Katalog

CUMHURÎYET/12 EKONOMİ 15 AĞUSTOS 1990 DÖVİZ KURLARI Krvian Cinsı 1 ABDDolan 1 B.AIman Marta 1 Avustratya Dobn 1 Avusturya Şriıni 1 Bdçıka Frangı 1 Oanmarka Kronu 1 Rn Maridosı 1 Fransız Frangı 1 Isviçre Franfli 100 Italyan LJreti 1 Japon Y m 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 S.Arabistan FVyai Döviz Afaş 2680.63 1699.50 2159 51 24163 82.67 445.29 721.56 506 49 2039.74 231.74 17.88 439.23 5057 01 716 07 ISAtKIM Doviz Satjş 2686.00 1702 91 2163 84 242.11 I12.83 446.18 723 01 507.51 2043.83 232.20 1792 440.11 5067.14 717.51 Efektf Alış 2677 95 1697 80 2122 80 24139 8126 440 84 709.29 505.98 »37 70 227 80 17 71 434 84 5051.95 703.90 1MO Efektf Satş 2694 06 1706 02 2170 33 242 84 83 03 447 52 72518 509 03 2049 96 232 90 17 97 44143 5082 34 719 66 ÇAPRAZ KURLAR S 1.5773 BAIman Maria i 1156.76 hatanUrMi $ 1.3141 teviçre Frangı £ 1.8865 $ ' ALTINGOMOŞ Cumhuriyet Fteşat 24ayaraltn 22ayarNezk 900ıy»gumûş Vskıfbınk Altını Ziraat Mtmt MBamos 1 Onst TL imertnnkı Ort BORSAD•v^vı ıvnw Akal Tetetıl Akbank Akçımento Aksa AlartoHottrç Anadolu Cam Arçs» Aseisan Aygaz Bagtas Bokı Çımento Brisa ÇanHafc (Smtnto ÇeikHalat Çima Ç. Bektrfc Oemirbar* OanHCam DmaHoMng Ooflusan OflMas E.Başı Yattnm Eczaabaşı Itaç Egt BtracHık EgtEndfetri £pi GttfB. EnkaHoMng Oafmi Blw.Pr1 EraPD.Ç. Rnansbank 6anta* (BU) Good-Ywr Goftan Işti Gflbra Fıb GOneyBncitt Hsfctsş taratf Krtms Intema izmirD.C. Izocam Karhmsan Kav btabık Usbiya Kepez Elektnk KoçHokJins Koç Yatınm Kordsa Koruma Tar Koytaş MakinaTakım Maret UrmnsM tte Men Santral Melaş Nttbank NtttaMng OkanTeksti Otmuksa Otosan PıgProfilo Pettdm PmarSût Pınar EMegre Et FmarSu Pınar Un PHras Potylan Rata* S M Y ı y n * Svriral HoHîno Sarkuysan SiOş Sfiksa Tam Sigona Tatoiaş T.GarantiB. T fş Bank. (B) T1? Bank. (A) I i? Bank. (C) T . S M M I B T.SlsiCam T.SOİK.BM. TO Döküm Vestei Yasas(BÜ) YapK Bank Yûnsa * Ak$ 237 000 255 000 35.900 31750 475 191.000 199.000 407.5 Sattş 241000 265 000 36.000 35 400 505 193.000 201.000 415.5 Frâ (%) - 56.94 SERKSTPİYASJUMDOVİZ ABOOotan Ban Alman Martı bniçnl Holandı tnoSzS tangı Fkmni teriH Franse Frangı 100 totyan LireO S.A««lil OAviz Int. ($) = tŞLEMLER M S " Ûnc* se- arskapr HSSEr 5900 12500 5350 31500 25500 6100 22000 4200 19750 13750 11750 7500 8800 8200 7500 27500 9000 4900 10200 10800 14250 26000 64000 28500 9500 7200 9200 29000 11250 7700 6700 11500 10000 2000 11250 7500 2300 25500 1750 25000 6000 15250 10800 16500 40500 20000 5400 9600 3400 10400 3650 4200 9200 850 2650 3100 4900 1400 4500 26500 11000 2550 5350 625 1700 6200 6300 6600 5900 5000 37000 40000 14000 17250 8600 16750 6700 27000 570000 8900 41500 16250 4650 17500 13000 4800 8600 4950 Sugünkû en dûşûk 5900 12000 5200 34000 27500 6700 23600 4100 21500 14500 11000 7900 8600 7500 7800 27500 9000 5350 11000 11750 15500 28500 64000 30500 9200 7100 9100 27500 11000 7600 6900 11500 9500 1800 11750 8000 2250 26500 1750 24500 5400 16750 10250 16250 44500 22000 5500 10000 3550 9750 4000 3800 9700 925 2450 3000 5200 1400 4500 28000 10750 2500 5700 625 1800 6100 6900 6700 6100 4500 40500 39500 15000 17500 8500 17250 6700 29500 520000 9700 45500 17250 4900 18750 12500 4500 9400 5100 Bugûnfcû enyOok 6200 13000 5300 34500 27500 6700 24000 4200 21500 15000 12750 8200 8600 8700 8200 30000 9200 5350 11000 11750 15500 28500 69000 30500 9600 7500 9600 27500, 12250 8200 7300 12250 9500 2050 12250 8200 2350 27500 1850 27000 6500 16750 11750 18000 44500 22000 5900 10600 3700 11250 4000 