Katalog

6 ŞUBAT 1991 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/11 Miller. 20 yıla mahkûm • LOS ANGELES (AA) — Sovyetler Birliği'ne gizli bitgiler aktaran bir FBI (ABD Federal Soruşturma Bürosu) ajanının 20 yıl hapse mahkûm oiduğu açıklandı. Federal Yargıç Robert Takasugi, önceki gün sonuçlanan davada karan açıklarken "ulusal emanete ihanet eden" Richard MiUer'ın Amerikan tarihinde casusluktan hüküm giyen ilk FBI elemanı olduğunu kaydettL 1984 yılında tutuklanan Miller'm ilk yargılanmasında jüri karar verememiş, ikinci davada verilen müebbet hapis cezası savunma tarafımn başvunısu üzerine temyiz edilmişti. Daha önce kefaletle serbest bırakılan Miller (53), 5 yıl hapis yattığı için 2 yıl içinde şartlı tahliye edilebilecek. Türkiye'ye ABD yardımı • WASHINGTON (Cumhuriyet) — ABD yönetimi, 1992 yılında Türkiye'ye 700 milyon dolar yardım verilmesini öngören tasanyı Kongre'ye sevk etti. Tasanda Türkiye'ye 625'i askeri, 75'i de ekonomik olmak üzere toplam 700, Yunanistan'a da 350 milyon dolar yardım verilmesi öngörülüyor. Ancak yönetimin klasik oranların üstünde belirlediği bu yardım miktarlannın Kongre'de aynen kabul edilmesi beklenmiyor. Yönetim, geçen yıllarda da iki ülke arasında 7'ye 10 oranı kurmayan yardım miktarı önermiş, fakat Kongre bunu 7'ye 10 oranı kurarak kabul etmişti. Gorbi'den Litvanya'ya yeni darbe • MOSKOVA (AA) — SSCB Başkam Mihail Gorbaçov, Litvanya'da cumartesi günü yapılması planlanan halkoylamasını "yasadışı" ilan ederek bu cumhuriyette de tüm öteki Sovyet cumhuriyetleri gibi 17 martta oylama yapılmasını istedi. Moskova Radyosu'nun haberine göre Gorbaçov, Litvanya'daki tüm resmi kurum ve kunıluşlann halkoylamasmda kesinlikle hiçbir rol oynamamaları talimatını verdi. Litvanya Devlet Başkam Vitautas Landsbergis, Başkan Gorbaçov'un Litvanya'da yapılacak halkoylamasını yasadışı ilan eden kararnamesini "cumhuriyetin içişlerine yapılmış kabul edilemez siyasi bir müdahak" olarak niteledi. G. Afrika'da uzlasma • JOHANNESBURG (AA) — Güney Afrika'da ırkçı yönetime karşı mücadele veren rakip iki siyah kuruluş olan Afrika Ulusal Kongresi (ANC) Ue Pan Afrikana Kongre (PAC) arasında 30 yıldan bu yana ilk kez görüşme yapıldı. Toplantı sonucu her iki kuruluş da taraftarlarına aralanndaki çatışmalara son,verme ve siyasi alanda birbirlerine hoşgörulü davranma çağnsında bulundular. Pakttan kopma tehdidi • PRAG (AA) — Çekoslovakya ile Bulgaristan, Varşova Paktı'mn geleceğini belirlemek üzere bu ay sonuna kadar bir zirve düzenlenmediği takdirde pakttan çekilme tehdidinde bulundular. Çekoslovakya Devlet Başkam Vaclav Havel, önceki gün Bulgaristan Devlet Başkam Jelyu Jelev ile yaptığı görüşmeden sonraki açıklamasında kasım ayında ertelenen zirvenin şubat sonuna kadar yapılmaması dunımunda iki ulkenin de paktın askeri kanadından çekilmek için ilke olarak kararlı olduklarını, ancak diğer üye devletlerin de görüşlerinin alınması