Katalog

27 TEMMUZ 1990 HABERLER CUMHURİYET/9 Gecekondular kentleşti (Baştarafi 1. Sayfada) manlar, hükfimetin desteğinde en- tegre planlar yapılmadıkça imar af yasalan paralelinde gecekondu so- rununun büyüyeceğini vurgulu- yorlar. Resmi açıklamalara göre büyUk kentletde konut sorununun . çözümienmesi için yüda ortalama a 400 bin konutun üretilmesi gere- ' kiyor, ancak uzmanlar, 400 bin . konut üretilse bile konutlara tale- . bin gecekondu kesiminden gelme- " eceğine dikkat çekiyor. 1984 yüında çıkanlan 2805 sa- ' yüı yasa öteki dönemlerde oldu- ğu gibi yasallaştırma işlemi ile * mülkiyetin elde edilmesine önce- lik tanıyor. Ancak "yık-ymp-sat" sistemi ve konut ilrctme De kent- Gecekondu 40 yılhk sorunÜlkemizde 1950'li yıliarın başında ilk kez gundeme ge- len gecekondu sorunu katla- narak büyüyor. Kentlere akı- nın başladığı 19501i yıllarda hemen her seçim döneminde çıkanlan aflann yanı sıra ko- nut üretira politikalannın ba- şarıya ulasamaması, sorunun artmasında iki ana unsur ola- rak gösteriliyor. Sadece ANAP hükümetle- ri döneminde Uç kez imar af- fı çıkanldı. Yapılan her yasal değişiklik kaçak binalar için "af ruteliği tasıyordu. İlk oU- rak 1983 yüında yurürlüğe 280S sayıh yasayla "imar ıs- lah pbun" gündeme geldı. Bu- na gore, gecekondusu olan herkes yerel yönetimlere duru- mu bildirecek, gecekondunun imar ıslah planı yapılacakü. Bu yasadan kentierin varoşla- nndaki derme-çatma yapılar- . dan çok kıyılardaki kaçak yaziık konut sahipieri yarar- landı. 1984'te 2805 sayılı yasa de- ğiştirildi ve 2981 sayılı yasay- la yeni dûzenlemeler yapıldı. Bu da I984'e kadar vapüan kaçak yapdarın affı arilamına geliyordu. lllerde yeminlı bü- roiar kurulacak, kaçak yapı sahipieri bu bürolara başvu- racak, mühendisler binaların nasıl "ıslah" edileceğini sap- tayacaktı. Ancak bu düzenie- me de mevcut kaçak yapılann yasallaşmasından öte bir şey getirmedi. Bu burotar aracılı- gıyla yasallaşan binalara "ye- minli kondu" adı takıldı. Daha sonra 3290 sayılı ye- ni bir yasa çıkanlarak "dozensiz" yapılann belirle- nerek bu asamadan sonra hiç- btr. kaçak yapıya izin verilme- yeceği belırtildi. Son Istanbul ömeğmde ya- şandığı gibi, kentlere olan yo- ğun göç, yasal engel tanımak- sızın kaçak yapılasmayı arttı- nyor. Kesin bir istatistik ol- marnasına karşın bugün ls- tanbul'da bir milyonu askın, Ankara'da 450-500 bin, h- mir'de de 200 bini aşkın gece- kondu olduğu sanılıyor. sel düzenlemenin sağlanabileceği vurgulanırken gecekondu sakinle- ri için bu çözümün geçerli olma- yacağı savunuluyor. Mimarlar Odası'nın raporuna göre gecekondulasmanın günü- müzdeki boyutlan şoyle: • Gecekondu olgusuna toplum- sal ve ekonomik bir ürün olarak baküıyor. • Gecekondu yıkma yine gtln- demde olmakla birlikte mülkiye- tin yasallastınlması ön plana çı- kıyor. • Gecekondu alanlan artık kentsel hizmetlerin götürülmesi için gerekli kent parcalan olarak kabul ediliyor ve hizmet götü- rülüyor. • Güdülen poütikalar kalıa ve çözücü nitelikte değil. Gecekon- dulaşmanın gunttmüzde bir "tka- ret metası" haline geldiğine dik- kat çekılen raporda "Gecekondu ilk döaemlerin yoksul, issiz, ia- saalann salas, denne-çatnıa, ge- çki konntlan olmaktan pkmısar, talcbi ve ara vaıthr" deniliyor. Raporda