Katalog

CUMHURİYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 6 ŞUBAT 1991 SavaşTutsaklam ve Cenevre Sözleşmesi Savaş tutsaklarını elinde tutan devlet, tutsakları hiçbır zaman savaş alanı içerisinde, ateşe hedef olacağı bır bolgeye gonderemeyeceğı gibi bazı nokta ya da bolgelerı askerı harekâttan korumak için bunlann varlığından yararlanamaz BÜLENT ÖZDEN IU Huk Fak Devletler Ozel Hukuku Banş ıçınde yaşamak kuşkusuz hemen tum ın sanların dıleğıdır Buna karşın ınsanlık sava^ın urkutucu ve acımasız yuzunden kunulamamış- tır Hemen vanı başımızda savaş, olanca kotu luğu ıle devam etmektedır Körfez'dekı savaşın hızla devam etmesı sa\a şın her ıkı tarafındakı devletlerce alınan tutsak lara (esırlere) nasıl dav ranılması gerektığı soru- sunu gundeme getırraıştır Kıtle ıletışım araçla nndan oğrendığımıze gore savaşın bır tarafı olan Irak, elinde bulunan tutsaklara karşı fızıksel ba^ kı uygulamakta bunları onemlı stratejık nokta lara yerleştırerek <,okuluslu gucun ^aldırılarım onlemeyı amaçlamaktadır lrak'ın bunu >apma\a hakkı var mıdır9 Ya da genel bır soruvla savaşa taraf olan devletler elinde bulunan tutsaklara na- sıl davranmalıdır0 Bu konu, hava savaşının ka- ra sava^ına donuşmesı halınde tutsak sa>ısı da ha da artacağından onem kazanmaktadır Bu sorulara "Harp esırlerı hakkında talbık edılecek muameleje daır 13 Ağustos 1949 tarıh- li Cenevre Sozlesmesi" hiçbır duraksamava ver vermeyecek açıklıkta varut getırmektedır (x) Ilan edılmış savaş >a da herhangı bır sılahlı uyuşmaz lık durumlannda uygulanacak olan bu sozleşme, sılahlarını teslım eden sılahlı kuvvetler mensup ları da dahıl olmak uzere, tum savaj tutsakları m ırk, dın, cınsıvet, mezhep, servet ya da buna benzer hiçbır aynm gozetılmeksızın ınsanca dav ranılmasını amaçlamaktadır Neler yasaktır? Sozleşme bu nedenle can ve beden tamlığına zarar getıren saldırılan, ozellıkle ne şekılde olursa olsun oldurmevı, sakatlamavı, zulum ve ışken ceyı, rehıne alma> ı, şahısların onuruna tecav uz lerı aşağılavıcı ve onur kıncı davranışları, var gılama olmaksızın mahkûmıvetı ve bunun yen ne getırılmesını kesın bıçımde yasaklamıştır Savaş tutsaklarını elinde tutan devlet, tutsak- ları hiçbır zaman savaş alanı ıçensınde, ateşe he det olacağı bır bolgeye gonderemeyeceğı gıbı frazı nokta va da bolgelerı asken harekâttan korumak ıçın bunlann \arlığından yararlanamaz Avnta. savaş tutsakları ancak kımlıklerı hak- kında bılgı vermek zorunda olduklanndan, bu- nun dışında bır bılgı elde etmek ıçın tutsak şa- Imlara maddı ya da manevı ışkence >a da baskı vapılamavacağı gıbı, sozleşme metnındekı ıfadey- le "herhangı tatsız ya da gayrı musaıt bır mua- mele' de vapılamaz Yukumlulukler Sozleşmeve gore savaş tutsaklannı elinde tu- EVET/HAYIR OKTMAKBAL Ortadoğu'ya Demokrasiyi Getireceklermiş! 