Katalog

27 TEMMUZ 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13 5 şirket daha büanço açıkladı • Ekonomi Servisi — Hıssc senetlen İMKB'de ışlem gören S şirket daha yan yıl bılançosunu açıkladı Geçen hazıran ayında halka açılan Vestel 6 aylık kânnı geçen yılın eş dönemıne göre yaklaşık yüzde 700 oranında arttırarak hazıran sonu ıtıbanyla 73 müyar 371 mılyon lıra kâr sağladı. İMKB'den alınan bilgıye göre bu yılın ılk altı ayı sonunda TSKB 29 nulyar 342 mılyon, Enka Holdıng 4 mılyar 323 nulyon, Ganey Biracılık 2 mılyar 503 mılyon, Pınar Su ıse 503 mılyon lıra kâr elde ettı. Omo'da sdzleşme • KOCAELİ (AA) — Gebze-Dılova kasabasında kurulu Lever-Iş (Omo) fabnkasında 1 hazıran tanhınden bu yana grevde bulunan Petrol-lş Scndıkası'na uye 700 ışçıyı ılgılendıren toplu ış sözleşmesı ımzalandı. Sözleşmeyle ışçılerın ficretlerme bırıncı yıl yüzde 145 artı 600 bm lıra zam yapüdı. Böylece ortalama 850 bm lıra olan aylık brüt ışçı ücretlen 2 mılyon 682 bm 500 lıraya çıkanldı Taşıtiara uyarı ANKARA(AA)- Motorlu taşıtlar Vergısının ıkıncı taksıdını ödeme suresı 31 temmuzda sona enyor Mahye ve Gümruk Bakanlığı'ndan yâpılan açıklamada. mukelleflenn odemenın son gurıunu bekJemek suretı>le banka •şubelennde gereksız y~ığılmalara vol açmamalan bakımından, Zıraat Bankası şubelennden taşıt pullarını bır an once almalannın yararlı olacağı belırtıldı TTK'da atama ANKARA(AA)- Turkıye Taşkomuru Kurumu Genei Mudüryardımcıhklanna, Orhan Papıla, Vahıt Çelıkei Necaü YırmıbeşogluıleEro! • Yamak atandı Türkıye Taşkömüru Kurumu Genel Mudur Yardımcısı ve Yönetım Kurulu uyesı Yaşar Tuncer ıle Genel Müdür Yardımcısı Alı thsan Cerrahoğlu ve yonetım kurulu uyesı Prof Dr Şuayıp Üşenmez görevlermden alındılar İSO Başkanı Hacıoğlu hükümeti veMerkezBankası*nı eleştirdv Para poliükasından yoruldukEkonomı Servisi — Sanayıcıler yatırım pobtıkası ıstedı tstanbul Sanayı Odası Y6- netım Kurulu Başkanı Memduh H*aog- ta, ekonomık büyümenın para pohtıkala- nyla sağlanamayacağını vurgulayarak yı- hn ıkıncı yansında yatırım polıtıkasının gündeme getınlmesım ıstedı Hacıoğlu, "Biz sanayıcder para pofatflüdannı ızJeroefc- tea yonüduk. Kendi iyi büdi|imiz qımizi yapacak lanuuu başka meselelerie meşgnl euneyelim" dedı Istanbul Sanayı Odası'nın (İSO) temmuz ayı meclıs toplantısı dün Adalet Bakanı Makmot Olttn Sungurlu üe İSKI Genel Müdürü Ergun Göknel'ın katılımıyla ya- pıldı Sungurlu yaptığı kısa konuşmada, teşvıklenn kalkınmada öncelıkiı butün yö- rder yenne sanayıcı ve ısadamlanmn ya tınma yönelebıleceklen beüı şehırlerde top- lanmasının yararlı olabıleceğını söyledı İ8Kİ Genel Müdürü de îstanbul'un su sorunu ve atıksular konusunda açıklama- larda bulundu, sanayıcıleruı çeşıtlı sorula- nnı yanıtladı Ayın ekonomık olaylan gündemınde soz alan tSO Yönetım Kurulu Başkanı Mem- duh Hacıoğlu, 1990 ılk yan yıl değerlen dırmesuu yaptı Ekonomıde 4 olumlu ve 4 endışe vencı gelışmenın bulunduğunu kaydeden Hacıoğlu olumlu gelısmelen şöy- le sıraladı • tmalat sanayiı iJk 5 ayda yuzde 11 