Katalog

28 TEMMUZ 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13 Borsada iki yeni şirket • Ekonomi Servisi — Aselsan ve Kelebek Mobilya hisseleri 1 ağustos tarihinden itibaren İMKB'de işlem görmeye başlıyor. 6 milyar lira ödenmiş sermayesi bulunan ve nisan sonu itibanyla 4 milyar 665 milyon lira kâr elde eden Kelebek Hobilya'nın hisse senetleri 10 bin liradan aşağı olmamak üzere borsada oluşacak fıyattan satışa çıkartılacak. Daha önce tş Bankası kanalıyla hisselerini halka arzeden ve 24 bin ortaklı halka açık bir şirket haline gelen Aselsan'a ait hisse senetlerinin çıkış fiyatı ise 4 bin 200 olarak belirlendi. TEB'nin alü aylık kân • Ekonomi Servisi — Türk Ekonomi Bankası geçen yüa göre °7t 70 oranında bir artışla net kânnı yılın ilk altı ayında 22 milyar 63 milyon TL'ye çıkarttı. TEB'nin ilk altı ayhk verilerine göre nakdi kredilerı de % 80 oranında artarak 368 milyar TL. oldu. Yılın ilk yarısında toplara altın satışlarından V» 5.7 oranında pay alan bankanın dovizJi işlem hacmı de geçen yılın ilk altı ayına göre °/a 4.8 artarak 1.2 milyar dolara ulaştı. Maliyefcieıı denetim • ANKARA (ANKA) — Maliye ve Gümruk Bakanlığı, kamu kurum ve uruluşlannın lojman, kreş ve sosyal tesisleriyle servis araçlanndan yararlanan personel sayısı hakkında bilgi toplayacak. Bakanlığın Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğinde bu önlemin, kamu harcamalarının kontrol aJtına ahnması ve uygulanmakta olan ekonomik politikalann başanya ulaşmasmı sağlamak amacıyla alındığı belirtildi. Cabra helikopterleri • ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) — Türkiye ilk kez saldın helikopterleri satın aldı. ABD'nın Bella fırmasından alınması kararlaştırılan toplam 5 adet süper cobra saldırı helikopterlerinden ikisi Tiırkiye'ye geldi. Ankara'daki Kara Havacüık Okulu'na getirilen her iki helikopter de duzenlenen bir törenle Kara Kuvvetleri Komulanlığı'na teslim edildi. Lever-Iş'te gözleşme • tş Sendika Servisi — Petrol-lş Sendikası, Unilever Holding'e baglı Lever-Iş ile Elida Kozmetik işyerlerinde 56 günlük grevden sonra toplusözleşme imzaladı. 1 Şubat 1990 tarihinden itibaren iki yıl geçerli olacak toplusözleşme ile ucretlere birinci yıl bir milyon 919 bin 500 lira, ikinci yıl 2 milyon 513 bin 600 lira zam yapıldı. Yakacak parası 2 milyon, izin parası 2 milyon, bayram parası 1.5 milyon lira olarak belirlendi. Sır Barajı 199rde devrede • ADANA (AA) — Çukurova Elektrik AŞ tarfından Kahramanmaraş yakınlarında Ceyhan nehri üzerinde yaptınlan Sır Barajı ve Hidroelektrik Santrah'nda ilk ünitenin 1991 yılında devreye gireceği bildirildi. Baraj sahasmda 1990 mayıs ayında başlatılan su tutma işlemi bu ay sonunda tamamlanacak. SSCB'ye çay ihraeatJ • RtZE (AA) — Çay Işletmeleri Genel Mudürluğu (Çay-Kur) kuru çay ihracatında Sovyetler Birliği pazarına tamamen yerlesmek amacıyla çalışmalar yapıyor. tç tüketim fazlası bulunması nedeniyle çayın mutlaka ıhraç edilmesi gerektiğini hatırlatan Çay-Kur Genel Müdürü Ural, "Bu pazarın önemh bir bölumünü elde etmek üzereyiz. Otogarda Arap sermayesi • ANTALYA (AA) — Antalya'da yeni yapılacak otogar için kurulacak yatırımcı