Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/10 HABERLER 11 NİSAN 1990
P A R L A M E N T O P A N
• Adalet Komisyonu'nda, Hâkımler ve Savcılar Kanunu'nun
bazı maddelerinin değıştirilmesi, sigara, tüiün ve tütun
mamullerinin zararlı alışkanlıklanndan korunulması tütün ve
tfltiin tekeli kanununda değişiklik yapılması, genel sağlık
yasasına bazı maddeler eklenmesine ilişkin yasa önerileri
görüşulecek.
• Plan ve Bütçe Komisyonu'nda 26 ilçe kurulması hakkındaki
kanun tasansı ile Balıkesir ilinde Gömeç adı ile bir ilçe
kurulması konusundaki kanun tasansı incelenecek.
• Içişleri Komisyonu'nda ateşli silahlar ve bıçaklar ile diğer
aletler hakkında kanunda değişiklik yapılraasına ilişkin kanun
tasansı görüşulecek.
• Dışışleri Komisyonu'nda pedagoji malzemesinin geçici ithaline
dair gümnik sözleşmesinin onaylanmasımn uygun bulunduğuna
ve bu sözleşme uyarınca geçici olarak ithal edilecek eşyalar
hakkında ATA karnelerinin kabul edilmesine ilişkin kanun
tasansı,
• Deniz adamlan için sosyal yardım malzemesine ilişkin gümrüt
sözleşmesine katılınmasının uygun bulunduğuna ve bu sözleşme
uyarınca geçici olarak ithal edilecek eşyalar hakkında ATA
karnelerinin kabul edilmesine dair kanun tasansı,
• Bilimsel malzemenin geçici ithaline dair gümrük sozleşmesine
katılınmasının uygun bulunduğuna ve bu sözleşme uyarınca
geçici olarak ithal edilecek eşyalar hakkında ATA karnelerinin
kabul edilmesine ilişkin kanun tasansı, görüşulecek.
P A R T İ L E R D E N
SHP MYK Gemlik'te^f"
Kurulu haziranda yapılacak olan yerel seçimleri ve son siyasi
gelişmeleri değerlendirmek üzere bugün Bursa'nın Gemlik
ılçesinde toplanacak. SHP Genel Başkanı
Erdal tnönü, yann Inegöl ilçesi Cerrah
kasabası örgüt binasının açılış torenine
' katıldıktan sonra Gemlik'te toplanacak olan
SHP Merkez Yürütme Kurulu, haziranda
yapılacak yerel seçimlere katılacak adaylarla
ilgili bir değerlendirmenin yanı sıra son siyasi
gelişmeleri de ele alacak. MYK toplantısından sonra geceyi
Armutlu'da geçirecek olan tnönü, 12 nisan perşembe günü
de Gemlik'ten Ankara'ya dönerken Fıstıklı, Kabaklı, Narlı
ve Karaali köylerine uğrayacak. (Ankara/UBA)
A N A P Knnffresi A N A p
' ı n bfl
y°k kon
8«-e
•^VL>/Vr I V U I l g l C M t a r i h j n j beiiriemek üzere
oluşturuian kongre komitesi, başkaniık divanı üyeleri ile
birlikte yaptığı ikinci toplantıda, merkez karar ve yönetim
kuruluna, büyük kongrenin 16-19 Ocak 1991 tarihleri
arasında yapılabileceğinı bildirme kararı aldı. Karara
muhalefet şerhi koyan Guzelci kanattan Veysel Atasoy,
kongre takviminin 28 eylüle yetişecek şekilde
düzenlenebileceğini rapora eklettirdi.
Tavsiye niteliğindeki karara ilişkin rapor bugün MKYK'ya
sunulacak. Raporu ANAP baskanlık divanı üyeleriyle eski
teşkilat başkanlan Hüsnü Doğan, Veysel Atasoy, Mehmet
Keçeciler, Oltan Sungurlu ve Cengiz Tuncer'den oluşan
komite, dün TBMM'de yaptığı iki saatlik toplantıda rapor
hazırladı. (Ankara / ANKA)
Dokunulmazlığın kaldırılması
Sosyaldemokrat Halkçı Parti Içel Milletvekili Fikri Sağlar,
milletvekillerinin dokunulmazlığının kaldırılması istemini,
"devlet adamı ehliyetinden yoksun kişilerin acizliği" olarak
niteledi. Fikri Sağlar, kendisinın dokunulmazlığının
kaldırılması halinde Doğu ve Güneydoğu ~
sonınu çözülecekse, dokunulmazlığı
kaldırılmadan milletvekilliğinden bile istifa
edebileceğini söyledi. Sağlar, Türkiye
halkımn çok yakın bir gelecekte
Cumhurbaşkaru Turgut özal'ın
dokunulmazlığını kaldıracağını öne sürdü.
Fikri Sağlar, dokunulmazlığının kaldmlması _
istemiyle ilgili olarak görüşlerini açıklarken, ~*<
milletvekillerinin dokunulmazlıklannın kaJdırılması
istemlerinin iktıdarın başarısızlığına kılıf aramak anlamına
geldiğini söyledi. (Ankara/UBA)
DMP'nin ilçe merkezi
Başkanı Bedrettin Dalan tarafından kurulacak Demokrat
Merkez Parti (DMP) ilk binasını Izmir Karşıyaka'da bugün
açıyor. II başkanlığma getirilen Ertuğrul
Doğuç, "örgütlenmemiz adım adım
gerçekleşiyor" dedi. 15 mayısta resmen
u r u
'
a c a
'
c
°^
an
DMP'nin yurt çapında
örgütlendiğine işaret eden Ertuğnıl Doğuç, 15
mayıs günü en az 60 il örgütünün de
kunılduğunun açıklanacağını bildirdi.
