Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
ZUMHVRÎYET/10 DIŞ HABERLER 15 KASIM 1991
Kıbrıs, Kürtsorunu, Balkanîar, ATile ilişkiler öncelikli konular olamksivriliyor
Yenihükümete yüklü dış gündemDışişleri Bakanhğı, yeni bakana sunulacak dış politikagündemi
üzerinde hazırlıklannı sürdürüyor. Yeni bakanın adaptasyon süresi
açısından kısıtiı bir zamanı olacağı belirtilirken Kıbrıs'a, öncelikli
dış politika konusu olarakbakılıyor.
ANKARA (Cumhnriyet Bürosu) — Koa- siüi organlannda gerekse iVdli düzeyde, Türki-
ye'nin önüne son dönemde artan bir sıkhklalisyon hükümetinin kurulması için çahşma-
lann hızlandığı şu günlerde Dışişleri Bakan-
hğı da yeni bakana sunulacak yüklü dış po-
litika gündemi üzerindeki hanruklaruıı sür-
dürüyor.
Yeni dışişleri bakanının kimliği ve bağh
olacağı parti şu anda bir spekülasyon konu-
su olmakla birlikte dışişleri kademeleri, ça-
hşmalannı, yeni bakarun dış politikanm en
yoğun olduğu bir sırada iş başına geleceğini
bilcrek sürdürüyorlar. Atanacak bakarun,
"konjonktünin hareketiiliği" nedeniyle
"adaptasyon sürcsi" açısından kısıtiı bir za-
maru olacağma işaret eden Dışişleri yetküi-
teri, koalisyon hükümetinin dış politika gün-
demindeki öncelikli konulan şu şekilde sıra-
hyorlar:
1- Kıbns: Gerek BM'de gerek ATnin çe-
getirüen bu konu ile ilgüi olarak uluslarara-
sı düzeyde artan bir "beklenti" ortamı bulu-
nuyor. BM Genel SekreteriPerez de Cueuar
1
-
ın son Kıbns raporu ve BM Güvenlik Kon-
seyi'nin bu raporu destekleyen 716 sayvlı ka-
ran, beklenti ortamını pekiştiren unsurtar
olarak gündemde duruyor. ABD'nin göster-
diği yoğun ilgiyle birlikte en kısa zamanda
bir Kıbns zirvesinin istenmesi de Ankara üze-
rindeki basküan arttınyor. Dışişleri yetkili-
lerinin, Türkrye'nin Kıbns sorununa etnpoze
edjten yapay takvimlere karşı olduğunu" bil-
dirraelerine karşm Batılı başkentlerinin ara-
hk ayında böyle bir zirve bekledıkleri de bi-
üniyor. Yapüacak bir zirvenin Türkiye'nin ıs-
tedigi şekilde "aortlii" mü olacağı, yoksa An-
kara'ya farklı formuller mi getireceği konu-
su ise şu anda hiç açık değil.
öte yandan Yunanistan Başbakam Kons-
tantin Mitsotakis'in 12 arahkta Başkan Bush
ile görüşmek üzere Washington'a yapacağı
büdirüen ziyaretin de Kıbns konusunun can-
lanmasında etken olacağı tahmin ediliyor.
Mitsotakis'in Bush ile görüşmesi sırasında
Ankara üzerindeki baskıyı arttırmaya cahşa-
cagnıa ve 20 Ekim seçimlerinden önce "Özal-
Bush" bazında yaşanan sıcakhğın kaybolma-
sıru Atina lehinde kullanmaya çalışacağma
kesin gözüyle bakılıyor.
2- Kürt sorunn: Yeni hükümetin önünde-
ki en önemli dosyalardan birini oluşturan bu
sorunun "dış politika uzantılannın" da An-
kara üzerindeki basküan arttırması bekleni-
yor. Avrupa'da "Kürt haklan" lehine yükse-
len seslerin gerek AT ile gerekse ikili ilişki-
lerde artan bir unsur olacaga tahmin ediliyor.
