Katalog

8MAYIS 1990 EKONOMÎ CUMHURİYET/13 Konvertibilite free-shop'ta • ANKARA (AA) — Maliye ve Gümrük Bakanı Adnan Kahveci, gümrük hattı dışı satış mağazalanndaki alışverişlerde Türk Lirası'nvn da kullanılabileceğine ilişkin genelgevi onayladı. Başbakanhğa gönderilen genelge, Resmi Gazete'de yayımlandıktan sonra uygulamaya konulacak. Maliye ve Gümrük Bakanlıgı yetkilileri, Türk parasının konvenibİ olması karanna rağmen, gümrük hattı dışı satış mağazalannda TL ile auşverişin gedkmesinin, Bakanlık'ta yaşanılan "bakan değişikiiği"nden kaynaklandığını söylediler. İlaçta fiyat tardşması • tZMİR (Cumhuriyet Ege Börosu) — Sağlık Bakanı Halil Şıvgın'ın 120 ilacın fiyatında ucuzlama olduğuna ilişkin sözlerine eczacüar karşı çıktı. TEB Merkez Heyeti üyelerinden eczacı Akvn özbaş, en çok satan ilaçlara en yüksek oranda zam yapıldığını belirterek, ucuzladıgı öne sürülen ilaçlann kullanımı son derece sınırlı "gölge ilaçlar" ya da üretimi durdurulmuş "hayali ilaçlar" olduğunu söyledi. IMF kotalan arttınldı • Ekonomi Servisi — Yedi büyük sanayileşmiş ülkenin maliye bakanlannın ve Merkez Bankası başkanlarmın Washington'da yaptığı toplantıdan sonra yayımlanan bıldiride IMF kotalannın yüzde 50 oranında arttınlması kararlaştınldı. Böylece IMF'nin kaynaklan 60 milyar dolar yükselerek Federal Almanya'nın ABD'den sonra ikinci sırayı paylaşması, tngiltere'nin de kendi sırasını böylece" Japonya'ya vermesi kabul edildi. Şoförlerin genel kurulu * ANKARA (Cumhnriyet Barosn) — Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu 23. Genel Kurulu yapıldı. Genel Kurul'da konuşan Maliye ve Gümrük Bakanı Adnan Kahveci, "Gerçek sanayileşmenin esnaf ve sanatkârlara teşvik verilmesiyle sağlanabıleceğini" beürtti. Genel Kurul'da konuşan SHP Genel Sekreteri Deniz Baykal, Kahveci'ye "Senin ve iktidarının kaç günlük ömrü kaldı" diye sordu. Kalkınma Fon-1 piyasada • Ekonomi Servisi — Türkiye Kalkınma Bankası ilk yatınm fonunu bugün satışa sunuyor. 5 milyarük portföyün yüzde 8.1'ini hisse senetleri, yüzde 17.1'ini gelir ortaklığı senetleri, yüzde 24.8'ini devlet tahvilleri, yüzde 49*unu da özel sektör tahvilleri oluşturuyor. Her an paraya çevrilebilir fon katılma belgelerinin deferleri her gün Kalkınma Bankası tarafından ilan edilecek. ŞİRKETLERDEN • FEDERAL EXPRESS Türkiye'de de faaliyete başladı. Dünyanın önde gelen uçak kargo ve uçak ekspres posta dağıtım kuruluşu, şimdilik sadece lstanbul'da faaliyet gösterecek. Şirketin yaptığı paket ve evrak taşımacıhğı kısa sürede tüm ulke çapında yaygınlaştırılacak. • MERKEZ SİGORTA Ankara'daki " 1 . Kadın Eşyası, Aksesuan, Kadın Dünyası Fuan'na katılarak fuan izleyenlere bütün sigorta konularında ücretsiz danısmanlık hizmeti veriyor. • GÜRKAY/MARMARA Tur OpeTatorleri Grubu, üç günde (4-7 Mayıs) 27 adet karşıhklı charter seferiyle Fransa'nın 9 ayrı kentinden 5 bin Fransız turisti Türkiye'ye getirerek bir rekor kırdığını açıkladı. • ŞtŞE