Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/ÎO DIŞ HABERLER 25 ARALIK 1991
DEĞtSEN DÜNYÂ
HUSEYBN BAŞ
Madalyonun ÖbürYüzüSosyalist btokun parçalanmasını, Sovyetler Birliği'nin tıp-
kı uzun süren bir Fransız Komünü gibi "tarihe" karışmasını,
her derde deva olarak sunulan "pazar ekonomisinin" başa-
nlanndan kaynaklandığını iteri sürmek, sanınz, sağlıklı bir yar-
gı olmaz.
Parçalanmanın nedenteri, kuşkusuz, son derecede karma-
ştk. Bunun sistemden mi, yoksa sistemin uygulanma biçimin-
den mi ileri geldiği henüz açıklık kazanmış değit. Ama "çö-
kvşün", karşrt dünya görüşünün, giderek pazar ekonomisinin"
zaferi olmadığı da açık.
Başka bir deyişle, sosyalist blokun biriken sorunlarm üs-
tesinden gelmekte acze düşmesıne karşılık, karşıt sistemde
her şey güllük gülistanlık oimaktan uzak. Pazar ekonomisi-
nin gemi azıya aldığı ülkelerde, var olan sorunlar katlanarak
büyüyor. Gelir dağılımındaki adaletsizlik tehliketi boyutlara
ulaşıyor, zengin daha zenginleşirken, yoksut kitleler giderek
daha da yoksullaşıyor. Ûlkeler bazında gözlenen bu dururn,
uluslararası alanda da variığını duyuruyor.
Fransa Cumhurbaşkanı François M/tterrancfın "hükümet-
ter dışı kuruluşlar dünya konferansı" tarafından 1992 hazi-
ranındaRio'dadüzenlenmesi öngörûlen "YBryüzüZ;rve"si ha-
ztriık toplantısı sırasında yaptığı konuşma, "liberal
ekonominin" olumsuzluklarmı ortaya koyması açısından son
derecede ilginç.
François Mitterrand, "pazar ekonomisini" bugünkü uygu-
lanışıyla "gûçlünün güçsüzü ezmesi" olarak tanımlarken, tüm
dünya için daha adaletli bir sistemm oluşturulmasını savu-
nuyor. Mitterrand Kuzeyîe Güney arasında var olan, giderek
artma eğilimindeki dengesiziiği şu sözlerle, en açık şekliyte
ortaya koyuyor: "Bugün, sömürgecilik döneminden çok son-
ra zengin ülkeler Güney'in kaynaklannın ve olanaklannın bir
bölümüne el koymayı , _ — ^ _ _ _ — _ _ _ _ _ — -
sürdürmektedirler.
Söz konusu ülkelere
bağış ve yardım ola-
rak verdikleri ise yap-
bklan talanı karşıia-
maktan uzaktır. Zan-
gtn ülkeierte yoksul ül-
keler arasındaki iliski-
lerin düzelmesi, yok-
sul ülkelerin ham-
Mitterrand Kuzey'le Güney
arasında var olan,
giderek artma eğilimindeki
dengesiziiği, en açık
sektiyie
ortaya koyuyor.
madde zenginlikterinin istikrara kavuşturulması, alanla satan
arasında karar sahibi büyük finans alanlannın örgMenmesinde
bugünkünden farklı sistemlerin kurulmasına bağlıdır."
François Mitterrand, bugünkü durumun liberal ideolojiler-
den kaynaklandığının önemle altını çizerken sözlerini şöyle
sürdürüyor:
"Bu durumun yaratıtmasında, gûçlü ve baskın çıkahann ken-
di yasalannı dayatmaianmn payı büyük. Bu yasalar, en azın-
dan Fransa'da hükümetin yasalannın dışındadır. Bu ise top-
tumun yapısınm giderek mülkiyet kavramının yeniden gözden
geçırilmesini gerekli kılmaktadır. Bütün bu olumsuzlukların,
özünde herkese istedığinı yapma hakkı tanıyan liberal felsefe
ve ideotojılerie değıştirilmesi mümkün değildir. Kuzey-Güney
Uişkilerinde bugün geçerli olan gûçlünün güçsüzü ezmesidir."