Amaçlarırun laikliğe inananları bir araya getiren Atatürkçü
bir parti olduğuna işaret eden Doğuç, "Karşıyaka ilçe
binamız hizmete girdikten sonra üye sayımız büyük ölçüde
artacaktır, daha sonra il binamızı hizmete sokacağız" diye
konuştu. (tzmir Cumhuriyet Ege Biirosu)
Kokain soreıştıırması
• Istanbul Haber Servisi — Ufuk ÜzUlme adlı
taşıyıcının Atatürk Havalimanı'nda 700 gram kokainle
yakalanmasından sonra başlatılan "kokain operasyonu"
soruşturmasmın tamamlanmak üzere oldugu ve resmi
açıklamanın yakında yapılacağı bifdirildi. Istanbul
Emniyet Müdürü Hamdi Ardalı, soruşturma konusunda,
"Gözaltında halen 10 kişi var. Bir kişi de aranıyor.
Ayrıca tbrahim Tatlıses ve Mete Has'ın ifadelerine
başvurduk, ancak sanıklıkları söz konusu değif'dedi.
Yine bir emniyet üst düzey yetkilisi, "Her ifadesi alınan
kişinin uyuşturucu bağımhsı ya da alıcı-satıcı olduğu
anlamını çıkarmak yanlış olur. Bazı bağlantılar
peşindeyiz. Içici ve aracıları belirlemeye çalışıyoruz" diye
konuştu. Narkotik Şube Müdürü Bayram Akbal ise şu
aşamada bilgj vermesinin mümkün olmadığını söyledi.
öte yandan, Ufuk Üzülme'nin telefon rehberinde adı
geçen işadamı Mete Has'ın Narkotik Şube'de ifadesine
başvurulduğu öğrenildi.
PKK adına para toplama iddiası
P İstanbul Haber Servisi —
Yasadışı PKK örgütü adına
aralarında yeraltı dünyasının ünlü
isimlerinin de bulunduğu bazı
kişilerden para toplamakla suçlananj
Burhan Nart'ın İstanbul DGM'de
yargılanmasına başlandı. Nart'ın
suçlamaları kabul etmediği
duruşmada tanık olarak dinlenen
Idris özbir (Kürt Idris), sanığın
kendisinden örgüt adına para
istemediğini, ancak kendisine
yardım yaptığı m söyledi. Mahkeme, Nart'a para
verdikleri belirtilen Ibrahim Tatlıses ve Dündar Kıhç'ın
da tanık olarak dinlenmesine karar verdi. Sofgusunda
herhangi bir örgütle ilişkisi olmadığını belirten Nart,
paraya ihtiyacı olduğu için bazı kişilerden yardım
istediğini söyledi.
USTUN YORUMCU
Bölgedeyeni bir güvenlikyapılanmasına ve istihdam alanlannın açılmasına olanaksağlanıyor
Şımak ve Batman'da sevinçHabcr Merkezi — Siirt'e bağlı
Şırnak ve Batman ilçeterinin il ha-
line getirilmesi, bölgede yeni bir
güvenlik yapılanmasına ve istih-
dam alanlarının açılmasına ola-
nak sağlayacak. Bölgede olayla-
rın yoğunlaştığı çevre ilceler, bu
iki yeni ile bağlanarak, oluşturu-
lacak yeni güvenlik şemsiyesi al-
tında toplanacak. Batman ve Şır-
nak'ın il haline getirilmesi, yöne-
tim birimlerinin yenıden ve daha
geniş kapsamh örgütlenmesi yo-
lunu açtığı için yeni istihdam alan-
lan da yaraulacak. Bakanlar Ku-
rulu'nca benimsenen karar, söz
konusu ilçelerde sevinç gösterile-
riyle karşılandı.
1985 genel nüfus sayımı sonuç-
lanna göre, kurulmasına karar
verilen yeni illerden Batman'ın
toplam nüfusu 356 bin 669, yüzöl-
çümü 6 bin 139 kilometre kare,
Şırnak'ın ise nüfusu 161 bin 536,
yüzölçümü de 5 bin 230 kilomet-
re kare olacak. Bakanlar Kuru-
lu'nda benimsenen yasa tasansında
yeni il Şırnak'a Hakkâri'nin Bey-
hışşebap ve üludere, Mardin'in
Cizre ve SUopi ilçderi, Batman a
da, Siirt'in Sa&on. Koduk, Beşi-
ri, Mardin'in Orcüs ve Dıyarba-
kır'm Bismil ilçelerinin bağlanma-
sı öngörülüyor. lçişleri Bakanlı-
ğı yetkilileri; Diyarbakır, Siirt,
Mardin ve Hakkâri'ye bağlı bu il-
çelerin il merkezlerine uzak oldu-
ğuna ve coğrafî konum itibanyla
ulaşım güçlükleri bulunduğuna
işaret ederek yeni yapılanmanın
bu bakımdan olumlu sonuçlar
vermesinin beklendiğini belirtti-
ler.
tdari düzenlemeler
Yeni yapüanma ile Şırnak ve
Batman'da bulunan çeşıtli ku-
rumlann ilçe teşkiiatlan, U mü-
dürlükleri haline dönüştürulecek,
ayrıca güvenük açısından da her
iki yerleşim biriraindeki poüs teş-
kiiatlan da il emniyet müdürlüğü
haline getirilerek, güvenlik görev-
lisi kadroları arttırılacak.
