Katalog

6 ŞUBAT 1990 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Kosta Rika'da seçimler • SAN JOSE (AA) — Orta Amerika ülkelerinden Kosta Rika'da önceki gün yapılan devlet başkanlığı seçimini muhalefet adayı Rafael Calderon kazandı. Yüksek Seçim Kurulu'nca açıklanan ilk resmi sonuçlara göre, muhalefetteki Hıristiyan Sosyal Birlik Partisi adayı Calderon oylann yüzde 51'ini alarak devlet başkanı seçildi. ABD'nin silah indirimi • WASH1NGTON (AA) — ABD Savunma Bakanı Dick Cheney, Doğu Avrupa ülkelerindeki siyasi değişikliklere rağmen, silah indirimi yaparken SSCB'nin niyetini değil, gerçek askeri gücünü dikkate almak gerektiğini söyledi. Cheney, "Niyetler bir gecede değişebilir. Biz SSCB'nin niyetlerine değil, gerçek askeri gücüne bakmalıyız. Sovyetler halen, ABD'yi hedefleyen büyük bir nükleer güce sahip ve bunu değiştirmeye niyetleri olduğunu göstermediler" diye konuştu. Kolombiya'da cinayet zinciri • BOGOTA (AA) — Kolombiya'da, Arboledas kenti belediye başkanı ve bir gazetecinin öldürülmesi Üzerine son iki gün içinde solcu gerillalar ile uyuşturucu kaçakçtlannın başlattıklan saldınlarda ölenlerin sayı&ının 16"ya yükseldiği bildirildi. Kolombiya Radyosu tarafından verilen habere göre Belediye Başkanı Pedro Jesus Hernandez Carillo, çocuklar için bir yemekhanenin açıhşını yaptıktan sonra silahlı kişiler tarafından öldürüldü. Jaruzelski gtivence istedi • DAVOS (AA) — Polonya, Federal Almanya'dan, Polonya sınırını ihlal edilmeyeceğine dair güvence istedi. Devlet Başkanı General Wojcieh Jaruzelski, DBvctssempy sırasında duzenledigi basın toplantısında şunlan söyledi: "Bİzim biitün istediğimiz, bir sayfayı kapamak. Bu sayfa, 1937 Almanyası'nın sınırlanndan soz eden Federal Almanya Anayasası tarafından açık tutuluyor. Birleşik bir Almanya'dan söz edilrnesi, sınır sorununu doğrudan doğnıya gündeme geürecektir" Acpıino jdamdan yana • MANtLA (AA) — Filipinler Devlet Başkanı Conu'on Aquino, bazı suçlar ,*çin ölüm cezası verilmes inden yana olduğunu söyledi. Aquino'nan sözcüsü tarafından c<ün AFP'ye yapılan açıkl&^nada, Devler Başkanı'nın bu' konuşmayı, ülkenin küzeyin de, Pangasinan bolgc*sinde katıldığı, iki kız çvOcuğunun cenaze töreninden *onra yaptığı belirtildi. Fiüpinler'de 1987 Anayasası'yla ölüm kaldınlmıştı. Ancak bu cezanın yeniden yürürlüğe konulmasını isteyenlerin sayısı gün geçtikçe artıyor. Uçak dtişttt • BOGOTA (AA) — Kolombiya'da Ibague kenti yakınlarmda düşen charter uçağındaki 15 kişiden kurtulan olmadığı bildirildi. Kızü Haç Sözcüsü Ramiro Lozano, kurtarma ekiplerinin uçağın enkaanın bulunduğunu ve 11 yolcu ve dört murettebattan kurtulan olmadığının belirlendiğini açıkladı. Neiva kentinden havalanan Helicol firmasına ait uçağın, havaalanına yaklaştığı sırada aşın sis yuzünden düştüğü sandıyor. IsruilotobüsüneMısır'dagirişilensaldındaölenlerinsayısı U'eyükseldi KaıılısalcbrıkınanıyorABD, Ingiltere ve Filistin yetkilileri, otobüs baskınım protesto etti. Saldırı, iki ayrı Müslüman grup tarafından üstlenildi. Dış Haberier Servisi — Mısıri ın tsmailiye kenti yakınlannda Is- railli turistleri taşıyan bir yolcu otobüsüne karşı önceki akşam gi- rişilen