Katalog

İşlem tamam: Kişisel ihtiyaçlarınız için "Bizim Kredi" sizindir! PAMUKBANK Cumhu Kışısel ıhtıyaçlarınızı karşılarken de işlem tamam! PAMUKBANK i y i b a n k a d ı r 68.YIL / SAYI 24148 / 2000 TL (KDVdahH) KURUCUSUmm NADİ 11924-194518AŞYAZAR! MADİR NADİ (1945-1991) 13 KASIM 1991 ÇARŞAMBA Gündenı... Tarihta rüzgaruu yakalaya- cak mı Törldye? İnsaaımızın daka motla, daha gözd yaşa- masuıı engefleyen duvarlar yı- kılabilecek mi? Yoksa tarih, soDayıp geçecek mi ülkemizi? gerisİBdc mi kalaca- Kııını««r degiliz. Ama bu, Tnrkiye'un son derece ağır iç ve dış sorunlar- U karşı karşıya bnlnndugu gerçefiai dcgiştinnez. Yıllann ötestaten birikerek geien öy- lesine sornnlanmız var ki, b u l a n çözüm yoluna sok- yakalamaıııız olanaksızdır. Ba açıdan bakıldıgında şu sonüabilin Böylesine agır iç ve dış so- mnlann yasandıgı bir dönem- de, geniş tabanlı bir koalisyon hükümeti yararlı olmaz mı? DYP ile SHP arasında bir koattsyoa hukümeti kurmak için çauşmalann ileriedigi şu güalerde, böyle bir soranun üstünde herkes serinkanlı ve önyargısız düşüıunelidir. Çün- kü ülkemmn bazı temel so- rnnlannın çapı, tek parti hii- kimetleriai aşıyor. Bonlann çözümü için partiler arası mu- tabakat kacınılmazdır. O yüz- den merkez sag ve merkez sol arasmdaki bir koalisyonan iş- levuc olamla bakılabilir. Bagün Türkiye'nin günde- mindeki temel sorunlar şu •oktalarda toplanabilin — Demokrasi ve insan hak- faur Ülkemizin yeni bir anaya- snya ve siyasal rejimi orastnran temel yasalarda degisikliklere gereksinimi vardır. Böyle bir demokrasi reformunun başa- ntaaaa, Tnrk dış politikasının manevra alanını da genişlete- cektir. — Knrt sorunu: Demokra- si ve insan haklan çerçevesin- de çözüm bekleyen ve çözümii yine dış politika alanında ra- natlama yaratacak bir sorun- dnr. — Deviet ve bürokraside re- form: Devletin ve bürokrasi- nta köklü bir Mçimde ele alı- narak yenilenmesi olmazsa ol- maz bir koşuldur. Demokrasi- '**' yi inşa etmenin bir yolu da son derece köhnemiş olan deviet örgütnnnn bir an önce ele ahnmasuıdan geçiyor. — Yerd yönetimler: Yerel yönetimlerin ve sivil toplum kuruluşlannın önündeki en- geüeri temizfemek, böylece de- mokrasinin sahiplerini çogalt- nuk da göndemin ön sırala- nnda yer alan bir konudur. — EkoBomi: DYP-SHP or- tykhgını bekleyen en ivedi so- mn ekonomidir, enflasyonun dtşnrnlmesidir. Gerçekçi uz- lasmalara gidilerek ekonomi- nin önn açüabttir. Üstelik ber iki parti de ilke olarak piyasa ekonomisinden ve sosyal dev- iet anlayışından yana oMukla- nnı programlanna yazmış du- mmdadırlar. Bu da geçmişe göre uriaşmayı kolaylasüncı bir boynt saydabilir. — Terör ve asayiş; egitim, saghk ve sosyal güvenlik alan- lannda birikmiş dev gibi so- mnlar, dış politika ve ulusal güvenfik afauunda yeni yöneliş ve dnzenlemeler^. Bunlar da gnndemde agırlıklannı duyu- ran temel sorunlar arasında yer alıyor. Böylesi sonınlara bugünden yanma çözüm getirmenin ko- hry olmadıgı açıkbr. Ancak koaUsyon ortaklan gerçekçi ve sagduynİB davranabUirierse, beUrti darbogaziar aşınr ve ül- kemizin modernleşme yolun- yüriiyüşü hızlanabilir. Cumhuriyet Hükümet,hafta sonunaİKİNCİ BULUŞMA DYP'den Ergenekon ile SHP'den Çetin, dün bir araya gelerek bugün yapılacak liderler zirvesinin gündemi üzerinde çalıştılar. DYP lideri Demirel, "Sanıyorum, cumartesi çatı işine gelinebilir. Biz, evvela kurulacak