Katalog

KASIM 1991 DIŞ HABERLER CUMHURÎYET/U SCB liderine göre muhıfazpkârlar, ağustos ayındaki ymügikrinin şokunu atlattılar &orbaçov'danyeni darbe uyarısıılihail Gorbaçov, ağustos darbesinden önce ABD Başkam George kısh'un kendisini telefonla arayarak, darbe uyansmda Dulunduğunu belirtti ve "Ben merak edikcek bir şey olmadığım îöyledim'' dedi. Bu arada, Moskova'da gıda maddeleri kıüığı giderekbüyüyor. Dış Haberier ServM — SSCB lideri Mihaİl Sergeyeviç Gorbaçov, ülkenin yeai bir muha- fazakâr (sağ) darbeyle karşı karşıya bulun- duğunu söyledi. Gorbaçov, "Ağustos darbe- rinin dtşmesine karsın bugünfcftlftsag dar- be ofamhgı vnr ve \m otostlık gnçieniyor" de- di. AFP'nin haberine göre Gorbaçov, ağustos darbesiyle ilgfli olarak yazdığı kitabının Rus- ça basunırun tamtımı için bir basm toplantı- sı düzenkdi. Gorbaçov, ağustos darbesinden önce ABD Baskaıu George Bush'un kendi- sini uvardığinı belirterek "Bea Sayın Busn'a nterek edtlecek bir $ey olroadıfcoı, her «eyin yohmda otângunusöytedinT dedi. Gorbaçov, Bush'la yaptığı konuşma hakVanda aynntıh bilgi vermedi. Gorbaçov, reformlann bütün hızıyla süre- cegini beîirtirken yeni bû darbe olup olma- yacagına ilişkin şunlan söyledi: "fteformlar bütün hınyte surecek, ancak sag bir darbe kalmadıgı söylenemez. Şunu söyteyebüirim ki sag darbe tehlikesi giderek yükseliyor. Muhafazakirlar «gustos darbe- atnin düşiişbyte girdikleri şoktan kurtnldu- Ur. Nasıl kavga edecekkrini bilmiyoram, una edecekkr." Yeni bir darbenin yaşanmaması için perest- royka (yeniden yapılanma) sürecinin başan- ya ulaşması gerektiğini kaydeden Gorbaçov, ağustos ayındaki darbeyi gerçekleştirenleri, "Ülkenin geleceginde keodilerine yer olma- dıguu anlayanlar" olarak nitelendirdi. Gor- baçov, eski Yuksek Sovyet Başkanı Anatoli Lukanov ile eski KP Genel Sekreter Yardım- cısı Vladcnür tvashko'nun zamanmda tepki göstermemelennı eleştirerek "Bu yapdsaydı, darbe hemen çökerdi" dedi. Moskova'da açhk tehlikesi Bu arada Moskovahlar, kendisini iyiden iyiye hissettiren kışla birlikte açhk tehükesiyle karşı karşıya bulunuyorlar. Rusya Federasyonu yetküileri, kışın da kendisini bissettirmesiyle birlikte gıda mad- delennin yokluğunu ortadan kaldırmanın yoUarını kara kara düşünüyorlar. Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in son aldığı ekonomik kararlar, bir yanda serbest piyasaya geçüme- sini, fıyatlann serbest bırakümasını öngörür- ken, diğer yanda zaten sıkıntısı çekilen gıda maddelerinin üaetleri beüi düzeyde seyreden Moskovahlara nasıl dagıtılacagı bir açmaz olarak sivriliyor. Yetkilüer, gıda maddelerini bulamayan halkın tepkisini frenlemek üzere gerçekleş- mesi şu an için imkânsız gözüken çeşitli va- atlerde bulunuyorlar. ömeğin Moskova Belediye Başkanı Gav- ril Popov, Moskovalnann toplu yerteşim böl- gelerinde oturduklan dairelere sahip olabi- leceklerini söylüyor. Popov'un bu önerisi he- uuz bir tarih bazına oturtulmuş değil. Ayn- ca Moskovaluann daireler için ne kadar pa- ra ödeyecekleri de bir bümece. Çünkü hiç- bir belediyede sahip olduğu topraklann de- ğerini