silahlı saldırı, tsrail ve Mı- sır tarafından "Ortadofu'da banşı baltalamaya yönelik bir girişinı" olarak nitelenirken, ABD, Ingilte- re ve Filistin tarafından kınandı. Saldın, "Mısır Cezaevterinde Ea- lenleri Savunma örgiitii" ve "ls- lami Cihad-Beytul Mukaddes" adh iki ayrı Müslüman örgüt ta- rafından üstlenildL Saldınyla ilgili olarak dün bir kişinin tutuklandığı bildirildi. • Yakalanan kişinin, saldırganla- nn bindiği ve Nil deltasmda bir köyde bulunan Peugeot 505 tipi otomobilin şoförü olduğu açık- landı. lsrail Başbakanı tzak Şamir sal- dınyla ilgili olarak yaptığı açıkla- mada, saldırının *Ortadogu'da ba- nş sürecioin çok kritik bir nokta- sında gercekleşürilen, dikkatiice planlanmış bir eylem' olduğunu söyledı. Şamir, lsrail televizyonun- da yaptığı konuşmada, Mısırlı yet- kililerden, eylemin sonımlulannın derhal bulunarak cezalandınlma- larını ve bundan sonra bölgede bu tür şiddet eylemlerine meydan ver- memelerini istedi. lsrail Ticaret Bakanı Arid Şaron, Mısır'ı lsra- il'e karşı düşmanlığı körıiklemek ve gerekli guvenlik önlemlerini al- mamakla suçlarken, Mısır Devlet Başkanı Hüsniı Mübarek, Şamır'e bir başsağlığı mesajı göndererek, olaydan duyduğu üzüntüyü belirt- ti. Israil'de iktidarda bulunan Li- kud Cephesi'nin, Israil-Filistin gö- rüşmeleriyle ilgili olarak yarın ya- pacağı toplantının Mısır'daki sal- dırı nedenıyle ertelendiği bildiril- di. tsrail Başbakan Yardımcısı Da- vid Levy, Likud Merkez Komite toplantısımn saldın nedenıyle be- lirsiz bir tarihe ertelendiğini açık- ladı. Ismailiye'de önceki gün yapılan saldında ölenlerin sayısı, ll'e yuk- seldi. Refah kentinden Kahire"ye giderken, tsmailiye yakınlannda beyaz bir araçla önü kesilen oto- büste, toplam 31 yölcunun buluıı- duğu bildiriliyor. Görgü tanıkla- nnın ifadelerinerçöre,saldırganlar, otobüsu makineli tüfeklerle tara- dıktan sonra, dört adet d bombası atarak, aynı araçla kaçtılar. Tanık- lar, saldırganlann, Mısır lehçesi- ne benzemeyen bir Arapça konuş- tuklarını söylediler. Otobüs baskının sonımluluğu, adı daha önce duyulmayan "Mı- sır Cezaevlerinde Ezileııleri Sa- vunma Örgütir ve "tslami Cihad- Beytul Mukaddes" adlı iki ayrı Müslüman örgüt tarafından üst- lenildi. Umailiye'deki otobüs saldırısı, ABD'den sonra, tngiltere ve Filis- tin yetkilileri tarafından da kınan- dı. Filistinli lider Faysal Hüseyni, "Bu saldınyı kıuyoram. Kimin 1,UBNAN yaptığı önemli değil" derken, ln- giltere Dışişleri Bakanlığı tarafın- dan yapılan açıklamada, "Banş sürecini kesmeyi amaçlayan bu saldınyı kınıyonız" denildi. FiNLANDtYA Hıristiyanlara müdahale uyarısı Cumhurbaşkanı Elias Hrawi, bir haftayı aşkın bir süredir çarpışan Hıristiyanlara hitaben bir bildiri yayımlayarak "halktan davet beklediğini" duyurdu. Dış Haberier Servisi — Lüb- nan'da Hıristiyan güçler arasında- ki çatışmalar tüm şiddetiyle sürer- ken Cumhurbaşkanı Elias Hrawi- nin "müdahale" tehdidi, durumu daha da gerginleştirdi. Çatışma- larda ölü sayısı 210'a ulaştı. AA'nın haberine göre Lubnan Cumhurbaşkanı Elias Hrawi, Hı- ristiyan güçler arasında çarsamba gününden bu yana süren çatışma- lara müdahale etmek için Hıristi- yan ahaliden "davet" beklediğini bildirdi. Hrawi, Monte Carlo Radyosu 1 na verdiği demeçte, Paris'te yaşa- yan 15 Lübnanlı parlamenterin bu yolda kendisine yaptıklan çağrı- nın "yeterii" olmadığını ifade et- ti ve "Hıristiyan halkın çağırma- sını bekllyonım" dedi. Hrawi, kendisini Hıristiyanlar arasındaki çarpışmalan durdur- mak için müdahaleye davet eden milletvekillerinin Hıristiyan kesi- minde yaşamadıklanna dikkat çekti ve "O nedenle onlar, bu böl- gcdeki abali adına konuşamariar" dedi. .•.üeocrah Mkbf* Aourfa fcağh birliklere karşı savaşan Lübnan Güçleri'nin Kornutanı Şamir Cs- BEYRUT'TA YAŞAM — Hıristiyan güçler arasında bir haftayı aşkın bir süredir süren çatışmalar, Beynıt'ta en çok sivil halkı etkiliyor. Askerlerle sivilkr arasında sık sık Urtışmalar çıktıgı görülüyor. ca'dan müdahale için davetiye beklediği yolundaki haberleri ise yalanlayan Hrawi, "Her şeye kar- şın askeri müdahale yerine banş- çıl bir girişimi yeğ.tuttugunu" bil- dirdi. Biündigi gibi 1988 yıhrun eylül ayında eski Cumhurbaşkanı Emin Cemayel tarafından başbakanhğa atanan Hıristiyan General Michel Aoun, kendini bugtin de ülkenin tek hâkimi olarak kabul ettirmek istiyor. Geçen yıl kasım ayında suikas- te uğrayarak ölen Rcne Muawad'ın yerine seçüen Cumhurbaşkanı Eli- as Hra*i de General Aoun'un çe- kilmesi uyansinda bulunmuş, an- cak bu isteği kabul edilmemişti. öte yandan Fransa, Lübnan'da Hıristiyan güçler arasında çarsam- ba gününden bu yana suren çar- pışraalara son verilmesi çağrısm- da bulundu. Fransa Dışişleri Bakanhğı'mn açıklamasında Samir Caca komu- tasındaki Lübnan Güçleri ile Ge- neral Michel Aoun'a bağlı birlik- lerden "d*rh«l M ateşi kesmeleri is- tendi ve çarpışmalar "intUıar" ola- rak nitelendirildi. Bakanlık açıklamasında Fran- sa'nın Lübnan'da çarpışan taraf- lara ivedi "insani yardım" gönder- meye hazır olduğu kaydedildi ve "Iübııan, şkJdel oiaytenndan çok çekti, artık geleceği kurtarmak gerekiyor" ibaresi kullanıldı. suçkuna HELSİNKİ (AA) — Resmi bir zivaret için dun Finlandiya'ya ge- len Dışişleri Bakanı Mesat Yıl- maz, Azerbaycan olaylannın Er- menilerin yayılmacı emellerinin bir sonucu olduğunu söyledi. Yılmaz, Finlandiya Dışişleri Bakanı Petti Paaizo tarafından dün gece şerefine verilen yemek- te yaptığı konuşmada, Azerbay- can olaylannın Ermenilerin yayıl- macı emelleri sonucu patlak ver- dığini söyledi. Bu olayların SSCB'deki siyasi reform hareketine gölge düşüre- bileceğine işaret eden Yümaz, Batı basınının olaylara tek yanlı bak- masmdan da yakındı ve olaya bir Hıristiyan-Musluman çatışması havası verrae girişimlerini eleştir- di.tnsan hakları ve temel özgür- lüklere saygının evrensel bir bo- yut kazandığı günümüzde. Azer- baycan'da insan haklanmn ayak- lar altına alınmasına karşı çıkan Yılmaz, bugün hiçbir ülkenin bu konudaki sorumluluğunu üzerin- den atamayacağım vurguladı. Finlandiya'nın Türkiye'de be- yaz zambaklar ülkesi olarak ta- nındığıru hatırlatan Yümaz, iki ül- ke arasıdaki ekonomik işbirliğinin geliştirilmesini ve başta SSCB ol- mak üzere diğer ülkelerde Türk ve Fin şirketlerinin ortak iş yapma- larını önerdi. Dışişleri Bakanı Mesut Yılmaz, Finlandiye