Katalog

19MAYIS 1990 CUMHURÎYET/I5 HAVA DURUMU TURKIYE'DE BUGUN Weteoroloiı Genel Mudurluğu nden alınan Mgıye gûre yurdun kuzey ve dojL tesmlen paıpalı yer yef çok bu hjtkı Iç Ege, gâllef bölgest. Iç Anado- lu Oria ve Doflu Karadenızln ıç kesım- ten ıle Do$u Anadokj nun kuzeyı sa Janak yer yer g<5k oûrultukj sağanak yaftşlı atetayaterazbukıtluveaçık geçecefc H*R SKAKLĞI Önemkbır defrsttk olmayacak RÜZGAR Gûney ve batı yönlerden haftf an sıra orta taıvvette yağış arınöa yer yer kuvvet- (ce esecek OenetenrmzrJe rüzgâr Marmara ve Karadena* yıldız ve ka- rayei dtOer dermierde gûnbabsı ve b- dostan 2-4 yer yer 5 kuvvetınde saat te 4-16 yer yer 21 denız rmk hızla ese- Adana p Adıyaman Afyon AOr An»ara Amakya Antalya Artvın Aydın Balıtear Bılecık A 28° 16° Dıyareakır A 21° 12° Ed rne A 28° 12» Erancan Y 20° 8°Erzurum Y 19° 7°ESaşetw Y 23° 11° Gaaantep A 25° 18° Gmsun A 28° 15° GuiTuşlıane ¥ Y 23° 9°Hakkân A 29° 13° Spjrta A 20° 7°lstt*(jl A 20» 10° bmr A 25° 11° Kare cek. DENIZ Mutedıl dalgali olacak Van goiunde hara Parçalı ve az bulutlu geçecek Gûney ve batı yorterden rtafSf ara sıra or ta kuvvette esecek Göl kuçuk dalgali olacak gönış uzaklığı 10 km dolayında bukınacak Bolu Bursa Canattale Çorum Denzi A 24° 11° Kastamonu Y Y 21* 10° Kaysen Y A 21° 10° Kırttmt A A 24° 10° Kooya Y Y 22° 10° KûOhya Y Y 26° 13° Malatya A 30° 10 Mamsa 27° 10° K Maraş 23° 10° Mersm 20° 5°Mugıa 21° 8°Muş 29° 13° Nıjde 16° 12° Ortu 22°10°Roe 22° 12° Samsun 22°10°S«ri 20°12°Smop 28°1*> S«as 19° 7°>tanlaO 20» 9°Trahzon 22° 8°Tunc«« 27"11°Uşak 22» 8°U*ı 20° 9°\tasat 23° 11° Zonguldak A 28° 13° A 28° 15° A 26°1«° A 26° 11° A 22° 12° Y 22° 8° Y 16° 12° Y 16° 11° Y 23°W A 31° 17» Y 16° 11° Y 20° 8° A 20° 11° Y 16° 12° Y 22»10° Y 21° 10» A 22° 12° Y 22»10° Y 16*11° .Q. buiutıu g|sısl >Şlariı *aç* B-buluUu G-guneîlı K-taırt S-sıslı Y-yaSmurtu BULMACA SOLDAN SAĞA: 1/ Kımı guç doğunı- larda çocuğun başını tutup dışarı çekme>e yarayan araç 2/ Eskı Yunan'da muzısyenle- nn konser verdığı ba- samaklı yer Kralıçe. 3/ Erışmış, ulaşmış tndıyum elementının sımgesı 4/ Hz Mu- hammed'ın meclısle- nnde ve konuşmala- nnda bulunan kımse- ler 5/ Şohret Yerde- kı karın yuzunde buz tutmuş olan tabaka 6/ Evrensel aiıcı olan kangıubu Me- kân 7/ Ikı yanı ağaçlıklı genış kent yo- lu Bır meyve. 8/ Hasattan sonra tar- la ya da bahçelerde kalan urunlen top- lama. 9/ Mıtolojıde savaş tanrısı Gehr YUKARIDAN AŞAĞIYA 1/ Sınema dılınde, bır göruntunun ya- vaş >a\aş kaybolması ya da belırmesı- ne venlen ad Yunden dovulerek >a- pılan kalın ve kaba kumaş 2/ Yenıçe- rı kışlası Havaalanlarında bulunan ve çevredekı uçuşları denet- lemeye yarayan sıstetn 3/ Başkan Eskı dılde atmaca 4/ Padışa- hın muhafızlığını yapan asker sınıfı Kesmlıkle uyulması gereken Kuran ve hadis hukumlerı 5/ Genışlık Çoğu kez ıçınde yapıt ka- lıntılannın bulunduğu yayvan tepe. 6/ Odunç verme. Lıtyumun sımgesı 7/ Dağda volunu vıtırenlerı kurtarmasiyla unlu, ırı bır ko- pek cınsı 8/ Denk Gözlerı gormeyen 9/ Tahıl yığını Muslu- manlarca belırlı zamanlarda okunması âdet olan dualar 60 YIL ÖNCE Curnhurıyet Barlar ve lokantalar 19 MAYIS 1930 İstanbul Vılâyetınde muteşekkıl bır hey'et marıfetıle bar ve lokantaların açık bulunacakları saatlenn tahdıt edıldığını yazmıştık Bar sahıplerı bu karara ıtıraz etmektedırler Bunlar C H Fırkasına sıkâyet etmışlerdır 30 YIL ÖNCE Cumhunyel Işık Adam! NADÎR NADİ 19 MAYIS 1960 Atatürk, 1919 mayısının on dokuzuncu günu Samsun'da karaya a>ak bastığı gun ben henuz on bır yaşını tamamlamamış bır çocuktum. | Bugün kocamaya yuz tutmuş ellılık bır adamım O 19 mayısta hayata gözlennı yenı