Katalog

CUMHURİYET/12 EKONOMİ 23 HAZÎRAN 1990 DÖVİZ KURLARI 23 HAZİRA1 1990 Dövızin Cınsı 1 A60 Doları 1 B.AIman Markı 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şılıni 1 Belçika Frangı 1 Oanımarka Kronu 1 Fın Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hoilanda Florlni 1 Isveç Kronu 1 Isviçre Frangı 100 Italyan Lireti 1 Japon Yenı 1 Kuveyt Dınan 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali Dövız Ahş 2643.70 1575.13 2078.22 223.99 76 76 414.05 669.80 469.16 1400.49 435.32 1869.92 214.94 17.08 9041.39 4568.32 704.97 Dövız Satış 2649.00 1578.29 2082.38 224.44 76.92 414.88 671 14 47010 1403.30 436.19 1873.67 215.37 17.12 9059.51 4577.47 706.38 Efektif Ataş 2641.06 1573.55 2042.89 223.77 75 46 409.91 658.41 468.69 1399.09 430.97 1868.05 211.29 16.91 8887.69 4563.75 692.99 EfeKtıf Satış 2656.95 1583 02 2088 63 225.11 77.15 416.12 673.15 471.51 1407.51 437.50 1879.29 216.02 17.17 9086.69 4591.20 708.50 ÇAPRA2 KURLAR S 1.6783 B.AIman Markı $ 5.6349 Fransız Frangı $1.8876 Hoilanda Florini $ 1.4138 Isviçre Frangı $ 1229.97 Italyan Lireti $ 154.75 Japon Yeni $ 3.7501 S Arabistan Riyali £ 1.7279$ ALTIM 6ÛMÛŞ Cumhunyet Reşat 24 ayar aRm 22 ayar bilezik 900 ayar gümüş Vakiföank Artını Ziraat Altını M Bankas 1 Ons S Ahş 197 000 235.000 29.850 26.600 450 171 000 171.000 3484 TL İntHtenfc Ort Fam (%) Satış 200.000 245.000 29 950 29 400 475 172.500 172.500 349 9 58.2 SERBEST PİYASADA DÛVİZ ABD Dolan Batı Alman Markı sviçre Frangı HoHarKİa Florira Ingılız Sterlını Fransız Frangı 100 halyan Lıretı SARıyali AUş 2655 1574 1867 1397 4580 468 213 702 Satış 2660 1579 1872 1402 4630 473 216 707 Dövc int. ($) = 2647 'Sıcak para'ya önlemMerkez Bankası, kısa vadeli dış kredi kullanımını caydırıcı önlemler ahyor. Yurtdışında yerleşik kişi ve bankaların Türkiye'deki tüm mevduat hesapları disponibilite ve zorunlu karşılık kapsamına alınacak. Yılın ilk üç ayında 4.7 milyar dolarhk kısa vadeli dış kredi girişi olduğu, buna karşılık 3.9 milyar dolarhk geri ödeme yapıldığısaptandı. BİLAL ÇETtN B0RSADA İŞLEMLER 22HAZ.MM 1990 AkalTeteU AkçirafltD Aksa Alarko HoMıng Anadolu Cam Arçett Bnsj CMkk* GmaAl ÇeNkHaUt Çimsa C Elektnk DendiCam OevaHotfng DoOusan Oöktaş E Bası Yatınm Ege Bıracılık Ege Endûstn Ege GuDre Enka Holdıng Ercıyas Bıra EreghDC Fmansbank GenB$ Good Year Gûtıre fab Gûney Bıracılık Hetoş tata*n htema bmif DÇ bocam Kartonsan Kav Kepez EleMr* KoçHoMmg Koç Yatınm Kordsa Honıma Tar Köytaş Makma Takım Maret Manranstati] Men Santral Uetaş e P o M g Okjn Tekstl Olmuksa Otosan Peg Pnjfito Pınar Sut Pınar Ent Et Pııur Su PrnarUn Pımaş Polyton Rabak SabahYaymcıto SınMHoMng Sarkuysan Sıfaş Sötea Tam Sıgarta Tekstılbantr Teletaş TGarant 8 T ls Ban (B) T Iş Ban. (0 T Siemens T. $işe Cam T SmaiKB T. Demır Oftk Yasaş(BU) Yapı K Bank Yünsa Onc* » I Bugûnkû I BUQÛ-I<J ans kapn aı <fe* 91 yOteen 5800 4800 19000 38500 12000 15500 14250 13000 6700 7000 8000 8000 25000 5700 32000 16750 19000 56000 23500 8800 6600 87001 23500 10250 6800 13250 12750 2750 12500 12750 2350 22000 2050 22500 6000 27000 17250 17500 11250 6500 12000 28000 26500 5800 4700 7300 1650 3250 3000 5300 1900 5300 18500 14500 7500 975 2150 7600 5600 9400 7300 5400 22500 32500 17500 18000 8200 6700 17750 4550 18250 4700 35500 10500 5700 12000 54000 5800 5100 5800 4700 19000 37000 11750 15250 14000 13000 6900 7000 7900 8000 24000 5200 31500 16500 18750 57O0O 23000 8200 6400 8300 23000 10000 6600 13000 12750 2650 11750 12500 2200 21500 2000 22500 5900 26000 16750 17000 11000 6400 11500 27500 26500 5800 4400 7300 1550 3150 3100 5300 1700 5700 18250 14000 7300 950 2100 7000 5400 9800 7000 5300 23000 32000 17000 18000 8200 6700 17500 4500 18000 4500 35500 10750 5600 12000 5300 5600 5100 Bugünkü kapanış 6000 4750 19000 37000 11750 15500 14250! 