Katalog

CUMHURİYET/12 EKONOMİ 11 MAYIS 1990 DÖVIZ KURLARI 11 MAYIS 1990 Dövizin Cinsi 1 ABO Dolan 1 B.AIman Markı 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 Isveç Kronu 1 isyiçre Frangı 100 İtalyan Lireti 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinan 1 Steriin 1 S.Arabistan Riyali Dövi2 Alış 2528.93 1540.15 1916.93 219.01 74.44 403.79 647.28 457.10 1370.32 419.88 1808.96 209.52 16.09 8668.15 4228 38 674.33 Döviz Satış 2534.00 1543.24 1920.77 219.45 74.58 404.60 648.58 458.02 1373.07 420.72 1812.59 209.94 16.13 8685.52 4236.85 675.68 Efektif Alış 2526.40 1538.61 1884.34 218.79 73.17 399.75 636.28 456.64 1368.95 415.68 1807.15 205 96 15.93 8520.79 4224.15 662.87 Efektif Satış 2541.60 1547.87 1926.53 220.11 74.81 405.81 650.53 459.39 1377.19 421.98 1818.03 210.57 16.17 8711.58 4249.56 677.71 ÇAPRAZ KUBLAR $ 1.6419 B.AIman Maria $ 5.5325 Fransız Frangı $1.8454 Hollanda Florini $ 1.3979 İsviçre Frangı $ 1207.01 italyan Lireti $ 157.14 Japon Yeni $ 3.7502 S. AratHStan Riyali E 1.6720$ ALTIN GÛMÜŞ Cumhuriyet Reşat 24 ayar albn 22 ayar bıleak 18 ayar altın 900 ayar gumüş Vakıftank Altını Ziraat Altını MBankası 1 Ons S Alış 203 000 235.000 30.550 27.980 22.910 423 174 000 173500 371.2 Satç 206.000 245.000 30.620 28050 22.965 445 175 000 175000 371.8 TL hteröarto Ort. Faia (%) 56 88 SERBCST PİYASADA DÖVİZ ABO Dolan Bas Alman Martı sviçre Frangı Hollanda Florini Infliiiz Sterlinı Fransız Franjı A.Şilını 100 İtalyan Lîret) SARıyalı Alış 2553 1554 1820 1380 4280 460 218 208 687 Satış 2558 1558 1825 1385 4310 465 222 211 693 Döviz İnt ($) = 2543 Ekonomiyönetiminde Çelebikrizî Işın Çeiebi Giineş Taner Devlet Bakanı Işın Çelebi'nin, Cumhurbaşkanı Turgut Özal'a yakın olarak bilinen ekonomi kurmaylarına yönelik eleştirisi, ekonomi yönetiminde yeni bir krize neden oldu. Çelebi, eleştirilerinin bir bölümünün Devlet Bakanı Güneş Taner'e yönelik olduğunu söyledi. ANKARA (Cumhuriyel Büro- su) — Devlet Bakanı Işın Çelebi1 nin, Cumhurbaşkanı Turgut özal'a yakın olarak biiinen eko- nomi kurmayları Merkez Banka- sı Başkanı Rüşdü Saracoğlu, Eximbank Genel Müdürü Turgay Özkan ve HazJne Ust düzey bürok- ratlanna yönelik sert eleştirileri, ekonomi yönetiminde yeni bir kri- ze yol açtı. Çelebi'nin eleştirileri ile ilgili olarak Merkez Bankası yetkilileri "herhangi bir yonımda bulunmayacaklannı" belirtirler- ken Merkez Bankası ve Exim- bank'ın ilgili kuruluş statüsüyle bağlı olduğu Devlet Bakanı Hiıs- nö Dogan ise "Şimdilik söylene- cek bir şey yok" demekle yetindi. Özkan ise, "Sanıyonım sayın ba- kana yeteri kadar bilgi verilme- miş. Kendisi Eximbank ve ihracat uygulamalanyla ilgili bakan ol- madığı için, verilen bilgilerdc ek- siklik ve yanlışhk olabilir" dedi. Devlet Bakanı Işın Çelebi, eleş- tirileriyle doğrudan bürokratları hedef almak gibi bir amacırun bu- lunmadığını belirterek, "doğru ekonomik politikalar uygulanma- sı yönünde çaba gösterdiğini" kay- detti. Çelebi, aynca kalkınma programının dikkate alınmadığı eleştirisinin de Güneş Taner'e yö- nelik olduğunu ifade ederek şöy- le dedi: "Kalkınma programının öngör- düğü 1990 yılı enflasyon hedefi yüzde 54. Fakat bir yandan da ka- mnoyuna programa aykın biçim- de yüzde 30 hedefı veriyor. O za- man da enflasyon yüzde 30'a düş- medigi için kamuoyunda beklen- tiler olumsuz yönde etkileniyor." Çelebi'nin açıklamalan, ekono- miden sorumlu bakan ve bürok- ratlar arasında var olan çekişme- leri daha da arttırdı. Özellikle Eximbank'a yönelik eleştirilerin, ekonomiden sorumlu bakanlar arasındaki çekişmenin dışında Husnu Doğan Rüşdü Saracoğlu kalmaya