Bir yetküinin ifadesiyle "12 Eylül darbesin-
den soora Turkiye*ye yöneltilen însan hakla-
n İUaUeri suçlamaİannın bu kez daha spesi-
fik bir şekilde ve Kürt azınlıgı haklan şek-
linde Tnrkiye'ye yansıUlması beklenebilir".
Batılı basuı-yayın organlannda yeni hüküme-
tin Güneydoğu meselesine nasıl eğileceğine
ilişkin çeşitli yonımlara yer verilmesi ise
Türkiye'nin eskiden "insan haklan" konu-
sunda olduğu gibi bu kez "Kurt haklan" ile
özdeşlestirileceğinin göstergesini oluşturuyor.
3- Çözoien Sovyetler Birtigi ANAP ikti-
darı zamanında başlatılan sureci surdurme-
si eklenen yeni hukümet de başta Türk asıllı
olanlan olmak uzere Kafkasya'nın yeni cum-
huriyetleriyle dengeli ilişkiler geü ştirmeyi ön
planda tutmak zorunda kalacaktır. Azerbay-
can'ın tanınmasından sonra yalnız diğer Türk
asıllı cumhuriyetlerin değil, Ermenistan gibi
cumhuriyetlerin tanınması konusu da günde-
me gelrniş bulunuyor.
4- Balkanlar. Balkanlar'daki olumsuz ge-
lişmelerin yakından izlenmesi, yeni hüküme-
tin gündeminde ön sıralarda yer alacak. An-
kara bu gelişmeleri özellikk azınlık haklan-
na saygı bazında yaklaşarak izleyecek. Bu çer-
çevede çeşitli ülkelerdeki Türk azınlıklannı
göz önünde bulundurarak azınlık haklarına
saygıyı "yanmadanuı istikranmn önkoşulu"
olarak göstermeye devam edecektir. Ancak
yeni hükümet, bu pozisyonu AGtK'e de atıfta
bulunarak savunurken aynı zamanda Kürt
haklan konusunda eleştirilerle karşüaşüacak
olmamn sıkmtmm da yaşavacak.
5- Avnıpa Topluluğu. AT ile itişküerdeki
gerilemenin nasıl giderilebileceğini araştır-
mak da yeni hükümetin gündeminde yer alan
önemli bir konu. Diplomatik kaynaklar, Kıb-
ns, Kürt ve insan haklan engellerine işaret
ederek bunlann Türk-AT üişküerindeki etki-
lerini hissettirmeye devam edeceğini savunu-
yorlar. Bu konulann bir yerde Türkiye'ye kar-
şı koz olduğunu kabul eden bu kaynaklar,
buna rağmen Türkiye'nin özelükle insan hak-
lan konusunda kozlan kolay küdığına da işa-
ret ediyorlar. .
6- Ortadoğu: Yeni hükümetin bir diğer
önemli gündem maddesi ise Ortadoğu banş
sürecini yakmdan izlemek ve özellikle banş
görüşmelerinin üçüncü aşamasına, yani böl-
gesel işbirliğinin ele ahnacağı üçüncü aşama-
• sma yönelik beklentüerini çeşitli şekillerde il-
güi taraflara duyurmak.
INGÎLTERE
Thatcher, anılannı
30milyarayazıyor
EDtP EMtL ÖYMEN
LONDRA — Eski Başbakan
Margaret Thatcber, yazacağı
anılan için Avustralyalı basın
imparatoru Rnpert Mnrdoch-
tan 30 milyar Ûra (3.5 milyon
sterün) kadar alacak.
Japonlar da ayn bir anlaşma
yapular. "Taan" olarak gördük-
leri Bayan Thatcher'a, srrf Ja-
ponca baskısı için 5 milyar lira
(600 bin sterün) ödemeye hazır-
lar.
Ne yazık ki Thatcher, herke-
sin meraklar içinde kaldığı bir
konuya değinmeyecekmiş: Ge-
çen yıl tam bu günlerde par-
tisi içinde, kendisini lidertik-
ten atma komplosunun içyüzü-
nü açıklamayacakmış. "Esld hü-
kümetimden çok kişi halen yük-
sek gorevlerde. onlan guç da-
nunda bırakamam " dedi bir te-
levizyon mülakaünda.