aynca köyden kente gelenlerin kente gelislerinde daha bilinçli olmaya başladığı anlatıla- rak olayın politik yonü şöyle vur- gulanıyor: "Gerek gecekoada halkı gerek- se siyasi partiler gecekondu alan- lannı birer o> deposu ve sonınla- nnı da birer oy alma aracı olarak gönnüşler, gecekondu haita da bn potangryetierini soran cözme aıaa olarak dejeriendirmişlerdir. Bn nedeale düzeali, kalıcı ve çözücü potitikalar yerine geciti çözünder ve politik davranışlar ön planda yer almıstır." ODTU öğretim üyesi Prof. Dr. tlhan Tekdi halkm kendi yaratı- cılığı ile yaptığı konuta tapu gü- vencesinin verilmesi gerektiğini belirterek, "Türkiye'de kırsal, kentsel bütttn konut stoknnnn tahminen yîzdc 30'u gecekondu- dur. Bizim gibi ülkelerin bir özel- ligi vardır. Biz bem saaarüeştce- giz bem bızla keatkşecefiz. Bo ise çok boyük kapital birikimJeri yap- mamızı gerektirir" diyor. Tekeli "Bnnu yapamadıgımıza göre sa- dece var olan yüzde 30'luk konut stokunu yıkmak ve yerine yenisi- ni yapmak çözüm olamaz" diye konusuvor. Tekelİ, gecekondu sorununun çözümü için şunları öneriyor: "Gecekondu üstünde çok faz- la deftyiklik yapmayan, mevcut mülkiyet dunımlannı tespit eden, bazı yol düzeltmeleri yapan, bazı olanaklı yerierde sosysü techizatı arttma bir çözumü hemen uygu- lamak tapusnnu vermek müm- kündör." Gecekondu operasyonu Sarıyer Küçükarmutlu'da polisin yaptığı operasyon sırasında gözaltına ahnan 26 kişiden 9'u dün tutuklandı. Olaylar sırasında öldürülen Hüsnü İşeri'nin eşi, olay gecesi 1. Şube'ye götürüldüğünü belirterek, "Kocamın, halk arasından sıkılan kurşunlarla öldüğünü yazan bir kâğıdı imzalatmak istediler" dedi. tstanbul Haber Servisi — San- yer'in Baltalimanı sırtlanndaki ge- cekondu bölgesi KüçUkannutlu- da bir kişinin ölümüyle sonuçla- nan olaylardan sonra gözaltına alınan 26 kişiden 9'u tutuklandı. Olaylarda yasamını yitiren Hüsnü İşeri'nin eşi Göldane tseri, olay gecesi gözaltına alınıp 1. Şube'ye götürüldüğünü ve görevlilerin, kendisine kocasımn halkın arasın- dan sıkılan kurşunla öldüğune ilişkin kâğıt imzalatmak istedik- lerini öne sürdü. Gözaltına alınan 27 kişi, dün Sanyer Cumhuriyet Savcıhğı tara- fından tutuklanmaları istemiyle nöbetçi mahkemeye sevkedildi. Sanıklardan Rıza Ozer, Vusuf Ta- nık, Taylan Tuncel, Ali Rıza Sa- mnt, Ulaş Çayan Tektaş, Ali Yü- cd, Metin Kahraman, Vedat Kah- raman ve Yusuf Aydogan tutuk- landılar. Gecekonducular tarafından "arazi mafyası" olayıyla ilgili ol- du|u iddia edüen ve halen gözal- tında tutulan karate milli takım teknik direktörü Dogan Kıbc hak- kında, savcıhktan iki gün süre is- tendiği öğrenildi. Kıhç'ın pazartesi gunü savcıüğa gönderileceği beür- tildi. Aralarında TAYAD, DEM- KAD'ın da bulunduğu çeşitli der- neklerin temsilcileh, dün tstanbul Tabip Odası'nda bir basın toplan- tısı düzenlediler. tstanbul'un gö- beği Cihangir'de öldürülen iki gencin ardından, gecekondu hal- kımn üzerine yaylım ateşiyle sal- dınldıgını öne süren konuşmacı- lar, Küçükarmutlu halkının, evle- rini yıktırmamak için ölümü bile göze aldığnu belirttiler. Yapılan ortak açıklamada, "Çe- 9 kişitutuklandı YOL ATEŞE VERİLDİ — Laleli kavşagında bir grup "Yaşasın gecekondu halkının onurtn dirtnişi", "Hüsnü lseri'ler