özen gösteren Hüsnü Do- ğan'ı da tartışma zeminine çekti- ği gözleniyor. Ancak Doğan'ın, Işın Çelebi ile kamuoyu önünde tartışmak yerine olayı Cumhur- başkanı Özal'a aktararak çözme yoluna gidebileceği belirtiliyor. Bu arada, halen ABD'de bulu- nan Devlet Bakanı Güneş Taner- in de Çelebi'nin kendisine ve Ha- zine'nin mali program hazırlıkla- rına karşı yönelttiği eleştirilerine önümüzdeki günlerde yanıt ver- mesi bekleniyor. Çelebi ile Mcrkez Bankası Baş- kanı Saracoğlu'nun ilişkileri iik olarak ocak ayında para progra- Eleştirilen Merkez Bankası ile Eximbank'ın bağlı olduğu Devlet Bakanı Hüsnü Doğan, "Şimdilik söylenecek bir şey yok" derken Merkez Bankası yetkilileri de bir yorumda bulunmayacaklannı belirtiyorlar. özal'ın, ilk brifingde olaya müdahale etmesi bekleniyor. mının hazırhklan sırasında gergin- leşmişti. 15 ocak günü Cumhur- başkanı özal'ın başkanlığında ya- pılan bir toplantıda, Çelebi para programına bazı eleştiriler getir- miş, ancak özal devreye girip pa- ra programının gerekliliği ve öne- mini belirtince ikna olmuştu. Çe- lebi, daha sonra da yaptığı bazı açıklamalarda, para prograını uy- gulamasını savunmuştu. Çelebi, TV'deki "Hodri Meydan">programında da parasal programla ilgili bir soruya, "Mer- kez Bankammn oağımsızlığı ve özellikle bağımsız uygnlamalan çok büyük önem tasıyor bizim enflasyonla mücadelemizde" kar- şılığını vermişti. Bu arada bugüne kadar Merkez Bankası'nın parasal programına destek veren ve enflasyonla müca- delede bu programın etkili olaca- ğını söyleyen Cumhurbaşkanı özal'ın son gelişmeler üzerine na- sıl bir tutum alacağı merak edili- yor. Cumhurbaşkanı özal'ın devre- ye girerek tartışmayı daha da bü- yümeden yatıştırması bekleniyor. Konunun 16 mayıs günü Cumhur- başkanı özal'a verilecek ekonomi brifinginde de gündeme getirile- ceği belirtildi. Kamu sektörü, çimento ve topraksanayiinde grev22mayısta başlayabilir Çimentoda ikinci grev olasılığı BORSADA İŞLEMLER Akçımento Alarko Hoktaıg Anadolu Cam Arçelik Bagtas BoJu Çimento Bnsa Çelik Halat Çimsa Ç Eletttık Oeva HoMing Döktaş E Başı Yatınm Ege Biracılık Ege Gûtore Enka HoMing Ereglı 0 C Good-Year Gûbre Fab Güney Biracılık Hektaş Izmir D.Ç. Izocam Kartonsan Kav Kepez Etektrik Koç HoMing Koç Yatınm Kordsa Koruma Tar Köytaş Makina Tatom Maret Men. Santral Metas Nasas Olmuksa Otosan Pınar Sût Betatt . n Sartuysan' sm -Teletıs T Iş Ban. (B) T.ls Ban. (C) T Siemens T. Şişe Cam T SınaiK.B T Oemır Dök Yasaş Yapı K Bank. OnceMse- anskapan 5200 40000 12750 25000 9200 15500 9200 17250 11500 26500 30000 16000 32000 25000 5400 10000 14000 13750 2550 14000 15250 2600 25000 13500 23500 16750 40000 18750 13000 11250 23500 24000 6600 6900 1200 3350 8000 16750 7200 7800 31500 15750 19000 21500 57» 31000 9750 4950 12000 7200 6700 Bugûnkû endûşûk 5100 36000 12250 25000 8800 15500 8500 17000 10750 26500 30000 16000 32000 25000 5300 9750 13750 14250 2400 13500 14750 2500 23500 13250 23500 17000 40000 18750 12750 10750 23000 24000 6600 6800 1200 3300 7500 16250 7500 7600 30000 16750 20000 22000 5700 32500 9300 4750 11750 7000 6200 Bugûnkû enyösrt 5400 36000 13000 26500 9500 16500 9100 17750 11500 27500 30500 16250 34500 26500 6000 10000 15000 15000 2600 15000 15500 2750 24000 13750 26000 18250 42000 20500 13250 11750 24500 26500 6700 7400 1300 3350 7800 18250 7500 8100 32000 17500 21000 23000 6000 33500 10900 5350 12750 7600 7100 Bugûnkû kapanış 5400 360» 13000 26000 9400 16000 8900 17750 11250 27500 30500 16000 34000 26500 5600 10000 14750 15000 2550 15000 15000 2500 24000 13750 26000 18000 41000 20500 13250 11750 24500 