Thatcher'ın anüan için iki bü-
yük basın imparatoru Rupert
Murdoch ile Robert MaxweÜ çe-
kisti, sonunda Thatcher, hiçbir
zaman ısınmadığı Maxwell yeri-
ne, her zaman tercih ettiği bili-
nen Murdoch'la auılaştı. "Har-
per Collins" kitabt basacak.
Murdoch'un gazetesi "Sondmy
Times" da kısa bir bölümünü
dizi olarak yayımlayacak.
Murdoch, "Harp«r Collins"
in Genel Müdürü Eddie Bell'i,
anılarla ilgili her türlü eşgüdü-
mü sağlamakla görevlendirdi.
Bell, Gorbaçov'un basansıf
darbe girişimine ilişkin anılan
içın imzalar attığı Moskova'dan
döner dönmez, Thatcher ile Ja-
ponya dışmdaki tUm dünya hak-
lan için anlaştı.
Thatcher'ın anılannda "Be-
ni Kim tktidardan Doşürdü?"
bölümü olmayacaksa, bunda
heyecan nerede? Böyle soranlar
var. Okuyucu için iktidann per-
de arkası, dedikodusu ve sade-
ce üç beş kişinin bildiği olaylar
önemli olan. Eşgüdümcü Bell.
gayct ciddi bir ifadeyle> "Biz, ta-
rihi kayda geçirmek olarak go-
rayona bu işi. Yazdacak ol*n-
laruı b«yük kısmına, oteylann
tam Için4e yaşamış bir kişi biz-
zat tanık oldn. Biz de bayan
Thatcker de işin d«dikodusa ile
figHt deffliz" dedi. Murdoch'un
gazetelerinden "Tbnes", bu ha-
beri verirken, "Tırt" diyerek
görüş belirtmeyi ilunal etmedi.
Ama, anılan kim yazacak?
"Elbette Thateher" diyenlere
fazla aldıran yok. "Harper Col-
lins", bir editör, bir arşivci ve sü-
rekli çalışacak birkaç araşürma-
ayı ise koşuyor. Bir de "haya-
let yazar" var mı takımda belli
değil. Murdoch karşıtı
"Observer" gazetesine göre ki-
tabı Thatcher'ın eski danışman-
lanndan Robin Harris yazacak,
yaulanlan "rahat okuma" ve
sotıbet diline Thatcher'uı güven-
diği nadir gazetecüerden John
O'Sullivan ' * * k "
DlS BASIN
International Herald Tribune'den
Yugoslavya'da barış
Hırvatistan'ın banş gücü
istemesi, Sırbistan'ın
banştan söz etmesine
inanmak zor. Federal ordu,
Hırvatistan'ın doğusunu ele
geçirmek uzere. Sırplar
buradaki Vukovar kentini
kendi denetimleri altında
özerk bir cumhuriyetin
yönetim merkezi olarak
görüyorlar. öte taraftaki
Dubrovnik ise Sırplan
denize kavuşturacak.
Belgrad, bu iki önemli
mükafatı şimdi elden
kaçıracak değil. Hem de
tam elini uzatmış ve
kavramaya hazırlanırken.
Sırp lideri Miloseviç banş
konusunda samimi dahi
olsa, onun ve Hırvat lideri
Tudjman'ın, taraftarlanna
söz geçirebilmesi kuşkulu.
İki tarafta da şovenizm,
artık bir daha deneümi
olanaksız bir devi
kutusundan çıkarttı. Bu
koşullarda dünya kamuoyu,
ister Avrupa Topluluğu,
isterse Birleşmiş Milletler
şekline bürünsün, bu
çatışmaya doğrudan
doğiuya taraf olmamaya
çalışmalı. Yabancüann,
Yugoslavya konusuna aklı
başmda bir biçimde
müdahale edebilecekleri tek
bir nokta var: Çatışmanın,
başka ülkelere sıçramasını
önlemek. (14 kasım)
fnmkfarier Rundschau
Koalisyonun işi zor
Turkiye'de nasıl bir
koalisyon kurulursa
kurulsun, çok ağır bir
ekonomik tniras
devralacaktır. Enflasyon
reel gelirleri eritiyor. Türk
sendikalannm hesaplanna
göre bugün ortalama bir
işçinin geliri 20 yıl
öncesinden daha düşüktür.