'Son Reçete' NUSHED derneğının yayın organıdır Her tur- lu savaşa ozellıkle nukleer savaşlara karşı duşunceler, gö- ruşler oneren hekımlerın dergısı Şu gunlerde bır nukleer savaşa, bır kımyasal savaşa doğru adım adım yaklasmakta- yız Şımdılık sıradan fuzeler atılıyor karsıdan karsıya Ama bır gun gelecek once bırı, ya Irak ya ABD ve ortakları care- sız kalarak ışı nukleer çarpışmaya dokmek zorunda kalacak- lar O zaman 1945 te Hıroşıma ve Nagazakı'ye atılan atom bombalarının belkı yuz, belkı bın kat ustunde bır dram yaşa- yacak ınsanoğlu 1 Hıroşıma Sevgılım' fılmını anımsıyor musunuz' Atom bombasının kullanımına karsı cıkan genclerın ellerındekı slo- ganlar neydı' Yeryuzunde atılan on hıdrojen bombası tarıh oncesıne gerı donmek demektır' Benı en cok etkıleyenı, sık sık yıneledığım ıse şu ' Ne yazık ınsanın sıyasal duşuncesı bılımsel duşuncesınden yuz kat daha az gelısmıstır' Bılım teknık, teknolojı aldı basını gıttı Oysa ınsan' gıbı duşunmek, ınsan ı ınsan olmanın onemını degerını anla- makta hiçbır ılerleme yok 1 Olmek oldurmek daha cok ol- durmek amacıyla yapılan sılahlar ınsanoğlunun en buyuk duşmanlarıdır En sılınmez yuz karasıdır Yer yuzundekı bu- tun sılah uretımı durdurulmadan ınsanoğlu lyı bılmelı kı ba- nş hiçbır zaman kurulamayacaktır Derken, radyoda bır şarkı Dunyada ınsanlar ınansa bır ınansa -Uzansak sonsuza' Romantık duşunceye gore 'el ele tutuşarak' banşı yaşatmak olasıdır' El ele tutuşmak' Bağdat kentınde Tel Avıv'de hemen her gun yağan fuzeler altında yuzlerce ınsanın olup gıttığı gunlerde 1 Romantık duygulan- malar guzeldır, ama sonuçsuzdur Gercekçılıkten şasmamalı kımler savas ıster, kımler ıstemez bunu ayırt edebılmelı 1 Bır de derler kı ABD ve ortakları Irak'ı yerle bır edınce Or- tadogu'da barışı ve demokrasıyı kuracaklarmıs Kuveyt sey- hını altın tahtına oturtarak, Suudı kralına yenı yenı altın oto- mobıller yaptırtarak mı' Demokrasıyı kurmak yaşatmak, an- cak halkların bılınçlı uyanısıyla gercekleşır Tepeden ınen buy- ruklarla, ozellıkle ABD egemenlığının rakıpsız bıcımde yer- leştığı bır dunyada değıl Yarım yuzyıldır ulkemızde demokrası bır turlu kurulamıyor Yaşadıklarımız bır ceşıt demokrasıcılık oyunu Bızım on- celıkle ABD nın çızgısınden, dahadoğrusu ağırlığından ken- dımızı kurtarmamız gerekıyor Doç Dr Haluk Gerger ın, 1988'de Son Reçete' dergısınde yazdıklannı bır kez daha okuyorum 'Amerıkanın Turkıye'ye bıctığı stratejık bır rol var Bu.Turkı- ye'ye Ikıncı Dunya Savaşı'nın sonundan bu yana belırlı bır mısyon yuklemektedır Bu mısyonun rkı temel unsuru vırdır Bunlardan esas olanı, NATO uyelığıne rağmen Turkıye nın Batı nın Ortadoğu dakı jandarması olmasıdır NATO, aslında Atlantık bolgesıyle sınırlıdır Ama esas olarak ıstenen Turkı- ye'nın bır Ortadoğu sıçrama tahtası olmasıdır Batı cıkarları- nın savunucusu olmasıdır' Gerger ın ıkı yıl once yayımlanan bu yazısında bugun ya- şadığımız durumun aydınlıga cıkanldığını goruyoruz Turkı- ye, Batı'nın, daha doğrusu ABD'nın Ortadoğu dakı jandar- ması olacak' Incırlık gıbı usler de bır sıçrama tahtası1 Ne var kı Turk halkı buyuk bır coğunlukla boyle bır durumdan hoşlanmıyor Korfez bunalımında Turkıye nın