Fransa Cumhurbaşkanı'nın yukandakı sözlerinin somut ka-
nıtları ise kimsenin saklısı değil. Güney yankürestnin on yıl-
lık dönemi kapsayan borçları. 1990 itıbarıyla 1.340 milyar do-
tara ulaşmış durumda. 1990 yılında dışsatımlarının yüzde
21.1'ine tekabül eden 1405 milyar doları borç ödemelerine
ayırmalarına karsın, Güney'in yoksul ülkeleri, birleşik faiz de-
nilen "mucize" buluşla, alacaklılarına, astl borçlarının çok
üstünde ödeme yapmak zorunda kalmışlar, ancak gene de
yakalannı kurtaramamışlardır. Daha açık bir deyişle dün ol-
duğu gibi bugün de yoksul Güney, zengin Kuzey'i finanse
etmektedir. Nitekim Fransa'nın, Üçüncü Dünya ülkelerinin
borçlarında indirim yapılmasına ilişkin önerilerinin, ileri en-*
düstri ülkeleri tarafından neden sürekli bir biçimde geri çev-
rildiği anlaşılıyor: Zengin ülkelerin, yoksul Güney'den gelen
yıliık 25 ila 35 milyar doları gözden çıkarmaya niyetleri yok.
Liberal ekonomilerinin kuralı bu.
Liberal ekonominin şampiyonlarının işin biraz da bu yant-
na bakmalannda yarar var.
MOSKOVA GÜNLÜĞÜ
Devleti bırak,
kıtlığa bakKızıl Meydan'ı gezen turist grubuna rehberlik
yapan Yuliya Orlova, sıradan bir Rus kadmı
olarak konuşuyor: Kuyruklarda beklemekten
usandık. Devletin adı ne olursa olsun,
dükkânlarda mal olmazsa hiçbir yönetim uzun
süre ayakta kalamaz.
Tarihe gömülen SSCB'nin son başkanı, bu akşam resmen istifasını sunacak
Gorbi bugün veda ediyorGorbaçov'un sözcüsü
Andrei Graçev, son
Soyyet Hderinin bugün
TSİ 21.OO'de istifasını
sunacağını açıkladı.
Gorbaçov, Sovyet
Parlamentosu'nun
dünkü oturumuna da
katılmadı.
Dış Haberler Servisi — Artık
tarih olan Sovyet Sosyalist
Cumhuriyetler Birliği'nin son
Devlet Başkanı Mihail Gorba-
çov, bu akşam TSİ 21.OO'de res-
men istifasını veriyor. Gorba-
çov'un sözcüsü Andrei Graçev
tarafından dün açıklanan istifa-
sı, formaliteden öte bir anlam
taşımıyor. Gorbaçov, SSCB Par-
lamentosu'nun kendi çağrısı
üzerine dün yapılan "veda top-
lantısına" dahi katılmadı. An-
cak uçte bir çoğunlukla toplana-
bilen parlamento, "SSCB'nin
ntastararası hnkukun bir nesnesi
ve jeopolitik bir gerceklik ola-
rak ortadan kalktıgı" yönünde
"formalite karan" alamadan
dağüdı.
Mihail Gorbaçov'un sözcüsü
Andrei Graçev, dün öğle saatle-
rinde Moskova'da yaptığı açık-
lamada, SSCB'nin son devlet
başkanının bu akşam istifasını
resmen sunacağmı söyledi. Gra-
çev, istifa kararının Gorbaçov'-
un önceki gün Rusya Devlet
HAKAN AKSAY
MOSKOVA — Pazar gecesi
Kızıl Meydan'daydım. Hafıften
kar çiseliyordu. En ufak bir rüz-
gâr yoktu. "Keşke bütfln kışı
oövle geçirebilsek" diye düşün-
düm.
Kremlin'de kızıl Sovyet bay-
rağını artık göremeyeceğimi
düşünmüştüm. Ama hayır.bay-
rak hâlâ asılı. Üstelik hafiften
kıpırdıyor. Sanki son nefesini
vermeye hazırlanıyor.
Lenin'in mozolesini bekleyen
askercikler saaı başlan değiş-
meye devam ediyor. Ama kaz
adımlarını atarken eskisi kadar
disiplinlı değıller.
Büyük önderin hemen önün-
de sarhoş bir Gürcü. sarışın bir
Rus kızını öpüyor. ıki öpücük
arası Lenin'e ve mozolede put
gibi bekleyen askerlere küfredi-
yor. Biraz geride -son aylann
değişmeyen görüntüsü- birkaç
fahişe, güzel vücutlannı yeşiı
dolarlara kıralamaya çabalı-
yorlar. Biri, bakışlanmızda
müşteri potansiyeli yakaladığı-
nı sanarak yanımıza yaklaşıyor:
- Hey yabancılar, Soyyet kı-
zımn tadına bakmak istemez
misiniz?