saptayacak ölçütler bulunmuyor. Onun için Popov'un bu önerisi. açlık tehü- kesiyle ortaya çıkabilecek olası toplumsal patlamalan engelleyebilecek bir faktör ola- rak ortaya çıkıyor. Popov'un bu önerisinin yanı sıra Moskovahlara sık sık belediye ve Rusya Federasyonu yetkilileri tarafından pa- niğe kapılmamalan, ekmek, sosis ve unun Va- sa süre içinde alınacak önlemlerle raflarda bekliyorlar. Moskova'daki fınnlann önünde ekmek yüzünden hemen hemen her gün kavgalar cı- kıyor. Bu sıkıntmın yalnızca Moskova'da ya- şanmadığı, diğer curnhuriyetlerin çeşitli kent- lerinde de açhgın yavaş yavaş dişlerini gös- terdiği büiniyor. Rusya Federasyonu'nun son aldıgı ekono- mik kararlar çeTçevesinde 1 arahktan başla- yarak ekmek, süt, yumurta, un, yağ ve şe- ker karneyle satılacak. Dev Rusya Cumhuriyeti çok büyük sorun- larla karşı karşıya. Bunlann en büyüğu ise açhk tehlikesi. Yugoslavya; BM, Hırvatistan'daki çatışmaya müdahale etmezsesavaş hali ve seferberlik ilan edecek Orduda son darbe hazırlığı Federal Başkan Yardımcısı Kostic, Hırvatistan'da Sırplarla Hırvatlar - arasına BM Barış Gücü yerleştirilerek tampon bölge oluşturulmasını barışçı çözüm için "son şans" olarak niteledi. Drç Haberkr Servisi — Yu- goslavya Federal Baskan Yar- dımcısı Brmnko Kostic, BM Ba- , nş Gücü Hırvatistan'da devre- ye girmezse "federal başkanh- |ID topyekûn savas hali ve ge- nel scferberUk ilan edecegini, orduya Hırvatistan'daki isyaoı lurma emri verec*|itti" açıkla- dı. Federal ordunun Hırvat di- renişinin simgesi Dubrovnik ve Vukovar kentlerini yoğun bir biçimde bombalamaya devam ettigi bildirildi. Belgrad televizyonunda önce- ki gece bir konuşma yapan Kos- tic, federal baskanhgın BM Gü- - venlik Konseyi'ne Hırvatistan'a banş gücü gönderihnesi yolun- ' da iki gün önce yaptığı çagnnuı "Yagoslavya'daki krize banşç: yoOardan çözüm bolmak için son sans" olduğunu bildirdi. Sırp bloğunun egemenliğindeki başkanhk konseyinin Hırvatis- tan'da Sırp çoğunluğun ve Hır- vat çoğunlugun yaşadıgı bölge- ler arasında bir tampon bölge kurulması yönündeki isteği, Hırvatistan'ın fükn bölünmesi biçiminde yonımlanıyor. ı Yugoslavya konusundaki BM özel temsücisi Cyrus Vance, BM Banş Gücü'nün Hırvatistan'a • gönderihnesini isteyen Federal Başkanhk Konseyi mektubunun Yugoslavya'daki bütün tarafla- rm isteklerini yansıtmadığını söyledi. Hafta sonu Yugoslavya'dan . dönerek temaslan konusunda BM Genel Sekreteri Pereı de Caelar'a bügi veren Vance, mektubun BM GüvenUk Konse- yi tarafından göz önüne aknma- BAĞDATTAN DEMİRELE Hişkîler düzeltüsinIrak'm Ankara BüyükelçisiEl Tıkriti, Bağdat'm, Türkiye ile soğukluğun bitirümesini isteyen ve PKK'nın desteklenmediğini belirten iki mesajını Demirel'e ileteceğini söyledi. VUKOVAR YBKILIYOR — lederal ordunun yoğun bombardımam, Vukovar'da birçok binanın man sırasında korkulu anlar yaşayan yaşlı bir kadıo daha sonra askerler tarafından kurtanldı. yacağını belirtti. Bu arada Hırvatistan Parla- mentosu Başkanı Zarko Doml- jan, Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand'ın Sırbis- tan ile Hırvatistan