şirkette, Türk- Suudi Yatırım Holdingi'nin de yer alacağı bildirildi. Borsa 5000 sınırmda Yılbaşında 2217puan olan İMKB endeksi iki katına çıktı ABDURRAHMAN . YILDIRPVt Çok değil, daha 7 ay önce 2217 puan olan tstanbul Menkul Kıy- metler Borsas: endeksi dün yeni bir rekorla 4995 puana vardı ve 5 bin sınınna dayandı. Son 10 yüda bir türlü gerçekleş- tirılemeyen yatınm atılıraından sonra tek olumlu gelişme sayılan ihracatın da duraklaması karşısın- da ekonomide yıldızı hızla parla- yan borsa, yübaşından bu yana şa- şırtıcı bir gelişme içine girdi. Art arda gerçekleşen özel sektörün halka açılması ve kamu kesiminin özelleştirmeleriyle arzın artışına karşın, talep de yükselince borsa yılbaşına göre yüzde 125 oranın- da pnrn yaptı. Fiyat yukselmelerinin harekete geçirdiği arz sonucu yılbaşından bu yana 2 trilyon 724 milyar lira ekonomiye aktı. Bunun 1 trilyon 690 nülyar lirası 22 özel sektör şir- ketinin halka açılmasından, 1 tril- yon 33 milyar lirası da kamu şir- ketlerinin halka arzından oluştu. Borsada bu arz bombardımanı karşısında talebin zaman zaman kendini gen çekmesine karşüık su- rekli artan bir trend ızlemesi, fi- yat yükselişlerinin ana nedeni oldu. Borsada fiyat arüşlannın teme- lini oluşturan talep artışı irdelen- diğinde ortaya şöyle bir durum çıkıyor: • Yerli talep: Alternatif piyasa- lar olan altın, döviz, banka mev- duatımn getirileri enflasyonun al- tında kaldı. Altın işi yapan Kapa- İMKB'de sokak borsası da canlı günler yaşıyor. lıçarşı esnafından ve döviz işi ya- pan Tahtakale'den borsaya önemli bir talep geldi. Faızlerin artmasın- dan umut kesen tasarruf sahiple- ri de borsaya geldiler. Bankalar- daki tasarruf mevduatının red an- lamda azalması da bunu gösteri- yor. Türkiye Fonu'nun kurulma- sının ardından yabanaların Tür- kiye'ye gelmeye ve hisse senedi al- maya başlamaları da spekülatif bir yerli talep yarattı. Yerli talebin ve spekülatörlerin talebinin arta- rak dcvam etrnesi hükümetin bütçe açıklannı kapatmada bor- saya olan ihtiyacından ve inancın- dan kaynaklanıyor. Bu huküme- tin borsa befclentilerinin giderek artması ve fiyatlan yıikseltme is- teği, yerli talebi harekete geçiriyor. • Yabancı talep: Yabancılar da gelişraekte olan bir piyasadan pay almak istiyorlar. Fiyat kazanç ora- nı, piyasa değeri / defter değeri ve temettü verimi gibi uluslararası yatırım kriterleri açısından lstan- bul Borsası'run cazibesi fazla yok. Yabancüann talebinde şirketlerin gelişmesi ve enflasyondan dolayı sık sık yaptıklan sermaye arttınm- ları etkili oluyor. Bunun yanı sıra borsa şirketlerinin toplam piyasa değerlerinin milli gelire oranmm düşük oiması da bu talebi çekiyor. Fiyat yükselmeleri ve halka açıl- malardan sonra bu oran yüzde 35 gibi, gelişmiş ulkeler duzeyine yaklaştı. Arzın artmasına karşüık yabancüarın talebini harekete ge- çiren en önemli etken ise piyasa- nın derinlik kazanması oldu. Sığ bir piyasada yabanolann talebi fi- yatlan çok yukseltse bile, ıstedik- leri andan saüp piyasadan çıka- mayacaklan için, yatınma pek ya- naşmayan yabancı yatırımcılar fi- yatların duştüğü ve endeksin 3500lere indiği bayram öncesi haftasında