Siirt Valisi Atüla Karakoç, yö-
renin coğrafı durumunun olum-
suzluğuna işaret ederek, Şırnak ve
Batman'ın il yapılmasının, yöre-
de altyapı çalışmaiannın yoğun-
laştınlmasını kolaylaştıracağını,
bu yönde olumlu sonuçlar verece-
ğini söyledi. Karakoç, Şırnak'ta-
ki kömür ocaklan ile Batman'da-
ki petrol rafinerisinin de kademeli
olarak yenileneceğini belırterek,
bunun da yeni illere ekonomik
yönden büyük katkı sağlayacağı-
nı kaydetti. Bakanlar Kurulu'nun
yöreye tahsis edilmesine karar
verdiği yeni 50 bin memur ve 40
bin işçi kadrosunun önemli bir
bölumünün de yeni oluşturulacak
bu iller için kullanılması bekleni-
yor.
Yeni düzenleme ile Şırnak ve
Batman'daki ilçe jandarma bölük
komutanlıkları, il jandarma alay
komutanlıklan haline dönüştürü-
- \jK
(m BATMAN
" * " " * * < • . , . -
MARDIN
SİİRT
•
" \ Eruh
/
•
Pervarı
ŞIRNAK .
• (
tki yemi il Şırnak ve
Batman'ın il olmasıyla iki
yerleşim birimrndeki çeşitli
kurumlann ilçe teşkiiatlan
il müdürlükleri, güvenlik
açısından da polis
teşkiiatlan emniyet
müdUıiükJeri haline
getirilecek. Yenî
düzenlemeyle ilçe
jandarma bölük
komutanlıkları il jandarma
alay komutanlığına
dönuştürulecek.
lecek. Şırnak ve Batman'da bulu-
nan birer böliijiuı ilk aşamada ta-
bur düzeyine getirilmesi, gerekli
altyapının oluşturulmasından
sonra da bu taburlann alay düze-
yine yükseltilmesi amaçtaruyor.
öte yandan, bölgede görevli
Asayiş Biriikieri Komntanlığının
da yıl içerisinde Asayiş Biriikleri
Koiordnsa şekline dönüştürülmesi
hedefleniyor. Milli Savunma Ba-
kanlığı'ndan üst düzeyde bir as-
keri yetkili, asayiş biriikleri kolor-
dusunun kurulması yönünde ça-
lışmalann devam ettiğini, ağustos
ayında yeni kolordunun kurula-
bileceğini bildirdi. Bu arada, ye-
ni kolordu yapılanması içerisinde
buna bağlı askeri mahkemelerin
kuruiacağı da kaydedildi.
tl olma sevinci
Siirt'in Batman ve Şırnak ilçe-
lerinin il yapılması yolundaki Ba-
kanlar Kurulu karan, her iki ilçe-
de coşkuyla karşılandı. Batman ve
Şırnak'ta sabah saatlerinde soka-
ğa dökülen yurttaşlar halay çeker-
ken, iki ilçede de bir hafta süre-
cek şenlikler duzenlendi. Petrol
kenti Batman ve kömür ocakla-
nyla tanınan Şırnak'ın il yapılma-
sının Siirt ekonomisi açısından
olumsuz sonuçlar yaratacağı be-
lirtiliyor.
200 bin nüfuslu Batman'ın il
yapılacağının açıklanmasının ar-
dından sabah saatlerinden itiba-
ren davul zurna eşliğinde sokak-
lara dökülen yurttaşlar sevgi gös-
terileri yaptılar. Bu arada yurttaş-
lar tarafından Cumhurbaşkanı
Turgnt özal ve bakanlara çok sa-
yıda teşekkür telgrafı çekildi. 26
mart'a kadar RP'den sürdurdüğü
belediye başkanlığını daha sonra
istifa ederek ANAP'tan kazanan
Ataullah Hamidi, "Cnmburbaş-
kaoımız Tnrgat Özal'ın ba$ba-
kanlıgı döneminde verdifi il olma
sözünü iki jıldır takip «hyorduk"
dedi. Kararı büyük sevinçle kar-
şıladıklarını belirten Hamidi,
"Batman olarak il olmaya hazır-
lıydık. Şimdildne oranla kamn
htzmetlerinden daha fazla yarar-
lanacagu. Ekonomik ve sosyal
yaşamımız daba da harekeüeoe-
cek ve gelişecek" diye konuştu.
Belediye Başkanı Ataullah Hami-
di, Batman'ın il yapılmasının 90
bin kişiye istihdam olanağı yara-
tacağıru anlattı.
Kavmakam Ali Ülger ise "SOB
kaymakam olarak Batman'a hfa-
met vermekten mntlnyum. Bat-
man Giineydogıı'nnn en modenı
kenti olacaknr. Biiyiik sevinç
içindeyiz" dedi.
