Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/12 EKONOMI 15 KASIM 1991
DÖVİZ KURLARI 15 KASIH 1991
Dövran
Onsı
1 ABDDohrı
1 Alman Marfcı
1 Avustralya Dotarı
1 Avusturya Şılını
1 Belpka Frangı
1 Oanı.-raria Kronu
1 RnMartdası
1 Franse Frangı
1 Hollanda Ftorm
1 tspanyol Pezetası
1 bveç Kroou
1 Isvıçfe françı
100 Italyan Lıret
1 Japon Yenı
1 Kanada Dobrı
1 Norveç Kronu
1 Stertm
1 S Arahstan Rıyalı
Oovız
Aliş
4955 07
3036 20
3900 13
431 54
147 45
78186
1237 99
888 48
2695 17
48 29
830 36
3420 82
403 51
38 22
4381 14
774 23
8797 73
1321 31
DOVE
Satış
4965 00
3042 28
3907 95
432 40
147 75
783 43
124047
890 26
2700 57
48 39
832 02
3427 68
404 32
38 30
4389 92
775 78
8815 36
1323 96
Efektt
AHş
495011
3033 16
384163
431 11
145 98
774 04
1225 61
887 59
2692 47
47 32
822 06
3417 40
399 47
37 65
4315 42
766 49
8788 93
130149
Efektıf
Satış
4979 90
305141
3919 67
433 70
14819
785 78
1244 19
892 93
2708 67
48 54
834 52
3437 96
405 53
38 41
4403 09
77811
884181
1327 93
çtfiuznm
S 1 6319 Alman Mafto
S 1 2704 Avust Doları
S 11 4824 Avus Şılmı
S33 6O49Bel Frangı
$ 6 3375 Oan Kronu
t 4 0025 Fın Marttası
t 5 5770 Fran Frangı
$ 1 8385 Hol Flonnı
S 102 60 Isp Pezelası
$ 5 9674 lsvw; Kronu
S 1 4485 Isv Frangı
i 1227 98 Ital Lıreö
S 129 65 Japon Yenı
$ 1 1310 Kanada Dol
$ 6 4000 Nonreç Kr
£ 1 7755 ABD Oolan
t 3 7501 Souot Rıyalı
SERBEST PİYASAOA DÜN DÖVİZ-ALTIN
ABD Oolan
Alman Markı
Isvıcre Frangı
Hollanda Flonnı
Ingıltz Sterlmı
Fransız Frangı
100 i Lıretı
BORSA
Alıs
4980
3050
3425
2695
8650
890
403
Satış
4990
3060
3435
2705
8900
900
408
S Arabıstan Rıyalı
Avusturya Ştlını
Cumhunyet
Reşat
24 ayar kûlçe
22 ayar bıtezık
900 ayar gûmû;
Alış
1320
431
380 (XX)
405 000
57 150
51200
697
Satış
1335
435
385 000
425 000
57 350
56 300
725
HaMİ: 1f7.743.665.5S0
Miktan: 27.075.151
14 MSM 1991
TlşB«*|A|
TüB (MBSBDU
T»B IC42SKE)
YATIRIM FONLARI 14 KA9M 1991
is VMırm-1
Is Vaınm-2
fcVMrm-3
Is YMnm-6
lrtHion-1
InKioM
İKDSHIS1-3
IMEa Atkm Fon
Gann »mn-1
6aıvtı HMnm-2
Garand Ittnm-i
Garjnlı rannv*
Gararti Yılınm-5
EstunKFon 1
EstunkFon2
EsbankFon3
TOttBF
YKBScMöıF
YKBHSSCF
YK8Kan«j
c
YKBLfctF
YKBKjrmaF
YKBOoıoF
'
YKBAUlfF
V*rl Fon 3
V*ı1 Hss»
97522
46490
2U54
2^400
•J3T
72852
6529
î «58
21029
10742
62819
5-385
2'468
2*720
V53-
T093
2S495
11584
15»1
!S94
T565
2U64
V333
S383
5<014
K930
51640
4*056
5! 347
2-356
f49"
«542.
