Katalog

Cumhuriyet "4yi Faiz" Deyam! PAMUKBANK i y i b,a n k a d ı r 67. Yıl; Sayı: 23910 Kurucusu: Yunus Nadi 1500 TL<KDVdahü, 15 Mart 1991 Cuma Siyasi ve ekonomik sorunların tümü Cumhurbaşkanı'nın Kürt açıklaması ile arkaplana itildi ÖzaFm giindem oyımıı1- Batı'nın mali yardımı 2- îşten atılmalar 3- Hani masa kurulacaktı? 4- Bayan ÖzaTın bozgunu 5- 'Otel ayısı' 6- îsyana bakanlar 7- Borsaa Efe 8-141,142 ve 163 9- Astım olan turizm 10- Türkiye'nin demirbaş dertleri ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) — Cumhurbaşkanı Tur- gut ÖzaJ, Ankara'daki gizli "Talabani gorüşmesi"ni bek- lenmedik biçimde açıklarken toplumsal ve siyasal gundemi belirleme kumazlığını yine us- talıkla yerine getirdi. Dışişleri'nden bir üst düzey yetkilinin Cumhuriyet'e, "En az 40 yıl devlet sırrı olarak saklanmalıydı" diye nitelediği göruşmeleri Özal'ın açıklama- sının nedeni, gündeme egemen olmaktı. Iki aya yakın bölümü savaş- la geçen sekiz aylık Körfez kn- zi döneminde de gündemin ip- leri daha önce olduğu gibi yı- ne Özal'ın elinde idi. Iraklı Kürt liderlerle yapılan gizli görüşme, Irak'ta kurula- cak Kürt federasyonu ve Turk- iye'ye yansımalan tartışması, Ankara'da siyasi kulislerin ve bürokrasinin tek konusu hali- ne geldi. Bu arada Cumhurbaş- kanı'nın kendi "Sovyet seferi" de golgelendi. Ama asıl arka plana itilen Türkiye'nin günde- mindeki temel güncel sorunlar- dı. Bu konuları şöyle sıralaya- biliriz: 1- Batı'nın mali yardımı: Uzun suren kriz \e savaş erte- sinde Türk halkının beklentile- rinin ilk sırasında, Türkiye'nin uğradığı ekonomik kayıplar ve bu nedenle Batı'dan gelecek mali yardımlar yer alıyordu. (Şu ana kadar yalnızca 1.9 mıl- yar dolar geldi. Oysa ki soz ve- rilen miktar 4.3 milyar dolardı. Bush'un dün onerdıği 200 mil- yon dolar eklense, beklenenin yansı bile hâlâ gelmiş değil.) 2- İşten aülmatar Korfez kri- zi döneminde patlak veren Turkiye'deki ekonomik sıkıntı- lar yüzünden işten çıkartılanla- rın sayısı 300 bin olarak açık- landı. Bilinen buyuk işsiz kit- lesine eklenen bu yeni işsiz or- dusunun terhis olup işbaşı ya- pıp yapmayacağı konusu unutuldu. 3- Hani masa kurulacaktı?: Talabani tartışmaiarının Özai için en buyük yararı, sekiz ay boyunca açıklayıp durduğu "Masa kurulacak" vaadinin de geri plana itilmesi oldu. 4- Bayan Özal'ın bozgunu: Hem Cumhurbaşkanlığı'nın, hem de kabınenın yansının des- teğine rağmen Semra Hanım 1 ın İstanbul'da uğradığı boz- gun... Seçilemeyeceğinı anlayın- ca kongrenin bızzat Özal'ın em- riyle iptal edıldiğı ıddiaları ve bu yolla tstanbul delegelerinin, ANAP'ın "manevi lideri" oldu- ğunu soyleyen Cumhurbaşkanı Özal'a, divan seçimlerinde Semra Hanım'ın şahsında \er- dikleri guvensızlık oyları... 5- Unutulan ayı: Bir Devlet Bakanı'nın kendisine verdığı özel bir sıfatla kongreye ağırlı- ğını koyması yetmiyormuş gibi. gunlerce sonra "Suikast var" diyerek ortalığı karıştırmasının tozu dumanı da, siyasal ve hu- kuki sorumluluğu da Kurt tar- tışmaiarının golgesinde kaldı 6- İsvancı bakanlar: Aslında Akbulut'a değil, Özal'a başkal- dıran uç bakanın hâlâ kabine- de olmasının, bir ANAP ve Özal zaafı olduğu gerçeği de unutuldu. 