gerektiğini kaydetti. Avrupa ülkelerindeKörfezsavaşı için yapılan kamuoyuyoklamalanndan çıkan sonuç Batı'dan müdahaleye destek İsvcç Her 10 Isveçliden 7'si Irak'a savaş açmanın haklı olduğuna inanıyor. İngiltere Her 10 kişiden 8'i hükümetin Körfez politikasını destekliyor. Almanva Yaklaşık <Vo 65'lik bir çoğunluk "Çöl Fırtınası" harekâtını onayhyor. Dıs Haberier Scrvisi — Irak'ı Kuveyt'ten çıkarmak amacıyla ABD öncülüğünde baş- latılan savaş üçüncü haftasına girerken Ba- ülı ülkelerde kamuoyu görüşünde değişiklik- ler gündeme geliyor. Ardı ardına yapılan ka- muoyu araştırmalan, ttalya'da halkın yan- suun savaşı desteklediğini ortaya çıkardı. Oy- sa savaş başladığında bu oran üçte birdi. Al- manlar ülkeleruun aktif olarak savaşa katıl- masına karşı çıkıyor. NATO anlaşması çer- çevesinde Türkiye'ye yardım yapılmaması is- tenirken, askerden kaçanlann çoğunun Türkiye'ye gönderilecek olan Hawk ve Ro- land uçaksavar hizmet porsenolinden olma- lan dikkat çekiyor. Yunanlılar, Girit adasındaki ABD üsleri- nin uluslararası gücün hizmetinc açılmasını eleştirirken Yunanistan'ın savaşta tarafsız kalması gerektiğine inanıyorlar. Fransa'da Savunma Bakam Jean-Piem Ckeveaement'- ın istifası, ülke yönetiminin savaş politika- sına verdiği desteği azaltsa da halkın çoğun- luğu hükümetin kararlarını onayhyor. ISVEÇ YAVUZ BAYDAR İsvec'te önemli bir çoğunluğun Körfez'de savaşı doğru bulduğu ortaya çıktı. Her 10 Is- veçliden 7'sinin mutıefıklerin Irak'a savaş aç- makta haklı olduğunu düşundükleri, sosyal demokrat eğilimli akşam gazetesi AftoaMa- det'in yaptırdığı geniş bir kamuoyu araştır- masında belirlendi. Genellikle banş yanlısı ol- makia tanınan ve Vietnam savaşı sırasında Avrupa'da en sert kitle muhalefetini sergile- yen tsveçlilerin savaşı yüzde 69 oramnda des- tekJemesi, uzmanlarca "şaşırucı" bulunuyor. Aftonbladet'in yaklaşık bir hafta önce yaptırdığı kamuoyu araştırmasında 16 yaşı- nın üstünde 1000'den fazla lsveçliye iki so- ru soruldu: —Ortadoğu bunahmında BM'nin tutumu- nu destekliyor musunuz, yanhş mı buluyor- sunuz? — ABD'nin Ortadogu bunalımındaki ro- lünü destekliyor musunuz, yanhş mı buluyor- sunuz? İlk soruyu yamtlayanlardan yüzde 69'u BM'yi desteklediğini açıkladı. BM'nin tutu- muna tümüyle ya da "ilke olarak" karşı çı- kanların oram yüzde 15'te kaldı. Çekimserlerin oram ise yüzde 16 oldu. İkinci soruyu yamtlayanlardan yüzde 64'ü ABD'nin bunahmdaki tutumunu destekli- yor. Yanhş bulanlann oram ise yüzde 21. Kamuoyu araştırması sonucu, *^ipik" BM ve ABD yanhsı ile savaş karşıtımn kim ol- duğu ve toplumdaki konumu da ortaya çık- tı. x Buna göre savaş yanhsı olan kisinin "tipik" özellikleri şöyle: Genç erkek, serbest meslek sahibi veya işadamı veya özel sektör- de tşçi Konfederasyonu üyesi emekçi, Mu- hafazakâr Parti sempatizam. Savaş karşıtı ise şu temel özellikleri taşı- yor: Orta yaşlı kadın, memur ve Sosyalist Parti veya Yeşiller sempatizam. Sosyal