buyudu. Hükümete Ekonomik buyume para politikalarıyla sağlanamaz. Para politikalan istikrar sağlamak için uygulanır. Gerçek buyume, verimliliğin, tasarrufun ve yatırımların arttırılması ile sağlanır. Biz sanayıciler para politikalarını izlemekten yorulduk. Kendi iyi bildiğimiz işi yapacağımız zamanı başka şeylerle meşgul etmeyelim. Merkez Bankası'na Dövizin fiyatı ile TL fiyatı arasında fark bulundurmak dovize yapılmış bir dolaylı mudahaledir. Merkez Bankası doviz girişini guvence altına almak için bu farkı kapatmamaktadır. Bu fark mutlak surette acilen kapatılmalıdır. Ya dovizin getirisi dunya fiyatlarıyla eşitlenir veya TL faizleri bu farkı kapatacak kadar aşağı çekilir. • Enflasyon iome treadine gırmiş gö- runayor. • Oöviz rezervleriııdeki arüs devara etmekte. • Menkul kıymeder borsa&ıadaki geiiş- meler çok olumlu. Hacıoğlu'nun endışe duyduğu gehşmeler de şunlar • İhracatta artık artış gornlmuyor. • Toplu ı$ sozleşmesi görnşmeferi eodi- şe verid. • Sınai yaanmlarda durgonlıık deram etmekte • ttiuüat ve butce açıklan hızia artıyor Memduh Hacıoğlu, ekonomıyle ılgılı bu değerlendırmesını yaptıktan sonra Merkez Bankası'nm uyguladığı para programı üze- nnde durdu Uygulanan bu para polıtıka- sının sadece bellı bır kesıme servıs verdı- ğını savunan Hacıoğlu şöyle konuştu "DövjziD fiyatı ile TL'nıo fiyatı arasın- d* fark buJuıduraıak dovize yapümış bır dolaylı modahaJedır. Merkez Bankası do- viz gırışını guvence alüna almak ıçın bu farkı kapatmamaktadır. Kaoıınızca dovi- zin fiyatı ıle TL'nın fiyatı arasındakı fark mutlak surette acilen kapatılmalıdır. Bu- nun da ıkı yolu vardır Ya dovize olan ge- tiri donya fiyatlanna eşitlenir veya TL fa- izlen bu fark) kapatarak kadar aşağı çe- kilır. Karar ekonomıyi yonetenlerindır." Uygulanan kur polmkasının ıthalatı kö- nıkledığım ve kur makasından genelde ufak bır kesımın yararlandığım belırten Memduh Hacıoğlu "Bunun faturasını dev- lct ve topİDtaun buynk bir kesimi ödemektedir" dedı. Kur polıtıkasının, ıt- halatı öngörukmn ustünde köruklediğme ve dış ödemder dengesınm 1990 yüı sonun- da önemlı mıktarda açık vereceğmın sın- yallennı verdığme ışaret eden Memduh Ha- cıoğlu sözlennı şöyle tamamladı "Kısa vadede tesis edilmış ekonoınık is- tikrann kalıa olmasını sağlamak için or- ta ve Bzun vaddı kantrlı tedbırlenn ahn- ması şartür. Buniar, mutiak surette toplu- mun tnm keamlennce kabul gormesı ve üuuçla uygulanması gereklı tedbırlerdir. Ekonomıde mucızeler devrı artık bıtmiş- tir. Ekonomıde başan, sabır, karariıhk, iyi hesap ve topiumun katılımıyla sağlanır. Ekonomik buyume para poutikalartyla para politikalan sadece ekono- mide isükrar sağlamak için uyguiamr. Ger- çek buyume venmlüıgin, tasamıf ve yatı- nmJann artnnlması ıle sağlanır. Bu neden- le rafa kaldınlan orta ve uzun vadelı yatı- nm, lasarruf, venmlılık ve ıstıhdam poli- Iıkalarını >iLn 2. yansından ıtıbaren Tur- kıye'nın gunderaıne alma zorundatız. Biz sanayıcıler para polıtıkalanm izlemekten yorulduk Kendi ı>ı bıldıgunız ışımızi ya- pacak zamanı