Katalog

KASIM 1991 DIŞ HABERLER CUMHURÎYET/U eltsin, bağımsızlık ilan eden Müslüman özerk cumhuriyetin Dudayev Çeçen-lnguş isyanı büvirvor tusya Federasyonu IçişleriBakanlığY na bağh >irlikler,bölgeyegönderildi. Çeçenler, 1000 lus askerini kuşatmaya aldılar. Ankara'ya caçırıldıktan sonraÇeçen-İnguş'un başkenti 3rosni'ye dönen Sovyetuçağındaki yolcu ve personel sahverildi. Hava korsanları tutuklandı Drç Haberier Scrvisi — Sov- yetler Birüği'nde Rusya Fede- rasyonu'ndan bağımsızlığmı ilan eden Müslüman Çeçen- lnguş özcrk cumhuriyetinde başkent Grosni'de gerginlik gi- dcrek tırmanırken halkın sokak- lara barikatlar kurduğu büdiril- di. tç hat seferi sırasmda 4 Çe- çen eylemcisince kaçınlarak An- kara Esenboğa Havalimanı'na indihlen Sovyet yolcu uçagının Grosni'ye geri döndüğü ve uçakta bulunan ttlm yolcu ve görevlikrin sağlık durumunun iyi olduğunu beürttiler.. Yetki- lilerin açıklamasında, uçagı ka- çıranlann tutuklandığı belirtil- di. Bu arada Ankara'ya indiri- len yolcu uçagında duşük tehli- kesigeçiren hostes Yekna Koz- zonska'nın düşük yapmadıgı ve sağlık durumunun iyi olduğu görevlikrin sahverildiği ögrenil- büdirildi. di. Çeçen-lnguş Devlet Başka- Rusya Federasyonu sırurları içinde bulunan Kafkasya bölge- sindeki Çeçen-tnguş özerk cum- huriyetinde 1 kasımda bagunsu- uk karan alınmasıyla tırmarnşa geçen gerginlik sürüyor. Rusya Federasyonu Başkanı Boris Yeltsin'in, bağımsızlık karannı "yasadışı" olarak niteleyip cumhuriyette olağanüstü dunım nı Cahar Dudayev için Rusya Federasyonu'nca tutuklama emri çıkanldığı büdirildi. Sovyeüer Birliği'nde iç hat se- feri yaparken 4 Çeçen militanın- ca kaçınlarak Ankara Esenbo- ğa Havalimam'na indirilen Sov- yet yolcu uçağmın Grosni'ye dönmesinin ardından uçakta bulunan tüm yolcu ve görevli- lerin sahverildiğini Moskova'ya büdiren yerel yetküiler, yoku ve ve sokağa çıkma yasağı ilan et- Devlet Başkam Cahar Dudayev baslamak de tüm halkı silahlanmaya ça- bir ay süreyle olağanüstü durum ğırarak sıkıyönetim uygulama- ve sokağa çıkma yasağı uygula- sı başlattı. Dudayev yandaşlan, nacağmı acıkladı. Acıklamarun sokaklara dökulerek bağmnsız- ardından sokaklara dökulen Çe- hk yanhsı gosteriler düzenlerken çenleT, başkent Grosni'de Mos- Yeltsin'in emriyle Çeçen-tnguş kova karşıtı gosteriler düzenle- başkenti Grosni'ye gönderüen yerekkentgirişlerinebarikatlar tçişteri Bakanhğı'na bağh biriik- kurdular. Onceki gece de Baş- lerin askeri bir havaalamnda kan Dudayev, cumhuriyette sı- Çeçenlerce kuşatma altma ahn- kıyönetim üan etti. dığı büdirildi. Çeçen-tnguş Or- — — du Bakam Yusup Soslambekov, Osetya Q& ç a ü ş m a havaalanında yaklaşık 1.000 Rus askerinin bulunduğunu be- Gürcistan'da özerk Güney lirterek askerlerden süahlannı Osetya bölgesinde Gürcu nûlis- bırakıp ülkelerine dönmelerini lerle Oset güvenlik güçleri ara- istedi. Soslambekov, yaklaşık smdaçıkançatışmada2Osetöl- 800 Rus askerinin de Grozni'de dü, 8'i de yaralandı. TASS'm hükümet binalannda kuşatma habenne göre önceki gece Kva- altında tutulduğunu söyledi. issi köyü çevresinde çıkan çatış- Boris Yeksin, tırmanan geT- mada 10 Gurcü de ağır yaralan- uzere cumhuriyette mesinin ardından Çeçen-lnguş gjnliği gıdermek için 9 kasımdan dı. PORTRE CAHAR DUDAYEV Püotiuktan liderliğe Dış Haberier Servisi — Çeçen-tnguşlann yeni lideri General Cahar Dudayev, 46 yaşında eski bir nükleer savaş uçağı pilotu. 