Katalog

Borsa. faiz. doviz. kredı, kredi kartları konusunda bilgiyi Alo24'ten alın. Bir telefonla işlem tamamlayın: Alo 24 İstanbul 188 24 24 PAMUKBANKE Cumhuriyet88.YIL / SAYI 24150 / 2000 TL (KDV (titıil) YUNUS NADİ (1924-1945) BAŞYAZMi. NADİR NADİ (1945-1991) Pamukbank Telefon Bankacılığında BırNumara: 188 24 24 PAMUKBANK I iyi bankodı r 15 KASIM 1991 CUMA Insan Hakları... Türkiye Cumhuriyeti, 34 ülkeyle biriikte "Yeni Bir Av- rnpa tçin Paris ŞartT'na 21 Kasun 1990 Urihinde imza atmışür. Paris Şartı şö>le başlan "Biz, Avrupa Güvenlik ve Işbirügj Konferansı'na taraf devletlerin devlet ya da tatt- kiimet başkanlan, köklü de- gişikliklerin ve taritasel bek- lentilerin yer aldıgı bir dö- nemde Paris'te bir araya gel- dik. Çaüşma dönemi ve Av- rapa'nın bölünmiişlüğü sona enniş bulunuyor. tlişkileri- mizin bundan böyle saygı ve işbiriiği üzerine kurulacağını ilan ederiz." Ve sonra, demokrasi ve in- san haklanna bağlılık şöyle vnrgulanır "TJluslanmızın tek yöne- tim sistemi olarak demokra- siyi kurmayı, sağlamlaştır- mayı ve güçlendirmeyi taah- hüt ederiz. Bu çabamızda aşagıdaki hususlara sadık kalacağız: Insan haklan ve temel öz- göriölder, tüm insanlann do- ğnmlanyla biriikte kazan- dıklan vazgeçilmez baklan- dır ve yasalarla güvence altı- na alınmıştır. Bunlann ko- runması ve geliştirilmesi dev- letin başta gelen görevidir. Bnnlara saygı, zorba bir dev- lete karşı asıl güvenceyi oluş- turur. Bunlara uyulması ve tam olarak uygulanması, öz- gürtügiin, adaletin ve banşın temelidir. (...) Hiç kimsenin keyfi tutuk- lama ya da gözaltına abnma- ya, işkenceye veya diger zali- mane, insan onurnyla bag- daşmayan ya da aşağılayıcı muameleye veya cezaya tabi tntulamayacagını teyit ede- riz." Eskişehir L Tipi Cezae- vi'nden gelen haberlerden ötttrü ynkandaki satıriann altmı bir kez daba çizmek ge- regini duyduk. Hem cezae- vindeki yaşam koşullan hem de sergüenen kimi davranış- lar, bu cezaevinde insanlık onarunun ayaklar altına abndığını ortaya koyuyor. Ülkemiz ne yazık ki yıllar- dır insan haklanna aykın ny- gnlama!an>la uluslararası kunıluşlann gündemindedir. İnsan haklan karnesindeki kınklar yüzünden sürekli olarak eleştirilmekte, protes- tolara muhatap olmaktadır. Ne acıdır ki Türkiye, dünya kamuoyunda insan haklan açısından goriintüsü en kötü ölketerin arasında yer alıyor. Özelhkle, 12 Eylül askeri yönetinüyle biriikte başla>-an dönemde ülkemizin insan haklan sicili her geçen giin daha da kötüye gitmiştir. ANAP iktidannın son yılla- nnda altına imza atümış olan insan haklanyla ilgili çeşitli uluslararası sözleşme- ler olumlu bir gelismeye işa- ret etmiştir, ama uygulama- da dunım fazla degişmediği için Türkiye'nin olumsuz gö- rüntüsü varuğuu sürdünnüş- tür. Bnttlkedehiç kimsenin in- sanuk onuru çignenmesin ar- ük! Türkiye'nin gündeminde insan haklan diye bir sorun kalmasın arük! Çünkü bir toplumon iler- lemesi, ancak çağ dışına dü- şen sorunlannı geride bıra- kabilmesiyle mümkündnr. Cumhuriyet DYP-SHP koalisyon programı, ekonomi ve demokraside önemli değişiklikler öngörüyor Türkiye'ye yeni çehre DEMOKRATIKLEŞME Anayasa ve çok sayıda yasa, 'hukuk devleti' prensiplerine uygun hale getirilecek. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Sayıştay, Danıştay, Yargıtay gibi kuruluşların görev ve yetkileri düzenlenecek. D 6 M 'lerde sivil hâkimler görev yapacak. 