arasında bir güvenlik koridoru oluştunuması yolundaki önerisini hoş karşıla- madı. Domljan, AFP'ye verdiği de- meçte "Mittemmd gnconü, Vu- kovar, Dubrovnik ve abluka al- ündaki difer Hırvat kentlerin- de çarpışmalann durdurulması yönünde kullansa daha iyi eder" dedi. Hırvatistan Parlamentosu Başkanı Domljan, Hırvatistan'- daki tartışmah bölgelere tam- pon bölge kuruhnası amacıyla banş gücü gönderihnesi yönün- deki Sırp isteğiyle ügili bir soru- ya yanıt verirken bir benretme yaptı. Hırvatistan'daki catışma- yı Kıbns'a benzeten Domljan, "Bdgrad darbecüeri, Kıbns'ta yapdanı tekrarlayarak durumu kendi çikarian do|rultusnnda dondurmak istiyortar" ifadele- rini kuüandı. öte yandan AT'nin Yugos- lavya için düzenledigi banş kon- feransının başkanı Lord Car- rington, Sırbistan ve Hırvatis- tan'ın sonunda iki ayrı egemen devlet olarak tanınacağını tah- min ettiğini söyledi. tngiliz Channel 4 televizyonuna bir de- meç veren Carrington, tarunma nedeniyle artık egemen bir dev^ let haüne gelecek olan Hırvatis- tan'a herhangi bir AT üyesinin askeri yardunda bulunabileceği- ni hattrlatarak Sırp ordusunun Hırvatistan'vn diğer bölümleri- ni ahnasma izin verihnemesi ge- rektiğini beürtti. Dubrovnik Yugoslavya'da federal ordu- ya bağh birlîklerin Adriyatik sa- hillerindeki Dubro\-nik kentini yeniden top ateşine tuttuklan bildirildi. Hırvatistan radyosu- nun dünkü haberinde Dubrov- nik'in "ölıim tehUkesiyk" karşı karşıya olduğu belirtuerek tari- hi kentteki birçok binanın yıkıl- dığı bildirildi. Haberde, bom- bardıman sırasında kentin en büyük ekmek fuınmm da isabet alması sonucu ekmek sıkıntısı yıkdmasına yol açb. Bombard»- (Foto|raf: AP) başgösterdiği ifade edildi. Federal ordu birliklerinin Dubrovnik kentine dün sabah önce tank ve makineli tüfekler- le saldırdıklan, daha sonra da kentin top ateşine tutulduğu ve kente bir düzine top mermisinin düştüğü kaydedildi. Ote yandan Bosna-Hersek Cumhuriyeti'nde 20 bin demir- yolu işçisinin dün genel greve başladığı bildirildi. Tanjug ajansının haberine göre bağımsız sendikalann yap- tığı çağrı üzerine genel greve başlayan işçilerin, eylül ayı ma- aşlanru henuz alamadıklan, ha- yat düzeylerinin düzelmesuıi ve işyerlerinde güvenh'k önlemleri- nin arttınlmasını istedikleri be- ürtildi. ANKARA (AA) — Irak'm Ankara Büyükelçisi Rafi Dsh- hmm Micvel FJ Tıkriti, hükü- meti kurmakla görevlendirilen DYP Genel Başkanı Süleyman Demnrel'e iki mesaj sunacağı- nı söyledi. Türkiye ile lrak ara- sındaki "sogukinftun" bitmesi- ni istediklenni belirten El Tık- riti, Bağdat'uı bölücü terör ör- gütü PKK'yı desteklediği yo- lundaki iddialan reddederek "Neden onlara yardım edelim ki?" dedi. lrak Büyükelçisi, Kürtlerle sürdürdükleri görüş- melerin de çok yakında bir an- laşmayla sonuçlanacağun kay- detti. El Tıkriti, "dünya çapında ve deneyimli bir siyaset adamı" olarak niteledigi DYP lideri Demirere iki mesaj sunacağı- nı bildirdi. Birkaç gün içinde ileteceği ilk mesajın "BAA* partisi adına" Cumhurbaşkanı Yardımcısı Taha Yasin Rama- nm'dan geldiğini ve bir kutla- ma niteüğinde