açanlar şımdı kırk yaşının ustundeler Olara bıle genç denemez Bugünun gençlerı Atatürk'u saglığında hıç göremıyenler, >a da hatırlayamıyacak yaşta olanlardır Düşunuyorum 19 mayıstan bu yana en az uç kuşak yetışmış Kuçükler buyumuş, buyukler kocamış, arkadan yenılerı gelrnış Ataturk'ün devnmlen ve Cumhunyetı emanet ettığı mılyonlarca genç arasında ben acaba kendı payıma duşen görevı başarabıldım mı'* Alçak gönülluğu bırakıyorum ve objektıf bır gözle kendımı sınavlamaya çalışıyorum Mıllî Kurtuluş Savaşı'nın ınsan gucunu aşan ağır fedakârhklan pahasına kurulabılen hur ve bağımsız yurdumuzun sağladığı ımkânlar sayesınde Çağdaş medenıyet şartlarına u>gun ve oldukça rahat bır öğrenım gördüra Meslek hayatına atıldıktan sonra, mılletımm bana kazandırdığı fikır dağarcığıru bır yandan artırmaya, bır yandan da o dağarcıyı çevreme serpmeye gayret ettım Içım ıçıme sığmadığı zamanlar oldu Gazetecıhğı yeter bulmadığım ıçm bır sure öğretmenlığe kalkıştım Kendı yetıştığım okulda gençlere Ataturk'ün başardığı devnmlen aşılamaya çalıştım Irozamı taşıyan sutunlarda her zaman ılerıyı, doğruyu ve çağımıza yaraşır duşüncelerı savundum Çok partılı hayata geçıldıkten sonra, hukuk devletı şartlan ıçınde hurrıyetın zafen uğruna gayret harcıyanlar arasında ben de vardım Hâlâ o uğurda çalışıyorum Bugune kadarkı davranışımda yanıldığım noktalar bulunabılır Fakat genel olarak, Ataturk'ün gençlığe hıtabesınde bıze gosterdığı hedefi daıma gözönunde tuttuğuma, o yoldan şaşmadığıma ınanıyorum Böyle olduğu halde, şımdıye kadarkı hayatımın objektıf muhasebesınde kendımı Atatürk'e ve mılletıme karşı borçlu, hem de çok borçlu hıssedıyorum Bır bu kadar daha yaşasam, mılletıme verebıldığımın on mıslını daha verebılsem, gorevımı başarabılmış, borcumu tarn odemış olabıleceğımı hıç sanmıyorum Çunkü hıç bır fâru, 19 mayıs sabahı Ataturk'ün Samsun'da karaya ayak bastığı şartlardan daha kötulerı ıle başbaşa kalamaz tçerıden ve dışandan ezılen, elı kolu bağlı, ordusuz, sılahsız, yıkılmış, bır yandan paylaşılma>a başlanmış bır vatan duzeyınde, her şeyı kurtarmak, her şevı yenıden yapmak, ölmek uzere bulunan bır toplumu zafere ulaştırmak amacını >ureğmde taşıvabılmek kolay mıdır 9 Ataturk o amacı yalnız taşıyan değıl, ustehk o amaca varan adamdır Buna rağmen O, butûn dunyanın hayran olduğu buyuk zaferden sonra bıle mılletıne karşı gorevının bıttığını kabul etmedı Izmır'e vardığı gun yanındakılere — Asıl savaş şımdı başlıyor' demıştı Devnmlen, Cumhurıyetı, çağdaş medenıyete ulaşmamız zaruretını, vurdumuzda ınsan haklannın ve hurrıyet duzenının zafennı kasdedıyordu Bu uğurda hıç yılmadan, yorulmadan ölunceye kadar çalıştı On beş yıldır bızım bır turlu gerçekleştıremedığımız demokrasımn eşığınde medenı kanun ıle, bağımsız adlıyesı ıle, hür kadını ıle, her meslekten yetışmış on bınlerce aydını ıle, kapitulâsyonlardan, >arı sömurgecıhkten kurtulmuş, butün dunyarun saydığı bır mıllet olarak bızı bıraktığı zaman O sadece on beş yıldır ış başında bulunuvordu ölumunden pek az once de hasta hasta dıdınmış, Hatay'ı anayurda kavuşturmuş, boylece tâ 1919 Erzyrum Kongresı'nde üân edılen Mıllî Mısak sınırlannı gerçekleştırmıştı Kahraman Ataturk1 Bugune kadar uç kuşağa ışık saldın Bundan boyle de sonsuz kuşaklara ışık salacaksın Zaman geçtıkçe ışığımn daha çok parhyacağına hep ınanıyoruz ^ADİB NADİ GEÇEN YIL BUGÜN Cumhur.yet Taraflar memnun 19 MAYIS 1989 Kamu ışyerlennde çalışan 600 bın dolayında ışçı ıçın surdürulen toplu pazarhğın Turk-Iş ıle hukumet arasında anlaşmayla sonuçlanmasının ardından ıkıb goruşmeler yoğunlaştı Turk-îş'e bağlı sendıkalarla ılgılı kamu ışveren sendıkalannın