Katalog

7 ŞUBAT 1991 DIŞ HABERLER CUMHURlYET/U Ürdün ve SSCB'den sonra Tunus da sivil hedeflerin bombalanmasını eleştirdi Gıamorro'nun yardım arayışı • MANAGUA (AP) — Nikaragua Devlet Başkanı Violeta Chamorro, iki haftalık bir yurtdışı gezisine çıkıyor. Chamorro, önce Japonya'yı, sonra da Belçika, Almanya ve Çekoslovakya'yı ziyaret edecek. Nikaragua Dışişleri Bakanlığı'nın sözcüsü, Chamorro'nun Sovyetler Birliği'ne yapmayı planladığı gezinin, bu ülkedeki iç kanşıklıklar nedeniyle ertelendiğini açıkladı. Chamorro'nun bu gezisinde ülkesi için ekonomik yardım talep edeceği bildirildi. Şu sıralarda Washington'da bulunan bir başka Nikaragua heyetinin de ekonomik yardım için göruşmelerde bulunduğu, sözcü tarafından açıklandı. Güney Afrika: "Once Barış" • Dış Haberler Servisi— Güney Afrika Devlet Başkanı De Klerk'in ülkesinde ırk ayrımcılığımn sacayağı sayılan üç yasanın daha yurürlükten kaldınlacağını belirtmesüıden sonra hükümet şimdi de şiddet hareketlerine son vermek için çabalarını yoğunlaştırdı. Kararsız siyahlann desteğini almak ûzere harekete geçen Güney Afrika hükumeti "önce barışı sağlayalım" sloganıyla ulke çapında bir kampanya başlattı. Dışişleri Bakanı Pik Botha iktidardaki "Milli Parti'nin bir azınhk partisine dönüşmeye niyeti olmadığını", siyahlann desteğini alarak "bir çoğunluk partisi olmayı amaçladığını" söyledi. Milli Parti geçen yıl içiade parti üyeliğini bütün ırklara açmış ancak siyahlardan fazla ilgi gormemişti. SavaTlınus Dışişleri Bakanı Habib Boulares, 'Kuveyt'in kurtarılması için daha kaç Iraklının ölmesi gerekiyor" diye sordu. Ürdün Başbakanı Mudar Badran da "Amaç, Irak kuvvetlerini yok etmektir" dedi. Dış Haberler Servisi — Körfez savaşı 22. gününe girerken "Çöl Fırtjoası" ha- rekâtının BM kararlan çerçevesini aştı- ğı yolundaki görüşler de giderek artıyor. SSCB Yuksek Sovyeti'nin önceki günler- de yaptığı "BM karariannın dışına çıkılıyor" açıklamasından sonra Tunus ve Ürdün'ün yetkili ağızlan da bu yön- deki kaygılannı sert bir biçimde dile ge- tirdiler. Ozellikle Irak'ın sivil yerleşim yerlerinın bombalandığı ve Çöl Kalkanı Harekâtı'nın Kuveyt'in kurtanlmasından öte Irak'ın tüm askeri, siyasi ve ekono- mik güciınü çökertmeyi hedeflediği yo- lundaki görüşler, başta Arap ülkeleri ol- mak üzere çeşitli ulkelerde sesinı yukselt- •meye başlıyor. Askeri ve siyasi uzman- lar ise BM kararlarırun çerçevesinin öte- sinde amaçlar taşınmasının Irak'a karşı oluşturulan koalisyonun dagılmasına ka- dar uzanabilecek bir dizi ciddi gelişme- ye yol açabileceğine işaret ediyorlar. Tunus Dışişleri Bakanı Habib Boula- res, müttefikîerift BM Guvenlik Konse- yi'nin Irak'ı Kuveyt'ten çıkarma doğnıl- tusundaki karannı saptırdıklarını ve gö- ruşlerini silahlarla empoze ettiklerini söyledi. Boulares, Fransız Uluslararası Radyo- su'na verdiği demeçte, "Savaşın 20. gii- niınde Kuveyt'in bir santimetrekaresi bik kurtanlmadL, ama Irak'a binlerce lon pattayıa atıkİL Kaveyt'in kurtaniabime- sinden önce daha kaç lraklının ölmesi gerekiyor" diye sordu. Ajansların bildir- diğine göre Boulares, "BM Guvenlik Konseyi'nin 678 sayılı karan savaşı em- reüniyor. Bu, yasanın suiistimaUdir" de- di. Tunus Dışişleri Bakanı "giiç kullanma" teriminin 678 sayılı kararda dikkatle dışta tutukluğunu beurterek Tu- nus ve diğer dört kuzey Afrika ülkesi- nin BM Guvenlik Konseyi'nin toplanma- sı için 24 ocakta yaptıklan başvuruya hâ- lâ bir yanıt alamadıklanru kaydettı. Tu- nus Dışişleri Bakanı, "Y'eni bir uluslara- rası düzen yok. Bildiğimiz silahlar ara- cılıgıyta konuşan eski kolonyalist dıızen var" dedi. Ürdün: Amaç Irak'ı yok etmek Körfez krizinin başlangıcmdan bu ya- na Irak yanlısı