25 Kasım 2024 Pazartesi English Abone Ol Giriş Yap

Katalog

Aylar
Günler
Sayfalar
CUMHURİYET/6 DİZİ-RÖPORTAJ 27 TEMMUZ 1990 Dik açılı üçgeni daireyeyerleştiren 'Miletli Thales', 'Kaç para kazandın' sorusu üzerine harekete geçer Thales zeytincîlikten iyikazandı— 3 — Ege kıyılanndaki eski kentler, bakış uzak- hğı içinde olmasa bile oldukça yakındırlar bir- birlerine. 12 koloniden oluşan tyon kentleri belki de Ege'nin ayakta durraasını sağhyor, de- sem "abartma" sayar mısınız? Deniz ve kara kültürünü oluşturan bu yerleşmeler itibanmıza' güç katıyorlar, dersem, bu kez de kızar mısınız? Aynntısına girmeden, örneğin, daha yuka- nlardaki ve aşağılardaki eski kentleri sayma- dan Efes Ue Didim arasına bir göz atsak yeter. Efes ile Didim (Didyraa) arası sanırım 115 büemedinız 120 kitometre. Bu 120 kilometre- lik kıyı şeridinde toplam 46 bin kişilik dört tiyatronun yer aldığıru, söylersem ne dersiniz? Şenliklerin, şölenlerin, konserlerin, oyun- lann ve yasal tartışmalann yapıldığı bu tiyat- rolar doğaya saygüı bir mimarinin de ürü- nüyduler. Kuşkusuz 'itibar' yalnızca bunJardan oluş- muyor. Ama bir ölçüyü de simgeliyor. Bir şen- lik yapüırken çayıra yayılmıyor kimse. Bu denli yakın kentlerin o dönemlerdeki nü- fusunun azlığını da düşunelim. Kimse bin ki- şilik bir halk için yirmi bin kişilik yer ayırmaz. Çevreden gelenler, komşu kentlerin izleyicileri dışında yapıların kullanılması da bir organi- zasyon işi. Yağmurun, suyun, esintinin de he- sabı var. Bu mezan açan... Karşılaştırmaya girmek istemiyor carum. Arada bir Heredot'a bakmak iyi geliyor. Hatta Homeros'a. Heredot M.ö. 5. yüzyılda- ki tarihi anlaarken efsandere, olaylara yer ver- diği gjbi toplumun yapısım veren örneİderi de kaleme almış. Heredot'tan bir alıntı... Pek ilgisi yok belki Babil Kraliçesi Nitok- ris'in bizimle. Ama öyküsü güzel. "Kentin en işlek kapısının ustune nstlayan sahanlıkta bir açtk hava mezan yapürttı ve bu anıtın üzerine bir yazı kazdırtü, yazıda şöyle deniyordu: 'Babil'de benden sonra gelecek krallardan biri darda kalırsa, bu mezan aç- ' nn ve içindeki hazineden istedigi kadannı al- , sın: ama korusun kendini, gerçekten darda kalmış degilse sakın açmasın; çünkü haynnı gönneyecektir!.. Kimse doknmnadı bu mezara, ta yıllar ge- çip de Dardos isbasına geçene kadar; hem bu kapıyı kallanmadan böyle bırakmak, hem de dinİB aitında bir hazine dururken bundan ya- rarlaıımamak Dareios'a pek saçtna gönindü. (Bu kapıdan geçikroezdi. çünkü olünun altın- dan gecmek gerekiyordu). Mezan açü: Hazi- ne mazinc yok; yalnız bir ölü ve bir de yazıt: "Eger bu kadar para canlısı ve utamlacak ka- dar aç göriü olmasaydın ölülerin sıgındıkian yeri açmazdın." Pers Kralı Dareios'un halkı önünde neler ya- şadığını, halkın dilden dile bu olayı nasıl an- lattığını düşünün artık... Priene üzerinden Milet ve Didim'e giderken Önce Didim'i görmek istedim. Hem daha uza- ğından geriye dönmek kolay hem de anıtsal tapınağı daha etkileyiciydi. Hangi kitabı, der- giyi alırsanız alın ya da Didim ile ilgili hangi kartpostala bakarsanız bakın Didim'in Apol- lon Tapmagı gökyüztlnü hükmeder. 