hükümetin ne yapacağını tayin ediyoruz. Önce hükümeti kurar sonra ne yapacağmda anlaşamazsanız hükümet dağılır" dedi. GUNEYDOĞU SORUNU DYP, polisiye önlemlerin arttırılmasını savunurken SHP, sorunun 'Kürt raporu'nda ayrıntılarıyla açıkladıkları gibi 'demokratikleşme' ile çözüleceğinde ısrarh. TSK'nın bu konudaki görüşlerini almak için DYP'nin olası içişleri bakanı Nevzat Ayaz, önceki gün gayri resmi olarak Genelkurmay Başkanı Orgeneral Doğan Güreş ile görüştü. BAKANLIKLAR İnönü'nün, DemireFden gelecek, 'hükümette yer alma önerisi'ne sıcak baktığı belirtildi. SHP'de; Çetin, Kumbaracıbaşı, Sağlar, Gürkan, Cem, Soysal, Karakaş, Ateş, Oktay ve Ünlü'nün bakanlık için adları geçiyor. DYP'de bakanlığına kesin gözüyle bakılanlar: Çiller, Ergenekon, Çağlar, Aktuna, Ayaz, Toptan, Ekinci, Bilget ve Cevheri. 4. Sayfada Ekonomi koalisyoıı ıııasasmdaDYP-SHP protokolünde görüşme masasma gelecek temel konular şöyle: Yeni vergi düzenlemeleri, KİT zamları, özelleştirme, para politikası, toplusözleşme düzeni ve ücretler. SHP, özelleştinneye sıcak bakmıyor, buna karşılık DYP, KİT'lerin büyük bölümünün bir an önce elden çıkanlması taraftarı. Programın en güç bölümü KİT zamlan. ANKARA (Comhuriyet Bürosu) — DYP ile SHP arasındaki koalisyon gö- rûşmelerinin can alıcı pazarlık konu- larının başında yeni hükümetin önce- likle uygulamaya koyması beklenen is- tikrar programı geliyor. "Ekonomik is- tikrann saglanması ve enflasyonan onlenmesi" hedefı üzerinde göruş bır- liği taşıyan iki partinin uygulanacak önlemler üzerinde mutabakat sağla- maya çalışacaklan belirtiliyor. SHP KtT özelleştirmesine sıcak bakmaz- ken DYP, KlTlerin büyük bölumu- nün bir an önce elden çıkanlması ge- rektiği görüşünü savunuyor. Progra- mın en zor bölümünü ise KtT zamla- rı oluşturuyor. Her iki parti de zam- lann sorumluluğunu üstlenmek iste- miyor. SHP ve DYP kurmaylannca bugün- lerde görüşme masasına getirilmesi beklenen yeni ekonomik istikrar prog- rammın her iki partinin seçim vaatle- rini de bir ölçude kapsayacağı ifade ediliyor. Bugüne kadar zamlan sürekli olarak eleştiren SHP ve DYP'nin ge- cikmiş KİT zamlanna nasü bir formül bulacaklan ise merak konusu. Ekono- miden sorumlu üst düzey bürokratlar, petrol, elektrık, çay, şeker, Tekel urunleri, gubre, kâğıt, ulaştırma ve ha- berleşme hizmetleri başta olmak üze- re temel mal ve hızmetlere yılbaşından önce yüzde 25-30 dolayında zam ya- pılmasının kaçınılmaz olacağıru kay- dediyorlar. Ekonomik istikrar programıyla il- gıli olarak koalisyon göruşmelerinde pazarlık masasına gelmesi beklenen belli bash konular şöyle sıralanıyor: • Vergi reformn: DYP de, SHP de asgari ücretin vergi dışı bırakılması ve genel olarak Ucretli kesimin vergi yü- künün hafifletilmesini öngönlyor. Ko- alisyon protokolü ve hükümet progra- mına, bütçe açıklannın kapatılabilme- si için vergi gelirlerinin arttınlmasınm öncelikb hedef olarak konulacağı bil- dınlıyor. Bu konuda iki partinin yak- (Arkaa Sa. 14, Sü. l'de) Yüzde 20 dolayında artış bekleniyor Akaryakıtta LhesabızamZarar 80 milyar lira Yabancı petrol şirketlerinin yaptığı hesaplamalara göre dolar ve ham petrol fiyatlarındaki artışın akaryakıt fiyatlarına yansıtılmaması sonucu rafınerilerin aylık zararı 80 milyar liraya ulaştı. Ekoaooıi Servisi — Akarya- kıt rambınnın politik nedenler- le geciktirilmesine tepki göste- ren