CAM Fabrikalan'nm, cam ve cam elyafı ürünlerinin tanıtıldığı, tüketicilere bu ürünlerle ilgili danısmanlık hizmetlerinin verildiği danısmanlık merkezi, tstanbul Gayrettepe Akabe İş Merkezi'nde açtldı. • VESTEL, kuruluşunun 5. yıldönumünü geçen hafta Manisa'da düzenlenen bir törenle kutladı. Vestel'in bu yıl 600 bin adet daha fazla TV üretmeyi planladığı bildirildi. Buğdaya 2 trîlyon aranıyor Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlıgı yetkilileri taban fiyatların belirlenmesinde üretim maliyetleri ile dış piyasa fiyatlarının birlikte dikkate ahnacağını beürttiler. Buğday taban fiyatının 450-500 lira civarında belirlenmesi bekleniyor. Destekleme ahmlannda peşin ödeme karan TMO açısından önemli bir kaynak sorunu yaratacak. Gerekli 2 trilyonluk kaynak, Merkez Bankası'ndan karşılanamayacak. TMO'nun sermayesinin yükseîtilmesi öngörüldü. ANKARA (Cumhnriyet Bürosu) — Hu- bubat taban fıyatlarını belirleme çalışma- lan sürüyor. Tarım Orman ve Köyişleri Ba- kanlıgı yetkilileri, taban fiyatlann belirlen- mesinde üretim maliyetleri ile dış piyasa fi- yatlannın birlikte dikkate ahnacağını be- lirttiler. Bu durumda buğday taban fiyatı- nın 450-500 lira civannda belirlenmesi bek- leniyor. Buğday rekoltesinin bakanhkça 18-18.5 milyon ton olacağı, arpa üretiminde de geçen yıla göre 1 milyon tonluk bir ar- tış tahmin edildiği bildirildi. Peşin ödeme yapılabilmesi için Toprak Mahsulleri Ofi- si'ne (TMO) 2 trilyon lira kaynak sağlan- ması gerekiyor. Edinilen bilgiye göre Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlıgı ile Toprak Mahsulleri Ofısi tarafından hububat destekleme alım fiyatları ile ilgili olarak sürdurülen çalış- malar bu hafla içinde tamamlanarak fiyat önerileri Bakanlar Kurulu'na sunulacak. Bakanlığın fiyat belirleme ile ilgili olarak yaptığı çalışmalarda, dünya borsalannda- ki fiyat hareketleri ile içerideki uretici ma- liyetlerinin birlikte ele alındığı kaydedildi. Verilen bilgiye göre dış borsalarda buğ- da\ fiyatları kaliteye gore ton başına 140-160 dolar arasında değişiyor. TMO L nun yaptığı ithalatlarda buğdaym Türki- ye'ye maliyeti ise taşıma ve sigorta gider- lerı ile birlikte ortalama 170-180 dolar ara- sında gerçekleşiyor. Bu durumda taban fiyatt dış fıyatlar esas alınarak belirlenirse bugünkü kur uzerin- den 455 lira olacak. Yetkililer, normal ola- rak dış piyasa fiyatlarının esas alınmasının ureticiyi geçmiş dönemlerde "memnun et- tiğini", bu yıl ise iç fiyatların dolar kurun- daki artışa göre daha yüksek seyTetmesi ne- deniyle üreticinin zarar edebileceğini kay- detliler. Bakanlığın, üreticilerin mağdur olma- ması için bir orta yol arayışında olduğu da ifade edilerek hem dış piyasa fiyatlarının hem de yurtiçinde ortalama üretim mali- yetlerinin göz onunde bulundurularak "ureticiyi memnun edecek bir fiyat verilmesi" görüşünde olduğu bildirildi. Bu hafta sonunda Bakanlar Kurulu gün- demine gelmesi beklenen