yönetıcılen dunden ıtıbaren bır araya gelmeye başladılar DUNYADA BU6ÛN Kahıre • TARTKMA ALEVILER Doğan ailesiyle ilgili gerçekler 8-12 Eylul 1980'de askeri mudahaleyle Ataturk devrimleri, kurumları, laiklik ilkesi ve demokrasi tırpanlanırken gerici ve faşist guçler korunarak devlet dairelerinde kadrolaşırlarken; Aleviler ve demokratlar en ağır baskılarla eziyet gorurlerken, fişlenirlerken; 12 Eylul hareketinin devamı olduğunu soyleyen MDP'de Izzettin Doğan'm kurucu olması çelişki olmuyor mu? "Gunumuzde Alevilik" konusuyla ılgılı ın- celeme ve araşUrmalarınızla, bugune değın "tabu" olarak göstenlen, de\ let desteklı ege- men bır mezhebın (Sünnı) denetırrune sokul- mak ıstenılen, olumsuz ve yakışıksız propa- gandalarla horlanan, toplumdan dışlanılma- ya çalışılan bır toplumun sorunlarını gerçek- çı gözlemlerle düe getırmenızı ıçtenlıkle kut- luyorum Elbette kı çağımızın sorunu, dınsel ve mezhepsel sorunlar değıldır Ama var olan sorunlan veya bır konuyu da göz ardı edeme- yız Boylece "din ve vicdan ozgurlugunu. çağ- daşhğı ve laikligin kurallanyla eşıt koşullar al- tında gerçekleştırmede perdelı kulaklan uyar- mış, kamuoyu bılgılendırılmış" olunur Bu ınceleme ve araştırmaıun belgeselhğı ne- denıyle bazı açıklamalarla gerçegı daha so- mutlaştırmak ıstı>orum Doçent tzzettin Dogan'ın, kendı aılesıyle ıl- gılı açıklamalannda (Cumhunyet gazetesı 105 1990) bazı eksıklıkler ve fazlalıklar gör- dum Şöyle kı Huseyın Dogan Dede, Alevı lıkte dınsel makamın en ust makamı olan "Murşi-di Kâmıl"dır îyı bır halk kultüruyle yetışmış, duzgun ve ahlaklı ve saygın, etkm bır kışılığe sahıptı Ancak pohtıkayla ılgılı olarak olayın anlatılan yönde gelışmedığı herkesçe bı- hnmektedır 1- Huseyin Doğan Dede, 1946'da Malatya- da bağımsız mılletvekılı adayı ıdı 1946'da se- çımler çıft derecelı>dı 128 bın oy almamıştır Çünku Malatya'nın 1950 seçımlennde seçmen sayısı 195 582 ıdı Geçerlı oy ıse 173 000 ıdı 1946'da bu seçmenın daha aşağılarda olması gerekır Bır bağımsızın 128 000 oy alması de- mek seçımı kazanması demektır Ovsa o dö- nem alınan oj 5-6 bın ıdı 2- Huseyin Doğan Dede, 1950'dekı mıllet- vekılı seçımlennde, tsmet Inönu'nun ıstemı uzenne kontenjan adayı olarak lısteye gırmış ve seçılmıştı 1951 yılının ılk aylarında CHP'den ıstıfa ederek DP'ye geçışı, Ismet Inö- nu'yle geçınemedıklen ıçın değıldı Asıl neden o dönem CHP'nın artık seçımlerı kazanama- yacağı ıdı Aynca DP, ağa, şeyh ve dedelerın ağırlıklı olduğu partıydı 3- Huseyin Doğan Dede'nın "Nurculuğun elkinleşmesı nedenıyle Menderes'le goruşme- sınden memnun olma\ınca DP'den ıstifa ede- rek polıtıkadan çekıldığı" yazıltnıştı Oysa 1954 seçımlennde Hüseyın Doğan Dede aday olrnamıştı, ama büyuk oğlu Dogan Doğan DP lıstesınde aday ıdı ve oğlu ıçın tum gucuvle DP ıçın propaganda yapıyordu. 1957 seçımlenn- de aday gosterıimedı Ama Menderes'le bır- lıkte propagandadaydı Ve ondan sonra DP tl Başkanlığı'ru 27 Mavıs 1960*3 kadar surdurdu 27 Mayıs ıhtılahyle gözaltına alınarak Sıvas'a göndenldı \e 6 ay sonra serbest bırakıldı 4-1961 seçımlenne gırmedı, ama DP'nın de- vamı olan YTP ıçm çalıştı 5- Denılıyor kı AP'nın Genel Başkanı Ra- gıp Gumuşpala'nın ısrarryla AP'den aday ola- rak mületvekllı seçüdı Oysa Ragıp Gümuşpa- la 6 6 1964'te öldu Mılletvekılı seçımlerı 1965'de yapıldı Huseym Doğan Dede, bu se- çımde aday olmuştu ve lıstenın ıkıncı sırasın- daydı AP 38 350 oy almıştı Barajı aşamadı- ğından Huseyin Doğan Dede mıllı bakiye'den seçıldı 1969'a kadar kaldı 6- 1969 mılletvekıh seçımlenne Huseyin Do- ğan katılmadı Ama buvuk oğlu Doğan Do- ğan o dönem AP Malatya merkez ılçe başka- mydı 1969 