124 sütundan oluşan bu tapınak için sayı- sız yabancı gelir Didim'e. Apollon'un kimliğinin aynntısını söyleme- ye gerek yok. Söylencelerde en çok Apollon ve Dionysos yer tutar. Doğaya sağbklı bakma- nın, algılamanın, ışığın, aklın, sanatın güzel- liğidir Apollon; gücün soylu gûzelliğidir. Meandr motifi Ve gene kitaplara baktığunızda, erıtilmiş, basite indirgenmiş Meandr motifînin yanı sı- ra birçok çiçek motifînin üzerinden yivli bü- yük sütunlar gökyüzünü aralar. Bezemenin bu yalın anlatımı bir geleneğin ürttnüdür. örae- ğin gamalı haçı anımsatan Meandr motifıni çoğumuz yakın tarihin büyük yıkıcısı Hitler"in sımgesi ya da Nazi simgesi olarak biliriz. Sa- nat tarihi sözlüklerinde bu motif, kıvnla kıv- nla akan Menderesi simgelemektedir. Doğnı- İyonya'nın en büyük kentlerinden Milet'te yaşayan bir bilim adamıdır Thales. Geometri, matematik ve astronomi ile uğraşmaktadır. Bir gün halktan biri ona "Bu kadar bilgiliysen niye fakirsin" diye sorar. Thales, o yıl astronomi bilgisiyle zeytinin bol olacağını hesaplar. Çeyredeki bütün zeytin preslerıni kiralar ve çok para kazanır. Kendine soru soran Miletli yurttaşı çağırır: "Bilim adamı da çok para kazamr, ama amaç o değildir" der. 124 sütundan oluşan Apollon tapınağını görmek için ner yıl şayısız turist gelir Didim'e. İyon küitürünün bir tapınak kentidir Didim. Helen dünyasının ise üçüncü büyük tapınağıdır buradaki yapı. Söylencelerden en çok Apollon ve Dionysos yer tutar. Doğaya sağlıklı bakmanın, algılamanın, ışığın, aklın, sanatın güzelliğidir Apollon. DtDtM'DE GEZlNTt — 12 tyon kentinden biri oian Didim deki antik tapınak ve sütun kalınblan. dur da.. Ama Hititlerde de bu simge vardır ve "hayaon sembolü"dür. Düşleriniz izin verirse, korna sesleri ve sa- ucılann metalik sesinden kurtulabilirseniz, ya- kıcı güneşin aitında tapınağın gizemine vara- bilirsiniz. MÖ. 6. yüzyılda, îyon küitürünün bir tapınak kentidir Didim. Helen dünyasının ise üçüncü büyük tapınağıdır bugünku anıt- sal yapı. Söz konusu Apollon olunca, Didim çeşitli dönemlerde özenle korunmuştur. Roraa çağı- na kadar sürmüştür yapımı. Belki tek başına bu tapınak günümüz yöre halkımn kaJkınma dayanagıdır. öyle olsayd* ne iyi olurdu... Fotoğraflanna bakıyorurn gene. Dört bir yanını çevreleyen merdivenlere oturmuş yaş- lı, genç, güzel, çirkin ve alımhlar. Bir başka fotoğrafta, kaşlannı hafıfçe germiş, küskün ve alıngan Medusa başı. Dudaklan aralan- mış... Saçlar bukleli, boynunda bir düğüm var. Didim'e girdiğimizde tapınak uzaktan gö- rünüyordu. Sonra hızla geçtik yanından ve bir lokanla aramaya başladık. öğle saatiydi. Aç- lığımızı bastırmak istiyorduk. Yolun gittigi yer- lere kadar gittik. Didim neresi diye düşünür- ken kendimizi denizin kıyısında bulduk; • Daha doğrusu deniz demeyeyim de plajla- nn, Metaksa yıldızlan gibi yıldızlı otellerin, bunın buruna vilialann ortasında. HaritaJarda 'Didim plajı' diye kalın, mavi bir çizgiyle gösterilen bu kumluğa, yanılmı- yorsam Altın Kum' diyorlardı yerel halk. Ger- çekten altına hücum vardı. Binlerce kişi, bir zamanlann Florya'sını arumsatıyordu. Kumburgaz çağnşımı Girmediğimiz sokak ve yoi kalmadı. Bir ara inşaat alanlannın içine düştük, yeni villalar yapılıyordu. Kendimi iyileştirilmiş Kumbur- g'az'da sandım. Lokanta için cesaret gerekiyor- du. Karşımıza ya Apollon'dan esinlenilmiş otel ya da caddenin gürültüsü içinde kapalı me- kânb