savaşa gırme- mesı, barıstan ayrılmaması amacıyla yapılan gosterılerde, ozellıkle soruşturmalarda ortaya cıkan barıscı tavır bu ger- çeğı lyıce gostermedı mı' Gerger, bır Amerıkan yetkılısının Sovyetler ın burnunun dıbındekı bu adamlara bu kadar demokrası yeter, daha faz- lası tehlikelı olur' sozlerını anımsatarak soyle dıyor "Çunku Amerıka Turkıye yı kontrol edebılmek ıcın kendı cıkarlarını, Turkıye aleyhıne olan cıkarlarını ne kadar az de- mokrası olursa o kadar empoze edebılecektır' Gercekten de Amerıka nın Turkıye'nın yararı ia olmayan ısteklerını askerı yonetım donemlerınde gerceklestırdığı ger- ceğı de ortada değıl mı' 'Çunku askerı yonetım altında ABD bırcok stratejık amacını Turkıye'de rahatlıkla gercekleştıre- bılmıştır" Bır de Ortadoğu'ya demokrası getıreceklerını soyluyorlar' Nasıl demokrası ıse1 ANMA Avukat CEMAL SAKARYA (1944-1990) O Gerçek bır demokrattı Tum ınsanları ve havatı çok sevdı 45 yılının her ganunu ınsaiKa du>gularla dolu olarak vaşauı ölumunun bırıncı vılında sevgıvle ozlemle anıvoruz Serunle her zaman onur duyacağız 4nnesı ZILEYHA SVKAim Eşv NİHALS4K4RY4 Çocuklan BARİ!?. StyL. IPEK 1AKARYA kardeşı- AYSEL - MEHMtT OZOI) Noı 7 Şubaı Per>embe gunu saat 14 00te İ>HP Sakar>a bınasında saal 15 00 te rrezarı ba^ında anma lorenı var dır Sevenlerıne duyurulur tan devlet, ınsanca davranmanın doğal sonucu olarak tutsaklara avnı bolgede bulunan kendı as kerlerının oturma koşullarına uygun bir oturma yen saglamak, her gun veterlı mıktarda vıyeceği ve tutsaklann bulundugu bolge iklımıne uygun gıyecek ve a>akkabıvı vermek, bunlann saglık- larını korumak ve tedavı etmek zorundadır Tut sakları elinde tutan devlet, tutsak kışılerın »o>a dını, adını, rutbesını, sıcıl numarasını ya da eş bılgıvı, doğum tarıhını ıçeren bır kımlık kartını duzenlevıp tutsak kışılere verecek madenı mığ fer ve gaz maskelen de dahıl olmak uzere tut- sakların kışısel eşvalarına el konulamayacaktır Bundan başka tutsaklann dışarıvla haberleş melerının \e dınsel ıbadetlerını >erıne getırme lerının engellenmemesı, tersıne bu konularda tut sakları elinde tutan devletın her turlu kolaylığı sağlaması da sozleşme gereğıdır Savaş tutsaklarını elinde tutan devletın sahıp olduğu haklan Sozleşme, tutsakları elinde tutan devlete -savaş halının gereğı olarak- asken >a da sıyasal onlem amacıvla bazı davranışlarda bulun- masına olanak vermıştır Ne var kı devletler bu haklarını kullanırken askerı ve>a sıyasal onlem amacının dışına çıkamazlar Bu noktadan hare ketle sozleşmeye gore Tutsakları elinde tutan devlet, tutsaklann o anda mevcut bulunan uv gar haklarını kullanma ehlıvetını kullanmaları nı, tutsaklığın gerektırdığı derecede sınırlamak, tutsak şahısları enterne etmek, bu şahıslann dı şarıyla haberleşmelennı sansure tabı kılmak ve hatta geçıcı olarak haberleşme>ı vasaklamak hakkına sahıptır İlgılı devlet, sozleşmeye uygun olarak elinde kı tutsaklan çalıştırabılr Yaralı ve hastaları toplavıp tedavı altına almak yukumluluğune