buğday taban fi- yatının 500 lira civarında olacağı tahmin ediliyor. Destekleme alımlarında pe- şin ödeme karannın TMO açısından önem- li bir kaynak sorunu yaratacağı belirtildi. TMO'nun hububat bedellerini peşin öde- yebilmesi için en az 2 trilyon liralık bir kay- nağa gereksinim duyulacağı hesaplanıyor. Bu kaynak geçmiş yıllarda Merkez Bankası re- eskont kaynağından karşüanıyordu. Bu yıl ise para programı uygulamasıyla Merkez Bankası bu kaynağı kesti. Hazine v^TMO tarafından yürutülen kaynak arayışı çalışmalan sırasında ofısin halen 85 milyar lira düzeyinde olan öden- miş sermayesinin ilk aşamada 1 trilyon li- raya çıkanlması, nominal sermayenin de 500 milyar liradan 2 trilytn liraya yükseî- tilmesi öngörüldü. Bu arada ödemelerin zamana yayılması için primli fiyat uygulaması yoluna da gi- dilebileceği belirtildi. Primli fiyat uygula- masında dileyen uretici parasını peşin ala- cak, dileyen uretici ise birkaç ay sonra ala- cak. Ancak fiyat her ay yüzde 2.5-3 ora- nında yükseleceğı için parasını geç alan uretici bunun karşılığında faiz geliri elde etmiş olacak. Hububat taban fiyat ve ödeme koşulla- rına ilişkin kararnamenin en geç 15 mayısta yürürlüğe gireceği bildirildi. Bu arada Türkiye Ziraat Odaları Birlıği Yönetim Kurulu da önümüzdeki günlerde toplanarak başta buğday ve arpa olmak üzere tanmsal ürünlerin ortalama üretim maliyetleriru belirleyecek. Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu'nun ortaya çıkan maliyetleri ve fiyat önerilerini Başbakan- lığa da sunacağı belirtildi. Borsa şubat günlerine döndüSon 2.5 aylık düşüş döneminden sonra bu ay başında yeniden toparlanmaya başlayan borsa endeksi dün 4000'e çıktı. Kâğıt arzının artrnasının beklendiği bir dönemde fıyatlarda görülen ani tırmamş, borsa uzmanlarınca "yapay" olarak nitelendiriliyor. ABDURRAHMAN YILPIRIM Yatınm seçenekleri arasında al- ternatifsiz kalan lstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda 2,5 aylık aradan sonra "oynn" yeniden başladı. Nisan sonuna kadar sü- ren 2.5 aylık düşüş dönemınde hisseler kaybettikleri yüzde 21'lik deferi mayıs ayının ilk haftasın- da geri aldılar. Kamu Ortaklığı Fonu'nun yaygın satışını tamam- laması, bayram sonrası ve ay ba- şı ile çakışınca hızh bir tırmaıuşa giren hisse senetleri dün de yüzde 6.4 değer kazandı ve borsa en- deksi yeniden 4000'e çıktı. Ekonomide makro düzeyde hisse senetleri lehine herhangi bir değişme olmazken borsada ani bir sıçramanın meydana gelmesi pi- yasa uzmanlarınca "ihtiyatla" karşılanıyor. Dünkü fiyat artışla- nna en büyük etken olan "yaban- cı fonlann yeniden alıma gece- cekleri" haberine de yine "tem- kinle" bakılıyor. Yabancı fonlar adına ahm yapabilecek aracı uye- lerde şündiye kadar herhangi kay- da değer "«hm atagı" görülmez- ken, endeksin 4000'e çıkmasından sonra yabancıların piyasaya gir- mesine "ihtimat" veriüniyoı. En- deks 3200 dolayında uzun süre kaldığında alım yapmayan