"Her ikisi de yanlış" diyor şa-
kacı arkadaşım "Ne Sovyet kal-
di artık ne de sen bir kız olabilir-
sio."
Kız, cümlenin ikınci bölü-
müyle ilgili espriler yapıyor.
ama niye Sovyet olmadığmı an- karşı protesto gösterisi düzenle-
lamadığını söylüyor. Belli ki diklerini hatırlatıyor. Grup ne
dünyadan hab«ri yok.
Yanımızdaki tunst grubuna
rehberlik yapan bayanın gür se-
si çınlıyor:
- Kızrt (Kraşnaya) Meydan'-
m adı, eski Rırscada gflzel anla-
mına gelen sözcükten (prekras-
naya) gelir. Renkle ve komû-
nizmk ilgisi yoktur.
Rehber, bizim Ugimizi fark
Başkanı Boris YeHsin ile yaptı-
ğı görüşmede ahndığını belirtti.
Gorbaçov dün sabah Kremlin
görevlileriyle bir toplantı düzen-
leyerek "veda" etti.
Mihail Gorbaçov'un, kendi
çağrısı üzerine dün toplanan
Sovyet Parlamentosu'nda bir
konuşma yapması, istifasım da
bu sırada açıklaması bekleniyor-
du. Ancak Gorbaçov, SSCB'nin
ortadan kaldınlmasının hukuki
prosedüre uygun olması için
çağrı yaptığı toplantıya katılma-
dı. Cumhuriyetlerin bir forma-
liteden öte anlam taşımayan top-
lantıya soğuk kalmalan üzerine,
ancak üçte bir çoğunluk sağla-
nabildi. "SSCB'nin ortadan
kalktıgına" ilişkin karar alması
beklenen parlamento, tartışma-
lan sonuçlandıramadan dağüdı.
Rusya, Ukrayna ve Beyaz
Rusya'nın milletvekillerini çek-
miş olmaları nedeniyle zaten
toplanması olanaksız hale gel-
miş bulunan Birlik Meclisi'nden
yoksun olarak büyük ölçüde Or-
ta Asya cumhuriyetleri temsüci-
lerinin katılımıyla toplanan
cumhuriyetler meclisi, kendi
varhğına son vermek için cum-
huriyet parlamentolannı bekle-
meye karar verdi.
AUnan karara göre Yüksek
Sovyet'in toplanabilen milletve-
killeri, Bağımsu Devletler Top-
'.uluğu'na katüma kararı alan
tüm cumhuriyetlerin parlamen-
toları Alma Ata anlaşmalarmı
onayladıktan sonra yeniden bir
araya gelerek merkezi devletin
ABD Ermenistan'ı tanıyor, Azerbaycan'ı 'değerlendirecek'
Erivan'a 'evet', Bakü'ye
edince Biilümseyerek sesleniyor:
- Oyle bedava bilgi almak
yok. Gelin tanışalım.
Tyumen'den gelmişler. Le-
nin'i görmeye sabırsızlanıyor-
larmış.
"Artık bizi komünizmle bağ-
layan son bağlar da koptu. Mo-
zolenin kaldırüması da an mese-
lesi" diye açıklıyor aralanndan
biri.
Adının Ynliya Oriova oldu-
ğunu öğrendiğımiz rehber, artık
gruptan sorumlu bir kişi olarak
değil, sıradan bir Rus kadını
olarak konuşu\ or.
- Kuyruklarda beklemekten
usandık. Devletin adı ne olursa
olsun, dükkânlarda mal olmaz-
sa, hiçbir yönetim uzun süre
ayakta kalamaz bepce.
Grubun en geiıci Vanya Sido-
rov, Yeltsin'in çok kinci olduğu-
nu ve sonunda Gorbaçov'dan
intikam aldıgını söylüyor-.
- Ama Gorbaçov kadar dene-
yimli politikacımız yok. Yeltsin
hata ösrunehata yapıyor. Birkaç
ay önce Ukrayna'yla sınırlan
gözden geç'receği2 derken de, üç
gûn önceki eski KGB ve tçişleri
Bakanhğı bazında tek bir göven-
lik organı (bakanlık) kurarken
de hatahydı.