4400 9900 925 2900 3250 5350 1450 4900 29000 12000 2550 5800 675 1850 6100 6900 7000 6400 4750 40500 43000 15250 18250 9000 18250 7300 29500 520000 9700 45500 17750 5100 19250 Bugunku kapanrş 5900 13000 5300 34500 27500 6700 24000 4200 21500 14500 11500 8100 8600 7700 7800 27500 9200 5350 11000 11750 15500 28500 67000 30500 9200 7100 9100 27500 11000 7600 7000 11500 9500 1900 11750 8100 23O0 275O0 1750 25000 5400 16750 10500 16250 44500 22000 5500 10200 3700 11250 4000 4350 9900 925 2450 3000 5350 1400 4500 29000 11000 2550 5800 675 1850 6100 6900 7000 6200 4750 40500 39500 15000 17750 8600 18000 6800 29500 520000 9700 45500 17750 5000 19250 13500i 13000 5000 9400 5250 4700 9400 5150 ....14JM.7H İ 0 M Y/O1RIM FONURI Iş Yatnm-1 Iş Yatınm-2 İş Yatınm-3 iş Yaönm-4 İş Yannm-6 lnterton-1 İntertbn-2 lnterfon-3 InterforM iküsat^M ik6satYat-2 Ndisat Dolar iküsatMarv IkBsat Atlım Fon Garanh Yaûnm-1 Garant Yaonm-2 GaranS Yatnm-3 Garanti Yatınm-4 Esbank Fon-1 Esbank Fon-2 Esbank Fon-3 YKB Vat. Fonu YKB Sektor Fon YKB Hısse Fon YKB Kamu Fon YKB Likit Fon YKBKarmaFon YKBDövizFon YKBKaprtalF. YKBAktrf F. vakrf Fon-1 Vakıf Fon-2 Vakrf Fon-3 Vakıf Hısse Vakıf Dünya Fon Vakrf Fon-6 Oışbank Mavı Fon Dışbank Beya2 Dtşbank Pembe Tûtûn Fon Mitsuı Fon-1 Mitsuı Fon-2 Fınans Fon-1 Fınans Fon-2 Fınans Fon-3 Rnans Fon-4 Ziraat Fon-1 Ziraat Fon-2 Ziraat Basak Fon Ziraat Fon-4 Halk Fon-1 Halk Fon-2 Pamuk Fon PamukHese Emlak Fon-1 Emlak Fon-2 lmpex Fon-1 lmpex Hısse Töbank Fon SOmer Fon Oentz Fon Ege Fon Katanma Fon-1 Demir Fon ^rtş Fon 13Û787 10800 140189 20.000 091089 mooo 170150 10000 04.0E90 mooo 19.09Ü7 10661 14.1217 9560 2702JB 9959 Û70&89 11.200 160987 9.754 , 1 0 0 2 3 9 0806 0BO2J9 3596 28.0239 9390 1112.89 10000 22.1087 9576 100389 9.731 12.0250 10437 30.0530 9536 16.1187 10319 31.1089 mooo 11.0790 10000 02.11.87 10477 070388 9785 07.0388 9.713 070338 a795 070388 9.693 07.0388 9328 02.0139 9.294 19J0650 10000 19.0630 9342 09J0538 1O000 24.0439 48279 181089 10444 22XG90 9594 26X030 9374 14X690 mooo 28.0638 10057 100439 20558 28X690 10011 040738 11A21 150738 40.000 201089 mooo 200339 9546 2O0789 9556 «1239 1Û428 20X050 9558 09.1039 10.100 14.0250 10000 140230 mooo 20x1630 mooo 011139 11397 0BXr130 10357 02Xri50 10724 28X650 10469 22Xrl50 10000 18.0750 mooo 020250 10X86 040550 9562 28.03.90 10000 12 0250 10405 1604.90 10808 04.0550 10.000 06J».9O 1O000 07.0550 1OO06 11.0650 10000 latan miktan 36100 8041% 447962 155146 32700 1200 515625 80250 400 256200 33510 122225 1000 103080 26600 368160 3800 7800 58070 15900 27200 18450 324360 43600 22500 42400 8000 2600 »42200 21000 19800 15500 400 198100 4500 31000 130000 22150 37700 51100 372950 12700 33500 40150 39470 191005 140875 54740 528500 109450 12000 12600 78200 328100 96100 18200 107450 3200 47700 54806 240500 952600 24875 176000 11000 2200 20200 1400 1132» 36000 4097 70900 11400 6200 3100 59100 350150 30400 200 153800 23400 128500 129500 130400 220200 13400 3781000 39650 **«£; Aks 2700 1706 2035 1506 5100 506 230 Işlemyok Sat? 2705 1710 2040 1510 5150 510 233 btemyok 2689 00 Encsksoz. yaprtan fry. 6000 12000 5800 34500 27500 6700 24000 4100 21500 15000 12000 8200 8600 8200 7900 27500 9200 5350 11000 11750 15500 28500 69000 30500 9200 7400 9400 27500 12000 8000 7300 12000 9500 2000 12250 8200 2300 27500 1800 25000 6200 16750 11500 17000 44500 22000 5800 10500 3650 11250 4000 4400 9900 925 2800 3100 5350 1450 4500 29000 11250 2500 5700 675 1850 6100 6900 6700 6400 4500 40500 