Katalog

30 MAYIS 1990 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Silahsızlanma: Önemli adım • VVASHINGTON (AA) — SSCB, silahların kontrolü göruşmelerinde ABD ile aralannda yıllardır tartışma konusu olan Sibirya'daki Krasnoyarsk radarını sökmeye başladı. Bir süredir Washington'da bulunan ve yarın ABD Başkanı George Bush ile Kremlin lideri Mihail Gorbaçov arasında başlayacak "Süper Doruk" öncesi heyetlerarası hazuiık göruşmelerinde yer alan SSBC Dışişleri Bakanı Eduard Şevardnadze'nin danışmanı Viıali Çurkin, ABC Televizyonu'nun "Nightline" adlı programına verdiği demeçte, "Evet, bazı haarlıkların ardından, Krasnoyarsk radarını sökmeye başladık" dedi. • Iran-Irak zirvesi • LEFKOŞA (AA) — lran Meclis Başkanı Mehdi Karrubi, Irak'ın, iki ülke arasında barış sağlanması yolunda yaptığı çağrıda samimi olması halinde, İran ve Irak devlet başkalan arasında görüşme olabileceğini söyledi. Tahran Radyosu'nun haberine göre Karrubi dün duzenlediği basın toplantısında, "Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in, 1980-1988 yıllan arasında meydana gelen körfez savaşından sonra kapsamlı bir banş sağlanması yolunda yazdığı ikinci mektuba îran yanıt verecektir. Irak iyi niyet gösterirse iki ülke devlet başkanlannın bir araya gelmeleri mümkün olabilir" dedi. Pinochet, işbirligi istiyor • SANTtAGO (AA) — Şili'de 17 yıl diktatörlük yaptıktan sonra yönetimi sivil bir iktidara terk etmek zorunda kalan, ancak genelkurmay başkanlığını sürdüren General Augusto Pinochet, insan haklarının ihlali konusundaki soruşturmalarda hükümetle işbirliğine hazır olduğunu söyledi. Önceki akşam Devlet Başkanı Patricio Aylwin ile görüşen Pinochet, hükümetin kurduğu 'uzlaşma ve gerçek komisyonu'nun insan haklarının ihlali konusunda varacağı sonuçları 'şimdiden çekinceyle karşıladığınf söyledi. Gorbi'den Özal'a sıcak mesaj • ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) — Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov, Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasmın 70. yıldönümü nederiıyle Cumhurbaşkanı Turgut Özal'a sıcak bir mesaj gönderdi. Güvenilir kaynaklardan edinilen bilgiye göre Gorbaçov yazılı mesajında, iki ülke arasında tarihten gelen köklü ilişkileri anımsatarak uluslararası ilişkilerde hızlı bir değişimin yaşandığı bir dönemde ülkesinin Türkiye ile her aianda ilişkilerini geliştirmek istediğini söyledi. Yunanistan uyardı • ATİNA (AA) — Yunanistan hükümeti, Gümülcine Bağımsız Milletvekili Dr. Sadık Ahmet'in KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'a tebrik mesajı ?önderdiğine dair laberlerin doğru olması lalinde, bu hareketi sert bir .ekilde kınadığını açıkladı. -iükümet Sözcüsü Viron 3 olidoras, önceki gün runanlı gazetecilerle yaptığı >asın toplantısında, Dr. iadık Ahmet'in Denktaş'a elgraf ya da mesaj ;öndermesi konusunun letaylan hakkında bilgisi lulunmadığını kaydederek, Ancak haber doğru ise bu areketi sert bir şekilde ınıyoruz" dedi. Sovyet Generalt Militanlarsilahsızlandınlsın Moskovadan Erivaıra uyarıGeneral Yuri Şatalin, silahlı Ermeni militanlar etkisiz hale getirilmezse bu işi Sovyet birliklerinin yapacağını söyledi. MOSKOVA (Ajaaslar) — Er- menistan'ın başkenti Erivan'da pazar gunu Ermenilerle Sovyet birlikleri arasında çıkan çatışma- ları protesto etmek amacıyla dün cumhuriyette yas ilan edildi. Resmi Haber Ajansı Armenpress'in bil- dirdiğine gore siyah bayraklar, otomobil ve binalann pencerele- rinden dalgaianırken yerel radyo da sık sık normal program akışı- nı keserek matemmüziği yayınla- dı. Erivan'da sokaklann sakin ol- duğu, kırmızı-mavi-san Ermenis- tan bayraklarının her yerde asılı olduğu bildirildi. Ermenistan'da durum gerginli- ğini korurkeu Sovyet lçişleri Ba- kanlığı Birlikleri Komutanı Yuri ŞataJin, Ermenistan yönetiminin, silahlı militanları etkisiz hale ge- tirememesi halinde bu işi kendi birliklerinin yapmak zorunda ka- lacağını bildirdi. Şatalin, Resmi Haber Ajansı TASS'a verdiği demeçte, Ermeni militanların bu derecede silahla- narak örgütlenmelerinin Ermenis- tan yönetiminin kayıtsızlığından kaynaklandığını lçişleri Bakanlı- ğı birliklerinin ise "yasalar elver- ERTVAN'DA GÖSTERİ — Pazar giinkü çatısmadan sonra durumun çok gergin olduğu EnnenisUuT- ın başkent Erivan'da önceki gün kutlanan ulusal kurtuluş bavramında Ermeni bayraklan çekildi. medigi için' bugüne dek duruma müdahale edemediklerini belirtti. Korgeneral Şatalin, Ermenistan Parlamentosu'nun acil olarak ya- sal önlemler alrnasını isterken bu- nun yapılmaması halinde, içişleri bakanlığı birliklerinin cumhuri- yette denetimi ele almak zorunda kalabileceklerini belirtti. Sovyet Dışişleri Bakanlığı Soz- cüsu Vadim Perfilyev de, konuya ilişkin olarak yaptığı açıklamada, şıddet olaylarırun Ermeni militan- lann kışkırtmalanndan kaynak- landığını bildirdi. Perfilyev, cum- huriyetteki durumu 'çok ciddi' olarak niteledi. lçişleri Bakanlığı birliklerinin sıkı kontrolü aitında olan Erivan'da, milliyetçi grupla- nn düzenlemeyi tasarladığı göste- rilerin yasaklanıp yasaklanmadı- ğı henuz açıklığa kavuşmadı. Ermeni Ulusal Hareketi lider- lerinden RafaeJ Popoyan, tren is- tasyonundaki çatışmanın ardın- dan 15 silahlı aracın kentin mer- kezine doğru harekete geçtiğini ve yolu kapatmak isteyen halka ateş açtığını açıkladı. Bu saldırı uzerine başlayan ve üç buçuk saatten uzun suren silah- lı çatışmada, '14 sivil' hayatını kaybetti. Popoyan, üçu asker ol- mak üzere 39 kişinin de yaralan- dığı bu olayda ölenlerin kaçının Ermeni saldırganlardan olduğunu belirtmedi. Armenpress de Ermeni militan- ların, cumhuriyetin çeşitli yörele- rinde silah ve cephane ele geçir- mek için duzenledikleri 10'dan fazla saldında, çeşitli silah ve mü- himmat çaldıklarını bazı askerle- rı de yaraladıklarını duyurdu. Bu arada Azerbaycan'ın Dağbk Karabağ bölgesindeki olağanüstü durum uygulaması çerçevesinde bölgede görevlendirilen Sovyet İçişleri Bakanlığı birlikleri, SSCB Başkanı Mihail Gorbaçov"a yaz- dıklan ortak bir dilekçeyle, Erme- ni saldırganların eylemlerini pro- testo ettiler. Sovyet İçişleri Bakanlığı asker- leri, Bakü gazetelerinde dün tam metni yayımlanan dilekçelerinde, Ermeni militanların, asayişi sağ- lama görevleıini yerine getiı mele- rini engellcmekle kalmadıklanm, artık hayatlarının da giderek ar- tan bir tehdit aitında olduğunu bildirdiler. Gorbacov'a gonderilen mektup- ta, Ermenistan'ın başkenti Eri- van'daki çatışmaların da Ermeni- lerin istikrarı korumaya çalışan askeri birliklere nasıl yaklaştığını açıkça ortaya koyduğu belirtildi. Hindistan'dan Pakistan'a uyarv 4. savaş çıkabilir Keşıtıir üzerinde savaş bulııtııDıs Haberter Servisi — Hindistan'la Pa- kistan arasındaki Keşmir gerginliği tehli- keli biçimde tırmanıyor. Pakistan'ı uyaran Hindistan, "iyi niyet göstermezse aralannda dördüncü kez sa- vaş çıkabileceğini" bildirdi. Hindistan Baş- bakanı, Vishwanath Singh Pakistan'la dör- düncü bir savaş istemediklerini, ancak Pa- kistan'ın, Keşmir göriışmeleri başlamadan önce, iyi niyet gösterisinde bulunması ge- rektiğini söyleyerek, Pakistan'ı, Keşmir ko- nusunda "ikjyüzlü davranmakla" suçladı. Hindistan Başbakanı Singh, India Today gazetesine verdiği demeçte, "İslamabad, Keşmir'deki aynlıkçı Vfüslüman harekele desteğini kesmek konusunda iyi nivet gös- termediği takdirde, aramızda savaş çıkabi- lir, bunu bilsin" dedi. Pakistan'ın Keşmir konusunda bir adım 'atması halinde kendilerinin iki adım ata- caklarını soyleyen Başbakan, "Ancak Pa- kislan yönetimi, Keşmir'in aynlmasına ça- lışır ve açıkça ya da gizliden gizliye istik- rarsızlık yaratmaya kalkışırsa. çatışma ka- çınılmaz olur" ifadesini kullandı. Pakistan Başbakanı Benazir Butto'nun ülkenin güney eyaletleri Karaçi ve Hayda- rabat'ta pazar günü başlayan olaylar ne- deniyle Karaçi siyasi ve askeri liderleriyle acil toplantı yaptığı bildirildi. Reuter'in ha- berine göre, Butto, Sindilerin Başbakanı Aftab Şahban Mirani'yi görevden ve Sind'i İslamabad'a bağlama mecburiyeti ile kar- şı karşıya bulunuyor. Pazartesi akşamı Karaçi'de silahlı kişi- lerin Sukkur trenini durdurarak ateş açması sonucu bir kişinin oldüğü, 13'ünün de ya- ralandığı kaydedildi. Eyalette dün meyda- na gelen olaylarda ise aralaıında hükümet yanlısı parlamento üyesi senatör Muhsin Sıddıki'nin de olduğu IS kişinin öldüğü be- lirtildi. Başbakan Butto'nun memleketi Sind'de ölenlerin sayısuun 152'ye çıktığı ha- ber verildi. Sind hükümetinin Haydarabat polisi hakkında adli soruşturma başlattığı bildi- rildi. Eyalete ordunun gelnıesiyle durumun sakinleştiği de ekleniyor. Mobilya için 7 milyon lira mı lazım? Yapı Kredi'den alın! (Herkesöyleyapıyor.) Yapı Kredi, isteyen herkese, 1.000.000 TL'den 15.000.000 TL'ye kadar Ferdi Kredi veriyor. Mobilya için, buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi için, çeyiz için, düğün için, tatil için. İstediğiniz her şey için! Yapı Kredi, Ferdi Kredi'nizin tamamını bir kerede ve nakit olarak verir. Elinize toplu para geçer. Alışverişlerinizde peşin para avantajını kullanırsınız. Aldığınız Ferdi Kredi'yi, Yapı Kredi'ye 3 ayda, 6 ayda, 9 ayda ya da 12 ayda ödeme imkânına sahipsiniz. Şimdi herkes her türlü ihtiyacı için Ferdi Kredi alıyor. Siz de Ferdi Kredi alın! Ferdi Kredi,Yapı Kredi'den alınır. YAPI^KREDi "hizmette sınır yokturn M DUIVKADA BUGUN ALİStRMEN Uğurböceği'nin Şaşkınlığı Dört yılı aşkın süredir, TV'deki "Hafta Sonu"nu izlemediğim için, bu programın sürekli komedyeni Zeki'yi de tanımıyorum. Sanınm kendisı, Müjdat Gezen, Zeki Alasya, Metin Akpınar, Uğur Yucel, Perran Kutman vb. birkaç ıstisna dışında, güidürmekten çok kan donduran komedyenlerden birı değildir. Sayın Zeki Yurtbaş'ın bu sütuna konuk olmasına neden olan olay bir gecesini de Basmane Karakolu nda geçirmesine yol açan bir fıkra sorunu. İzmir'deki bir gece kulübünde eğlenmeye giden Uğur Böcek- leri'nin Zeki'si, seyircılerin ısrarlanna dayanamayarak (hangi sa- natçının alkışa yüzü tutar ki?) sahneye çıkıyor ve "kendilerinin bir ikili olduğunu, arkadaşının orada bulunmaması dolayısıyla, yalnızca iki fıkra anlatmakla yetineceğini" belirtiyor iki tane de Akbulut fıkrası anlatıyor. Buraya kadar her şey olağan, şu günlerde hemen her gece kulübünde olacak biçımde gelişiyor. Ne var ki o sırada İzmirli bir müteahhit olduğu soylenen Osman Aktaş, Basmane Kara- kolu'nu telefonla arayarak, Parizyen Klüp'te Başbakan Akbulut'a hakaret edıldığinı bıldiriyor. İhbar üzerıne harekete geçen polis de olay yerine gıdip, Zeki Yurtbaş'ı gözaltına alıp karakola gö- türüyor. Bu satırlar yazılırken Zeki Yurtbaş serbest bırakılmıştı. Sayın muhbir vatandaş, Osman Aktaş, olayın hemen ertesinde, kara- kola gelmedığinden Uğur Böceğı Zeki'yi suçüstü mahkemest- ne çıkarmak da mümkün olmamıştı. Olay ilk bakışta, son derecede doğal. Ülkemizde geceleri kan- dili lüks gece kulübünde söndürmeye meraklı ve cüzdanı buna elverişli, ûstelik "nereden buldun?" yasası kapsamına girme- yen bir sürü vatandaş var. Ayrıca son zamanlarda bunlar, bu gi- bi eğlence yerlerinde, siyasi fıkralar dınlemeyi de bir tür yurt- taşlık görevı saymakta, bu yolla siyasete akiif katkıda bulunmak- tadırlar. Son günlerde siyasal fıkra deyınce de akla hemen Sa- yın Yıldırım Akbulut geliverıyor. Eh, ülkemizde sayın muhbir va- tandaş sayısı da az olmadığına ve siyasi ihbar kimilerine kat kar- şılığında köşeyi dönmek kadar tatlt geldiğine göre, gelişmelerin buraya kadar olan bölümünde şaşılacak bir yan yok. Arna gelin görün ki bu işe Uğur Böceği Zeki Yurtbaş çok şa- şırmış, "Bu fıkraları her gün anlatıyorum. En son polis gecesin- de anlatmıştım. Suç olsa müdahale edilirdi" demiş. Yıldırım Akbulut fıkralarında suç olup olmadığı, bunların bir bölûmünün hakaret oluşturup oluşturmadığı sorununu burada inceleyecek değilız. Ayrıca bu fıkraların gerçekte, kime hizmet ettiğini, ortada bir saflık varsa bu saflığın nasıl kişisel olmayıp kollektif olduğunu da burada tartışmak yersiz. Bizim burada özellikle üzerinde durmak istediğımiz nokta, Uğur Böceği Zeki Yurtbaş'ın şaşkınlığı. Daha önce sözü edilen fıkrayı birçok yerde anlattığı halde herhangi bir kovuşturmaya uğramamış olan sanatçı, birden kendıni polis karşısında bulun- ca haklı olarak şaşırmış. Oysa şaşıracak hiçbir şey yok. Türkiye'de tüm sistem boyie şaşkın bir olgunun üstüne oturtulmuş durumda. Yıldırım Akbu- lut fıkralarında olduğu gibı, birçok konuda bugün yürürlükte olan uygulama, "güvenceye bağlanmış özgürlük" değil "hoşgörü" kurumudur. Hoşgörünün ise değişken daha da doğrusu öznel olması do- layısıyla, nesnel nitelik taşıyamayacağını bugünden yarına, uy- gulayıcıdan uygulayıcıya, durumdan duruma ya da aynı kişide kpinde bulunulan ruh haline göre değışkenlık göstereceği açıktır. İşte bu yüzdendir ki artık hoşgörüden değıl. güvenceye alın- mış özgürlüklerden sözedilmes' gerekmektedır Hoşgörü demok- rasılerde yeterli bir güvence değildir. Özgürlükler, hoşgörüden çok yasal güvencelfr üzerine oturmalıdır. Türkiye'yi yönetenler bu gerçeği görmemekte direniyoriar. Sağ görüşlü yurttaşJarımız da, nedense hoşgörûyü yasal güvence altına alınmış özgürlüklere yeğlıyorlar. Ama, hiç değilse daha ğeniş görüşlü olanlar, belki Uğur Böceği Zeki Yurtbaş olayında hoşgörünün ne denii yetersız ve değişken olduğunu görmek ola- nağını bulmuşlardır. Eğer öyle ise, Uğur Böceği Zeki, sanat yaşarrunın en uğuriu işini yapmış demektir. INDEPENDENT gazetesinden suçlama: Türkiye patrik seçimine karışıyor Gazete, Türk