Katalog

30 MAYIS 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13 Borsanın geliri 8 milyar • tSTANBUL (AA) — Istanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB), 1989 yıhnda gerçekleşen işlemlerden 8.1 milyar lira kazandı. Borsanın geçen yıl elde ettiği kâr, önceki yüa göre yüzde 84.8 oranında arttı. Borsanın 1989 yılı geliri önceki yıla göre 3 milyar 750 milyon lira artarak 8 milyar 171 milyon liraya yükseldi Borsanın 1988 yılı geliri 4 milyar 421 milyon lira diizeyinde olmuştu. Paksoy'un canı şişede sıvı yağı • Ekonomi Servisi — Paksoy Çiçek, cam şişelerde sıvı ayçiçek yağı çıkardı. 1 litrelik şiselerdeki ayçiçek yağı 2975 liradan, 1.5 litre şişedeki ayçiçeği ise 4450 liradan satılıyor. Paksoy Çiçek'in Genel Müdürü Uğur Paksoy, cam şişeyi çevre sağlığı açısından seçtiklerini belirtti. Paksoy, "Cam şişenin çevreye ve insan sağlığına saygının bir göstergesi olduğuna inanıyoruz. Ayçiçeğinin doğal lezzetini sağlıklı cam şişede ilk kez biz sunuyoruz" dedi. Batık kredi sigortası • Ekooomi Servisi — Emek Sigorta "kredi sigortası" uygulamasını başlatıyor. Bu sigorta, bayilerine ürünlerini kredili satışlarla dağıtan rırmalara yönelik. Bu tür çalışan firmalar, bayilerinin iflas etmesi ya da konkordato ilan etmesi halinde, yaptırdıklan kredi sigortası sayesinde zararlannı karşılayabilecekler. Bu sigorta ile riskin yalnızca yüzde 80'i teminat altına alınacak. Sigorta yaptıran şirket, bayisinin iflası ya da konkordatosu halinde, borcu yasal olarak onaylandıktan bir ay sonra uğradığı zararın yüzde 80'ini Emek Sigorta'dan alacak. Emek Sigorta Genel Müdürü Mehmet Seven, kredi sigortasının dünyanın pek çok ülkesinde uygulandığını, Türkrye'ye ilk kez kendileri tarafından getirildiğini belirtti. Seven, bu sigortayla Türkiye'de 45-50 şirketi hedeflediklerini söyledi. Bilgisayarla tasamıf7. Türkiye Bilgisayar Kongresi'ne sunulan bildirilerde, zamanında bilgisayara geçilmesi halinde, hemofiste hem fabrikada yüzde 60'lara varan oranlarda tasarruf sağlanacağı vurgulandı. Ekonomi,Servisi — "Geleceğin dünyasın- da kağıtsız büroiardan ve yalnızca robotlann çalıştığı ışıksız, sessiz fabrikalardan kaçış yok." 7'inci Türkiye Bilgisayar Kongresi'nde bil- diri sunan uzmanlar bu uyanyı Türk işadam- ları ve sanayicilerine yönelterek otomasyona geçmek konusunda geride kalmamaları gerek- tiğini vurguladılar. Kongreye sunulan bildi- rilerin bütününden çıkan diğer bir sonuç da zamanında başlatılan otomasyonunun hem ofiste hem fabrikada yüzde 60'lara varan ta- sarruf sağlayacağı oldu. Yöneticilerin is ortamlanna bilgısayan sok- mak konusunda "zamanı degil", "çok paha- lı", "bjz yıllardır böyle çalışıyoruz", "per- sonel hanr degil", "otomasyon işsizligi •rtünr" gibi gerekçelerle tereddütlü davran- dıkları vurgulanan bildirilerde, bu gerekçele- rin hiçbirinin geleceğin dünyasına geç adım atmanın faturasını karşılayamayacağı anlatıt- dı. Amerika, Japonya gibi endüstnden, eği- time ve kişisel kullanımlar için evlere kadar bilgisayarın giıdiği ülkelerde yapılan araştır- ma sonuçlarının değerlendirildiği bildirilerde, Fabrıka otomasyonunun sonuçları Koaular Personel malıyetinde Tasarım maliyetınde Uretim sürelerinde Uretim içj stoklarda Uretim kalitesınde Mûhendislik verimllliği Uretimde Yarartar %5-20 düşûş % 15-30 düşûş %30-60 dûşûş ^30-60 düşüş %200-500 artış %300-3500 artıs %40-70 artış lynamaktadır" denilirken bir başka bildiri- le "Avrupa Topluluğu içinde yer alma mü- cadelesi veren Türkiye, dıinya pazarlannda kendine özgü modellerle değil, evrensel mo- dellerle, teknolojilerle ve ilkelerle şansını deneyebilir" denildi. Bir başka bildıride ise "Işıksız fabrikalar, otomasyon, robotlar ve esnek sistemler geleceğin fabrikasına dair bi- lim kurgusal fanteziler değil gelecekte var ol- mayı seçen fabrikanın. bugünden degil dun- den ek alması gereken konulardır" ifadesi yer aldı. Ofis otomasyonunun sağladığı tasarruı Konubr Haberteşme Fotokopi Eleman Yer (depo alanında tasarruf) Kâğıt Yaacıdan çoğaltma Uzman eleman Orta dûzey yöneöci Ust dûzey yönetici Etemaa sayıs 100-999 %35.5 %33.5 %34.5 %31.5 %27.5 %6 %6.5 %1.5 Eteaan sayısı 1000 %39.5 %33 %29.9 %25.4 %254 %5.5 %5 %1 otomasyonun düşunülenin aksine işsizlik ya- ratmadığı ve yeni iş alanları açarak kaliteli in- san gücü yetışmesine katkıda bulunduğu be- lirtildi. Kongreye sunulan bir bildıride "BUgisayara dayalı bilgi sistemleri, iş diinyasında, pazar paylannı ve kârlannı artlırmak isteven şirketler için gitlikçe buyüyen stratejik bir rol 7'inci Türkiye Bilgisayar Kongresi'ne sunu- lan bir bildiride de Amerikan Ulusal Araştır- ma Konseyi'ııin yaptığı bir araştırmanın so- nuçları konusunda bilgi verildi. Söz konusu araştırmaya göre bilgisayann endüstride kul- taıulması fabrikaların personel maliyetinde yüzde 5 ile 20 arasında, uretim süresinde yüz- de 30-60 arasında, tasarım maliyetinde yüz- de 15-30 arasında, iç stoklarda ise yüzde 30-60 arasında tasarruf sağlarken uretim kalitesini yüzde 200-500, üretimi yüzde 40-70, mûhen- dislik verirnliliğini yüzde 300-3500 arttınyor. Otomasyonun Ofis giderlerinde sağladığı ta- sarruf ise personel sayısı 100 ile 1000 arasın- da olan işyerlerinde niteliksiz elemanda yüz- de 34.5, uzman elemanda yüzde 6, orta dü- zey yöneticide yüzde 6.5 ve üst düzey yöneti- ci de yüzde 1.5 olarak belirleniyor. Aynı bü- yûklükteki işyerinin otomasyon sonucu kağıt- tan yaptığı tasarruf yüzde 31.5, haberleşme giderlerinden yüzde 36.5 ve fotokopi gider- lerinden tasarruf yüzde 33.5 olarak saptanı- yor. ÂTO'dan Erez'e ağır suçlama 65 milyara reklanı Ekonomi Servisi — Merkezi Londra'da bulunan dünyanın en büyük reklam ve iletişim grupla- nndan Saatcbi and Saatchi'nin British Ainvays için hazırladığı global reklam kampanyası, Saat- chi'nin Türkiye'deki ortağı Güzei Sanatlar ajansı tarafından basına tamtıldı. •Chariots of Fire" (Ateş Ara- balan) filminin yönetmeni Hugh Hudson tarafından yönetilen film, ABD'de, Utah'da çekildi. 4000 fi- güranın kullanıldığı filmin mali- yeti 14 milyon sterlin (65 milyar TL). 1988 Seul Olimpiyatlan'mn koregrafı Jndy Chabola'nın dü- zenlemesine, Malcolm Mclaren- in aranje ettiği bir müzik eşlik edi- yor. Filmin öykusü ise şöyle: "Kır- mızı mayolu 400 genç kızın okya- nusta kulaç atmalariyla başlayan filmde, kızlardan birinin dudak- ları büyüyor, büyüyor. Kızlar, ka- raya çıktıklannda dev bir dudak oluşuyor. öte yandan kırmızı, be- yaz ve mavi giysili insanlar da, de\' gözleri, ağzı ve burunu oluşturu- yor. Tüm bu insanlar çölün orta- sında gülümseyen sonra da göz kırpan bir desen haline eelivorT ANKARA (ANKA) — Türki- ye Odalar ve Borsalar Birliği'nin yeni yönetim kurulu seçimleriyle ilgili tartışmalar sürüyor. Ankara Ticaret Odası Meclis Başkanı Güngör Yener, yeni TOBB Başka- nı Valım Erez'i ağır bir dille eleş- tirdi. Yener, yönetim kurulu liste- sinden ATO'nun son anda çıkar- tıldığını belirterek "Erez bize şe- ref sözii vermisti" dedi. Güngör Yener, Yalım Erez'e faks çekerek konuya ilişkin gerek- çeli açıklama istediklerini ve bu- günkü ATO meclis toplantısında konuyu açıklığa kavuşturacakla- rını kaydetti. Yener şöyle konuş- tu: "Ankara Ticaret Odası olarak Yalım Erez'i en fazla biz destek- ledik, hazırlanan lislenin yükünu biz çektik, Erez'i biz bayrak ettik, en yoğun kulis faaliyellerini biz gerçekleştirdik. Son dakikaya ka- dar ağabe>-kardeş ınuanıelesi yaptığımız Yalım Erez, seçim ge- cesi sabah 5.00'te 'Başkan tamam siz gıdin rahatınıza bakın' dedi. Fakat sonra listeden çıkartıldığı- mızı ve yerimize Adana Ticaret Odası'ndan Felhi Kamışh'nın alın|trtm eördük. Bu harekpt odamızın hükmii şahsiyeüni ren- cide edici oldu." Güngör Yener, Yalım Erez'i des- teklemek uğruna pek çok teklifı geri çevirdiklerini kaydederek Ali Coşkun'un kendisine başkanvekil- liği teklif ettiğini söyledi. Yener, "Yalım Bey'e verdiğimiz sözdea dönemeyiz diye Ali Bey- in tekiifini geri çevirdim" dedi. Yalım Erez'in şimdiye kadar ATO'yla bir görüşme yapmadığı- m beürten Yener, "Kendisine faks çekerek açıklama yapmasını iste- dik. Konuyla ilgili karanmızı bu- günkii meclis toplantısında vere- ceğiz, Gerekirse konsey ve genel kuruldaki delegelerimizi geri çekerü" şeklinde konuştu. Odalar Birliği'nin diğer bütün organlannda ATO'nun görev aldı- ğını söyleyen Yener, TOBB Yöne- tim Kurulu'nda yer alan Istanbul ve Marmara Deniz Ticaret Odası meclis üyesi Fuat Miras'ın da olayı üzüntüyle karşıladığını belirterek "Fuat Be> konunun hiçbir açıkla- masının yapılamayacağım ve bu davranış karşısında ATO'nun her tavnnın yerinde olacağını beürtti" dedi. T U K E T I C I G O Z U Y L E MERAL TAMER PTT'nin 'çıldırtan' faturalanIstanbul'dan Orban Hantal. Kapısı kilitli bü- rosu için şubat ayında 462 bin lıralık telefon fa- turası geliyor. Çanakkale'de oturan okurumuz Macit Özata- dan, Samsun'da kapalı duran evi için ocak 1989'da 457 bin 500 lira telefon parası isteniyor. Malatyalı okurumuz Sıdıka Poyraz şubat 1990'da dudaklannı uçuklatacak 226 bin liralık telefon faturasıyla karşılaştıktan sonra telefonu- na kilit vurduruyor, ama yine de PTT, kilitli te- lefon için kendisine mart 1990'a ait 126 bin lira- lık fatura yolluyor ve parayı ödettiriyor. Vormal olarak 50 bin lirayla 80 bin lira ara- sında telefon parası ödeyen Ataköylü okurumuz Selçnk Kayan, mart ayında karşısında 584 bin li- ralık telefon faturasını görünce tüyleri diken di- ken oluyor. Daha sayalırn mı... Bursa'dan yazan oku- rumuz llker Oruç'tan mektubunda da değin- diği gibi PTT koridorla- n 1 railyonlara yaklaşan faturalar karşısında "şok" geçiren emekli, orta halli kişilerle dolup taşıyormuş şu günlerde. PTTnin anza bölümün- de çalışan memurlar bi- le bu dunımdan şikâyet- çiymişler. Dendiğine gö- re yeni dijital sistemli te- lefon hatlarında telefo- nu kapalı tutan dil ya da mandal arızalanıp düş- tüğü zaman telefon sü- rekli çalışıyor ve bu ne- denle de faturalar kaba- rıyormuş. PTT'ciler bu- nun nedenini bizden da- ha iyi bilirler. Ama bir anda bu denli kabaran faturalar, vatandaşla "Devlel vennediği hizmetin beddini na- sıl alır", "Devlet haraç mı alıyor" türünden "is- yan'Mara neden oluyor. 2 mayıs tarihli köşemizde bu konuya değinmiş ve kilitli bürosu için gelen yüklü telefon faturası nedeniyle PTTyi dava etmeye hazırlanan Orhan Hantal'ın diğer PTTzedelere yaptığı çağrıya yer vefmiştik. Okurumuz Orhan Hantal bu çağnsın- da benzer durumda olan vatandaşların kendisi- ne başvurmalarını istemiş ve onlar adına da da- va açabiieceğiııi belirtmişti. Hantal aslında, PTT, İSKİ ve TEK tükelicilerini korunıa derneği altııı- da yurt çapında örgütlemek istiyor ve "tnsanla- nmız devletin haksızlı^ı karşısında ürkek ve kor- kak, belki de biçbir şey çıkmaz anlayışı içinde. Oysa bu tutum çok yanlış. Aydınlanmız sesini yüksdtmeli, bir insan olma ve devlete yurduna sahip çıkma mücadelesi vermelidir" diyor. İşte Hantal'ın çağrısına gelen yanıtlardan bir- kaç örnek: Görevi nedeniyle Çanakkale'de yaşayan oku- rumuz Macit Özata, Samsun'un Çatalçam Kö- yü'nde kapalı duran telefonu iin ocak 1989'da 475 bin liralık telefon faturası ödemek zorunda kalı- yor. Özata'nın tam 1.5 yıldır Samsnn PTT Baş- miıdürlügii'nden, Ankara'da Ulaştıcrna Bakan- lıgı'na kadar yaptığı çeşitli yazışmalarda sonuç değişmiyor. Özata, Samsun merkezde ve Çanak- kale'de adına kayıtlı olan telefonlardan yaptığı gö- rüşmelerin geçmişe dönerek tetkik edilmesini ve bir karşılaştırma yapılmasını talep ettiği halde bu talebinden de sonuç alamıyor. Bodrum'dan yazan Osman Sırman şöyle diyor: "Nişantaşı'ndaki ikametgâhımın telefonuna 1940 ayında 444 bin 400 lira gibi fahiş bir fatura geldi. Halbuki dış memleketlerle yaptığım konuş- maların bulunduğu aylarda bile en fazla 28 bin lira ödemiştim. Bir yıllık fatura fotokopilerini ekli olarak gönderdiğim itiraz dilekçesine, bir ay ka- dar sonra "herhangi bir yanhşuk bnlunmadığına" dair basma kalıp klasik bir yanıt geldi. Bu arada cezalı olmasın diye faturayı da çarnaçar zama- nında ödedik" Bursa'dan tlker Oruç ise şöyle diyor: Fbtokopileri ınceledığınizde anlayacağınız üze- re kasım - aralık ve ocak aylanna ilişkin olarak sırasıyla 290 bin 700 TL, 158 bin 700 TL ve 42 bin 400 TL telefon faturası geldi. Üstelik aralık ayında telefonu- muz anza nedeniyle 15 gün kapalıydı. Yani ara- lık ayının faturasını ikiy- le çarpmak gerek. Bu durumda 300 bini aşı- yor, kasım ayından da fazlaya geliyor. 15 ve 22 ocak tarihlerinde iki di- iekçe verdim. Tabii bu arada fatura bedellerinl de ödedim. 1 milyon li- ranın ustunde geldiğini duyduğum ve emekli maaşı yetmeyen kadırun durumunu ise bilemiyo- rum. Bu mesele nede- niyle PTT telefon mü- dürlüğünün koridorlan- nı arşınlarken benim gi- bi aynı dertten muzda- rip çok sayıda vatandaş- la karşılaştım. Işin garip yanı, bu dunımdan PTT arızalanna bakan me- murlar da şikâyetçi. Gerçi ödeme sıkıntısı içinde değilim. Fatura yüksek de gelse ödeyebilecek du- rumdayım. Ama verilmeyen bir hizmeti ödemek zorunda bırakılmam, doğrusu agırıma gitti" Orhan Hantal'ın çağrısı Uzerine kendisine baş- vuran bir diğer PTTzede ise Ankara'dan Soysal Ankan: "Durumunuz aynen benimki gibi. Benim de bürom kilitli, anahtarı sadece bende ve ayda bir mektup gelmiş mi diye uğranm. Aylık telefon fa- turaiarım hep 3-5 bin lira gelirdi. Mart 1990 ayı- na ait fatura 164 bin lira geünce acaba telefona dışardan saplama yapıp hırsızlık yapan mı var di- ye PTT'ye bildirdim. "Böyle bir durura yok" de- diler. Faturaya itiraz ettim. "Konuşmaşsun" de- diler. İyi ki milyonlar gelmedı diye dua ettim" Malatyalı okurumuz Sıdıka Poyraz bir başka PTTzede Orhan Hantal'a yazdığı mektupta özet- le şoyle diyor: "Ben 5 çocuklu dul bir bayanım. Aylık gelirim 260 bin liradır. 4 çocuk okutuyorum. Dolayısıy- la maddi durumum iyidir diyemem. 1989 aralık ayında telefon aldım. Ocak ayında 10800 liralık fatura geldi. Şubat ayında gelen 226 bin liralık faturayı görünce az daha kriz geçirecektim. Di- lekçe verıp itiraz ettik, ama kabul edilmedi. Pa- rayı bize ödettiler. Bunun üzerine telefonumun uzerine kilit vurup bir ay süreyle hiçbir yerle ko- nuşmadım. Belki inanmayacaksınız, ama mart (Arkaa 16. Sayfadu) Yatırımcılar, tasarruf sahipleri! VESTEL 5 Y I L Vestel'e hissedar olabilirsiniz. Simdi!Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş., dünya üzerinde önemli bir smai ve ticari güç olarak öne çıkmaya başlayan Polly Peck Şirketler Topluluğu'nun en büyük kuruluşlanndan biridir. Vestel, teknolojide, uretimde, satışta, ihracatta Türk elektronik sanayiinin en büyüğüdür. Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş. hisseleri satışa sunuldu. Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin hisse senetleri 50.000 TL, 100.000 TL ve 200.000 TL'lik nominal değerlerde satılmaktadır. Satış süresi içinde 1.000 TL nominal değerin satış fiyatı 13.250 TL'dir. Hisse senetleri, satıştan sonra İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem görmeye başlayacaktır. Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin imtiyazh hisse senedi yoktur. Tüm hisseler eşit hakka sahiptir. Vestel'in hisse senedini alm, doğru ve verimli bir yatınm yapın. Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin hisse senetlerini alabileceğiniz banka ve aracı kurumlar •VESTEL POLLY PECK INTERNATIONAL PLC VESTEL bir & Polly Peck Inlemaıional PLC kuruluşudur. FİNANSBANK Genel Müdürlük Büyükdere Cad. No: 123 Mecidiyeköy-İstanbul Tel:( 1)175 24 50 (15 hat) Gümüşsuyu Şubesi Tel: (1)152 40 35 (6 hat) Ankara Şubesi Tel: (4) 168 45 60 (6 hat) İzmir Şubesi Tel: (51) 19 2000-192242 190181-19 7124 GARANTİ BANKASI Sermaye Piyasaları Bölümü Büyükdere Cad. Nevtron İşhanı No: 119 Kat: 2 Gayrettepe-İstanbul Tel: (1) 175 10 40 (4 hat) -166 18 06 Ankara Şubesi Tel: (4) 1182966-11890 15 İzmir Şubesi Tel: (51) 19 47 25 (3 hat)-19 4600 ve Türkiye'nin dört bir yanındaki tüm şubeleri. MANUFACTURERS HANOVER FİNANS Genel Müdürlük Abdi İpekçi Cad. Polat Palas Maçka-İstanbul Tel: (1)131 40 10(8hat) 140 5966 İzmir Şubesi Tel: (51)13 65 45 -13 3(134 OSMANLI BANKASI Genel Müdürlük Bankalar Cad. No: 35/37 Karaköy-İstanbul Tel: (1)152 30(X) (30 hat) 1434799-144 85 80 Ankara Şubesi Tel: (4) 310 48 15 (5 hat) İzmir Şubesi Tel: (51) 25 86 40 (8 hat) ve Türkiye'nin dört bir yanındaki tüm şubeleri. IMPEXBANK Genel Müdürlük Büyükdere Cad. No: 112 Zincirlikuyu-İstanbul Tel: (I) 1729820(10hat) Kadıköy Şubesi Tel: (1)346 26 05 (3 hat) Bahçekapı Şubesi Tel: (1)51221 66-67 Ankara Şubesi Tel: (4) 125 75 54 (4 hat) İzmir Şubesi Tel: (51) 1398 36 YATIRIM FİNANSMAN Genel Müdürlük Büyükdere Cad. Tatko Binası No: 127 Gayrettepe-İstanbul Tel: (1)17544 80(11 hat) Ankara Şubesi Tel: (4) 117 3046(5 hat) M Vestel'in hisse senedini almaljla, dünyanın önde gelen sınai ve ticari güçlerinden birine hissedar oluyorsunuz.