5<149
"159
2" 195
'.471
9JB35
46361
2S588
21430
ia38C
"2344
6'580
31868
2906-
W7«
62908
51457
24502
24 745
1457-
77201
29532
1&6V
1230B
9972
77667
25399
17358
5454
54085
6162-
53.703
47122
52593
22Ü6B
'7519
«618
54 21"
13732-
25 2T
1545'
au
428
013
0.14
0Ü2
ao
006
0.09
011
0Ü3
a1*
014
au
oio
028
ai4
aa
ai5
au
as
ao
013
au
an
013
208
ao
051
a«
046
an
oo
0'3
JS
UdtavC
TuUıFoni
TmwFon2
MGuFan-1
FMIISF(»V2
RnansFav4
FıwsF<r5
ZnitFor-2'
H*Fw-1
H*fotı-2
Pnnufc risse
EnUk ^ 1
Emu> =oo-2
Impe» f«ı1
lmpe> Fo<ı2
TttMFor
SunerFaı
DeneFaı
Demrfcıı
bnşFsn
OrMFaı
"MFon
i h,
22.284
E216
4a 756
KS30
•B75
MJO93
6,109
197158
23373
29816
25255
K70?
*m
28ÜSB
21018
2240B
20572
27M3
21135
2E924
19078
24 735
18324
22 700
15JO9
13755
21157
23517
14356
19778
19121
19816
16526
«231
16.539
22386
«234
46857
66004
'4883
54168
15129
197409
23399
29859
25292
«809
16717
21080
21109
22 433
20597
27H7
21150
2(940
'9069
24 772
11330
22737
15834
19783
2H69
23550
18378
19B03
19145
19*44
16547
«245
16563
15968
046
an
C.13
an
ac4
cu
C13
113
311
;w
Ü15
061
C15
008
a io
oc
012
016
ü l
Q06
-005
015
003
016
016
au
006
0W
012
013
013
a 14
013
009
015
Dl«=
Gerekçe: Proje çizimleriyarıyarıya azaldı, kadrofazlalığı doğdu
Amerikan üslerînde mühendis kıyımı
İncirlik, Ankara ve
İzmir'den 17
mühendis ve teknik
elemanı işten çıkaran
Amerikalı işverenin,
görevine son verdiği
kişilerin işini, toplu iş
sözleşmesine aykın
olarak yurtiçi ve
yurtdışındaki
müteahhitlere
yaptırdığı belirlendi.
UFUKTEKİN
ADANA — Kadro fazlahğı-
m gerekçe göstererek i$çi çıkart-
mayı alışkanbk edinen Ameri-
kalı işveren, üslerden yine aynı
gerekçeyle, ama bu kez mühen-
dis ve teknik elemanları çıkart-
maya başladı. llk adımda incir-
lik, Ankara ve İzmir'den 17 ki-
şiyi işten çıkaran Amerikalı iş-
verenin, görevine son verdiği ki-
şilerin işini, toplu iş sozleşmesi
ve ikili anlaşma hükümlerine
aykın olarak "yurtiçi ve yurtdı-
şıadaki müteahhitlere
yapdrdıtı" ortaya çıktı. Çıkar-
tılan mühendislerin de üyesi ol-
duğu Harb-tş Sendikası, ABD'li
işveren aleyhine tazminat davası
açmayı kararlaştırdı.
ton GmbH, Frankfurt / Al-
manya, The Ok Design Group
Roma / ttalya, MMM Design
Group -yurtdışı-, Erduman Mü-
şavir Mûhendislik Tic. Ltd. Şti.
/ Türkiye, TMA Mûhendislik
Ltd. Şti / Türkiye, ENF Mû-
hendislik Müşavirlik AŞ /
Türkiye, Bartek Mûhendislik
Taahhüt ve Tic AŞ / Türkiye,
Altan ve Tuncer Architects En-
gineer Consultans / Türkiye.
