Katalog

12 ŞUBAT1990 * • • • HABERLERİN DEVAMI CUMHURİYET/19 Iki Almanya Birleşirken... (Baştarafı 1 Sayfada) Batı'ya 9°Ç eden 2 bın kışı de hızlanan su- recın dıkkat çekıcı bır başka oğesı sayılabılır Bu arada Doğu Berlın'dekı yönetım kılıt- lenmış âdeta felce uğramış durumdadır Ko- münıst Partısı, adını Demokratık Sosyalıst Partı olarak değıştırmış, eskı Devlet Başka- nı Erıch Honecker tutuklanmış, ancak bun- ların tumu Doğu Almanya'dakı çozuluşun durulmasına katkıda bulunamamıştır Bırleşme surecı ıvme kazanırken, Avrupa'- da da yer yer bellı bır tedırgınlığın ızlerı su yuzune çıktı Sıyasal çevreler ıkı Almanya'- nın bırleşmesıne karşı olmadıklarını belırtır- ken, ama sozcuğunu de vurgulamayı ıhmal etmıyorlar 80 mılyon nufuslu dev bır ekono- mık super gucun, yanı tek Almanya'nın Av- rupa'dakı ezıcı varlığı. ıkı buyuk savaştan kaynaklanan duygu ve deneyımlerle de bır- leşınce, kasların çatılmasına neden olmak- tadır Hıtler faşızmının ve Nazı Almanyasının belleklerden sılınmesı kolay değıldır llgtnçrtir, bugunlerde ıkı Almanya'nın bır- leşmesıne ılışkın açıklamalarda sureklı ola- rak korku sozcuğu dıkkatı çekıyor Ömeğın ABD Başkanı Bush San Francıs- co da yaptığı basın toplantısında, ıkı Alman- ya nın bırleşmesınden herhangı bır korku duymadığını ve bunun başka ulkelere donuk bır tehdıt oluşturmadığını söylemış Fransa Dışışlerı Bakanı Roland Dumas, The Inde- pendent gazetesıne verdığı demeçte, bırleş- meden "korkmadığı"n\ dıle getırmış Başba- kan Thatcher, hafta sonuna doğru yaptığı açıklamayla bırleşme konusundakı tutumu- nu "yumuşatmış " Federal Alman Dışışlerı Bakanı Genscher, Polonyalı meslekiaşına Bonn'da guvence vermış Sınırlann Doğu'- ya doğru genışlemesı söz konusu değılmış Ve Federal Alman Başbakanı Kohl, Ber- tın'de açıklamış "Almanlann bır 'Dorduncu Reıch' yarata- caklanna ılışkın korkuları reddedıyorvm, bun- lar temelsızdır Almanya'nın bırleşmesı daha guçlu bır Avrupa demektır " Duygular şöyle ya da böyle olabılır, ama ıkı Almanya'nın bırleşmesı artık kesınleşmış- tır Bugun tartışma ve merak konusu olan, bu bırleşmenın koşulları ve olası sonuçları- dır Ikı Almanya birleşirken NATO ne olacak- tır? Avrupa Topluluğu ne olacaktır? Bırleşık Almanya NATO'nun ıçınde mı, dışında mı, yanı tarafsız bır statüde mı olacaktır'' Ya da NATO'nun uyesı olarak kalacak, ancak Do- ğu'su askerden arındırılacak mı'? ABD'nın, Sovyetler'ın yenı Avrupa'yla ılışkılerı ne olacak? Sorular ve konular çoğaltılabılır Ancak bır nokta açıktır Avrupa yenıden bıçımlenıyor, duğumun taortasında ıse "ıkı" Almanya'nın "tek"e dönuşmesı var Bırleşmış Almanya, Avrupa'nın gundemını yakın gelecekte su- reklı belırleyecek olan konudur • Avrupa yenıden bıçımlenıyor, bız ne ya- pıyoruz? Bu durum, hukumette, ıktıdar ve muhale- fet partılerınde ele