yerler çıkıyordu. Huyumuz kurusun! Aradıgunız, bir agaç ai- tında temiz örtülü bir masaydL Kurtuluşu ta- pınağa sığınmakta bulduk! Hemen karşısın- daki 'self-servis' bir yere konakladık. Arada cadde vardı ve caddenin bitiminde (yaya yolu bile bırakılmamış) tapınak baslıyordu. Telk çevrümiş tapınağın sınınnı nasıl belirledikle- rini bilemiyorum. Yıkılmış sütunlan, antik taj- lan demir kafesli teller yalıyordu. Ardı sıra gelen turist otobuslerinden konuk- lar da inince yemeklerin önünde uzun bir kuy- ruk oluştu. Doğrusu düşlerim bir balon gibi ufaldı, söndü. Başımı önüme egip, kızarmış biber, paüıcan, püre, peynir, çoban salata ve haydariden tertip 'ordövr'e yöneldim. Heredot'un Babil Kraliçesi Nitokris geçti gözümün önunden. Her birimiz Darius gibi meraklıydık ve bir an önce hazineyi talan et- meye calışıyorduk. Didim kentinin savurgan- üğı "uüuulacak kadar acgözlülügua" kanıtıy- dı... Azra Erhat'a sığındım bu kez. Didim'i an- latıyordu; Didim'i değil, Didyma'yı!.. "tonya'nın en büyük kenti Miletos'nn Didy- ma denUen yerde kurdngn Apollon tapınagı- na THdymeion' denirdi. tlkçağ yazarian bu adın kaynagıııı vermiyoriar; Idz tapınak ya da ikizler tapınağı anlamına gelen bn ad, iki do- ruklu bir dağdan >a da tann Apollon'un sev- digi ikizlerden gelmedir di>enler var. Oysa EHdym köku Yunanca degil, Anadolu'nun yer adlannın çogu gibi. Ydnan öncesi bir zaman- dan kalma olsa gerek. Nitekim Apol- lon'a, Apollon adı da Yunanca degil, onu Yu- nan dflinde bağlamak amacıyla yapılan bntiin apklamalar yetersizdir. Greklerin Anadolu- ya gdmesiııdcn önce tapıtınırdı herhakJe Didy- nu'da." GUnUmüzttn yazanna kulak asmayan ola- bilir. Bu kez sözü Strabon'a bırakıyorum: "Tk- pınagın etrafını çeviren kutsal alanının çevresi bir kasaba baBunı iskân edecek kadardır. Bu alanın iç ve dış tarafında nefis ve kutsal bir koruluk vardır ve bu alandaki diger kutsal yer- lerde de kehanel ocagı ve kült eşvalan bulu- nur. Tapınak, eski sanat >-apıtlanndan oluşan en pahab adak eşyalan Ue bezenmiştir." Son kez izliyonım Apollon Tapınağı'nı. Merdivenleri çıkıp sütunlann arasından geçi- yorum. Sağda ve solda iki dehliz var. Girer gjr- raez büyük bir serinük kuşatıyor. Eğimli bir yol. Yolun iki yanındaki duvann dibinde dar bir kanal, yolu izliyor. Yagmurun suyunu yo- la tasırmamak için olmalı... Delfili kâhin Didimli kâhinlerden biri kadınmış. Elinde asası Ue oturmuş. Kehânette bulunmadan önce tapınakta üç gün oruç tutarmış. Bir gün Lid- ya Krah Krezüs, Didimli, Delfli, bugün bili- nemeyen üçüncü bir kâhini sınamış. "Bflin ba- kalım ben ne yapıyorum" derniş. Delfli bılmiş yalnızca. Kral, Didimli kâhin dostu olduğu için kızmamış, gönlünü alıp armağanlar gOn- dermis. Tepesi atıp böylesine sanava çekenler de var. Tapınaktan çıkarken kartpostallar ve kitap- larda tüm görkemi ile küskünlügünü, kuşku- sunu sunan Medusa başına gördüm. öyle kı- yıda duruyordu yere düşmüş bir taş gibi. Strabon'un "_ bir kasaba halkını iskân ede- cek kadar" çevresinin büyük olduğu yerler bu- gün ören yeri olmalı. Oysa anayol olmus çev- resi. Pansiyon ve lokantalarla bir işlev kazan- dırılmış!.. Anlaşılan o ki Apollon Tapınağı ve çevresi demir kafesinde bugün. Bize de yol göründü demektir. Baktıkça hüznün basmaması