demokratlar ve komuoyunun ço- ğunluğu, NATO ittifakı çerçevesinde Tür- kiye'ye yardım yapılmamasını veya bu yardımın sınırlı tutulmasını istiyorlar. Son kamuoyu yoklamalan ortaya koyuyor ki yüzde 67, Körfez'e (ve Türkiye'ye) asker göndermeye karşı. Yüzde 58, Türkiye'deki NATO Çevik Kuvvet birliklerinin sayısımn arttırılmasını istemiyor. Ahnanların yakla- şık vüzde 7 0'i "Biz bu savaşa mali destek dı- şında destek vermeyelim" dıyor. Hatta yüzde 90 oramnda ezici bir çoğunluk mali desteğin silah için değil, insani yardım (sağlık malze- mesi, korunma teçhizatı, Kızıl Haç kampla- n vs.) olarak verilmesini istiyor. ITALYA NtLGÜN CERRAHOĞLU Körfez savaşı, her geçen gün halya'yı bi- raz daha ikiye bölüyor. Başlangıçta savaşa karşı olan Italyanların çoğu savaşı destekle- meye başladı. Yapılan kamuoyu araştırmala- n, Italya'da eğilimlerin 25 ocak gününden iti- baren yön değiştirdiğini gösteriyor. Bu tarih, Saddam Hiiseyin'in hampetrolü Körfez'e bo- şalttığı döneme rastlıyor. Kanatlarım çırpa- mayan ve bunlan hampetrol denizinden çı- karamayan karabatak kuşunun fıldır fıldır dönen kıpkırmızı gözleri, Italyan kamuoyu- nu Tel Aviv'e düşen Scudlardan, savaş tutsak- larından, bombalar altında çeşitli salgın has- talıklar tehdidi ile elektriksiz, susuz yaşayan Bağdat halkmdan daha çok etkiliyor. Hafta başmda yayımlanan bir kamuoyu yoklaması, bir ay önce Italyaolann yalnız üç- te birinin desteklediği savaşı, şimdi yansımn desteklediğini gösteriyor. YüNANİSTAN STELYO BERBERAKİS Körfez savaşı ile ilgili Yunanistan'da yapı- lan kamuoyu yoklamalanna göre halkın ezici bir çoğunluğu savaşın derhal sona ermesini istiyor. Savaşın patlak verdiği ilk günden bu yana gerek gazete ve dergilerin gerekse rad- yo ve TV kanallannın yaptıkları kamuoyu yoklamalarında aynca Yunanistan'ın Körfez'e göndermiş oiduğu L1MNOS adlı firkateynin de geri dönmesi istendi. Yunanistan'ın Bas- ra Körfezi'ne asker göndermesi olasıhğına ise bütünüyle karşı çıkan Yunan halkı ve siyasi partileri, Yunanistan'ın bu savaşta "en aan- dan tarafsız kalması" gerektiğine inanıyor. Bu arada hükümetin ABD üslerinin buhın- duğu Girit Adası'nı, müttefık kuvvetlerin hiz- metine açmasına da karşı çıkılıyor. FRANSA SABETAY VAROL Son sondajlarda Fransız kamuoyunun yüz- de 70'i, gerek Fransa'nın savaş konusunda iz- lediği politikayı gerekse müttefiklerin Irak'a karşı askeri müdahalesini destekliyor. Hem çok yüksek olan hem de hükumete geniş bir hareket serbestisi bırakan bu desteğe rağmen bir önceki haftaya göre bu sayıda 5 puanlık bir duşüş gözlendi. Söz konusu düşüşün Sa- vunma Bakam Jean Pierre Cbeveaemeut'ın istifasıyla ilgili oiduğu tahmin ediliyor. Sa- MASKOT — tngiliz Hava vaşa karşı olanlann sayısında da buna para- lel 4 puanlık bir yükselme oldu. Anket so- nucuna göre Fransızlarm yuzde 29'u Fransa 1 nın savaşa katılmasına taraftar değil. Aynı üçte birlik muhalefeti başka bir ka- muoyu