dış ya- tınmcılann hisselere uzun vadeli bir yatınm aracı olarak baktıkla- n belirtilerek fıyatların yukseldi- ği ve endeksin 4000'e vurduğu bu dönemde piyasaya girmelerinin anlamlı olmayacağı savunuluyor. Ayaklı borsada hisse senetleri tıpkı işportadaki gibi tezgâh ustünde satılmaya başlandı. Borsa endeksinin bu ani çıkışı- nı "spekülasyon" olarak yorum- Layanlar nisan ayı enflasyonunun yüksek çıkmasıyla banka faizle- rindeki artış ıhtimalinin güçlendi- ğine, piyasada paraya olan tale- bin arttığjna ve tnterbank faizle- rinin yüzde 50'nin üzerine çıktı- ğına dikkat cekiyorlar. Böyle bir ortamda hisse senetlerinin bu ka- dar prim yapmasının gerekçesi olamayacağı savunuluyor. özelleştirmeyi yüruten Kamu Ortaklığı Fonu'nun bu ay sonu- na doğru Petkim'i halka arz etme- ye hazırlanması yanında iştirak hisselerinin satışını da yine tş Ban- kası aracıhğıyla bu kez borsadan geçirerek sürdureceğini acıklama- sı, piyasada hisse senedi arzının çoğalacağıru gösteriyor. Halka arzda kamu kesimi ile yarısa kal- kışan özel sektörde de halka açıl- mayı düşünen ve bunun için ha- zırlık yapan şirketlerin sayısı 30'a yükseldi. Piyasada paranın gıttık- çe kıtlaşması, bazı sektörlerde canlanma, otomobil talebi ve dö- viz cinslerinden bazılarının prim yapmaya başlaması dikkate alın- dığmda hisse senetlerinin bu ani çıkışının "yapay" olduğu yorum- larına güç kazandınyor. Spekü- lasyon yapmak isteyenlere ay ba- şı, bayıam tatili dönüşü ve Ana- dolu'da yaygın iştirak hissesi sa- EMtL ÖYMEN Uluslararası Tur Firmaları \ Federasyonu Başkan Yardımcısı Martin Brackenbury, İngiltere'den Türkiye'ye düzenlenen turların satışında, geçen yıla göre yüzde 15 oranında azalma olduğunu söyledi. nu Başkan Yardımcısı Martin Brackenbury. tngiltere'den tüm dünya için yapılan "organize tatil" rezervasyonlarında, geçen yıla oranla yüzde 20'lik bir düşüş olduğunu söyledi. Bundan Türki ye'de etkileniyor. Nisan ayına ka- darki veriler, Ingiltere'den Türki ye için yapılan "organize tatil" satışının, geçen yıla göre yüzde 15 az olacağını gösteriyor. Geçen yıl İngiltere'den Türkiye'ye turla ya da bağımsız yollarla 406 bin tu- rist gelmişti. 1988'de ise bu sayı 465 bindi. Türkiye, Akdeniz ülke- leri arasında Ingiliz tur piyasasın- da 1988'de yuzde 3'lük bir paya sahipken, bu 1989'da yüzde 2'ye LONDRA — Uluslararası Tur Ftnnalan Federasyona, ocak- nisan arasında yapılan rezervas- yonlara bakarak bu yaz Türkiye'- ye organize turla az sayıda lngi- liz, ancak çok sayıda Avrupalı tu- rist geleceğini tahmin ediyor. Tu- rizm dergilerinde yayımlanan de- ğerlendirmelerde de Türkiye'ye turla ya da bağımsız yollarla 5 milyona yakın turist gelebüeceği ileri sürülüyor. Yılda 40 milyon kişiye "orga- nize tatil" satan uluslararası tur operatörlerini temsil eden "Ulus- lararası Tur Firmalan Federasyo- düşmüştü. Bu yılın ilk dört ayın- da Türkiye'ye, geçen yılkinden de kz sayıda tur satılmış durumda. Buna