40500 15250 18000 9000 17750 6700 29500 520000 9700 45500 17750 5100 19250 13000 4900 9400 5200 1tl 1tt 1 MAftUSTOS OfaM *İMİ 55.423 37105 14.696 12668 10372 42594 36578 19.147 17.497 35.374 29.475 13783 13.753 12305 42346 20248 13326 11147 43187 14322 10236 40706 32.115 56739 31548 27.430 31.778 15.117 10579 8325 31510 82.490 15X64 10.640 11322 10524 28.775 37504 10559 30351 114.686 14050 19101 16333 13325 11.280 1&416 12.238 12561 10916 16.252 12550 16566 11.253 13233 10341 12.661 10195 11583 13X05 13150 11.233 11350 11041 10304 fcfrri 55538 37364 14.713 12.688 10886 42.643 36622 19170 17518 35533 29558 13831 13768 12593 42.663 20398 1353S 11200 43353 14456 10467 40795 32.194 58776 31583 27.461 31514 15158 10602 8528 31547 82580 15X72 11080 11244 10721 28345 37586 10577 30389 114323 14.070 19.123 16353 13340 11613 16.721 12325 12577 10533 16445 13135 16.747 11529 11273 10376 1256 10537 11604 11050 11163 11.246 11370 11052 10318 AJırtıtt ort.fiy 5979 12138 5615 34484 27500 6700 23940 4114 21500 14857 11750 8171 8600 8100 7893 28512 9136 5350 11000 11750 15500 28500 67871 30500 9334 7386 9337 27500 11747 7965 7200 11809 9500 1928 12169 8190 2303 27343 1811 25200 6123 16750 11088 17093 44500 22000 5773 10403 3655 11165 4000 4208 9886 925 2689 3118 5313 1425 4603 28948 11303 2500 5738 664 1835 6100 6900 6820 6354 4602 40500 40676 15222 17919 8725 17935 6785 29500 520000 9700 45500 17687 5040 19190 13078 4838 9400 5192 021 070 012 Q16 013 012 012 012 012 045 028 035 011 1.47 027 074 157 154 038 054 2.26 022 Q25 159 011 Q11 043 0,27 022 117 012 011 012 4.14 -069 187 024 022 017 012 012 014 012 012 011 255 186 071 013 016 1.19 1.43 1.09 2.45 030 034 0.12 135 0.18 0.12 0.10 0.12 0.18 O10 0.13 KÖRFEZ KRİZİ...KÖRFEZ KRİZt... KÖRFEZ KRİZİ...KÖ Bankalar chş kredide ilıtiyatlı Körfez krizi dolayısıyla Türkiye'nin riskinin bir miktar artmış olabileceğini tahmin eden bankalar, ortalık durulana kadar yurtdışından kredi talebinde bulunmadıklarım belirtiyorlar. Bankacılar yurtdışından Türkiye'ye kredi akışında bir tıkanma "hissetmediklerini" belirtirken sıcak paranın yurtdışma çıkmak için "tetikte beklediğine" dikkat çekiyorlar. ABDURRAHMAN YILDIRIM Körfez krizi finans kesimini beklemeye itti. Krizin Türkiye'nin riskini bir miktar arttınnış olabileceğini belirten bankacılar "ortalık durulana kadar" yurtdışından kre- di talebıni durdurduklarını bildırdiier. Körfez krizirun asıl "sıcak parayı" etki- leyeceğini kaydeden bankacılar bunun hem Türkiye'ye gelmeyi düşununleri bekleme- ye itrne hem de yurtiçindeki sıcak paranın yurtdışına çıkmak için "tetikte beklemesi" şeklinde ortaya çıkacağını belirtiyor. Cumhuriyet'e konuya ilişkin görüşleri- ni açıklayan bankacılar yurtdışından Tür- kiye'ye yönelik kredi akışında herhangi bir tıkanma göriilmediğini, böyle bir tıkanma- nın ortaya çıkacağını "hissetmediklerini" ifade ettiler. Körfez krizinden Türkiye'nin fazla etkileneceğinin sanılmadığıru savunan bankacılar "Türkiye o kadar topun ağzın- da bir ülke değil. Bir savaş riski çok az görülüyor" dediler. Akbank Genel Müdürü Hamit B«lli, da- ha önce anlaşması yapılmış kredilerin akı- şınm normal seyrini sürdurdüğünu ve her- hangi bir kesinti bulunmadığını söyledi. Körfez krizinin Türkiye'nin riskini bir öl- çüde arttırdığını beh'rten Hamit Belli faiz- lerin üzerine alınan ve kriz öncesi >Tizde 1 dolayında bulunan "ülke risk priminin" ar- tıp artmadığının şimdilik anlaşılamayaca- ğıru belirterek şöyle dedi: "Kredi anlaşması