için. Didim'den 22 kilometre uzakhkta Milet. Ar- tık biliyorum Milet'in, sıcağm içinde serinlik olduğunu. Hiç yoksa çevresinde yapılaşma yok. Üstelik bizi lafa da tutacak nice bilge ki- şiler var Milet'te. Taframı aldıracaklanm ise hiç sanmam... tki üç çay bahçesi. Akan su ve birkaç ağaç. Kovboy kasabalannın girişine benziyor Milet. Arabayı serinliğe çekip, hemen elimizi yüzü- rnüzu yıkıyoruz. Sonra da bara girip bir tek atamıyoruz ama keyifle kahvemizi, soğuk su- yumuzu içiyoruz. Kızım, ıslatılmış şapkasıyla Milet tiyatro- suna bakıp "Gezecek miyiz baba" diyor. Be- nim de pilim bitmiş. Zaten Milet'in tümünü gezmek olanaksız. Ama kent plancısı Hippo- damos'un kenti burası. "Hadi bakahm" de- yip, 'hedefe* doğru hareket ediyoruz!.. Milet için o denli şeyler yazılmış ki. Birçok bilge kişinin, ustanın Miletli olması bunun ne- deni sanırım. \kn boyunca bize eşlik eden Strabon'a bırakalım Milet'in unlü kişilerini. Ne de olsa iki bin yüz yıl öncesinin anlatıcısı. En yakın tanık o sayılır!.. "MUetos'ta nnlü kişüer yetişmiştir. Dtinya- nın yedi bilge kişisinden biri olan, Greklerde matematik ve doga frisefesini başlatan Tha- les ve öğrenctai Anaksimandros ve bunun ög- rencsi Anaksimenes ve Historia yazan Heka- laios ve benim zamanımda yaşayan ve Büyük Pompeius'Bn önünde aşın şekÛde serbestce konuşrugundan beri sürgfnde kalan natip Aiskbines de bunlar arasındadır." Strabon'un Thales'le ilgili duşüncelerini bi- raz daha açalım. Anadolunun bu bilge kişisi M.ö. 585'te (tarih, 28 mayıs'a rasthyor) güneş tutulmasım tam bir yıl öncesinden hesaplar. Bu bilimsel saptama daha sonra tslam dün- yasında Araplan, tranhları ve Türkleri etki- İer. Avmpa'da ise ancak Rönesans çağında, daha sonraları da 19. ve 20. yüzyılda bilimin temelini oluşturur. Thales para kazanıyor Gene bu çağda, dik açılı bir üçgeni daireye yerleştiren Ûk kişidir Thales. Eh, bunca nitelikleri olan bilge kişi Thales'- in halktan da ilgi görmesi gerekir. Görür de... Ne var ki gene de kuşku vardır. Biri gelir Tha- les'e, "Bu kadar akıllıysan niye fakirsin" der. "Zenginligin bdylesi kolay" diye yanıtlar Thales. Astronomi bilgisine dayanarak gele- cek yıl zeytinlerin çok bol olacağını lahmin eder. Çevrede ne kadar zeytin presi varsa ki- ralar. Gerçekten de bir yıl sonra zeytin çok bol olur. Dallar salkım-saçak zeytin doludur. Zey- tinyağı çıkarmak için herkes Thales'e geür çok para kazanır. Kendine soru soran Miletli yurt- taşı çağınr Thales. "Bilim adamı da para ka- zanabilir ama asü amaç o değildir" der yurt- taşına. Thales gûnümüzde yaşasaydı, ne çok k aynı soruyu sorardı. Yasamm tek gerçeği "pa- ra"nın olduğu gûnümüzde, ashnda çok tan- nlı bir düzeni yaşıyoruz. Tek tannya inanıyo- ruz ama gerçek inandıklarımız çoktannh bir özelliği var; savaş sırasında limanm girişini güsüzlük Tanrısı, Kıro Tannsı, Beton Tannsı, Bilgisizhk Tannsı!.. Çoktannlı düzenin baş tannsı Zeus'un yerini bizde de "Çıkar Tannsı" alırdı. Ve bu nedenle Thales'e söyleyecek er- demli hiçbir sözümüz olamazdı belki. Eskinin bir liman kenti Milet. tki arslan heykelinin koruduğu Aslanlar körfezinin bir özelliği var; Savaş sırasında limanm girişini zincirle kapamak... Aynı mimann eli Tiyatroyu yakıcı güneş aitında dolaşmak ol- dukça güç. Ama