13250 7000 70001 8000 8100 250O0 5200 32500 17000 18750 59000 23500 8400 6600 8500 23500 10500 6700 13250 12750 2700 12250 12750 2350 22500 2100 22500 6000 26000 17000 17250 11250 6600 11750 28500 27000 5900 4400 7400 1650 3200 3100 5600 1750 5900 18750 14750 7400 975 2150 7200 5500 9800 7300 5300 23000 32500 17250 18000 8400 6700 18250 4550 18250 4800 36000 11250 5600 12250 5400 5700 5400 6000 4700 19000 37000 11750 15500 14250 13000 7000 7000 8000 8100 25000 5200 32000 16750 18750 58000 23000 8200 6600 &30O 23000 •0000 6700 13250 12750 2700 11750 12750 2350 21500 2100 22500 6000 26000 17000 17000 11250 6500 11500 28000 27000 5600 4400 7400 1550 3150 3100 5600 1700 5700 18500 14500 7400 950 2150 7200 5500 7000 5300 23000 32000 17000 18000 8200 6700 18250 4550 18250 4800 36000 11250 5600 1200C 5300 5700 5300J Işiem mıktarı 19000 54359 400 950 2200 49185 64600 4500 77225 4600 72150 12000 90890 11600 23172 16900 1500 24441 6200 4400 40880 2200 1000 285700 10000 14000 3800 122500 7300 2200 460600 21000 67800 3700 87500 1000 6900 52750 27997 36977 12305- 10300 5700 16400 4400 10000 874400 30305 700 22100 6600 23400 6670 53600 13300 44400 15900 3700 3400 400 49800 23200 3400 4900 3400 2200 6600 500 15776 904650 2600 35720 2500 85396 8100 30550 '0600 202200 115340 En çok $âı ğ yapılanfiyort.fty 5900 4750 19000 37000 11750 15250 14250 13000 6900 7000 7900 8000 24500 5200 32000 16750 18750 58000 23000 8400 6500 8300 23500 10250 6700 13000 12750 2650 12000 12750 2300 2200 2000 22500 5900 26000 16750 17250 11000 6500 11500 28000 27000 5900 4400 7400 1600 3200 3100 5400 1750 5900 18250 14500 7400 950 2150 7000 5500 9800 7200 5300 23000 32000 17000 18000 8300 6700 17500 4500 18000 i 4600 36000 11000 5600 12000 5400 5600 5300 5922 4737 19000 37000 11750 15316 14178 13023 6940 7000 7943 8048 24558 5200 31947 16792 18750 57889 23017 8309 5520 8357 23400 10235 6668 13107 12750 2663 12028 12659 2267 21885 2020 22500 5914 26000 16852 17166 11082 6494 11536 28000 26796 5888 4400 7376 1606 3184 3100 5418 1746 5846 18467 14302 7396 951 2133 7087 5488 9800 7193 5300 23000 32173 17078 18000 8278 6700 17746 4500 18093 4627 35800 10937 5600 12049 5386 5635 5272 M«a alktan 4.7M.MS feaı haca* 29.l39.24I.4n b«D -***.. 3C29.K (DMfci: 3*39.09) $4df|M ayıs: 2274 YATIRIM FONLARI 22 HAZİRAN 1990 betmladı Ç*ı» Nriâ Iş Yatınm-1 Iş Yatınm-2 Iş Yatınm-3 İş Ystınm-4 iş Yalnnv6 interton-1 lnterfon-2 lıriKtfun-3 interfon-4 İkbsatYat-1 İkösat Yat-2 Ikteat Dolar Fon îküsat Mark Fon İkbsat Atılım Fon Garantı Yatmm-1 GaranO Yatınm-2 Garan* Yamm-3 Garanti YaünrrH» Esbank fon-1 EsbankFon-2 YKB\W Fonu YKBSektbr Fon YKBtfcse Fon YKB Kamu Fon YKB üWt Fon YKB Karma Fon YKBDövnFon YKB Kapıtal F. YKBAkM F Vakıf Fon-1 Vakıf Fon-2 Vakıf Fon-3 Vakıf Hçse Fon Vakıf Oûnya Fon Vakıf Forv6 Dışbann Mavı Fon Dtşbam Beyaz Fon Tütûn Fon Mitsuı Fon-1 Mitsuı Fon-2 Fınans Fon-1 Rnans Fon-2 Rnans Fön-3 Finans Fon-4 Ziraat Fbn-1 Ziraat Fon-2 Ziraat Fon-3 Ziraat Fon-4 Halk Fon-1 Halk Fon-2 Pamuk Fon Emlak Fon Impec Fon-1 lmpex Fon-2 Tobank Fon Sümer Fon OensFon Ege Fon Kalkınma Fon-1 Demır Fon Tanş Fon 110757 1403.89 09.1089 17.0130 040650 19.0&B7 14.1257 270259 07.0859 16.0957 100259 08.02B9 28.0259 11.1259 221057 10.0359 120230 30.0530 161157 311059 02.1187 