karşüık, şubat ayının sonu- na kadarki verilere göre Federal Almanya'dan yapılan rezervas- yonlarda geçen yıla göre yuzde 19 artış var. Bu yıl bir milyonu aş- kın Ahnan turist bekleniyor. Ay- nı şekilde Hollanda'dan yapılan rezervasyonlar yuzde 65, Norvec'- inkiler yüzde 35, Isveç'inkiler de yüzde 10 artmış durumda. Brackenbury, "tngiltere'den Türkiye'ye gitmesini umdnğumuz her 100 kişiden sadece 15-20 ta- nesi gidecek bu yıl, 75-80 i ise git- meyecek", dedi. Asünda diğer Akdeniz ülkeleri için de İngUtere'- den yönelen talepte genel bir azal- raa var: ltalya için yüzde 10-15, Yunanistan yü2de 10, Malta yuz- de 25-30, Ispanya yüzde 20, Por- tekiz yüzde 10. Brackenbury'ye göre İngilizle- rin az rezervasyon yaptırmaları- nın temel nedeni, İngiltere'deki Egede cola savaşıkızıştıtZMtR (Camhnriyet Ege Büro- MI) — Son zamlar üzerine başla- tılan Cola boykotu giderek yay- gınlaşıyor. TANSAŞ'ın 73 mağa- zasında dün Cola boykotu başla- tıldı. Boykotu yürüten bakkal- lar da, Cola üreticileri de "geri •dım" atmayacaklannı söylediler. lzmir'deki bakkallar "Colaya hayır" pankartları astılar, satışla- nnı durdurdular. Bazı bakkallar "tnketici köşeleri" haarladılar. Bu köşelerde tuketicilerin boykot ko- nusundakı görüşleri sergilenmeye başladı. Esnaf ve Sanatkârlar Demekleri Bhiigi'ne bağlı tüm dernekler boykot kampanyasını desteklerkert, TANSAŞ da dün 73 mağazasında Cola satışlannı dur- durdu. Ege bölgesinde bazı turistik tesisler de boykot kampanyasına katıldı. Kentteki diğer büyük süpermarketler de dünden itibaren Cola boykotuna başladı. Cola boykotunun giderek yay- gınlaşması üzerine, uretici kuru- Iuşlar da satıcıları "ikna" etme ça- lışmalarını yoğunlaştırdılar. Coca Cola tarafından bakkallara gön- derilen mektuplarda, "Coca Co- la vc ürünlerinin piyasaya çıktığı günden bu yana, sünimıi fiyata tercih eder bir politika izledik. Bi- zirn artışımız sadece yüzde 60 se- viyesindedir. Siz satıcılann miiş- terilerinize sundugunuz tüm tiike- tim mallanna bakarak Coca Co- la ve ürünlerinin ne kadar makul bir fnatla piyasada olduğunu tak- dirinize bakıyoruz" denildi. Cola üreticileri a>-nca zammı geri aJma- yacakları gorüşünü ^nelediler. Öte yandan Cumhuriyet Anka- ra Bürosu'nun verdiği habere gö- re, kolalı içeceklere yapılan zam- mı protesto etmek için başlatılan boykot eyleminin yarından itiba- ren ulke çapında yaygınlaştırıla- cağı, bu nedenle 500 bin bildiri- nin basıldığı öğrenildi. Ankara Büyükşcfair Bdediye Başkanı Mu- rat Karayalçm, belediye olarak boykot eylemine "somut destegin nasıl saglanacağı konusuautı görnşülece^ini" bildirdi. Bakkallar ve Bayiler Federas- yonu Başkanı Bendevi Palandö- ken, •E)i«mİD.tünı ulkede dwtek görmcsini sağlamak için 500 bin bildirinin basıldıgını, esnaf fede- rasyonlannın ûyelerinin de kola içmeyerek eyletne kaülacaklannı" söyledi. Palandöken'den ahnan bilgiye göre, Ankara'daki bakkal ve bayiler, yanndan itibaren