Harb-tş Sendikası Genel Baş-
kanvekili Çeda Soyak, tophı iş
sözleşmesine de aykın olduğu-
nu savladığı son tenkisatlarla il-
gili olarak '' A rtfri«flltnimmn
M b«Aataa jrapbnidıtı icta is-
MZUC ginieme g«kU. Yasmya
•ygu fearaket edip tazmiaat
Uii getendta
ikili anlstsmfal-
Amerikan uslerinde toplam 17 kişi işten çıkanldı. (Fotoğraf: CUMHURİYET)
1988 temmuzunda başladığı
tenkisatlara yeni boyutlar ka-
zandıran ABD'li işveren, Incir-
Uk'ten 11, Ankara'dan 4 ve İz-
mir'den de 2 olmak üzere top-
lam 17 mühendis ve teknik ele-
manın görevine son verdi. Incir-
lik'te Base Engineering ve diğer
merkezlerde de proje çizim bö-
lümlerinden çıkartılan görevli-
ler için Amerikalı işverenin "in-
şaatlar ve doUyısıybı proje çi-
dmleri yüzde 50 oramnda azal-
dı" diye gerekçe gösterdiği öğ-
renildi.
Sendika ve üs çevrelerinden
sagladığunız bilgilere göre Ame-
rikalı işveren, Dışişlerı Bakan-
lığı'mn DECA, SOFA ve NA-
TO anlaşmalan çerçevesinde çı-
karttığı bir yönetmeliğe aykın
bir uygulamaya geçti. 1988'de
yayımlanan bakanlığm genelge-
sine göre üslerde ve diğer ikili
ortak savunma tesislenndeki
mûhendislik işleri Türkiye'de
yapüacak arahk 1990'da bağıt-
lanan Toplu İş Sozleşmesi'nin
13. maddesine göre de "çöziinı-
ler, seadika iiyesi olan müaen-
üıracata ^li ' sıkıldıNAZMİ AKDAC
MERSİN — Ülkemizin na-
renciye dışsatımında ilk sırayı
alan ümon, üretici ve tüccan fı-
yat darboğazına soktu. Girdiler-
deki yüzde 15O'ye varan artışla-
ra karşm satış fıyaü yüzde 15-20
oramnda artan limonun dışsa-
tımı düştü.
Narenciye dışsatımı denilince
ilk akla gelen limon, üretici, tüc-
car ve ihracatçıya "kara bır yıl"
yaşatıyor. Uretim aşamasmda
başladığı behrtilen limondaki
sorunlann, satış aşamasında da
silrdüğü bildiriliyor. Mersüı Zi-
raat Odası Başkam Salim On-
gıu, üreticinin bakım giderleri-
nin geçen yılla karşılaştınldığın-
da yuzde 50-150 arasında arttı-
ğını belirterek "Bo yüksek
oranü artış yüzündeıı iiretici
bahcesine yeterü miktarda ilaç
ve gabre >eremedi. Bu da veri-
mi etkiledi. Girdikrde bu artış-
lar olnrken geçen yıl kilosu 700
Uradan satılan Hmon bu yıl
800-850 liraya çıkabüdi. Uretim
miktan çok azaldıgı halde flya-
nn ancak yüzde 15-20 kadar art-
ması da anlaşılaz bir durum"
dedi.
Ziraat Odası Başkam Ongun,
"narenciye amban" olarak ta-
nımladığı Mersin ve yöresinde,
limon ve portakal bahçelerinin
sökulcrek yerine apartman ya-
pılmasının da bir turlu önlene-
mediğine dikkat çekerek "Bu
durum bir an once önlenmezse
korkanz yakında limon ithal
edecegiz" diye yakındı.