07.0358 070358 070358 C70358 070358 02.0159 19.06.90 »0690 09.0558 240459 181089 22.0190 260330 140630 28.0658 1004.89 04.0758 15.0758 201059 2&0359 20.0789 18.1259 200330 091059 14.0230 14.0230 20.0630 01.1159 060190 02.0190 220130 020230 04 0590 280390 120230 160430 04.05.90 08.0590 0705.90 110690 10800 20000 10.000 1O00O 10.000 10661 9960 9959 11200 9754 9806 9.596 9590 10.000 9976 9731 1(1437 9336 10319 10.000 10.477 9785 9713 9795 9693 9528 9.294 10000 9542 10.000 48.279 9394 9574 10.000 10057 20558 11021 40.000 10.000 9346 93S6 10428 9358 10100 10.000 10.000 10000 11397 10357 10724 10000 10086 9962 10000 10405 10508 10000 10000 10006 10000 52119 35.712 13.815 11319 10.200 40073 34331 17311 16398 33366 28561 13419 13JT2 12396 40014 19183 12310 10055 40607 13365 38.406 30338 57.634 29.735 25510 30.227 14.246 10022 9J642 29320 77557 14.111 10794 10368 1Û054 27.204 35JB11 28340 108507 13328 17.960 15301 13006 10746 1&Û41 11483 11.764 10017 15.460 12 288 15540 12.214 10135 11591 10328 12.268 12151 10573 10578 10457 10123 52155 35642 13530 11331 10210 40119 34372 17.933 16418 34.079 28.665 13518 13039 12.416 40.044 19.195 12318 10069 40656 13355 36451 30373 56329 29769 25540 30262 14.266 10033 9653 29356 77343 14128 10688 11000 10023 27.228 35547 28375 108523 13342 17361 15320 13.021 10687 15:020 11.485 11779 10032 15.464 12 255 15555 12.225 10145 11905 10938 12 276 12.171 10586 10587 10459 10135 007 -020 011 010 010 011 012 012 012 033 036 074 025 016 007 -006 06 014 012 O07 012 012 054 011 012 0.12 014 0.11 011 012 011 0.12 038 029 031 009 0.10 012 011 011 0.12 012 Q12 055 0.14 002 013 015 003 027 O10 009 O10 012 0.09 007 016 012 009 002 012 ANKARA — Ekonomi yönetimindeki "sıcak para" tartışmalan yeni bir boyut kazandı. Kambiyo rejiminin serbestleşti- rilmesi, uygulanan kur ve faiz politikalan sonucu artak kısa vadeli borçlanmaya kar- şı yeni önlemler getiriliyor. Bugüne kadar kapsam dışı olan yurtdışındaki yerleşikle- rin Türkiye'de yapüklan baza döviz hesap- larını da munzam karşılık ve disponibilite kapsamına ahnacağı öğrenildi. Kısa vadeli dış kredi kullanımının cazibesi azaltılacak. Merkez Bankası'tıa göre, "Kısa vadeli borçlar şimdiiik herhangi bir (ehlike gös- termi>or." Merkez Bankası'ndaki 5,5 mil- yar dolara ulaşan net rezerv birikinünin kı- sa vadeli sermaye hareketlerinden doğabi- lecek olumsuzluklan karşılayabilecek dü- zeyin üstünde olduğu bildirildi. Edinilen bilgiye göre, 1989 yüının son çeyreğinden itibaren ekonomideki canlan- maya paralel olarak artan ithalat ve dış ti- caret açığının yanı sıra kısa vadeli serma- ye hareketleri yoluyla döviz girişi de hız ka- zandı. Bu geüsmede, uygulanan kur ve faiz politikalan sonucu çeşitli yollarla dışardan gelen dövizin, içerde Türk Lirası'na çev- rilip mevduat hesabı biçiminde tutulması- nın daha sonra da cari kur Ozerinden dö- vize çevrilerek dışan çıkanlmasının sağla- dığı yüksek getirinin önemli rolü olduğu belirtiliyor. Bu arada, yatınmcı ve ithalatçılar ara- smdan da TL kredisi yerine döviz kredisı kullanmak önemli bir avantaj sağbyor. Bu- gün Türkiye'de ticari kredilerin maliyeti ortalama yüzde 80 düzeyinde seyrederken, döviz kredisinin maliyeti ise, ortalama yuz- de 30'luk kur artışı olduğu bir ortamda yûzde 40 civannda kalıyor. Bu faiz avan- tajı da kısa vadeli dış kredi kullanımının çekiciliğini arttınyor. Merkez Bankası'run döviz mevduatları ve mevduat benzeri yatınmlann tümünûn Türk Lirası mevduata uygulanan disponi- bilete ve munzam karşılık oranında karşı- lık kapsamına