27 ekimde işbaşına gelen Dudayev, müliyetçiliği ve koyu Muslumanhğıyla tanınıyor. Musluman halkın çoğunluğunca bır kahraman gözüyle bakılan lider, aydınlara göre güç düşkunü bir diktatör. "Rusya şunu iyi bilsin ki bagımsuüğunız için sonuna dek savaşmaya hazınz" dıyen Dudayev, Ruslann askeri gucünu azımsarruyor, ama "Savaşı tanklar defcü, insanlar kazanır" diyor. Dudayev, savaş durumunda ttim Kafkas halklanmn Çeçenlerin yanında yer alacağıru söylüyor. Sırbistan'ın, ülkeyeBM banş gücü gönderûmesiyohındaki çağnsuu Hurvatlarda destekledi Yugoslavya'daBM uıımdıı^ü J „Hırvatistan Savunma Bakanlığı sef erberük ilan etti. Federal ordunun Dubrovnik'i ablukayaalması üzerine bu kentteki Hırvat yedekleri askere çağnldı. Dış Haberier Servisi — Yu- goslavya'daki iç savaşa tnüdaha- le etmesi amacıyla Sırbistan'ın BM Güvenlik Konseyi'ne Banş Gücü göndermesi amacıyla üet- tigi istek, Hırvatistan tarafuıdan da benimsendi. Dubrovnik'in abluka altına aknması üzerine, bu kentteki Hırvat yedekler as- kere çağnhrken Hırvatistan'ın ceşitfi kentlerinde Hırvatlarla Sırplar arasındaki çauşmalar sü- rüyor. Hırvatistan Dışişleri Bakam Zvonimir Separovlc, dün kendi- terinin BM Banş Gucü'nün gön- derihnesini defalarca talep ettık- lerini hatırlatarak, Sırbistan'ın teklifuıi destekkdiklerini acıkla- dı. Yugoslavya Devlet Başkanı Yardımcısı Karadağk Bnuıko Kostic, BM Güvenlik Konseyi Başkanı Dragos Munteanu'ya gönderdigi bir mektupta Hırva- tistan'daki Hırvat ve Sırplar ara- sına banş gücü yerleştirilmesini teklif etmisti. Reuter'm haberine göre Koso- va, Voyvodina özerk bölgeleri ile Karadağ cumhuriyetinin de des- tekledıği bu mektupta 'banş go- cuoün, Sırptann çogunlukta ol- dugu bölgelerie, Hırv*fitnn ço- gnntuku oMufeu botgekfdeki a- nırt«r» yerteştHilaıeri' önerili- yordu. Dubrovnik'te bulunan yedek Hırvat askerlerine dün birlikle- rine tesüm olmalan çağnsı ya- pıldı. Hırvatistan Savunma Ba- kanhğı'ndan yapılan açıklama- da, seferberük karantun, Dub- rovnik'in abluka altına alınma- sı üzerine benimsendıği duyu- ruldu. AFP'nin haberine göre dün denizden ve havadan yapı- lan federal ordu saldınlan sonu- cu iki kişi ölûrken, 20 kişi deya- ralandı. Yugoslavya'nın başkenti Belg- rad'ın 180 km batısındaki Osi- jek ile Hırvat liman kentı Split'- in kuzeyinde de dün çatışmalar olduğu haber verildi. Federal or- du Zadar liman kentini de bom- baladı. Bosna-Hersek ve Makedonya cumhuriyetleri, AT yapünmla- rmdan muaf tutulmalannı iste- diler. Bosna-Hersek hukumeti, iç savaşta taraf olmadıklarını ve banş girişimterini destekledikle- rini hatırlatırken Makedonya Başbakanı Nikola Ktjusev, fede- ral ordudaki 10 bin askerini ge- ri çağırdığını acıkladı. Belgratfa petrol ambargosıı gündemde Güvenlik Konseyi, Yugoslavya'ya karşı uygulanacak petrol ambargosunun hangi cumhuriyetleri i kapsayacağını tartışıyor. NiKARAGUA Sandinistler yine sahnede Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi kurucularından Carlos Fonseca'nın mezannın parçalanmasma Sandinistler, Managua belediye başkanı ile 'Contra' merkezine saldırarak yanıt verdiler. Dış Haberier Serrisi — Nika- ü alünda olduğu belirtüdi. ragua'nın başkenti Managua, önceki gün Sandinistlerle Cont- ralara yöneltüen saldınlara sah- ne oldu. Sandinista Ulusal Kur- tuluş Cephesi kuruculanndan Carios Fonseca'mn mezannın parçalanması üzerine, Sandi- nistler Managua belediye başka- nı ile Contra gerülalannın mer- kezine saldırdüar. Hükümet ta- raflara sakin olmalan çağnsuı- da bulundu. Devlet Başkanı Vi- oleta Chamorro'nun geçen yıl temmuz ayında başa geçtiğin- den bu yana ük kezbu denli şid- detli bir çatişma çıktığı belirti- liyor. Başkentteki Cumhuriyet Mey- danı'nda bulunan Fonseca'nın mezan patlayan bir bombanın etkisiyle parçalandı. Patlamamn nedeni hakkmda bir açıklama yapümazken İçişleri Bakanı Carlos Huano, önceki gün pat- lamamn soruşturulacağını söy- ledi. Patlamada iki kişi yaralan- dı. Kuruculanndan birinin me- zanna düzenlenen saldırı üzeri- ne, aym gün Sandmistkr de Ma- nagua Belediye Başkanı Arnol- do Atemsn ile Contra merkezi- ne saldırdüar. Sandinistalar, kendilerine karşı olan belediye başkanımn paüamayla ilgisi ol- duğuna inanıyorlar. AFP'nin haberine göre Aleman, daha önce, eski Devlet Başkam Da- nkl Ortega'nın silahlı bir isyan hazıruğında olduğunu bildimüş- ti. Bir grup Sandinista'nın Contra merkezine girdikten sonra ateş açtıklan ve taş attık- lan büdirildi. Merkezin biıkaç günden beri, Contralan Sandi- nistalarla işbiriigi yapmakla suç- layan bir grup Contra'mn işga- Reuter'in haberine göre silah- lı bir grup Sandinista, kendile- rine karşı yayın yapan bir rad- yo istasyotıunu bastılar. Sandi- nistalann lideri Ortega, Cumhu- riyet Meydanı'nda taraftarlan- nı sakinleştirmeye çalışarak "Bir caöşm* yaşadık. Ancak şimdi buna ara venneüyiı" şck- linde konuştu. Hükümet bir açıklama ya- yunlayarak, Fonseca'nm meza- nna ve belediye başkanımn evi- ne yapılan saldınlan kınadı. AA'mn haberine göre başkent Managua'mn yam sıra Leon ve Esteli kentlerinde de şiddet ey- lemleri görüldü. SANDtNtSTLERİN GAZAB1 — Ofkdi Sandinistler önceki gun, kahramanlan Augusto Sandino ile hareketin kuruculanndan Carios Fonseca'nın posterieriyle donatılmış Cumhuriyet Meydanı'nda toplandılar. (Fotograf: AP) Hafta sonunda onbinlerce kişi neonazizmi kınamak îçin yürüdü Almaııyada ırkçJıga protestoNeonaziler de Doğu Almanya'nm Halle kentinde bir araya gelip banş yanhsı gösterilere' 'Yeni Alman Imparatorluğu'nun ikinciyüdönümünü" kutlayarak karşıhk verdüer. Barışçı gösteride, Melike Demırağ, bir Türkçe, bir de Kürtçe şarkı söyledi. DtLEK ZAPTÇIOĞÜT C ? ° BERLtN — Irkçı saldmlar ve "Otica sorana" Almanya'mn iç politika gün- demine egemen ohtıaya devam ediyor. Hitler Almanya'sında 9 Kasun 1938'de Yahudilere karşı girişüen ük kitlesel sal- dınnın yüdönümü olan cumartesi günü Almanya'da yeniden horüayan Neorıa- zizm ve ırkçıük ülkenin biıçok kentin- de dev protesto gösterüeriyle lanetlendi. Berlin'deki merkezi protesto yürüyüşü- kes İçin Geçertidir" başuğı altında Batı Berlin'de uç koldan yürüyüşe geçen 70 bini aşkın kişi Doğu BerÛn'in merkezi Lustgarten'da bir araya geldiler. Meli- ke Demirağ'ın biri Türkçe, biri Kürtçe otmak üzere iki şarkı da söylediğj ve ya- bancı düşmanhğma karşı herkesi birleş- katıldı. Aym zamanda Berlin Duvan'- meye çağırdığı gösteride Berün Türk nın acıhşının da ikinci yıldönümü olan Sosyal Demokratlan çatı örgütü HDF 9 kasım günü Neonaziler de Doğu Al- adına Merih Ünel de bir konuşma yap- manya'nm Halle kentinde "Yeni Alman u. Merih (Jnel, "Artık Almanya'daki tmp»ratori«|u'nun dogaraanun ikinci yabancüar olarak yerel secim hakkı ve- yddöntmönii'' kutladılar. y> katüım Uüeplerinin arka plana itildi- BerUn'deki dev yurüyüşe Sosyal De- |iai ve can güvenligiain saglanm»sının mokrat Parti ve Yeşiller başta olmak b»ş sorun olduğunu" belirtti. üzere 70 parti, dernek ve örgüt çağnda Berlin'deki protesto gösterisinde bulunmuştu. "K*b« Kuvvete ve Yabancı Uluslararası lnsan Haklan Lig^ Başka- Dttşmantafnıa Karşı tnsan Haklan Her- nı ve Berlin Yahudi Cemaati lideri Ali- se Fuss da bk konuşma yaparak "53 yü önce Yahudilere, bugun Turkler ve si- yahlar başta olmak uzere yabancüara karşı horüayan »rkçüıgın bir an once öntne geçilmesi gerektigini" vurguladı. Berün'deki gösteriye SPD'den çağn yapan üst düzey pohtikacüann hiçbiri- nin geunemesi ve mikrofonun Yeşiller'- den Oaudia Roth'a kalması yadırgan- dı. Yeşü Parti'nin Avrupa Parlamento- su milletvekıli Claudıa Roth, Turkiye'- ye "Küröere zulüm yaptığı gerekçesiy- te askeri yardumn hemen durdunümasi" talebini gösteride de dıle getirdi. Cumartesi günü aynca Frankfurt, Bonn, Münster, Bremen, Hamburg gi- bi kentlerde de on binlerce kişi u-kçıhğı protesto etmek üzere sokağa döküldü. ŞEBNEM ATtYAS NEW YORK — Avrupa Topluluğu'nun Yugoslavya'ya yaptuım uygulanmasuıı benim- semesinin ardından BM Gü- venlik Konseyi de bir petrol ambargosu karan çıkartmaya hazırlanıyor. önümüzdeki haf- ta içinde karar metninin ta- mamlanarak konseyden çıkar- tüması bekleniyor. BM Güvenlik Konseyi'nin Yugoslavya'ya petrol ambargo- su başlatması dunımunda M 5ı- veride bulunması beklenen mütteflk"in Yunanistan olduğu belirtüiyor. Yunanistan, Güven- lik Konseyi'nm ambargo kara- n abnası durumunda karara uyacağmı acıkladı, ancak Avru- pa Topluluğu'ndan zararlanmn karşılanması icin formül bulun- masını talep etti. Yunanistan, Yugoslavya'ya karşı uygulana- cak petrol ambargosu nedeniy- le günde 15 milyon dolann üze- rinde zarara uğrayacağını he- saphyor. Yunanistan Dışişleri Bakam Andonis Samaras, petrol tica- retvni durdurmanm Ük anda yol açacağı kaybın yılda 300 mil- yon dolan bulacağım belirtti. Samaras, ambargo nedeniyle Yunanistan'uv turizm gelirlerin- de yaklaşık 400 milyon dolar- lık duşüş yaşanacağıru, dış tica- retin yûzde 40'ırun Yugoslavya üzerinden yapılması nedeniyle de dogrudan zarar görecekleri- ni söyledi. YunanisUn'm dış dünya ile iletişim kanallanmn yüzde 80'i Yugoslavya üzerin- den geciyor. Avrupa Topluluğu Yugoslavya'ya uygulanan yap- tınmlardan Yunanistan'ın göre- ceği zararla bu zarann nasd te- lafı edüecegıni gosteren bir pla- ru yann açıklayacak. BM, Yugoslavya'ya petrol ambargosu uygulamayı uzun suredir görüşüyor. Ozellikle tartışüan konu petrol ambargo- sunun tüm Yugoslavya yerine sadece Sırbistan'a yöneltilmesi ve bu işlemin teknik uygulan- masmda çıkabilecek sorunlar. Yugoslavya'nın iki ana petrol kanalı Yunanistan ve Hırvatis- tan üzerinden geçiyor. Hırvatis- tan hattımn düzenli çalışmadı- ğım bildiren diplomatlar, am- bargo uygulandığı takdirde esas görevin Yunanistan'a düşeceği- ne dikkat çekiyorlar. m\İK FIRSAT Türk-Alman KültürDerneği kurucusu Anhegger: Faşizm örgütlüAlman Türkolog Anhegger, Almanya'daki Nazileri küçümsemiyor, ancak Almanya dahü tüm Ayrupa'daki ırkçı gelişmelerin daha önemli olduğuna işaret ediyor. YERİNl HAZIRLAYAN EKSIĞİNİ TAMAMUYORl Ya sîz? Fırsah değerlendinyor musunuz? Tekrar hatırlatıyoruz; şimdî tüm Arçelik ürünleri bütün Arçel'ık Yetkili Satıctlannda inamlmaz taksitlerlel H a y d i Arçelik Ş i m d i Koşullar cazip. Seçenekler çeşit, çeşit. Fiyatlar sabit Ödemeler takslt taksitl ARCM.IK TAYFUN GÖNÜLLÜ Türk-Alman Kültür Derneği kurucusu olan Alman Türkolog Robert Anhegger, faşizmin Av- rupa'da organize bir hareket olarak görüldüğünü söyledi. Ancak Almanya'mn dünya için yeniden bir tehlike olabileceği- ni sanmadığım söyleyen Anheg- ger, "Artık Alman halkına as- ker sevdinnek çok zor olacak- tır. Çünkii Almanya sivil top- lum oldu. Bu da Neonazilere karşı bir tezat oluşturuyor, ama Türk gazeteler, olayın bu yanı- nı pek az gösteriyoriar" dedi. Neofaşist hareketin yabancı azınhklara karşı saldınlanrun arttığı bu günlerde, 1940 yıhn- da Türkiye'ye yerleşmiş antina- zist Anhegger'e son olaylar üze- rine cesitli sorular yönelttık. —Almanya'da ırkçdık boyntla- •lyor. Yoksa hiç bitmemiş miy- di? ANHEGGER—Neonazi ha- reketi Almanlann birleşmesin- dea sonra arttı. önceden de var- dı. ama önemsizdi. Bugün da- ha büyük rol oynamaya başla- dılar. Bunu Doğu Almanya'da- ki işsizlik körükluyor. —Neden Almanya? ANHEGGER—Bu, Fransa'- da da var. Üstelik çok daha faz- la. Ama bu ülkede fazla Turk oimadığı için gazeteleriniz faz- la yazmıyor. Genel olarak ırk- çılığın gelişmesine bir suçlu ara- nıyordu. Bu suçlu yabancuar ol- du. Faşizme Avrupa'da organi- ze olmuş bir hareket olarak ba- kılabüir. —Almanya dünya için yeniden bir tehlike oUbilir mi? ANHEGGER—Objektif ya- nıt vermek güç, ama bunun mümkün olacağını sanmıyo- rum. —Peki, yeni bir Hitler dofeabi- lir mi? ANHEGGER—Buna da ya- mt vermek guç. Çok ileri gide- büeceklerini sanmıyorum. Hiç mületvekili çıkartamadılar. Ama çıkartabüirler de.. Neo- nazi gençler, eskiden olduğu gi- bi ellerini kaldınyorlar, yaban- cı azmlıklara düşman oldukla- nnı büdiriyorlar. Ama liderleri tehlikeli. ArnavuÜıık'ta yardıma yafetna • TtRAN (AA) — Arnavutluk'a yardım geüren yabancı kuruluşlar, yardım malzemesinin yağmalanmasım eleştirerek halktan "yardımın dağıumı konusunda kendilerine yardımcı olmalanm" istediler. Ülkede faaliyet gosteren uluslararası yardım kuruluşlan tarafından düzenlenen basm toplantısmda yetküiler, "getirilen yardım malzemesinin yagmalanmasının çauşmalanna engel olduğunu" kaydederek Arnavut halkından bu tür olaylara karşı kendilerine yardıma olmasını talep ettiler. KKTC, ÎKÖ toplantısmda • LEFKOŞA (AA) — tslam Konferansı örgütü Biümsel ve Teknolojik tşbirligı Daimi Komitesi (COMSTECH), bugün Pakistan'da toplanacak. Başkent Islamabad'da yapılacak ve 13 kasıma kadar surecek toplantıda Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti de temsil edilecek. KKTC Ticaret ve Sanayi Bakam Atay Ahmet Raşit, toplantıya katümak üzere adadan aynldı. SSCB'den övgtt • MOSKOVA (AA) — SSCB Dışişleri Bakanı Boris Pankin, NATO zirvesinde, eski Doğu bloku ülkelerinin işbirliğine çağnlmasını "Doğru yönde atünuş bir adun" olarak niteledi. TASS ajansının haberine göre NATO zirvesinde tanışılan sorunlan değerlendiren Sovyet Dışişleri Bakam, zirvenin sonuç bUdirgesinde açıklanan SSCB Ue diğer Doğu Avrupa ve Orta Avrupa ülkekriyle işbirliği isteginin, ulkesiyle Batı arasındaki UişkÜerin gelişmesini ve bu üişkilerin askeri konulardan siyasal konulara dönüşümünü hızlandırmaya yardım edeceğini söyledi. ÇjnA^ietnam doru&u bitti • PEKİN (AA) — Çin ve Vietnam, aralanndaki sınır anlaşmazlıklannı görüşmeler yoluyla çozmek konusunda uzlaşmaya vardılar. tki ülke yetkilikri, Vietnam Komünist Partisi Genel Sekreteri Do Muoi ve Başbakan Vo Van Kiet'in 6 günlük Pekin ziyaretlerinin sonunda, dün ortak bir büdiri yayımladüar. Bildiride, "tki taraf, aralanndaki smır ve toprak anlaşmazlıklanm görüşmeler yoluyla banşcı bir şeküde çözmek ve sınır bölgesinde sakinliğ^ ve banşı korumak amacıyla gerckli tüm önlemleri almak konusunda uzlaşmaya vanmşür" denikli. tki ülke arasındaki haberleşme, ulaşım ve post» üişküerinin yakın bir gelecekte kurulacağı beUrtilen büdiride, iki tarafın geçen hafta imzaladıklan ikili ticaret anlaşmasından duyduklan memnuniyet de beürtildi. 'Nükleer atıklar Körfez'de kaldı' • LONDRA (AA) — Körfez savaşı sırasında ABD ve tngütere'mn Kuveyt ve Güney Irak'ta binlerce ton nükleer atık buraktığı öne sürüldü. tngüiz "The Independent" gazetesinde yer alan haberde, ABD, tngiliz ve Irak tank ve uçaklanndan atüan zırh delici menrülerde kııllanılan uranyumun toplam miktanmn en az 40 bin tonu bulduğu kaydedüdL Haberde, gizli raporda, söz konusu nükleer artıklann, iki ülkede 500 bin potansiyel ölüme yol açacak miktarda olduğunun tahmin edüdiği de ifade edildi. Maxwell gömüldti • KUDÜS (AA) — Gecet hafta Kanarya Adalan yakmlannda teknesinden düşerek ölen ünlü îngjliz yayıncı Robert Maxweü, dün Kudüs'te toprağa verildi. MaxweU'in cenaze törenine, aralannda lsrail Devlet Başkanı Haim Herzog üe Başbakan tzak Şamir'in de bulunduğu ço sayıda Yahudi katıldı. Maxwell, Yahudilerin en kutsal yerlerinden "Zeytiı Ağaçlan Dağı"nda bulun mezarlığa gömüldü.