öylesine çıkış yollan var ki şaşınyor insan. Tiyatronun ortadaki eksenin- den asağıya inen görkemli merdivenlerine var- dığımızda güneşin sıcağına aidırmayan bir . esintiyle karşılaşıyoruz. Bu, rutubetten değil. Hava akırnının hesaplanmasından. Mimar olarak kim mi çıkıyor karşımıza? Daha önce Priene'de sözünü ettiğimiz kent plancısı Hippodamos. Pers akınlanndan tah- rip olan MUet kentinin toparlanma işini Hip- pödamos'a ventuşler. O da doğduğu kenti ye- niden planlamış. İki bin beş yüz yıl sonra yakıcı güneşin ai- tında bize kendini anımsatan ve serinliği ge- tiren Hippodamos'tu. Milet grevi Tiyatronun batı tarafındaki merdivenin üs- tünde bir yazıt var. Milet'teki işçiler esir de- ğilmiş. Tiyatroyu yaparken kazan kaldırmış- lar. Işten hoşnut olmadıklannı söylemişler. Hakem olarak kâhine gitmişleı. Kâhinin ka- ran: "Yapım tekniğini iyi kuilanın. Zora düş- tügünüzde bir uzmana basvnrun. Atbena Tann Herakies'e adakta Bulunan (Kâhin L . arada tapınakları da boşlamıyor). İsi ekono- mik olarak size öğreteni bulnn." Kehanetlerini şür yoluyla söyleme gelene- ğinin olduğu bu çağda, böylesine bir olayın tiyatronun bir taşına yazılması da keyif verici değil mi? Geleceğin toplumlanna bir kanıt... Biraz geriye gidelim. Milet'i alan Persler'in kenti yakıp yıkması şair Phrynikhos'u çok et- kiler. "Miletos'un Darieios tarafmdan zaptı" adlı bir trajedi yazar. Heredot bu olayı şöyle anlatıyor: "... Miletos'un düşüşünu anlatan dramı oynabrken bürun tiyatro gözyaşlanna N>gulmus, halka boyle büyuk ve ulusal bir aa- yı hadrlatta|ı için bin drahmi para cezasına carpbnlnus ve dramın oynablması yasak edil* mistir." Belki pek ilgisi yok ama Perslerle ilgili He- redot'tan bir alıntı daha yapmakta yarar var. Biz, okuduğumuz tarih kitaplarında toplum- lann yapısım pek bilmeyiz. Yazılan tarihlerin kunıluğu da bu nedenle ürkütur bizi. Irmağa saygı Perslerin göreneklerinden bir not: "Bir akarsuya işemek, tükürroek, elini yıkamak, hiç yapmadıklan şeylerdir ve başkalannın yapma- sına da katlanamazlar, zira ınnağa en büyük saygıyı beskrier." Oysa biz akan şeye dayanamayız! Sulann ötesinde maharetlerimiz de vardır. Ege"de karşüasmadım hiç. Ama Istanbul so- kaklanndaki 'tükrük yanşlan'nda fena sayıl- mayız!.. lskender'in Perslerden ahp Miletlilere arma- ğan ettiği kentten ayrılırken sözünü edemedi- ğimiz çok şeyi de ardımızda bıraktık. Tiyatr^ vapısının pek uzağında olmayan, Agora'r yakırundaki etkileyici tlyas Bey Cami gibi. Menteşoğlu tlyas Bey'in ayrtntı dolu taş usta- lığı ayn bir konu. Satyricon'a, Boccaccio'ya kaynakhk eden Miletoslu yazar Aristeides'in erotik öykülerin de dilerseniz anlatmayahm!.. Yarın: Efes gizleri SSK süper emekli nıaaşları(320KATSAYIYA GÖRE VE225.000 TL. SOSYAL YARDIMZAMMIİÇİNDE) 8. DERECE 9. DERECE 10. DERECE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10 KADO1E KADEME KAOEME KADEME KADOK KAOEME KADBC KAOEHE KADEME KADEHE COSTESSE 2700 2750 2800 28S0 2900 2950 3000 3050 3100 3150 G0STEKE PRIK »YLU EMEKLİ EMEKLİ EMEKLİ EMEKlt EHEKL1 E K K U «EKLI EMEKLl EMEKLİ EHEKL1 Pllft MLIK SUHU OBANI ATLICI ATLISI »TLİGI ATLlfil «TL1GI ATL1GI ATL1GI AYL1SI ATLIGI ATLIC1 GUNU 0SAM[ I. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. İC 1. 2. 