alınması karannda olduğu bildirildi. Aynca, döviz kredisi kullanınun- daki ayncalığı kaldırmak için de bu tür kredilerden de Türk Lirası kredilerde ol- duğu gjbi kaynak kullanımı destekleme fo- nu kesintisi yapılmasının kararlaştınldığı öğrenildi. Kısa vadeli döviz hareketi Yapdan belirlemelere göre, kambiyo sis- temiyle ilgili 32 sayüı karar Türkiye'ye yö- nelik kısa vadeli sermaye hareketlerinde büyük bir canlüık yarattı. Özellikle bu yı- lın ilk üç aylık döneminde kısa vadeli borç ve mevduat biçiminde Türkiye'ye giren dö- viz miktannda geçen yıla göre yaklaşık yüzde 90 oranında bir artış olduğu gözlen- di. Edinilen bilgiye göre, ocak-mart döne- minde, 1,8 milyar dolan kısa vadeli kredi ve 2,9 milyar dolar da mevduat biçiminde olmak uzere Türkiye'ye toplam 4,7 milyar dolarhk sermaye girişi oldu. Söz konusu dönem içinde kısa vadeli hesaplardan ya- pılan geri ödemeler toplamı da 3,9 milyar dolara ulaştı. aradaki yaklaşık 775 milyon dolarhk fark da cari işlemde döviz denge- sinde aynı dönemde meydana gelen açıgın finansmanında kullanıldı. Ocak-mart döneminde gerçekleştirilen 4,7 milyar dolarhk kısa vadeli döviz giri- şinin 1,4 milyar dolannın baokalann sağ- ladıklan kısa vadeli dış kredileTden, 150 milyon dolan diğer şirket ve kuruluş.lann borçlanmalanndan, 220 milyon dolan da prefınansman kredilerinden oluştu. Ayn- ca, yurtdışı adresli kişi, şirket ve bankala- nn da aynı dönemde mevduat ve döviz de- po hesabı biçiminde Türkiye'ye 2,9 milyar dolar tutannda döviz sağladıklan belirlen- di. Ocak-mart döneminde kısa vadeli ser- maye hareketleri kaleminden yapılan geri ödemeler toplamının da 3,9 milyar dolan aştıgı görüldü. Söz konusu dönemde 1,3 milyar dolar tutannda kısa vadeli kredi ge- ri ödemesi yapıhrken, yurt dışında yerle- şiklerin mevduat hesaplannda da 2,6 mil- yar dolarhk geri ödeme yapıldığı belirlen- di. Geçen yıhn ilk üç ayında ise toplam kısa vadeli girişimler 2 milyar 456 milyon do- lar, geri ödemeleri 2 milyar 583 milyon do- lar olmuş ve kısa vadeli dış borç toplamı 37 milyon dolar azalmıştı. Bu yil ise kısa vadeli dış borç toplamında 775 milyon do- larhk bir artış oldu. Kocaeli birlik mitingi bugün ts-Sendika Servisi — Kocaeli bölgesindeki Türk-lş ve Hak-tş'e bağh sendikalarla, bağımsız sen- dikalann oluşturduğu "Kocaeli Seadikalar Birtigi" tarafından dü- zenlenen "Birlik ve Dayanışma Yürüyüş ve Mitingi" bugün Iz- mit'te gerçekleştiriliyor. Dün ya- pılan açıklamalarda tzmit dışında Istanbul, Ankara, Zonguldak, Bursa ve Sakarya'dan yoğun işçi kauhmı beklendiği Türk-lş üst yö- netimine de çağnda bulunulduğu halde mitinge katılıp katılmaya- caklanna ilişkin herhangi bir ya- nıt alınamadığı bildirildi. Düzen- leme komitesi üyesi ve Selüloz-lş Genel Başkanı Fikri Karakadılar yürüyüş ve mitingin 12 Eylül dö- neminden sonra yapılacak en bü- yük işçi mitingi olmasını bekledik- İerini, KocaeU'nin 110 bin işçisiy- le böyle bir eyleme hazır olduğu- nu belirtti. Karakadılar "Yüriiyüş ve mitingimize bütiın işçi arkada- lar eş ve cocuklanyla biriikte da- vetlidir. Işçimizin sesini iktidara doyuracagız" dedi. Bölgede yo- ğunlaşan işçi çıkartmalan, enflas- yon, artan işsizlik ve demokrasi- yi aksatan yasa hükümlerinin kı- nanacağı bildirilen raiting bugün ll.OO'de Baç Kavşağından, Anı- tpark'a kadar 1.5 kilometrelik yü- rüyüşle başlayacak. Izmit'ten Ahmet Kurt'un bildir- diğine göre Yargıtay 9. Hukuk Dairesi PAKMAYA'dan toplu söz- leşme görüşmeleri sırasmda 360 işçinin işten çıkartüma gerekçesi- ni hakh bulan tş Mahkemesi ka- rannı bozdu. Yargıtay'ın