ko- la satışlannı durduracaklar. Öte yandan Cola boykotu eyle- mine GÎMA Genel Müdürlüğü- nün de katılması bekleniyor. Metaş hisseleri sokak borsasuıda Finansman güçlüğü içine gir- diğinden dolayı liretimini durdu- ran ve şu anda "kurtarma" ara- yışlan süren Metaş'ta hisse fiyat- larını 3.5OO'den 1000 liraya ka- dar düşüren sauşlann ardından şirketin ortağı lş Bankası'nın yüzde 15 olan hisse oranının yüzde 5'in altına düştüğü belir- tiliyor. Arsa ve arazüerini yeniden de- ğerlendirerek 1989 yıh bilanço- sunu kârlı gösteren ve bı biian- ço üzerinden sermaye arttırım kararı alan şirketin hisse fiyat- ları yükselmişti. Borsada 1.5 ay- da sirküle eden Metaş hisseleri- nin işlem hacmi, ödenmiş ser- mayeyi yüzde 50 aşmış ve 46.5 milyar lira olarak gerçekleşmiş- tir. Bu sauşlar ve geri çevrilen bi- lanço ile sermaye arttırım kara- nndan sonra Metaş hisselerinin fiyatı 3 bin 500 lira dolayından 1000 liraya kadar geriledi. Dün borsada 1.350 liradan az sayıda işlem gören Metaş hisselerinin asıl sirkülasyonu "sokak borsa- sı"ndaydı. Sokak borsasında Metaş hisselerini 900-1.200 lira arasında toplayanlann kurtarma çalışmalan üzerine yeni fonnül- ler ortaya attıklan görüldü. tışının uygun bir zemın oluşturdu- ğu belirtiliyor. Bu speküiasyon döneminin de fazla sürmeyeceği, Kamu Ortaklığı Fonu'nun Pet- kim'i sauşa çıkarması ve siyasi ge- lişmelerin ivme kazanmasıyla bu ay içinde son bulacağı savunulu- yor. Borsada fiyattan sonra işlem hacminde de 50 milyarla bu dö- nemin en yüksek değerine ulaşıl- dı. Borsada fiyat tırmaruşlannın ye- niden başlaması aylar öncesinde olduğu gibi, yine pek çok yatınm- cıyı "ayaklı borsaya" çekti. Bu- rada yeniden "tezgâh açanlar" daha teçhizatlı olarak işe girişti- Ingiliz turist gelmez olduenflasyon ve kişisel krediler için tuketicilerin ödedikleri faizin yük- sek oluşu yüzünden tüketicinin "organize tatil"e ayıracağı para- nın kısıtlanması, ancak Türkiye'- den kaynaklanan nedenler de var: "Mide-bagırsak rahatsıriıklan, diizensizlik. altyapı eksiklikleri. Donüp gelenler, 'Mükemmel va- kit geçirdik' diyorlar. Tekrar gi- decek misinız' diye sornlduğunda ise 'hayır' diyorlar. Saglık ve (e- mizlik Türkiye'nin, iizerinde en çok durması gereken nokta. Türkiye'ye 1984'te gelen Ingi- hz turist sayısı sadece 89.709 iken, bir yıl sonra sayı 125.677'ye çık- mış (yüzde 40 artış), 1986'da 154.231 olmuş, 1987'de 266.900'e ulaşmıştı. 1988'de de 465 bin 142 kişiyle en yüksek sayıya ulaştı. 1989'da ise düşüş başladı; yalnız- ca 466 bin Ingiliz turist geldi. Tu- rizm dergisi TTG, bu düşüşü özel- likle gelişigüzel "otelleşme"ye bağhyor. ler. Borsa binasının bulunduğu Tophane Rıhtım Caddesi'nde üs- lenen ayaklı borsacüarın ellerin- deki telsiz sayısı 100'ü aşmış du- rumda. Otomobil içinde hisse ti- careti yapanlann sayısı ise 20-25 dolayında. Piyasanın bu son can- laruşında, "ayaklı borsa"da orta- ya çıkan ilginç bir uygulama da masa üstü