Katalog

13 HAZİRAN 1990 HABERLER CUMHURİYET/11 Akbulut: Beceriksizler • İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) — Başbakan Yıldınm Akbalut 'llk Hedef 90' tatbikatını izlemek için geldiği Izmir'de vilayeti ziyareti sırasında maliyeti 1.5 trilyon olan Büyük Kanal Projesi için ek ödenek istekleri kendisine aktanldığında "değerlendirme yapacağız" demekle yetindi. Başbakan Akbulut gunboyu yaptığı konuşmalarda muhalefet partilerinin belediyelere yardım etmediklerine ilişkin sözlerini eleştirdi ve "Paralannı çatır çatır aüyorlar. Beceriksizler" dedi. Akbulut bir gazetecınin kanal projesi için bir katkıları olup olmayacağı yolundaki sorusuna, "Değerlendirme yapacağız" karşılığını verdi. • • Ozal-Bugün davası ertelendi • ANKARA (Curahuriyet Bürosu) — Cumhurbaşkanı Tiırgut Özal'ın Bugun gazetesi aleyhine açtığı 50 milyon liralık tazminat davasına devam edildi. Mahkeme, Yargıtay aşamasındaki davanın sonucunun beklenmesi için duruşmayı ileri bir tarihe erteledi. Bugun gazetesi 5 Mayıs 1989 tarihli nüshasında yer alan "Uzun Lafın Kısası" başlıklı iki fotoğrafta, özal'ın uzun namlulu silahla ateş eden fotoğrafı ile 1 Mayıs olaylarında vurularak öldürülen Mehmet Akif Oalcı'nın fotoğrafını karşı karşıya yayımlamıştı. Basın sansürüne TCS'dentepki • İS1ANBUL (AA) — Türkiye Gazeteciler Sendikası Genel Başkanı Orhan Erinç, "Bugün" gazetesindeki yazı dizisinin durdurulmasının, basına uygulanan sansürün çarpıa bir örneği olduğunu öne sürdu. Erinç, dün yaptığı yazılı açıklamada, "Bugün" gazetesinde yayımlanan "Semra Nereye Koşuyor" başhkh yazı dizisinde, Semra özal'ın kişilik haklarına saldın ve kuçük düşürme şeklindeki iddiaların doğru olup olmadığının, ancak yargılama sonucu belirlenebileceğini kaydetti. Arcayürek-Vuralhan davası • ANKARA (Cumfaoriyet Bürosu) — ANAP Teşkilat Başkan Yardımcısı, eski Savunma Bakanı Ercan Vuralhan'ın, gazetemiz ve gazetemiz yazarlanndan Cttneyt Arcayürek bakkında açtığı tazminat davasına dün devam edildi. Ankara 6. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde dün yapılan duruşmada, daha önce gazetemiz ve Arcayürek hakkında verilen 5 milyon lira tazminat ödenmesine ilişkin karan bozan Yargıtay 4. Hukuk Dairesi'nin bu karanna uyulması kararlaştırıldı. Vuralhan'ın avukatı Bilgin Yazıcıoğlu ile gazetemiz avukatlanndan Fikret tlkiz'in katıldıklan duruşmada yargıç, Dışişleri Bakanlığı'ndan Vuraihan hakkında açılan sonışturmanın içeriği ile sonucunun sorulmasına karar verdi. 'İn oradan aşagı' davası • tZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) — Boynuna "tn oradan aşağı" yazılı pankart asarak Toplantı ve Gösteri Yürüyuşleri Yasası'na muhalefet ettiği, Cumhurbaşkanı Tlırgut Özal'ın cumhurbaşkanı olmasını önlemek amacıyla gösteride bulunduğu one sürülen Hüseyin Cimşit ile eşi Yasemin Cimşit'in yargılandıkları dava, ortada kaldı. Davanın görülduğu 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde hâkimin reddinden sonra mahkemeler arasında gidip gelen dosyanın, sonunda Cumhuriyet Başsavcılığı aracılığıyla Adalet Bakanhğı'na gönderilmesi kararlastmldı. Planlı