karar metninde şöyle denildi: "Daralı toplu iş sözleşmesinin getirecegi yükiin agııiığından söz ederek iş- yerini kapatbgını savunmuştur ki bn iş yerini kapatmak için yasal açıdaa bir gerekçe olaraaz. Sözu edilen sebep yasal açıdan himaye edilemez. Aksi düşünce toplu iş sözleşmesi prosednriinü işlemez hak getirir." • İslanbul Beykoz Hasır Resta- urant'ta Toleyis örgütlenmesinin ardından 10 arkadaşlannın işten çıkartılması üzerine iş bırakarak işyeri önünde beklemeye başlayan 70 işçinin eylemlerine açhk greviy- le devam ettikleri bildirildi. • Tes-lş Sendikası ile Su Servi- si Ticaret (SUSER) arasında sür- dürülen toplusözleşme görüşme- leri anlaşmayla sonuçlandı. 750 iş- çiyi kapsayan sözleşme uyannca ortalama brüt 360 bin lira olan üc- retler, birinci yü için en duşük brüt 1 milyon 200 bin, en yüksek 1 mil- yon 392 bin liraya yükseltildi. İkinci yıl zam oranı enflasyon ar- tı yüzde 10 olarak belirlendi. KISA KISA • Interbank'ta Merchant Banking'den sorumlu Genel Müdür Yardırncıhğı'na Orhan Arkan atandı. • Unilever tarafından üretilen Algida dondurmaları tstanbul'da satışa sunuluyor. Tamamen kompüterize bir ürün hattından üretilen dondurroalann satış ve dağıtımı da taşınabilir bilgisiyarlarla yapılıyor. • Elsa Elektronik Sanayii'nin 4 yeni anten yükselticisine TSE belgesi verildi. Firmanın Genel Müdürü Ateş Gulcügil, TV'den iyi sonuç alabilmek için birbirine uyum sağlayan anten ve yükseltici kullanmak gerektiğini belirtti. • Turyağ, otomatik çamaşır makinelerinde kullanılmak üzere Persil deterjanı üretmeye başladı. • Halk Sigorta, bu yıhn mayıs ayına kadar 1989 yüı toplam primine ulaştı. Geçen yıl 108.7 milyar lira toplayan şirket, 1990 yıhnın ilk 5 ayında bu rakama ulaştı. • Garanti Bankası'nm her yıl düzenlediği geleneksel müfettişler toplantısı 13-15 haziran tarihleri arasında Taksim Eresin Oteli'nde yapıldı. Toplantıda, uluslararası ekonomik konular ve bankacıhk sektörüyle ilgili gelişmeler tartışıldı. Demir-Çelikçilerbirleşiyor Devlet Bakanı Hüsamettin Örüç, Demir-Çelik sektörünün sorunlarının daha çabuk çözülebilmesi için Demir-Çelik Birliği kurulmasma karar verildiğini açıkladı. tZMtR (Cumhuriyet Ege Bürosu) — Türk- iye Demir-Çelik Birliği kuruluyor. Aliağa'da demir-celik sektoru temsilcileri ile yaptığı top- lantının ardından, sorunların daha çabuk çö- zumlenebilmesi için Demir-Çelik Birliği ku- rulması karan verildiğini açıklayan Devlat Ba- kanı Hüsamettin Örüç, gerek yurtdışından ge- len kahtesiz urünlerin gerekse iç piyasada stan- dart dışı üretimin önlenmesi için işbirliği ya- pılacağını açıkladı. Demir-çelik sektöründe özel ve kamu kesi- mi temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirilen topiantının büyük yararı olduğunu vurgula- yan Devlet Bakanı Hüsamettin örüç, Türki- ye'de Demir-Çelik Birliği kurma konusunda- ki girişimlerde gecikildiğini dile getirdi. Bu toplantüarın 2 ayda bir yinelenmesi karan alındığını belirten örüç, alman kararlar ko- nusunda şu bilgiyi verdi: "Türkiye'ye gerek ithalat yoluyla giren ge- rekse iç piyasada üretilen >e kalite yonunden islenmeyen düze>de olan urünlerin >akından izlenmesi gerektiği dile getirildi. TSE'ye uy- gun olmayan ürünler hem ureticiyi hem satı- yıcı rabatsız etmektedir. Aynca vatandaşlar için çok kötü sonuçlar doğuracaktır. Bu yüz- den özel sektör ve kamu olarak kontrolde iş- birligi yapma gorüşune vanldı. Kamu ile özel sektor arasıada oluşan bu sıcak diyalog da bundan sonra surdurulecek. Bu işbirliğinin sektönın geleceği açısından önem taşıdığı gö- rüşündeyiz." Devlet