3, 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10 KADEHE KAOEHE KADEME KADEHE KADENE KADEHE KAOEHE KADEME KADENE KADEME KADEHE KADEME KADENE kADEHE KADEME KADENE KADEME KADENE KADEME KADEME 2200 2250 2300 2350 2400 2450 2500 2550 2600 2650 GOSTERSE 170Û ;750 1800 1850 19Û0 ISSO 2000 2050 2100 2150 EHEKLI EKEKLI EMEKLİ EKEKL1 EMEKLl ENEKL1 EHEKL1 EMEKLİ . EMEKLl EHEKLI PR>N *YL1K EKEKL1 EMaLI EMEKLl EHEKLI EMEKLİ EMEKLl EHEKLI EMEKLl EMEKLl ENEKL! AIL1G1 ATL1GI AUICI ATL1G1 AJLld ATLIE1 ATLIG1 ATL1GI ATLIGI ATLIGI GUNU 0RANI AUIG1 AYL1Ûİ AYLIGI AYL1ÎI AYLIG1 ATLIGI ATLIGI ATLIGI ATLIGI ATLIG1 5000 5240 5460 5720 5960 6200 6440 6660 6920 7160 7400 7640 7680 8120 6360 8600 8840 9080 9320 9560 1 9600 10040 1 10280 1 10520 1 10760 1 11000 1 11240 1 11*80 1 11720 1 11960 1 12200 1 12440 1 12680 1 12920 1 13160 1 13400 1 * 50 « 51 1 52 1 53 I 54 1 55 1 56 1 57 l 56 1 59 1 60 1 61 1 62 1 63 1 64 1 65 1 66 l 67 1 68 1 69 1 70 l 71 1 72 73 l 74 i 75 76 77 79 79 1 80 81 82 83 84 85 657000 665640 674280 682920 691560 700200 708840 717480 726120 734760 743400 752040 760680 769320 777960 7 8660G 795140 803680 812520 621160 628800 638440 847080 855720- 864360 873000 681640 890280 698920 907560 916200 924840 933480 942120 950760 959400 665000 673800 682600 691400 700200 709000 717800 726600 735400 744200 753000 761800 770600 779400 788200 797000 805600 314600 823400 832200 641000 8*.9600 858600 867400 876200 865000 893600 902600 911400 920200 929000 937800 946600 955400 96*200 973000 673000 681960 690920 699880 708840 717800 726760 735720 744680 753640 762600 771560 780520 739480 793440 807400 616360 825320 834280 843240 852200 361160 870120 879080 883040 897000 905960 914920 923880 932840 941300 950760 »59720 968680 977640 986600 681000 690120 699240 708360 717480 726600 735720 744840 753960 763080 772200 781320 790440 799560 808630 817800 826920 836040 845160 854280 863400 872520 881640 890760 899660 909000 918120 927240 936360 945460 954600 963720 972840 981960 991060 1000200 669000 698260 707560 716640 726120 735*00 7*4680 753960 763240 772520 781800 791060 800360 8096*0 a 1992.0 3X8200 837460 646760 856040 865320 874600 883880 893160 902440 911720 921000 930280 939560 946640 958120 967400 976680 9SS960 995240 100*520 1013800 697000 706440 715880 725320 • 734760 744200 753640 763080 772520 761960 791400 800840 810260 819720 829160 638600 648040 857*30 866920 876360 885800 695240 904680 914120 923560 933000 942440 951880 961320 970760 980200 969640 999080 1008520 1017960 1027400 705000 714600 724200 733600 743400 753000 762600 772200 761600 791400 801000 810600 820200 829800 839*00 8*9000 358600 868200 677800 867400 897000 906600 916200 925800 935400 945000 954600 96*200 973600 963400 993000 1002600 1012200 1021800 1031400 1041000 713000 722760 732520 742280 752040 761800 771560 731320 791060 800840 610600 820360 830120 339380 3*96*0 859*00 869160 878920 888680 898440 908200 917960 927720 937480 9472*0 957000 966760 S76520 966280 9960*0 1005800 1015560 1025320 1035080 10443*0 1054600 721000 730920 740640 750760 760680 770600 780520 790440 800360 810280 820200 830120 640040 6^9960 359380 869800 879720 889640 899560 909480 919400 929320 939240 949160 959060 969000 978920 968640 998760 1008680 1018600 1C2852C 1038440 1048360 1058130 1068200 729000 739060 749160 759240 769320 779400 789480 799560 609640 619720 829600 839860 349960 3600*0 870120 880200 890280 900360 910440 920520 930600 9*0680 950760 960840 970920 961000 991080 1001160 1011240 1021320 1031400 10*1*80 1051560 1061640 1071720 1081600 5000 1 5240 I 5480 1 5720 1 5960 < 6200 1 6440 1 6660 1 6920 1 7160 1 7400 1 7640 1 7880 1 8120 1 8360 1 6600 1 6840 9080 ! 