12 Eylul yöneticilerine yargı yolu açılacak. Polisin silah kullanma ve kimlik sorma yetkisi değiştirilecek. Terorle Mucadele Yasası'ndaki suç ve orgut kavramları yeniden tanımlanacak. Gozaltı suresi 24 saate indirilecek. EKONOMTOE REFORM Enflasyon 500 günde yiızde 10'lara çekilecek. Ccretlinin vergi yukü hafifletilecek.Asgari ücret vergi dışı bırakılacak. Gelir ve Kurumlar Vergisi'nde özel sektöre tanınan geniş istisnalar azaltılacak. Kredi maliyetleri duşurulerek faizler aşağıya çekilecek. K l T 'ler özerk bir kurum çatısı altında toplanacak. Bütçe açığı kontrol altına alınacak. Şok zam yapılma>acak. Yılmaz hukümetinin bıraktığı 8.4 trilyon lirahk KİT zamları makul oranlarda yürürlüğe konulacak. 14. Sayfada Sosyal demokratlar tartışıyor N NEDEN YEMLDIK1 ^1ASIL KAZANUUZ . r Sosyal demokrat hareket nasıl güç kazanacak? Sosyal demokratlar seçim sonuçlan için ne dıyor? Sosyal demokrat aydınlar, SHP'lı, DSP'lı polıtikacılar, siyaset bilimcüer, gazeteciler tartıştı. Türkiye'de sosyal demokrasinin geleceği nedir? Halk ne diyor? \Pazara Cumhuriyet'te IŞKENCEALARMIUluslararası Af Oıgütü, Eskişehir Cezaevi için dünyaya "acil işlem" çağrısı yaptı Uluslararası Af Orgütu, Eskişehir Özel Tip Cezaevi'ndeki dayak ve işkence olaylarını bütun dünyaya duyuran bir bildirı yayımlayarak "acil işlem" çağrısı yaptı. Af Orgutü, Türk hükümetine de başvurarak soruna acil onlem getirilmesini istedi. Bildiride, dayak yiyen ve yaralanan kişilerin adları yer alıyor. TURANYILMAZ ~ ANKARA — Eskişehir Özel Tip Cezaevi'ne sevk edilen siya- si hukümlü ve tutuklulara da- yak atılması olayı, Uluslararası Af Örgütü (UAÖ) tarafından dünyaya duyumldu. UAÖ, ce- zaevinde yaşanan olayı ciddi bu- larak "acil işlem" çağrısında bulundu. UAÖ, Turk hüküme- tine de başvurarak soruna acil önlem getirilmesini istedi. Çeşitli cezaevlerinde bulunan siyasi hükumlü ve tutukhüardan (Arkası Sa. 14, Sü. 6'da) OLAĞANÜSTÜ HAL 4 AY UZATILDI6. Sayfada ALMAN FtRMALARI KAYGILI 14. Sayfada TEPKİLER E^kişehir'e sevk edilen tutuklu ve hükumlü yakınlan, HEP Ankara İl Merkezi'nde açlık grevi yapıyortar. Cezaevindeki dayak haberleri tedirginlik yaratı>or. (Fotoğraf: RIZA EZER) 'Cezaevi yıküsın' Haber Merkezi — Eskişehir özel Tip Cezaevi'ndeki dayak- h işkence olaylanna ve bu hapis- hanedeki "hücre tipi" koğuşlar- la, "insanük dışı" diye tanım- lanan hapishane koşullanna yurt çapmda tepkiler; açhk grevleri, protesto açıklamaları ve bildirilerle süruyor. (Arkası Sa. 14, Sü. 6'da) İÇERİDE1V MEKTUP 4 Diridiri gömüldük' ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) — Selahattin Şimsek, 37 yaşnida. ögretmendi. 12 Eylül'- de gözaltına alındı, tutuklandı ve Diyarbakır'da PKK davası sanığı olarak yargüanarak, 1983 yıhnda idam cezasına çarptınl- dı. Hakkındaki bu huküm, 1987'de Askeri Yargıtay tara- fından onaylandı. (Arkası Sa. 14, Sü. 4'de) BaykaFdan hükümete destek Demirel ile İnönü, dün üçuncu kez bir araya gelerek terör ve güvenlik konularmı görüştüler. Koalisyon protokolü yarın hazırlanacak. Bakanhklann dağılımı ve isimlendirilmesi pazar günü belli olacak. SHP'de Baykal, hükümete tüm milletvekillennin destek vermesini istedi.4. Sayfada KATAKULLİ MAFİŞ BASKENTten AHMET TAN 5. Sayfada Yargıtay dava açtı SPiçin kapatma Lstenıi Başsavcılık, Sosyalist Parti Genel Başkanı Doğu Perinçek'in seçim öncesi ve sonrası yaptığı konuşmalarla partinin faaliyetlerini, anayasa ile Siyasi Partiler Yasası'na aykın bularak kapatılması istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu. 6. Sayfada 2 yabancı gemi çarpıştı 22 bin koyun Boğaz'da telef olduAnadoluhisarı açıklannda canlı hayvan yüklü Lübnan gemisi ile mısır yüklü Filipinler gemisi, saat 18.30 sıralarında çarpıştı. Batan Lübnan gemisindeki mürettebattan 29'u kurtanldı, 2'si kayboldu. Kusurlu olduğu belirtilen Lübnan gemisinden denize dökülen koyunlardan bazıları yüzerek sahile ulaştı. Yetkililer mazota bulanan hayvanların yenmemesi konusunda halkı uyardı. 