Arkadaşım pazar günü Mos-
kova ve Petersburg'da binlerce
komünistin ellerinde Lenin ve.
Stalin'ın portreleriyle Sovyetler
Birliği'nin parçalanmasına ve
ocak ayında yapılacak zamlara
ABD, Mihail Gorbaçov istifa eder etmez aralarında
Ermenistan'ın da bulunduğu 6 cumhuriyeti tanıyacak. Beyaz
Saray, Ermeni azınlığın durumundan ötürü, "insan haklan
açısından geride" bulduğu Azerbaycan'ı ise 'değerlendirecek!
LFtKGÜLDEMİR
WASHINGTON — ABDnın Mihail
Gorbaçov istifa edcr etmez altı cumhuriyeti
resmen lanıyacağı bildirilıyor. Bu cumhun-
yeıler içinde Ermenistan da bulunuyor.
Ancak Azerbaycan yer almıyor.
ABD'nın bu adımı. SSCB'nin çöküşü-
nün resmen tescili anlamına geliyor Çünkü
Washıngton'un bu adım ıle yakacağı "yeşil
ışıktan'" sonra tüm diinyantn cumhuriyetle-
n tanıma yarışına girmesi beklenivor. Bu
karann Gorbaçov'un Başkan George Bush
ıle önceki sabah yaptıgı telefon görüşme-
sınde Rus>a'ya yardımcı olunmasını iste-
mesınden sonra alındığtbelirtıliyor.
Söz konusu karara göre ABD ılk elden
Rusya. Ukrayna, Beyaz Rusya. Kazakis-
tan, Kırgızistan ve Ermenistan'ı tanıyacak.
ABD'nin SSCB nezdindeki büyükelçisi Ro-
bert Stranss hemen Rusya'ya akredite edı-
lecek. Diğerlenne de büyükelçiler atana-
cak. ABD aynca Rusya'nın BM Güvenlik
Konseyi sandalyesini devr almasını destek-
leyecek.
ABD'nin hemen tanıyacağı bildirilen altı
cumhuriyet, Washington Post'un Beyaz Sa-
ray kaynaklanna atfen verdıği habere göre
ABD Dışişleri Bakanı James Baker'ın Pnn-
ceton konuşmasında sıraladığı beş ilke ile
uyum içinde. Bu ilkeler. serbest piyasa ve
demokrasıye bağlılık, azınlıklann hakları-
nın korunması, uluslararası silahlann
kontrolü ve nükleer silahlann yaygınlaş-
masının önlenmesi taahhütlerinden oluşu-
yor.
Azerbaycan'ın ılk elden tamnacak ülke-
ler Hstesinde yer almaması, Bakü'nün bu
ilkeler ile uyum içinde olmadığının düşü-
nülmesinden kaynaklanıyor. Beyaz Saray
kaynaklan Azerbaycan'ın "azınlık hakları-
nın korunması" açısından "geride" olduğu-
nu ileri sürüvor. Bundan kastedilen, Azer-
baycan topraklarında yaşayan Ermenilerin
durumu.
Washıngton, Moldavya, Gürcistan.
Azerbaycan, Türkmenistan, özbekistan ve
Tacikisıan'ın ilk elden tanınmamasının bu
ülkelerin hiç tanmmayacağı anlamına gel-
mediğini, sadece söz konusu beş ilkeye
uyumlannın "değerlendirUeceğini" kayde-
diyor.
ABD'nin altı cumhuriyeti tanıma niyeti-
ni önceki gün mütlefiklerine yazılı olarak
bildirdiği
ortadan kalktığını ilan edecek.
Gorbaçov'un önceki gün Yelt-
sin ile yaptığı sekiz saatlik gö-
rüşmede, merkezi iktidar organ-
lannın yeni yapıya devredilme-
si, Sovyet nükleer süahlannın
denetimi ve Gorbaçov'un gele-
ceği konulan ele ahndt. Toplan-
tıya bir süre ara vererek tngilte-
re Başbakanı John Major ile bir
telefon görüşmesi yapan Gorba-
çov, lngiliz liderine nükleer si-
lahİarın sağlam bir denetim içe-
risinde olduğuna ve bunun sü-
receğine ilişkin güvence verdi.