başka meselderie meşgtd et- meyelim." Yumurtafıyatlarında artış durdu Ucuzluğa karşı îhracat EStN SUNGUR Yurt ıçmde yumurta fîyatlann- dakı artış duraklayınca, yumurta üretıcılerı ıhracata yönelmeye ka- rar verdı Yumurta Ureüalen Der- neğı Başkanı Nun Sözmen, Uye- lerden üretımlenmn bır bölümü- nu buzhaneye koymalannı ıstedık- lerım belırterek "EyluJ ayında Irak'a mal gonderebümemız ıçın stoklannuzı arttınyonız" dedı Turkıye'dekı tüketımın çok az olması nedemyle fazla yumurta üretımımn fîyatları düşürduğunu anlatan Sözmen, Oretıcımn sureklı ıstıkrarsız olan ıç pazardan zarar görmemesı ıçın ıhracatın şart ol- uuğunu vurguladı "Geçen yıl Irak'a 11 mılyon adet yumurta satmı^uk. Bu ibracat hera dovız kazandırnus bem de ıçendekı faz- lalıgı emdigj ıçın fıyatlar ureücı- nin yozunu guldurmuştn" dıyen Sdzmen, bu yılın eylui ayında da aym ülkeye ıhracat yapılacağını bıldırdı Sözmen şöyle konuştu "Geçen vükı ıhracan Keskınog- RJ ik Albn Tavuk yapmışb. Bu yıl- kini kim yapar bilemiyorum, ama Yumurta Ureticileri Derneği Başkanı Nuri Sözmen, bayram sonrası yumurta fîyatlarındaki artışın durması nedeniyle, ihracata yonelmeyi duşunduklerini bildirdi. gecen yılın nzermde mal sataca- gımızı umnvoraz. Ibracal için bu- tnn uyelenmızı uyardık, bolgeler- dekı buzhanelere yumurta koyma- ianm ıstedık. Stok tamamlamnca bu mallan ıhracatçı fırmaya dev- redecegız," Sovyetler Bu-uğı'ne de doğalgaz karşılığı yumurta satmak ıstedık- lerını anlatan Yumurta Üreücıle- n Derneği Başkanı Nun Sözmen, bükumetın bu konuda gmşunde bulunması gerektığını vurguladı Ihracatın ıçendekı fiyat ıstıkrarı- nı sağlayacağını vurgulayan Söz Yumurtanın zam takvimi Tartı 2151990 Estiau 134 00 28 5 1990 (Borsa) 139 05 461990 1161990 18 6 1990 25 61990 2 71990 9 71990 16 71990 23 7 1990 144 20 149 35 154 50 159 65 164 80 166 86 - 172 01 172 01 Sû-er 169 95 17510 175 10 men, "Biz fiyatlan dengede tmt- mak ıçıo borsa kurduk, ama bor- sa>a katılan uyelenmızın gucu bır noktaya kadar. Fazla ureum, az tuketim olunca fiyatlar nemem te- peuklak gıdryor. Bunu onlemenin yolu ıhracat" dıve konuştu Yumurta Uretıcılerı Derneği uyden arasında kunılan borsa ko- nusunda da bılgı veren Sözmen, borsanın eskı ana yumurta fıyat- larını 134 lıradan alıp, 28 mayıs- tan 23 temmuza kadar geçen sü- rede 172 lıraya çıkardığını hatır- lattı. Yumurtanın Üretım mahye- tının her geçen gtln arttığma ışa- ret eden Sözmen, en duşuk kalıte ıle en yüksek kalıte yumurtanın maiıyetının değıştığını, ortalama mahyetın 175 lıra olarak hesaplan- dığını belırterek, şunlan söyledı "L'reücı sureklı kayıpta. Bunu telafi etmek için yumurta fıyatla- nnın artraası gerekıyor. Borsayı kurduktan sonra her hafta ıstik- rarlı bır yukselme oldu. Ancak bayram tatılinden döaenknn el- lerinde bınken yumurtalan bır an- da pıvusaya surmelerı fiyatta son hafta duraklama yaratü. " Yumurta fıyatlarımn artışımn tüketıcıde büyük tepkı yarattığı- m söyleyen Nun Sözmen, üretıcı- den çok aracılardan kaynaklanan anışın yumurtada kılogram hesa- bı yapıldığmda