petrol şirketleri, "Ne kadar az satarsam o kadar az zarar ederiaı" mantığıyla, dağıtımla- nnı, cirolannı tehlikeye sokma- yacak ölçüde kısmaya devam ediyorlar. Yabancı petrol şir- ketkrinin yaptığı hesaplamala- ra göre dolar ve ham petrol fi- yatlarındaki artışın akaryakıt fiyatlarına yansıtılmaması so- nucu, rafinerilerin aybk zaran 80 milyar liraya ulaşıyor. Pet- rolle ilgüi tüm çevreler, bugün- kü maliyetlerin akaryakıt fîyat- lannda yüzde 20 civannda bir artışı zorunlu kıldığında birle- şiyorlar. Petrol şirketleri yetki- lileri, "Httkümet petroMeid a - ran •kmryakıt zamlan ile tike- tidniB artma yüktemek istemi- yorsa, akaryakıtta vergi ytkü- Dii dn$triip kendi (Arkaa Sa. 14, Sü. l'de) SİVİL OTORİTE VE ASKERİ GÜÇ Türkiye'de 30 yıldır şekillenen sivil otorite-silahlı kuvvetler ilişkisi bugün ne durumda? Anayasada ifadesini bulan Milli Güvenlik Kurulu, sivil otoritenin üstünlüğü ile bağdaşır mı? Orduyla ilgili bütün bürokrasinin Savunma Bakanlığı'na bağlanması önemli bir adım olabilir. HİKMET ÖZDEMİR'İN YAZI DİZİSİ Yarın Cumhuriyet'te YVES MONTAND İLE EDITH PIAF'IN FIRTINALI AŞKI dünyasının iki devi nasü tanıştılar? Piaf, Yves Montand'a şöyle haykırıyordu: "Yakışıklısın, ama gerisi kocaman bir sıfır..." Yarın Cumhuriyet'te 20. yü programı içinde stat konserlerine de yer verilecek IstanbulFestivali sahayainiyor tstanbul Kültür ve Sanat Vakfı'nca düzenlenen Uluslararası İstanbul Festivali 20. yılını görkemli bir programla kutlama hazırhğı içinde. Bu çerçevede dünyanın ünlü yıldızlanna çağrı yapıldı. Yine festival kapsamında gitann çalgı olarak en önde gelen "reklamcısı" Eric Clapton ile modernist müziğin en ön safında yer alan Peter Gabriel'i dinlemek olası. «Kültür Servisi — İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı'nca düzenlenen Uluslararası İs- tanbul Festivali, 20. yıünı görkemli bir programla kuî- lamaya hazırlanıyor. Festiva- lin ön programı gerçekleşe- cek olursa Luciano Pavarotti, Placido Domingo, Jessye Norman, Itzhak Peri- man, Sılomo Mintz, Vladiımr Spivakov, Ella Fitzgendd, Wynton Marsalis, Dizzy Gillespie, Gerry Muffigan, Sergio Mendes, Ziggy Marley, Antonio Carlos Jobim, Pe- ter Gabriel ve Eric Clapton gibi devleri dinleme olanagı bulacağız. tstanbul Festivali 18 Haziran 1992 gü- nü "Kardeşliie ÇağrT'yla açılacak. Açı- hş konserinoe istanbul Deviet Senfoni Or- kestraa ve Frankfnrt Singakademie Ko- rosn, Beethoven'm 9. Senfonisi'ni seslen- direcek. Büyük senfoni orkestralan arasmda In- giliz Kraliyet Filarmonisi, Dresden Filar- moni ve İstanbul dışında Camhurbaşluuı- lıgı Senfoni ile İzmir Deviet Senfoni Or- kestrası da yer alıyor. (Arkaa Sa. 14, Sü. 4'de) Onarım / 7. Sayfada Boğaz Köprüsü'nde 'çile' bitti Koalisyona înönü'ye yetki SHP TBMM Grubu ile Parti Meclisi ve Grup Yönetim kurullarında, 'DYP ile koalisyon kurulması ve göruşmeler için İnönü'ye yetki verilmesi' kararlaştırıldı. İnönu, bakanlıklann paylaşılmasımn sorun olmadığmı söyledi.4. Sayfa İNÖNU SIFAT BEĞENECEK BAŞKENT'TEN AHMET TAN 5. Sayfada Demirel Hükümet çatısını konuşmadık DYP Genel Başkanı Demirel, Inönü ile yapacağı koalisyon göruşmelerine devam edileceğini belirterek "Pürüz yok. Pürüz olsa pürüz var deriz. Hükümet çatısını daha konuşmadık" dedi. 4 SayfMİa KUZEY IRAK Saddam adım adım ilerliyor Irak ordu birlikleri ile peşmerge kuvvetleri arasmda