satışlan oldu. Borsa bi- nasının çevresinde, Rıhtım Cad- desi üzerinde hisselerin konuldu- ğu 15-20 dolayında masa yer alı- yor. Açılıp kapanabilen bu rnasa- lar "ayaklı borsa"mn en çok iş yapan "^yerieri" haline gelirken, canta içinde veya poşet içinde his- se satışlan da sürüyor. Müteahhide Eximbank sigortası Eximbank, yurtdışında iş yapan müteahhitleri, hak edişlerinin ödenmemesi, transferlerinin yapılmaması, mallanna el konması gibi ticari ve politik risklere karşı sigortalayacak. ANKARA (ANKA) — Exim- bank, yurtdışı müteahhitlik hiz- metleri sigortası programıyla, yurtdışında iş yapan müteahhitlik firmalarını, hak edişlerinin öden- meroesi, döviz transferlerinin ya- pılmaması veya engeilenmesi, ma- kine parluna veya müteahhitçe te- min edilmiş mallara el konulma- sı gibi ticari ve politik risklerden doğacak zararlara karşı sigortala- yacak. Yurtdışı müteahhitlik hizmetle- ri sigortası programma ilişkin ça- hşmalar bu ay içinde tamamlana- cak. Programdan, yurtdışında bir işveren tarafından yapımı ihale edilen okul, konut, yol, köprü, baraj gibi altyapı yatınmları ile fabrika, enerji santrah, rafineri ve benzeri her türlü sınai tesisinin anahtar teslimi veya kısmen yapı- mı, tevsih ve raontajını üstlenen Türk müteahhitlik firmalan ya- rarlanabilecek. Ancak. bir proje- nin sigorta kapsamına almabilme- si için, toplam ihale bedeli içinde yerli katkı oranının en az yüzde 60 olması gerekecek. Program esas olarak, hak ediş- lerin belgelenmesinden sonra, iş- veren tarafından ödeme yapılma- ması riskine karşı bir teminat oluşturacak. Ancak müteahhidin, hak ediş belgelenmeden önce işin gerçekleştirilmesi için yapacağı harcamalar da bu program ile te- minat altına ahnacak. REKLAM DUNYASI 'Türkiye Eki' mevsimi Ingiliz ekonomi basınının yüzyıllık "vüiakı" Financial Times gazetesi, 25 mayısta bir "Türkiye" eki verecek. Bu eke ilan vermek isteyen Türk firmalan, 1 sütun/santimetre için 50 sterlin ödeyecekler. Yapılan hesaba göre 25 mayıstaki Türkiye ekine tam sayfa ilan vermek isteyen bir firmarun toplam 20 bin sterlin, yani yaklaşık 85 milyon Türk Lirası odemesi gerekecek. Batılı çevrelerde etkili, ünlü ve "prestijli" Wall Street Journal, International Herald Tribune, Financial Times gibi büyük gazeteler için, kendilerini'Batı'da beğendirme> r e çalışan gelişmekte olan ülkeleri konu alan "ekler" önemli bir ilan geliri kaynağı oluşturuyor. Kendisi hakkında "ek" verilen ülkelerin önde gelen firmalan sterlinleri, dolarları bastırarak ilan yeri kapmaya çalışıyorlar. Ancak esas olarak ilan geliri sağlamaya yönelik bu ekler, zaman zaman konu edilen ülkelerde tartışmalara yol acıyor. Geçen günlerde Türkiye Cumhuriyeti hükumetinin Wall Street Journal gazetesinde yayımlanan "Türkiye ek-ilanı" Türkiye'de muhalefet çe\Telerinde gürültü koparmış, bu "ek- ilan" için hükümetin ödediği milyonlarca dolar da büyük eleştiriye yol açmıştı. 