Bakanı Hüsamettin örüç, toplantı : da aynca antidamping ^sasına işlerlik kazan- dınlrnası ve uygulamanın daha pratik hak ge- tirilmesi konusunda da ortak karara vanldı- ğını açıkladı. Demir-çelik sanayicileri ise Devlet Bakanı Hüsamettin örüç*e sektörün içinde bulundu- ğu güç durumu anlattılar. Türkiye'de tüketi- min üzerinde gerçekleştirilen ürctim nedeniyle ihracatın zorunlu olduğunu, ancak dış piya- sa fiyatlarının çok düşük kalrnası nedeniyle teşviklerde yeni düzenlemeler yapıUnasının ge- rekliliğini vurgulayan sanayiciler, teşvikli it- halat teminatlannın çözülmesinin hızlandınl- ması, destekleme ve fıyat istikrar fonundan primlerin daha hizlı ödenmesini istediler. Demir-celik sektörunde yaşanan üreüm taz- lası, ihracatta karşılaşılan sorunların yanı sı- ra Doğu bloku ülkelerinden kalitesiz ürün it- halatının ciddi sorunlara yol açtığını belirten sanayiciler, birçok fabrikannı bu yüzden sıkın- tıya düştüğünü dile getirdiler. Zorunlu tasarruf tebKği yayımlandı ANKARA (ANKA) — Tasar- ruf teşvik hesabında iki yıl parası birikenlere nemanın üçte biri 2 temmuzdan itibaren ödenecek. 100 kişiden fazla personel çalışan yerlerde nema ödemelerini kunı- İuş, 100'den az personel çahşan yerlerde ise Ziraat Bankası yapa- cak. Yüksek Planlama Kurulu (YPK) tarafından hazırlanan "Çahşanların tasarnıfa teşvik edümesi ve bu tasarruflann değer- lendirilmesine dair kanun hakkın- daki tebliğ" dunkü Resmi Gaze- te"de yayımlandı. Tebliğde işyerleri tarafmdan Zi- raat Bankası'na gönderilen bildir- gelerin uzun bir süreye yayüması- nın ödemelerin gecikmesine neden olabileceği belirtflerek tasarruf teşvik hesaplannda aralıksız iki yıl süre ile biriken paralann neması- nın üçte birinin isteyen tasarruf sahibine odeneceği karara bağlan- dı. Tebliğe göre tas&rruf kesintisi yapılan çahşanlann sayısı 100'den Tazla olan yerlerde, personele ne- ma ödemeleri o işyeri tarafından yapılacak. tşyerleri, Ziraat Banka- sı'ndan tahsil edecekleri parayı, çahşanlanna tasarruf neması ola- rak ödeyecekler. Ancak, banka şu- besinin gerekli gördüğü halkrde nema ödemeleri bankaca yapıla- cak. Tebliğe göre tasarruf sahibi, son iki yıl içinde çeşitli işyerlerinde ça- hşmış ve adına birden fazla işyeri tarafmdan para yatınlmış ve işyer- lerinden alacağı kartlar ve doldu- rulmuş formiarla yine Ziraat Ban- kası'na başvuracak. Tebliğde yer alan diğeT husus- lara göre ise tasarruf kartı alma- mış olanlara hiçbir ödeme yapü- mayacak aynı kişi için her yıl yal- nız bir defa form düzenlenebile- cek. \4ınhş beyan ve yanlış form dolduran işyerlerinin yol açacağı zararlar ise o işyerlerinden tahsil edilecek. Tebliğ 2 temmuzdan itibaren yürürlüğe giriyor. ÖZAL DİPLOMA VERİYOR — Cumhurbaşkanı, Istanbul Üniversitesi İşletme tktisadı Enstitü- sü'nün başanlı mezunlanna diploma verdi. Enstitü, Turgut Özal'ın torene katılabilmesi için ders programını erken bitirdi. (Fotoğraf: Flgen Atalay) Cumhurbaşkanı Turgut Özat ^Kaçakçıyı îhracatçı yaptıırf Haber Merkezi — Cumhurbaşkanı lurgnt Özal, Turkiye'nin 1950"li yıllara oranla çok farklı bir ko- numda olduğunu, ihracatımn yüide 80'ini sanayi ürünlerinin oluşturduğunu belirterek "eski kacakçılann" kendi izniyle birer ihracatçı olduk- larını, bunun da gelişmeye katkı sağladığını söy- ledi. Cumhurbaşkanı Turgut özaL Istanbul Üniver- sitesi İşletme Fakültesi işletme tktisadı Enstitüsü 1989-90 ders yılı mezuniyet torenine katıldı. Bu- rada yaptığı konuşmada, önumüzdeki yıllann tek- noloji çağı olduğunu, "kim daha çok bilglliyse onun kazanacağım" anlatan Özal, Turkiye'nin eği- tim sorununa da değindigi konuşmasında şöyle de- di: "Bu sistemde, para kazanmak için öğrenmeye devam etmek lazım. Bu >anşta insan bir şey 6ğ- renecek. Stetem olarak çok daha iyi kabiliyetli, çok daha i>i çalışan ortaya çıkıyor. Bir ülkenin geliş- mesinde temel husus da budur. Sadece kurnaz ola- nın kazandığı ortamda batarsımz. Bizim eski kaçakçılar ihracatçı olmak için mü- racaat ettiler. Karşılanna MİT raporu ve benzeri uygulamalar çıktı. 