ölümsnzdör" sloganlan atarak yolu ateşe verdiler. (Fotoğraf: Esat Pala) sitJi çevrekrce Kuçokannatlu hal- kı, kamnoytına arazi mafyasının kandu-dıgı, kışkırtbgı insanlar ola- rak sunuldu. Oysa. arazi mafya- sının bölge halkına birçok kez si- lahlı saidında bulunduğu görül- mnstiir. Artan bn saldınlar kar- şısında gecekondu halkı 20.7.1990 günü San>er Cumhuriyet Savcılı- £ı'na 286 imzalı bir dilekce verdi- ler. Arazi mafvasına karşı magdur durumda olan Küçükarmutlu hal- la oldugu halde, polis bu insanlara silahla saldırmışür" denildi. Açıklama sonrasında konusan Hüsnü tseri'nin eşi Güldane fşe- ri, kocasımn öldüğü gece polis ta- rafından gözaltına alındığını be- lirterek, "Beni, Gayrettepe'deki pofis merkezine goturdüler. Koca- mın öldüğü yetmiyormuş gibi bir de knşkulu diye gözaltına aldüar. Kocamın, halk arasından sıkılan kurşunlaria öldüğünü yazan bir kâğıdı imzalatmak istediler. Kar- şı çıktım ve imzalamadım. Bnnun Kent plancılanna göre Türkiye1 - de konut sorunu kendini ilk defa 2. Dttnya Savası sonrasında hisset- = 1 r tirdi. tlk kez 1947 yıünda Hasan AKSU, ARMUTLU OPERASYONUNU DEGERLENDIRDI Saka hükümeti programında "ko- nat sornnu"ndan söz edilirken, çözüm olarak inşaat malzeroele- rinin bollaştınhp ucuzlatürnası önerildi. • 1953 yıhnda çıkanlan 6180 sa- yılı "bina yapımını teşvik ve izin- siz yapılan binalar hakkında kannn" ile o döneme kadar yapı- lan gecekondulann yasallastınl- masına çalışıldı. 1958 yıhnda tmar ve tskân Bakanlığı'mn kurulma- sıyla konunun sahibi belirlendi. üzerine bana salduarak dövdiüer" dedi. Hüsnü lseri'nin ölümü ve Ku- çukarmutlu'da meydana gelen olaylar, çeşitli semtlerdeki korsan gösterilerle kınandı. Saat 12.00 sı- ralannda Laleli kavsağına gelen bir grup genç, ellerindeki yanıcı maddelerle yolu ateşe verdiler. Grubun, "Yaşasın gecekondu hal- kının onurlu direnisi", "Hüsnu tseri ölümsiızdür" diye slogan at- tığı duyuldu. Gpup olay sonrası ara sokaklara dağıhrken, Asayiş Şubesi'ne bağlı ekipler iki kişiyi gözaltına aldı. Okmeydaru örnektepe girişin- de yine aym saatlerde bir başka grup ellerinde, "Hüsnü tseri'nin katillerinden hesap soracağız. Devrimci Sol Güçler" yazıh bir pankartla yolu trafığe kapattı. Ka- labalıgın, lastik yakıp benzin dö- kerek yolu ateşe verdikleri gözlen- di. <3rup, daha sonra ara sokak- lara girerek dağıldı. 9 «t • 6 Işeri polis kurşunuyla ölmedi'tçişleri Bakanı, olaylarda yasamını yitiren Hüsnü tseri'nin polis kurşunuyla ölmediğini savunarak, "Olay yerinde birkaç tane kovan bulundu. Araştırılıyor, balistik muayeneleri yapıhyor" dedi. Bakan, arazi mafyası-polis işbirliği iddialarıyla ilgili olarak da "Derhal üzerine gideriz, böyle bir şeyi affetmeyiz" diye konuştu. KİRALIK DAİRE .İçercnköy'de asan^örlü, telefonlu, 12. kat; 1 milyon depozit 3 aylık peşin 400.000'e 339 67 27 ANKARA (Cumhuriyet B&rosa) — lciş- leri Bakanı Abdülkadir Aksu, arazi maf- yasının bölgedeki pohsle ilişkisı olduğu id- diaları için, "Derhal üzerine gideriz. Böy- le bir şeyi affetmeyiz" dedi. Aksu, lstan- bul'da Kuçükarmutlu'daki polis ve gece- konducular arasındaki çatışmalar konu- sunda soruşturmanın sürdüğünü söyledi. Aksu, 24 temmuzda tstanbul'da gece- kondu bölgesinde meydana gelen olaylar konusunda