Kerkuk ve Erbü yöresinde yer yer çatışmalar sürüyor. Bağdat, K. Irak'a yaptığı yardımı üçte iki oranında azalttı. VEDAT YENERER ŞAKLAVA (Knzey Irak) — Kuzey Irak'ta, Bağdat hüküme- tinin yalanlamasına rağmen, Saddam Hüseyin'e bağlı birlik- lerle peşmergeler arasında yer yer silanlı çatışmalar sürüyor. Özellikle Kerkuk ve Erbil çev- resinde, Kadirkerem ve Şanişe- mal yöresinde Kürdistan Yurtse- ver Birliği (KYB) peşmergeleri ile Irak ordu birüklerinin 16 ekünden bu yana yer yer de ol- sa çatışmalan sürdürdüğüne ta- mk olunuyor. Saddam Hüseyin'e bağlı bir- liklerin ekim ayından bu yana 36. paralelin guneyinde kalan bu yörede adım adım ileriedigi sap- tanırken, son olarak Irak asker- leri Erbil'in 12 km. guneyinde görüldü. (Arkası Sa. 14, Sü. 4'de) TV / 8. Sayfada Deneuve- Mastroianni ikilisinden Konser / 9. Sayfada Atatürk, Mahlerie anıldı Evin İlyasoğlu İnsanlar / 17. Sayfada 0 gecenin tanığı, Gabor'u yalanlıyor Evlat edinme / Arkada Dünyaailesine merhaba Yonca Özkaya Ekonomide Güç Günler... Hafta sonunda kurulması beklenen DYP-SHP koalısyonunu ekonomide güç günler beklıyor. Yılmaz hükümetinin uygulamtş olduğu se- çim ekonomısı, özellikle enflasyon cephesin- de ışleri zorlaştırmış durumda. Hıperenflas- yonun eşikte dolaştığını belırten kimı gözlem- ciler, bunu önlemek için kapsamlı bir "istik- rar programı"nın kaçınılmaz olduğunu belir- tiyorlar. Bir başka deyişle, bir bölümü zamlardan oluşan bir ekonomik onlem paketinin bıraz daha geciktinlmesının, ekonomik dengeleri daha da bozacağına dikkat çekiliyor. Yanı gündemde acı ılaç var' Koalisyon ortaklığı için çalışmaları yürüten DYP ve SHP yetkılılerı de ekonomik duru- mun en güncel konu olduğunda bırieşiyorlar. Bir nokta ılgınç: (Arkası Sa. 14, Sü. l'de) HASAN CEMAL St. Petersbuıg Belediye Başkanı Sobçak,Cumhuriyet 'in sorulannı yanıtladı: Gorbi, ülkenin ayakta kalan tek sembolü AHMET SEL PATR1CK de CAROLIS St. PETERSBURG — Ana- toü Sobçak, eski adıyla Lening- rad, şimdiki adıyla St. Peters- burg'un Belediye Başkanı. SSCB Deviet Başkanı Mihail S. Gorbaçov'a karşı ağustos ayın- da girişilen darbeye karşı dire- nişin Boris Yeltsin'le birlikte yıl- dızlanndan biri olan Sobçak, Rusya'da ve Batı'da "Gorba- ÇOV'HD yerini alacak adam" ola- rak nitelendiriliyor. Rusya Federasyonu'nun Moskova'dan sonra ikinci bü- yük kenti olan St. Petersburg'- da makamında konuştuğumuz Sobçak, bugün için Gorbaçov'- un koltuğunda gözu olmadığı- nı söylüyor. St. Petersburg Be- lediye Başkanı'mn, SSCB hak- kındaki en büyük kaygısı da te- mel gıda maddelerinin dağıtunı- nın düzenlenmemesi durumun- da ortaya çıkacağını söylediği toplumsal ayaklanmalar. Bu- nun önlenmesinin, yönetimin alacağı karara bağlı olduğunu belirten Sobçak'a sorduğumuz sorular ve yanıtlan şöyle: —Leningrad, devrimden önce- ki ismini geri aldı, St. Petera- burg oldu, geçmişi bir anda sil- mek olası mı? SOBÇAK—1 eylülden bu ya- na kentimiz eski adım taşıyor yeniden. Devrimin yıldönümü olan 7 kasımda sembolik olarak bu olayı bir bayram gibi kutla- dık. Komüni«t geçmişimizin tü- müylc ar mızda kaldığına inanmak istiyorum. Insanlann bilincinde yer eden bir geçmişi unutmak, tarihin üzerine bir çizgi çekmek mümkün değil, za- ten bu tarih unutulmamalı da... Sovyet yurttaşlanna dayatılan ideolojinin acögı yaralan kapat- (Arkası Sa. 14, Su. 4'de) DARBE UYARISI 11. Sayfada