Ama Demirel'in ekonomi
bilgisi ve yeteneği hakkında
da kuşkular var. Demirel
hükümetince idare edilen
Türkiye 1970'lerin sonunda
ekonomik kaosa
surüklenmişti.
Türk seçtneninin
çok az bir bölümu
onündeki sıkmtılardan
haberdardır. Enflasyon
yenilecekse kamu
açıklannın hızla
kapatılması gerekiyor.
KİT'lerde onbinlerce kişi
işini kaybedebilir. Şişkin
burokrasinin de
hafifleülmesi gerekiyor.
Demirel'in SHP ile
koalisyonu zor olacak.
Sosyal demokratlar
KÎT'lerin özelleştirilmesini
içtne sindiremiyor.
(14 kasjın)
Kuveyt Maliye Bakanı il« ^anayi ve Ticaret Bakanı IDEA'91 Fuan'nı gezerek bilgi aldılar. (Fotograf: AA)
ŞeyhCabir'den Özal'adavetANKARA (Cumhuriyet Bürosu) —
Türkiye ile Kuveyt arasında her alanda
temaslann sıklaştınlması ve işbirliğinin
arttırılması konusunda mutabakata
vanldi. Bu çerçevede iki ülke arasında
periyodik olarak işletilecek bir "siyasi
istisare mekanizmasının" kurulması ve
işbirliği imkânlannı araştıracak
heyetlerin karşüıklı temaslarda
bulunmalan kararlastınldı.
Cumhurbaşkaru Turgut öıal ve Kuveyt
Emiri Şeyh Cabir Al Ahmet El S«bah
başkanhfeında dün Ankara'da yapılan
resmi görüşmelerde Kuveyt'te Türk
işgücünün istihdamı ve Türk
müteahhitlik fırmalanna ülkenin yeniden
imannda iş olanaklan sağlanması
konulan da ele alındı. Görüşmeler
sonunda Kuveyt Emiri, Cumhurbaşkaru
özal'ı Kuveyt'e davet etti.
Cumhurbaskanı özal da bu daveti kabul
etti. öte yandan Kuveyt'in Türkiye için
kurulan Savunma Fbnu'na vaat ettiği 1
milyar dolar tutanndaki hibe paketinin
200 milyon dolarlık ilk bölümünü iki
gün önce Merkez Bankası'na transfer
ettiği bildirildi. Bu gelişme Kuveyt'te
Türkiye'ye duyulan sıcakhğı ifade eden
bir "Jest" olarak nitelendirildi.
Körfez krizi sırasında ülkesine gösterilen
destekten dolayı teşekkür etmek için
•önceki gün Ankara'ya gelen Kuveyt
Emiri Şeyh Cabir El Ahmet El Sabah,
resmi temaslarını tamamlayarak dün
heyetiyle birükte Türkiye'den ayrüdı.
Kuveyt Emiri'nin aynlmasından önce
dün Öğleden sonra Çankaya Köşkü'nde
iki Ulke arasında resmi heyetler arası
görüşmeier yapıldı.
PETROSYAN"
Azerbaycan,
Türkiye'nin
kuklasi
olacak
WASHBSGrrON (Cumhuri-
yet) — ABD başkentinde temas-
lar yapan Ermenistan Başkaru
Leven Ter-Pctrosyan, Türkiye ile
ilişkilerin daha geliştirilmesine
ABD'nin aracılık etmesini iste-
di. Petrosyan, Türkiye'nin Er-
menistan ile iuşkilerinin normal-
leştirilmesi için hiçbir
"önkoşullan" olmadığjm da
açıkladı.