öte yandan Batman'ın il yapı-
lacağı açıklaması ü^erine "sabah
baskısı" yapan yerel gazeteier ka-
pış kaptş satıldı. Yurttaşlann aşın
talebi nedeniyle gazetelerin ek
baskı yapmaları da yeterli olma-
dı. Bu arada Batman'ın çeşitli yer-
lerine yeni haritalar asıldı. Bele-
diye hoparlöründen de sürekli
müzik yayını yapılıyor.
Batman ekonomisini petrol,
canlı hayvan ve tarıma dayatı ti-
caret oluşturuyor. Bunlar arasın-
da en büyük ağırlık petrolün.
1956 yılında ilçe yapılan Batman
halen günde 1500 tankere petrol
dolumunun yapıldığı bildirildi.
Batman Rafinerisi'nde Doğu ve
Güneydoğu'daki kuyulardan çı-
karüan günlük dokuz bin ton pet-
rol işleniyor.
Batman'da bir meslek yüksek
okulu, 11 lise, iki ortaokul ve 24
ilkokul bulunuyor. Sağlık hizmet-
leri ise devlet hastanesi ve altı sağ-
lık ocağı tarafından veriliyor.
Cudi dağının cevrelediği Şır-
nak'ın il yapılması karan da yurt-
taşlar tarafından sevinçle karşı-
landı. Yurttaşlar davul zurna eş-
liğinde halay çekerken, Şırnak-
Cizre arasında belediye otobüsle-
rinin bir hafta süreyle ücretsiz ta-
şıma yapacağı açıklandı.
30 bin nüfuslu ilçenin Belediye
Başkanı ANAP'Iı Abmet Hamdi
Yıldınm, "Şu anda dünyamn en
mutlu insanlanndan biriyim.
Çönkn verdigimiz sözü yeriae
getirdik" dedi. Yıldınm, Nuh'un
Gemisi'nin Cudi dağında bulun-
duğu yolundaki inanç nedeniyle
Şırnak'ın adının "Şehri Nuh ola-
rak degiştirUebaeeeŞini" söyledi.
Kavmakam Gazi Şimşek de
"Habere çok sevindim. Ştrnaklı-
lar'ı kutlanm. Şırnak il olmaya la-
yık bir yerdi" diye konuştu.
15 kömür ocağı Şırnak ekono-
misınin ternelini oluşturuyor. Bu-
ÖZAL'IN tLK BAŞKANLIĞI — Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın ilk kez baskanlık yaptığı Bakanlar
Kurulu toplantısından sonra Güneydoğu için yeni bir dönem başladı. (Fotograf: AA)
Sürgüne itîraz hakkı yok
Olağanüstü Hal Bölge Valisi'ne görevli hâkim ve
savalarla askeri personel dahil bölgede yaşayanlan bölge
dışına çıkartma yetkisi tanındı. Valinin aldığı kararlar
için idari yargı yoluna gidilemeyecek. Vali gerekli
gördüklerini bölge dışına çıkarabilecek. Kanun
Hükmünde Kararname ile Olağanüstü Hal Bölge
Valisi'nin yetkileri sıkıyönetim komutanlarının yetkisine
paralel hale getirildi.
A1NKARA (Cumhnriyet Büro-
sn) — Olağanüstü Hal Bölge Va-
lisi'ne, görevli hâkim ve savcılar ile
askeri personel dahil, bölgede ya-
şayanlan bölge dışına çıkartma
yetkisi tanındı. Bölge Valisi, hâ-
kim ve savcılar ile askeri personel
dahil tüm kamu görevlilerinin
başka yerlerde görevlendirilmele-
rini isteyebilecek, bu istek ilgili ku-
rum ve kuruluş tarafından derhal
yerine getirilecek. Vali, gerekli
gördüklerini bölge dışına çıkara-
bilecek. Valinin aldığı kararlar için
idari yargı yoluna gidilemeyecek.
Bakanlar Kurulu'nca kabul edi-
len ve dünkü Resmi Gazete"de ya-
yımlanarak yürurlüğe giren kanun
hükmünde kararname ile Olağa-
nüstü Hal Bölge Valisi'nin yetki-
leri sıkıyönetim komutanlarının
yetkisine paralel hale getirildi. Ya-
pılan düzenlemeyle uygulamaya
İonulan yenilikler şöyle:
"• Olağanüstü Hal Bölge Vali-
si 'genel güvenlik ve kamu düze-
ni bakımından zararlı faaliyette
bulunanların' lçişleri Bakanlığı-
nca belirlenecek yerlerde otunna-
lanna karar verebilecek. Sürgiin
niteliğindeki zornnlu ikamet ola-
ğanüstü hal süresince geçerli ola-
cak. Bölge dışına çıkanlanlara
tçişleri Bakanhgı'nca belirlenecek
ilkeîere gore, gerektiginde mali
destek sağlanabilecek.
• Olağanüstü Hal Bölge Valisi,
hâkim ve savcılar ile biitün askeri
personelin görev alanı içindeki il-
lerde genel giı>enlik, asayiş ve ka-
mu diizeni bakıraından çalışma-
lannda sakınca görmesi veya hiz-
metlerinden yararlanılamaması
durumunda yerinin değiştirilme-
sini veya bolge dışında gorevlen-
dirilmesini ilgili kurum ve kuru-
luştan isteyebilecek. Bu istek der-
hal yerine getirilecek. Daha önce
bölge valisi; hâkim, savcı ve jan-
darma dışındaki askeri personel
için bu yetkisini kullanamıyordu.