7- Borsacı Efe'nin macerası: Yaşı, medeni ve siyasi haii elver- mediği içın şimdilik babası gi- bi anayasayı zedelemeye olanak bulamıyor. Onun yerine, şırket- ler hukukunu, menkul kıymet- lerle ilgili örf ve âdetleri çiğni- yor. Yaşı ile birlıkte cebinı de buyutmek kararındaki kuçuk oğulun serbest piyasadaki ey- lemlerinin de gundemdeki ağır- lığı perdeleniyor. 8- Çifte standartlı ozgüriûk- çüluk: "141-142-163'zede"... Yuzlerce yurttaşın hapıshane- lerde omur tüketmesi ve TBMM'deki yasa hazırlıklan, Özal'ın komşu bir ulkede "özerk, özgıir bir federasyon" kulisine girmesi nedeniyle ele (Arkası Sa. 16, Sü. 8'de) Aııkaracla Kürt şaşkınhğıHÖKÛMET Bakanlar Kurulu'nda Akbulut tatmin edici açıklama yapmadı. Şıvgın, Kürtlerin Türk boylanndan biri olduğunu anlatmaya çalıştı. Kâmran İnan görüşmenin doğal olduğunu, ancak gizli tutuiması gerektiğini söyledi. Dinçerler, 'federasyon fıkri ima edilmek isteniyor' dedi. DI$İ$LERİ Dışişleri yetkilileri, PKK ile Kürdistani Cephe arasmda benzerlik kurulmasına karşı çıkıyorlar. Ancak Kürt muhalefeti Ue Ankara'nın girdiği üişkinin ileride bölge başkentleri ile PKK arasında temas yapılmasına emsal olarak gösterilebileceğinden de endişe ediyorlar. MUHALEFET SHP, Özal'ın hükümeti ve Meclis'i devre dışı bırakarak kişisel politikalarla ülke çıkarlarını tehlikeye soktuğu görüşünü savunurken Özal'ın girişimini, ABD'de hazırlanan senaryolann bir parçası olarak yorumluyor. Demirel ise gizli görüşmeyi 'ateşle oynamak' şeklinde yorumladı. ASKERİ CEPHE Askeri çevreler, Güneydoğu'da sorunlann sürdüğü bir dönemde gerçekleştirilen 'gizli diyaloğun' ne denli sağlıkh olduğuna ilişkin şüphelerini hissettiriyorlar. Talabani'nin 2 bin 600 kişinin ölümüne yol açan olaylann sorumlusu olarak görülen PKK'yı övmesi sıkıntıyı arttırdı. 16. Sayfada TALABANrDEN AÇIKLAMA Talabani, Ankara'da yaptığı görüşmeler konusunda, Türkiye'nin Irak'taki Kürt hareketi konusundaki endişelerini giderdiğini söyledi. Kürt lider, 'Kendi dilini konuşma hakkını elinden alırsanız, haklannı isteme biçimi sizin bu politikanız gibi 'aşın' olacaktır' dedi. 16. Sayfada Ankara Körfez trafiği sürüyor ANKARA (Cumhuriyet Bii- rosu) — Körfez savaşı sonrasın- da Ortadoğu'nun geleceğine yö- nelik temaslar çerçevesinde An- kara'da da yoğun diplomatik trafik yaşanıyor. Hafta başında Türkiye'ye gelen Hollanda Sa- vunma Bakanı Ter Deer ve Ge- nelkurmay Başkanı Orgeneral De Gaaftan sonra Fransız Sa- vunma Bakanı Pierre Joxe dun akşam Ankara'ya geldi. ABD Dışişleri Bakanı James Baker ise Ortadoğu turunu cumartesi gü- nü Ankara'ya yapacağı dört sa- atlik ziyaretle tamamlayacak. Bu kısa ziyaretin ardmdan da Suriye Dışişleri Bakanı Fanık H Şara pazartesi günü başkentte Türk yetkililerle görüşmelerde bulunacak. Hafta başında Türkiye'ye ge- len ve Körfez krizi çerçevesinde Diyarbakır'da konuşlandınlan Hollanda hava savunma ünite- lerini ziyaret eden Hollanda Sa- (Arkası Sa. 19, Sü. 5'dej Siirt'te 1 şehit 2yaralı Kent merkezinde devriye görevi yapan çevik kuvvet otosuna otomatik silahla açılan yaylım ateşi sonucu 1 polis memuru şehit olurken iki polis memuru da yaralandı. SttRT (Cumhuriyet) — Siirt kent merkezinde devriye görevi yapan çevik kuvvet otosuna dün otomatik silahla yaylım ateşi açıldı. Teröristlerce açılan ateş sonucu 1 polis memuru şehit ol- du, iki polis memuru da yara- landı. Olay sonrasında araların- da akli dengesi bozuk bir kişi- nin