Katalog

Cumhuriyet67. Yıl; Sayı: 23649 Kurucusu: Yunus Nadi 800TL. 23 Haziran 1990Cumartesi Kanalizasyongöreviyapankuyularsarsıntının şiddetini emdi ve Tahran kurtuldu İraııdehşetiçindeYdn3rddQ İranlılar sarsmtı sırasında depremin 50 yıl YSIIflin Başkent Tahranlıların bir korkusu da hohorrici miv °n c e Pat layan ve koca koca mahalleleri ımmni ^e n t ^n altındaki doğal gaz borularının flaucrCISI mi• lavian altına alan Demawen paill|JI çatlayacağı ve büyük patlamalar, ardındanlavları altına alan Demavven Yanardağı'nın habercisi olduğunu sandılar ve büyük korkuya kapıldılar. yangına yol açacağıydı. Ancak tehlike geçince herkesin yüreğine su serpildi. MICHEL NAUFAL TAHRAN — Çarşamba Tahran saatiyle 00.30. tstıklal, eskı adıyla da Hilton Oteli'ndeki odamda televizyonda Dünya Kupası futbol karşılaşmalann- dan birini izliyorum. Birden oda sallanmaya baş- ladı. Duvarlar, yatak, gidip geliyor. Tavandan sar- kan lamba âdeta bir sarkaç. Bir o yana, bir bu ya- na hızla sallanıyor. Derken homurtuya benzer dip- ten geldiğini sandığım gürültüler olmaya başladı. Havada fırtına öncesinın boğucu sıcaklıgı hissedi- liyordu. önce bir şey anlamadım. Sonra çok şid- detli bir depremi yaşamakta olduğumu fark ettim. Koca otel beşik gibi sallanıyor, duvarlar çatırdıyor- du. Odamın duvannda da derin bir çatlak belirmiş- ti. Deprem tam 60 saniye süreyle çok şiddetli oldu. Hemen kendimi koridora attım. Oteldeki bütün müşteriler panik içinde acıl çıkış kapılarına, yan- gın merdivenlerine doğru koşuşuyordu. Biraz son- ra koca otel boşalmış, hepimiz binanın dışmda bi- rikmiş, bundan sonra olacaklan beklemeye başla- mıştık. tranlılar sokak ortasmda depreme karşı na- maza durmuştu. Neyse ki tstiklal Oteli Elbruz Dağ- lan eteklerindekı bir tepenin Uzerinde kurulu. Dep- rerne karşı da çok dayanıklı bir yapı. Buna karşın çok sallandı. Kalabalıktaki bir korku da deprem sırasında Tah- ran'ın altındaki doğalgaz borularının çatlayacağı ve büyük yangmlar çıkabileceğiydi. Bu da olmayınca herkesin yüreğine su serpildi. Depremden sonraki birkaç dakika geçince her- kes bir ağızdan konuşmaya başlamıştı. Dışarı getı- rilen portatif bir radyodan ilk haberleri almak isti- yorlardı. Ama radyo haber vermiyordu. Bu büyük merak ve korku havasını yaşarken bir yetkili otelin önüne geldi. Amacı bizlere bılgi vermekti "Sarsıntı Rjchter ölçeğine gore 7.5 şiddetinde. Ama korkma- yın. Otel depreme çok dayanıklı olarak yapıimışbr" diyordu. Ban müştenler korkudan tan ağarana kadar otele dönmediler. Diğerleri sabaha karşı 3-4'e kadar kor- kulu zamanlar geçirdiler. Yenı sarsıntılar olacağı dü- şuncesi bile herkeste panik yaratmaya yetiyordu. Ertesi sabah 10'da lobiye ındim. Radyo, ilk ha- berleri vermeye başlamıştı. Deprerain merkezi Elb- ruz Dağları'nın gensınde, Hazar Denızı, Zincan ve Gilan dolaylanndaydı. Bu haberlere göre ilk ölü sa- yısı 2 bın olarak verilıyordu. Ama