9320 9560 1 9800 10040 10280 10520 10760 ' 11000 11240 11*80 11720 11960 12200 12**0 12680 12920 13160 13*00 50 51 52 53 54 55 156 57 58 59 60 l 61 l 62 1 63 64 65 1 66 ı 67 l 66 l 69 l 70 l 71 1 72 l 73 1 74 1 75 1 76 1 77 1 78 1 79 l 80 t eı 1 32 1 33 1 6* 1 35 577000 564040 591080 598120 605160 612200 619240 626280 633320 640360 647400 65*440 661480 668520 675560 682600 689640 696680 703720 710760 717800 72484C 731880 738920 7*5960 753000 7600*0 76708C 774120 781160 788200 7952*0 602280 809320 816360 813*00 585000 592200 599400 606600 613600 621000 628200 635400 642600 649800 657000 664200 671400 678600 685300 693000 700200 707400 714600 721800 729000 736200 7*3*00 750600 7576ÛO 765000 772200 779.00 786600 793800 301000 606200 315*00* 611600 âlâdOC S3'OÛO 593000 600360 607720 615080 622440 629800 637160 644520 651880 659240 666600 673960 681320 688680 6960*0 703*00 710760 718120 725480 7 323*0 740200 747560 75*920 762280 7696*0 777 ÛOÖ 76*360 791720 799030 606*40 813800 Ğ2116O 828520 3 3558j 8*31*0 650600 601000 608520 6160*0 623560 631080 638600 646120 653640 661160 663680 676200 683720 691240 698760 706280 713600 721320 728840 73636C 7*3880 7 51«0C •"5692G 756*40 77396C 781*30 •'89000 7İ6520 80«0«C 811560 819060 826600 83*120 841640 8*9160 856680 86*100 609000 616680 62*360 6320*0 639720 647400 655080 662760 670440 676120. 685300 693480 701160 706840 718520 724200 731860 739560 7*72*0 75*920 762600 770280 777960 7856*0 793320 301000 808680 816360 82.0.C 831720 839*00 8*7080 85*760 862**0 870110 677800 617000 624640 632680 640520 648360 656200 664040 671880 679720 687560 695400 7032*» 711080 718920 726760 73*600 7424*0 750280 756120 765960 773800 731540 789480 797320 805160 813000 820340 628680 836510 844360 852200 860040 367880 375720 383560 3)1400 625000 633000 641000 649000 657000 665000 673000 681000 689000 697 000 705000 •"13000 721000 •»29000 737000 745000 753000 761000 769000 777000 735000 793000 601000 309000 • 817000 825Û00 833000 6410OO 849000 657000 365000 673000 861000 889000 897000 905000 63300C 641160 649320 657460 665640 S73800 68196C 690120 698280 706440 714600 722760 730920 739080 7472.40 755400 763560 TM71G 779860 786040 796200 80*360 812520 810680 8288*0 637 JOû 845160 853320 661*30 369640 877800 885960 894120 902230 910*40 91*600 64100C 649320 657640 665960 674280 662600 590920 6992*0 V 707560 715860 72*200 732520 740840 749160 757480 765800 77412C 782**0 790760 799060 807*00 815720 82*040 332360 840680 6*9000 857320 365640 87396C 362280 690600 398910 907240 315560 913860 . 