Katalog

İşlem tamam: Kişisel ihtiyaçlarınız için "Bizim Kredi" sizindir! PAMUKBANK Cumhuriyet Kişisel ihtiyaçlarınızı karşılarken de işlem tamam! PAMUKBANK I iyi bankadı r 88.YIL / SAYI 24146 / 2000 TL (KDVĞahıl) KURUCUSU YUNUS MADİ (1924-1945) BAŞYAZMI NADİR NAOİ (1945-1991) 11 KASIM 1991 PAZAflTESİ Kürt Sorunu. Kürt sorunu, TBMM'deki ye- min töreni sırasında çıkan otay- lar yüzünden bir kez daha dik- katleri üzerinde topladı. Kamu- oyunda oluşan tepkiier de bu konuoun ne denli duyarlı oldu- gunu ve nasıl özenle ek alınması gerektiğiui yeniden gözier önii- ne serdi. Bu sonınla birükte Güoeydo- gu'da süren aynbkçı teröriin, ye- nj hökömetin programında baş köşeye oturacagı knşkusnzdnr. Çok boyntfu ve karmaşık bir so- rnnla yillardır karşı karşıya Türkiye. Bu sonınun, içte oldu- gu kadar dış pontikada da ülke- mizi sıkıştıran yanlan vardır. Çöıümiın bugunden yanna, kolayca gerçeklesebilecegini ktanse iddU edecek dnrumda de- ğfl. Bu açıdan, iktidaria muha- lefet arasında bir aniayış birligi- nin saglanabilmesi ya da en azından yapıcı bir diyalog me- kanizmasuıın oluştnnümaa ya- rarlı olnr. Ne yapüabiBr sorusnnun ya- nıtlanna gelince... Her şeyden önce Türldye Cumhuriyeti, her devlet gibi parçalanmasma, bölünmesine göz yumacak degüdir. Bunu amaçlayan Kürtçü akımbua hoş- görüyle bakmak yerine, hiç kuş- knsuz, Lozao Anflaşması çerçe- vesinde kendi varüğını kornma- ya devam edecek, bunda da zor- lanmayacaktır. Altı çizilnıesi gereken Udnci nokta şu: Bu konudakj devlel politika- lan degişik çevrelerde artık tar- bşmaya açümalı ve önyargılar- dan anndınlmış biçimde ele aluunalıdır. Aynca kamuoyu- nun böyle bir tartısmaya ortak edilmesinden tedirginÜk duy- mak da yersizdir. Bugüne degin kapalı kapüar arkasuıda oluştu- rulmıış tek boyutlu resmi tutum- lann, sorunu çözemediği, özel- Ittde 1980% yıuarda ipin ucunun iyke kaçttgı anımsanırsa, açık Urdşmaıun erdemi daha iyi an- laşılır. Vorgulanması gereken bir nokta da gudur. Kürt sorununun, ancak de- nokrasi ve inaan haklan çerce- vestade çönilebflecegi konusun- da artık altlı başında hiç kimse- nin knşknsu yok. Anadohı insa- nıniH bu topraklarda banş için- de bir arada yaşayabUmesinin bir başka yoia da zaten bu- hınamaz. Ülkemizin uluslararası yü- kümlülükleri de demokrasi dışı çözume karşıdır. Nitekim, Tür- kiye'nin 34 ulkeyle birlikte altı- na imza atügı "Yeni Bir Avnıpa tçin Paris ŞartTnda örneğin şunlar yer alır "Etnik, kültürel, dil ve dini kimlikJer"in korunacağı... Kişi- lertn bu kimliklerini, "aynma tabi tatabnaksızın ve yasa önün- de tam bir eşitlikle, özgür ola- rak ifade etmeye, kornmaya ve gebştinneye" haklan oldugu... Anadolu'nun rengârenk mo- zaigi içinde herkes kendi etnik kökenine, kültürel kimliğine sa- hip çıkabilmeli, geUştirebümeli- dir. Siyasal inanç ve düşuncele- rini, şiddeti dışlamak koşuluy- la, demokrasi içinde örgüttü bir biçimde savnnabümetidir. Dogai olarak bütün bunlann gerçekleşebilmesi için bem yasa- htnn hem de kafalann degişmesi gerekiyor. Türkiye Cumhuriye- ti'nin kendi varlığını artık de- mokrasi ve insan haklan çerçe- vesinde