yoklamasında da gözleyebiliyoruz. Pazar günü yayımlanan son anketlerden bi- rinde, yüz Fransızdan 29'u ateşkes ilan edi- lip müzakerelerin başlaması gerektiğine inamrken yüzde 31 'i savaşın Saddam Huse- yin rejiminin üevrümesine kadar sürmesi ge- rektiğinden, yüzde 39'u ise savaşın Irak Kuveyt'i terk edene kadar devamından ya- na. INGJLTERE EDÎP EMtL ÖYMEN lngiliz kamuoyu, hükümetin Körfez sava- şında izlediği siyaseti destekliyor. Her 10 ki- şiden 8'inin, eski Başbakan Margarel Thatc- hcr tarafından başlatılan, şimdi de yeni Baş- bakan John Major tarafından surdurülen "tarİ2Sİz" tutumu desteklediği, ardı ardına Kuvvetleri'nin tek kadın yer gdrevHsi Rackad pilottartn maskotu oldu. AFP) yayımlanan kamuoyu yoklamalarında görü- lüyor. Savaş karşıtlan, her hafta sonu yürü- yüş ve gösteri yapıyorsa da kamuoyunun tu- tumunu barışa yöneltmede başanh olamadı- Iar. Bunda birkaç istisna dışında hem bası- nın savaşı körükleyici yayınlanmn etkisi var hem de savaştaki lngiliz kayıplanmn henüz "iiç-beş ktsiyi" geçmemesi, dolayısıyla "nta- sal bir sonın" düzeyine çıkmamasımn etkisi var. Banş yanlılan, kara savaşında lngiliz kuvvetlerinin de Amerikahlar gibi kayıp ver- meye başlamalan durumunda, kamuoyunun tutumunun değişeceği beklentisi içindeler. Banş yanlılannın, savaşa karşı olmak dı- şında başkaca ortak bir özellikleri yok. "Ye- şiller"den, ana muhalefet Işçi Partisi'nin sol kanadına yakınük duyan "Banş tçin tşçi Hareketi" gibi gmplara, daha fazla özerk- lik isteyen "Galler Ptrtisi"nden, CND diye biünen "Nnklecr Silahsıdanma Hareketi" örgütüne kadar alternatif siyaset öneren mar- jinal gruplar, şimdi "Körfez'de Savaşı Ehır- durma Komitesi" şemsiyesi altında bir aradalar. Şemsiyenin altında, Ingiltere'de sı- ğınmaa olarak bulunan Türkkr ile Türkiyeli ya da Iraklı çeşitli Kürt gruplan da yer alı- yor. ALMANYA DİLEK ZAPTÇ1OĞLU Aimanya'da savaşa ilişkin kamuoyu yok- lamalarına baktığımızda, yaklaşık yüzde 65'lik bir çoğunluğun "Çöl Fırtınası" hare- kâtını onayiadığını görüyoruz. Ağustos aym- dan beri basm-yayın organlannda sistematik biçimde işlenen "Canavar SaddanT imajı Al- man kamuoyunda da "Bu adam gitmeli*' ka- nısını yerleştirdi. Almanya'mn diğer Batı ülkderiyle benzer- liği burada bitiyor. Çoğunluk her ne kadar harekâtı desteklese de bu savaşa karşı. Bu sa- vaşm önlenebiür olduğuna, Batıh ve özelükle Avnıpah poütikacılann savaşı önlemek için yeterince çaba göstermediğine inanıyor. ls- tatistikler bunu kanıtlıyor. Çoğunluk sessiz, izleyici konumunu sürdürürken Aünanya'- da savaşa ve harekâta karşı gosteriler de de- vam ediyor. Gösterüerin sloganı: Petrol için kan dökiilmesin. Ortadoğu'ya silah akıtan belli başlı Ulke- lerden biri olan Çin'de hükümet, Körfez sa- vaşında herhangi bir tarafı tutmamaya özen gösterirken Çinlilerin büyük bir bölümü çe- şitli yollarla uluslararası güce destek veriyor. Frankfurter Allgemeine Zeitung'da yer alan bir