tatbikadar gürüyor • Haber Merkezi — Deniz Kurdu-2 '90 tatbikatı sürerken, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin planlı tatbikatlanndan olan tlk Hedef '90 da dün başladı. Ege Ordu Komutanı Orgeneral Fikret Küpeli tarafından sevk ve idare edilen tatbikatın, Seferlhisar'ın Doğanbey bölgesindeki dünkü bölümünde kırmızı (düşman) kuvvetlere ait çıkarma plajı oölgesinde mavi (dost) birliklere bağlı deniz ve hava kuvvetleri unsurlan tarafından engel temizleme ve kıyı yumuşatma harekâtı gerçekleştirildi. Bugün yapılacak olan Doğanbey Körfezi çıkarmasını, Cumhurbaşkanı Turgut Özal, Başbakan Yıldınm Akbulut ve Milli Savunma Bakanı Safa Giray da izleyecekler. öte yandan Deniz Kurdu-2 '90 tatbikatının tznik Körfezi'ndeki bölumünde düşman kuvvetlere ait mayınlar imha edildi. Tbperi: Terfilere müdahale yok • ANKARA (Comhuriyet Bürosu) — Cumhurbaşkanlığı Sözcüsu Kaya Toperi, Türk Silahlı Kuvvetleri'ndeki tayin ve terfilere "Köşk'ün" müdahalesinin söz konusu olmadığını bildirdi. Toperi, dün yaptığı yazılı açıklamasında şoyle dedi: "Silahlı Kuvvetlerimizde her yıl çok büyük bir hassasiyet içinde yapılan terfi ve emeklilik işlemlerinin hangi usul ve esaslar içinde yapıldığı bilinmektedir. Buna rağmen, bu gerçeklere ters düşen, komutanları ve yetküi organlanmızı rencide eden, hizmetlerini tamamlamış, emekli olmuş, bu değerlendirme ve çalışmalarda hiçbir yeri ve yetkisi olmadığı bilinen ve böyle hassas konulardan büyük bir dikkatle uzak kalmaya dzen gösterdikleri görulen, 'çekişme' diye isimlendirerek yapılan asılsız ve tamamen hayal mahsulü olan haber ve yorumlann gerçekle hiçbir ilgisi yoktur;' "Başarması için O'na destek verin... Sağlam bir (emel kazandınn!" Penaltı, kaleye kaç metre uzaklıktan atılır? (Temel Britannica'sı olanlar bilir!) Her pazartesı yenı bir fasıkûl çıluyor. ZekiAlasya 'yı anlatan MetinAkpınar iktidara da muhalefete de işadamlanna dakızgırv Politikaya işadamları girsin FARUK BtLDtRİCİ ANKARA — "Aynimaz ikili"- den Zdd Alasya'nın politikaya girmesine Metin Akpınar, kuşku- lu yaklaşıyor. Akpınar DMP'nin Alasya'nın "isminden vararlandı- ğua" vurgulayarak "Alasya sosyal demokral bir kişidir. Bunu DMP ile nasıl bağdaştıracak bilemho- rnm" dıyor. "GuMüren adam" Akpınar, ik- tidara da, muhalefete de, işadam- lanna da kızgın. Ona göre Türfci- ye"de politikanm esas produktor- leri işadamlan. Hera olayı sahne- leyip nem de kenara çekiHp 'ay bu olmadı, çok kötu' diyorlar." Akpı- nar, işadamlanna politikaya biz- zat girmeyi öneriyor: "Cem Boy- •er efendf mi, Jak Kahmi mi gi- rer, yoksa genc bir isadamı mı olur. Parlamentoya girerler, poli- tika yaparlar." Turgut Özal'ın cumhurbaşkanlığırun kuraJIara uygun olduğunu savunan Akpı- nar, politika ve Alasya'nın DMP'ye girmesi konusundaki so- rulanmızı şöyle vanıtladı: — Arkadaşınız Alasya'nıa po- Htikay* girmesini nasıl değerlen- «Hrdiniz? Siz aeden politikaya gir- mediniz? AKPINAR — Hayır ben şim- dilik duşünmuyorum. Zaten po- litikanın çok dışında sayılmayız. Aşağı yukan 30 senedir politik mizah yapıyoruz. Bızim olduğu- muz yer, politikacılara göre çok