26000 6600 7400 1300 3350 7700 18000 7500 8000 31000 17000 20SOO 23000 6000 33500 10400 5250 12250 7600 6200 10 MAYIS 1990 Iştem miktarı 509791 720 8500 98240 144300 21700 95350 70560 33150 141720 25650 2656 19152 61395 116720 10600 855987 17460 445200 136450 13710 141300 1450 123720 10110 28550 24530 41177 109301 26600 92600 47910 26300 41600 502305 38750 55675 44550 3850 85266 50150 19600 32364 46480 98320 6900 19496 174896 53038 83650 1548050 Ençoksfc yapılan fiy. 5400 36000 12750 26000 9300 16OM 8800 17750 11000 27000 30500 16000 34000 26500 5600 10000 14750 15000 2550 14500 15000 2700 23500 13750 26000 18000 41000 20000 13000 11500 24500 26500 6600 7400 1300 3350 7800 18000 7500 8000 31500 17250 20500 22500 5900 33500 10000 5300 12250 7500 6200 AJrtklı ort.fiy 5294 36000 12557 25803 9204 15950 8893 17592 11119 26894 30362 16076 33227 26272 5709 9947 14472 14874 2521 14298 14896 2681 23714 13683 25784 17650 40732 19652 13050 11605 24314 26189 6558 7193 1280 3348 772S 17809 7500 7939 31556 17132 20457 22462 5845 33050 10201 5071 12260 7416 6285 İKİNCİ PAZAR Akal Tekstil Atea Ç.Kafc Çimento Dendi Cam DoOusan Ege Endüstrı Finansbank Gentaş Ikt Fınans K Intema Mar. Martı 0. Netbank Ud Hoküng Okan Tekstil PegProSo Pınar Ent.Et PınarSu PmarUn Pimaş Sabafı Yayıncılık Santral Hotding Sotea Yûnsa M « ı mittan:. 6300 22000 5400 5900 16000 5300 7900 10500 2300 18250 5400 4300 9750 2900 10750 1700 2500 7900 7000 0 29000 19000 5000 6400 22000 5800 5700 15750 6100 7200 10500 2300 17000 5500 4500 10000 3000 10500 1600 2450 7600 6900 7500 28000 19500 5000 7.I11.5S1 ........JN!LtS|BM 7000 22000 5800 590C 16250 6200 7900 11500 2400 18750 5600 4700 10400 3000 10500 1750 2500 7800 7100 7700 29500 20000 5200 kt:M*1. 7000 22000 5800 5800 15750 6200 7800 11250 2400 18500 5500 4700 10300 3000 10500 1700 2450 7600 6900 7500 29000 20000 5200 M> 17) 9600 800 3260 6300 40400 6180 5400 21500 144500 12300 2800 56600 17050 600 6500 190400 10000 2050 31200 512700 4500 12100 85500 IkKBt S f a * 5400 22000 5800 5900 16000 62O0 7600 11000 2350 18250 5500 4700 10000 3000 10500 1700 2500 7800 7000 7500 28500 20000 5100 6484 22000 5800 5809 15978 6193 7661 11048 2358 17946 5535 4689 10192 3000 10500 1677 2485 7714 7009 7524 28636 19950 5100 S9.U1.3Z1.050 ..471» ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) — Çimse-lş Sendikası, kamu sektörüne ait çimento fabrikaları ile Toprak grubu işyerlerindeki grevlerin ertelenmesine ilişkin Ba- kanlar Kurulu kararı hakkında Danıştay'ın yürütmeyi durdurma kararı karşısında, büyük bir ola- sılıkla 22 mayısta yeniden greve başlayacak. Çimse-lş Sendikası Genel Başkanı Tamer Eralan. "Grevler ertelendiginde, Türk-tş Başkanlar Kurulu'nnn toplana- rak, bir degeriendirme yapması gerekiyordu" dedi. Çimse-lş Genel Sekreteri Meh- met Seiçuk, Danıştay'ın yiirütmeyi durdurma kararı karşısında Top- lu tş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Yasası gereği, yeniden greve baş- layabilmek için işveren tarafına noter aracıhğıyla altı işgünü ön- cesinde bildirimde bulunulması gerektiğini anımsatarak kamu sek- törü çimento ve Toprak grubun- daki grevin 22 mayısta yeniden başlayabileceğini ifade etti. Sel- çuk, genel merkez ve şube başkan- lannın da işverenin ve siyasi ikti- darın tutumunu protesto etmek amacıyla başlattıklan açuk grevini sürdürdüklerini de bildirdi. Çimse-lş Genel Başkanı Tamer Eralan ise Türk-lş'e çatarak "Grevler ertelendiginde Türk-tş Başkanlar Kurulu olağanüstü top- lanarak bir dururn değerkndirme- si yapması gerekiyordu. Bugün bi- zim teşkilatın başına geldi. yann