alınıyor mu' Uzmanlar- dan oluşan komısyonlarda bu konular ûlke- mız açısından ele alınıp tartışılmaya başlandı mı7 Değışık varsayımlara dayalı senaryola- rın polıtıkacı, akademısyen ve uzmanlardan meydana gelen değışık platformlarda tartı- şılmasına sıra gelecek mı? Yoksa Turkıye bır başka dunyada mı ya- şıyor"? Bu konular sıyaset adamlanmızın, po- lıtıka üretmek durumunda olan kurumlarımı- zın ılgı alanı dışında mı? Avrupa'da tarıh ye- nıden yazılırken bız ne yapıyoruz? Yıne gun- lerden bır gün bıze bıçılecek rolu mü bek- lıyoruz'' Ne dersınız9 F.Bahçe zor maçı (Baştarafı 18 Sayfada) şurdu Keraal topu kaptı, an- cak vurmakta gecıkınce Nezjhı vetışıp topu kornere çeldı Kor- nerden ıse bır sonuç gelmedı 36 dakıkada soldan Erdı'nın şutu Nezıhı'nın kontrolunde auta çıkarken 1 dakıka sonra da Oğuz'un ceza alanı dışından sert şutunu yıne Nezıhı guçlukle çel dı, gen donen topu Suat uzak- laştırdı tkıncı yarının hemen başlann- da soldan Zacarıas'ın hucuraa katılması konuk takım kalesınde etkılı olduysa da uç elemanlar bu pozısyonları değerlendıre medıler 54 dakıkada Adnan, solda top bekleyen Suat'ı gördu Suat soldan gırdı, ancak vuruşu pas şeklınde olduğu ıçın kalecı Nu rettın'de kaldı Aynı dakıka ıçın- de Fenerbahçe'nın karşı atağın- da ceza alamnın sağ köşesınde B Metın, Aykut'u duşurdu Un lusoy "penallı" dedı 55 dakı kada B Şenol'un kullandığı pe- naltı vuruşunu kalecı Nezıhı kol- tuğunun altından kaçırdı Nezı- hı, " b u topu nasıl kurtaramadım" dercesıne kendı- nı yerden yere attı 64 dakıkada ıse Oğuz, sağ ta- rafta Şenol 3'ü gordu Şenol'un sert şutu ustten auta gıttı 70 dakıkada da B Metın sağ tarafta Adnan'a verdı Adnan sağdan ıçerı gırdı, sert vurdu Nurettın bu sert topu ıkı hamle- de önleyebıldı 76 dakıkada Genclerbırlığı yakaladığı önemlı gol pozısyo- nundan yararlanamadı Bu dakı- kada Adnan kalecı Nurettın'ı ça- lımlarken sıfıra ındı, Nurettm kendısını takıp ettı Adnan Nu- rettın' ın uzennden aşırtarak ıçen ortaladı Avnı yükseldı, ancak top başınj sıyırdı Gende Zaca- nas yakın mesafede top yere düş- meden sert vurdu Yan ağlara ta- kılan topu herkes gol sandı 88 dakıkada lsmaıl yakın me- safeden topu auta attı. Vasat kötüyü yendî (Baştarafı 18. Sayfada) cak serthğı başlatanlann ve ışı profesyonelce yapanların Sarı- Lacıvertlı futbolcular olduğunu so\lemek gerekecektır Kalecısı, 2 bekı ve Suat'ın dı- şında vasatın ustunde futbolcu su olma>an Genclerbırlığı, e\sa- hıbı B. Şenol ve A) kut'un dışın da ı>ısı olmayan Fenerbahçe'ye sa\unma hatalarıyla yenıldı Gen dörtlusunun ortasında 2 ağır adamla oynavan Gençlerbır lığı, yenık duruma duştukten »onra beklerını de hucuma su- runce, özellıkle ıkıncı yanda çok karşı atak yedı Ancak Fenerbah çe'run kombıne atakları gol getır- mezken Gençlerbırlığı'nın sa\un ma hatalan 