'Yeşil ilan 9 için bağış MAYDAY! MAYDAY! »Jt.cej CJII Fot Help İngiltere'de iki yıl önce kurulan "Common Ground" adlı bir dernek, The Independent gazetesine verdiği tam sayfa ilanın parasını ödeyebilmek için bağış çağnsında bulundu. Çevrenin ve eski yapıların korunması için mücadele eden dernek, verdiği tam sayfa ilanın altında okuyuculara yaptığı çağrıda, "Bu ilan bize binlerce sterline mal oldn. Biz, çevrenin ve eski yapıların korunması için ugraşıp didinen kuçiik bir sosyal yardım dcrnegiyiz. F.ğer bizimle ortak bir yanınız varsa, lütfen bir şeyler yapın. Çalışmamızı destekleyin. Bize bir bagışta bulunun" dedi. Common Ground'un verdiği tam sayfa ilan 100 tane "emir"den oluşuyor. Bu emirlerde dernek, tngiliz yurttaşlanna çevrenin korunmasında katkıda bulunmak üzere günlük yaşamlannda neler yapabileceklerini hatırlatıyor. İlanın başlığı ise bir kelime oyunundan oluşuyor. "Mayday" sözcüğü "imdat" anlamına geliyor. îlan, "tmdat! İmdat! Doğanın yardım çağrısı" başlığını taşıyor. TEKNOLOJİ VİTRİNİ ^ a- ^&^V -' - ~ j? ^ - - • •*•*•£* :.:'•: ^ î : :•] • jf-% -' ' ? m 4t "*-.-V: •--—-.C = £ î = 73^** u. ?J: 'İ •1. ^' - ıo»:- _- -r Saatli radyp Bu saatli radyo tüm aile fertlerini uyandırabilir. Nasıl mı? A.M-FM radyolu alarmı sizi uyandırdığı gibi uzaktan kumandalı sistemi ışıkları ve evdeki öteki elektronik gereçleri çalıştırarak başka odalarda bulunanları da yataklarından kaldırabiliyor. Powerhouse X-10"un fiyatı 50 dolar. 'GüvenlV vantilatör Robeson Industries Corphın urettiği vantilatorün metal ızgarasına dokunulduğunda, kontrol sistemine bir elektrik akımı gidiyor ve vantilatör otomatik olarak kapanıyor; böylece, meraklı çocukların, ellerini vantilatöre kaptırıp yaralamalan önlenmiş oluyor. 30 cm. çapındaki vantilatorün fiyatı 45 dolar. Güneş ışını istasyonu Bir bilgisayarla yönlendirilen orak biçimindeki metal bant, güneş ışınımı verilerini toplamak için her on beş saniyede bir dedektöriın çevresinde dönüyor. Veriler, güneş ışınlanndan enerji toplayan binaların tasanmı ve atmosferdeki parçacıkların, gazların saptanması için kullamlacak. Pacific Northwest Laboratuvarları'nda (ABD) geliştirilen dönen gölgebandı fotometresinin maliyeti, bugün kullanılan güneş ışınımı olçerlerinden daha düşük. EKONOMİ KİTAPLIĞI Kredi yönetimi Ü KRI 1)111 MHRMl,« RF..U \| KRÎDI İÜ Işletme Fakültesi Doçenti Dr. Belkıs Sevai tarafından kaleme ahnan "Kredîlendirme Süreci ve Kredi Yönetimi" adlı kaynak kitap, "az deneyimli kredi yöneticilerine ve bankacılık okullanndaki ögrendlere bir el kirabı" biciminde düzenlenmis. Muhasebe Enstitüsü Yayınlan arasında yayımlanan kitap on bölumden oluşuyor: Bankalann finansal sistem içindeki yeri, ticaret bankaları ve kredilendirme ortamı, kredilerin genel nıtelikleri, kredi taleplerinın değerlendirilmesı, istihbarat ve bilgi toplama, finansal analiz, kredilerin yapılandınlması, kredilerin fiyatlandırılması, kredilerin belgelendirilmesi, sorunlu krediler.