ahmlara başladı. Hal- ka açılma ve piyasanın derinlik kazanması yabancılara piyasanın gelişeceğı yönünde güvence verir- ken hareket kabihyeti de kazandır- dı ve Tıirkiye'ye çekti. Bu yaban- cı talep içinde kara para aklanma- sı ve kısa vadeli sermaye girişleri- nin payının da bulunduğu sa- rulıyor. Dış ticaret hıçıırumu'Devlet Istatistik Enstitüsü'nün açıkladığı mayıs ayı dış ticaret rakamlanna göre yılın ilk beş ayında dış ticaret açığı 3 milyar 270 milyon doları aştı. Bu açık, geçen yılın aynı dönemine göre 2.5 kat fazla. Odalar Birliği Başkanı Yalım Erez, mayıs ayı dış ticaret rakamları konusunda yaptığı açıklamada, "İthalattaki bu hızlı artış ihracatla dengelenmezse önümüzdeki aylarda önceden görülmeyen olumsuzluklarayol açabilir" dedi. Dıs ticaret (bin dolar) ITMALAT Aytar 1M9 1990 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs 1.063 1.045 1.209 1.275 1.178 1.501 1.515 1.714 1.318 1.991 Taşlaa S.771 8.039 IHRACAT 1989 1990 772 947 1.085 977 701 998 988 985 876 922 4.481 4.788 DEIBE 1989 1990 -291 -98 -124 -298 -477 -503 -527 -729 -442 -1.069 -1.290 -3.271 ANKARA (Cnmhoriyet Büro- so) — tthalatta, mayıs ayında re- kor kırıldı. Turkiye'nin ayhk it- halatı ilk kez 1.9 milyar doların üzerine çıkarken, uzun yıllardır ilk kez ihracatın ithalatı karsıla- ma oranı yüzde 50'nin altına in- di. Yılın beşinci ayında ihracatta da bir önceki yılın aynı ayına gö- re yüzde 31.2 oranında artarak 922 milyon dolara çıktı. Devlet lstatistık Enstitüsü, ma- yıs ayı dış ticaret verilerini açık- ladı. Mayıs ayında ithalat ve ih- racatta birlikte arüş gözlendi. İt- halat artışının çok yüksek düzey- de oiması aylık ticaret açığının ilk kez 1 milyar doları aşmasına yol açtı. Mayıs ayında 1 milyar 990.7 milyon dolarlık ithalata karşüık 921.6 milyon dolarhk ıhracat ger- çekkştirildi. Böylece yılın besin- ci ayındaki ticaret açığı 1 milyar 69.1 milyon dolar oldu. Mayıs MERKEZ BANKASI YILIN İLK YAB1SINI DEĞEBLENDİRDİ 'Ekonomiye fren gereldi' Şu anda tek doğru tedbirin kamu açıklannın azaltılması olduğunu söyleyen Merkez Bankası, böylece iç talep, ithalat ve enflasyonun frenlenebileceğini belirtti. ANKARA (ANKA) — Merkez Bankası, "Para programı", "Pa- rasal gelişmeler" ve "Kamu ke- simi dengesi, iç talep ve uretinı" başhklannda yılın ilk yansını de- ğerlendirdi. Parasal gelışmelerle ilgili değerlendirmede, emisyonun döviz satın almaktan kaynaklan- dığı ve bunun sonucu rezervlerin bir milyar dolardan fazla arttığı ifade edılerek "Bn gelişmeler dof- rulhısanda kuriartla m«ydana ge- len degisikliklere bakıtdıgında res- mi rezerv artışlan, Merkez Ban- kası'un bir kur potitikası izleme- difini açıkça ortaya koymak- tadır" denildi. Kurlann baskı altında tutuhna- sının, ancak rezervlerin eritilme- siyle mümkün olabileceğine dik- kat çekilen değerlendirmede "Merkez Bankası, uyguladıgı Türk Lirası politikalan ile gene- linde, ekonomik unitelerin güve- nilir beklentiier oluşturulmasını saglayacak kısa vadeli dalgalan- malardan anndınlmış, isdkrarlı seyreden bir kur sistemi oluştur- maya yonelmiştir" göruşüne yer verildi. Merkez Bankası'mn değerlen- dirmesinde, geçen yıl