2-0'lık skoru oluşturdu Fenerbahçe'de 3 ıvıye, ıkıncı yarı Erdı, Oğuz \e zaman zaman Aykut katıldılar Kalecı Nurettın kusursuz ovnadı Genvlerbırlığı'nın mevcut kad rosu ıçınde bır taktık değışıkhğe kesın ıhtıyacı olduğu ve ılk ll'de Rmaldı oynadığı sürece 10 kışıy- le puan hesaplan yapması gerek- tığı açıktır Ayrıca futbol kalıte- sınden şuphe olmayan, ancak lıg başından ben futbol oynamayan Adnan ve Kemal Yıldırım'ın fut- bolsuzluklanna çare aranmalıdır Bu kadar çok ve kasıtlı faule sadece 6 sarı kart, sanırım, ha- kem Kazım Ünlusoy'un başan puanını bır haylı düşürecektır G.Saray ligi (Baştarafı 18. Sayfada) uzattı. 3-0 Perdeyı kapatan bu gol aynı zamanda maçın sonucu oldu, ama bu fark ne taraftan ne fut- bolcuyu memnun etmedı Takım soyunma odasına ınerken bır gnıp taraftar "Held ıstıfa dıye bağın- yor, futbolcular da kendılennı se- İamlamak ıçın çağıran seyırcüenn bu ıstemlennı dınlemıyorlardı büe. Nerede eski cimbom (Baştarafı 18. Sayfada) kazı dokulduğu oyun boyunca attığı ıkı pasla ıvıydı Alana gırdıkten sonra tek olumlu hareket yapan B Savaş'ın, B Fatıh ta- rafından çıkarılan fuzesı guzeldı Dun hıç deıyı oynamayanTan- ju'nun kafa ıle attığı uçuncu gol krallara yakışır klastaydı Y ıne de, dunku soğukta "Şu doksan dakıka dolsan da futbol komedvası brbe' dıyenler çoğunluktaydı E\et, trıbunler hakhydı "Nerede o eskı cimbom nerede''" 3. LİG'DE DÜN 3. GRUP Tarsus I\ Aksarav Osmanıvespor-Kılıs Islahıvespor-Nızıp Reyhanlıspor-Kozan Kadırlı î Y Kayserı Besnıspor-Hata>spor 4. GRUP Kav Emıyet-Duzcespor \ "Vozgat A Sıtespor Çubukspor-Kastamonu Sıvasspor Kırıkkale YSıncan-Sıvas D S DYAnkara DS-Çankın Zonguldak Çorum 2. LİG'DE DUN A GRLBU E B Evupspor Bulancak Kocaelı-Karagumruk Bartınspor Beykozspor Karial-DÇKarabuk Kasımpaşa-A Sebatspor Eskışehır-Çarşamba Kutahvaspor-Orduspor B GRUBU Kuşadası-T B Edırne Isparta Avvalıkgucu \ Salıhlı lnegolspor Bandırma-Muğlaspor •\lanyaspor Avdınspor Denızlıspor AntaKa C G R L B U Mersın I\ Erzurum ŞUrfa Petrolofıs ErzıriLanspor PTT Polatlispor Ne\şeh\r Iskenderun G Antep 0-0 1-1 0-1 4-1 0-2 0-3 0-2 2-3 1-1 1-2 0-0 3 0 0-0 10 0-0 1 1 1-1 1-1 5-2 2-2 3 1 2-2 2 1 5 1 1 1 1 1 2-1 2-1 2-0 1-2 0-2 5. GRUP Torbalı-Ant Yolspor \ DınarsporA Nazıllı Fethıyespoı-Y Sandıklı Y Akşehır-Marmarıs Sarav koy-Tırespor Etıbank SAS-Mılasspor 6. GRUP Manısaspor-Çanakkale Çeşmespor-Karşıyaka S Sotespor-Tarışspor Edremıt-YTurgutlu Bergama-Burhanıye ^eşılovaspor-Bucaspor Akhısarspor Uşakspor nvnîinmsdıyjy ııci-iiiLicıuı 7. GRUP Bozoyuk-S Fılament Frîplenriı Karacabev-Malkara Bıgaspor Gonenspor M K Paşaspor-Çan Balıkesır-tznıkspor T Lınyıt-B Salatspor 8. GRUP Kırlarelı-G Saray Çorluspor-Babaeskı G O Paşaspor-Yucespor Vefa-Pendıkspor Sılıvrı-Ferıkö> Istanbulspor Galata Luleburgaz Tekırdağ Uzunkopru S Sırkecı 9. GRLP