9322» 649000 657460 665960 674440 682920 691*00 699880 708360 716640 725320 733800 7422B0 750760 759240 767720 776200 784680 793160 8016*0 810120 818600 327060 835560 3**040 852520 361000 369*60 B77960 886**0 89*920 903*00 911880 320360 9288*0 937320 945800 5000 5240 5430 5720 5960 5200 64*0 6680 6920 7160 7400 7540 7880 3120 3360 8600 8340 9080 9320 9560 960C 10040 10280 10520 10760 11000 11240 11480 11720 11960 12200 12*40 12630 12920 i3it-; . 3*ûC 1 50 % 51 * 52 « 53 I 54 1 55 1 56 » 57 » 58 * 59 « 60 t 51 1 52 1 63 ı 6* 1 65 % 66 I 67 » 68 I 69 * 70 » 71 l 72 l 73 > 7. » 75 1 76 » 77 » 78 « 79 % 80 > 81 > 32 1 63 t d* k 55 . 497000 502440 507880 513320 518760 524200 5296*0 535080 5*0520 545960 55l«O0 5568*0 562280 567720 573160 578600 58*0*0 589*60 59*920 600360 f0580C 611240 616880 622120 627560 633000 638**0 6*3880 6*i32ü 65*780 660200 6656*0 67108ü 676520 6Cİİ6.. 505000 510600 51620C 521800 527400 533000 538600 54*200 549800 555400 561000 5Ö6600 572200 577800 58340C 5Î9OO0 534600 600200 605300 611400 617000 622600 623200 633800 639400 6*5000 6SO6O0 656200 661800 ÖÖ'*ÜÜ 673000 6 7 86ûû 66*200 DĞÛ6ÛC 6İ54İ1, ~..!0>/6 513000 518760 524510 530260 536040 541800 547560 553320 559080 564640 570600 576360 582120 587860 5936*0 599*00 605160 610920 616680 622440 62620C 633960 639720 645480 6512*0 657000 662760 668520 674230 0800*0 665800 691560 697320 "03060. 7İÖİ.0 7İ4Öw 521000 526920 5328*0 538760 544680 550600 556520 562440 568360 574260 580200 586120 592040 597960 603880 609800 615720 521640 627560 633*80 639*00 6*5320 6512*0 657160 663080 669000 67*920 Dtw6*0 636760 6*2660 696600 70*520 710**0 716360 illlou "İ3İC0 529000 535060 541160 547240 553320 559400 565480 571560 577640 583720 539800 595880 601960 606040 614120 620200 626280 632360 6384*0 644520 650600 656680 662760 668640 674S20 681000 687080 693160 699240 705320 711400 717480 723S60 "1İ6»C 735710 "*l80t. 537000 543240 549460 555720 561960 566200 574440 580660 586920 593160 599400 605640 611880 618120 624360 630600 636840 643080 6*9320 655560 661800 668040 67 4280 SBO520 666760 693000 6992*0 705*80 711720 717960 72*200 7304*0 736660 T.lili 7.9160 545000 551400 557800 564200 570600 577000 583400 539600 596200 602600 609000 615400 621800 628200 634600 641000 647400 653800 660200 666600 673OOÛ 679400 685800 692200 698600 7OSO00 711400 717800 724200 730600 737000 7*3400 749800 756;ÛO 762600 7 69GO0 553000 559560 566120 572680 579240 585800 592360 598920 605480 612040 618600 625160 631720 638280 644840 651400 657960 664520 671080 6^640 68420C 690760 697320 703860 710440. 717000 723560 "30120 736680 743240 749800 756360 762920 769*80 7760*0 732600 561000 567720 57*440 561160 587860 594600 601320 608040 614780 621480 628200 534920 641640 648360 555060 661800 668520 675240 381960 668680 695400 702120 708840 715560 722280 729000 735720 742440 749160 755880 762600 769320 776040 761760 "8S48Û 7 âö20ü 569000 575860 582760 589640 596520 603400 610280 617160 624040 630920 637800 644680 651560 658440 665320 672200 679080 685960 692840 699720 706600 713460 720360 727240 734120 741000 747880 754760 761640 766520 775*00 782280 789160 7960*0 802920 309300
Abone Ol Giriş Yap
Anasayfa Abonelik Paketleri Yayınlar Yardım İletişim English
x
Aşağıdaki yayınlardan bul
Tümünü seç
|
Tümünü temizle
Aşağıdaki tarih aralığında yayınlanmış makaleleri bul
Aşağıdaki yöntemler yoluyla kelimeleri içeren makaleleri bul
ve ve
ve ve
Temizle