başka teşkilatlar da bu dunımla karşı karsıya kahriar. Nadir görii- len olaylar bunlar. Ama Türk-İş iist yönetimi. başkanlar kurulunu toplamadı ve olaya lakayt kaldık" dedi. Eralan, Türk-tş'in kamu kesi- mindeki toplusözleşmeler konu- sunda uzlaşma sağlanması için hükümet ve kamu işverenleri nez- dinde yaptıklan görüşrnelerden de haberi olmadığını belirterek "Biz kendi göbeğimizi kendimiz kesme- ye çalışıyoruz. Benim bu toplan- tılardan ve girişimlerden haberim yok. Ama bana Türk-lş'tetı kamu- da özel çimento dttzeyinde bir top- lusözleşme yapamazsın, biz buna karşıyız gibi bir tepki de gelmedi" diye konuştu. Güneydoğu çimento fabnkala- rında çalışan Çimse-lş Sendikası üyesi işçiler, Türk-lş Genel Başka- m Şevket Yılmaz'ı telgrafla protes- to ettiler. Çimse-İş üyesi işçiler Yü- maz'a "Bizi yüzüslü bıraktınız" dediler. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'n- deki Adıyaman, Urfa, Gaziantep, Kurtalan ve Ergani Çimento Fab- rikası'nda çalışan işçiler Şevket Yılmaz'a gönderdikleri protesto telgraflannda "Bizler kamu çi- mento fabrikalannda çalışan işçi- ler olarak bizleri ve sendikamifl yüziistii bırakügınızdan dolayı sizi protesto ediyoruz" dediler. Bu arada Olağanüstü Hal Bol- gesi'nde bulunduğu için Bakanlar Kurulu'nun grev ertelerne karaıın- dan önce greve çıkmalanna izin verilmeyen 5 çimento fabrikası için de yeniden izin istenecek. Sen- dika Adıyaman, Elazığ, Ergani, Kurtalan ve Van Çimento Fabri- kaları için Olağanüstü Hal Bolge Valiliği'ne yazı göndererek 22 ma- yısta greve izin verilmesini isteye- cek. Bu fabrikalarda greve izin ve- rilmezse 22 mayıs günü 16 çimeu- to fabrikası greve çıkacak. TZOB^DEN HUKUMETE UYARI 6 Sabnmızın sınırı var' YATIRIM M|Mia* Iş Yatınnvi iş Yatınm-2 Iş Yatınn>3 Iş Yaînm-4 lntBrfon-1 İnterfon-2 interfon-3 İnterton-4 İktisat Yat-1 Iktisat Yat-2 IkHsat Dolar Fon iktisat Mark Fon İktisat Atılım Fon Gatanfi Yatınm-1 Garanti Yatınm-2 Garanti Yatınrîv3 Estank Fon-1 Esbank Fon-2 YKB Yat. Fonu YKB Sekiör Fon YKB Hisse Fon YKB Kamu Fon YKB Lıkiî Fon YKB Karma Fon YKB OovizFon Vakrf Fon-1 Vakrf Fon-2 Vakıf Fon-3 Vakıf Hisse Fon Vakıf Dûnya Fon Dışbank Mavı Fon Disbank Beyaz Fon Tûlûn Fon Mıtsuı Fon-1 Mitsui Fon-2 Rnans Fon-1 Rnans Fon-2 Fınans Fon-3 Rnans Fon-4 Ziraat Fon-1 Ziraat Fon-2 Ziraat Fon-3 Halk Fon-1 Halk Fon-2 Ffcmuk Fon Emlak Fon tmp©( Fon-1 lmpex Hisse Fon Tötank Fon Sûmer Fon Denufiank Fon Ege Fon Kalkınma Fon-1 FONLARI tariH 13.07.87 14.03^9 09.1089 17Û150 19JB37 14.12.87 27.02B9 07.0&B9 iaoas7 iaO2£9 08.0249 2E0259 11.12B9 22.10B7 100339 12 0250 1611.87 311089 02.11 S 070088 07.0338 07.0338 07.0338 07.0338 02 0139 090538 24D439 181039 22.0350 26.03.90 280638 100439 04.0788 15.0738 20.1039 200339 20.0739 iai239 200350 09.1089 14.02.90 1402.90 01.1139 08.01.90 02.0150 22.01.90 0202.90 04.0550 27.0350 12.0250 16.0430 04.0550 oaosdo Ç*ı« *m10300 20.000 iaooo ioxoo 10LB61 9560 9559 11.200 9.764 9306 9596 9390 10.000 9576 İ731 10437 10319 10.000 10477 a785 9.713 9795 9.593 9328 9294 10000 . 48.279 10444 9594 9374 10.057 20558 11JB1 40.000 10.000 9546 9556 10428 9558 10100 10.000 10000 11397 10357 10724 10000 10086 9562 10009 10.405 10808 10000 10000 DOnki **Wİ 49.743 3 4 3 4 U149 11342 38.102 32.603 16593 15559 32364 27383 12515 12.775 12.123 38.133 18.284 11509 38504 12.696 36408 28762 57391 28.283 24.446 28.747 13.694 28378 74 267 13.400 10386 10.248 26.012 3a891 27.471 103303 12.695 17.059 14508 12.369 10357 14340 11538 11.148 14394 11571 14590 11554 11303 9587 10446 11687 11.252 10059 10017 10MAYB BugünM D fcfeft 49.746 34.297 1İ164 