koruyabilecek kadar gnçlü ve oigun olduğn kanısu- dayız. Bagnaz ve şoven yaiüa- sunlaria, ırkçdık kokan önyargıh tutumlardan sıynlabildigimiz öiçade, yolumuz daha da acıla- caktır. U ygarhgm getaniş oldugu aşa- mada zaten başka çare yok. Cumhuriyet Ata'ya saygı2 YIL SONRA — 1989 yılının 10 Kasım günü Özal'h törenleri boykot etmeye başlayan DYP HdeH rvmirrf ût SHP lideri Inönü, iki yıl sonra yine bir 10 Kasım gunü boykotu kaldırarak Ozal'la birükte Amtkabir'deki yerierini aldıiar. RP lideri Erbakan ise 29 Ekim 1979'dan sonra ilk kez Anıtkabir'e çıktı. Erbakan, bir gazetecinin "Anıtkabir'e protokol dısında kaç kez geldiniz" sonısnna, "Nasıl geldik, nasıl gittik, kiUp yazacak degiliz" dedi. (Fotoğraf: RIZA EZER) Liderler Anıtkabir'de Özal'ıboykot kalktıDYP üderi Demirel ile SHP üderi İnönü'nün, Anıtkabir'de düzenlenen törene Cumhurbaşkanı Ozal ile birlikte katümasıyla iki yıl süren boykot fıilen kalktı. TBMM'deki yemin töreninde Kürtçe slogan atan SHP Diyarbakır Milletvekili Leyla Zana, Başkanlık Divanı üyesi olarak törene katıldı. Demirel, Zana'nın elini sıkmadı. RP Genel Başkanı Necmettin Erbakan, 12 yıl sonra Anıtkabir'e çıktı. DSP lideri Bülent Ecevit'in, protokoldeki yerini beğenmediği için törenlere katümadığı öğrenildi. s. Koalisyon pazarbğı^ ^ Demirel koalisyon turuna bugün SHP lideri İnönü ile başlıyor. Demirel'in görüşmelere SHP 'den 1 başlaması, 'zaman geçirmeden hükümet kurma isteği' şeklinde yorumlandı. Demirel'in perşembe günü i toplanacak DYP grubuna kadar koalisyon turlarını tamamlayacağı belirtildi. Köy ve Mahalli tdareler Muhtarlar Derneği, Demirel'i başmuhtar ilan etti. DYP lideri, enflasyonu saatte 250 kilometre hızla gidenbirotomobilebenzeterek "Halktan yeni hükümete fren mesafesi tanımasım" istedi. Petrol ve . şekerin şimdiden zarara girdiğini belirten Demirel, zam sinyali verdi. "10 günden önce hükümet ) beklemeyin" diyen DYP lideri Demirel, "Her şey tereyağından kıl çeker gibi olmaz. Görüşmeler, tartışmalar uygarca olacaktır. Benim muhatabım siyasi parti içindeki fıkirler değil" dedi. 4. Sayfada Zana ve Dicle için idam istemli soruşturmaya partilerden tepki 4 DGM kanşamaz9 Ankara DGM Başsavcıbğı 'yemin krizi' nedeniyle HEP kökenli SHP milletvekilleri Leyla Zana ve Hatip Dicle hakkında başlattığı soruşturmasını, PKK davası sanıklanna uygulanan ve idam cezası içeren TCK'nın 125. maddesi uyannca yürütüyor. Başsavcı Nusret Demiral, "olayda kasıt unsuru olup olmadığuu araştırdıklanru" söyledi. Adalet Bakanlığı Müsteşarı Yüksel'in devreye girmesiyle başlatıldığı öne sürülen soruşturma için DYP Genel Başkan Yardımcısı Cindoruk, "Meclis kürsüsünün dokunulmazlığına karşı fevkalade ağır bir saldın" dedi. RP'li Hatipoğlu da Meclis çatısı altında gerçekleşen bir olaydan ötürü soruşturma açümasını hukuken yanlış bulduğunu söyledi. TURAN YILMAZ ANKARA — Ankara DGM Başsavcıbğı, TBMM'deki olaylı yemin töreninin kahramanlan HEP kökenli SHP mületveldl- leri Leyla Zana ve Hatip Dicle hakkındaki somştumıayı, PKK davası sanıklanna uygulanan ve idam cezası istemi içeren Türk Ceza Yasası'nın 125. maddesi- ne