Cumhuriyet muhabirine şun- ları söyledi: "Gecekonda olayı şu: Istanbnl Kozyata- ğı'nda Yapı Kredi Bankası soygnnundan sonra polis geniş bir operasyon başlattı. Bu operasyon sırasında Kuçukannutlu bölge- sinde de operasyona giden polislere, bir kı- sım vatandaşlar, Polisler evlen yıkmaya geliyor' diye halkı tahrik etmişler. Vatan- daş operasyona gelen ekibi, evleri yıkma- ya gelen ekip sanarak taş, sopa ile saldır- mışlar. Polisler de takviye edDmiş, polis ge- reken arama taramasım yapnnş, kendisine karşı gelenleri ve şüpheli gorulenleri yaka- lamış." Yakalananlarla ilgili olarak araştırmanm sürdüğünü belirten Aksu, "Istanbul Em- niyet Muduru Hamdi Ardah'nın arazi maf- yasından bazı kişileri yakalamak özere ope- rasyon yapıldığım" açıkladvgırun anımsa- tılması üzerine, "Kışkırtanlar onlar olabi- lir. Ama oraya bu operasyon için gidildi" dedi. Aksu, olay sırasında bazı gecekon- ducuların, "bölgedeki polisin de araa maf- yası ile işbirliği icinde olduklan" iddiasında bulunmaları için de "Derhal uzerine gide- riz. Kim ne bfliyorsa bize bildirsin. Böyle bir şeyi biç affetmeyiz" biçiminde konuş- tu. Aksu, Hüsnü Işeri adlı vatandaşın ça- tışma sırasında polis kurşunuyla ölmedi- ğini kaydederek, "CMa> yerinde birkaç ta- ne kovan bolnndn. Araştınlıyor. Balistik muayeneleri yapılıyor" dedi. tstanbul'da gecekondu bölgelerinde bir gerginlik olmadığmı kaydeden Aksu, "Ama istenen bu. Oyle bir hava yaraulmak iste- nlyor. Terörün amaçlanndan biri de bn" görüşunü dile getirdi. BELEDİYELER Işçiye 50 milyar borç var HÜSEYİN ERCİYAS İZMİR — Borç yükü altında eziien ve gelirleri kaynağında ke- silen belediyeler işçi ücretlerini ödeyemiyor. Belediye-tş Sendika- sı'nın saptamalanna göre, 96 be- ledivenin 19 bin 305 isçisine bor- . cu 41 milyar lirayı aştı. tktidann muhalif belediyelere karşı acıma- sız bir politika izlediğini belirten Türk Belediyecilik Derneği ve Anakent Belediye Başkaru Yüksel Çakmur, "tktidar bekdiyderic agraşmaktaB vazgecıneUdir. tkH- dara sesle«iyoram, be»e4rye»ere yardım eiiaizi uzaünu" dedi. 26 Mart yerel secimleriyie bde- diyelerde işbaşına gelen yönetim- ler, geçmiş dönemlerde yapılan ağır borçlanmalann sıkıntısını ya- şıyor. Borç yükü altında eziien ve gelirleri türlü düzenlemelerle aza- lan belediyeler, tller Bankası'nın kaynakta kestiği paralar nedeniyte soluk alamıyor. Belde hizmetleri- nin geTçekleştirilmesi için vapüan iç ve dış borçlanmalar, kredilerle bunların faizleri yarunda beledi- yelerin yükünün bir bölümünü de personele olan borçlan oluş- turuyor. Belediye-tş Sendikası Gend Merkezi'nin saptamasına göre, şu anda 96 belediye 19 bin 305 isçi- sine 41 milyar 22 milyon 877 lira borçlu. Bu saptama, işcilerin yal- nızca maaş ve ikramiye alacakla- nm gösteriyor. Belirtilen rakam içinde fazla çalışma bedeLleri, sos- yal haklar, tazminatlardan doğan alacaklar yer almıyor. Mart aym- da 93 belediyenin 17 bin 653 isçi- sine borç toplamının 35 milyar 806 milyon 650 lira olduğunu ammsatan Belediye-lş yetkilileri şu görüşleri dile getirdiler: "Mart ayua göre işçi alacakla- nnda 5 mflyar 416 mStyom 1TI btaı ttrahk bir aıHş gorülüyor. tfçi aia- caklannda son dönemde mttthif bir yüksdme var. Verilen rakan- lar işcilerin sadece maaa