11347 38146 32.642 17.013 15578 32516 27719 12525 12.793 12.134 38.M7 m217 11346 38551 12.691 36.455 28.798 56541 28.320 24.475 28.788 11745 28413 74349 13.416 10603 10237 26.045 33533 27504 103.432 12.710 17.080 14526 12384 10338 14523 11.007 11.163 14373 11500 15.004 11547 11317 9550 10.454 11691 11.267 1OÛ70 10.020 1990 «fehn m0.01 - 0 2 8 011 004 012 012 012 012 016 013 008 014 009 004 - 0 3 7 - 0 5 3 012 -O04 0.13 0.13 -1.48 013 012 014 037 0.12 011 0.12 - 2 3 0 -0.11 013 012 012 012 012 012 012 012 - 0 1 8 - 0 3 0 -0.28 013 -014 - 0 5 9 009 - 0 0 6 012 -037 008 0.03 013 011 003 ANKARA (UBA) — Türkiye Ziraat Odalan Birliği (TZOB) Başkanı Osman özbek, buğday ve çay taban fıyatlan konusunda hü- kümeti uyardı. Türk çiftçisinin bunalım içerisinde olduğunu be- lirten Özbek, "Maliyeti kurtarma- Izmir Ekmek kavgası mahkemelik tZMİR (Curahuriyet Ege Böro- su) — Belediyeler ile fınncılar ara- sındaki "ekmek kavgası" mahke- meye yansıyor. Ekmek tşverenle- ri Sendikası Başkanı Mehmet Ali Yolgörmez, belediyenin ekmeğin gramajını düşürerek eski fıyattan satılması önerisini kabul etmedik- lerinı belirterek "Karanmızdan dönmeyecegiz, ekmek 500 liradan satılacak. Belediyenin karannın iptali için mahkemeye de başvuracağız" dedi. 400 gram ekmeğin 500 liradan satılmaya başlanmasından sonra anakent belediye encümeninin zam kararını durdurması üzerine belediyeler ile fınncılar arasında başlayan anlaşmazlık çözümlene- medi. Özellikle Bornova Belediye- si'nin 500 liradan ekmek satan fı- rınlar hakkında savcılığa suç du- yurusunda bulunması ve bunun üzerine bazı fırıncılann tutuklan- masıyla belediye-fınncı ilişkileri sertleşti. Art arda yapılan toplaıı- tılar da sonuçsuz kaldı. Önceki gün yapılan toplantıda, belediye, ekmeğin 400 gramdan 350 grama düşürülmesini ve 400 liradan sa- tılması önerisini getirdi. Ancak fı- nncılar bu öneriyi kabul etmedi. yan fiyaüar bunalımı patlama noktasma getirir. Bunalımı patla- ma noktasına getirmeyeUm" dedi. Çiftçiyi sokağa dökmek isteme- diklerini, ama sabırlarının da bir sınırı olduğunu kaydeden özbek, buğday destekleme alım fıyatı için 550 ile 660 lira arasında fiyat is- tediklerini söyledi. Çayda ise 1140 liralık destcklerae fıyatmı tekrar- layan Özbek, "Bu fiyata her ay yüzde 51ik fark uygulanmalı" de- di.Türkiye Ziraat Odalan Birliği (TZOB) Başkanı Osman Özbek, düzenlediği basın toplantısında, tarunda uygulanan yanlış politika- lar nedeniyle Türk çiftçisinin ölüm kalım savaşı verdiğini söy- ledi. Çay üreticisinin yaş çay yapra- ğı destekleme alım fiyatımn hâlâ açıklanmamış olması nedeniyle sı- kıntı içinde olduğunu kaydeden Özbek, çay fiyatlannın bir an ön- ce açıklanmasını istedi. Çay ve buğday konusunda hükümetin il- gili bakanlarına dün birer rapor sunduğunu kaydeden Özbek, çay için istedikleri 1140 liralık destek- leme alım fıyatına her ay yüzde 5'lik fiyat farkı uygulanmasının şart olduğunu kaydetti. TZOB'un 1990-1991 ahm döne- mi hububat ürünü destekleme alım fiyatı teklifi şöyle açıklandı: I.- Darun bufdaylan 1. Anadolu durum 2. Diğer durum H ^ EkJMkllk buğdaylar 1. Beyaz sert 2. Anadolu kırmızı sert 3. Kırmızı sert 4. Beyaz yan sert 5. Kırmızı yan sert lllr- Arpa nb-Çavdar Vr- Yulaf Vl^- Mı»r 660 632 598 585 560 550 550 466 448 448 568 METAL SENDİKÂSÎ KARADENtZ BAKIR'DA GREV — Etibank'a bağlı Karadeniz Bakır Işletmeleri'nde grev basladı. Türk Metal Sendikası'nca uygulanan grev 750 işçiyi kapsıyor. (Foloğraf: AA) BakırdagrevvarANKARA (Cumhuriyet Büro- su) — Türk Metal Sendikası'na üye 750 işçi dün greve başladı. Botaş işyerlerinde çalışan Petrol- Iş üyesi