dayandırdı. Soruşturmanın, Cumhurbaşkanı Turgut Özul- ın olayı "bir terör orgutunan yaranna davranış" olarak nite- leyen açıklamasımn ardından, Adalet Bakanlığı Müsteşan Arif Yüksel'in devreye girme- siyle açıldığı öne sürüldü. Siyasi p>artiler ise DGM SavcüığVnın, Meclis kürsüsunde yaşanan olaya ilişkin soruşturma başlat- masını "yasama dokunulmaz- bfına bir saldın" olarak nite- fcdüer. SHP Genel Başkanı Er- dal tnönü, dün Anıtkabir'de karşılaştığı Zana'ya "isüfalan- nı beklediklerini" yineledi. Ankara DGM Başsavalığı, SHP milletvekilleri Zana ve Dicle hakkında başlattığı so- ruşturmayı, Turk Ceza Yasası1 nın bugüne degin PKK davası sanıklan için uygulanan 125. maddesi uyannca yürütüyor. Ankara DGM Başsavcısı Nus- ret Demiral, yemin törenine iliş- kin TBMM'den tutanaklann, TKTden de görüntü bantları- nın getirtilerek incelendiğini (Arkası Sa. 19, Sû. 4'te) SHP'de bildiri savaşıGenel Merkez'in seçim sonuçlarını değerlendirdiği metinde, oy kaybımn yüzde 4 olduğu, bu oranın yüzde 2'sinin DSP dışındaki partilere gittiği belirtildi. Yenilikçi gnıptan Karakaş, delegelere 'Baykal-fnönü Ikilemi' başlıkh tek sayfalık bir metin dağıttı. SHP küçük kurultayı bildiri savaşına sahne oldu. Yeni Sol adını alan Baykal yanlıları 'Tıkanan Parti ve Çıkış Yollan' başhklı 26 sayfalık bir bildiri dağıttılar. Bildiride, ağır seçim yenilgisinin statüko tercihinden kaynaklandığı belirtildi. 5. Sayfada İNÖNÜ'NÜN KOALİSYON ÇETELESİ GÜİSEÜ ONAL'ın mtlan 5. Sayfada Zana'dan PKK'ya destekSHP Diyarbakır Milletvekili Leyla Zana, 'PKK'nınKürt varlığım kabul ettirmeye çalıştığını' söyledi. Sosyalist Parti Genel Başkanı Doğu Perinçek, "PKK'nın yasallığı kabul edilmelidir" diye konuştu. 5. Sayfada HEP, ZANA VE DİCLE'Yİ SAVUNDU 5. Sayfada ANKARA Azerbaycan'a büyükelçilikDışişleri Bakanı SafaGiray, Bakü'ye büyükelçilik açılmasımn gündemde olduğunu belirterek ilk aşamada Ermenistan'da daha sonra tüm Sovyet cumhuriyetlerinde konsolosluk açmayı hedeflediklerini söyledi. ANKARA (Cumburiyet Bii- rosu) — Türkiye, Azerbaycan- ın tamnmasının ardından ba- ğımsızlık ilan eden diğer Sovyet cumhuriyetleriyle de diplomatik Uişkilerini güçlendirmek için atağa hazırlanıyor. Bakü'yle ilişkilerin büyükelçi- lik düzeyinde başlatılması gün- deme gelirken Ankara ilk aşa- mada Ermenistan, daha sonra da diğer Sovyet cumhuriyetle- rinde konsolosluklar açmayı he- defliyor. Bu arada Azerbaycan- ın bağımsızlığının tanınmasında Iran'm bu cumhuriyete yönelik "yakın ilişki" çabalarının etkıli olduğu bildirildi. Dışişleri Baka- nı Saf a Giray, dün bir basın top- lantısı düzenleyerek Azerbay- (ArkaaSa. 19, Sü. I'de) Rusya Çeçen îsyanı büyüyor Rusya Federasyonu Içişleri Bakanlığı'na bağlı birlikler bölgeye gönderildi. Ankara'dan Grosni'ye dönen Sovyet uçağındaki yolcular serbestbırakıldı. 11. Sayfada DUN^ADA GEÇEN HAFTA YUNANÎSTAN Bol siyasetü, az doğumlu günler... Stetyo Berberakis ÎTALYA Italyan imajı inişte NNgün Cerrahoğlu FRANSA AIDS'li kan davası sosyalistleri sarstı Mine G. Saulnier DANtMARKA Yanlış vites nhtımdan döndü Femh Yılmaz ABD Johnson hayranlan yasta Sebnen Atlyas 10. Sayfada CTJMHURtYIT'TEJV OKURLARA... OKAY GÖNENSİN ÜzgünüzAma... 