daha iyi, çok daha rahat bir yer. — GaJiba Alasya, sizin yerini- zia daba rahat oldugunu düşün- müyor. AKPINAR — Tabii. Onu ona sormak lazım. — Sizce Arasya'ıın politikada başan şansı uedir? AKPINAR — Sanıyorum bu- rada partinin Zeki'nin isminden yararlanması olgusu var. Zeki'nin buradan yararlanması olgusu pek fazla yok. Daha doğrusu kendini ülke adına feda etti. Atatürk fel- sefesi için de denebılir. Çünkü sa- nıyorum Bedrertin Dmlan ile an- laştıkları tek konu o. Daha ne gi- bi bir ekonomi polıtikası olustu- rulacağı, ne gibi politikalar üreti- leceği konusunda çok yoğun bir araştırma, çalışma olmadı. Alas- ya aslında sosyal demokrat bir ki- DMP'ye Zeki Alasya'nın isminden yararlanıyor. Alasya sosyal demokrat bir kişidir. DMP ilk seçimde DSP'yi, RP'yi yakalayabilir. tşadamlarına Türkiye'de politikanın esas prodüktörleri. Hem olayı sahneleyip hem de kenara çekiüp 'Bu olmadı çok kötü' diyorlar. Cem Boyner efendi mi, Jak Kamhi mi parlamentoya girerler, politika yaparlar. tktidara Askeri darbeden sonra AP, CHP gibi partileri kapattılar. ANAP da bundan yararlandı. Muhalefete Ne Erdal Bey'den, Deniz Bey'den ne de eski kurt Süleyman Bey'den sağlıkh muhalefet gelmedi. Vaktiyle istifa edip çekilip erken seçime zorlasalardı bugün çok garip bir açmazla karşı karşıya kalmazdık, demek ki samimi değillermiş. şidir. Bunun ile nasıl bağdaştıra- cak bilemiyorum. — Politika ve mizah nasıl bag- daştınlabilir? Politikada mizah kuilanılarak mesajlar kitleiere da- ba kolay iletilebilir mi? AKPINAR — Vallahi Zeki bu- nu becerebilirse çok iyi olur. Hep politika konuşuyoruz, politika tartışıyoruz. Politikaya renk geti- receği muhakkak. Mesela bakın bir Çetin Altan Meclise girdi, bir hareketlilik geldi, tabii kafa kır- malar, göz kırmalar hariç bir üs- lup farklıhğı geldi, bu farklılığı Zeki de yakalayacaktır. Bir sanat- çıdır, kjtleleri etkileme gücü var- dır. — Potttikamn Alasya'ya katiua ne olacakbr? AKPINAR — Bence olmaz. Bence Olkesinde halkına yatınmı- nı sağlam yapmış bir sanatçıdır. lstanbul milletvekili olmak Zeki1 ye artı bir şey getirmeyecektir. Hatta çok daha iyimser bir göz- lükle bakıp ilerde bu partinin ik- tıdar olduğunu, yahut iktidardan pay aldığını düşünürsek, Zeki ba- kan dahi olsa bugünkü Zeki Alas- ya'nın üstiıne çıkmayacaktır. — Televizyonda Milli Piyango reklamlannın durdorulmasının kararlaşbnldıgı dogru mu? AKPINAR — Mıllı Piyango konusunda resmi bir şey almış de- ğiliz. Ama Milli Piyango Müdü- rü'nün bizim ajans müdürü ile böyle bir konuşması olmuş. 'Her- hangi bir partili olsaydı kaale al- mazdım. Ama Genel Başkan Yar- dımcısı olunca her gün televizyon- da olması sonındur' demiş. Ama resmı bir olay yok. Beşibiryerdeler — Boyle bir karar ahaırsa sizin taynnız ne olur? AKPINAR — O çok yanlış olur. Yanı Malatyaspor'un yeni- den lige alınması gibi bir şey olur. ANAP iktidan bunu y-aparsa ben- ce yanlış yapmış olur. — Alasya'nın politikcya girme- sinio sizin ikili çalısmalannıza olumsuz bir etkisi oldu raa? AKPINAR - Şimdilik hayır. Hatta renk bile getirdi. Politik şa- kalar >-apıyoruz sahnede, daha sı- cak oluyor. Ancak Zeki yann par- lamentoya girerse o zaman çalış- malanmız imkânsızlaşır. — Parlamentoya girerse o za- man siz ne yapmayı düsanöyorsu- nuz? AKPINAR — Zaten ben de çok yoruldum. 