Yaklaşık yanm saat süren ve sı-
cak geçen görüşme sırasında
GoTbaçov, Batı'dan hayvan ye-
mi, Uaç ve cumhuriyetler için
nakit krediyi de içeren yardım
talebinde bulunduklanm Ma-
jor'e iletti. Gorbaçov-Yeltsin gö-
rüşmesinde nükleer silahlann
denetimi konusunda ne tür bir
sonuca varıldıgı ise açıklanma-
dı.
Ağustostaki başarısız darbe-
den sonra Batı'da Sovyet nükle-
er silahlaraıın denetimine ilişkin
uyanan kaygı, SSCB'nin orta-
dan kalkmasıyla daha da ciddi-
yet kazanmış bulunuyoT. Eski
sovyet cumhuriyetlerinden Rus-
ya, Beyaz Rusya, Ukrayna ve
Kazakistan'ın topraklarında ko-
nuşlandınlmış bulunan nükleer
silahlann toplam sayısı yaklaşık
27 bin civannda. BDT'ye katı-
lan söz konusu dört cumhuriyet,
nükleer silahlann kullanılması
için gerekli şifre cantasının Yelt-
sin'in elinde bulunması için an-
laşmış durumdalar. Ancak Yelt-
sin'in bu çantayı Gorbaçov'dan
devralıp almadığı ise henüz be-
ürsiz. Dört cumhuriyetin lider-
leri arasında vanlan anlaşmaya
göre şifreler Yeltsin'in eünde olsa
bile "ateşleme düğmesine" bas-
mak için diğerlerinin onayı ve
kolektif karan gerekiyor.
Bu arada 12 eski Sovyet cum-
huriyetinden Gürcistan dışında-
ki U'inin oluşturduğu BDTnin
hükümet başkanları, dün bir
toplantı düzenlediler. Toplantı-
da, cumhuriyetler arasındaki
ekonomik koordinasyon ve or-
tak para biriminden kaynakla-
nan sonınlar görüşüldü.
öte yandan Kazakistan Par-
lamentosu, cumhuriyetin baş-
kenti Alma Ata'da geçen hafta
imzalanan BDT Anlaşması'nı
dün onayladı. Böylece Kazakis-
tan, üç Slav cumhuriyeti Rusya,
Beyaz Rusya ve Ukrayna'mn ar-
dından BDT'yi onaylayan dör-
düncü cumhuriyet oldu.
Darbe sabahı
tankların üzerine
çıkarak direnişe
geçen Yeltsin
'Darbecilerin en
büyük yanlışı beni
önceden
öldürmemeleriydi"
diyor.
Boris Yeltsin, Newsweek'm sonılarını yanıtladı:
Artık geri dönüş yok
redeyse koro halinde tepki veri-
yor:
- Her şey olabilir, ama ko-
miinizm deneyini bir kez daha
yaşayacak değiliz.
Kızıl Meydanı birlikte terk
ediyoruz. Kızıl bayrak sanki ar-
kamızdan hüzünlü gözlerle ba-
kıyor. Kar yavaş yavaş yağma-
ya devam ediyor.
Dış Haberler Servisi — Son günlerde
uluslararası kamuoyunda en çok sözü
edilen kişi hiç kuşkusuz Rusya
Federasyonu Uderi Boris Yeltsin.
Gürcistan dışında kalan 11 eski Sovyet
cumhuriyetinin katıhmıyla 21 aralıkta
Alma Ata'da SSCB'yi tarihe gömen ve
yerine Bağımsız Devletler Topluluğu'nu
kuran anlaşmanın imzalanmasında
başrolü oynayan Yeltsin, Newsweek
dergisinde yer alan söyleşisinde nükleer
denetimin tek bir merkeze bağlanrr.ası
durumunda düğmenin kendi eli altında
mı bulunacağı sorusunu yanıtlamaktan
kacındı. Artık geri dönüşü olmayan bir
sürece girildiğini öne süren Yeltsin,
özetle şu noktalann altını cizdi:
• Bağımsız Devletler Topluluğu'nun
kuruluşuna ilişkin gelişmeler
durulduğunda ABD Başkanı George
Bnsh ile bir doruk düzenleyebiliriz.
• Mihail Gorbaçov'a büyük saygım var.
Ne tür b.ir görev üstlenmek istediğini
bize bildirsin, değerlendirelim.