2. Sayfada TV / 8. Sayfada Mini dizi: Tehlikeli Bir Hayat Nikaragua /11. Sayfada Sandinistler yinesahnede Borsa notları /12. Sayfada Ankarafdıryönûmüz ne olacak halimiz? Abdurrahman Yıldırım Reklam /13. Sayfada Altın Portakal / Arka Sayfada Kadımnfendine tabanca yakışır Sinemanın Cvitamini Bülent Ecevit Erbakan AmtkabirtJa. Bir fotoğraf: Erbakan Anıtkabir'de... Yazı İşleri'nde dün çocuklar birbırlerine ekrana düşen bu fotoğrafı gösteriyorlardı. Refah Partisi liderinin bir 10 Kasım günü Ata- türk'ü anma törenine katılmış olması, anla- şılan, ilginç bir haberdi. Ama aynı zamanda kötü bir haber de de- ğildi. Çünkü Necmettin Erbakan'ın yıllar sonra böyle davranışta bulunması, protokol gere- ği bile olsa, siyasal açıdan olumlu bir geliş- me sayılabilir. Böyiesi bir değişimin, Türk si- yaset sahnesınde daha hoşgörülü bir orta- mın uç vermesine de katkısı olabilir. Refah lideri, Anıtkabir'de saygı duruşu yaptı diye dünyaya bakışını değiştırecek de- ğildir kuşkusuz. Zaten demokrasi içinde de kimse bunu kendisinden istemez, daha doğ- rusu isteyemez. (Arkası Sa. 19, Sü. I'de) HASAN CEMAL Fuarda 150 bin kisi kitaba baktıKttltiır Senisi — 150 yayıne- vinin katüımıyla gerçekleştirilen ve dün sona eren TÜYAP 10. Is- tanbul Kitap Fuan'm bu yıl yak- laşık 150 bin kişi izledi. 2 kasım- da açılan ve indirimli kitap sa- tışlaruun yaru sıra söyleşiler, konferanslar ve imza günleriyle de desteklenen TÜYAP 10. ts- tanbul Kitap Fuan'na özellikle gençlerin ilgisi büyüktü. Fuan izleyen büyük kalabahklara kar- şın kitap satışlarımn aynı ölçü- de yüksek olmaması, kitap oku- runun alım gücünde geçen yıla oranla bir düşüş olduğu değer- lendirmesini de birlikte getirdi. TÜYAP Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Ünal, kitap fu- arının artık "oturduğunu" söy- leyerek "Kitap fuannı geçen yıl 144 bin kişi izJemişti. Bu rakam- da bu yıl da büyük bir farklüık yok. Fuann artık belirli bir a- yaretçi yapısı var. tzleyici sayısı- nın kısa vadede çok yükseiece- gi söylenemez, ancak on yıldır aldtgimı/ sonnçlar gösteriyor ld TÜYAP tstanbnl Kitap Fnan arük kimliğini buldu, kişUiğini kazandı" dedi. TÜYAP'ın düzenlediği diğer fuarlann toplumun beUi kesim- lerine yönelik, endüstri ağırhk- h olduğunu, ancak kitap fuan- nın toplumun her kesimine ses- lenmesi açısından daha farklı ol- duğunu belirten Bülent Ünal, "Fuann içinde toplumun nasıl bir uzlaşma içinde olduğunu da görüyoruz böylece. Bu fuarda her türlü ses çıkryor, ama hiç kimse birbirini rahatsu etmiyor. Bence poötikacılann bu ortam- dan ders almalan gerekir" dedi. Bülent Ünal, bu yılki kitap fu- arını bir ya da iki kitap seven politikacı dostunun dışında, "seçüni kaybetmiş ya da seçUmiş politikaalar" ve "burokrasiden" hiç kimsenın ızlemediğini söyle- yerek "Onlara sorarsanız za- manlan olmadığını söyleyecek- lerdir. Oysa istense zaman bu- lunur" dedi. Fuann kalabalığmda kitap hırsızhğının yüksek düzeyde ol- ması nedeniyle yayınevi sahiple- rinin de stantlan başında "nö- (Arkası Sa. 19, Sü. Vdt)