tutumunu sürdüren Ür- dün de savaşın BM hedeflerini aşmaya başladığını öne sürdü. AA'nın haberine göre Urdun Başbakanı Mudar Badran, büyük devletlerin Körfez savaşını baştan beri planladığını ve sorunun banşçı çö- zum yoUannı kapattıklannı iddia ederek, sorgujanıyor POLTTIKADA SORU1NLAR ERGUNBALa PAKİSTAN'DAKİ SADDAMCILAR — Pakistan'ın Rawalpindi şehrinde önceki giin yapılan bir gösteriye 6000 kişi katıl- dı. Çocuklan ile birlikte sokaklara dökülen kalabalık 'Saddam yanlısı' sloganlar aUrak yiırüdu. (Fotoğraf: Reuter) "Amaç Irak kuvvetierini yok etmektir" aşılmasının bir dizi siyasi sonuç doğura- dedi. Badran önceki gün Amman'da ye- cağını belirtiyorlar. Londra Uluslarara- rel yöneticilere yaptığı konuşmada kri- sı Stratejik Çalışmalar Enstitüsü'nden zin başlangıcından beri sorunun siyasi uzman Phillip Mitchell, muttefıklerin bir çözüme kavuşturulması yolunda ça- ba harcadıklarını belirtti. Badran, Kör- fez krizinin yabancı guçlerin müdahale- siyle şimdiki aşamaya geldiğini savundu. Ürdün'e herhangi bir müdahale olur- sa bunun kendisi için bir sürpriz olma- yacağmı belirten Ürdün Başbakanı, so- runun yalnız Araplar arasında çözülrnesi gerektiğine inandıklannı kaydetti. Uzmanlann görüşleri Askeri ve siyasi uzmanlar, Irak karşı- tı koalisyonun savaşa ilişkin hedeflerinin amacımn Kuveyt'in kurtanlmasının öte- sine geçmesinin ve örneğin Irak'ın askeri gücünün tamamen ezilmesi, Saddam Hüseyin'in devrilmesi gibi gelişmelerin hedeflenmesinin koalisyonda ciddi bir kriz doğuracağını öngöruyor. Mitchell'in işaret ettiği olası gelişmeler şöyle: • Koalisyonun, Mısır ve Suriye gibi üyelerı ittifaktan çekilebilir. Hatta Suu- di Arabistan bile çalkantıya girer. • SSCB savaşa verdiği desteği azalta- bilir, hatta çekebilir. • AT içinde sorunlar doğabilir. • ABD ve Batılı ülkelerdeki savaş kar- şıtı gösteriler güçlenir. • Koalisyon dışı Arap ve Müsluman ulkelerde toplumsal patlamalar yaşana- bilir. Uzmanlar, Irak'ın gücünün tamamen ezilmesini Ortadoğu için bir "kâbus" olarak niteliyorlar. Irak'ın ezilmesi sonu- cu bölgede doğacak politik ve askeri boş- luğun yeni çatışmalan getireceğine işa- ret ediyorlar. SSCB Yüksek Sovyeti Dış lüşkiler Ko- mitesi'nin geçen pazartesi günü toplan- tısında Körfez savaşında muttefıklerin, "BM karariannın verdiği yetkinin dışı- na çıkraaya başladıgı" göruşune varıl- mıştı. Ya Avrupa Birliği!.. Körfez krizinin başlangıcından bu yana en sık yapılan de- ğerlendirmelerden birı, Arap birliği hayalinin temeilerinden yıkıldığı. Bu gözlem kuşkusuz doğru. Irak, Kuveyt'i işgal ve ilhak etmiş durumda. Halen üç Arap ülkesi Irak, Suriye ve Suudi Arabistan, birbirierı ile çatısıyoriar. Buna ek olarak Arap dünyası; Saddam Hüseyin'i destekleyenler, ABD'nin safın- da yer aianlar ve her iki kampa karşı mesafeyi koruyanlar ota- rak üçe bölünmüş halde. Ne var ki Körfez krizinde sadece Arap birliği hayalleri yı- kılmadı. Avrupa birliği düşü de çok ağır bir darbe yedi. Avru- palılar gerçi birbirleri ile savaşmıyorlar, ama aralarındaki gö- rüş ayrılığı ve uyumsuzluklar, Arapları pek aratmıyor. Doğu Avrupa'da komünist rejimlerin yıkılması ve iki Alman- ya'nın bırleşmesi, Avrupa'nın yıllar sonra ABD ve Sovyetler Birlıği arasında üçüncü bir süper güç olarak sahneye çıkmak üzere olduğu ınancını doğurmuştu. Bu A/rupa'nın; ileride bü- yük bir ekonomik ve siyasal bunalım içinde bulunan Sovyet- ler Birltği'nı de kapsayacağı, yeni süper devlet birleşik Alman- ya'nın önderlığinde ABD ile eşit statüye sahip olacağı tah- min edilıyordu. Ekonomik dev Avrupa, bundan böyle siyasal ve askeri alanlarda ağırhğını duyuracaktı. Körfez krizi, bu hayalleri bir darbede yıktı. Avrupa'nın, Kör- fez