de bulunduğu öğrenilen 10 kişi gözaltına alındı. Siirt Emniyet Müdürluğü Çe- vik Kuvvet Şube Müdürlüğü'ne bağlı polis otosuna önceki gece 22.00 sıralannda kent merkezin- deki Kurtalan Yolu kesiminde fArkası Sa. 19, Sü. 6da) CİNSEL GÖREV — Festival'de gösterilecek 1983 Polonya yapımı ;;Cinsel Görev" (Seksmisja) adlı kurgubilimsel filmden bir sahne. Dondurulan iki bilim adamı Üçuncu Dun>a Savaşı sonra- sı, tüm erkekkrin yeryüziinden silindiği bir kadın toplumunun içine düşerler. Filmli günlere merhabaBu yıl 10 yaşına basan İstanbul Uluslararası Film Festivali bu gece Emek Sineması'nda, İspanyol yönetmen Carlos Saura'nın açış konuşmasıyla başlıyor. Galada Yves Montand'ın yaşamını anlatan Jacques Demy'nin "26'sı İçin Üç Yer" adlı müzikal gösterilecek. Festivalde bu yıl 34 ülkeden 115 film izlenebilecek. 12 ülkeden 12 film "Altm Lale" için yarışacak. Haberieri Arka Sayfada Cumhurbaşkanı Alma Ata'ya geçti OzalYlaıı 6 mesajKürt s o r n n ı Önümüzdeki yıllann Türkiye bakımından en önemli hadisesi, daha serbest bir Türkiye'dir. 141, 142, 163 Fikre bir şey yapmayalım. Af değil, ama cezalan tecil edelim. Af bence hep hatadır. Sendikalar Istihdamı zorlaştırıyorlar. Talepleri çok yüksek olunca otomasyona doğru gidiyor hadise. Kıbrıs Engel halinde kalması, devamb dışarıya bakmamıza mani olması yanlış. Makul olanı yapmalıyız. K ö r f e z Güçlü bir ülke olabilir miyiz diye çok düşünüyorum. Bunun yüzlerce sene alacağını düşünmüyorum. Ortak P a z a r Ortak Pazar çok önemli. Bir diğer alternatif de, ABD ve Kanada ile işbirliği kurmaktır. 16. Sayfada LONDRA Kürdere özerkliğe evet triıridtu ithal ettikLufthansa'nın kargo şirketi, gürültülü uçak DC-8'lerin eğitim uçuşlarını Antalya'da yaptırdı. Firmanın Antalya'yı seçmesimn nedenleri arasmda, 'gürültü sınırı olmaması', Almanya'da bazı havaalanlannın bu uçaklara yasaklanması ve fiyatlann ucuzluğu gösteriliyor. BÜLENT ECEVtT ~ ANTALYA — Almanlar, < gii- rültii kirliliğini' Antalya'ya ge- tirdiler. Bir Alman kargo kuru- luşu, Almanya'da yuksek duzey- de gurültu yarattığı gerekçesiy- le izin verilmeyen eğitim uçuşla- rını Antalya Havaaianı'ndan ya- pıyor. Yurttaşlar insan sağlığını tehdit edecek düzeyde gürültü çıkaran uçuşlara tepki gösterdi- ler. Alman Lufthansa Hava Yol- lan'nın yan kuruluşu olan Ger- many Cargo şirketinin 11 mart- ta başlayan ve bugün sona ere- cek olan eğitim uçuşlanna 41 ki- şinın katıldığı bildirildi. Gürül- tulu uçaklar olan ve bunun için yolcu taşımacıhğında kullanıl- (Arkası Sa. 19, Sü. l'de) SHP'de ifadeler alınıyor SHP lideri Erdal înönü, "Kurultay öncesi böyle şeyler olur" derken bazı MYK üyeleri "Sorun siz de değilsiniz, parti yıpranıyor" görüşünü savundular. Bunun üzerine Gökbel hakkinda disiplin soruşturması açılmasına karar verildi. Daha sonra Hilmi Ziya Postacı'ya da bir yazı gönderilerek "beyanların kendisine ait olup olmadığı" soruldu. 