Dışişleri Bakanı Pert- ti Paaizo ve esjni Türkiye'ye da- vet etti. DU1YEVDA BUGUN AUSIRMEN Kazanmak ve KullanmakAndre Gide'in "K^lpazanlar" adlı romanında aynı zaman- da öykünün kahramanı olan yazar, kendisine bir olayı akta- ran kız kardeşine sorar: — Sonra nasıl bitti o iş? — Bitmedi der, kız kardeşi, tüm karmaşıklığıyla sûrüyor. Siz romancılara özgüdür olayları istediğinız zaman istediği- niz bıçimde bitirip noktayı koymak; yaşamda ise insanlar gi- der, olaylar sürer. Gekçekten de öyledir. Tarihi macera filmlerini izlerken de içimde hep garip bir duygu vardır. Kahraman binbir badire atlatır, nice ölümlerden kurtulur. Ama düşünür müyüz hiç, o kahraman gerçekten yaşamış bir kişi de olsa, kahraman çok- taan ölmüştür. Ve filmlerde, olaylar senaryoya göre noktalanır. Senaryo mutlu son olarak ayarlanmışsa, sonunda kahraman kazanır. Peki ya ondan sonra ne olur? Kahraman kazandığını kullanmasını, korumasını bilmiş mi- dir? Kullanmak da kazandığından doğru dürüst yararlanmak da kullanmak kadar güç. Örneğin biz, bağımsızlığımızı ve bir anlamda özgürlüğü- müzü yüzyılın ilk çeyreğinde savasarak kazanmış bir toplu- muz. Aradan geçen zaman dilimi içinde olanlara bakınca, "kazandığımızı ne ölçüde doğru kullanabildiğimiz" sorusu çıkıyor ciddi olarak karşımıza. Bu soru kişisel planda oldu- ğu kadar, örgütsel, ulusal ve evrensel planda da geçerlidir. SHP'de kurultayı kazanan takım acaba kazandığını nasıl kullanacak? Örgutun geleceğı biraz da bu sorunun yanıtına bağlı. Doğu Avrupa ülkeleriı ,n haiklan ile Sovyetler Birliği'n- deki topluluklar kazandıklan ıı ya da kazanmakta veya kazan- mak üzere olduklarım nas kullanacaklar? Romanya'da, Çavuşeskı nun diktasını yıkan halk, yasak- lardan kurtulmanın sevincıni ve henüz kaosu aşamamanın şaşkınlığını bir arada yaşarken komünist partisi yasaklanı- verdi. Yasağın gerekçesini anlamak çok güç değil. Uzun yıl- lar, parti ile Çavuşesku öylesine özdeşleşmişti ki şimdi top- lum, örgütte tiranın görüntüsünü bulduğundan yasaklama yo- lu tutuldu. Ama özgüriüğün ilk adımında, hemen yasaklama- larta işe başlamak yine de kazanılanın doğru kullanılıp kul- lanılmadığı sorusunu getiriyor gündeme. Sovyetler Birlığı'nde daha fazla özgürlük için gösteriler ya- pılıyor, perestroykanın sonuna kadar sürdürülmesi için istem- de bulunuluyor. Ama bu arada, Moskova'dan gelen haber- ler Sovyetler Birliği'ndeki Yahudilerin büyük bir korku içinde olduklarım, genellikle sokağa çıkmaktan kaçırtdıklarını bikli- riyor. İlk bakışta anlaşılması güç bir gelişme. Olaya biraz daha yakmdan eğildiğinizde ise Sovyet toplumundaki özgürlük rüz- gâriannın bir yandan yasaklan yavaş yavaş kaldınrken bir yan- dan da kimi odaklardaki aşın şoven duyguları kamçıladtğı gözleniyor. Bu şoven duygular ise "bizden olmayan herkes kötüdür" düşüncesıni egemen kılıyor. Benzeri gelişmelere Doğu Almanya'da da rasöanmıstı. Du- varlardaki "Hitler ölmedi" yazıları çoğu kişinin tüylerini di- ken diken etmiştı. Kısacası, Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa ülkelerinde ar- tık özgürlükleri ve demokratik hakları kazanma sorunu sü- recin sonuna gelinmemış bile olsa, hiç değilse teorik