olduğunu belir- ten El Tıkriti, şöyle konuştu: "Aynca bir de lrak yöneti- minden söriü bir mesaj var. Hokümet kunddukun sonra Sayın Demird ile görüşeceliın ve mesajı kendlsine fletecegiın. Mesaiın içerigini o zarnan acık- layabttirim. Bu mesaj Devlet Başkanı Saddam Höaeyin'in inuastnı taşunıyor." El Tıkriti, hükümet kurul- duktan sonra sunacağı mesajın iki ülke arasındaki üişkiler hak- kında olduğunu ifade etti. El Tıkriti, Bagdat'ın bölücü örgüt PKK'ya destek verdiği yolundaki iddialarla ilgili bir soruyu şöyle yanıtladı: "Irak'm bu konudaki tutu- mu belüdir. PKK'ya kesinukk yardım etmedik ve etmeyece- giz. Bu iddialann amacı Türki- ye - lrak iBşkflerini olumsuz et- kilemek ve Kuze> Irak'Uki otorite boşlugunun devam et- mestdir. Neden PKK'yı destek- kyelim? Geçmişte bn konuda göıüsmeyi ve bn sorunun çö- zölmesini önerdik Turk yetki- Iflcre. Körfez bunalımuıdan önce oturulup konnşnlurdu, önlenüer atanırdı, sonın yokin. Bizim o bölgede kontrolnmüz vardı. Ancak yabancüann mü- dahalesi bölgede bir boşluk ya- rmttı. Bunun sonunlusu biz de- {iUz. lrak, yeniden o bölgede kontrolü ele alırsa Türkiye'ye hiçbir zarar getmez. Biz ber za- man teröre karşıyız. Tvirkiye'- ye karşı gkişBen ve Türk ynrt- taştannın govenligini tendit eden teror eylenüeri bizi ger- cekten üzüyor." lrak Büyükelçisi, Türkiye'- nin terör odaklanru hedef alan suur ötesi harekâtlan konusun- da da şunlan kaydetti: "Biz, Irak'ın egemenligrne gölge düçürecek harekeöere karşıyu. Bunu protesto ettik. Anunızdaki eski anlasma yeni- lemmedi (güvenlik anlaşması). Bu anlaşmanın süresi 1989'da doldu. Güvenlikle ilgili konu- lann yanı sıra ticari ve ekono- mik konnlan da kapsayan gö- rnşmeler ber yü başbakanlar dnzeyinde yapdırdı. Çeşitli ba- kanbklar dözeyinde neyeüer arrns» görtişmeler de yapıbrdı. Biz bn konulann yeniden gorn- şnlmesine hazınz. Körfez bn- nshnu nedeniyle kesintiye ug- nnuştı. Şlmdi yeniden basla- mak için zaman uygundnr." Ihis announcmeri appears a$ a matier of record only DIŞBANK Türk Dış Ticaret Bankası A.Ş. V.S. $35,000,000 Trade Finance Facility Gtibank,NA RabobankNedeHand Arranger Trıe Sanvva Bank, Umited" Leaâ Managers PRAGERHANOELSBANK Aktiengesellscbah The Bahraini Saudi BankB.S.C. Standard Chartered Bank Co-lead Managers Managers Pariicipants b t t Intemaiional BankB.S.C. The Sanwa Bank, Ümitecl Türkiye Emlak Bankası A.Ş. Beriiner Bank Akiienaesellschaft Anaio Romanian Bank Umited BANCO S. GEM1NIANO ES. PROSPERO DohaBankUmrted M0N1EPASCH1BAN0UESA Korea-Japan Finance Company Umited T.C. Ziraat Bankası london Branch Agenf Sanwa Bank October, 1991 MlTIERRÂND'IN REFÖRÂfPAKETİ Muhalefete çahm Mitterrand, cumhurbaşkanının görev süresini kısaltmayı ve yetkilerini sınırlandırmayı, parlamentoya geniş yetkiler vermeyi içeren anayasa değişikliği önerisiyle, bu konulan öne çıkaran rakiplerinin gelecek seçimde kullanacakları kozlan ellerinden aldı. MtNE G. SAULNIER PARİS — Fransa Cumhur- başkanhğı'nda onuncu yıhnı dolduran François Mitterrand, televizyon aracılığıyla halkayap- tığı son açıklamayla 1958 yılın- dan beri