önemlı ohnadığı- nın anlaşıldığını kaydettı Söz- men, "15 yumurta 1 kilogram eder. Yanı kilogram fiyatı 3 bin 750 lira edıvor. Besleyıd degeri duşunuldugunde bu para çok de- ğil. Etin 11 bın lıradan sauldığı duşunulurse aym besleyid deger- de olan yumurta ucuz bile sayıhr" dıye konuştu. Metaş'a Japon kredisi ANKARA (ANKA) — Dünya Bankası ve Japon Exımbank, Me- taş'a bır mılyon 885 1 bm dolar- lık enerjı sektörü uyum kredısı sağladı Kredı ıçın Türkıye Kalkın- ma Bankası aracılık edecek Kredınm yüzde 31'ı Dünya Ban- kası, yuzde 69*u da Japon Exun- bank tarafından karşılanacak. Kredının Japon Exımbank kısmı- na yüzde 5, Dunya Bankası kısmı- na ıse şarth ıstıkraz faızı artı yüz- de 0 5 oranıda faız uygulanacak Edımlen bılgıye göre ılgılı ku- ruluşlar tarafından Hazıne'ye ve- nlen kredı Türkıye Kalkırma Ban- kası aracüığıyla Metaş'a kullandı- rüacak Kredıyı TKB alacak ve Metaş'a kullandıracak TKBbuış- lem nedemyle kredı tutan üzenn- den yüzde 0 5 oranında garanti ve devır ücretı ödeyecek Ancak bu ücret daha sonra Metaş'a yansıtı- labılecek TKB Metaş'tan ayrıca yüzde 2 oranında aracı banka ko- mısyonu alacak. Kredının son kullanım tarıhı 30 Eylül 1990 oJarak belırlendı An cak Hazme yetkılden bu sürenm bır yıl daha uzatılabıleceğını bıl- dırdıler Kredı vadesımn ıse 8 yıl olabıleceğı açıklandı,, „. ,„, EKONOMI NOTLARI OSMAN ULAGAY Borsadan 'Uzaktakiler'a.. "Sen o şom ağızlılara bakma kardeşım, ne yapsan memnun edemezsın onları Baksana borsa nasıl yukselıyor Vailahı so- nunda ben de halka açılmaya karar verdım Mıllette para var bırader Baksana borsaya, baksana ıthal oto- mobıl satışlarına Kım alıyor bunları^ Bızım kıza da o spor Ja- pon arabalarından aldım bır tane Oyuncak gıbı vailahı, utan- masam ben de bınıp gezeceğım " ' Yoksulluk edebıyatındart bıktık artık kardeşım Bu gazeteler de yazacak başka bır şey yokmuş gıbı ha bıre bunu yazarlar Bunca lokantayı falan kım dolduruyor 9 " Bu gıbı lafları duyuyoruz, hatta zaman zaman okuyoruz Tür- kıye de yaşayan ınsanların bır kesımı ıçın böyle duşunmek, böy- le konuşmak mumkün herhalde Onlar kendi durumlarına ba- karak ulke adına mıllet adına halk adına hukum verebılıyoriar, ahkâm kesebılıyorlar Oysa Türkıye'de kaç kışı onların konumun- da 7 Kaç kışı onların ahkâm kesme rahatlığına sahıp? Ve gen ka- lanların durumu ne acaba? Amactm yoksulluk edebıyatı falan değıl PIAR'ın yaptığı 'Hayat Tarzları' araştırmasından bazı rakamlar aktararak bu sorulara yanıt aramaya çalışacağım PIAR'ın 20 yaşın üzerındekı Türkıye nüfusunu temsıl nıtelığ»- ne sahıp olduğunu varsaydığı 1899 kışılık bır örneğı kullanarak gerçekleştırdığı araştırmanın bulgularına gore Turkıye'de hısse senedı sahıbı olanların (ocak-şubat 1990 ıtıbanyla) oranı yüzde 2 6 Öncekı akşam konuştuğum önemlı bır bankanın sermaye pıyasasından sorumlu genel müdur yardımcısı, Istanbul Borsası'ndakı 'oyuncuların' sayısının en fazla 60-70 bın olduğu- nu söyledı PIAR'ın bulgularına gore Turkıye'de otomobıf sahıbı olanla- rın oranı (sanırım tıcarı araçlar