• Gorbaçov'un en büyük yanlışı,
komünizmle pazar ekonomisini, tek
partili duzenle demokrasiyi
bağdaştınnaya çalışmaktı. Koskoca bir
ülkeyi tek bir merkezden yönetmeye
çahşmak da yanhştı. Bugün izlediğimiz
çizgiyi birkaç yıl önce kavrayabilseydi
belki de bu denli sıkıntıya düşmezdik.
• Beyaz Rusya'da Brest'te yapılan
anlaşma anayasaya aykın değildi.
• Büyük çapta sıkıntüanmızm
bulunduğu doğru. Umanm gelişmeler
şiddete dönüşmez. lstikran bir an önce
sağlamalıyız. 2 ocakta fiyat serbestisi
başlatacağız. Gerekli dönüşümü
başanyla gerçekleştirebüeceğiınize
ınanıyorum.
• ABD Hava Kuvvetleri'ne bağh
uçaklar, yardım malzemesi dağıtmak
amacıyla Rusya hava sahasına girebilir.
HiçbİT sakmcası yok.
• Bağımsız Devletler Topluluğu'na bağh
devletlerin nükleer silahlan ayrı ayn
denetlemesi doğru olmaz. Denetim
kesinlikle merkezde kalmalı.
• Yaptığımız ekonomik iyileştirmelerle
ordunun morali giderek düzeliyor. tkinci
bir darbe olasılığı çok düşük.
• Sovyetler Birligi Komünist Partisi'nin
eski üyeleri yeni birligi sabote etmek
isteyebilir. Ancak en başta Gorbaçov,
herkes geçişüı barış içerisinde
gerçekleştirihnesinden yana.
• Ağustos darbe girişiminde
darbecilerin en buyük yanlışı beni
önceden öldürmemekti.
DT
Dünya
destek
veriyor
Dış Haberler Servisi - Mo-
ğolistan. Bağımsız Devletler
Topluluğu'nu (BDT) tanıyan
ılk ülke oldu. Çin de tanımaya
hazır olduğunu açıkladı. Av-
rupa'dan İsviçre 11 cumhuriyeti
tanıdı.
Moğolistan Dışişleri Bakanı
Terbişin Çimidorj dün yaptığı
açıklamada. 11 Sovvet cumhu-
riyetinin aldığı karan memnu-
niyetle karşıladıklannı beline-
rek "Bu adımı Sovyetler Biriigi'-
ni saran siyasi ve ekonomik
krizin aşılması için yol açttğnu
inanıyoruz" denildi.
Bağımsız Devletler Toplu-
luğu'nun 21 aralık günü oluştu-
rulmasından sonra Rusya ile
Türki cumhuriyetleri ilk tanı-
yan Afganistan olmuştu.
AA'nın haberine göre îsviçre
Dışişleri Bakanlığı'ndan yapı-
lan açıklamada BDT tanınır-
ken, Gürcistan'ın tanınması şu
anda içinde bulunduğu siyasi
krizin çözülmesi koşuluna bağ-
landı.
AT, BDT'yi yılbaşından son-
ra tamyabileceğini, ancak bu
devletlerin bazı kriterlere bağh
kalmasını şan koyacagını du-
yurdu.
Küba lideri Fidel Cıstro, ön-
ceki gün yaptığı konuşmada
"SSCB'nin dağılmasınm kendi-
lerini üzdüğünü" belirterek "Es-
ki SSCB cumhuriyetleri ile dip-
lomatik, siyasi ve ticari iüşkile-
rin getiştirilmesini" ıstedi.
Çekoslovakya Devlet Başka-
nı Vaclav Havel başkanlığında
toplanan federal hükümet "Es-
ki SSCB'nin mirascısı devletle-
rin arasında demokratik bir
düzenleme bulunduğu bildiririr-
ken, BDT ile yeni ilişkiler kur-
mak istendiği" aktardı.
Bulgaristan. Rusya ve Uk-
rayna'dan sonra Beyaz Rusya'-
yı da tanıdı. Arjantin, BDT'de
kalmak istemeyen Sovyet va-
tandaşlanna kapısıntn açık ol-
duğunu duyurdu.
Malta, dün Rusya ve Uk-
rayna'vı tanıdı. Karar bir parla-
mento açıklaması ile duyuruldu.
Japonya Dışişleri Bakanı
Taizo NV'atanabe, Rusya'yı,
Sovyetler Birliği'nin mirascısı
olarak tanıyacaklannı açıkladı.