başlayan ekonomik canlanma ve talep ar- tışının da etkisıyle ıthalatta yük- selrne olduğu, ihracatın çok az de- ğişmesinin etkisiyle de kısa vade- li borçların yübasından bu yana 1.5 milyar dolar arttığı hatırlatıl- dı. Türkiye'nin 1988 ve 1989 yıl- larmda 2.9 milyar dolar kısa va- deli borç ödedıği göz önflne alın- dığında, bunun çok fazla olmadı- gının görüleceği kaydedildi. Merkez Bankası, para progra- mında da yılın ilk yansında ön- göriilen hedefler doğrultusunda gelişme kaydedildiğini belirtti. Merkez Bankası, "Kamu ke- simi dengesi, iç talep ve öretmı" değerlendirmesinin son bölümün- de şu göruşlere yer verdi: "Ekonominin içinde bnlvadu- gu konjonkturde ana sonın, hız- la artan özel sektör iç talebine karşılık kamu sektöru talebinin, yani kamu açıklannın azaiolaına- masıdır. Kamu açıklannın azalnl- ması bugun için tek doğru tedbir olup, bu snretle iç talebin kont- rol altına ahnması, ithalat nzerin- deki talep baskısını azaltacak, it- halat uzerindeki baskının azalımı- sı kısa vadeli sermaye girişini >a- vaslatacak. enflasyonist baskı azalacak. dolayısıvla da iç mali piyasalarda faizler özerindeki bas- kı azalacakür. Böylece bngün içinde bulundugumuz konjonk- turde kamu açıklannın orta vadeli bir perspektif içinde kontrol altı- na alınması öncelik verilmesi ge- reken bir poütika tedbiri olarak düşünüimeh'dir." ayında ihracatın ithalatı karşıla- ma oranı da temmuz 1984'ten bu yana ilk kez yüzde 50'nin altına inerek yüzde 46.3 oldu. Temmuz 1984'te yüzde 48.9 olarak gerçek- leşmişti. Mayıs ayındaki rekorlarla bir- likte yılın ilk beş ayındaki ithalat 8 milyar dolann üzerine çıktı. Ih- racat da 4 milyar 768 milyon do- lara ulaştı. Böylece 1990 progra- mındaki ithalat tahmininin yüzde 45.6'sına, ihracat tahmininin de yüzde 36.7'sine yıhn ilk beş aym- da ulaşıldı. Ocak-mayıs dönemin- deki ticaret açığı da bir önceki yı- lın aynı dönemine göre yüzde 153.5 artarak 3 milyar 271 milyon dolara çıktı. tthalatta en hızlı oransal artış tüketim maddelerinde görüldu. Yılın ilk beş ayında tüketim mal- lan ithalatı, bir önceki yıhn aynı dönemine göre yüzde 77.4 oranın- da artarak 788 milyon 48 bin do- lara çıktı. yatırım mallan ithala- tındaki artış yüzde 40.1, ham- madde ithalatındaki artış da yüz- de 34.7 olarak hesaplandı. Ocak- mayıs döneminde 2 milyar dolar- hk yatınm malı, 5 milyar 249 mil- yon dolarhk da haramadde ithal edüdi. Bu arada TOBB Başkanı Yaum Erez de mayıs ayı dış ticaret ra- kamlanndakı tehlikeye ışaret ede- rek "tthalattaki hızlı artış, ihra- catta daha yüksek artışlarla den- gelenemezse >eni olumsuzluklar cıkar" dedi. İhracat dışındaki di- ğer döviz kazandıncı hizmetler- den beklenen gelir sağlanamadı- ğı takdırde döviz rezervlerinin dış borçlanma ile takviyesine hız ver- mek gerekeceğini vurgulayan Erez, sözlerıne şöyle devam etti: "bk S ayhk rakamlara gore itha- lat yüzde 40 artarken. ihracat ar- Dşı yözde 6 düzeyinde kalmıştır. Ekonomide son aylarda gonınen canlanmamn nedeni de ucuz ithal mallara >onelik juksek talep ne- deni>ledir. Ihracattaki bu hızh ar- tış, ihracattaki daha yüksek oranh artıslarla dengeknmediği takdir- de önümüzdeki