• Olağanüstü Hal Bölge Valisi-
nin güvenlik yonünden gerekli
gördüğü durumlarda. bosaltılan
yerleşim birimlerinde, daha otu-
ranlara bolge içinde veya dışında
yer gösterilebilecek. Böylece yeri
değiştirenlere gerekli görülmesi
halinde kamu kesiminde görev ve-
rilebilecek. Kanun hükmünde ka-
rarname, bu tnr yer değiştirilen-
lerin mali imkâna kavuştunılabil-
meleri için 50 bin memur ve 40 bin
işçi kadrosunu lçişleri Bakanlığı
emrine verdi. Bu kadrolar lçişle-
ri Bakanhğı'nca sınıf, unvan ve de-
rece değiştirilerek kullanılabile-
cek. Bakanlar Kurulu kadrolan
dörtte bir oranında arttırabilecek.
• Olağanüstü Hal Bölge Valisi,
Devlet Güvenlik Mahkemesi'nin
görev alanma giren suçlarda ka-
mu davası açılabilmesi için istek-
te bulunabilecek, bu istek DGM
Savcılıgf nca yerine getirilecek.
• Bölge Valisi, grev ve lokavt
vetkisinin kullanılmasına ve sen-
dikal faaliyetlerin durdunılraası-
na veya izne baglanmasına karar
verebilecek.
Basına sansür ve ağır cezalar
son kaseti "ŞAHDAMAR"
Prodfiktör:
OSMAN BAYŞU
I.M.Ç. 5. Blok 5454 « 2 ' ^ ? B E
«
Td: 512 35 3»-31
ANKARA (Cumhnriyet Büro-
su) — Olağanüstü Hal Bölgesi'n-
de yeni önlemleri kapsayan Ka-
nun hukmündeki kararname, böl-
ge çıkışlı haberlerin denetimi için
Olağanüstü Hal Bölge Valisi'ne,
lçişleri Bakanlığı'run onayıyla
önemli yetkiler getirdi. Yeni dü-
zenlemeye göre Olağanüstü Hal
Bölge Valiliği, bölge çıkışlı haber-
leri kontrol edecek, valilik aynca
sorumluluk sahası içinde ve dışın-
daki matbaalan kapatabilecek ve
yayımlara el koyabilecek. Karar-
name ile basına verilen cezalar da
arttınldı. Olay ve vesikalan tah-
rip ederek yayımlanan yalan ha-
berlerde, TCK'nın 480. madde-
sindeki cezalara ek olarak 30-100
milyon lira arasında ağır para ce-
zası verilecek. Aynca, gazetelerin
yanı sıra, yayın organı sahipleri-
nin de parayla cezalandınlması
öngörülüyor. Kararname gazete
sahiplerinin bu durumlarda gaze-
tenin ayhk toplam satış bedeli tu-
tarımn yüzde 90'ına kadar ağır
para cezasıyla cezalandınlmasını
hükme bağhyor. Uygulanacak bu
cezanın 30 milyondan az olmaya-
cağını esasa bağlayan kararname,
sorumlu müdürlere de gazete sa-
hiplerine verilecek cezanın yansı
kadar para cezası öngörüyor.
Bu madde ancak şikâyette bu-
lunulması halinde işletilecek. Şi-
kâyet dilekçesi veriunediği takdir-
de, gerçeğe aykırılık re'sen aras-
tırıunayacak.
KHK, Olağanüstü Hal Bölge
Valiliği'ne, bölge çıkışlı haberle-
ri kontrol yetkisi de tanıyor. Va-
lilik bu yetkisini tçişleri Bakanlı-
ğı onayıyla kullanacak.
Kararname, bölgedeki faaliyet-
leri yanlış aksettirmek veya ger-
çek dışı haber ve yorumlar yap-
mak suretiyle bölgedeki kamu dü-
zeninin ciddi şekilde bozulmasını
veya bölge halkının heyecanlan-
masını yahut güvenlik kuvvetleri-
nin görevlerini gereği gibi yerine
getirmelerini engelleyecek şekilde
yayımlanan her türlü basümış
eserlerin denetime alınması için
gerektiginde bunlan basan matba-
alann kapatılmasını öngörüyor.
"Her kim, toplu veya dağınık
ikiden ziyade kimse ile ihtilat ede-
rek diğer bir şahıs hakkında bir
maddei mahsusa tayin ve isnadı
suretiyle halkın hakaret ve husu-
metine maruz kılacak yahut na-
mus ve haysiyetine dokunacak bir
fiil isnat ederse, üç aydan üç se-
neye kadar hapis ve yüz bin lira-
dan bir milyon liraya kadar ağır
para cezasına mahkûm olur.
Bu fiil, kendisine tecavüz olu-
nan kimse yalnız olsa bile, huzu-
runda yahut kendisine hitaben ya-
zıhp gönderilmiş bir mektup, telg-
raf, resim veya herhangi bir yazı
veya telefonla işlenirse, failin gö-
receği ceza dört aydan üç seneye
kadar hapis ve yüz elli bin liradan
bir milyon beş yüz bin liraya ka-
dar ağır para cezasıdır.
Kendisine tecavüz olunan kinı-
senin huzuruyla beraber alenen
vaki olursa, ceza beş aydan üç se-
neye kadar hapis ve iki yüz bin li-
radan iki milyon liraya kadar ağır
para cezasıdır.