AFP'nin haberine göre açıkla-
mada eski Sovyet cumhuriyetle-
nnın Jevlet olarak lanınacakla-
rı, behrtildi. Gürcistan için
daha sonra bir karar verilecek.
Arafat
• TUNUS (AA) — Füistin
Devlet Başkanı Yaser
Arafat, Kazakistan
Cumhuriyeti'nin FUistin
devletini tanıdığını söyledi.
Fiüstin Haber Ajansı
WAFA'nm haberinde,
Arafat'ın dün resmi bir
ziyaret amacıyla bulunduğu
Kazakistan'da, Devlet
Başkanı Nursultan
Nazarbayev ile görüştüğü
bildirildi. Arafat, Bağımsız
Devletler Topluluğu'nun
dünyada ve Ortadoğu'da
istikrara katkıda
bulunacağını belirterek
BDT'nin kurulmasını
kutladı.
Rusla Afgan
anlaştı
• LONDRA (AA) —
Rusya Federasyonu
Cumhurbaşkam Yardımcısı
Aleksandr RuUkoy, Afgan
mücahiüeTİe, esir Sovyet
askeTİerinin serbest
bırakılması konusunda
anlaşma sağlandığuu
söyledi. BBC Dinleme
Servisi'nin TASS'a
dayanarak verdiği habere
göre Kabil'den ayrümadan
önce bir açıklama yapan
Rutskoy, Sovyet askerlerinin
Noel'den itibaren serbest
bıraküacaklannı belirtti.
Rutskoy'un Afganistan'daki
temaslan sırasında, Afgan
hükümeti de çok sayıda
tutuklu mücahiti serbest
bırakma kararı almıştı.
Akayev
Izmir'de
• ANKARA (AA) —
Cumhurbaşkanı Turgut
özal'ın davetüsi olarak
Türkiye'de bul\ınan
Kırgızistan Cumhurbaşkanı
Askar Akayev, Ankara'daki
temaslarını tamamlayarak
lzmir'e geçti. Konuk
Cumhurbaşkanı, Esenboğa
Havaalanı'ndan
Cumhurbaşkanı özal
tarafından askeri törenle
uğurlandı. Ugurlamada,
Dışişleri Bakanı Hikmet
Çetin, Ankara Valisi
Erdoğan Şahinoglu ve
Rusya Federasyonu
Büyükelçisi Albert Çemişcv
de bulundu.
Karabağ'da
20ölü
• MOSKOVA (AA) —
Azerbaycan'ın Dağlık
Karabağ bölgesinde, Ermeni
müitanlarm Meşeli adlı
köye duzenledikleri
saldında, aralarında kadın,
çocuk ve yaşhlann da
bulunduğu 20 kişinin
hayaunı kaybettiği
açıklandı. Azerbaycan
Içişleri Bakanhğı'mn
konuya ilişkin
açıklamasında, dün
düzenlenen saldında
hayatını kaybedenler
arasında dört Azeri milis
görevüsi ile Azerbaycan
Ulusal Savunma
Kuvvetleri'ne bağh iki
askerin de bulunduğu
bildirildi.
Rehine cesedi
ABD üssünde
• LOU1SVILLE (AA) —
Lübnan'ın başkenü
Beymt'ta geçen pazar
cesedi bulunan Amerikah
Yarbay Richard William
Higgins'in eşi, "Bu bizim
ümit ettiğiıniz bir sonuç
Jeğüdi" dedi. Kendisi de
eşi gibi asker olan Robin
Higgins, ABD'nin Kentucky
eyaletinin Louisville
kentinde yaptığı
açıklamada, ailesi için dört
uzun yılın geçtiğini
belirterek "Bu bizim
beklediğimiz sonuç değildi.
Diğer rehine ailelerinin
paylaştığı sevinci biz
yaşayamayacağız" dedi.
Cezayir'de ilk
hur seçim
• CEZAYtR (AA) —
Cezayir'in ilk çok partili
parlamento seçimleri için
oy verme işlemi dün,
ulaşımın güç olduğu
güneydeki çöl bölgelerinde
başladı. Ülkenin 13.3
milyon seçmeninin büyük
bölümünün yann oy
vermesi planlanan
secimlerde, Fransa'dan
bağımsızhğm kazanıldığı
l%2 yıhndan bu yana 430
sandalyeli Ulusal MecUs'e
ilk kez muhalif
milletvekillerinin girmesi
beklenivor.