seçımlennde aday oldu ve usteye gıremedı Bunun uzenne AP'den ıstıfa ettı Arkasından Hüseyın Doğan'ın oğlu Kazım Doğan, K Maraş'ta Errver Doğan, Adıyaman 1 dan Mazlum Doğan, Elazığ'dan TBP'den aday oldular Hıçbırı seçımı kazanamadı Bu- nun uzenne tstanbul'a göç ettıler 7- Sa>ın İzzettın Doğan'ın açıklamaların- dan "Ataturkçuluk, Laiklik ve Alevilik" >ö nunde duygulu olduğu sezınlenmektedır El- betkı kıvanç verıcı gelışmedır Ne var kı Ata- turk devrımlerıne, laıklığe karşı gelışmeler en çok DP ıle AP dönemınde olmuş \e gencıler gıderek guçlenmışlerdı 12 Eylül 198O"den son- ra da devletın açık desteğıyle gerıcı ve şenatçı guçler daha da örgutlendıler ve kurumlaştı- lar Bunca gerçekler göz önünde ıken acaba Hüseyın Doğan Dede 1950'den 1980'e kadar neden bu partıler ıçınde kaldılar, aktıf çalış- tılar 9 Neden bunca gencı gelışmelere karşın suskunlaştılar 7 Hem de Sule>man Demirel, "Bana sagcılar suç işliyor dedırtemezsıniz" de- dığı halde. 8-12 E>lul 1980'de askeri mudahaleyle Ata- turk devnmlen, kurumlan, laiklik ılkesı ve de- mokrasi tırpanlanırken gencı ve faşist guçler korunarak devlet dairelerinde kadrolaşırlar- ken, Alevüer ve demokratlar en ağır baskılarla eziyet gorurlerken, fışlenırlerlerken, 12 Eylul hareketinin devamı olduğunu soyleyen MDP'de tzzettin Doğan'ın kurucu olması bır çehşkı olmuyor mu9 Yıne daha sonralan 1987'de DYP'den aday olması söyledıklerıyle nasıl eşıtlenebılımr'' Gerçekçı olunabıunır mı7 9- tzzettin Doğan, elbette kı deneyımlıdır, bılgıhdır, saygındır Ama Alevılık ve laiklik konusunda bugune değın yeterlı çabasım gör- medık 1980 oncesı faşıstlenn ve gencılenn sal- dın hedefi olan ve toplu ölümle baş başa ka- lan Malarya-K.Maraş toplu soykınmı, Çorum- Yoıgat-Sıvas-Erzıncan-Elazığ gıbı ıllerdekı kanlı saldırılar karşısında, kendısı bır Alevı öncusu olarak bır bıhm adamı olarak ne gıbı savunmalarda bulunmuştur, ne gıbı açık tep- kılerı olmuştur1 ' Bu olaylan yaratan faşist ve gerıcı güçlerın örgütlendıklerı sıyası partıler- den nıye aday olmayı yeğlemıştır? Evet Huseym Doğan Dede aılesı dınsel yon- den sevılen aıledır Ancak polıtık yönde, hep aılevı çıkarlar göz önünde tutularak sağ par- tılerde 40 yıldan berı kalmışlar ve o yönde uğ- raş vermışlerdır tnamyoruz kı bu açıklamalarıyle tzzettin Doğan aılemn dığer bıreylen, Ataturk'ün de\- rım ve ılkelerıne bağlı, laıklığı ve demokrası- yı koruyacak sosyal demokrat partılerden ya- na olurlar, bızlen de sevındırmış olurlar Elbette kı tzzettin Doğan'ın bıhm adamı olarak polıtık çevresı genıştır Araştırma ola- naklan fazladır. Bu nedenle a) 1983 ve 1987 mılletvekıh seçımlerınde MDP, ANAP ve Doğm Yol Partısı'nın lıste- sınde kaç Alevı adayı vardı 1 ' b) 1980'den bu yana fışlenen 4 mılyona ya- km ınsanm yuzde kaçı Alevıdır 0 c) Güvenlık soruşturması nedenıyle görev- lennden uzaklaştırılan memur ve ışçılerden yüzde kaçı Alevıdır 1 d) 1980'den bu yana ışe alınan memur ve ışvilerden yuzde kaçı Alevıdır (Rüşvet veren- ler veya torpılhler hanç) e) 1980'den sonra Alevı köy ve mahallelerı- ne ne kadar yatınm yapılmış 9 f) Devlet okullarında kaç Alevı yönetıcı bulunmaktadır 7 g) Okullarda zorla Sünruleştırmek çalışma- ları karşısında tepkısı ne olmuştur'' Bunlann araştırmasını yapar ve basın yo- luyla yayımlarsa bır demokrat ve bıhm ada- mı olarak hem Atatürk'e hem demokrasıye ve dolayısıyla ülkemızın bırlığıne ve kardeşlığı- ne en büytık katkısını ve hızmetını yapmış olurlar Dolayısıyla da unutulmaz olur Bu ınançla başanlar dılerım . KENAN KAYATEKİN MALATYA Alevilîkle İlgili Y a\ınlann Amacı Ne!?, Bu yaymları yapanlardan kimin amacı nedir? Kim ne kadar ve nereye