işçiler dün topluca vizite kâğıdı aldılar, ancak eylem için hastane ya da polikliniklere git- mediler. Bağımsız Tursan - Iş Sendikası, Emek tnşaat'a bağlı otellerde işçi kıyımı yapıldığını bildirdi. Türk Metal Sendikası'na üye 760 işçi, Etibank'a bağlı ve Sam- sun'da kurulu Karadeniz Bakır Işletmeleri'nde dün greve başla- dı. Türk Metal Sendikası Genel Başkan Yardımcısı Behzat Erdal, Kamu İşveren Sendikası Tüık Kamu-Sen'in dayatmacı ve uzlaş- maz tutumlan nedeniyle grev uy- gulamasırun kaçınılmaz hale gel- digiru belirterek "tşveren taleple- rimizi dinlemiyor. Alternatif ola- rak getirdikleri teklif, Türkiye gerçeklerine ve şartlanna uygun degil. Tavırlan, bu işletmedeki teknolojiyi katletmeye yönelik" dedi. Cumhuriyet muhabirinin Sarn- sun'dan bildirdiğine göre Türk- lş'e bağlı Türk Metal Sendikası Samsun Şubesi Başkanı tlhan Eker, "Sendikamızca bakır işlet- mesinde çalışan üyelerimiz için 15.11.1989 tarihinde başlayan toplu iş sözleşmeleri anlaşmazlık- la sona erdiğinden grev uygula- mastna başlanmıştır" dedi. Botaş Toplu sözleşmeleri Yüksek Ha- kem Kurulu aşamasında olan 1100 Botaş işcisinin, dün yapa- cakları vizite eylemi gelecek haf- taya ertelendi. Petrol - tş Anka- ra Şube Başkanı Bayram Yıldı- rım, Botaş Genel Müdürü Nezi- hi Berkkan'ın bakanlar düzeyin- de girişimlerde bulunacağı gerek- çesiyle toplu vizite eylemini gele- cek haftaya ertelediklerini bildir- di. Botaş işçileri, eylemlerinin enelenmesi üzerine hastane ya da SSK polikliniklerine gitmemele- rine karşın, dün sabah topluca iş- verenden vizite almalan nedeniy- le Botaş işyerlerinde çalışma yak- laşık 2 saat aksadı. Bağımsız Tursan - İş Sendika- sı tç Anadolu Bölge Şube Başka- nı Enver Öktem, inşaata bağlı Büyük Ankara, Stad, Izmir Efes, Bursa Çelik Palas, Istanbul Maç- ka ve Tarabya otellerinde çalışan yaklaşık 1500 işçinin Türk-lş'e bağlı Toleyis Sendikası'ndan isti- fa ederek Tursan-lş'e üye olma- ları üzerine, işçiler üzerinde bas- kı yaratıldığını belirtti. öktem, Toleyis Sendikası'nın işletmede- ki yetkisinin düşürüldüğünü ile- ri sürerek "Yüzlerce işçinin bağ- lı bulunduklan sendikadan isti- fa etmeleri üzerine Toleyis Sen- dikası ve işveren el ele vererek, bu kopmalan önlemek için yoğun bir şekilde işçi kıyımına başlamışlardır" dedi. öktem, Ta- rabya Oteli'nde 3 işçinin iş akdi- nin feshedildiğini, Büyük Anka- ra Oteli'nde de 6 işçinin görevle- ri ile hiç ilgisi bulunmayan illere sürgün edildiklerini söyledi. Jurizmin geleceği tartışddı CEM HAMULOĞLU YONCA ÖZKAYA Dünyanın en hızlı gelişen sektörlerinden olan turizm sek- törü nereye gidiyor? Bu "de»" pazarda, Türkiye gibi turizmde de "gelişmekte olan" ülkeleri neler bekliyor? Hafta başından beri Istanbul Ramada Oteli'nde bu ve benzeri soruların yamtı arandı. Hem de Dünya Turizm Örgütü'ne üye 24 Avrupa ülkesinin üst düzey temsilcileri tarafından. ÇünkU Dünya Turizm örgütü'nün (WTO) "Avrupa'da Turizm Entegrasyonu" konulu semineri ile "WTO 21. Avrupa Bölgesi Komisyon Toplantısı" tstan- bul'da yapıldı. WTO'nun 7-9 mayıs tarihle- ri arasında 3 gün süren "Avnı- pa'da Turizm Entegrasyonu" konulu seminerinin gündemin- deki konular arasında en ilgi çe- kici olanı, 1992'de "tek paıar'- 'a hazırlanan 12 Avrupa ülke- sinin turizme bakış açısı ve bu- nun "Akdeniz turizmi"ne etki- siydi. Türkiye gibi topluluk dı- şında kalacak ülkeler, özellikle de Doğu Avrupa ülkeleri, bu sorun üzerinde "ısraria" durdu. Kaygı yaratan düşünce; 92'nin ardından üye ülkelerin "tükedd kredisi" sistemi ile üye olmayan Ülkeleri dışlayıp dışlamayaca- ğıydı. Ama verilen mesajlar, bu tür kaygıların "çok yerslz" ol- duğu yolundaydı. Seminerin ar- dından yapılan basın toplantı- sında, Yunanistan Turizm ör- gütü Başkam ve WTO Avrupa Komisyon Başkanı Marios Raphael, gend düşünceyi şöy.