Ter-Petrosyan, bu görüşlerini
dün ABD Başkanı George Bosta
ile yapüğı görüşmede ifade etti.
Türkiye'nin Azerbaycan'ı tanı-
ması ile "bolge dengesinin
sarsüdığuu" vurgulayan Petros-
yan, Ankara-Erivan ilişkilerinin
normalleştirümesi için ABD'den
destek istedi.
Petrosyan, önceki gün Was-
hington Post gazetesine verdiği
demeçte de bu görüşlerinin al-
tım çizdi. Türkiyenin Azerbay-
can'ı taruması ile sarsüan denge-
nin yeniden tesisi için "Ermeois-
(
tan'ın elinden gelen çaba\ı sarf
'etmesi gerektigini, Türkiye ile
iUşkileri geUşÜrmek gerekügini"
beürten Petrosyan, her ne kadar
Türkiye'nin, Bakü'yü tanıması-
run "ideotojik dep, pragmatik
bir dış politikayı yansıttıgını"
vurgulasa da Azerbaycan'm
"Türkiye'nin kuklasi" olacağuu
iddia etti.
Bulgaristan Devlet Başkanı Jelev, Atina ve Ankara'ya görüşme çağrısı yaptı
Sofya Hiçlü diyalog'önerdi
Jelyu Jelev, NATO karargâhını ziyareünde, Bulgaristan,
Yunanistan veTürkiye'nin masaya oturarak müzakereye
başlamalannı istedi. Jelev'in Önerisi, Türkiye ve
Yunanistan tarafından olumlu karşılandı.
BRÜKSEL (Cumtauriyet) — Bulgaris-
tan Cumhurbaşkanı Jelyu Jelev, dünkü
NATO ziyaretinde Türkiye-Yunanistan ve
Bulgaristan'ın katüacağı üçlü diyalog
önerdi. Jelev'in ziyaretinde, Belçika Dı-
şişleri Bakanı Mark Eyksens'ten başka
sadece Türk ve Yunan Dısiskri Bakan-
lanhazır bulundu. öneri, Türkiye ve Yu-
nanistan tarafından olumlu olarak değer-
lendirildi.
NATO üyesi olmayan bir-Balkan ül-
kesinin ittifak tarihinde ilk kez gerçek-
leşen bir lider zivaretinde Türk ve Yunan
Dtşişleri Bakanlannın buhınması üginç
karşılandı. Dışişleri Bakanı Saîa Girmy,
toplantıya katılamayan Ispanya Dışişle-
ri Bakanı Ordonez'in yerine NATO Kon-
seyi'ne vekâleten başkanlık etti. Giray
Koosey Başkanı olarak yapuğı konuşma-
da Türkiye'nin, Sofya'daki demokrasi ve
piyasa ekonomisine geçiş sürecini destek-
lediğini vurguladı. Bakan Giray, adını
vermeden Bulgaristan'daki Türk azınb-
ğın iki ülke arasında "köprtt" rolü oy-
nayacağına işaret etti.
Dışişleri Bakanı Safa Giray, daha sonra
düzenlediği basıntoplantısında, Jelev'in
önerisini "olumlu olaraknot ettiklerini"
kaydetti. Giray,bu yöndeki duşüncelerini
BulgaristanCumhurbaskanı'na ilettiğini
kaydetti. Giray, "Öneriyi, bölgede banş
içinfaydaholarak degerlendiriyoraz" de-
di.
Bulgar Cumhurbaskanı Jelev, ülkesi-
nin bütün Orta ve Doğu Avrupa ülkele-
ri gibi NATO"ya üye olma özlemi içinde
olduklannı söyledi. Bulgaristan Cum-
hurbaşkaru, Amerikahlann üstünde dur-
duğu Atlantik-Avrupa büyük alanı ko-
nusuna konuşmasmda önerrüi yer verdi.