aylarda birçok alanda önceden görülmeyen yeni olumsn/lnklara yol açabilecegiae önemle dikkat çekmek istiyo- FransızlarTürkiye'den umutlu Türkiye'de küçük çaplı yatırımlar yapan Fransızlar, gelecekten umutlu olduklannı söylüyor. Büfer'i satın alan Legrand şirketinin temsilcisi Martinez, Türkiye'de teknolojinin geriliğinden, Transtürk'ün ortağı Valeo'nun temsilcisi Blandinieres de gumrüklerin indirilmesinden şikâyetçi. Ekonomi Servisi — Türkiye'de küçük caplı yatınmlar yapan Fransızlar gelecekten umutlu. Bir süre önce elektrik maizemeleri sektöründe Türkiye'nin en eski ve en büyük şirketlerinden Büfer'i satın alan Legrand ve Transtürk Otomotiv Grubu'nun yüzde 51 hissesini ele geçiren Valeo şirket- lerinin yönetıcileri, Turkiye'nin çok verimli bir pazar olduğu gö- rüşünde birleşiyorlar. Fransızca olarak yayımlanan Action Magazine dergisınin habe- rine göre elektrik maizemeleri pa- zarının yuzde 35'ini kontrol eden Büfer'i satın alan Fransız Leg- rand, ABD'den Latin Amerika'- ya kadar birçok yerde yatınmla- n olan ve 1989 yılında 8.7 milyar frankhk ciro yapan büyük bir ku- rııluş. Şirketin yeni müdürü Yves Valeo'nun Bnrsa'daki yeni fabrikasında debriyaj üretiKvor. Bu fabri- kada iki yüz, tstanbnl'daki Vaieo Transtürk Otomotiv şirketindeyse 30 kişi çalışıyor. (Fotograf: Action Magazine) Martinez "Legrand markası altın- da uretim yapsak bile şirketin adı Büfer olarak kalacak" dıyor. Bü- fer'ın Turkıye şartlarına göre çok organize tesislere sahip olduğunu belirten Martinez, yine de bu tek- nolojinın Fransa'da 15-20 yıldır kullanılmadığım sözlerıne ekliyor. Legrand, yavaş yavaş Bufer'de kendi teknolojisini devreye sok- maya başlamış. Fabrikamn üre- tim sistemiennde yapılan bu de- ğişıklikler de geçici olarak düşü- nulüyor. Çünkü Büfer'i satm ala- rak Türkiye pazarına giren Leg- rand'ın daha büyük yatırım pro- jeleri var. Şirket, 40 bin meUeka- relik bir arazide 10 bin metreka- relik bir bina mşa ederek fabrika- yı taşımayı düşünüyor. Şu anda Maslak'taki binada üretimini sür- düren fabrikamn yerine de bir iş merkezi yapılması düşünülUyor. Yaklaşık bir yıl kadar önce Transtürk Otomotiv Grubu'nun yüzde 51 hissesini satm alan Fran- sız Valeo ise değişik ülkelerdeki 72 fabrikada çalışan 34 bin persone- liyle sadece otomotiv sektöründe çalışan dev bir şirketler gnıbu, Valeo'nun 1989 yılı cirosu 24 mil- yar frank. Transtürk-Valeo Deb- riyaj ve Transtürk-Valeo Otomo- tiv'in Genel Müdürü Phiüppe Blandinieres, Türkiye'nin kendi- leri için çok büyük bir potansiyel taşıdığını belirterek "Türk Oto- motiv piyasası henüz do>mamış durumda" diyor. Blandinieres, piyasadaki bu büyük potansiyele rağmen bazı konulardan şikâyet- çi. Orneğin gümruk duvarlaruun çok hızh bir biçimde asağı çekil- mesinin Türk sanayime zarar ve- receğini belirterek şunlan söylü- yor: "tspanya, gümruk duvarla- nnı afırlamak için 10-12 yılhk bir program uyguladı. Turkiye ise 1993'ten önce hiçbir >ukamlulü- ğü olmamasına ragmen her şeyi 6 aj içinde yapmaya çaiışıyor." EKONOMİDE KUUS MERALTAMER Akaryakıt devi Elf geliyor Petrol Ofisi, Shell, Mobil, BP ve Türk Petrol tarafından paylaşılan akaryakıt piyasası 