- le aktardı: "En azından kendi ülkem Yunanistan adına çok rabatnk- la söyleyebilirim ki boyle bir olay programda kesinlikle yok. Aynca böyle bir inancımız da yok. Bu tür bir uygulamanın dogru olduguna inanmıyoraz." Peki turizm "devlerinin" böylesine önemli bir toplantı için Türkiye'yi seçmesinin anla- mı neydi? Bu soruyu, Turizm Bakanlığı MUsteşan Mustafa Türkmen, turizm ülkesi olarak Türkiye'nin artık "ciddiye alındıgım" vurgulayarak şöyle yanıtladı: "Normalde bu tür toplantı- lara bütün ülkeler talip olnr. Çünkü bu toplanblar ev sahibi ülke için parayla yapüamayacak bir tanıtım anlamına gelir. Bu açıdan bizim için bu toplann- lar çok önemiydi. Neden Tiirk- iye sorusuna ise benim yaıutım, Türkiye'nin artak dünya ülkeleri arasında turizmde beili bir agır- lığının olması ve kendini kabul ettiren boynttara gelmesidir." WTO'nun dün başlayan ve bugün bitecek olan 21. Avnıpa Bölge Komisyon Toplantısı'nda ise bölgesel sorunlar tartışüıyor. Ispanyada Sovyet ekonomi zîrvesi Reform paketinden sorumluProf.Shatalirv'Batı tartışmayı bıraksın, açık-seçik ve geniş biçimdeyardım etsin* MİNE G.SAULNIER MADRİD — Ispanyol başkenti bugünlerde yeni Sovyet rejimi uz- manlarının akımna uğradı. Gor- baçov'un ekonomik reform pake- tinden sorumlu Stanislas Shatalin, Maliye Bakanı Velentin Pavlov, Çalışma Bakanı Vladimir Sherba- kov ve Moskova Belediye Başka- nı Gavril Popov; Ispanya'nın en önemli ekonomik yayını "Cinco Dias" gazetesinin organize ettiği "Ekonomik Perestroyka ve tspanya" kor'ilu sempozyum için Madrid'de bulunuyorlar. Yüze yakın İspanyol işadamı ve Ispanyol Maliye Bakanı Carios Sokhaga'nın da katıldığı sempoz- yum; tspanya'nın SSCB'ye derhal verilmek kaydıyla onayladığı 1 milyar dolarlık kredinin kullanı- mı ve Ispanya başta olmak üzere yabancı sermayenin Sovyetler'e nasıl yatırım yapabileceği konu- su üstünde yoğunlaşıyor. Sovyet Başkanlık Konseyi üyesi ve Gorbaçov'un ekonomik re- form paketinden sorumlu Prof. Stanislas Shatalin, dün sempoz- yumda yaptığı konuşmada karan- lık bir reform tablosu çizdi. "Batı dünyasından, tartışma ve ögütle- re ara verip SSCB'nin ekonmik reformlanna gerçek, geniş ve açık seçik yardım etmesini rica ediyo- rum. Eğer böyle bir destek ger- çekleşmezse, ülkenin ekonomik kalkınması çok zor olacak" dedi. Maliye Bakanı Valentin Pavlüv ise yabancı sermayeye, ortak ola- cakları şirketlerin yasal koşulla- rında ileriye dönük değişiklikler vaat etti. Paviov'un belirttiğine göre 1991 'den başlayarak yaban- cılann ortak olduğu ve olacağı bu kunıluşlar, merkezi yönetimin de- ğil bulunduğu cumhuriyetin dene- timinde olacaklar. Sovyet yöneti- ciler, yabancılann daha yüksek oranda ortak oldukları, ama ül- ke sathında daha dağınık işletme- ler istiyorlar. SSCB'de halen ya- bancı sermayenin ortak olduğu 1540 işletme var. Ama bunlann yarısı Moskova ve Leningrad'da toplanmış bulunuyor. Moskova, petrol ve kimya sanayiini yabancı sermayeye açmak, dışarıdan işle- necek petrol alarak randımanını döviz üstüne oturtmak istiyor. tspanya'nın bir numaralı eko- nomik gazetesi "Cinco Dias"ın (Beş Gün) organize ettiği söz ko- nusu sempozyumda, SSCB Çalış- ma Bakanı Vladimir Sherbakov da bulunuyor. 