Mersin Ticaret ve Sanayi
Odası Başkam Ahmet Uyar,
ekonomik kriz geçiren Doğu
Avnıpa ülkeleriyle Sovyetler
Birliği'nin eskisine oranla daha
az limon ithal ettiğini, bu duru-
mun dışsatımı miktar ve döviz
yönünden olumsuz etkilediğini
bildirdı. Uyar'ın verdiği bilgiye
göre limon dışsat-mı geçen yüa
göre bu yıl 2.5 milyon dolar da-
ha az oldu ve yurtdışına limon
3400 ton daha az satılabildi.
Bankalararası koordinasyonun saglanabilmesi için yeni bir bilgisayar ağına gerek var.
Bilgisayar ağı bankalan kuşattıEkonomi Servisi — Financial Times ga-
zetesinde, bankacılıkta bilgisayar kullanı-
mındaki son gelişmelerle ilgili bir inceleme
yayımlandı. Yazıda bankalararası ve banka
ile müşteri arasındakı bağlantıların oluştu-
rulmasında ve işlemlerin yurütulmesinde
ortaya çıkan karmaşamn, ancak tüm ban-
kaalık faaliyetlerini ve bankalararası koor-
dinasyonu sağlayacak yeni bir bilgisayar ağı
ile çözüleceği belirtiliyor.
Yazıda bankacılann 'esneklk' peşinde ol-
duklannı söyleyen IBM'in bankacılık danış-
manlanndan Matt Dnrean'ın "MatiyecOikk
•gH yeai bir dkaz geüştirildlginde, batün
I—lııılılı leknolojisbıin bnna ayak uydor-
•HMI gcrcidyor. Bu durnmd* yapılması ge-
reken tim degişik uygnhunalara uynm sag-
layabilecek tntarlı bir şemsiye
otaftannakbr" şeklindeki görüşleri de yer
ahyor.
Kullanışsız hale gelen eski sistemlerini de-
ğiştiren bankalara tipik bir örnek National
Westmınster (Nat West) Bank. Nat West ha-
zine ve sermaye piyasalan departmanlannı
oluşturduğunda, taşra şubeleri ile leasmg
bölümlerindekı işlemlen bağdaştırabilmek
için 20 yıldır kullamlan eskı programını de-
ğiştirmek zomnda kalmış.
Financal Times'a göre Mc Dortnel Doug-
las fırması, geliştirdiği entegre bankacılık
sistemiyle bu teknolojıye katkıda bulunan-
lardan. Tandem bügisayarlannda ise Atlas
adlı sıstem kullanılıyor. Atlas'ın tek bir ban-
ta için değil tüm bankacılık piyasası için ta-
sarlanmış bir sistem olduğu söyleniyor.
IBM'in oluşturduğu finansal uygulama-
lan bütünleştiren sistemin ilk uygulaması
'DatatnMİe' adı verilen ve değişik bankacı-
lık fonksiyonlannı eklemleyen bir softwa-
re "yapışüncı' Datatrade'in ilk muşterisi In-
dustrial Bank of Japan'ın (1BJ) Londra şu-
besi olmuş. Datatrade, işlemcüerden PClere
bilgi akışını sağhyor. Makro düzeyde el altn-
ması gereken tüm önemli ışlemler PC kul-
lanıcısı bankacılann kullandıklan grafık an-
latıma dayalı pratik sistemle eşgudumlü ola-
rak yürütülebüiyor.