30 sene çalışmış durumdayım. Türkiye'de çok şey- ler yaptığımızı sanıyorum. Biraz daha farklı bir çalışma temposu içine girerek iyi şeyler üretebüece- ğimizi zannedıyorum. Henuz bir Muhalefet özel TV'den uzak duruyor SHP Grup Başkanvekili Onur Kumbaracıbaşı, parti olarak özel TV'ye karşı olmadıklannı belirterek "Ancak bu konuda inisiyatifi ele almak istemiyoruz. Çünkü başka konularda yaptığırmz girişimler, hükümetin engellemesiyle olumsuz sonuçlandı. Bu konuda iktidar partisinin girişimde bulunması gerekir" diye konuştu. AYŞE SAYIN ANKARA — Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın Radyo Televizyon Yüksek Kuru- lu üyelerini kabulfinde özel televizyon ko- nusunda, "Gerekü degişiklikleri yapmak zonındayız. Nasıl ki basına katlanıyorsak, bona da katlanacağız" şeklindeki sözlen özel TV gırişımcılerinın yanı sıra siyasi par- tiler ve RTYK'yı da harekete geçirdi. Radyo Televizyon Yüksek Kurulu Baş- kanvekili AIi Baransel, Yüksek Kurul'un gelişmeleri yakından izlediğini belirtirken, muhalefet partilerı de yasa değişikliği için "hukumelten teklif gelmesini" bekliyor- lar. SHP Grup Başkanvekili Onur Kumba- racıbaşı, partı olarak özel TV'ye karşı ol- madıklannı belirterek, "Ancak bu konu- da inisiyatifi ek almak istemiyornz. Çün- kü daba başka konularda yaptıgımız giri- şimler,* hükümetin engellemesiyle olumsuz sonuçlandı. Bu konuda iktidar partisinin girişimde bulunması gerekir" diye konuş- tu. Kumbaracıbaşı Cumhurbaşkanı özal'- ın özel TV konusundaki açıklamasındaki amacının "gundemi saptırmaktan baska birşey olmadığını" söyledı. DYP Grup Başkanvekili Köksal Toptan ise, özel TV ile ilgili yeni yasal düzenleme- nin şart olduğunu belirterek, "Bn konu- da iktidar partisinin girişimde bulunması gerekir" dedi. Toptan, "sayısal" olarak çoğunluğa sahip partinin ANAP olduğu- nu belirterek, "ANAP Sayın Özal'ın doğ- nıltusunda hareket eden bir siyasal parti. Sayın Özal talimat versin, bu işi yapsın- lar. Ama samyorum, sadece onu öyle soy- ledl. Çunku TRT gibi tek >anlı kullandık- lan bir kunım ellerinde varken, ona rakip bir bareket içerisindc olacaklarını sanmı- yorum" diye konuştu. ANAP Genel Başkan yardımcılarından Halil Özsoy da gelişen teknolojiye bağlı olarak özel TV'nin Türkiye'ye girmesi ge- rektiğine inandıklarım söyiedi. Bu konu- da henüz yasa teklifı hanrlığı içinde olma- dıklannı kaydeden özsoy, TBMM'nin önümüzdeki çalışma döneminde konunun gündeme geleceğini söyiedi. özsoy "Bu konu Türkiye gundemine son 5-6 aydır gir- di. Teknoloji hızla gelişiyor. Biz arkadas- lar arasında göruşuyoruz. Bu konudaki fi- kirler olgunlaştıgında konu ele alınacak- tır. Özel TV'nin girmesi konjonktür me- sdesi. Gdrüyoruz ki, bn konoda vofıuı bir istek geliyor" dedi. Radyo Televizyon Yüksek Kurulu ise özel TV girişimleri konusunda şimdiye de- ğin somut bir çalışma yapmadı. RTYK Başkanvekili Ali Baransel'in konu ile il- gili gelişmeleri