Bu cürüm, umuma neşir veya
teşhir olunmuş yazı veya resim ve-
ya sair neşir vasıtası ile irtikap
olunmuş ise failin göreceği ceza,
altı aydan üç seneye kadar hapis
ve üç milyon liradan yirmi beş
milyon liraya kadar ağır para ce-
zasıdır."
Memura cazip ıııaaş
ANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) — Dev let memurlan ve diğer
kamu personelinin maaşlanmn
arttırüması için görev tazminatlan
ile aile yardımı ödemelerinin 5 ka-
tına kadar arttınlabilmesi karar-
laştırıldı. Doğu ve Güneydoğu
bölgesi, kamu personeli için ma-
aş yonünden daha cazip hale ge-
tirilecek. Olağanüstü Hal Bölge-
si'nde çalışan kamu personeline
ödenmekte olan normal maaşın
yüzde 30'u oranındaki tazminat
yüzde 40'a çıkanldı. Bakanlar
Kurulu'nun Cumhurbaşkanı Tar-
gut Özal'ın başkanlığında önceki
gün yaptığı toplantısında kabul
edilen kanun hükmünde kararna-
me ile başta güvenlik personeli ol-
raak üzere bazı hizmet sınıflanna
ödenen görev tazminaüan beş ka-
tına kadar artünlıyor. Devlet Ba-
kanı ve Hükümet SözcUsü Meh-
met Yazar'ın verdiği bilgiye göre
kanun hükmünde kararname, eği-
tim ve öğretim personeli, din hiz-
metleri personeli ile güvenlik hiz-
metleri personeline ödenmekte
olan görev tazminatlarının, raa-
kam ve unvanlanna göre 2 ila 5
kat arasında arttınlmasıru öngö-
rüyor. Ayrıca devlet memurlan-
na ödenmekte olan aile yardımı
miktannın da Bakanlar Kurulu'n-
ca 5 katına kadar arttınlabilmesi
hükme bağlandı.
Kanun hükmünde kararname
ile tayinler konusunda da yeni dü-
zenlemeler getirildi. Buna göre
Olağanüstü Hal Bölgesi'ne tayin
edilen bir memurun eşinin ayııı
yere tayin edilememesi halinde,
tayin edilemeyen eş, maaşının
yüzde 60'ını alarak tayini yapılın-
caya kadar izinli sayılacak.
Kararname ile memurlara veri-
len ek göstergelerin de 1991 yılı
başından itibaren kademeli olarak
arttırılarak 5 yıllık dönemde iki
katına çıkanlması öngörüldü.
güne kadar altyapı çauşmalan ya-
pılmaması ve coğran durumunun
elverişli olmaması nedeniyle Şır-
nak'ta ilk aşamada ozellikle yer-
leşim açısından önemli sorunlar
yaşanabileceği belirtiliyor.
Bu arada, Batman ve Şırnak'-
ın il yapılması karannın her iki il-
çede birer hafta sürecek şenliklerle
kutlanacağı açıklanırken, iki ilçe-
nin aynlmasının Siirt ekonomisi-
ni olumsuz yönde etkileyeceği be-
lirtildi. Halen Şırnak'taki 15 kö-
mür ocağından 14'ünün işletme-
sini Siirt özel îdaresi yapıyor. Bu
kömür ocaklarının bir günde Si-
irt'e getirdiği gelir ise 10 milyon
lira dolayında. Yeni düzenlenin
yapılmasıyla kömür ocaklanrun
işletmesi Şırnak Özel Idaresi'nce
gerçekleştirilecek ve Siirt bu gelir-
den Şırnak'a bağlanması alış ve-
riş canlılığı açısından Siırt'ı etki-
leyecek. tşlemler açısından Siirt'e
bağlı olan Batman'daki petrol ça-
iışmalannın yeniden düzenlenme-
sinin de Siirt ekonomisini zayıf-
latacağı görüşü yaygın.
1985 genel nüfus sayımı sonuç-
lanna göre, Batman ile Şırnak'ın
nüfus ve yüzölçümü dağıhmlan
şöyle olacak:
BATMAN
(Merkez)
Beşjri
Koziuk
Sason
Gercüş
Bismil
ŞIRNAK
(Merkez)
Cizre
Silopi
Beytûşşebap
Uludere
129.472
25.420
53.026
29.507
42.361
76.894
37.367
44.732
37.437
21.544
20.456
kat|
498
586
1175
754
1378
1748
1715
460
807
1717
531
KARARNAME'NIN
TAMMETNI
2935 Sayılı Kanun ile 285 Sayıtı
Kanun Hükmünde Karamamede
Değişiklik Yapılması Hakkında
Kanun Hükmünde Kararname
Karar Saytsı: KHK/413
"2935 saydı OiaftMBStıi Hal
K u a ı ı ile 2S5 sayth Otegaaa»-
tü Hal Bölge ValittğJ ibdaa aak-
loadaki kanon bnknüade karar-
nunenia bazı maddeiertndc de#-
şiklik ympdnua. anayasanu 121.