EĞİ Tİ M REHBERİ
Tel 15100 44
K A D I K O Y
SÜRKUR
SURUCU
KURSU
Hafta Sonu 16 Kasım
Haftalç 18 Kasım
(Sabah-Akşarr)
92 Model Araçlarla
KADIKĞY
INGILIZCEYI
ÖĞRETİR
(Pratik + Video + Tepegoz + Slayt)
Ingilizce + Turkçe + Sosyal
Tıp, Turızm, Ticari, Teknik, Tercume
Kadıkoy. Halıuğa Cad. No 13 Tel: 349 48 42-43
Tel 34918 24-3360206
3360279 Fax 349 1825
T C. MİLLİ EĞITIM BAKANLK3I
İSTANBUL LİSAN MERKEZİ
GENEL INGLİZCE
PET-CFE-CAE-TOEFL
• PLA9 Test (Doklorlaı ı;n Jı&sas
sınavı)
• Bat aptlude teS |Avuka«ar K?nı
• Busnass ' Transfeton ENOUSH
/ Vuksek slandarl. Ekonomık Syat
• FJotof hazıriık sınıHarı
ClCRETSİZ YURTDIŞI
HİZMETLERİ
• hgıtae ve Am«ıluda AJ PAIR1*
• ÜNlVERStTELER DIL OKULLARI
• Kâmparoa ngiızco
/ Irt^ltae Amenka ve Avusnaiyada
• üsans. Vüksek ü»ns (Maaec ve
Ole>kT»
Gençturk Cad No 5O LALELl/tST
Tel: 52O 81 98 Fax: 511 9O69
Çekceğinize İCişlçin %pnıdarda
Seçiminize Saygı T>uyar • • •
15 KİŞİLİK TV-VİDEO-ALDİO DONANIML1SINTFLARDA
>- GENEL İNGtlZCE
> ÖZEL AMAÇLAR İÇİN İNGİLİZCE (Tıp-Tıcan Teknik vb)
> ULUSLARARASI GEÇERLİLİKTEKİ
PET CFC TOEFL ve CPE sıravlarına hazmarna
>• ÜNİVERSİTE ADAYLARINI İNGİLİZCE BÖLÜMLERİNE
HAZIRLAMA
> ORTAOKULveLlSE ÖĞRENCİLERİNE İNGİLİZCE
PROGRAMLAR
ODULÎ
OĞRETECEĞIMİZ IIMGİLIZCEDIR.
2 Oevre Prograrnianmu tgın knyıtlar devam edıyor
ANTİK İNGİLİZCE OİL KURSLARI
IslanbulCad Kırmızışebboy Sok N O 1 0 BAKIHKÖY
Tel 572 18 44 • 572 18 60
ULUSLARARASI
TURİZM EĞlTtM MERKEZİ
Bılgsayar Telens Faks
Turızm Ingıiızcesı Desteklı
İş garantılı
OTELCILIK ve TURIZM
Hafta ıçı ve Hatla Sonu
Kurs Kayıtları başlamıştır
Başvuru BoğaAesen Cd 123f1
TopharelST
Tel: 152 54 04 (05-06)
BİLGİSAYAR
KENT'te OGRENILİR
MAÇKA
SURUCU KURSU
HatiaSonu g
Hafta Içı 18 Kasırr gunduz ve
akşam kayıtlanmız devam edıyor
EGITIMDEKIBAŞARIMIZ
KAZALARA KARŞI
SIGORTANIZDIR
Akaretler Yokuşu
No:134-MAÇKA
159 92 87
159 90 74
• Audto-Vısüol
• Ingıhi Öğretmefi»er
OZEL AMAÇU İNGİLİZCE
• İs İrKjii'^esı
(
'iye ıfuzJ* d e j
• ÎOEFL& K£ Sno-İTina H
Bahan/e CaC
Reks S n
4b ve tckalk denuuüar tarafın-
d u yürtrülecck"ti. Ancak bu
baglayıcı hükme aykın olarak
yurtiçindeki ve dışındaki yerli
yabancı alt müteahhitlere bazı
proje çizimleri verildiği öğrenil-
di. Sağlanan bilgilere göre çeşitli
tesislerde iş alan şirkeüerin ad-
lan şöyle:
— Houston Robert M Hous-
lyion bn gettşmc ks-
M cdüemez" dedi. Soyak, sen-
dika olarak üç ayn merkezdeki
iş mahkemelerinde tazminat da-
vası açacaklannı da bildirerek
' YıılılşiBilt proje aimaian son
dcrece sakat. Peki yurüçtade
aiıyorsuıı, ama bu da södeşme-
ye aykın. Yani nereaiMİen In-
lahna bakılsu ters bir dunuı.