'şenleniyor." Fransızlar Türkiye'yi pek sev- di. Son 1 yıl içindeki yabancı sermaye girişlerinde Fransızlar açık farkla önde. Fransızlann "Türkiye askı" çimento ile başladı. Özelleştir- meli ya da özeHeştirmesiz, Fran- sızlar çimento işınde Türkiye'- de "köse başını" tutmaya ka- rarlı gorunuyorlar. Petrol alım-satımının serbest bırakılmasından sonra bu alan- da da Fransızlann çok flaş bir ismi ortaya çıktı. Peugeol, Re- •anlt ve Usinor-Sacilor'un ar- dından Fransa'run dördüncü büyük kuruluşu olan akaryakıt sirketi El-Aquitaine, Türkiye'ye geliyor. 1989 cirosu 146 milyar frank (yaklaşık 73 trilyon lira), net kân ise 7.2 milyar frank (yaklaşık 3.6 trilyon lira) olan Elf, bugune kadar Shell, Mobü, BP, Petrol Ofisi ve Türk Petrol tarafından paylaşılan akaryakıt piyasasmı epey renklendireceğe benzer. Elf-Aquitaine'nin Türkiye'ye gelişiyle Renault da ülkemize bi- raz daha yerleşmış oluyor. Çün- kü Fransız Renault'nun dış tica- ret şirketi Sodechange, Elf ve Türk Oyak rırmasının yüzde 33 'er ortak olduklan yeni bir şirket kuruluyor. Elfin gelişiy- le birlikte yıllardır uyuyan pet- rol ve akaryakıt sektörü "şen- leneceğe" benziyor. Türkiye'de akaryakıt pazarı- nın 1989 yılı cirosu, yaklaşık 15 trilyon mertebesinde. Pazarın yuzde 6O'ı devlet kuruluşu olan Petrol Ofisi'nin elinde. Geri ka- lan yuzde 40'lık bölumu Aydın Bolak'ın sahibi bulunduğu Türk Petrol'le 3 yabana şirket payla- ^ıyorlar. Hollanda-Ingiüz ortak- lıgı olan Sbell, pazarda Yüzde 14, Amerikan Mobil yuzde 11, Ingilız BP yuzde 8 ve Türk Pet- rol yuzde 7 paya sahıpler. Bu arada Çolakoğlu Grubu'- nun da UFET adh bir şirket ku- rarak çok kısa sürede 90-100 akaryakıt istasyonunu birden satın ahp görkemh bir başlangı- ca hazırlandığmdan söz ediliyor. Akaryakıt piyasasında önümüz- deki dönemde en büyük çekiş- me, samnz mevcut benzin istas- yonlan üzerinde olacak. Çoğu 1970'li yıllarda imzalanan ve kontrat süreleri yakında dolacak yabancı petrol şirketlenne ait is- tasyonların nasıl el değiştirecek- leri şimdiden merak ediliyor. Koç-Amerikan Bank'ta'banş'Koç-Amerikaa Bank'ta "banş" sağlandı, Amerikan Express'le 1991 şubatında sona erecek olan 5 yıllık yönetim an- laşmasının bir 5 yıl daha uzatıl- masına karar verildi. Koç Gnıbu ile Amex arasm- daki ihtilaf büyuk ölçüde gıde- rildi ve hatta kimine göre bu çer- çevede yapılacak büyük çaplı sermaye arttınmına 2 taraf da katüacak. Dolayısıyla bankanın bugünkü hisse yapısında Koç'- un sahip olduğu yuzde 51'lik ve Amex'in yüzde 49'luk hissele- rinde değişiklik ounayacak. Ya- ni ne zamandır isteksiz davra- nan Amex de taze para getire- cek. Kulıslerdeki bır diğer söy- ientiye göre ise Amex, yönetime 5 yıl daha devam edecek, ama sermaye sadece Koç Gnıbu ta- rafından arttınlabilir ve bu du- rumda Amex'in hisse payı geri- leyebilir. Koç-Amerikan Bcnk'ın ser- mayesi 15 milyar lira dolaylann- da. 100-200 milyarhk, hatta tril- yonluk sermayelerle karşılaştı- rıldığında "devede kulak" ka- lıyor. Koç Grubu adına-şanına yakışır bır bankası olsun istıyor. Anlaşılan Garanti Bankası örne- ğinin ardından Amex'Ie işbirli- ğinin de istenildiğı şekilde ytırü- memesı, sanınz grubu rahatsız etmişti. Koç Grubu'nun bankacılıkta geri kalması Vehbi Koç'un "herkes bildigi işi yapsın" fel sefesının bır sonucu olarak yo- rumlanıyor. Koç Grubu'nun bankacıhkla ilgili yaklaşımı, sa- mnz şöyle özetlenebilir: Bugun genelhkle büyük hol- dinglerin bir de bankası var. Madem ki Koç Grubu da bir kez bu ise bulaşmış, artık bankacı- hkta da başarüı olmak her şeyin ötesınde bir "prestij" meselesi. Yoksa Koç Grubu'na kredi ver- mek için pek çok banka kuyruk- ta bekliyor olabilir. Ayrıca Koç için Türkiye şemsiyesi altında olmadan yurtdışmdan kendi ba- şına kredi bulmak da sorun de- ğil. Ustelik yabancı bankalar ve küçük yerli bankalar için geçen yılki "tath kâr" dönemi de şim- dilik pek ufukta görünmüyor. Fakat "prestij" meselesi önemli. Koç Grubu'nun pera- kende bankacıbğa girmediği takdirde kendi buyükluğüne ya- kışır bır bankası olamayacağı kaydedilıyor. Ve buradan yola çıkılarak Koç-Amerikan Bank'- ta buyük çaph sermaye arttın- mına gıdildikten sonra "Çeşrtll illerde şubeleri olan bir banka- nın satın alınması >oluna da gi- dilebüir. Amex'le bugune kadar olan anlaşmalannda >eni bir banka girisimini onleyen mad- deler de çıkanlmış olabilir" de- niyor. Emlakbank'tan SSCB'ye kredi Türk muteahhitlerînin son dönemde en yoğun ilgi alanlanndan bin kuşkusuz j So^eÜer Birhğı. Alarko gi- bi, ENKA gibi kuruluşlar I çoktan oraya "yerleştiler". | Anahtar teslimi tesisler jra- 1 pıyorlar. Diğer pek çoğıi da kuyrukta. Eralak Bankası ise Sov- 'yetler Birliği'nde iş yapan muteahhitleri kredilendir- mek üzere 50 milyon dolarhk bır fon ayırdı. Genel Vlüdur Engin Cıvan, bu 50 milyon do- ları uygun inşaat projeleri için Türk müteah- hitlerine kullandıracâklarını söylüyor. Bu arada Mosko\a'da temsilcüık açan Yapı Kredi, Garanti w«nfcr»q ve tktisafın ardından Emlakbank'ın da aynı hâzırhklar içinde ol- duğu, ancak Sovyet başkentinde temsikilik açacak "yer" bulmamn önemli bır sorun ol- dufunu kaydeden Cıvan, "Sovyetter'de tıp- kı Fransa'da olduğu gibi bir banka kurma ya da bir Sovyet bankasına ortak olma çahşma- lanmız var" diyor. Rabak'ta giden-gelen Yıllar boyu adı Rabak ve Madeni Eşya Sanayicileri | Sendikası'yla (MESS) özdeş- j leşmış olan 73 yaşındaki Bah- ri Ersöz. Rabak'ın Genel Mü- I dürluğü'nden sessiz sedasız ayrılıverdı. Bu toplusözleşme i donemi bittikten sonra MESS I Başkanlığı'nl hırakmakta da kararhymış. Rabak'ın yeni sahibi Halil Bezmen, "Bahri Bey'in a>rıldığını biz de gazetelerden ogrendik" diyor. Bezmen, geçen yıl Rabak'ı aldıklannda Bahri Ersöz'ün yaşı nedemyle ıs- rarla ayrılmak istediğini, ancak ricalar ede- rek kendisini bir süre daha bu görevde kal- maya ikna ettiklerini kaydettikten sonra Er- söz'ün Rabak Yönetim Kurulu üyeliğinin sü- receğim soyluyor. Rabak'ta Bahri Ersöz'den boşalan Genel Müdürlük koltuğuna ise Kurtkaya Holding bünyesinde yer alan ER-KA Balatalan'nda uzun süredir Genel Mudür olarak çalışan 50 yaşındaki Yalçın Tiftik oturuyor. Yüksek ma- kine muhendısi olan Tiftik, 1 ağustosta Ra- bak'ta işe başlıyor. Takma gözlü bankacıTürkıye'nin en büyuk banka- lanndan birinin genel mudürün- den bir bankaa fıkrası dinlemek ister