aşamasında olunsa>- dı belki yabancı bankalar biraz bekleyebi- lirlerdi. Ama şimdi böyle bir durum yok. Çttnkü Türkiyeden kredi talebi yok. Or- tahktaki toz dumarun kalkması bekleniyor. Bugıinlerde para isteyen >ok." Finansbank Yönetim Kurulu Başkanı Hiisnü Özyeğin de aynı görüşleri paylaşır- ken "ülke riski primi' nin artıp artmadığı- na ilişkin olarak, "Şimdiye kadar böyle bir şey hissetmedik. Faizler de artraadı. Böy- le bir gelişme yok. Şayet olsaydı Borsanın düşmesi gerekirdi" dedi. Yapı Kredi Bankası'run Genel Müdür Yardımcısı Tayfun Be>«zıt da şu değerlen- dirmede bulundu: "Kredi akışında veya kredi faizlerinin yukselmesinde gozle göriılür bir gelişme yok. Bu gayet dogal. Bazı tutukluklar ola- bilir, ama fonlama açısından herhangi bir problem bulunmuyor. Paranın fivatında da bir artış yok. Bir sonın çıksa zaten fiyata yansımaktan çok limitlerin dondunılması şeklinde yansır." Tayfun Beyazıt Türkiye'nin Körfez krizi sırasında çok olumlu puanlar aldığını, stra- tejik öneminın azalamayacağının ve dola- yısıyla yalnız kalmayacağının ortaya çık- tığını sa\Tindu. Beyazıt, kredi akışının de- vamında ve kesilmemesinde bunun da et- kisinin bulunduğunu kaydetti. Adının açıklanmasını istemeyen bir ban- ka genel mudürü de daha önce açılan kre- dilerde hiçbir sorun çıkmadığını ve bunla- nn düzenli olarak Türkiye'ye gelmeye de- vam ettiğini belirtti. Türkiye'ye gelmeyi dü- şünen yabancı yatınmcıların bu krizden sonra "beklemeyi" tercih edebileceklerini kaydeden genel müdür, "Krizin Tnrkiye 5 yi fazla etkileyebileceği sanılmıyor. Tür- kiye yalnız başına değil. Türkiye o kadar topun ağzında bir ulke değil. Bir harp riski çok az gorüluyor" değerlendirmesini yap- tı. Tıırizmiıı gözü krizin çözümtinde En küçük çatışmada turizmin olumsuz yönde etkileneceğini bilen turizm sektörü, krizin bir an önce atlatılmasını diliyor. Bu arada krizin savaşa dönüşmeden atlatılmasının turizmi "tanıtım açısından" uzun vadede olumlu ' etkileyeceği kanısı yaygınlaşıyor. CEM HAMULOĞLU "Körfez krizi" nedeniyle tu- rizmcilerin "tedirginliği" süruyor. Tür iptallerine şimdilik pek rast- lanmasa da en küçük bir çatışma- da turizmin olumsuz yönde etki- leneceğini bilen turizm sektörü, krizin bir an önce "atlatılmasıru" diliyor. Bu arada, krizin sıcak sa- vaşa döniişmeden atlatıiması du- nımunda Türk turizminin uzun vadede olumlu etkilenecegi kanı- sı yaygınlaşıyor. Bu konuda Du- nı Turizm yöneticisi Vüsuf Dunı şunları söylüyor: "Soylemeye gerek yok. Sıcak sa- vaşın çıkması Tnrtrturizmini fev- kalade olumsuz etkiler. Ama eğer bir uzlaşma yolu açdırsa Türkiye için çok olumlu gelişmeler olur. Çünkıi kriz dolayısıyla özellikk ABD kamuoyunda Türkiye'nin, hiçbir zaman yapamayacagı kadar reklamı oldu. CNlVde, şnrda bur- da her dakika, günün 24 saati. Türkiye haritası ve Türkiye'nin ye- ri gösterildi. Banş yolu açılırsa Türkiye bu reklamdan turizmde de faydalanır." Körfez'de krizin başlamasından bu yana büyük tur iptallerine rast- lanmıyor. Doğu Anadolu turlann- da Japon ve Fransızların yaptır- dığı iptaller ise krize değil, Doğu Anadolu'daki "gergin" ortama bağlanıyor. TÜRSAB 2. Başkanı Mnktedir Ballı, yaptığı açıklama- da, turizmin "insanlann vazgecil- mez ihtiyaçlanndan olmadıgıııı" vurgulayarak şunları söylüyor: "Turizm kolaylıkla vazgeçiiebi- lecek bir olgudnr. Bu, dünyanın her yerinde böyledir. Bu tür kriz- lerden dberte hırisder endişe eder. Ancak Körfez krizi nedeniyle, Tnrkiye'de kesin olarak iplal edO- miş bir seyahat programı veya