hükümetinin Ermeni Patriği seçimi konusunda yeni yasalar ve kısıtlamalar koyarak Piskopos Mutafyan'ın seçilmesini engellemeye çalıştığını öne sürdü. Yazıda, Ermenilerin soykırım iddialanna ve Türk yönetiminin karşı tezine de yer verildi. Haber Merkezi — Ingıltere'de yayımlanan "Independenr" gaze- tesinde, Turkiye'deki Ermeni pat- riği seçimiyle ilgili bir haber yer aldı. Hugb Pope imzasıyla yayım- lanan haberde, 34 yaşındaki Pis- kopos Mesrub Mutafyan'ın Er- meni patrikliği için en uygun ve dinamik aday olduğu, ancak "Patrikliğe seçilmesinin Türk hu- kümeti tarafından engellendiği" one sürulüyor. Haber yorum şu cümlelerle sü- rüyor: "Marmara Denizi'ndeki Kma- lıada'da bulunan evinde görüştü- ğümuz Piskopos Mutafyan, çok özel nedenler dışında patrikîik so- rumluğunu yüklenmek istemedi- ğini söyledi. Türk yetkililer 21 ni- sanda, 127 yıllık patrik seçimi prosedörünü değiştirme kararı al- dılar. Karar 82. Ermeni Patriği Şnork Kalustyan'ın Sovyet Erme- nistam'na mart ayında bir gezi sı- rasında ölümunün ardından veril- di. Yapılan değişikliklerden biri, patrik adayı yaşırun 35'den 40'a yükseltilmesi, bir diğeri ise aday- ların Türk hükümetinin guven duyduğu kişiler arasından seçil- mesi kuralının getirilmesiydi. Böylece bu niteliklere sahip aday olarak bir tek Patrik Vekili 64 ya- şındaki Piskopos Sahan Sıvaayan ortaya çıkıyordu. Sıvacıyan belir- gin teolojik üstünlüklere sahip ol- mayan bir din adamı olarak tanı- nıyordu. Bu konuda Patrikhane'nin res- mi sözcüsü Karabet Arman şun- lan söyluyordu: "Bence hükümel bu kararla Piskopos Mutafyan'- ın adaylıgını bertaraf etmek iste- di. Piskopos Mutafvan gençlir, oysa jaşlı birisiyle iş yapmak çok daha kola>dır. Biz yeni kurallan kabul elmedik. Şimdi hükümetin yanıtını bekliyoruz." Turkiye'deki Ermeni toplumu- nun tepkisi 37 Ermeni kilise yö- neticisinin 33'ü ve İstanbul'un en tanınmış Ermenice gazetesi "Ja- manak"ta yayımlanan köşe yazı- lanyla desteklendi. Turkiye'deki Ermeni toplumu, 1970'lerde 40'dan fazla Türk dip- lomatının teroristlerce öldürülme- si olayları ve buna Türk milliyet- çilerin gosterdiği tepkinin çapraz ateşi altında kalmasından bu ya- na izlediği en yürekli tutum içine girmişti. Hükumetin, gösterilen bu tep- kiye verdiği tek karşılık, kilise li- derlerini Siyasi Şube'ye çağırtıp iki hafta once pazar günu yapıl- ması gereken kilise Vakıflar yö- netim kurullan seçiminin gerçek- leştirilmemesini istemek oldu. Ermeni kaynaklan, iki taraf arasında, Türkiye dışında oturan, ama Türkiye doğumlu bir din adamını İstanbul patrikliğine seç- tirmek gibi bir orta yol bulunabi- leceğini belirtiyorlar. Bütün dün- yadaki 54 Ermeni piskopostan sa- dece ikisi şimdiki durumda Türki- ye'de yaşıyor. Dünyanın çeşitli ulkelerindeki toplam yedi milyon Ermeninin 55 bini Türkiye'de oturuyor. Birinci Dünya Savaşı'- ndan önce Anadolu'da çok sayı- da Ermeni yaşıyordu, ancak Er- menilere göre bunlann 1.5 milyo- nu Osmanlı İmparatorluğu döne- minde tehcir ve topln katliamlar- da oldürüldü. Türkiye Cumhuriyeti soykırım iddialarını reddederken o dönem- de 300 bin Ermeni ve bir o kadar da Ermeni olmayan kişinin öldü- ğunü öne sürüyor." Güzel insan, arkadaşımız Dr.A.İLKMIR KOÇAK'ı trafik canavarı elimizden aldı. Anısı önünde saygı ve sevgiyle eğiliyoruz. BAKIRKÖY RUH VE SİNtR HASTALIKLARI HASTANESİ ÇALIŞANLARI ADINA HÜSEYİN SOYSAL