haberde, Çinh'lerin bir bölümünün savaşın patladığı 17 ocak tarihinden itibaren Pekin'deki Kuveyt Büyükelçiliği'ne başvur- dukları ve bu ülke için savaşmak istedikleri belirtiliyor. Bir bölüm Çinli ise Irak'a karşı savaşan uluslararası güce mali katkıda bulunarak destek veriyor. Başkentteki ABD büyükelçi- liği her gun bu yönde bağış kabul ediyor. Ki- mileri tüm maaşını, bazüarı da yeni yıl zamlannı savaşta Irak'a karşı kullamlması için bağışhyor. JAPONYA Japonya'da yapılan bir kamuoyu yokla- masında, halkın yüzde 55'inin, Tokyo yöne- timinin Körfez'e askeri uçak gönderilmesine karşı olduğunu ortaya koydu. Irak'a karşı savaşan uluslararası güce daha önce verilen mali yardıma ek olarak 9 milyar dolar daha aktanlması da Japonlann yüzde 44'ü tara- fından benimsenmiyor. AFP'nin haberine göre Asahi Snimbun ga- zetesinin 1249 kişiye sorarak hazırlattığı ka- muoyu yoklaması, halkın desteğinin Japon hükümetinin arkasında olmadığını ortaya koydu. Bir çıkarma senaryosu Ûze) kuvvetlef 1- Oonanmaran öze) etaplen gtzfi keşif görevtenne çıkarak ioımsalların ağır araçlann çıkışına uygun bölgetennı saptar ve mayın tartası, yûksek voltaj yûHû telter gibi tehl*eien önceden beürler. LCAC Araç gereç taşıyan hoverkraft 2. Yatdaşık 45 km. acıktakı gemtlerden- Radar ufkunun dışında- açılan topçu ateşı ile Irak savunması zaytflatılmaya çalışılır F/A-18 ve A-6E Intruder'ler sahıller ve deniz Cızennde devriye gezerek Irak savunmasını uzak tutar, bu arada AV-86 Hamer'lar kara biriıklerine yakın destek sağlar UUm |ewHeıt Radar menzriinın dışından dûşman savunmasını bombalar.. 3. Bniikter CH-53E Super Stallıon hetikopterteri ve hem karada hem denızde gtden araçlaria karaya çıkar, her grubu (en ıdealı düşmanın «ımıni yanıt verme süresı olan 90 datdka içinde) toplan ve araç gefeçleri ızfer CHENEY Kuveyt sahilleri kanlı çatışmalara gebeDış Haberier Servisi — 'Newsweek' dergjsi, Kuveyt'teki Irak kuvvetlerine karşı planlanan de- niz çıkannasına dair bir senaryo yayımladı. Ger- çekten de bir süredir Amerikan donanmasının özel keşif ekipleri (SEAL) sahili tarayarak bu operasyon için en uygun yeri belirlemeye çalışı- yorlar. Bu arada uydu ve keşif uçaklan ile Irak'- m karşı saldırı kuvvetleri de saptanıyor. Ocak ayımn son 10 gününde Umman'da 8000 deniz piyadesinin de tam teçhizatlı bir tatbikat yapması çıkarmanın yaklaştığına işaret ediyor. Amfibik saldınlann başarısı hıza ve düşmanı şaşırtmaya bağlı oiduğu için bunun gece başla- tılması gerekiyor. Böyle bir saldırının 35 km acıktan sahile doğru hızla ilerleyen araçlarla baş- layacak, 'dikey sarma' denilen bir taktikle düş- manın sahil savunma güçlerinin gerisinden ve- rilen helikopter desteği ile sürdürülecek ve çift dalga doktrini (ilk önce sahili ele geçirip sonra burayı güçlendirmek) ile devam ettirilecek. Ka- raya çıkıştan 90 dakika sonra deniz piyadeleri- nin düşmandan gelebilecek bir saldınya karşı ko- yabilecek hale gelmeleri