yakından izlediklerini be- lirtmesine karşın, resmi bir görüş bildiril- medı. Baransel "Eger bizden bu konuda birsey istenirse bazırianz. Şu anda Yuk- sek Kurul'un bu konudaki göriişünü be- lirtmek durumunda değilim" diye konuş- tu. Baransel şu göruşlere yer verdi: "özel TV' konusu çok yonlü arasbrma ve değerlendirme gerektiren bir mesek. Avnıpa'da birçok ulkede özel TV'ye ge- çiş kısa siırede olmamıştır. Aşama aşama geçflnıistir. özel TV meselesinin başta si- yasi partiler. anayasal kuruluşlar ve diğer ilgili kurumlar tarafından çok yönlu ele ab- mp tartışılması gerekir. Daha sonra orta- ya çıkacak iike ve prensipler yönunde ya- sal duzenlemeye gidilebilir. Bu konuda ön- celikle devletin bir politika beliıiemesi ge- rekir. Yüksek Kurul ancak gorûş ve dusun- ce biMirir". TEMEL BRITANNICA ANA YAYINCİLIK A Ş Büyükdere Cad. Uçyol Mevkıı No: 57/2 Maslak 80725 İSTANBUL Tel 17695 80 (4 haı) ARÇELİK ŞOFBEN VE ARÇELİK TERMOSİFON ALMAK İÇİN... İŞTE İMKÂıŞimdi Arçelik Termosifon ve Arçelik Şofben'e sahip olmak için iki seçeneğiniz var. Arçelik'leri dilerseniz peşin fiyatına taksitle, dilerseniz ekonomik taksitlerle alabilirsiniz... Kısa bir süre için. Gecikmeyin, Arçelik Yetkili Satıasına gelin, bir Arçelik termosifon ya da şofben seçin. Peşinatını yatırın, hemen teslim alın. Güle güle kullanın. <§fâ)Koç ARG-5/E TERMOSİFON ARG-5/ES TERMOSİFON ARG-6/ES TERMOSİFON ARG-28 SL ŞOFBEN ARG-29 T ŞOFBEN M # KŞİNFİYATINA TAKSİT PEŞİNAT 137.000 117.000 108.000 161.000 176.000 3 TAKSİT 137.000 117.000 109.000 161.000 175.000 TOPLAM 548.000 468.000 435.000 644.000 701.000 > EKONOMİK TAKSİT PEŞİNAT 8 TAKSİT TOPLAM 68.000 57.000 54.000 80.000 90.000 68.000 57.000 54.000 80.000 90.000 612.000 513.000 486.000 720.000 810.000 N karar vermiş değilim. Zaten ara seçime kadar vaktimiz var. Ara se- çim genel seçimle birlikte yapılsa da en az 1991'e kadar vaktimiz var. Daha ortak üreteceğimiz epey iş var. Kaldı ki tiyatro olmazsa, di- rekt sahne çalışraası yapmayız. Ama sinema oiabilir. Mesela sine- mada bizı hep aynimaz ikili ola- rak düşündüklerinden sinemada çok sağlıklı şeyler üretemedik. Ben yalnız olarak yapabüirim. Ze- ki ile birlikte yapabilirim. — Peki Tûrkiyede politik tab- loyu nasıl değeriendiriyorsunuz? AKPINAR — Bence çok iç açı- cı bir tablo değil. Türkiye, cum- huriyet döneminde hiç bu kadar çıkmazda, açmazda kalmamıştı. — Sizce baıraa nedeni nedir? AKPINAR — ö n c e tabii 1970'lerde başlayıp 1978-79'lara kadar tırmanan anarşi, Alevi- Sünni kavgası, ondan sonra gelen askeri darbe. Askeri darbeden sonra kumandanlann, yani o za- manki tabirle 'beşibiryerdeier'in AP, CHP gibi partilerin çalışma- larından endişelerie bunlan ka- patmalan. ANAP'ın bundan ya- rarlanarak guya kardeş kavgasına son vermek amacıyla, dört taba- nı birleştirmek iddiasıyla iktidar olması ile başlayan gelişmeler bunlar. ANAP, dört ayrı tabaııı birleştiremedi, herkes kendi hesa- bına çalıştı. Emniyette, Sağlık Ba- kanlığı'nda Milli Eğitim'de yer kapmalar o dönemde yapıJdı. Ay- nca çok sağlıklı bir muhalefet ge- lişmedi. Ne Erdal Bey'den. Deniz Bey'den