re- zervasyon yok. Bekleme devresin- de küçük bir savaş tehlikesi bile olursa Türk turizmi de bundan hesabinı alır." Krizin yaz sonuna rastlaması ise turizmciler arasından "şa«s" ola- rak değerlendiriliyor. TÜRSAB eski başkanlanndan Trans Orient Turizm'in yöneticisi Ferit Epik- meru "Bu kriz mayısta olsaydı çok etkilenirdik" derken, Yusuf Dunı şunlan söylüyor: "Kriz sıcak savaşa dönüşmezse turizmin olumsnz olarak fazla et- kileneceğini sanmıyorum. Çünkn savaş hali olmadan turlaruı ipta- li, turu düzenleyen kişilere de za- rar verir. Bu kriz bundan sonra se- yahat etme düşnncesinde olan in- sanlan durdunır. Eylul-ekim muş- terisinin karannı v^ da verilmiş karannıa yönünü degiştirir." Turizm Yatınmcıları Derneği (TYD) Başkanı ve Turizm eski ba- kanlarından Baıias Küntay ise Körfez krizi ve Türk turizmi üze- rine şu değerlendirmeyi yapıyor: "Bu krizin şu anda ekonomiden sosyal hayata kadar her yerde te- siri otacakür. Şu anda Türkiye'nin genel dunımunu takip ediyoruz. Evvela Türkiye'nin genel dunımu, ondan sonra yntınmlann dunımu söz konusu. Gereken neyse onu yapanz." PETROLGÜNLÜĞÜ Saddam Doğu Avrupa'yı vurdu Artan petrol fiyatları Sovyetler Birliği'ne yabana atılmayacak bir ekonomik destek sağlarken Doğu Avrupa ülkelerinin bütçe deliğini iki misli büyütecek. Sovyetler'in sahip olduğu köhne petrol teknolojisinin yenilenmesi konusu ise şimdi daha sıcak biçimde gündemde ve bu, Batıb şirketlerin iştahını kabartıyor. Ekonomi Servisi- Körfez'de ısınan havayla birlikte neredey- se iki kat artan ham petrol fıyat- lannın, Sovyetler Birliği'ne "ya- bana atıbnayacak" bir ekono- mik destek sağUayacağı ileri sü- rûlüyor. Uluslararası siyasal ve ekonomik gözlemcıler günde 12 milyon varille, dünyanın en bü- yük petrol üretıcısi olan bu ülke- nin içinde bulunduğu döviz dar- boğazını yükselen fiyatlarla bir- likte biraz olsun hafifleteceği görûşünü savunuyorlar. Sovyetler Birliği 12 milyon varil olan günlük ham petrol ûretiminin yaklaşık 2 milyon 600 bin varilini ihraç ediyor. Bu- nun yansı Doğu Avrupa ülkele- rine sevkediliyor, kalan yansı ise piyasa fıyatı ûzerinden Batılı ülkelere ve spot piyasalara satı- Lyor. Irak'ın Kuveyt'i işgalin- den bu yana ham petrolün varil fiyaünda gözlenen 13 dolarhk yükseliş, günde 1 milyon 300 bin varil petrolü serbest piyasaya satan SSCB've sündiden ayda PETROLDE BATI TFKNOI OJİSİ — Günde 12 milyon varillik uretimi olan Sovyet petrol endüstrisi- nin kohneliği ve restorasyon ihtiyacı, Bablı dev petrol şirketlerinin bu ülkedeki emellerini depreştiri)or. 400 milyon dolarhk ek gelir sağ- ladı bile. Kalan 1 milyon 300 bin varil petrol ise Doğu Avrupa ül- kelerine pompalanıyor. Doğu Avrupa ülkeleri. şimdiye dek Sovyetler'den aldıklan petro- lün karşılığını ya kendi para bi- rimleri ûzerinden ya da ruble olarak ödüyorlardı. Ancak. bundan bir süre önce Sovyet- ler'den yapılan bir "tebligatla" 1 Ocak 1991' den itibaren öde- melerin dolar, mark gibi sert pa- ra birimleri ûzerinden yapılaca- ğı Doğu Avrupa ülkelerine du- yuruldu. Uluslararası gözlemci- ler, petrol fiyatlanndaki artışın yanı sıra Doğu Avrupa ülkeleri- ne piyasa fiyatından satacağı petrolün parasını dövİ2 cinsin- den tahsil edecek olmasının Sovyetler'e önemli bir ferahlık getireceğini ifade ediyorlar. Doğu Avrupa ülkelerinde şu sıralarda tam bir "petrol kaosu" yaşaruyor. Bu ülkeler, yıl so- nundan itibaren ödeme şekli de- ğışecek olan SSCB petrolünün bütçelerinde açacağı deliğı nasıl tıkayacaklannı düşünürlerken. tüm hesaplar deliğin neredeyse iki misli büyümesiyle altüst ol- du. Bu ülkeler geçenay, Sovyet- ler'in petrol musluklanm kıs- masıyla zaten küçük bir kriz ya- şamaya başlamışlardı. Sovyet- ler tarafından "istihkaklan" kı- sılan iki ülkeden, Polonya Irak'la 7 milyon varillik, Maca- ristan ise Cezayir'le 2 milyon va- rillik bir alım anlaşması yapmış- ü. Tabii, piyasa fıyatı ûzerinden ve geçerli bir döviz karşılığı ol- mak üzere... Çekoslovakya ise rafıne petrol ürünlerine yüzde 50'ye varan bir zam yaparak tü- ketimi azaltma cabalanna gıriş- mişti. Şu günlerde. Doğu Avru- pa'yla ılgılenen tüm iktisatçılar bu ülkelerin ışınin bir ay kadar örjcesine kadar çok daha zor ol- duğu görüşünde birleşiyorlar. Ote yandan Körfez krizıyle ön plana çıkan Sovyetler'in sa- hip olduğu petrol endüstrisınin "köhneliğı" Batılı fırmalann bu alandaki "emellerini" iyice dep- reştirdi. Batılı uzmanlara göre Sovyetler'in şu anda sahip ol- duklan şartlarla Irak ve Ku- veyt'e uygulanan ambargo so- nucunda ortaya çıkan üretim açığını kapatmak için herhangi bir kapasite arttmmı yapması mümkün değil. Sovyetler'in pet- rol konusundaki kurtuluşu ise sadece Batılı şirketlerle yapıla- cak olan ışbırliğinde görülüyor. İki bauh şirket Sovyet petrolün- den pay kapmak için harekete geçti bile. Fransız Elf-Aquitane şirketi Hazar Denizi'nin kuze- yindeki yataklan işletmek için Sovyet yetkilileriyle görüşmele- rini sürdürüyor. Chevron Cor- poration adlı bir diğer şirket de Batı Kazakistan'daki petrol ya- taklanna yüksek üretim tekno- lojisini getirmek için Sovyet yet- kililerle görüşüyor. Öte yandan Suudi Arabistan'- ın ABD'deki büyukelçisi tarafın- dan yapılan bir açıklamada. kriz nedeniyle petrol piyasasında baş- gosteren tedirginlığın önlenmesi için OPEC üyelerinin en kısa za- manda bir toplantı yapacağı du- yuruldu. Açıklamada, krizin dost ülke ekonomilerine olan etkisini azaltma yollan aramak için top- lanüacağı, ancak petrol uretimi ve fiyailan ile ilgili olarak alınacak her karann kolektif olmasi gerek- tiği vurgulandı. tıgilîz basım Asil Nadirle meşgııl Independent, Nadir için 'Ortadoğuludur, kişiliğini geçmişi belirliyor' dedi EDtP EMİL ÖYMEN LONDRA — "PoUy Peck Interaational" Yönetim Kurulu Başkanı Asil Nadir'in, şirketin tüm hisselerinejalip olmasi ve şir- keti Londra Borsası'ndan çekme niyeti, tngiliz basınında geniş yan- kryaptı. Gazeteler, yorumlannı, Polly Peck'in hisselerinin, bir gün içinde 24 peni değer kazanarak 453 peniye ytikseldiğine ilişkin ha- berler ile birlikte yayımladılar. "Independenf'ın değerlendir- mesinde, Polly Peck hisselerinin on yılda sağladıgı 1.000 misli kâr nedeniyle, hissedarların ödemek zorunda kalacakları sermaye ka- zancı vergisi yüzünden, Asil Na- dir'in Polly Peck'in tamamını sa- tın alma girişiminin, zamanında tamamlanamayabileceği öne sü- rüldü. Polley Peck'ten 1980'de 1.000 sterlinlik hisse alan bir kişi şimdi 1.2 milyon sterlin kazanç sağlamış dunımda. Hissedarların hisselerini satması durumunda ödemek zorunda kalacakları ver- ginin yüksek olacağı hesaplanı- yor. "lDdepcndeat"ta, Polly Peck'- in borsadaki "en kapaiı kutu"lar- dan biri olduğu, Asil Nadir'in "bilgiyi de sorumlolugu da ken- diliginden vermek istemediği, City'nin, firmanın yönetim tarzı karşısında kendini hiç rahal his- setmediği bu nedenle de Polly Peck'in hisselerinin kazanç oranı- nın bir ara sadece 4 misli düzeyin- de kaldığı" kaydedildi. Devamla, "Asil Nadir, borsanın Polly Peck'i ya da firmayı yönetişini sevmediği görüşünde" dendi. Değerlendirmede, Asil