Bulgar lider, bu arada güneyli komşula-
n Türkiye ve Yunanistan'a NATO'nun
yapüğı silah yardımlanmn bölgedeki
hassas dengeyi bozduğuna değindi. Bul-
gar Cumhurbaşkanı bu konuda NATO'-
nun Atina ve Ankara'ya verdiği silahla-
ra herhangi bir itiraa ohnadığmı, ancak
Bulgaristan'm ekonomik açıdan destek-
lenmesi suretiyle dengenin tesis edilme-
si gerektiğini ifade etti.
Bulgar Cumhurbaşkaru Jelev, ülkesi-
nin Türkiye ve Yunanistan'la olan sını-
nnın aynı zamanda NATO-Varşova hat-
tı sının olduğunu hatırlatarak sınınn iki
yanında büyük askeri yığılma olduğunu
vurguladı ve bu sorunun ülkesinin iç po-
liükasına yansıdığmı beUrtti. Sofya'nm,
Türk askeri varhğmın yüzde 50'sinin
Trakya'da bulunduğunu ima ettiği göz-
lendi.
Türkiye-Bulgaristan ve Yunanistan'm
üçlü müzakere başlatma önerisi Yunanis-
tan tarafından olumlu karşılandı. Tür-
kiye'nin ise bu aşamada Öneriyi yanrtsız
bıraktığı belirtildi. NATO Geneî Sekre-
teri Manfred NVöroer, ittifakın bu öne-
riye olumlu bir yaklaşun içinde bulun-
duğunu ziyaret sonundaki basın toplan-
tısında söyledi. NATO Genel Sekreteri,
ittifakın bir üyesinin Jelev'in önerisini
desteklerken diğer müttefıkin bekleme-
yi yeğledigini de açıkladı.
Ülkenin eski devlet başkanı 13 yıllık sürgünden sonraPhnom Penh'te
Sihanuk, Kampuçya'ya döndüDış Haberier Servisi — Kam-
puçya eski Devlet Başkanı Prens
Norodom Sihanuk, 13 yühk sür-
günden sonra dün sabah ülke-
sine döndü. Sihanuk, Kampuç-
ya'da coşkulu bir törenle karşı-
landı.
Reuter'in haberine göre 1979
yıh başlannda Kızıl Kmer yöne-
timini deviren Vietnam birlikle-
rinin başkent Phnom Penh'e gir-
diği sırada Çin hükümetine ait
özel bir uçakla Kampuçya'yı
terk eden ve o tarihten bu yana
Pekin'de yasayan Sihanuk'a res-
mi tören uygulandı.
Sihanuk
1
u Pekin'den getiren
uçak, dün TSt 06.00'da hava-
alanına indi ve Prens, koraünist
Phnom Penh hükümeti -lideri
Heng Samrin tarafından karşı-
landı. Karşılayanlar arasuıda Vi-
etnam destekli hükümetin Baş-
bakam HungSen de bulunuyor-
du.
Kampuçya'nın eski Devlet
Başkanı Sihanuk, havaalanında
yapüğı konuşmada "Demokra-
*i, özgurlukçü demokrasi için
gercek bir şans var. Ülkede ba-
nşın sa|lanması amacıyla geldi-
ğiniz için teşekkür ederim" de-
di. Sihanuk için havaalanında
yapılan törende, prensin beste-
lediği müzikler çaundı. .
Sihanuk, daha sonra Ulusal
POBTRE
Müziktutkunuprens
Norodom Sihanuk, Kampuçya kralhğının başına 1941
yüında geçtiğinde 19 yaşındaydı. Kampuçya, bağımsızhğına
Prens Sihanuk dönetninde kavuştu. 1955 yılında kendi
isteğiyle tahttan çekildi ve başbakanlığı üstlendi. Kampuçya,
1953 yıhnda sağladığı bağımsızlıktan 7 yıl sonra 1960'ta
başkanlık sistemine geçti ve Sihanuk o tarihte Devlet
Başkanı oldu. 197O'te darbe sonucu Pekin'e kactı. Prens
Sihanuk, müziğe ve güzel sanatlara olan yakınhğıyla
tammyor. Kampuçya'da banşm imzalanraasında Phnom
Penh yönetimiyle muhalefetin sürdürdüğü görüşmelerde
Prens Sihanuk, çok önemli rol oynadı.