3. Sayfada Sığır vebası sofrayı etkiledi îstanburda et korkusuSığır vebası nedeniyle İstanbul'da et satışları dörtte bir azaldı. Anadolu'dan kente gelen hayvan miktarında da yüzde 30 düşme görüldü. Et fiyatları ise giderek artıyor. Okullar ve çeşitli kuruluşlar veba korkusu sonucu et yemeklerini azalttılar. BÛLENT KIZANUK'ın baberi 19. Sayfada Sinema / 8. Sayfada İki kültûr arasındaki 'guıtetçi' Sinema/9. Sayfada Üstûnteknoloji ürünüfilm: AlevKaplam Atillâ Dorsay Kampuçya/10. Sayfada Ekonomii 13. Sayfada İtalya / Sporda PrensSihanuk 13 yıl sonra ülkesinde Şartlanmışlık ve Demokrasi Doğru Yol lıderi Demirel, dün partisınin Meclis grubundaki konuşmasında "şartlan- mışlık" konusuna değinmış. Gerçekten ül- kemizde demokrasinin gelışmesinde her za- man olumsuz bir rolü olmuştur şartlanmışlı- ğın. Geniş kitlelere yayılan partızanlık ve ön- yargılar, demokratik rejimın yıllar ıçinde ak- samasına yol açmıştır. DP, CHP ilişkileri ve Vatan Cephelerı... AP, CHP ilişkileri ve MC'ler... Ve tarafların birbirlehni düşman kamplardaymışçasına görmeleri... Birzamanlar köylerde, kasaba- larda kahvelerin partılere göre ayrılması... Bu olumsuzluklarm tumü, demokrasinin olmazsa olmaz koşullan arasında yer alan diyaloğun, hoşgörünün Türkiye'de gelışıminı engellemıştır. Onun için, DYP lıderi Demirel'in, SHP ile koalisyon ortaklığının arifesınde bu konu- (Arkası Sa. 19, Sü. l'de) HASAN CEMAL Yüksek faize risk etkeni /o Hakem- televizyon kavgası ^Galatasaray Lisesi / Arfca Sayfada 'Biz bu sistemin kobaylanyız' I Figen Atalay Kaçırılan işadamı Polisler 1.5 milyar istediESAT PALA Bahkesir'in tarunmış işadam- larından Ahmet Ortamallama- nın, koruma şubesınde görevh iki pohs memuru tarafından ka- çınldıgınuı ortaya çıkması tstan- bul emniyetinde ıkinci şaşkınlı- ğa yol açmıştı. Olaya kanşanlar basından gizlice çıkanldıkları nöbetçi savcılıkça tutuklanırken dün görüştüğümüz Ortamalla- ma, "Altm Mercedesli adam" diye büinen Mehmet Sanıhan ve adamlannın kendisınden l.S milyar fidye istediklerini söyle- di. Ortamallama, dün Sheraton Oteli'nin lobisinde gelişmeleri basından itibaren bir bir anlatır- ken olayın tedirginliğini halen üzerinden atamadıgı gözleniyor- du. Aslen Ayvalıklı olan, geniş zeytin arazılen bulunan ve ya- kında zeytin fabrikası kurmayı duşundüğünü söyleyen Orta- mallama, Venezüelljîlı eşini ve çocuğunu bu ülkeye ziyaret amacıyla yolcu etmek ve araba- sını değiştırmek için Istanbul'a geldığini belirtiyordu. Biriikte geldikleri annesini de bir yakınına bıraktıktan sonra işleri nedeniyle Sünneli Oteli'ne yerleştiğini söyleyen işadamı, sözlerini şöyle sürdürdü: "Gece otelde kaldım. Sabah saat 10.00 sıralarında kapı çal- dı. Oda servisini de çagırmadı- |ım için şaşırdırn. Kapıvı açtım. İki tane sivıl memur. Kimlikle- rini gosterdiler. Ve yeni degiştir- diğim Mercedes marka arabam- la ilgili bir sorun oldugunu, mali şubeye kadar gitmemiz gerekti- ğini söylediler. Karşı çıktım, ama dinlemediler. Biriikte be- nim arabamla otelden aynldık." Komıser Yardımcısı Basri BD- ge ve pohs memuru Mehmel Çolak'ın kendisini zorla Etiler Ulus'taki bir eve götürdüklerini kaydeden Ortamallama, "Gö- türdukleri evde 4-5 kişi vardı. (Arkası Sa. 19, Sü. 8'de)