Nadir'- in Polly Peck'i "zaten" özel bir şirketmiş gibi yönettıği savunul- du ve "Asil Nadir, kuşkusuz Or- tadoğuludur ve gerek kişiligi ge- rek yönetim biçimini, geçmişi be- lirlemektedir. İş, alışılmış yön- temler yerine kişisel iiişkjlerle ak- dediür. Sözleşme, tokalaşarak, bazen de yazılı bir belge olmak- suın yapüır" dendi. "Asil Nadir, imparatorlugunu sıkı bir şekilde denetler, City her zaman bu yak- laşımı kullanmakta zorluk çekti. Bu nedenle de şimdi volların ay- nlması belki de kaçınıhiıazdı" gö- rüşüne yer verildi. Asil Nadir'in karanm inceleyen "Times"ın yorumunda, "Asil Nadir, göslerdiği çabayı piyasa- nın küçümsediğini, gereken değeri vermediğini düşünüyor. Ya da şir- ketini borsadan kurtararak değe- rini yükseltmeyi, böylece kânn büyük kısmına kendi sahip olma- yı düşünüyor" dendi. "Times" da Polly Peck hisselerinin kazan- dırma oranının, ortalamanın al- tında kaldığına işaret etti. Buna rağmen Polly Peck'in Del Monte ve Sansui ile iyi birer alısveriş yap- tığını, bu nedenle Asil Nadir'in hisse başına en az 500 peni öner- mesi gerektiğini kaydetti. Bu du- rumda Polly Peck'in tüm değeri- nin 2.2 milyar sterlin olacağı he- saplanıyor. Gazete, "Asil Nadir, bu parayı bir araya getirmekte her halde pek az sorunla karşüaşır" diyor. "Tımes"a göre Asil Na- dir'in, elektronik yatırımlannı en az 800 milyon sterline satması, gı- da yatınmlannı elinde tutması ge- rekli. Ancak gazete, "Bu girişimi izleyen bir soruşturma gölgesi de var" diyerek Polly Peck hissele- rinin alım satımında usulsüzlük yapüdığı iddiaları üzerine vergi ve gümriik idarelerinin soruşturma- larına dikkat çekiyor. SEKgrevine çöztim arayışıANKARA (ANKA) — SEK grevi nedeniyle ürünleri ellerinde kalan ve özel sektör tarafından ol- dukça düşük ucret verilen süt ttre- ticilerinin kurtanlması için Anka- ra'da temaslar basladı. Devlet Ba- kanı Cemil Çicek, TZOB Başka- m Osman Ozbek ve Hak-lş ve özgıda-lş Başkanı Necati Çelik bir araya gelerek grevin sona er- dirilmesi için temaslarda bulundu- lar. Osman özbek, süt üreticile- rine seslenerek "Sakın hayvanla- nnızı kasaba göndenneyin, sorun çok kısa sürede çözülecek" dedi. 5 gun önce başlayan SEK gre- vi dolayısıyla 150 bin süt üretici- si mağdur duruma düştü. Sütle- rini SEK'e verenlerin ürünleri elinde kalırken özel sektörde SEK grevinden yararlanarak fiyatları düşürdü. Üren'cilerin yoğun bas- kıları üzerine Ankara'da TZOB Başkanı Osman Özbek'in aracılı- ğıyla yoğun görüşmeler başladı. Osman Ozbek, önce kamu sözleş- melerinden sorumlu Devlet Baş- kanı Cemil Çiçek ile yalnız bir araya geldi. Osman özbek, görüşmelerde öte yandan Kırklareli Köy son 5 gün içerisinde 3 bin ton sü- Koop Birbğı kooperâtif başkanları tün heba olduğunu belirterek süt SEK'teki grev yüzünden süt ahm- Ureticisinin sıkıntılarını dile getir- larımn durdunılması nedeniyle di. Cemil Çiçek, anlaşma için gö- rüşmelerin yeniden başlayacagını ve orta yol bulunacağım behrtti. özgıda-îş Sendikası Başkam Ne- cati Çelik ise grevin sürdürülme- si niyetinde olmadıklannı belirte- rek işverenin tavizde bulunması- m istedi. Görüşmelerden sonra iş- veren ve işçi temsilcileri yeniden bir araya gelmeyi kararlaştırdılar. Trakya bölgesinde geçimlerini sütçülükle sağlayan 10 binin üze- rinde ailenin zor durumda kaldı- ğını bildirdiler. Kooperâtif baş- kanları, süt üretidlerinin Cum- hurbaşkanı özal ile Başbakan Akbulut ve Tarım Orman ve Kö- yışleri Bakanı Kayalar'ı telgraf yağmuruna tutarak uyuşmazlığın giderilerek greve bir an