Konsey Başkanhğı'm yürütece-
ği kraliyet sarayma gitti. Siha-
nuk, Kampuçya'nın BM gözeti-
minde demokrasiye geçişinde
egemen organ görevini yapacak
Ulusal Konsey'in başkanlığma
geçen ay seçilmişti.
13 yıllık sürgün yaşamından
sonra ülkesine dönen Prens Si-
hanuk, ekim ayı başmda Viet-
nam destekli Phnom Penh yö-
netimiyle Paris'te banş anlaşma-
sı imzalamıştı. BM'nin girişim-
leriyle imzalanan banş anlaşma-
sıyla, Kampuçya'da kısa süre
içinde serbest seçimlerin yapıl-
ması ve ülkedeki gerüla grupla-
nnın silahsızlandınlması öngö-
rülüyor.
AFP'nin haberine göre Kam-
puçya seçimlerinde gözlemcilik
yapmak ve olası çatışmalan en-
gellemek amacıyla 10 bini BM
Banş Gücü olmak üzere 20 bin
görevlinin önümüzdeki ay için-
de Kampuçya'da olması bekle-
niyor.
Bugüne nasıl gelindi?
1953 yıhnda Prens Sihanuk
yönetiminde bağımsızlığım ilan
eden Kampuçya, Vietnam'ın sü-
rekli müdahalesiyle karşılaştı.
Vietnam taraftarlan ile Sihanuk
yanhlan arasındaki siyasi çekiş-
meler uzun yıllar sürdü.
Kampuçya, Vietnam'ın
ABD"ye karşı yürüttüğü bağım-
sızhk savaşında uzun süre taraf-
sız kaldı. Kampuçya daha son-
ra Çin, Kuzey Vietnam ve Gü-
ney Vietnam'uı bağımsızhğı için
savaşan Ulusal Kurtuluş Cephe-
si ile yakm işbirliğine yöneldi.
Bu arada Kampuçya yönetimi-
nin baskıcı uygulamalan sonu-
cu ülke içindeki radikal sol
gnıplar, sık sık ayaklanmaya
başladılar.
Sihanuk ile solcular arasında-
ki çekişme bütün nızıyla sürer-
ken sağcılar, 1970 yılında
Prens'in yurtdışında olmasmdan
yararlanarak bir darbeyie yöne-
timi ele geçirdiler. Sihanuk bu
tarihte Pekin'e kaçtı.
Kampuçya, 1970 yıhnda ABD
ve Güney Vietnam birliklerince
işgal ediîdi. Kızü Kmerler bu ta-
rihten itibaren sahneye çıkarak
Kampuçya'daki sağcı yönetime
karşı gerüla savaşı başlattılar.
1975'te Kızü Kmerler ulkede
kontrolü ele aldı. Sihanuk, bu
tarihte geri döndü ve bir yü dev-
let başkanlığı yaptıktan sonra
görevinden çekildi. Bu tarihten
itibaren Kınl Kmerler, gerçek
yüzleTİni gösterdiler ve ülkede
terör hayası estirdfler. 1975-1979
tarihleri arasında binlerce kişi
öldürüldü, Pol-Pot yönetimi
olarak arulan Kızıl Kmer dikta-
törlüğü 1979 yıhnda Vietnam
birliklerinin Kampuçya'yı işgali
ile sonuçlandı ve Sihanuk, bu
tarihte Pekin'e kaçtı.
1979'dan başlayarak Phnom
Penh yönetimine karşı Kızıl
Kmerler, Sihanuk yanlılan gerü-
la savaşı başlattılar. 1987 yıhn-
da yönetim ile Sihanuk arasın-
da görüşmeler başladı, nihayet
BM'nin girişimleriyle Kampuç-
ya Banş Anlaşması geçen ay im-
zalandı.
Bıısh'tan
davet
• KUDÜS (AA) — ABD
Başkam George Bush, tsrail
Başbakam İzak Şamir'i
V/ashington'a davet etti.