alan- da çözülmüştür. Ama şimdi, kazanmak kadar, hatta ondan da önemli olan ikinci aşamaya gelinmiş bulunmaktadır: Ka- zanılanın kullamlması aşaması. Öyle görünüyor ki Sovyetler Birliği'nin olduğu kadar, Do- ğu Avrupa'nın gelecegi ve Avrupa ile bölgemizdeki ıstikrar, artık kazanılanın nasıl kullanılacağı sorusunun yanıtına bağ- lıdır.Evetkazanmakönemli ve güzel.ama kazanılanı kullan- mak en aşağı kazanmak kadar, hatta ondan da önemli. Kazanımların doğru kullanılmasında, hem konuyla doğru- dan ilgili halkların hem de bölgedeki istikrara büyük ölçüde bağjı olan bızım çıkarlanrrHZ verdır. Umalım ki kazanılan lyi kullanılıp değerlendirilsin ve ka- zanımlar dünya barıştna katkıda bulunsun. i Dünyanın en kapsamlı yıllığı Britannica Book ofthe Year şimdi Türkiye'de, Türkçe: AnaYılhk1990 ABD'de her yıl 1 milyon adet satılan, toplu bilgi ve bilgilen- me için dünyada yüz milyonlar- ca insanın yararlandığı yılhk: Britannica Book ofthe Year. İşte dünyanın bu en kapsamlı yıllığı, şimdi Türkiye'de, Türkçe yayımlanıyor: AnaYülık 1990. Britannica Bookofthe Year\n içerdiği tüm bilgüer, AnaYılhk 1990'da yer aldı. Ayrıca, bir yıl boyunca Türkiye'de yaşanan gelişmeler, konulannda uzman kişiler tarafından kapsamlı bir biçimde ele alındı, değerlendirildi. AnaYülık 1990'ın en önemli özelliklerinden biri, 200'e yakın ülkeye ilişkin temel gösterge ve bilgileri, karşılaştırmah olarak ve en yeni verilerle sunmasıdır. Ülkelerin siyasal yapılan, yüzölçümleri, tarım, sanayi, ticaret, üretim rakamlan, kültürel kurumlan,'AnaYülık 1990* da, dünyada başka hiçbir kaynakta bulunmayacak yetkinlikte ve zenginlikte yer aldı. 90'h yıllara girerken, insanlık nasıl bir miras devraldı? Berlin Duvan ve Doğu Avrupa.. .Malta Zirvesi...ABD'nin Panama'ya Müdahalesi.. .Tiananmen Mey- danı...Sheffield Stadı Faciası... Salman Rushdie Olayı...Uyuş- turucu Çeteleri ve Kolombiya... 1989'da Türkiye'de neler yaşandı? 26 Mart Seçimleri...Doğu Sorunu... Özelleştirme.. .Bulgaristan'dan Göç... özal ve Cumhurbaşkanhğı Seçimi... AT'nin Türkiye Raporu.. .Aliağa ve Çevrecilik... Bilgiişlem ve Enformatik'ten Çevre'ye, Edebiyat'tan Ekonomi'ye, Sektörel Gelişmeler'den Sinema'ya, Spor'a-, Tıp ve Sağlık'a kadar, 48 ana konu başhğı altında, bir yıl içinde her alanda yaşanan gelişmeler... AnaYılhk 1990'da, geçtiğimiz yıl içinde ilgilendiğiniz her konuya alfabetik dizinden kolayca ulaşacaksınız. Bir yıhn insanlan, olay- lan, ülkeleri elinizin altında olacak. Aşağıdaki formu doldurup, posta çeki fotokopisiyle birlikte, belir- tilen adrese gönderin. AnaYılhk 1990, en geç 30 Nisan Pazartesi gününe kadar size postalanacaktır. Dünyanın en kapsamlı yıllığına siz de sahip olun. • özel birinci hamur kâğıda, renkli, ofset, pınl pınl 700 sayfa, serigrafi ve varak baskıl» cildi içinde AnaYıllık 1990, KDV dahil 60.000 TL'dır. AnaYülücl990 Dünyanın en kapsamlı yıllığı AdıSoyadı: Adresi: Posta Kodu: 167677no'lu Posta Çekı Hesabı'na 60.000 TLyaurcUm. Fotokopısi Mşiktedır. ANA YAYINCILIK A.Ş. Büyükdere Cad. Oçyol Mevkıı No: 57 Kat: 2 Maslak 80725 İSTANBUL I Ana Yayıncılık A.Ş. ve Encyclopaedia Britannica, Inc. işbirliği ile yayımlanmaktadır.