bu sayı daha son- ra çok artacaktı. ölü sayısının bu kadar yüksek ol- ması, bolgede binalann dayanıksız yapılması ve dep- remin gece olmasına bağJandı. Ölüm, halkı uyku- sunda yakalamıştı. Tahran'da gün boyunca cankurtaranların cana- var düdüklerinden başka ses duyulmadı. Deprem (Arkası Sa. 16, Sü. J'de) HAMANEY: ALLAH BIZI SENADI Yardımvaeıvorölü sayısı 36 bin Çarşamba gecesi meydana gelen depremde ölenlerin sayısı 36 bine, yaralıların sayısı da 100 bine ulaştı. Kurtarma çahşmaları güçlükle yürütülüyor. Dtş Haberier Servisi — lran'ın kuzey kesiminde çarşamba gecesi meydana gelen ve 36 bin kışinin ölümune, 100 bin kişinin de yaralanmasına yol açan depremin ardından, Iran'a yardım yağıyor. Ulusla- rarası Kızılhaç örgütu'nun yanı sıra Ingıltere, Fran- sa, tsviçre, ABD ve Japonya'dan yardım ekipleri- nm yola çıktığı bıldirihyor. Iranlı yetkililer, yolla- rın kapalı olması nedenıyle birçok deprem bölgesi- ne hâlâ ulaşılamadığını açıklarken, tran'ın dını li- deri Ali Hamaney depremi, "Allah İran'ı sınıyor" (Arkast Sa. 16, Sü. 8'de) •/ W •• Depremden zarar goren bölgelerde kurtarma çalışmaları anüıksız sııruyor.Yuzlerce Devrim Muhafızı da çalışmalara yardımcı oluyor. (Fotoğraf: AP) Sular çekildikçe ceset çıkıyor, ölü sayısı 59'ayükseldi Karadeniz'de sel hasarı btiyükSel felaketinin 3. gününde 50 kadar köye ve mezraya 'ulaşılamadı. Suların boşaltılamadığı alt katlardan çokr sayıda cesedin çıkmasından korkuluyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Kurt, selin 10 trilyon lira dolayında haşara neden olduğunu söyledi. Yarın yapılacaK ÖYS için Trabzon'da önlemler almdı. îl sınav komisyonunun emrine 2 helikopter verildi. ÖMER GÜNER TRABZON — Afet bölgesinde sel suları çekil- dikçe altından sürekli cesetler çıkıyor. Dün bulu- nanlarla bırlikte ölü sayısı 59'a yükseldi. Selden sonra kalın bir balçık tabakasıyla kaph olan yer- lerden ve suların boşaltılamadığı bodrum ve birin- ci katlardan daha çok sayıda cesedin çıkmasından korkuluyor. Kayıp olduğu bildirilen 20'ye yakın ki- şinin arama çalışmaları surdürülürken felaketm uçuncu gununde "henuz S0 kadar ko> ve mezraya ulaşıiamadı". Sellerin taşıdığı toprak kalınlığı ba- zı yorelerde metreleri buluyor. Halk yörede su bul- makta guçluk çekiyor. Büyük bir bölümünde yi- yecek sıkıntısınm bulunmadığı afet bölgesine tan- kerlerle su dağıtılıyor. Yolsuz yerlere helikopter- ler yiyecek taşıyor, dönüşlerinde yaralıları getiri- yor. Ancak Trabzon'un 455 yerleşim birimine ula- şılmakta güçlük çekildiğı bildirildi. (Arkası Sa. 16, Sü. 5'de) Özalh Hodri Meydan'a tepki TV-l'in dün geceki 'Hodri Meydan' programı halktan tepki aldı. Cumhurbaşkanı'nın konuk olarak katıldığı ve Uğur Dündar'ın sunduğu programda özal'a sorulan soruların önceden haarlandığı ve TV'de başbakanmış gibi propaganda yaptınldığı ileri sürüldü. Haber Merkezi — Televiz- yonun birinci kanalında dün