5. Sayfada PROF. GÜNDAY: ÇELEBİ'NİN DOKTORASI İPTAL EDİLMELİ 19. Sayfada EFE'YE 7 BİN DOLARA KİRALIK EV EkonomMe BUGÜN EDtP EMtL ÖYMEN LONDRA — îngiltere hukü- meti, Irak Kürtlerinin ozerklik isteklerini ilk kez resmen des- tekledi. Avam Kamarası'nda konuşan Dışişleri Bakanı Do- uglas Hurd, "Savaş sonrası bir düzenleme gereği olarak İngil- tere, Iraklı Kürtlerin özerk bir yönetim biçimine kavuşmasını desteklemektedir" dedi. Îngil- tere, Ortadoğu'ya ilişkin bek- lentiler konusunda, Irak'ın Ku- veyt'i ışgal ettiği gunden bu ya- na Amerikan yönetimi ile ko- şut bir siyaset izlemışken, ilk kez farklı bir göruş savunma- ya başladığını ortaya koyuyor. Amerikan yönetimi, Irak'ta is- ter Şii, ister Kurtlerden yonel- sin, herhangi bir şekilde Bağ- dat'ın otoritesini zayıflatacak bir gelişmeyi benimsemediğini belirtmişti. Îngiltere ise, Sad- dam Hüseyin'in devrilmesini (Arkast Sa. 19. Sü. 4'de) BELÇİKA'DAN KÜRT K O Ş U L U 19. Sayfada KÜRT KONFERANSI'NA KATILACAK MİLLETVEKİLLERİ: RESMİ GÖRÜŞ YIKILDI 4 Sayfada SIĞINMACILAR: SAVAŞMAK İSTİYORUZ. 4 Sayfada ERNK'NIN FRANSA TEMSİLCİSİ BOTAN: OTONOMİ BAĞIMSIZ KÜRDİSTAN'IN BASAMAĞI 4 Sayfada PKK KÜRDİSTANİ CEPHE'YLE YAKINLAŞTI 4 Sayfada BEŞİKÇİ: YENİ BİR ADIM 4 Sayfada DİCLE: OLUMLU GELİŞME 4 Sayfada YARIN PAZAR CUMHURI Özal ve Boğa Kırmızıyı Görünce... AlMA ATA — Özal formda yine. Geçen akşam geç vaktt Kiev'de kaldığımız otelde sohbet ederken bakın neler dedi: "Herkesie yakın ilişki kurmasını bilirim. Gorbaçov'la da öyle oldu." "Yeltsin'e, bak, dedim; 'biz bir konuda ka- rar verdik mi boğanın kırmızıya gidişi gibi dümdüz üzerine gideriz' dedim. Zira işin kur- tuluşu oradadır." "Türkiye'de bir etnik mesele varsa bu da çözülmelidir. Bunlardan korkmamak lazım- dır. Şöyle olurmuş, böyle olurmuş, geçer gi- deriz." Tipik Özal denilebilir. Önünü, arkasını kurcalamadan konuşma- yı, gözükaralık ya da inatçılığı simgeleyen sözler... Ama aynı zamanda kimi çevrelere mesaj- (ArkasıSa. 16, Sü. l'de) HASAN CEMAL • Yollara 'dolmuş' anılar Chevrolet, Plymouth, Dodge, Ford, Chrysler ve Desotolar... 30 yaşmın ustUndeki bu dolmuşlar direnmeye çalışıyor. 3. Sayfada • Savaş Fransası'nda bir antikacı 3. Kanal'da izleyeceğimiz, Joseph Losey'in imzasım taşıyan 'Bay Klein' fılminde Alain Delon başanlı bir oyun çıkanyor. 6. Sayfada • Düş görebilirelniz Kurosava'nın Düşler'ı sinemalarda. Bir mevsimde art arda iki Kurosava fılmi izlemek sinemaseverler için gerçekten buyük bir keyif. 7. Sayfada • Filistin planı Tinte dergisine göre Riyad, Batı Şeria, Gazze ve Ürdün'ü ıçine alan bir devlet kurulmasım istiyor. 10. Sayfada • ABD'de hesaplaşma Demokratlarla Cumhuriyetçüer arasmda büyük bir siyasi çekişme yaşanıyor. Cumhurıyetçiler 'Demokratlara af yok' diyor. 10. Sayfada • özal'dan jest beklentisi BM çevreleri Cumhurbaşkanı özal'ın ABD'ye yapacağı ziyaret sırasında Kıbrıs için bir jest yapmasınm beklendiğini belirtiyor. 11. Sayfada • Merkez Bankası'na ek mesai Bugün yapılacak maaş ödemeleri ve iç borç geri ödemesı Hazine 'yi sıkıştırdı. Ekonomide • Üç yeni bankaya izin 1991 'de ikısı yatırım biri de tıcari olmak üzere üç ayrı bankanın daha açılması beklemyor. Ekonomide • Otomobil pazarları Istanbul'daki otomobil pazarları özellikle hafta sonunda ana baba gunüne dönüyor. Ekonomide GÖZLEM UĞURMUMCU Kürt-lslam SentezL. Din duyguları ve dince kutsal kavramlar, "Kûrtçülük" uğ- runa da kullanılıyor. Bir yanda "Türk-islam sentezi" öte yanda "Kûrt-İslam sentezi". Günümüzün modası budur. Bugün ANAP içindeki muhafazakârlar, "Türk-islam sentezi" adı verdikleri bir çeşit "melez ideolojiye" dayanır- lar. "Nakşibendi tahkatı" cumhuriyet tarihimizde ilk kez dev- (Arkosı Sa. 19, Sü. 7'dt)