kadar içten?.. Aleviler belki bugün erken, ama bir gun mutlaka bu sorunun doğru yanıtını bulacaklardır. Son günlerde basında (Sabah, Cumhunyet, Nokta vs) Alevilik ve Alevılerle ılgılı genış ya- >ınlar >apıldı, >apıh>or Durup dururken, somut hıçbır gerekçe yok- ken, bu vayınların böyle bırdenbıre artması- nın anlamı ve amacı nedır'' Gunlerdır hem bu yayınlan ızlıyor, hem de tartışıyoruz Sağhkh bır sonuca ulaştığımızı sovleyemeyız. (En azından şımdüık Aleviler ar- tık her şeye şupheyle bakıyorlar Tarıhte uğ- radıklan ılk ıhanet denılebılecek olan 'Hakem Oiayı'ndan, son ıhanet derulebüecek olan Uln- sojlar'ın ıhanetıne dek uzanan sureç ıçerısın de olaylara şupheyle bakmasını öğrenmış- lerdır Şımdı bu şüphecı bakış altında; yukarıda- kı soru>a venlen farklı yanıtları şoyle sırala- yabılınz 1- Şenatçı akımlar, devletınfeSzetımve de- netımınde hızla gelışıyorlar Cumhunyet ve de- mokrasıyı (ne kadar ve nasıl demokrası ıse) , tehdıt edıyorlar Cumhuriyet'e, Atatürk'e ve Laisızm'e sıkı sıkıya bağlı olan ve Turkıye'de sayılan hıç de azımsanmayacak kadar çok olan (20 mılyon denıyor Nereden bılınıyor 20 mılyon olduklan 1 ' Belkı de daha fazla \eya az Ilk nufus sayımında bu nıçın bır soru olarak sorulmasın ve gerçek savı bıhnmesın 9 ) ancak, örgutsuz, dağuıık ve sessız olan, çözulmekte \e unutulmakta olan Alevılerı ve Alevıhğı ken- dılerıne getırmek, uyandırmak, Alevılıklennm bıhncıne ulaştırmak, orgutlenmelerını ve bır guç olmalannı sağlamak, şerıatçılann karşı- sına çıkartmak, şenata ve şenatçılara karşı bır denge unsuru olmalannı sağlamak Bu, cum- hunyet, Ataturkçuluk \e laısızm ıçın gereklı olduğu kadar, Alevılenn bızzat kendılerı ıçın de gereklıdır. 2- Alevılık, Anadolu Türklennın bır yaşam bıçımıdır tslamıyetı şekılcılıkten ve dogma- lardan anndırarak yorumlayan oznel bır du- rumudur Şamanızmin, Budizmın, Hırisüyan- Uğın ve tslamivetin çok özel bır büeşkesıdu" Anadolu Türklerımn doğaya, dunyaya, ınsa- na, topluma ve dıne bakış açılandır tnsana, ınsan olduğu ıçın, ınsanca davTanılması gerek- tığme ınanan, 'Eline. diline, belıne' uçlemesın- de somutlanan hümanıst bır dunya göruşüdur Sazı sözu, cemı, duazımamı, semahı, kurba- nı, orucu muharremı, musahıphğı, talıplığı, halısı-kılımı, ekmesı-bıçmesı, uretmesı- paylaşması ıle bır kultürdur 1950'h yıllarda başlayan köyden kente göçle bu kultur dağı- lıp çozulmektedır Turkıye aydınlarına duşen gorev, bu kulture sahıp çıkmak, onun canlı kalmasını sağlamak, yaşatmak ve gelıştır- mektır 3-12 Eylul öncesı, devnmcı ve demokrat ha- reketlenn (yoğurüuklann-fraksıvonlann) özel lıkle kıtle tabanını daha çok Alevı aılelerden gelme gençler oluştunıyordu Yuzyallardır sü regelmekte olan ealmışlıklen, yok sayümış ol- maları, sürulmuş, aşağılanmış ve tecrıt edıl- mış olmalan, devnma duşuncelerden, devnm- cı propaganda ve ajıtasyondan daha çok on- ların etkılenmelerı sonucunu doğurmuştur 12 Eylul'den sonra devrımcılerın >enıden topar- lanmakta olduklan şu günlerde, Alevılere, Ale- vıhklen anımsatılarak, Alevı olarak kalmalan ıstenerek, belkı de, devletın onları tanımaları temın edılerek, (hadı dıyelım kı, Dıyanet lş- lerı'nde de bır kursu verılerek) Alevılığın ve Alevılerın gerıcı yanlarına hıtap edılerek, ok- şanarak, devnmcı duygu ve duşuncelerden Alevılenn uzak durmalarını temın etmek 4- (20 mılyon) Alevı adına, kendısının Hz. Ali sovundan geldığını ıddıa eden (farkında olmadan Turk olmadığını da ıtıraf eden ve bu arada tlhan Arsel'ın 'Arap Milliyetçiligi ve Turkler' adlı kıtabını da okumadığı anlaşılan) boylece kendısıne ruhanı bır kımlık ve doğal bır önderhk atfeden tzzettin Dogan gıbılen