yürurlukte olan Fran- sız anayasasmın değiştırilmesi için referandum yapılacağını be- ürtti. Mitterrand'ın öngordüğü anayasa değişikliği, cumhurbaş- kammn görev süresinin azaltıl- ması ve genel seçim sisteminin yeniden düzenlenmesini hedef- liyor. Cumhurbaşkanı'nın bu çı- kışı, aynı istekleıi gelecek seçim kampanyası kapsammda başlı- ca eleştiri konusu haline getiren muhalefeti ana silahlanndan yoksun bırakıyor. Ana muhalefeti oluşturan merkez sağ partileri UDF (Bir- leşik Demokratlar) ve RPR (Cumhuriyetçi Birlik), bir süre- den beri Fransa'da yedi yıl olan cumhurbaşkanhğı süresinin kı- saltıunası, cumhurbaşkanının yetkilerinin sımrlanması, parla- mentoya daha geniş yetkiler ve- rümesi yolunda istek belirtiyor ve çauşmalar yapıyorlardı. Fran- çois Mitterrand, yaptığı açıkla- ma ile muhalefetin bu önerile- rini kabul etmiş bulunuyor. An- cak cumhurbaşkanhğı görev sü- resinin kısaltılması yanında or- taya attığı seçim sistemi değişik- liği, 1993 genel seçimlerinde Fransız Sosyahst Partisi'nin sağ kanat önünde büyük bir bozgu- na uğramasını engellemeyi amaçhyor. François Mitterrand, anayasa değişikliği önerdigi açıklamada, henüz kesin önerilerde bulun- madı. örneğin, yedi ydhk cum- hurbaşkanhğı görevinin kaç yı- la indirileceği biUnmiyor. Aynı biçimde, iki kademeli çoğulcu sistem olarak uygulanan seçim sisteminin ne gibi değişikliklere uğrayacağı da belli değil. Dun, Mitterrand'uı açıklama- ları bütün gazetelerin ilk dört sayfasını işgal ediyordu. Le Monde gazetesi, olağanüstü bir. uygulamayla dış politika sayfa- lanru da Cumhurbaşkanı'nın te- levizyon konuşmasma ayırmış- tı. Dış politika uzmanları Mit- terrand'ın çıkışını, deneyimli devlet adamının yeni ve üsıün bir "kumazlıgı" olarak selam- hyorlar. tleri surülen tahminlere göre lınelda'ya 17 duyurusu • BAANBLA (AA) — FUipinleT'de devrik Devlet Başkanı Ferdinand Marcos'un eşi Imelda Marcos hakkında 17 suç duyurusunda bulunuldu. Başsavcı Francisco Chavez, bugün yaptığı açıklamada, Imelda Marcos ve üç çocuğunu, merkez bankası yönetmeliğine aykın olarak ülke dışına para çıkarmakla suçladı. Chavez, Marcos'un oğlu Ferdinand "Bongbong" Marcos ile ilgili 12, iki km için de lS'er suç duyurusunda bulundu. Ataöv^e nişan Mitterrand, cumhurbaşkanUğı süresinin beş yıla indirilmesini talep edecek. Normal olarak 1995'e değin cumhurbaşkanhğı görevinde kahnası gereken ve ye- ni anayasanın bu hakkı elinden alamayacağı, kendisi de kendi isteğiyle 1993'te cumhurbaşkan- hğuıdan çeküecek. Cumhurbaş- kanhğı süresinin beş yüa indiril- mesi, eski cumhurbaşkanı ve UDF lideri Valery Giscard d'Es- taing'in öteden beri savunduğu bir öneriydi. D'Estaing, dün yaptığı açıklamada bu yönde bir anayasa degişikliğini onaylarken Mitterrand'ın görev süresi kısal- tüması durumunda yeni düzene uymaya zorunlu oknadığını be- lirterek "Kendisine uygulanma- vabüecek bir düzenleme ve se- çirn değişikliği projesiyle Mitter- rand, sagın iktidara buyük ço- ğunlukla getanesmi onlemeye ca- bşryor."dedi. Muhalefet partilerinin karşı çıktığı seçim sistemi değişikliği üzerinde, Fransız