akşam 'canlı' olarak yayınla- nan özal'lı "Hodri Meydan" programı halktan büyük tep- ki aldı. 69 dakika 10 saniye süren program boyunca, gazetemi- zin telefonlan susmadı. Ara- yan yüzlerce okurumuz, Cum- hurbaşkanı Tnrgut Özal'a te- levizyonda bir başbakan gibi propaganda yaptıran TV yö- neticilerini protesto ettiler. Programın sunucusu Ugnr (Arkası Sa. 15, Sü. f&t) ÖZAL'DAN MUHALEFETE: HODRÎ MEYDAN 15. Sayfada MtisteşarVlan yeni iddiaDGM'de ifade verenÖzçervÇalınan kriptonunfotokopisiniposta kutuma bıraktılar ÖZÇERİ'NİN İFADESİNDEN Kripto Güneş gazetesinde yayımlandıktan sonra olayı araştırmak için bir kurul oluşturduk. Kurul ilk toplantısında bir sonuca varamadı. Aynı gece kriptonun fotokopisini evimin posta kutusunda buldum. Ertesi sabah telefon eden kişi, 'Bizim Güneş gazetesinde dostlarımız var' dedi ve telefonu kapattı. Fotokopiyi inceledim. Pasifik Daircsi'nde bulunan kripto ile benzerlik görünce burada çalışan 7 memurun ifadesine başvurduk. Hande Mumcu ile görüşmemiz sırasında manevi baskı yoktu. Hatta Hande Hanım'a 'Mecbur değilsin' dedim. Suçu işlememiş olsaydı itiraz ederek görüşmeyi her an sona erdirebilirdi. 14 Sayfada CÜNEYT ARCAYUREK yazıyor En Önemli Soran TÖ anayasayı dın/em/yormuş, yasa/an dilediği gibi yorumluyormuş, devlet kesesini hoyratça harcıyormuş. Boşverin bunları. Asıl sorun, SÖ'nün Azerbaycan'da başka biriyle dansa kalkarak demokrasiyi tahrip edip etmeyeceği. 1 i Sayfatfa TURGUT NEREDEN KOŞUYOR?' DAVAS119. Sayfada Dışişleri Mıisteşan Özçeri DGM'de verdiği ifadede, 'ol«y dışişleri açısından kapanmıştır' dedi. (Fotoğraf: Rıza Ezer) CUMHURÎYET'E DAVA 1 4 Sayfada ÖÖYS ŞORULAR YANITLAR Pazartesi Cumhuriyet'te ÖYS PUANINIZI PRATİK OLARAK NASIL HESAPLARSINIZ? Pazartesi Cumhuriyet'te ÖYS: EN ZOR DÖNEMEÇ Büyük sınav yarın 581 bin 186 adaym katılacağı Üniversite Öğrenci Yerleştirme Sınavı (ÖYS) 40 il merkezi ve Lefkoşa'da yapılacak. Saat 09.30'da başlayacak ve 3.5 saat sürecek sı- navda öğrencüer beş testteki sorulan ya- nıtlayacaklar. Yerleştirme işlemleri ağustos ayının ilk haftasında bitirilecek, sonuçlar 6 ağustos günü ile başlayan haf- ta basın yoluyla açıklanacak. 19. Sayfada MESLEKLERİN TANITIMI 10. Sayfada .DÜNYA KUPASI Ikinci turda"I • • • • • • donuşu olmayanyol2. turda oynanacak maçlar Dünya Kupası'nın çeyrek finalistlerini belır- leyecek. Karşılaşmalarda normal sü- rede beraberlik bozulmazsa, önce 30 dakikalık uzatraaya, sonuç alınmazsabu kez penaltı atışlanna gi- dilecek. Ve yenilen elenecek. Sporda 23 haziran (bugün) Kamerun-Kolombiya (Saat 18.00 TV-1) Çekoslovakya-Kostarika (Saat 22.00 TV-1) 24 haziran (yann) Brezilya-Arjantin (Saat 18.00 TV-1) F. Almanya-Hollanda (Saat 22.00 TV-1) 25 haziran pazartesi Romanya-lrlanda (Saat 18.00 TV-1) ltalya-Uruguay (Saat 22.00 TV-1) 26 haziran salı tspanya-Yugoslavya (Saat 18.00 TV-1) Ingiltere-Belcika (Saat 22.00 TV-1) BUGÜN Cumhuriyel Esat