41 yaşında bir mü- hendis olan genç Çalışma Baka- nı'na göre Sovyetler Birliği'ni iş ve işçi sorunlan açısından da pus- lu günler bekliyor. "Önümüzde- ki yaz işler kızışacak" diye konu- şan Sherbakov, grevlerde artış olacağına kesin gözle bakıyor ve şöyle diyor: "işçi isteklerinin % 9O'ı. öneörülen ekonomik re- lelik üretim kaybı olmuş. Sherba- kov, grevlerin artışından yasala- nn ağır değişmesini değil, reform- lann taşraya yansımasındaki ya- vaşlık ve piyasa dengesizliğini so- rumlu tutuyor. 15 ve 20 mayıs tarihleri arasın- da 40 dolayında ekonomik reform planı hükümet tarafından parla- mentoda tartışmaya acılacak. SSCB Maliye Bakanı Valentin Pavlov, yabancı sermayeye, ortak olacakları şirketlerin yasal koşullarında ileriye dönük iyileştirme vaat etti. 1991'den başlayarak, yabancıların ortak olacağı kunıluşlar merkezin değil bulundukları cumhuriyetin denetiminde olacak. formların çözmeyi aınaçladığı tı- kanıkıklarla ilgili. Ama kısa erim- de yapılabilecek şeyler değil. Ör- neğin işçiler et vesikasının arttırıl- masını grev konusu yapıyor. Ül- kede et yok ki verilebilsin!" 1990 yılının ilk istatistiklerin- den edinilen bilgiler, Çalışma Ba- kam'nın altını çizdiği üzere hiç iç açıcı değiller. tlk üç ayda grev ve yavaş randıman dolayısıyla 9,4 milyon iş saati ve 820 milyon rub- Bunlardan en "korkulusu", halk arasında "işsizlik yasası" diye ad- landınlan, iş yasasındaki değişik- lik tasansı. İşsizlik, Sovyet halkı için yeni bir kavram. Şu anda SSCB'de 2 milyon işsiz var ve 1995 yılı sonuna değin bu sayı se- kiz milyona çıkacak. Sendikalar, hükümetin iş garantisi vermesini istiyor. Oysa Sherbakov'a göre Sovyet devleti artık böyle bir gü- vence verebilecek durumda değil. Ama işsizlik sigortası olacak. "Ekonomik Perestroyka ve tspanya" adlı sempozyumun en ilginç yanı, Sovyet yönetimini temsilen katılanlann dürüst ve gerçekçi tablolar çizmesi oldu. Uzmanlann hiçbiri SSCB'nin sı- kıntılarını saklamaya çalışmadı- lar. Bunda belki biraz Ispanyol- lar'ın muhalefet kanadını da da- vet etmiş olmasının etkisi vardı. Gorbaçov'a rağmen Moskova Be- lediye Başkanlığı seçimlerini ka- zanan radikal reformist ve iktisat- çı Gayril Popov, sempozyumda resmi görüşü temsü eden yurttaş- larını açıkça eleştirmekten geri kalmadı. Popov'a göre henüz bir yılını dolduran Sovyet Kongresi ve şûrayı yaratan koşullar değiş- miş ve aşılmış bulunuyor. Ülke- nin içinde bulunduğu durum göz önüne alınarak hemen ve genel se- çimlere gitmekte yarar var. Belediye Başkanı Gavril Po- pov, hükümet konusundaki ka- ramsar görüşlerine karşın Mosko- va'nın geleceği konusunda umut- lu. Verdiği bilgilere göre Mosko- va metrosunun ve belediyeye bağlı çocuk yuvalarının ücretleri, elli yıldır artmamış. tlk ağızda bu iki kurumun ekonomik anlamda yet- kin hale getirilmesi üstünde duru- yor. SSCB başkentinde kadastro ile bina ve arsa vergilendirme ça- lışmaları başlayınca, Moskova'- da, KGB ve askeri tesislerin pek çok gayri menkulu olduğu anla- şılmış KGB, kendisinden istenen vergiyi ödemek yerine, kentin ta- mire muhtaç bazı yapüannı onar- mayı önermiş. Ama KGB'nin bu önerisi, söz konusu harap binalar- da oturan halk tarafından geri çevrilmiş. Popov, "Paraya gerek- siniyoruz ama ruble istemiyoruz" diyor. "Moskova'da ev bekleyen 2000 yabancı var. tşte ilk döviz gelirimizi onlardan sağlayacağız." Komünist Parti'den ayrılıp ay- rılmayacağı sorusu üzerine,, Mos- kova Belediye Başkanı 28. parti kongresini beklediğini, umduğu kararlar alınmazsa aynlacağını belirtti. Gavril gibi radikal reformcu Boris eltsin de bu günlerde, Sos- yalist İşçi Sendikaları ÜGT'nin davetlisi olarak tspanya'da bulu- nuyor. Barcelona'da fıtık ameli- yatı olan eltsin, Madrid'deki sem- pozyumdan bağımsız olarak İs- panyol medyalarına "Gorbaçov başarısızlığa mahkûmdur" biçi- minde demeçler vermekte.