önce son verilmesini istediklerini belirttiler. Irak, dinannı Kuveyt'inki Ue eşitledi Irak Merkez Bankası bir açıklama yaparak Kuveyt Dinan ile Irak Dinan'nın aynı parite üzerinden işlem göreceğini bildirdi. New York Times, Irak'm 3-4 milyar dolarhk Kuveyt altınına ve dövizine el koyarak Bağdat'a taşıdığını iddia etti. NEW YORK (AA) — Irak Merkez Bankası Irak ve Ku- veyt dinarlannın eşitlendiği- ni açıkladı. ABD'de yayımla- nan New York Times gazete- si de Irak'ın Kuveyt'i işgal et- tikten sonra 3-4 milyar dolar değerinde külçe alün ve dövi- ze el koyarak Bağdat'a nak- lettiğini öne sürdü. Londra ve Körfez'deki Arap bankacılannı kaynak gösteren gazete, el konulan altm ve nakit paranın, Ku- veyt'in işgalinden önce 6.5 milyar dolar olarak tahmin edilen Irak rezen lerini önemli ölçüde arttırdığını yazdı. Irak'ın önemli miktarda sivü ve askeri uçak, yeni otomobil ve makıne ile gıda stoklan da ele geçirdiğini bildiren New York Times, işgalin yüz mil- yonlarca dolann Körfez ban- kalarından, başta tsviçre ol- rnak üzere Batılı ülkelerin bankalarına kaçmasına yol açtığını kaydeti. Irak haber ajansı INA'mn haberine göre ise Irak Merkez Bankası bir açıklama yapa- rak, Kuveyt Dinarı'run Irak Dinan ile aynı parite üzerin- den hem ülkedeki bankacılık ve ticari işlemlerinin tümün- de hem de Irak'daki banka- lann yabancı ülkelere yaptık- ları ödemeler ve hesap aktar- ma işlemlerinde kullarulacağı- ru belirtti. Irak'taki özel ve kamu kuruluşlan ile özel şa- hıslar, bankacılık işlemlerinin tümünde, Kuveyt Dinan'nın, Irak Dinan ile aynı parite ûze- rinden kullanılmasını kabul edecekler. Irak, Izmır Fuarı'na katılmıyor İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) — Irak'ın 59. Ulus- lararası tzmir Fuarı'na katıl- raayacağı bildirildi. Irak Bü- yükelçiliği Ticaret Müsteşar- lığı'nca Anakent Belediyesi İZFAŞ Genel Müdürlüğü'ne gönderilen teleks mesajında, kaulmanın arzu edildiği ve hazırlıklann sürdürüldüğü, ancak "durumun daha da hassaslaşması" nedeniyle Irak'ın fuara katılmayacağı belirtildi. Irak Büyükelçibği Ticaret Müstesarlığı'ndan gönderilen mesajda aynca "Memleketi- mize göstermiş olduğunuz ya- kıniığa, iki ülke arasında meydana gelen sıkıntılar sıra- sında halkımız hakkındaki candan düşünceleriııize teşek- kür eder, bizim de sizin için aynı düşünceleri taşıdıgımın bümenizi ister, işbiriiğimizin devamını dileriz" denildi. Irak'ın katılmayacağını bil- dinnesiyle 59. Uluslararası tz- mir Fuan'na 28 ülkenin katı- lımı kesinleşmiş oldu. TEK'teftzelleştirme İşçilerden Danıştay'a "müdahillik" başvurusu lş-Sendika Servisi — lbK ile Aktaş arasında imzalanan ve bu firmaya Istanbul'un Anadolu yakasında 30 yıl sü- reyle "elektrik uretimi, UerJ- mi, dağıtunı ve ticareti yapma görevi" verilmesini öngören sözleşmenin iptali isteğiyle açılan davaya TEK işçileri de müdahil olarak katılma baş- vurusunda bulundular. tşçiler Ankara 4. tdare Mahkeme- si'nde görülen davaya müda- hil olarak katılmak isteğiyle yaptıklan basvuruda, söz ko- nusu sözleşmeden olumsuz etkilendiklerini belirttiler. TEK ile Aktaş arasında 30.3.1990 tarihinde imzala- nan "tşletme hakkı devir söz- leşmesi"nin ilgili yasa ve yö- netmeliklere aykın olduğu id- diasıyla öncelikle ytirütmeyi durdurma karan verilmesini de öngören iptal davası açıl- mıştı. öte yandan sözleşme nedeniyle TEK'ten Aktaş'a devredilmeleri söz konusu 800'ü aşkın işçi uygulamaya karşı çıkarak çeşitli protesto eylemleri yapmışlar son ola- rak da TEK'ten topluca isti- fa etmişlerdi.