misiniz? "Adamın biri bir bankadan kredi istemiş. Kredi de epey yuk- lüceymiş. Banka genel müdürü talimat vermiş, adamın duru- mu, krediyi kullanacağı proje falan araştınhnış. Ancak gelen sonuçlar pek iç açıcı olmadığı için adamın kredi talebi geri çev- rümiş. Fakat adam bu krediyi al- makta çok ısrarhymış. Yeniden bir randevu ahp genel müdürü ziyaret etmış ve kendisinin ne denli iyi bir girişimci, ne kadar yetenekli bir kişi olduğunu an- latmaya çahşmış. Bunun üzerine banka genel miiduru "Madem ki çok yete- nekli olduğunuzu sö>luyorsu- nuz. Size bir test yapacagım ve bu testi başanrsanız soz veriyo- rum, krediyi verecegim. Gozle- rime iyice balun. Benim gozle- rimden biri Ukmadır. Hangisi olduğunu bilirseniz, istediginiz kredi sizin" demış. tşadamı hiç düşünmeden "sol gözünüz" diye kestirip atmış. Banka genel müdüru yanrtın bu kadar çabtık ve dof rn geime- sinden bıraz da saşkın, "Nere- den bildiniz?" deyınce işadamı kendinden emın, "Sol gözünuz- de biraz daha insani panltdar var da oradan anladım" demiş- ti. KISA KISA • BEYMEN 1991 sonbahar-kış sezonunda lngiltere'nin Selfridges mağazasında özel reyon açıyor. •SUNGURLAR REKLAMCILIK, Commworld 1990 Altın Küre Yanşması'nda 2 dalda gümuş ödül kazandı. Merkezi Belçika'da bulunan Commvvorld Europartners'in bu yıl başlattığı yanşmada Sungurlar, broşur ve pankart dallannda ödüle layık görüldu. • TOYOTASA kuruluşunu tamamlayarak tuzel kişilik kazandı. Sabancı Holding'in yüzde 50'sine sahip olduğu kuruluş, 1993 yıhndan itibaren Toyota marka araba üretecek. • PARSAN Makine Parcalan Sanayii'nin haziran sonunda cirosu 70 milyar, kân da 6 milyar liraya ulaştı. Şirket geçen yıl toplam 75 milyar lıra ciro gerçekleştirmişti. • SHERATON Otelleri Doğu Akdeniz Bölgesi ve Sheraton lstanbul Oteli Maü Müdürü Mehmet Önkal, Hong Kong'a atandı. Önkal, ITT Sheraton Otelleri Asya Kıtası Mali Müduru olarak görev yapacak. • PET HOLDİNG'in SSCB'de inşa etmekte olduğu genel cerrahi hastanesi için gerekli iş makineleri, malzeme ve işçi sevkiyatı tamamlandı. tnşaatın 1990 yılı içinde tamamlanması planlanıyor. • DESIGN JOURNAL dergisinin Türkiye danışmanlığına Yurdaer Altıntaş seçildi. • EGEBANK Yönetim Kurulu'nca, Amerikan Express kartlarının Türkiye'de en çok Egebank tarafından verildiği açıklandı. • TÜRKPETROL HOLDİNG, tngiliz Spectra firmasıyla yeni bir işbirliğine girdi. Şirketin oto şampuanı, oto cilası gibi araç bakım ürünlerini Türkpetrol Türkiye'de pazarlayacak. • MARLBORO firması tarafından duzenlenen Adventure Team90"a katılan Turk ekibi Sıtkı Erkek ve Cengiz Cennetoğlu birinciliği kazandı. • MEDESAN, kendi tesislerinde imal ettiği hediyelik esantiyon ve promasyon ürünlerini 30 temmuz pazartesi günü Bayrampaşa'daki merkez binasında sergileyecek. • EMLAK BANKASI, kurumsallaşmış şirketlere 5 yıllık planlama ve projeksiyon olanağı sağlayan bir bilgisayar programı hazırladı. CanonFaks'layın... Canon'layın BURO MAKİNCLERI TKABET A Ş MEHKEZ/ISTANBU. TB. 151 59 20 (9 HAT) FAKS 143 7816 AOANA/UKLTD ŞT1 TEL 137619-13 7304 MKWM/80f«MŞ A.Ş TB. 167 2588 İZMFMCAYAA.Ş TEL 13S 175-255 950 TRA8Z0N/KAR-l*W K0U. ŞT) TEL 17 620-12 940