gerekiyor. Saldırırun şu şekilde gelişmesi planlanıyor: tlk önce sahil korumaları yoğun bir bombar- dtmana tutulacak. Uçak gemilerinden kalkan ve F-14 avcı uçakları tarafından korunan A-6 ve F/A 18'ler, Irak'ın Amerikan gemilerine karşı en büyük kozu olan Silkworm füzelerinin ram- palannı vuracaklar. Bu arada sahil yakınındaki topçu birUkleri de vurulacak. Karadaki bombar- dıman uçaklan ve belki de B-52'ler Irak'ın, de- niz piyadelerinin çıkarmasına hemen karşıhk ver- memesi için harekete geçecekler. Radar ve diğer iletişim hatlarının tahrip edilmesi için F-117A Stealth uçaklan kullanılacak. Daha sonra sıra Körfez'deki ABD savaş ge- milerine gelecek. Tomahawk Cruise füzelerinden başka USS Missouri ve Wisconsin zırhlılan men- zili yaklaşık 40 km olan toplar taşıyorlar. Bun- lar çıkarma bölgesinin çevresim topçu ateşine tu- tarak deniz piyadelerinin pozisyon almaları için bir güvenük bölgesi oluşturacak. Bu arada ucak- lar alçak uçuşlarla Irak hedeflerine saldırmaya devam edecek. Donanmanın E-2C Hawkeyeer- ken uyan uçaklan ise yaklaşan Irak uçaklannı haber verecek. Daha sonra deniz piyadeleri ge- lecek. tlk dalga 21 silahsız hoverkrafttan oluşa- cak. Bunlann her birinde uç amfibik saldırı araa ve üç hafif zırhh araç bulunacak. Her amfibik araçtaki 25 deniz piyadesi kendilerini koruyan helikopter fîlosu sayesinde birkaç dakikada sa- hile çıkacak. Karaya çıkanlan Cobra ve Harri- er AV-8B'ler koruyacak. Bu fazla silahh olma- yan ilk grubu diğer ağır silahlılar takip edecek. Denizdeki petrol tabakasınm doğuracağı so- runlar, Irakhlann denize yüksek gerilim taşıyan elektrik telleri atmaları, kuma gomülü bubi tu- zakları şimdilik deniz piyadelerini korkutmuyor ve operasyona başlamak için sabırsızlanıyorlar. Çıkarımızı her yerde koruruz VVASHINGTON (AA) — ABD Savunma Bakam Dkrk Cheney. ülkesinin dünya jandar- ması olmadığını, ancak geiecek- teki Amerikan ordusunun ileri teknoloji ile donatılarak Latin Amerika'dan Asya'ya kadar uzak bölgelerde mudahalelerde bulunabileceğini söyledi. Che- ney, savunma bütçesini açıkla- mak amacıyla dttzenlediği basın toplantısında şöyle dedi: "Dünya jandarmalıgına so- yunmak şu ya da bu şekilde, yeri ve zamanı ne olursa olsun her çatışmaya katılma anlamına ge- lir. Böyle bir işe girişmeye hiç- bir şekilde niyetimiz yok. Buna karşın ABD'nin kalıcı gereksi- nimleri var ve bu nedenle diin- yadaki okyanuslan kontrol al- tında tutmak için güciimüzii ko- rumaya, Avnıpa'daki yukümlü- liiklerimizi yerine getirmeye de- vam etmeye ve Amerikalılann hayatını ve çıkarlannı korumak için öngorülmeven gelişmelere karşı Gıinev-Batı Asya'dan Pa- nama'y-a kadar guç gönderebik- cek durumda kalmaya zorunlu olduğumuzu düşünüyonız." Pentagon'un azahna yolunda- ki Sovyet tehdidinin yanı sıra dünyanın başka yerlerindeki acil durumlara karşı hızlı bir şekil- de harekete geçmek için hazır- lıklı olmaya özen gösterdiğini sözlerine ekledi.