ne de eski kurt Suleyman Bej'den. Onlar vaktiyle istifa edip, çekilip erken seçime zorlasalardı, belki olurdu. Demek ki onlar da samimi değildi. O yüzden bugün çok garip bir açmaz, bir çıkmaz- la karşı karşıyayız. Bu ülkede sağ- lıkh politika üretmryor ANAP da, muhalefet de. — Nasıl bir politika duslüyor- sunuz? AKPINAR — Bu ülkede dirü yok sayamayız. Ancak dınde re- formu gerçekleştirecek bir sağ parti bence birinci bloku oluştu- nır. Ne kolektivizm ne komünizm kitaplann yazdığı gibi bir başan gösteremedi, bugün yeniden yapı- lanma aşamasında. O yeni yapı- lanmaya ayak uyduracak bir sos- yal demokrat parti de ikınci blo- ku oluşturur. Aynca Türkiye'de si- yasi çerçeve bu aşamalan yapan, yani hem dinde Kuran'ı Kerim'de reform hem de Atatürk ilkelerin- de, cumhuriyetçiliğinde, laikliğin- de, devletçilığinde reform >-apan parti söz sahibi olur. — Sizce Demokrat Merkez Par- ti'nin llk seçimdeki basan sansı nedir? AKPINAR — DMP'nin şansı bence yok değil. Sanıyorum bir DSP'yi, RP'yi yakalabilir. ÖzaTı Meclis seçti — Siz Sayın Özal'ın Cumhur- başkanlıgına ahştuuz mı? AKPINAR — Tabii, tabii. Bu- gün baza şeyleri yok sayarsak, her- şeyi yok saymak gerekir. BugUn Türkiye'de genel seçimleT yapıl- mamıştır, belediye seçimleri yapıl- mıştır. Oradan düşük bir oyla da olsa bugün parlamento diye bir yer vardır, ki muhalefet de bugün hâlâ orada konuşmaktadır. öyle olduğuna göre o parlamentonun seçtiği adam da bence yerindedir ve doğrudur. Hukukta genel ku- ral, yanlış dahi olsa yazılı olana uymaktır. Ona uymazsak o za- man hiçbir şeyi tarnmayız. Muha- lefeti de, iktidan da tanımam. özal'a da alışamam. Özal'ın yan- lışı var mıdır, yok mudur tartış- ması başka, o makamda oturur mu oturmaz mı tartışması başka. — Yani siz Sayın Özal'ın o ma- kama uygun bir Idşi oktagunn mu düsünüyorsunoz? AKPINAR — O tartışmah U- bii. Türk Ceza Yasası'nın 159/3. maddesine gireceğı için kendi dü- şüncemi anlatamıyorum. — Bugünkü politik dnrnma mizahi dUle nasıl tanımlarsınız? AKPINAR — AUah razı olsun politikacılar bize çok büyük mal- zeme ürctiyorlar. O yönden çok mutluyuz. Gultepe madeni Göçük: 2 ışçıoldu BURSA (Cumhuriyet Bürosu) — Bursa'mn Harmancık ilçesinin Çakmak köytl yakınlannda bulu- nan Gültepe maden ocağında önce- ki gün meydana gelen göçükte iki isçi hayatmı kaybetti. Mat-Kim şirketine ait manyezit üretimi yapılan madenin girişinde kopmanedeniylesaat 17.00sırala- nnda meydana gelen göçükte yaşa- mıru ym'ren işçiler Sad Kaynar (20) ve Nibal Soyoz (26) çinko ubutla- ra konularak memleketlen olan Bartın'a gönderildi. Yaklaşık 400 işçinin çahştığı madende göçük ne- deniyle üretime ara verildiği ve ola- ya Harmancık C.Savcılığı'nca el konulduğu öğreniidi. Harmancık Kaymakamı Yusuf Zlya Akgünlu Bursa Valiliği ile Bölge Çalışma Müdürlüğu'ne res- mi yazı yazarak bilirkışi ıstediğini, savcılığin soruşturraasımn da sür- düğünü bildirdi. Harmancık kaymakamı, maden ocağı girişinin göçüğün meydana geldiği gece saat 04.00'e kadar ya- pılan çalışmaJar ile tamamen açıl- dığını ve başka ölen ya da yarala- nan olmadığınm belıricndiğiru söy- iedi.