ön plana çıkartmak Bu gıbıler aracılığı ıle, Ale- vüığı ve Alevılen denetım altında tutmak Zıra 12 Eylul sorguculannın ılk sorusu, "Alevi mi- sin?" ıdı Ve aslında bu soruyu her kıme so- ruyorlarsa onun vereceğı yanıtı da bılıyorlar- dı Devletımız bu konuda böylesıne hassas ça- lışıyordu Arşıvlen ve fışlen boylesıne sağlam- dı Sadece Alevı olmak bıle, ışkence görmek ıçın yetıyordu tşte ınsanlar bu acılı ışkenceh gunlerı yaşarken İzzettın Doğan generallerle butunleşıyor, Sunalp'e ortak partı kuruyor, da- ha sonra da Demirel'ın Dogru Yol'undan Ma- latra mılletvekıh adayı oluyordu 5- Amenkan emperyalızmı Iran benzen fa- natık, şenatçı sıstemlen, Ortadoğu'dakı çıkar- ları ve özellıkle tsrail çıkarlan açısından teh- lıkelı buluyor tnanç ve dın özgurluğü, ıbadet ve duşünce özgurluğü savunuculuğu yaparak, bunu bır araç olarak kullanarak, Alevı kıtle- ye ulaşmak ve onları kıtle tabanı olarak kul- lanmak ıstıyor 6- Devlet, basını kuşatma altında tutuyor Basının yıllardır aşamadığı en önemb sorun- larından bın de tıraj Bu sorunu aşmada yenı okuyucu kıtlelen yaratmada, Alevıler ve Ale- vılık nıçın bır araç olmasın'' Tercuman gaze- tesı, Murat Sertoglu'nun ımzasıyla yıllarca su- ren tefnkalarla bu konuyu ıstısmar etmedı mı'' Bu yazının başındakı soruya venlecek olan yamtlann sayısı daha da arttırılabılır Daha çok sayıda olasıhktan söz edılebıhr Evet, bu yayınlan yapanlardan kımın amacı nedır? Kım ne kadar ve nereye kadar ıçten? \levüer belkı bugun erken ama, bır gun mutlaka bu soru- nun dogru yanıtını bulacaklardır. Bundan kımsenın şuphesı olmasın Çunku onlar, olay- lara şüphecı bakmasım öğrendıler Bu bılım- sel yöntemı çok acı deneylerden sonra da ol- sa öğrendıler Ya da hayat onlara öğrettı. ALt BALKIZ Yazar/Ankara KMduğunuz Gibi Görünün 9 Son yıllarda ulusal kulturumuzu dunyaya açma gayreti içinde olduğumuz gorulmektedir. Niyetimiz; Islamiyeti yaymaktan çok, dunya uluslan arasında kardeşlik, sevgi, hoşgörü ve dayanışma gıbi barışın esasını teşkil eden tohumları ekmeye çalı§maktır. Dınsel oğretılerın bugune kadar sınıfsal çe- hşkılere bır çözum getırmış olduğu gozlene- memektedır Aksıne, amacından uzaklaştırı- lıp ınanç ve vicdan ozgurluğünun temınatı ol- ma yerıne sınıfsal çıkarlara alet edıldığı daha çok gozlenmektedır Islamıyette de bu boyle olmuştur Peygambenmizin ölumunden sonra başla- yan kargaşanın temelınde (Ehlıbeyt dışında) Emevı hanedanlarının topluma egemen olma hırsı yatmaktadır Bu öylesıne bır hırs kı zul- mu Neron'u bıle kıskandıracak bıt duzeyde Bu zulmu ışleyen Muavıye, Vezıd ve soyunun kendılerım habfe ılan ettırerek, dın adına, pey- gambenmızı temsılen, peygamberımızın torun- larını katletmesı zulum ve zalımlığın ıfadesı olmaktan da daha dehşet verıcıdır Buna rağ- men hıçbır Alevı bu olaydan otunı ıntıkam pe- şınde değıldır Ama peygamber soyuna yapı- lan katlın acı duygusunu butun şıddetıyle yu- reğınde hıssetmektedır Bu hıs, ınanan ve se- ven ınsanlann doğal duygusudur Alevılık, "inanmışlıgı, nefisten annmayı ve insansal yuceligi" tslamıyetm esası olarak gö- rur Karaktenstık ozu gereğı, her turlu ıbade- te açık fakat bağnaz, tutucu ve zorbacı her tur- lu duşunceye kapalıdır Somut dunya yaşan- tısını, sevgı dolu gönul gözüyle kucaklamış, bırlık, dırlık ve beraberlığın, sevgı ve doğru- lukla elde edılebıleceğı yolunu göstermıştır Alevı duşuncesı evrenseldır 1991 yılmın Yu- nus Emre yılı olarak UNESCO tarafından kut- lanacak olması da bunun kanıtıdır Son yıllarda ulusal kulturumuzu dunyava açma gayreti ıçınde olduğumuz görulmekte- dır Nıyetımız, Islamiyeti yaymaktan çok, dün- ya uluslan arasında kardeşlik, sevgı, hoşgonı ve dayamşma gıbı banşm esasını teşkil eden tohumlan ekmeye çalışmaktır Ancak, bu ko- nudakı hukumet polıtıkasını çok ılgınç bulu- yorum Bır taraftan Mevlana, Hacı Bektaş-ı Veli, Yunus Emre gıbı Alevı düşunurlenn öğ- retılenm ulusal kultürumuzun ozu göstenp bu duşuncelerle yola çıkan ve bunlar adına "nafta" hatta "dunya jılı" duzenlemeye çalı- şanlar dığer taraftan Alevılık duşuncesını ası- mıle etmeye çalışmaktadırlar Bu pohtıkayı gu- denlere şunu söylemek ıstıyorum "Ya oldu- gunuz gibi gorunun, ya da gonınduğunuz gi- bi olun". HASAN ÇERİ Kuzguncuk/tstanbul POLTTIKA VE OTESİ MEHMED KEMAL Nesini Kutluyoruz?.. Atatürk, "19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktım" der Serüvenı- nın öyküsu olan 'Nutuk bu tümceyle başlar Turk tarıhınde 19 Mayıs'ın büyük önemı vardır Nedır 19 Mayıs? 19 Mayıs ulusal kurtuluş tarıhının başlangıç günudür Buyük eylem, bugünde planlanmış, adım adım nırengı noktasına ulaştırılmıştır Erzurum Sıvas kongrelerı çızgının üstunde odak noktaları- dır Bu odak noktalarında sağlanan başarı sonucudur kı, Anka- ra'ya varılmıştır Mustafa Kemal, Amasyadan başlayan tarıhsel kararları alırken yalnız olmadığını bılıyordu Sorabılırız, "Neye güvenıyordu'" "Mılletın azım ve karanna1 " Çevresındekı çok az kışı ne yaptığmın ve nereye gıttığının ayrı- mındaydı Mılletın azım ve karannı ne yolda kullanacaktı'' Dışarda emperyalızmı yıkarak, ıçerde Osmanlı'yı devırerek Ulusal kur- tuluş hareketinin kendıne ozgu gızı bu "azım ve karar"da yatı- yordu Içerde Osmanlı'nın dışarıda emperyalızmın temızlenmesı ıle yerıne yenı ve başka bır şey konacaktı Konacaktı, ama bu neydı1 ? Bılıyordu kı bu "cumhurıyet"tı Ilk sırdaşları Mazhar Mu- fit Kansu, velryettın Çelebı, Mutkı'de Hacı Bey'dır Kırşehır'de Bek- taşı türbesını zıyaretten sonra Çetebt sorar "Cumhurıyet'ın ılanını düşünüyor musunuz''' (Rıza Zelyut'un "Alevılık" adlı kıtabında yazılı olduğuna göre) Mustafa Kemal Paşa heyecan ve dıkkatle Cemalettm Çelebı'nın gözlerıne bakar bıraz daha yaklaşır, elını avucunun ışıne alır, ku- lağına ftsıldarcasına, yavaş ve kararlı bır sesle "O rnutlu günün ılanına kadar aramızda kalmak koşuluyla, evet, Çelebı Efendı Hazretlen" der Osmanlı Imparatorluğu yaşamını tamamlamış, devrılmeye yüz tutmuştu Ama bu koca ımparatorluğu kım tarıh sahnesınden te- mızleyecektı'' Işgal kuvvetlerı de bılıyordu kı Mustafa Kemal Pa- şa'dan başka bır gûç yoktu Mustafa Kemal Paşa, ıçınden ve oya- rak Osmanlı'yı temızleyecektı Ona göstenlen her turlu dış des- tek Osmanlı'yı yıkması ıçındı Emperyalızme gelınce, onun he- sabı daha sonra görûlecektı Osmanlı'nın yıkılması ıle neler gıdecektı? Başta hılafet olmak uzere, şerıat ve medreseler, hacılar, hocalar, mollalar Bu mıllı- yetçılık, laısızm, halkçılıkla olurdu Bu ılkeler ıse ancak cumhu- rıyetle bağdaşırdı ilk adım, Meclıs ın Ankara'da toplanmasını sağlamaktı Güç- lüklere karşın 23 Nısan 1920'de Meclıs Ankarada az uyeyle ol- sa da toplanabıldı Çoğunluk ardından geldı Meclıs egemenlı- ğıne dayanan bır rejım doğdu Bunun ılkın kımse adını bıleme- dı Ama toplumbılımcıler ve sıyasetçıter bunun g^runmeyen bır cumhunyet olduğunu sezıyorlardı Her şeyı halkın "azım ve ka- rarı"nın desteğı ıle yönetmek ne demektı' Yunan orduları An- kara'nın dolaylarında Haymana ve Polatlı'ya değın yaklaştıkça her türlü umar Meclıs'ten beklenıyordu Korkaklar kaçabılırdı, ama ınananlar Meclıs'e sığınmışlardt En büyük guç, adı ustun- de Türkıye Büyuk Mıllet Meclısı ıdı Düşman Sakarya Savaşı ıle puskurtuldukten sonra, yol tyıce görunmuştü Mustafa Kemal Paşa, buyuk gucün adını koyma zamanının geldığını bılıyordu