ve ikra- miye atacakUruu gösteriyor. Ba- na dijer alacaklan da ekleyccck olnrsak Toridye geBeUnde bekdt- ye işçilerinin alacaklan 50 müva- n rahat aşar." Yalmzca maaş ve ikramiye ola- rak işçilerine "en borcJu" beledi- ye Kocaeli Belediyesi. Bu bdedi- yenin 2 bin 700 dolayında isçisi- ne borç toplamı yaklaşık 8 milyar 100 milyon lira. Zonguldak BetedivesTnin işçile- rine borcu 2 milyar 15 milyon lira dolayında. Bunu 1 milyar 993 mil- yon lirayla Adapazan, 1 milyar 931 milyon lirayla Sürt, 1 milyar 630 milyon lirayla tskendenın, 1 milyar 530 milyon lirayla Osma- niye, 1 milyar 455 milyon lirayla Nusaybin, 1 milyar 380 milyon li- rayla Hakkâri ve 1 milyar 155 mil- yon lira borçla Yüksekova beledi- yeleri izliyor. Borçlann yam sıra İdil Belediyesi 29 aydır, Mazıdağı Bejediyesi 16 aydır, Hakkâri Be- lediyesi 21 aydır, Cizre Belediyesi 12 aydır, Yüksekova Belediyesi 10 aydır işçi maaşlannı bile öde- yemiyor. Türk Belediyecilik Derneği ve Izmir Anakent Belediye Başkaru Yüksel Çakmur, özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde kimi belediyelerin işçilerine ücret- lerini ve sosyal haklannı vereme- diğini belirterek iktidara bu bele- diyelere "yardım elini azatma" çağnsında bulundu. GALERİ«ATÖLYE PERA 146 97 38-132 64 26 GAOERY BOOKSK»E TARİH • ANI • FELSEFE SEYAHAT • MUZİK SAHAF Her d l d e Mtap... KJK&arrtz yernden ohmr Han Uklıl üt 330/4 151 44 99 tiZEL AKADEMİYE HAZIRUK KURSU 170 03 62 TC KULTUR BAKANLlGl TURK VE ISLAM ESERLER1 MUZESI B A L K A N NACİ İSLİMYELİ 18 HAZİRAN 50 TEMMUZ 1990 KLRLLL5 YIL1NDA V E S T E L ' I S DECERLİ Sergi Duyurulannız İçin 146 97 38 132 64 26 RESTAURANT-BAR Yaz gecelerimzi Eylul'ün babçesinde geprm Lde Sok No 1 Levent 169 23 23 Ingilizceyi 6 ayda konuşun. Sizi Amerikah dostunuzla buluşturahm. Td: 349 48 57 Hüviyetimi, ilkokul diplomamı, askerlik görev kâğıdunı kaybettim. Hükumsuzdür. SALtH ŞAHİN AKŞAM YEMEĞİ İÇİN Canmız ne fstiyor? Şöylc bir düşünün Karar venn ve aşağıdaki numarayı çevirin. tstediğiniz saarte sıcaak sofranızda olsun 570 2 4 3 2 (Şimdilik sadece Ataköy ve ctvannda) AGLAMAKVE GÜLMEK tlhan Selçuk 8. bası 5000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yaymlan Türkocağı Cad. 39-41 Cağaloğtu-lslanbul Ödemeli gönderilmez. G E L E C E G İ N M E S L E G I Risk yönetimi Genel Sigorta'nın "Risk Yönetimi Servisi"nde görevlendirilmek üzere • înşaat Mühendisi • Makine Mühendisi • Elektrik Mühendisi • Tekstil Mühendisi alınacaktır. Askerlik görevini tamamlamış olmak ve iyi derecede İngilizce bilmek tercih nedenidir. tlgilenenlerin aynntılı özgeçmişlerini bir adet fotoğrafla birlikte en geç 10 Ağustos 1990 akşamına kadar T. GENEL SİGORTA A.Ş. "Personel" Meclisi Mebusan Caddesi No:91 80040 Sahpazan-İsianbul adresine göndermelerini rica ederiz. GENEL SÎGORTA C U M H U R İ Y E T KİTAP KULÜBÜ K A D I K Ö Y B E L E D İ Y E S İ İŞBİRLİĞİ KITAP ŞENLIGI • 120YAYLNEVİ • 5000 KİTAP • M Z A YARIN G 28 Ü N L E Temmuz Cumartesi R • 15.00-17.00 Çağdaş Yaşamı Destekleme Demeği Prof. Dr. NECLA ARAT, OYA ADALI, BİLGÎN ADALI, Prof. Dr. JALE BAYSAL, NAZAN İPŞİROĞLU, Prof. Dr. TÜRKAN SAYLAN Her gün 11.00-19.30 arası Yer: Kadıköy Meydanı, Eski İskele yanı Tüm Kitap okurlanna açıktır. \ Üyelere indırtm.