Sosyalist Par- ti Genel Sekreteri Pierre Mau- roy bir süreden beri çalışma ya- pıyor ve bu çalışmalar, ülkenin politika gundeminde bulunu- yordu. Henüz tartışma düzcyin- de olan öneriler, uzmanlann tahminine göre halen yürürlük- te olan çoğunluk ile orantıh sis- temleri bağdaştıran bir kartna seçim düzenlemesi olacak. Mitterrand'nı önerdigi anaya- sa değişikliği için 1992 yıhmn ikinci yansmda referanduma gi- dilebilmesi birtakım koşullara bağh. Her şeyden önce 33 yıldır yalmzca 5 kez duzeltmeye uğra- yan 1958 anayasası, 89. madde- sinde üzerinde yapılacak bir de- ğişiklik için parlamento düze- yinde ve 'incelikli' manevralar gerektiren usul ve oylama oran- ları öngöruyor. • ANKARA (AA) — Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Türkkaya Ataöv'e, Yugoslavya'nın federal düzeydeki en yüksek nişanı "altın celenkli Yugoslav bayrağı" verildi. Yugoslavya'nın Ankara Büyükelçisi Tarajan Petrovski, yaptığı konuşmada, nışanın, Türkkaya Ataöv'un, Yugoslava'mn iç ve dış poliükasına yıllardır duyduğu ilgı ve bu ülke halklanna birçok uluslararası toplantıda verdiği destek için verildiğini kaydetti. 8 Neonaziye hapis cezası • FRANKFUKT (AA) — Ahnanya'mn Zittau bölgesinde 8 Neonazi hapis cezalanna çarptınldı. Neonaziler, geçen mayıs ayında Almanya'ya gelen Çernobil kurbam çocuklann kaldığı binaya taş ve sopalarla saldırmış ve bir Sovyet görevliyi yaralamışlardı. Neonaziler, mahkeme karanm dinlerken ayağa kalkıp 'Hitler selamı' verdiler ve yabancılar aleyhinde marşlar söyleyip slogan attılar. 12 ile 15 ay hapis cezalanna çarptınlan Neonazilerden 2'si, yaşlan 18'den küçük olduğu için ıslahevine gönderildi. Aynhkçılara yardım yok • LONBRA (AA) — tngiltere Başbakanı John Major, 'Batı'nın, SSCB'de askeri güç oluşturan ve merkezi devletin imzaladığı uluslararası anlaşmalara uymayan cumhuriyetlere yardımı keseceği' uyansmda bulundu. "SSCB'deki cumhuriyetler, kendi askeri güçlerini oluşturmamahdırlar; bu, gelecekteki yardvtnlanrruzın sünnesi için şarttır" dedi. Maxwell'in ölümü araştınlıyor • LONDRA (AA) — lngüiz basın kralı Robert Maxwell'in Kanarya Adalan açıklannda yatından düşerek öhnesinin ardmdan, ölilm nedeni hakkında spekulasyonlar sürüyor. London Evening Standart gazetesine bir demeç veren Maxwell ailesinin tspanyol avukatı Julio Hernandez Claverie, "Maxwell'in ölümüne neyin neden olduğunu bUmiyoruz" dedi. Maxwell'in öldürtümesi ihtimaünin söz konusu olduğunu kaydeden Claverie, bu nedenle bu meseleye çok ihtiyath yaklaşüması gerektiğini beUrtti. Bakü'de Ata'yı anma giinü • MOSKOVA (AA) — Azerbaycan'da Halk Cephesi, önceki gün başkent Bakü'de Atatürk'ü andı. Halk Cephesi üyesi Abbas Abduüah'm AA'ya verdiği bilgiye göre düzenlenen törene, Halk Cephesi liderleri ve diğer siyasi partilerin temsilciler katıldılar. Halk Cephesi, her yü 10 veya 11 kasımın Atatürk'ü Anma Günü olmasını da kararlaştırdı. Yaklaşık 500 kişinin katıldıği ve dört saat sün törende İstiklal Marşı'nu dinlendiği, Atatürk için saygı duruşunda bulunuldugu ve Azerbaycanh aydınlann Atatürk hakkında bügi verdikleri belirtildi.