karşın, tutsakları elinde tutan devlet bır koşulla yaralı ya da hasta tutsaklan ge- çıcı olarak bulundukları verde bırakabılır Bu da hasta ya da varalı tutsaklann bulundukları >er- den başka bır >ere naklının o hasta va da varalı •* " tutsaklar ıçın daha tehlikelı olmasıdır. Sonuç Sozleşme, tutsak kışılerın karşı devletçe tutsak ahnmalarından başlayarak, bu kışılenn kesın şe- kılde serbest kalıp, yurtlanna ıade olmaJanna ka- dar uvgulanacaktır korfez'de savaşan devletler, elinde bulunan tutsaklara yukanda ıçenğı kısaca açıklanmaya ça- lışılan sozleşmeve uvgun olarak davranmak zo- rundadırlar Hemen belırtehm kı tutsak kışıle- rın de hiçbır şekılde sozleşmed" kendılerıne ta- nınan ınsanca muamele edılmesı hakkında kıs- men va da tamamen feragat edemeyeceklerı söz leşme hukumlerındendır Bu sozleşmeve aykın davranacak ya da dav ranılmasını emredecek kışıler ağır şekılde sözleş- mevı ıhlal etmekten başka bır ıfade ıle ınsanhk suçu ışlemekten sanık olarak sozleşmeye taraf olan dev letlerden bırı mahkemesınde yargılana- caktır Eklevelım kı, savaşan devletler ellerınde bulunan tutsak kışılere yapılan muamelelerden, bu muamelelerı >apan kışılerın kJşisel sorumlu- lugu olması nedenıv le, sorumluluktan kurtulduk- ları ıddıasında bulunamazlar Avrıca, sozleşme nın tarafı olan devletlerın bu sozleşmeye aykırı olan davranışları durdurup, savuşturmak uzere gereken onlemlerı alma haklan da saklıdır Ka- nımızca bu sozleşmeye ajkırı davranarak ınsan lık suçu ışleyen her kışı yalnızca hukuksal ola- rak cezalandınlmakla kalmayacak, bundan da- ha da ağır olarak bu lekeyı sonsuza dek uzerın- de taşıyacak ve ınsanhk tarafından da hıçbır şe- kılde affedılme>ecektır Körfez'dekı sıcak savaşın en kısa zamanda so- na ermesınm vanında bır dıleğımız de dunya ka- muovunun 'ınsanhk duşmanı' damgasım vura- cağı kışılenn en az sayıda olmasıdır (x) Turkıye de bu sozleşmeye tarat olup sozlesme metnı 20 Ocak 1953 tarıhlı Resmı Gazetede yayımlanmıştır Gerçler Şımdı J. Kart* var * J. Kart değışık. ozgur, kıpır kıpır. Tasarımryla genç... Kullanımıyla genç. I Kart yalnızca sizin. Bankanızdan ozgurce hizmet alabılmeniz ıçın Haftanın her gunu, günun her saatı. J. Kart sahıplerının bir de dergılerı \ar Akgenç. Akgenç mıizıkle. modayla, ^anatla dopdolu Havdi gençler, gelın Akbank a SızeJ Kart \akışır. AKBANK Guv enını/1n Eserı' kart UM 2enı,lcr v ndır ^ AkMatik VEFAT VE BAŞSAĞLIĞI Arkadaşımız Husejın Şahın'ın ağabevı CEMT ŞAHİN 2 2 1991 gunu \efat etmıştır Merhuma Tann'dan rahmet, kederlı aılesıne başsağlığı dılerız CUMHURnET Ç4LIŞANLARI KAMUOYUNA EMPERYALIST SAVAŞA VE KATLIAMLARA HAYIR' Yenı dunya duzenı kurma bahanesı altında kendısını dunya jan darmalığının lıderlığıne atayan ABD emperyalızrm Ortadoğu yu ka na bulamaktadır Ortadoğu haikJarı emperyalızmın bınlerce ton bombası le kıtle sel ölumlere mahkum edılmıştır Ulkemızdekı egemen guçler kendılennı ABD enperyaiızmıne tes lım ederek kıtlesel ölumlere ortak olmakiadır Tum devrımcı demokratlar