Şamir'in danışmanlanndan
bü"i, Bush-Şamir
göruşmesinin 22 kasımda
gerçekleşeceğini bildirirken,
Şamir'in ABD'li ve
Kanadah Yahudi liderlerle
de görüşeceğini beurtti.
Şamir, geçen hafta,
Ortadoğu Banş
görüşmelerinin ikinci
aşamasımn nerede ve ne
zaman olacağıntn
Washington ziyareti
sırasında belirlenmesini
beklediğini açıklamıştı.
IRA'dan
nıisıUeme
• BELFAST (AA) —
Kuzey lrlanda'da önceki
gün meydana gelen iki
şiddet olayında 4 kişinin
öldüruldüğü bildirildi.
Ülkede Katolikleri hedef
alan bir dizi saldınrun
ardından gelen dünkü
olaylarda misUlemeye
girişen 1RA militanlan,
Belfast'uı Protestan
mahallesinde 4 kişiyi
öldürdüler, birisi 6 haftalık
bir kız çocuğu olmak üzere
iki kişiyi de agu
yaraladılar.
KKTCnin 8.
yıldöniimü
• Dış Haberier Servisi —
KKTC'nin bugün 8. kuruhış
yıldönümü kutlamyor.
KKTC Cumhurbaşkanı
Rauf Denktaş, dün Bayrak
Radyosu'nda yapuğı
konuşmada, Kıbns Türk
halkuun egemenliğini kabul
etmeyen hiçbir anlaşmayı
kabul etmeyeceklerini
söyledi. KKTC'nin kuruluş
yıldönümü nedeniyle bir
mesaj yayımlayan DYP '*
lideri Süleyman Demirel,
Kıbns konusunda Rauf
Denktaş'sız bir çözüm
düşünülemeyeceğini bildirdi.
SHP Genel Başkanı Erdal
İnönü de dün bir yazıh
açıklama yaparak,
"KKTC'nin banşm
sağlanması yönünde
gösterdiği girişimler, her
çeşit uluslararası sorun için
örnek olacak düzeydedir"
dedi.
Azuılık
Haklan
Kolokyunm
• PARtS (AA) — Avrupa
Konseyi Hukuk ve İnsan
Haklan Komisyonu'nun
düzenlediği Azınlık Haklan
Kolokyumu Paris'te
başladı. Avrupa Konseyi
tarafından kolokyumla Ugüi
olarak yapılan açıklamada,
"Doğu Avrupa'da komünist
rejimleTİn yıküması sonucu
müliyetçilik akımlannda
artış görülmüş, bunun
sonucu olarak milli, etnik,
kültürel ve dini azınlıklar
üzerindeki baskılar
artmıştır" denildi.
Mübarek
İsrairi uyardı
• KAHtRE (AA) — Mısır
Devlet Başkaru Hüsnü
Mübarek, Israil'e, Ortadoğu '
Banş Konferansı ile \
başlayan müzakere sürecini
tehdit edecek maceracı
politikalardan kaçınması
çağnsmda bulundu.
Mübarek, yeni yasama yıh
dolayısıyla Mısır Meclisi ve ı
Danışma Mech'si'nin ortak .
oturumunda yaptığı ;
konuşmada, Isrâü ve ı
Filistinülerin ortaya çıkan
banş fırsatını
kaçırmamalan gerektiğini ı
büdirdi. I
I
HizbuüahHan
saldın
• RASHAYA (AA) — Şı
Müslüman HizbuUah
gerillalannın Rihan Dağı
yolunu bombaladıklan ı
bildirdi. Güvenlik I
kaynaklan, patlama
sırasında tsrail yanusı biı
Güney Lübnan ordusu
devriyesinin bölgede
bulunduğunu belirttüer.
Patlamamn meydana
geldiği Rihan yolu, İsrai
tek yanlı ilan ettiği güve
bölgesi ile Sla'nın kontrı
altında tuttuğu Cezzine
kasabasını birbirine
bağlıyor.