Amaç Işçi kıyunıdır, başka bir
fey defi]" görüşunü dile getir-
di.
'Soyuf Sendikaadan
Teknik' Sendikaaya
EMRE KOCAOĞLU Endüstri llişkileri Danışmam
JL eknoloji geliştikçe dünya da değişiyor. tster devrfm diye-
lim, ister deprem; ama teknolojik değişimin son 10-15 yılda
dünyayı nasıl sarsüğı oıtada. Olaylan doğru izleyenler, son
yıllarda birçok siyasal ve sosyolojik sürprizin temelinde tek-
nolojik gelişmelerin yattığını görebiliyorlar.
Teknolojik gelişme, uretim surecini de değiştirdi, bunun
sonucunda çalışma hayatında da alışılmış kalıplar altüst ol-
du; yeni sorunlar, yeni çözümler, yeni kavramlar ortaya çıktı.
Artık uretimin de yapısı değişti. Eskiden sınai uretim çok
önemliydi, şimdi ağırhk hizmetlere geçti. Eskiden fabrikalar-
da imalat tünl uretim kol emeğine dayahydı, şimdi imalat sa-
nayiinde bile pek çok işçi bilgisayannın başında çahşıyor.
Dunyanın değişen koşulları ışçinin de sendikal davranışını
etkiledi. Artık işçi, sendıkaya bir smıf mucadelesi örgütü ola-
rak değil, bir hizmet kurumu olarak bakıyor. Sendıkadan si-
yasal öğüt değil, günluk ihtı>'açlanna cevap verebilecek so-
mut hizmet bekliyor. Masa yumruklayan, nutuk atan, işçinin
somut sorunlanna çözum arayacağına soyut "duzen" eleştiri-
siyle yetinen, teknik sendikal hizmet yerine soyut siyasete
ağırhk veren sendikacı tipi artık dunyada azalıyor; muzakere-
ci ve bilgili "teknik" sendikacı tipi ağırhk kazanıyor. İşçinin
sendikaya bağhlık derecesini de işittiği nutuklar ve vaatler de-
ğil, aldığı somut hiz- ] TkM
JVlasa yumruklayan,
nutuk atan, işçinin somut
sorunlarına çözüm
arayacağına soyut
"düzen"' eleştirisiyle
yetinen, teknik sendikal
hizmet yerine soyut
siyasete ağırhk veren
sendikacı tipi artık
dunyada azahyor;
müzakereci ve bilgili
"teknik" sendikacı tipi
ağırhk kazanıyor. işçinin
sendikaya bağhlık
derecesini de işittiği
nutuklar ve vaatler değil,
aldığı somut hizmetler
belirliyor.
metler belirliyor.
işçinin sendikal
beklentilerindeki de-
ğişimi kavrayamayan
sendikalarda örgut za-
afa uğruyor. Eskiden
Latin Amerika'da iş-
verenin baskı aracı
olarak kullanılan ve
modern dunyada ade-
ta insanlık suçu sayı-
lan "sendika dışında
Üernekleşme" (Solida-
rista) hareketi, birçok
ulkede değişimin geri-
sinde kalan sendika-
larda bizzat işçılerın
tercihi olarak ortaya
çıkmaya başladı.
Peki bütün bu geliş-
melerin sonu nereye
varacak? Sendikacıh-
ğın geleceği ne ola-
cak? Sendikalar tamamen ortadan mı kalkacak, yoksa deği-
şen koşullara uygun yeni bir tur sendikacıhk mı doğacak?
Bu sorulara, teknolojik gehşmenin başladığı uzun yıllar
öncesinden beri cevap aramyor. Yüzlerce seminer ve konfe-
rans toplandı, binlerce araştırma yapıldı. önceleri çok kimse
karamsarlığa kapıldı, sendikacıhğın sonu geliyor sanıldı.
