'ye "özel yardun" öneri- sini de kabul ettiremedi. Mitso- takis, Matutes ile yaptığı iki sa- atlik goruşmesinden sonra gö- rüşmeyi "yapıcı ve olumlu" ola- rak nitelemekten başka bir açık- lama yapmadı. Öte yandan, ABD Dışişleri Bakanı James Baker'm KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ile "gönişecegi" haberleri Ati- na'yı huzursuz kıldı. Bu çerçe- vede Samaras, ABD'nin Atina Buyukelçisi nezdinde bir "girisimde" bulundu. Ancak Yunan yetkilileri söz konusu gönışmenin "ABD'nin Denktaş'a baskı yapmasını ongörduğunü" öne sürdüler.