da dahıl) yuzde 12 1 Gene PIAR'ın bulgularına gore Turkıye'de son bır ay ıçınde lokantaya gıdenlerın oranı yuzde 172 Bu verdığım oranlar zaten çok düşük, ama olaya Türkıye nü- fusunu ceşıth ozellıklerıne göre gruplara ayırarak baktığınızda daha da ılgınç bır tablo çıkıyor ortaya PIAR bu aynmı 'hayat tarzı dıye tanımladığı bır kategorıye göre yapmış ve Türkıye de başlıca beş grubun bulunduğunu sapta- mış Bunları da toplam nufustakı paylanyla klasıkfer (%24), ya- kınanlar (%17) yenılıkçıler (%10) gergınler (%25) ve uzaktakı- ler (%24) olarak adlandırmış Herhalde tartışmaya açık bır gruplandırma ve adlandırma, ama ben buna hıç gırmeden topiumun yaklaşık yansını oluşturduğu varsayılan son ıkı grupla, yanı Gergınler' ve Uzaktakıler'le ılgı- lı olarak araştırmada yer alan verılenn bır bölümünu aşağıda su- nuyorum fierıinttr üaktakitef (H25) (H24) Kadın oranı - Kentıı oranı 20-35 yaştakıler oranı Eğıtım duzeyı (ılkoku!) (orta) (yuksek) Aylık gelırı 300000 TL albnda Aylık gelırı 600000 TL altmda Evının sahıbı olan Renklı TVsı olan Telefonu olan Otomobılı olan Vadelı banka hesabı olan Htsse senedı olan Dındanm dıyen Kadın ortunmelı dıyen Tuvatet kâğıdı kullanan Gunluk gazete okuyan Kıtap okuyan (son yılda) Sınemaya gıden (son ayda) Lokantaya gıden (son ayda) %484 484 526 794 19.1 15 273 762 696 474 252 64 48 15 62 8 540 139 188 131 29 102 %690 42 0 336 90.1 9D 0.9 36.5 821 807. 312 14i 24 13 11 942 85.7 40 93 19 11 15 Buna karşriık PIAR'ın belırlemesıne gore topiumun yüzde 10'unu oluşturan ve 'yenıhkçıler dıye adlandırılan grupta yük- seköğrenım görenlerın oranı yuzde 23'ü, telefon sahıplennın ora- (Arkaa 17. Sayfada) TIALE EN ZOR ORTAMLARA GIREN.. VE GERİ GELEN HELİKOPTER. 25 yıldır en genis helikopter ailesini üreten ve bu alanda dünyanın 1 numaralı ihracatçısı ofan AEROSPATIALE. 18 değisik ülkeyle uluslararası bir isbirliğinde bulunarak erisilmez bir deneyim kazanmıstır. AEROSPATIALE yapımı tum askeri helikopterler, sîlahlı kuvvetlerin emniyet, güç ve etkisini pekistirecek niteliklere sahiptir, AEROSPATIALE SUPER PUMA, yeni bir devir baslatan. her acıdan üstün bir savas helikopteridir Basarılı operasyonfarın vazgeçilmez aracı SUPER PUMA, er ve malzemeleri olağanüstü bir guvenle ates böigelerine göturur, vegeri getirir. Hafif ağırlıktaki kompozit maddelerle üretiten AEROSPATIALE helikopterleri, daha fazla yuk ve daha cok siiah tastmaya efverislidir. Tüm helikopterler, uzmanlık. mühendislik. üretim teknikleri, teknolojik uyum ve donatım konularmda uluslararası sanayi standartlarının üstündedir. 70ten faıfa üfke, p«rformansfarına Inanmaktadır. AEROSPATtALE helikopterferi, savunma politikalarınm gereksinimJerine, rekafaetin sağlaysmıyacağf bir bütunlük ve öütçeyie cevap vermektedir. SUPER PUMA, olabitecek en kötü savas durumları dusünuter«k üretifmis. tastdığı in«an!arı en zor kcsu'larda »coruyan rnükemme? bir makinadtr. • • aerospatfale A E R O S P A S Y A L AEROSPATIAIE: UST DUZEY HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJISÎ