Katalog

Ey Türk Gençlİği! Cumhuri67. Yıl; Sayı: 23614 Kurucusu; Yunus Nadi 800 TL.(KDV dahd> 19 Mayıs 1990 Cumartesi Gelçcek sizindir. J^jMUKBANK 'iyi b a n k a d ı r Hukukçular 'Özalsistemi'ni değerlendirdiler Fiilen başkanlıkCONEYT ARCAYÛREK yazıyor Yaya Kalanlar ANKARA — Muhalefet partileri, aydın çev- reler, demokrasiyi ana kurallarıyla ülkeye sin- dirmeye çalişanlar diledikleri kadar söytensin- ler. Bır kulaktan gırıyor, ötekınden çıkıyor. TÜ, bir noktayı aşmaya çalışıyordu. O nokta, "lıder- ler zirvesiydi." Meşruluk, tanımak ya da tanımamak, alış- mak veya alışmamak gibi türlü çeşit eylemle- rin hepsini gerıde bırakacaktı Somut örneği TRT Ulusal bır sorun bahane edılerek Köşk'e çağnlmayı reddedenter, böyle bır çağrıyı TÖ- nün "kışısel reklamı için" kullanacağını öne sü- (Arkası Sa. 14, Sü. 6'da) T e z i ç : Siyasi açıdan sorumsuz olan cumhurbaşkanının, ANKARA (Cnmburiyei BÜTO- siyasi sorumluluk veren beyanlar vermesi hukuken doğru g ^ e k ™ ^ * £n ş l ^ ^ değildir. Anayasamn öngördüğü parlamenter rejimdeki aianianndaki demeç ve mudaha- devlet başkanlığı modeli fiilen başkanlık sistemine dönüşüyor. leienni değeriendiren hukukçular, Cumhurbaşkanı'nın aktif politi- G ü d a y : Cumhurbaşkanı, anayasada belirtilen konumu ile bağdaşmayacak bir biçimde yalnız Bakanlar Kurulu'nu ve bakanları değil, bir genel müdürü, bir daire başkanını bile ilgilendiren konularda demeç vermektedir. Cumhurbaşkanı, anayasal konumunu aşmaktadır. kaya müdahale etmesinin rejimin niteliği ile bağdaşmayacağını be- lirterek "özal'ın, anayasal yetki- lerini aşarak devlet başkanlığı mo- delini fiilen başkanlık sistemine dönüştürdüğü" görüşünde birleş- tiler. İZMİR'den HİKMET ÇETİNKAY/T E r z u r a m İ H o g l u : Cumhurbaşkanının sorumsuzluğu esas. prof ı>r ErdofcM Tenc (lsun- Ama Özal fiilen başbakanlığıdayürütüyor. Özal'ınyaratmak bui üniversitesi H«kuk Fakuitesi istediği durumu, anayasa ve hukuk devleti ilkeleriyle An^« Hukuka Bö.um» ö*re- bağdaştırmak mümkün değildir. Sanki Meclis, yetkilerini ^SSJSS^SZr- CUmhurbaşkamna vermİŞ gibi bir durum var. başkanınm, siyasi sorumluluk ve- ren beyanatlar vermesi, ister eko- nomi ister dış politika konusun- da olsun, kendi kişisel görüşleri- ni ortaya koyması hukuken doğ- ru değildir. Çünkii yetki ve sorum- luluk beraberdir. Bu nedenle cum- hurbaşkanının bu şekilde beyanat- lar vermesi anayasaya uygun de- ğildir. Anayasamn öngördüğü parlamenter rejimdeki devlet baş- kanlığı modeli, boylecefiilenbaş- kanlık sistemine dönüştürülüyor. Anayasanın öngörmediği başkan- lık sistemi uyguiama ile ortaya çıkmaktadır. G«»<uy <An- (Arkası Sa. 14, Su. 6'da) KARADUMAN^DAN SERT ÇIKI§ REKLAMCILARI KABUL ETTİ Baykal, Özal'ın tavrından kaygılı Akbulut, gudumlu hükümet başkanı Ozal, Magic Box'ı tanıttı SHP Genel Sekreteri Baykal Türkiye'nin bir başkanlık teşebbüsü ile karşı karşıya olduğunu belirterek "Her türlü iktidar temelinden, iktidar tabanından yoksun bir cumhurbaşkanı, şimdi başkanlık denemesi yapıyor. Özal diyor ki 'ben anayasaya uygun olarak geldim.' Biz de ona diyoruz ki halka rağmen geldiniz" dedi.10. Sayfada özal'a Hükümetin sorumlu bulunduğu alanlarda bile etkili görünmek istediği imajlarını, müdahale imajlarını alıyoruz. Dilerim ki anayasanın çizdiği çerçeve içinde cumhurbaşkanlığı yapar da eleştirilmez. Akbulut'a İyi niyetli ve faziletli bir kişi. Kanaatimce daha başarılı bir görüntü verebilirdi.11. Sayfada Cumhurbaşkarn Özal, Avrupah reklamcılarla Türk Reklamcılar Derneği yöneticilerini kabulü sırasında Magic Box'ın TRT'nin yayın tekelini kırdığını, yayıncılıkta da 'liberal' düzene geçildiğini söyledi. Özal, daha sonra reklamcılara Star-I'i izletti. 14- Sayfada TRT VERICİLERİNİ PTT'YE DEVREDEN 3517 SAYILI YASA IPTAL EDİLDI 9. Sayfada Ziraat Odaları GenelKurulu Liderlerden gövde gösterîsi Başbakan Akbulut genel kurulda yaptığı konuşmada "TZOB büyük bir baskı grubudur. Ama baskı grupları parti değildir. Iktidara gelme mücadelesi yapmazlar" derken DYP lideri Demirel, "Hükümet özel teşebbüsçü değil. Tarım Satış Kooperatifleri yönetiminde hükümet üyeleri hâkim" dedi. SHP Genel Başkanı înönü ise "Genel Kurul'u çok sayıda bakanın izlediğini görüyorum. Demek ki seçim yaklaşıyor. Zaten kurtuluş da seçimde" diye konuştu. Ekononi'de Sanatpiyasasında rekor üstüne rekor Renoir'a 200 milyar New York Sotheby'de yapılan açıkarttırmada 200 milyar liraya alıcı bulan Renoir'ın "Au Moulin de la Galette" adh tablosu en pahalılar listesinde ikinci sıraya yerleşti. Salı günü Christie'de 205 milyara satılan Van Gogh'un "Dr. Gachet"si ilk sıradaki yerini korudu. ŞEBNEM AIİYAS NEW YORK — Pierre- Anguste Renoir'ın 1876'da yap- tığı "Au Moulin de la Galette" önceki gece 78.1 milyon dolara (yaklaşık 200 milyar TL.) New York Sotheby'de yapılan açıkart- tırmada satılarak dünyanın en pa- halı ikinci tablosu oldu. Bir haf- ta içinde New York'ta açıkarttır- malarda değerinin çok uzerinde satılan ikinci tablo olan "Au Mo- ulin de la Galette"in yeni sahibi açıklanmadı. Tablo Paıis Montrmartre'da bir açıkhava dansingini konu alı- yor. John Whitney koleksiyonun- daki tablo Renoir'ın empresyo- nizme yaptığı katkıları "özel- leyen" nitelikleriyle değerlendiri- liyor. Renoir'ın "mnhtemelen en iyi eseri" olarak nıtelendırılen (Arkası Sa. 14, Sü. 3'de) Ankara'dan tepki Avrapa'ya 'hayret ve teessür' Türkiye'deki insan haklarıyla ilgili olarak AT Parlamentosu'nda kabul edilen karar tasarısı tepkiyle karşılandı. Dışişleri Sözcüsü Sungar bu kararın Türkiye'nin sorunlarının bazı Avrupalılarca bilinmediğini gösterdiğini ve bu bilgisizliği 'ha\Tet ve teessürle' karşıladıklarını söyledi.9. Sayfada TASARININ TAM METNİ 9. Sayfada Velidedeoğlu ödülünü bugünahyor Izmir Anakent Belediyesi tarafından 'Yılın Atatürkçusü* seçilen Velidedeoğlu'na plaketi bugün veriliyor. 14. Sayfada EVREN'E ATATÜRK ÖDÜLÜ TÖRENİ 9. Sayfada 19 Mayıs'ı kutluyoruz 19 Mayıs Atatürk'ü Anma,Gençlik ve Spor Bayramı nedeniyle Amtkabir ve 19 Mayıs Stadyumu'ndâki törenler TV-l'den naklen yayımlanacak. Habcr Mcrkezi — 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve âpor Bayramı bugün bütün yurtta, dış temsilciliklerde ve Kuzey Kıbrıs Turk Cumhuriyeti'nde kut- lanacak. Ankara'da Atatürk'ün Sam- sun'a çıktığı saat olan 07.00'de Topraklık sırtlanndan 21 pare top atışı yapılacak. Anıtkabir'deki tö- ren ise saat 09.00'da öaslayacak. Cumhurbaşkanı Ibrgat Onl'ın Atatürk'ün kabrine çelenk koy- masından sonra saygı dunışunda bulunulacak. Törene Özal'ın ya- nı sıra TBMM Başkan Vekiü H«- lim Aras, Başbakan Yıldınm Ak- bulnt, Genelkurmay Başkanı Ne- cip Torunıtay, siyasi parti liderle- ri, bakanlar, kuvvet komutanları, askeri ve miılki erkân katılacak. 19 Mayıs Stadyumu'ndaki tören ise saat lO.OO'da başlayacak. tstik- lal Marşı'nın çalınmasıyla başla- yacak olan tören, Gençlik ve Spor'dan Sorumlu Devlet Bakaııı tsmet Özarslan'ın konuşmasıyla surecek. Amtkabir ve 19 Mayıs Stadyumu'ndaki törenler TV-l'den (Arkası Sa. 9, Sü. 7'de) 'IZMİR'DE KALDIM" — Hande Mumcu bir sıire tzmir'de kaldığı- nı, bayram oncesi Ankara'ya geldiğini sovledi. Hande konuştu 'Polis baskmnda değilim' İzmir ilçelerinden birinde MİT tarafından korunmaya alındığı şeklindeki haberlerin gerçekle ilgisi olmadıgını belirten Hande Mumcu, "Polis gözetimi ve baskısı altında değilim. Mahkeme süresince basına hiçbir açıklama yapmayacağım" dedi. 14. Sayfada IRAK 4 Su sorunu çözülmeden ilişkiler ilerlemez' KAHİRE (AA) — Irak Başba- kan Birinci Yardımcısı Tahs Yasin Ramazan, Fırat Nehri sulannın Turkiye, Irak ve Suriye arasında paylaşımı konusunda bir anlaş- maya vanlmadıkça Turkiye - Irak ilişkilerinde ilerleme sağlanama- yacağını söyledi. Ashark al Awsat gazetesinin Başbakan Yıldınm Akbulut'un Bağdat ziyareti konusundaki so- rularım yanıtlayan Ramazan, gö- ruşmelerde Fırat konusunun gun- <Arkası Sa. 14, Sü. Vde) RöMANYA Eiescu seçîmîn favorisi Yabancı gözleraciler, Romanya'da yann yapılacak olan seçimleri, geçici Devlet Başkanı Ion Iliescu'nun kazanacağına kesin gözüyle bakıyorlar. Iliescu, Romanya'nın hemen Batılı şirketlere teslim edilmesine karşı çıktığını her fırsatta yineliyor. FATİH YILMATın haberi 14. Sayfada 30 YIL SONRA 27 MAYIS 27 Mayıs sabahı tanklar Ca|alotlu'nda 3 Mayıs 1960 Gürsel: İzmir'e gideceğim. Benden kuşkulanmıyorlar. Sizîerden uzak durmam daha iyi olacak. Daha rahat çalışacaksınız. Daha kolaylıkla başaracaksınız. Sonra beni çağırırsınız. 27 Mayıs 1960 ...îhtilal komutanlığı karargâhını taşıyan araç bir iki dakika sonra sıkıyönetim binasına yaklaştığı sırada, Ankara'da ilk silah sesleri duyuluyordu. Emniyet Genel Müdürlüğü'nden ateş açılmıştı. Meclis'in çıkış kapısı hizasında bulunan Harbiyeliler karşı yaylım ateşine başladılar. ...Harp Okulu'ndan dışarıya telefon yasaklandı. Telefonların başına oturtulan subaylar dışarıdan içeriye telefon eden herkese, -kadm bile olsalar- er oldukları sanısını vermek için 'komutanım' diyorlardı. MBK üyelerinden Emekli Kurmay Albay SUPHİ KARAMAN amlannı ilk kez Cumhuriyet'e yazdı Yann Cumhuriyefte U G Cumhuriyet B î L î M T E K N î K Nuray An: Aspırın ıçın 16 uyarı Tıp: Narkoz altında hatırlıyoruz. Asimov: Devekuşu yumurtası ve ınsanlığın yaşı. Mustafa Taşyürek: Ev bıtkden ve zehırlenmeler. Izzettin Barış: 5 milyon astımlı. Cousteau: Dünya ıçın dönüm noktası. Yankı Yazgan: Çocuklar nelerden korkar. Vehbi Belgil: Bılımden çeşıtlemeler. Kuleli/Gürel: Bır genetıkçinm öyküsü. Bilgisayar: Ekranda doğadan esıntıler. Bır makıne düşünebılir mi. Bugün ve her cumartesi Cumhurtyet'le Y A Cumhuriyet D E RG î tngiliz usulü tren çılgınlığı: İnli ufaklı lokomotıflen, vagonlan ve demiryollanyla tren kulûpleri cenneti Ingiîtere'deyiz... Aşkın Nur Yengi: "Sesi Sezen Aksu'ya benzeyen kız^ dıye anıhrken pop müzığınde nasıl öne çıktıL Haldun Taner: Kadıköy'de bır sokak 'Haldun Taner' adını alırken, Selçuk Erez ünlû yazann İstanbul efendıliğim dillendinyor... Yann ve her pazar Cumhuriyet'le Özal ve Muhalefet... IVurtancılık ve karızma... Bu iki konuda Turgut Özal, kendisine son derece inanmış bir sıyaset adamıdır, kendi kendisıyle dopdoludur bu açılardan. Onun için de ıktıdarı, gücü yalnız kendısı için ister, paylaşmaya kesinlikle yanaşmaz. Sıyasal gucü öteden beri hep tek başına kullanmayı amaçlamıştır Anayasa Mahkemesı, Danıştay, Sayıştay gibi anayasal kurumlara duyduğu antipati. . Yasa gucünde kararnamelerle partamen- toyu dışlaması .. Parti ve grup yönetiminde yıllar boyu kendi iradesini geçerli kılması... Başbakaniığı döneminde hükümet yerine Konut iradesini on plana çıkarması... Bunların tümu, bir politika adamı olarak Turgut Özal'ın kendınden başka hiçbir güç (Arkası Sa. 14, Su. Vde) HASAN CEMAL • Birliğe tarihi adım İki Almanya birleşme yolunda onemlı bir aşama olan 'Devlet Anlaşması'nıBonn'da ımzaladılar. 3. Sayfada • Miçotakis-Ozal zirvesi gündemde Yunamsian Başbakanı, Atına Buyukelçımız Gunduz Aktan'ı kabul ettı. 3. Sayfada M Mlnnelli-Douglas işbirliği 'Roma'da İki Hafta' fılminde ıkı usta oyuncuyu ızleyeceğiz. 1950yapımı, 92 dakikalık film TV2'de. Eğlenceli izlenebılecek bir yapıt^ 4. • Türk Sineması Zeki Ökten'ın filmi 'Yoksul' TV1 'de gösterilecek. Filmde Kemal Sunal, Şehnaz Dilan, Yaman Okay, Kerem Yümazer ve Fatoş Sezer rol __^^^^_ ahyorlar. 4. Sayfada flHHBV^ Jl • Sahnelerde şenllk var 7'si yabancı toplam 11 tiyatro topluluğunun 15 değışik oyunla katıldığı Uluslararası İstanbul Tiyatro Festıvalı bugün başhyor. 5. Sayfada • SU protestosu Istanbul'da bır gruy kadm sulannın akmadığını belirterek, protesio gosterısı yaplılar. 8. Sayfada U Fener'le görüştiim, söz vermedim Transferin flaş adamı, Beşiktaş'ın super liberosu Gökhan 'Ben profesyonel bir fuibolcuyum, şartlara bakanm' dedi. Sporda • Kedisf şiirlerde kaldı Orhan Veli'nin arkadaşı, 35 yıllık surgun gazeteci Erol Cüney tsraıl'den Istanbul'a geldi. Arka Sayfada M Kültür Bakanhğı Aldım' diyor Yurtiçi ve yurtdışı muzayedelerin yenı muştensı, yıllar sonra eski eserlerin peşine duştü. Arka Sayfa GOZLEM UGUR MUMCU Dün ve Bugün... Bugün 19 Mayıs. 19 Mayıs, Mustafa Kemal ve arkadaşlannın "emperyaUzm ve kapitalızme karşı" silahlı savaş başlatmak üzere Anado- lu'ya ayak bastığı gündür. Atatürk, 19 Mayıs 1919 günü Samsun'a niçin çıkmıştı? — Amacımız, ulusal sınırianmız içinde toprak bütünlüğü- muzd ve ulusun tam bağımstzlığını sağlamaktır. Buna engel ol- (Arkası Sa. 17, Sü. 7'de)