maddesi 0e 25.10.1983 tarihi ve
2935 sayılı kanDnon 4. maddesi-
ni> venUgi yetkiye dayanılarak
Cunhnrbafkanı'mB bafkaaagnj-
dâ tODİaiUUI R»lf«nlar KaraİD'DCS
9.4.1990 tarihinde karariaşunl-
MaMe 1- 25.10.19*3 tariMi ve
2935 saydı Otaguııuriı Hal Kaıra-
•nı'nun 11. maddesinin e bendi-
•e aşagıdaki alt bent eklenmişür
'Bölgedeki faaliyetleri yanlış
aksettirmek veya gerçek dışı ha-
ber ve yorumlar yapmak suretiyle
bölgedeki kamu düzeninin ciddi
şekilde bozulmasını veya bölge
halkının heyecanlanmasını, yahut
gu\enlik kuvvetlerinin görevlerini
gereği gibi yerine getirmelerini en-
gelleyecek şekilde yayınlanan her
türlü basılmış eser hakkında,
bunlann bölge dışında basılmış
olup olmadjğına bakılmaksızın,
Olağanüstü Hal Bölge Valisi'nin
teklifi Uzerine tçişleri Bakanı'nca
yukânda belirtilen tedbirleri al-
mak, gerektiginde bunlan basan
matbaayı kapatmak.'
Madde 2- 2935 saydı k u u ı ı
11. madderiıin k bendlne a$aCt-
daki alt bent eklenniştir.
'Genel güvenlik ve kamu duze-
nı bakımından zararlı faaliyette
bulunanlardan gerekli görülenleri
Olağanüstü Hal Valisi'nin takdi-
rıne göre, olağanüstü hal süresi-
ni aşmamak üzere Olağanüstü
Hal Bölgesi dışına çıkararak tçiş-
leri Bakanlığı'nca belirlenecek
yerlerde ikamete mecbur tutmak
(Gerektiginde bunlara Gelişrirme
ve Destekleme Fonu'ndan mali
destek sağlanabilir. Bununla ilgili
esaslar tçişleri Bakanlığı'nca be-
lirienir.).'
Madde 3- 2935 »yıh kanunun
11. maddesinin 6 bendi aşagıda-
ki jekilde degiştirilnUstir:
'ö) Grev, lokavt yetkisinin kul-
lanılması, irade beyanı, referan-
dum gibi sendikal faaliyetleri dur-
durmak veya izne bağlamak.
Tahrip, yağma, işgal, fiili du-
rum, boykot, iş yavaşlatüması,
çalışma özgürlüğünün kısıtlan-
ması ve işyerierinin kapatılması
gibi hareketleri yasaklamak, ön-
lemek veya önleyici tedbirler
almak.'
Madde 4- 2935 sayılı kaoanna
33. maddesi, başugı Ue birlikte
aşagıdaki şekilde degiştirflmiştir.
'Dava açılamaması;
Madde 33- Bu kanunla tçişleri
Bakanı'nca ve valilerce tanınan
yetkilerin kullanılması ile ilgili
idari işlemlere karşı yargı merci-
lerinde dava açılamaz.'
Madde 5- 2935 saydı kaaonun
ek 1. maddesi aşafıdaki şekilde
degiflirUmiş ve kanona aşafHİa-
ki maddeler ekJenmistir:
'Ek madde 1- Turk Ceza Ka-
nunu'nun 125. maddesindeki su-
çu işleyenler ile ilgili olarak, ay-
nı kanunun 169. maddesindeki
eylemleri yapanlar hakkında,
169. maddeye göre verilecek ce-
zalar, bir kat arttınlarak huk-
molunur.
Ek madde 2- Olağanüstü Hal
Bölgesi ile mücavir illerdeki faa-
u'yetlerle ilgili olarak bölge için-
de veya dışında basılmış olup ol-
madığına bakılmaksızın yapılan
yayınlar sebebiyle kişisel haklan-
na saldında bulunulan kimselerin
Türk Medeni Kanunu ve Borçlar
Kanunu'nun hükümierine daya-
nan manevi tazminat talepleri so-
nucunda tazminata hükmedilme-
sine karar verildiği takdirde, taz-
minat miktan, yayırun mevkute-
ler ile yapılması halinde, mevku-
te bir aydan az süreli ise bir ön-
ceki ay ortalama satış miktannın,
aylık veya bir aydan fazla süreli
ise bir önceki fiili satış miktan-
nın toplam satış bedeli tutannın.
mevkute niteliğinde bulunmayan
basılı eserlerde ise, en yüksek tı-
rajiı günlük mevkutenin bir ay or-
talama satış tutannın yüzde dok-
sanından az olamaz.
Ek madde 3- Olağanüstü Hal
Bölgesi ile mücavir illerde Türk
Ceza Kanunu'nun 480. madde-
sinde yazılı hakaret suçlarının
gerçeğe aykın yaa, haber, hava-
dis, fotoğraf veya vesikalann neş-
redilmesi veya her türlü olay ve
vesikalann tahrif edilerek yayın-
lanması suretiyle işlenmesı halin-
de, faillere 480. maddede yazılı
cezalara ilave olarak 30 milyon li-
radan 100 milyon liraya kadar
ağır para cezası verilir.
Bu fiillerin 5680 sa>ılı Basın
Kanunu'nun 3. maddesinde belir-
tilen mevkuteler vasıtasıyla işlen-
mesi halinde, aynca sahiplerine
de; mevkute bir aydan az süreli
ise bir önceki ay ortalama fiili sa-
tış miktannın, ayhk veya bir ay-
dan fazla süreli ise bir önceki fii-
li satış miktannın toplam satış be-
deli tulannın yüzde doksanı ka-
dar ağır para cezası verilir. An-
cak bu ceza 30 milyon liradan az
olamaz. Bu mevkutelerin sorum-
lu mûdürlerine, sahiplerine veri-
lecek cezanın yansı uygulanır.