petrolüne ABD'den daha fazla bağımlı olduğu halde Ku- veyt'in Irak tarafından işgali karşısında gösterdiği ilk tepki, şaşkınlık ve kararsızlık oldu İşgal olayı karşısında Irak kar- şıtı ıttıfakı oluşturan, BM'yı harekete geçiren ve Suudi Ara- bıstan'a asker gönderen ABD oldu Batı'nın siyasal ve aske- ri lıderınin ABD olduğu, krizden kısa süre sonra apaçık orta- ya çıktı. ingıltere nın dışında diğer Batı Avrupa ülkeleri önce Kör- fez operasyonuna mali katkılarda bulunarak bunalımı "ka- zasız belasız" atlatmaya çalıştılar. Ancak kriz büyümeye baş- layınca gönülsüz biçimde Suudi Arabistan'a birtik gönderdi- ler. Bu birlikler, önceleri kendı komutanlarının emri altınday- dılar. Savaş başladıktan sonra ise Amerıkalı komutanın emri aJtına girdiler. Anayasası yabancı ülkelere asker gönderilmesini yasak- layan Almanya, başlangıçta Körfez operasyonuna 1 milyar dolardan az bir malı katkıda bulunarak bu işten sıyrılmaya çalıştı. ABD ve İngiltere'nin sert tepkileri üzerine Başbakan Kohl, ABD'nin savaş gıderlerine 5.5 milyar dolar, İngiltere 1 ninkine ise 540 mılyon dolar katkıda bulunmayı kabul etti. Ne var ki Kohl'ün bu girişimı, ABD ve İngiltere'nin Almanya 1 ya duydııkları kızgınhğı tümüyle ortadan kaldırmaya yelmedi. Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand, ABD ile İn- giltere'yi öfkefendiren diğer bir Batı Avrupa lideri oldu. Mit- terrand'm başına buyruk davranışı, Kuveyt ile Ortadoğu ba- rış konferansı arasında bağlantı kuran planı, VVashington'da ittifakı çatlatabilecek bir tutum olarak algılanıyordu. Ancak Mitterrand, planının Saddam Hüseyin tarafından karşılıksız bırakılması uzerine ABD'yı tümüyle destekleyen bir tutuma girdı. Bir yandan Körfez savaşının aleyhinde olan Savunma Bakanı Jean- Pierre Chevenement'ın istifasını derhal kabul ederken, öte yandan Suudi Arabıstan'daki F^ansız birlikleri- ni Amenkalı general Norman Schvvarzkopf'un emrine vermeyi kabul etti. Bu arada savaşın başlangıcında hava akınlarını sadece Kuveyt'le sınırlayan Fransa, geçen haftadan itibaren Irak'ı da bombaiamaya başladı. Yunanistan, İtatya ve Belçika; Körfez'deki çokuluslu güce simgesel kuvvetlerle katıldılar. Itaiya, savaşın ılk günündeki Amerikan hava saldırısının başarılı olması üzerine Suudi Ara- bistan'a gönderdiği kuvveti Arnerika'nın emrine verdi. Sava- şın 2. günü havalanan sekız italyan uçağından yedisi hava muhalefetinden ötürü geri döndü, biri de düştü. Belçika, İn- giltere'nin sipariş ettiği top mermilerini zamanında vereme- diğjnden bu ülke ile arasına soğukluk girdi. Ozetle, Batı Avrupa ülkeleri, Araplan pek aratmayan bir da- (Arkası 17. Sayfada) 250 MİLYON TL GENEL SİGORTA SÜPER SAĞLIK SİGORTASIBundan böyle, sağlık sorunlan ortaya çıkınca, canmız bir de sağlık giderlerine sıkılmayacak. Genel Sigorta Süper Sağlık Sigortası, sizin ve ailenizin; Türkiye'de ve yurtdışında* hastane, hastaneye ulaşım, ameliyat, evde hemşireli bakım gibi sağlık giderlerini 250 milyon liraya kadar karşılayacak. Genel Sigorta'da Özel Sigortacınızla görüşün, Süper Sağlık Sigortası yaptınn. Rahat ve derin bir soluk alın. O Z E L S I G O R T A C I L A R I.Hİlmi Orba.T Tel 141 1829 Istanbul Gul Yelgel Tel 175 2682-83 Tel-175 2683 toanbul Ertûment Tekdal Tel 3436353 Tel 3428363 lslanbul A.Aysun Bal Tel:'1520010 lslanbul Ibrahim Diri Tel: 172 84 35 Istanbul Serdar Gul Tel 1520011 Tel: 1435483 hıanbul Stlçukhan Allınordu Tel: 3862157 Istanbul Hûsevin Kutsar Tel: 1520012 lstanfaul NOT: Sigortalı olunmadan önce mevcut bulunan hastalıklar ve maluliyetler ile bunların gerektirdiği her türlü tedavi masrafları sigorta teminatı dışındadır. *ABD ve Kanada hariçtir. GENETSÎGORTA