haksız savaşa karşı tavır almalıdır dı yoruz Haksız savaşı protesto ıçın 5 2 1991 tarıhınden ıtıbaren 3 gunluk açlık grevıne başlıyoruz ANKARA MERKEZ KAPALI CEZAEVI NDEKI 52 TUTUKLU ADINA SEMIH GENÇ 1 Hamur kağıda çok temız onluarkalı serı cekımlerde F OTO KO P İ Dogan Copy 16O 78 28 Ortabahçe Cad No 6O Eieşiktaş TEŞEKKÜR 22 1 1991 gunu elım bır kaza sonucu yıtırdığımız KÂZIM GELlRLInın cenaze torenıne bızzat katılan telefon \e telgrafla acımızı pa>laşan vardımlarını esırgemeyen Nırın SHP 4nakenl Beledne Ba^kanı Prof. NURETTIN SÖZEN'e. kadıkö> Beledı>e Başkanı Dr. CE^GIZ OZYALÇDVa ve vardımcılarına, Kadıkoy Beledıyesı personelıne ve tüm dostlarımıza teşekkur ederız GELIRU A1LESI MESLEKTAŞURIMIZA DUYURU Savaşın halkımıza ve mesleğimize getirecekleriyle ilgili basın açıklaması 7 şubat perşembe günü saat 11.00'de Sultanahmet Adlıyesi'nde yapılacaktır. Tüm meslektaşlarımızı katılmaya çağırıyoruz. SAVAŞA KARŞI AVUKATLAR GİRİŞİMİ ADINA AVUKAT LEVENT TÜZEL PENCERE \ Koyup 20 Almak Üzerine Senaryo... Yabancı bır sozcuk senaryo Turkçe Sözlük'e baktım Dılı- mızde karsılığı yok Pekı, anlamı ne? "Bırtıyatro, sınema, te- /ev/zyon ya da radyo yapttının, sahnelennı ve akışını göste- ren yazılı metın' Tanımlamada bır eksık yok mu' Senaryo sözcüğu bır suredır sıyasal yaşama da gırmedı mı? Gazetelerde okuyoruz "Amenka'da Ortadoğu ıçın senar- yolar ûretılıyor" Islam dunyasında sahneye bır oyun konacak Nasıl? Bı- lınmıyor Çokbılmm^enlıbırdenklem Holıvut'ta senaryo na- sıl yazılır^ Mutlu sonla mı bıtsın film yoksa gozyaşı mı ıster- sın'' Şıddet, porno, romantızm, erotızm gerçekçılık, serüven, vestern aşk, dıle benden ne dılersın beğen beğendığını Amenka'da senaryo cok Lamı cımı yok, Ortadogu'da tarıhın en kanlı petrol savaşı yaşanıyor otuz ıkı kısım, tekmılı bırden Savaş sonrası nasıl bır senaryo hazırianacak'? Saddam'ın defterı duruldu Irak yıkıma uğradı Suudı Arabıstan ıle Kör- fez seyhlerı zaten elımızın altında Ürdun'ün esamısı okun- muyor Eh Fılıstın ıle Kurde de bırer rol verırsın Sunye ıle Mısır cepte keklık Iran ın ne yapacağı bellı olmaz, ama se- sını yükseltemez 'Zengınler kulubunün patronu'na Ortado- gu'da çevırecegı fılm ıçın elverışlı bır senaryo gerekıyor Pekı bu senaryoda Turkıye'nın rolu ne9 Fıgüran mı ola- cağız. yoksa başrole mı çıkacağız'' • Herkes Holıvut'ta hazırlanan CIA senaryosunu merak ed^ yor yalnız aklı başında, sağduyu sahıbı, az buçuk kafası ış- ler kışılerın şu sırada bır derdı daha var Gazetelerde çok ya- zıldığına gore —Ne yazık kı ınanılacak gıbı olmasa da doğrudur- Cumhurbaşkanı Özal demış kı ' Bır koyup uc alacağız dedığımı söylûyorlar, hayır, ben 'bir koyup yırmı alacağız' dedım " Üstümuze lyılık sağlık1 Bır ulkenın cumhurbaşkanı boyle konuştu mu, ne yaptlır? Ortada Osmanlıca deyışle 'vahım' bır olay var Almanya'da, Fransa'da ya da Italya'da bır cumhurbaşkanı düşünün kı ko- nuşuyor —Ortadoğu savaşında bır koyup uç değıl, bır koyup yırmı al- mayı duşunuyorum Adama ne derler' Parlamento