Bu maddenin tatbiki, bu hu-
susta aynca şikâyette bulıınulma-
sına bağlıdır. Şikâyet dilekçesi ve-
rilmediği takdirde gerçeğe aykı-
nlık re'sen araştınlmaz. Bu hu-
susta şikâyetin Türk Ceza Kanu-
nu'nun 490. maddesindeki süre
içinde yapılması gerekir.
Türk Ceza Kanunu'nun 158,
159 ve 268. maddelerinde yazılı
hakaret suçlannın da birinci ve
ikinci fıkrada yazılı şekilde işlen-
mesi halinde, bu maddeler de
gösterilen failler de yukarıdaki
fıkralar hükümleri uygulanmak
suretiyle cezalandınlır.
Türk Ceza Kanunu'nun 481.
maddesinin uygulandığı hallerde
bu madde hükümleri tatbik edil-
mez.
Ek Madde 4 — Olağanüstü
Hal Bölgesi ile ilgili veya o böl-
geyi etkileyecek yayıruarda, Türk-
iye Radyo-Televizyon Kurumu
Genel Müdürlüğü; lçişleri Bakan-
lığı ve Milli Güvenlik Kurulu Ge-
nel Sekreterh'ği ile koordinede bu-
lunmak ve işbirliğı yapmakla ytt-
kumlüdür.
Ek Madde 5 — Olağanüstü
Hal Bölge Valisi, Devlet Güven-
lik Mahkemesi'nin görevine giren
suçlarda kamu davas; açılması
için istekte bulunur ve bu istek
Devlet Güvenlik Mahkemesi Sav-
cılığı'nca yerine getirüir.'
Madde 6 — 10/7/1987 tariMi
ve 2S5 sayıh Otaganistu Hal Böl-
ge VaUUği Ibdaa Hakloada ka-
non bökmöDde karanumenuı 4.
maddesiBin ikinci hkrasuun g
bendi aşagıdaki şddMe degisliri-
nüstir:
'g) Olağanüstü Hal Bölge Va-
lisi, görev alanı içindeki illerde ge-
nel güvenlik, asayiş ve kamu dü-
zeni bakımından çahşmalarında
sakınca görülen veya hizmetlerin-
den yararlanılamayan kamu per-
sonelinin yer değiştirmesini veya
görev alanı dışında geçici veya sü-
rekli görevlendirilmesini ilgili ku-
rum veya kunıluşlardan isteyebi-
lir. Bu istekler derhal yerine ge-
tirüir. Bu personel hakkında ken-
di özel kanunlanndaki hükümler
uygulanır.'
Madde 7 — 285 saydı kaann
hükmöadt karanuuoenin 4. mad-
desiııia Udnci fıkrasının h beadi-
me aşagıdaki alt beatler eklen-
mlştir:
'Bu yerlerde ikamet edenler,
dıledikleri takdirde Olağanüstü
Hal Bölgesi içinde veya dışmda ıs-
kân edilebilirler. Aynca kendile-
rine iş temın edilebilir. Bu mak-
satla ekli cetvelde yer aian kad-
rolar ihdas edilerek tçişleri Ba-
kanlığı'nın emrine tahsis edilmiş-
tir. Gerekli hallerde lçişleri Ba-
kanlığı'nca bu kadrolann hiyerar-
şik yapıyı bozmamak kaydıyla sı-
nıf, unvan ve dereceleri
değiştirilmek suretiyle söz konu-
su kişilerin müşterek kararla bu
kadrolara atanmalan sağlanır. Bu
kadrolann sayısını yüzde 25'ine
kadar arttırmaya Bakanlar Kuru-
lu yetkilidir.
İskân edilenlerden işçi statü-
sünde olanlar için ise ne çok
40.000 adet işçi pozisyonu ihdas
edilerek lçişleri Bakaru'run emri-
ne verilmiştir.
Iskan konusunda 2510 sayılı îs-
kan Kanunu hükümleri uygu-
lanır.'
Madde 8 — 285 sartb kaaan
böknıinde kararnajaeaİB 5. maö-
desinin 24/7/19T7 tarikU ve 287
saydı kanun hükmtimk kararaa-
me ile degişik beşind fıkrasıoda
yer alan '«ü» 30'una' ibaresi '<7«
40'ına" şeklinde degişürttınistir.
Madde 9 — 285 sayılı kanu
bökmimde karanıafneııra 7. mad-
desi başbgı ile birlikte aşagıdaki
şekilde degişUrilmiştir:
'Dava açılamaması:
Madde 7 — Bu kanun hük-
münde kararname ile tçişleri Ba-
karu, tçişleri Bakanlığı yetkilile-
ri, Olağanüstü Hal Bölge Valisi
ve diğer ilgililere tanınan yetkile-
rin kullanılması üe ilgili idari iş-
lemlere karşı yargı mercilerinde
dava açılamaz.'
Madde 10 — Bn kanaa hik-
miode karamame yarımı tariku-
de yiiriuiige girer.
Madde 11 — Bo kanun hnk-
minde kararname bökümleriııi
Bakanlar Kurnlu yüriitür."