Korkmaz: Kıyûanmızın çoitfkan tfçıien, martdar... AsimovıAvustralya'ya ilk ne zaman gıdildı? AAeolojiıDünyamn en eskı amelıyatı Arutdolu'da yapddu Yankı Yazgan: "Bakırköy Günlerı" İzlenımlen. Cousteau: Heptmızi dgılendiren bir tartışma. trfan Unutmaz: Abazalar ve yaşayan gelenekiert. ve her cnnartesJ UrHkte YARTN Cumhurjyet Istanbul'un köyleri uzak değil! Altmızda dört tekerleklı hnr araç olmasa da çıft inletlı bir beledıye otobüsû ık kendınızi Istanbttl'un köylenne atabıhrsimz.,. Ruhi Ayangil: Türk müzığıne orkestra kavrammı getıren ilk sanatçu.. Şişmanlık tedavisi: Çok düşük kalordı dvyetler... Arkeoloji Müzesi: 100. ytl hazırlıklannın efiğinde... Yann ve her pazar Camlmriyet'te UrHkte Yıllar Geçiyor Ama... KoPENHAG — Yıllar ne kadar da çabu- cak geçiyor. 1975, Bonn. Tulpenfelt Oteli'nın lobisinde Willy Brandt'la Bülent Ecevıt... SPD hderıne ilk sorumuz: "CHP, Sosyalist Entemasyonal'e kabul edilecek mi?" Gülümsüyor Brandt: "Bu sorunuzun muhatabı Ecevıt olmalı" di- yor CHP liderine dönerek; "isterierse, tabii üye olacak." Sonra birtikte yürüyorlar, çevreierini saran gazetecı ordusunu yara yara... Gazetecı ordusu diyorum, gerçekten de öyleydı Zıra Ecevit'e dönük ilgi, 1974 Kıb- rıs çıkarmasının etkısiyle o yıllarda çok bü- yüktü. (Arkast Sa. 16, Sü. l'de) HASAN CEMAL • Su aritmetiği masada Türkiye, Suriye ve Irak arasında yapılacak toplantıda Türkiye, 'Fırat ve Dicle' sulanmn birlikte ele alınmasında ısrar edecek. 3. Sayfada • Araplardan ABD'ye tepki ABD'nın 18 aydır FKÖ ile sürdürdüğü diyaloğu askıya almasına Arap dunyasından tepki. 3. Sayfada • Mandela suçladı BM Genel Kurulu 'nda konuşan sıyah lider Nelson Mandela, 'Irkçılıktan herkes sorumlu' dedi. 3. Sayfada B Müzik ödüllerf Bu yılki TRT odullerınm Turk Hafif Müzıği dahndaki 'en iyileri' arasına gıren, Anday'ın şürinden bestelenen Şinanay adlı parçayı Sezen Aksu seslendiriyor. 4. Sayfada • Ankara, Karabekir'i gözden çıkarır Kâzım Paşa askerliği yeğleyerek siyasetten çekilmeye karar vermişti, ama... Uğur Mumcu 'nun yazı diztsi 6. Sayfada • SHP'nin su projesi tstanbul'un su sorununun çozume kavuşturulması amacıyla bir su projesi hazırlandı. 8. Sayfada • Öktem'e silahlı saldırı Umranıye Belediye Başkanı Şinasi öktem'e silahlı saldırıda bulunuldu. 8. Sayfada • Sofya'da glasnost rüzgârı Bulgaristan haziranda yapılan seçimlerden sonra reform surecinde hızla ilerlıyor. Zafer Arapkırli'nın haberi 16. Sayfada • Gençlik yitik aşk'ın peşinde Stern'ın araştırmasına gore 14-21 yaşlanndakı gençler 'önce aşk, sonra seks' diyorlar. Arka Sayfada GOZLEM UGUR MUMCU Heyelan... Ikı yıl önce tam bugunde -23 Haziran 1988 günü- Trab- zon'un Maçka ılçesı Çatak mevkıınde toprak kayması olmuş, bu olay sonucunda 65 kişi ölmüştü. İki yıl sonra Trabzon ve Gıresun'da yine toprak kayması ve yine 4O'ı aşkın olü. Bu bir kaçınılmaz yazgı mıdır? Hayır, değildir (Arkası Se. 19, Sü. 7'de)