Ama bu konularda en kapsamlı çahşmalan yapan Uluslara-
rası Çalışma örgütü (IIJO) bu karamsarlığa son verdi ve gele-
cekte sendikaların yeni koşullara uyum sağlayarak devam
edeceği ve hatta öneminin artacağı anlaşıldı. Eski ILX) Genel
Direktörü Francis Blanchard'ın da belirttiği gibi sendikacılar
için pek çok eleştiri yapılabilir, ama çok zeki ve pratik olduk-
lan yadsınamaz. Bu vasıflarıyla sendikacılar dunyanın gidişi-
ni kolayca kavrayacaklar ve orgütlerini yeni şartlara uyum
sağlayacak biçimde geliştireceklerdir.
Yukanda özetlemeye çalıştığımız genel dunya trendi Türki-
ye*ye de yansımaya başlamıştır. Henüz Batı'daki dramatik et-
kiler ortaya çıkmamıştır, çünkü Türk sendikacıhğı daha yo-
lun başlanndadır. Sendika uzmanı Bahri Topçu'nun geçen
yılki bir çaüşması, Türkiye'dekı sendikal örgütlenme düzeyi-
nin ILO metodolojisiyle henüz %12 civannda oiduğunu orta-
ya koyuyor (aynı yöntemle yaklaşık ABD %20, Almanya
%40, Isveç *?o 90).
Turk sendikacıhğı, hiç kuşkusuz, mesleki bakımdan dünya
klasmanında başardı sayılan bir sendika hareketidir, ama ör-
gutlenme bakımından henuz Batı'nın çok gerisinde olduğu-
muz da kabul edilmelidir. örgütlenme ise sendikalaşmanın
alfabesidir. Bu durumda, Türkiye'de sendikal gündemin ilk
maddesi örgütlenme olmalıdır. Bu husus, sadece Türk sendi-
kacıhğı için değil, Türk demokrasısi için de büyük bir güven-
ce olacaktır.
Türk sendikacıhğı, dunyada teknolojik gelişmenin yarattı-
ğı radikal değişimin sendikal ve sosyal sonuçlannı yakından
izlemelidir: Orgutlenmenin yanı sua ve aynı zamanda, somut
sendikal hizmetlere ağırhk verilmesi şarttır. Sendikal hizmet-
ler mutlaka arttırıhriah, çeşitlendirilmeli, kişiselleştirilmeli-
dir. İşçinin sendikaya üye olmakla kişisel ve ailevi bakımdan
somut kazançlar sağlayacağı net biçimde kanıtlanmahdır.
Aksi halde, bir yandan örgütlenip yeni üyeler kazanmaya
gayret ederken öte yandan mevcut üyelerin elden kaçınhnası
tehlikesi doğar ve sendikalar kan kaybına uğrar. Bu durumda
da yasanın darhğından veya işverenin baskısından yakınmaya
kimsenin hakkı ohnaz.
Türk sendikacıhğı şimdiye kadarki genel performansıyla
önemli başanlar kazanmış ve değerli tecnibeler edinmiştir.
Sendıkacılarımız gerekli bilgi ve tecrube birikimine sahiptir-
ler ve şimdiye kadar pek çok önemli sınavdan alınlannın
akıyla çıkmasını bilmişlerdir. Ayrıca şimdi önlerinde "emsal"
de vardır: ILO, ICFTU, ITS'ler gibi uluslararası kaynaklara
başvurarak benzer sonınlann çeşitli ülkelerdeki çözüm yolla-
nna ilişkin son derece değerli bilgiler edinebilirler. Bu bakım-
dan, Turk sendikacılannın şimdi önlerinde bulunan zorlu sı-
navları da başarıyla geçeceklerine, sendikal hizmet standardı-
nı arttıracaklanna ve Türk işçilerine doğnı önderlik ederek
sendikasızlaşma tuzağına düşulmesine engel olacaklarına
ınanabiliriz.