'tzin vermeyin' dediler, ben de 'Verin. Bunlardan daha iyi ihracatçı ohnaz* dedim. Bunlann çogu şimdi ihracatçı." Özal, konuşmasından sonra İşletme Iktisadı Enstitüsü'nden mezun olan 550 öğrenciden dere- ceye girenlerin belgelerini verdi. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın diploma törenine katılabilmesi için İşletme tktisadı Enstitüsü'nün, ders programını önceden planlanandan bir hafta önce bitirdiği öğ- renildi. işçinin huzurunda açık pazarlık ÖMER YURTSEVEN „ DENİZ1İ — Türkiye'de ilk kez gc.yekleştirilen bir uygulamayla 3 aydır grevde bulunan Denizü Cam Sanayi A.Ş. için işverenle Çimse- Iş Sendikası yöneticileri 900 işçi- nin huzurunda açık bir pazarhğa girişti. Sendikamn birinci yıl için kademeli olarak net 1 milyon 190 bin lira zam istedigi pazarhkta iş- veren de 981 bin lira teküf etti. Yoğun güvenlik önlemlerinin aundığı pazarhğa önceden katıla- cakları belirtilen Denizli Valisi Alpaslan Karacan Ue DEStYAB yöneticileri geunedi. Denizli Cam Sanayi Genel Müdürü Yalcm Ak- $ahin, şirketin işçi haklannı kar- şılamak amaayla 1991 yılı için planladıklan 3 milyarlık yatırım- dan vazgeçtiklerini belirterek "Tekliflmiz birinci 6 ay için net 378, ikinci 6 ay için 503 bin lim- dır. Bu oranlar verebilecegimiz son rakamlanfar. Aksi halde zarar ederiz" dedi. DEStYAP yönetici- lerini sorumsuzlukla suçlayan Cimse-tş Sendikası Genel Sekre- teri Mehmet Selçnk da işçileri se- faletin kucağına iten bir anlaşma yapmaktansa boş bir sözleşmeyi imzalamayı tercih edeceklerini soyledi. DEStYAP yöneticüerinin fabrikayı gözden çıkardığmı vur- gulayan ve "kapatma" karan için "Ne yazık Id dognı" diyen Sdçuk, daha sonra şunları söyledi: "Bizim istediğimiz yılhk ücret arüşı 23 miryar. Işverenin tekfif et- tigi ise 18 milyar. Büyük bir nçu- rum var. Böyle bir sözleşmeyi im- zalamanuz mıımknı de^U. Biz ilk başta yühk 44 milyariık arüş öner- miştik. Şu anda yapüğımız teklif tuğla fabrikalannda imzaladığı- mız sözleşmelerin çok altında bir tekliftir. lşveren daha bizden ne bekliyor? Canımızı nu verelim? Demokraök Uçbir ülkede bir gre? 3 ay sünnez." Pazarlık sırasında söz verilen iş- çiler, işvereni soni yağmuruna tu- tarak "Teküf ertiginiz ucretlerie siz geçinebilir misiniz?" diye sordu- lar. tşçiler işten atılan arkadaşla- nnın da yeniden işe aünmasun is- tediler. Açık pazarlık taraflann son bir durum değerlendirmesi yapmalan için ertelendi. Bu ara- da Çimse-tş Sendikası, bayram nedeniyle üyelerine lOO'er bin li- ra para dağıtü. Schuceppes Izmir fabrikası kapandı İZMÎR (Cnmhuriyet Ege Btiro- so) — Schweppes'in tzmir'deki fabrikasında yaklaşık 15 aydn- 60 işçi ile süren grev, fabrikanın ka- panmasıyla biriikte dün sona er- di. Işçilerin haklan ö z Gıda-lş Sendikası ile işveren arasında im- zalanan protokolle yeniden be- lirlendi. Hak-tş Konfederasyonu Ege Bölge Temsilcisi Mehmet AI Özn- dogru basın toplantısında, işçilerin haklan ile ilgili olarak iş- verenle bir protokol imzaladıkia- nm ve söz konusu protokole gö- re işçilere kıdem ve ihbar tazmi- naüanna esas olarak 650 bin lira ve bir de fabrikanın