olağanustu toplantıya çağrılıp 'bu tşin aslı as- tan nedır" dıye soruşturma açılır —Sayın Cumhurbaşkanı ateşlı bır rahatsızlığın genlımınde mı boyle konuştu' Ne demek ıstıyor' Ulkemızın dunya önün- de ne duruma duşeceğını hesaplamıyor mu? Nıçın boyle ko- nuştu' Bır koyup uç ya da yırmı almak, ancak at yanşların- da, rulette, kumar masalarında, bul karayı al parayı dûmenı ıçınde geçerlı mantıktır, savaşın kanlı oyununda kuman mı yeğleyeceğız' 'vampır potıtıkası' mı gudeceğız' Insanltğın moral olçulerıne bu kadar ters duşen bır konuşmayı yapan kışı devletımızın en yûce makamında nasıl oturabtlır? Turkıye nın kurucusu Mustafa Kemal "Savaş cınayetttr Yurtta banş, dünyaaa banş dıyor, Mustafa Kemal'ın oturdu- ğu Çankaya'ya yarım yuzyıl sonra tırmanan kışı "Ortadoğu savaşında bır koyup yırmı alacağız" dıye konuşuyor Çağ atladık değıl mı? Savaştan medet uman toplum, or- taçağdan gerıye, ılkel çağa gıder • Başkan Bush, ne senaryo duşunuyor, Turkıye'ye ne rol ve- recek, Özal'ın duşunduğu senaryo ne' Bılemem Ancak bıldığım şu Türkıye'de savaş sonrasına ıkı senar- ye hazırlanıyor Bırmcısı ABD'nın Ortadoğu'dakı 'yenı duzen'inde bekçı- başılık yapacak Turkıye senaryosu Demokrasıden uzak, tek adam yönetımı Dışarıdan payandalı sıyasal ıktıdar Taban- sız bır partıye dayanan, ama burokrasıyı, devletı, butün ıletı- şım organlannı ele geçırmış bır Başkan Baba senaryosu Ikıncısı demokrası senaryosudur kı orada tabansız partı- nın ve Baş"kan Baba'nın yen yok Hangısını yeğlersınız' ANMA Sevgılı eşım, babamız T D K üyesı emeklı öğretmen SEDAT GÜNAY'ı ozlemle anıyoruz SEVtM - OSMAN - ALİM ENVAIR HAVALANDIRMA'da NO PROBLEM! USun katıieiı (TSEK) UENFEZ-ANEMOSTAD-UNEER-PANCUR- FILTRE-SANTRAL T\m hava dag t-cı topıay-: ve ava aksarrtan 39 yıkte yurt ıçınde ve yurt dışında bınlerce FABRIKA-OTEL TESIS « IŞLETMEYi bız donaltık Ayrca 100 yıi deneyı-nl SIROCCO lısansı ıle adgısayaı seçımiı endostnyel vantılator u-6tıyoruz Temız hava teknotojisınoe dunya çapında stm IngiHz-ENMUA fırma- sı TurKtye emsıtasıyz Sp rai baru ve aksamlannda ralapsız HOII«KW)EC firması Oo4ge dS rıbutoruyuz llgıl kanularda utfen bıze danışınız Imkan ve dene>ımler m zte sızlere yard mcı otehm iRtafeknik Kuruluş 1952 Bure A d m Ahme & < PÎS« ^aö Nc W 586 3 < u 386 « 1 3 588 3 1 5855 56 Fu 588 51T TI K« asen x No *el 584 0S4, Oğretım uyesınden INGILIZCE TURKÇE FIZIK dersı Tel: 159 46 81 İZMİR ONBİRİNCİ İCRA VE İFLAS MUDURLLĞÜ'NDEN İFLASIN AÇILDIGINA DAİR İLAN 19913 ıf MUFLIS1NLNVAN1 ILE ADRESI ÎZM1R HOLDİNG A Ş Iz- mır Cad 93 Sokak No 4 Pmarbaşı Izmır Y ukanda unvanı ıle adresı yazjlı bulunan ve Tıcaret Sıcıl Memur lugu nunBornova 881 K 12^9 sırasında kayıtlı 'İZMIR HOLDİNG A Ş nın l/mır ' Aslıve Tn.aret Mahkemesrnın 25 1 1991 tarıh ve 1989 42^ ı.'.ab •.aulı kararı ık IFLASINA karar verılmış ve ıflas ay- nı gun >aaı 11 'ü duı ıtıbaren avılmışur Ke\lı\eı tlk'nın 166 maddesıne göre teblığ ve ılan olunur 25 1 1991 Izmır llla^ Vluduru Basın 19133 1 7341