Bır gece Çankayada arkadaşlan- nı toplayarak nıyetını açıkladı 'Arkadaşlar yarın cumhurıyetı ılan edıyoruz' " Bu bır tumce, rejımın alınyazısını çızmışti Cumhunyet ılan ed»- lecek, ıçerde saltanat ve hılafet tasfıye olunacak, dışarda emper- yalızmle sonuna değın savaşım surdurulecektı Kemalızmın ılk kotanlan ılkelerı bellıdır Kaynağını bır savaştan sonra oluşan sı- yasal ıktıdardan alıyordu ' Mılletın azım ve karan" buydu Bugün Ataturk ılkelerınden yan çızenler, bu kaynakta su koy- verenlerdır Daha sonra, "Sız dıledığınız vakıt hılafetı bıle getırebılırsınız" dıyenler çıkmıştır Cuntacılar da Ataturk ılkelerı- nı "Atatürkçüyüm" dıye çığnemedıler mı? Gençlık Bayramı'nın nesını kutluyoruz? Elbette tarıhsel özunu CAUSANLAR1N SORULARI/SORUNLARI YILMAZ ŞİPAL "Unutulmuş Bir Sınıf' SORU: Babam kamuya aıt bır Denucılık tşletmelen Kunnnu'ndan 1972 >ılında 4. dereceden emeklı oldu Venlmekle olan kat- sa>ı farkından ve ek gostergeden yararianamadı Nedeninı sorduğumda "Baban vağcı" dedıler Uıger gemı persoaelı bu haktan vararlandınldı Onlar da a>m gemının persone- fi. Gemının en agır gorevlennden bınnı yapan Vagcılar. ne- den bu haktan >ararlanamı\or? Bu durumda babam ve onun gıbı raagdur olanlar hakla- nnı nasıl arayacaklar? R.G. YANIT: Devlet Memurlan Yasası'nda memurlar on sınıfa ayrılmıştır Bu on sınıftan bın de "Yardımcı Hızmetler Sınıfı"dır Bu sınıfta aşçı, kalonfercı, bekçı, dağıtıcı, hastabakıcı tekmsyen yardımcısı, bahçıvan, hızmetlı, berber, terzı vb personel >er almaktadır Bu sınıfta yer alan ve yasal olarak memur statusundekı haklara sa hıp personele a>n bır uygulama yapılmakta ve bu sınıfa ek gosterge uygulanmamaktadır Ek gosterge uygulaması öngorulmeyen tek hız- met sınıfı "Yardımcı Hızmetler Sınıfı"dır Bu sınıfta görev vapanlarla, bu sınıftan emekb olanlar yalnızca "Genel Aylık Gosterge Tablosu'ndakı göstergelere göre, ek gostergesız gorev ya da emeklı aylığı almaktadır 11 Nısan 1990 gunü Resmı Gazete'de yayımlanan 418 sayılı Yasa Huk- münde Kararname ıle, 657 sayılı Devlet Memurlan Yasası ıle 5434 sa- vılı TC Emeklı Sandığı Yasası'na gore aylık alanlara uygulanan ek göstergeler yemden ve 5 yıl ıçm duzenlenmıştır Bu duzenlemede Yar- dımcı Hızmetler Sınıfı'mn adı bıle geçmemektedır Yanı bu sınıf unu- tulmuş ya da bılerek yok sayılmıştır Dığer bütün hızmet sınıflannın ek göstergelen 5 yıl ıçınde kademelı olarak arttırılmış, yalnızca Yardımcı Hızmetler ı^ın en ufak bır artış getınlmemıştır Geleceğe dönuk 5 yıllık duzenleme ıçınde, Yardımcı Hızmetler Sını- fı'nda çalışan personele yer verılmemıştır 1991 yüından başlayıp 1995 yılında son bulacak olan ek gosterge uy- gulamasında ılk ve ortaögrenım gören personelden, vardımcı hızmet- lerde ver alanlann yerı "0' olarak belırlenmıştır 4 DERECENİN YILLARA GÖRE EK GOSTERGELERİ HtZMET SIN1FLAR1 1990 1991 1992 1993 1994 1995 Genel tdare Hızmetlerı 400 450 500 550 600 650 Sağhk Hızmetlerı 200 450 500 550 600 650 200 450 500 550 600 650 200 450 500 550 600 650 400 450 500 550 600 650 0 0 0 0 0 0 Göstergeler, \ardımcı Hızmetler Sınıfı'nı, unutulmuş bır sınıf ola- rak göstermektedır Teknık Hızmetler Dın Hızmetlen Emnıvet Hızmetlerı Yardımcı Hızmetler Sanat Evi Bodrum 15 Haziran'a kadar. 7 gece konaklama yarım pansıyon 350.000 TL. Rezervasyon: • İstanbul tel 1442526-1520273 • Bodrum-Torba tel 9-6147-1113 u Yaşamayı Sanat Edinenlerin Evf UZMAN DOKTOR ARANIYOR Acılı olmayan Istanbul'dakı bır sağlık kuruluşunda tam gun polıklınık yapacak, Genel Cerrahı ve Kadın Doğum Uzmanı Doktor aranmaktadır Isteklılerın kısa bıyografılerı ıle bırlıkte Beyoğlu P.K.: 225'e muracaatları rıca olunur