uzun süredir grevde kalmasından dolayı herke- se 2'şer milyon lira "ıstırap tazminab" verileceğini söyledi. Protokolde aynca işyerinin 8 ay içerisinde yeniden çalışmaya baş- laması dunımunda öncelikle iş akdi feshedilenlerin işe abnacağı- nın da yer aldığını bildiren özü- doğru, bugün Türkiye'de grev hakkının "mermisiz Ubanca" ol- maktan öteye gjtmediğini beürtti. The Wall Street Journak Türkiye-Doğu Avrupa ticari ilişkilerini değerlendirdt Stratejik kayıp^ ticari kazançThe Wall Street Journal gazetesi, Doğu Avrupa'da esen barış rüzgârlarıyla Turkiye'nin askeri önemini kaybettiğini, ancak bu ortamın Türkiye'ye önemli ticari kazançlar sağlayacağını belirtti. The Natıon's Strategic Posıtıon May Brıng 'Peace Dıvidend' in>i|i' Or. M a »ıııılılıı ıı prte* « M Hadt ta Om UXSJL' Ekonomi Servisi — Doğu Av- rupa'da banş rüzgârlannın esme- siyle biriikte Turkiye'nin askeri önemini kaybetüği, ancak bu or- tanun Türkiye'ye önemli ticari kazançlar sağlayacağı belirtildi. The Wall Street Journal gaze- tesinin Avrupa baskısında yer alan bir haberde Türkiye ile Do- ğu Avrupa arasındaki ticari iliş- kiler değerlendirildi. Bayazıt'daki "Polonya Paza- n'ndan Türkiye'nin SSCB'ye do- ğalgaz karşıhğı mal ihracına ka- dar her tflrlü ticari ilişkiden söz edilen haberde Aiarko Holding Yönetim Kurulu Başkanı tshak Alaton, Yapı ve Kredi Bankası Genel Müdür Yardımcısı Tayfun Beyant, Eximbank Genel Müdü- rü Tnrgay Özkan ve işadamı Ali Şen'in görüşlerine de yer verildi. Gazetenin önceki günkü sayı- sında yer alan haberde ağırlıklı olarak Türk-Sovyet ilişkileri üze- rinde duruldu. Türkiye'nin SSCB'ye doğalgaz karşıhğı mal ihracının, iki ülke arasındaki ti- careti hızlandırdığı ve mayıs so- nu itibanyla 1.2 miryar dolar olan ticaret hacminin bu yıl sonuna ka- dar 2 milyar dolara çıkabileceği vurgulandı. Cumhurbaşkanı Tur- gut özal'ın sık sık bahsetüği Ka- radeniz Ekonomik Bölgesi'nin, artık laf olmaktan çıktığımn vur- gulandığı haberde, 1988 yıhnda açılan Sarp sınır kapısı kanahyla yapılan sınır ticaretiyle bu işin pratiğe dönüştuğünden bahsedil- di. The Wall Street Journal gaze- tesine bir demeç veren Eximbank Genel Müdürü Turgay özkan, 1989 yılında SSCB'ye 300, Ro- nanya'ya ise 50 milyon dolar kre- di acıldığını söyleyerek SSCB'de 15 fabrika inşa etmek için anlaş- ma yapmak üzere olan Türk şir- ketlerine Ödenmesi için Mosko- va'ya 350 milyon dolar daha kredi acıldığını söyledi. Şimdiye kadar sürekli olarak kredi alan ülke du- nımunda olan Türkiye'nin bu ül- kelerle yapılan ticarette değişik bir rol üstlendiğini belirten Özkan, "Kredi açarken oldukça ihtiyaüı davranıyoruz, bu pazara ginniş olmak için ya da haUr için borç yenniyona" dedi. Haberde, Türk-Sovyet işbirliği konusundaki son örnek olan "Greenair"den de bahsedildi. Sovyet havayollan Aeroflot'un ilk defa özel sektörle birlikte bir şirket kurduğu belirtüerek Gree- nair'in Sovyet yapısı 3 Tupolev'- den oluşan filosunun 1992 sonu- na kadar tamamı Tupolev olmak üzere 40 uçağa çıkacağı vurgulan- dı. Alarko Holding Yönetim Ku- rulu Başkanı tshak Aleton ise ga- zeteye verdiği demeçte şunlan söyledi: "Geçen yıl Avrupa Top- lnlugu'nun, üyeiik konusunda Türidye'yi nazikçe reddetmesmin tek sebebi Doğu Blokn'nnn, aller- natif partner olarak birden orta- ya çıkmasıydı. ATye üyeiik için beklemeklen yoruldnk. Avrupa ülkeierinde bulunduğum sıralar- da kendimi ikinci sınıf bir vatan- daş gibi hissediyorum. Moskova'- da ise çok faridi. Türkler, Rusya'- da, çok uzun bir zaman önce kay- bettikleri kuzenlerini bulmuş gi- bi sevinçliler."