E Ereğlıspor-Akyazı Sakarya Krdz-Kılımlı Danca G B-Kapalıcarşı Ist Maltepe-Yalova 5-0 1-1 0-1 0-0 2-0 1-0 3-0 3-0 0-1 0-1 4-2 1-2 1-0 0-1 1-0 3-0 3-0 0-0 1-1 2-1 2-0 1-0 1-0 1-2 0-1 1-0 2-2 1-0 0-2 Madenlerde eylem (Baştarafı 1. Sayfada) eden ihmal, tedbirsizlik, vurdum- nnde saat 10 00'da başlayacak duymazhk soz konusudur. olan saygı duruşu süresınce sıren- ler, düdukler ve kampanalar çalı- nacak Türk-Iş ışçılere yaptığı çağ- nda, saygı duruşuna eksıksız ka- tılınmasını \e tıtızlıkle gerçekleş- tırümesını ıstedı "Ocaklara inme>eceğiz" Alman uzmanların, "ocakta rnahsnr kaUnlann buyuk cojun- Inga canlı olabilir" düşüncesıyle surdürdüklerı çalışmaiann sonu- cunu, patlamarun olduğu gtınden ben ocak önunden aynlmayan ışcı yakınlan, daha bır umutla bekle- meye başladı Ocakta devam eden yangını söndürmek amacıyla dun galenye üçuncu beton baca yapı- mına başlanması, ısçüerın aılele- n tarafından protestolarla karşı- landı Aıleler, beton barajlann kaldınlarak ıçerdekılere bır an ön- ce ulaşılmasını ıstedıler Ocak önünde protestolar sürcrken ko- nuştuğumuz bazı ışçıler ve sendı- ka yetkılılerı, arkadaşlan ölu ya da dırı çıkarılmadıklan sürece, madene ınmeyeceklennı söyledı- Facia bütün yurtta protesto edilecek. Amasra ve Yenıçeltek kömür ış- letmelennde bır hafta arayla ya- şanan facıalan ve sonuçlannı de- ğerlendırmek uzere Ankara'da ça- lışmalannı sürduıen Türkıye Ma- den Işçılerı Sendıkası ve Genel Maden Işcılen Sendıkası yönetım kurullan dun bır açıklama yaptı Açıklama özetle şöyle "tşci sınıfını tnmuyle tehdit Turan yoluna 6 yoldaş' (Baftarafı 6 Sayfada) nü Bakü'de 1831 kışının katılımı ıle toplanır Kongre başkanlığını Ziaovicv yapar Bakü Kongresı'ne 235 Türk ka- tılır Enver Paşa, Dr Bahattın Şa- kır, Dr. Nazun gıbı Itühatçılar ya- nında Türkıye Komünıst Partısı'- nden Mıtstafa Snphi de kongreye katılanlar arasındadır Anadolu hükumetı de kongre- ye temsücı göndermıştır Dr Tevfik Ruştu (Aras), Fttat (Canm) ve Dr. tbrahim Tali (ön- görcn), Bakü Kongresı'ne katıl- mak üzere Moskova'dadırlar Sonradan general olan Seyfi Bcy (Dnzgören) ve Saffct Bey (Ankan) da Moskova'daydılar Halıl Paşa, Moskova Büyükel- çısı Ali Fuat (Cebesoy) ıle o gfln- lerde de göruşmektedır Enver Pasa'nın kongıeye katıl- masına ıtırazlar gelır Kongre Başkanı Zınovıev, En- ver Paşa'yı şöyle savunur' "Emperyalist savas sırasında, Osmanlı ordusunun eski basko- mntanı kongreye katılmıştır. O, kendısinin Uçuncu Enternasyo- nal'in samimi bir taraftan oldo- {unu sojlemiştir." Kongreye Kuzey Afnka Müslü- manlan adına katılan Enver Pa- şa'nın hazırladhğı konuşma oku- nur Konuşma "yoMaşlar" dıye baş- lar Turancı Enver Paşa, Bakü Ku- rultayı'nda, Komünıst Enternas- yonal'ın ılkelenne bağlı olduğunu açıklar ve şu güvenceyı de venr "Şimdiki savaşı oncekine ben- zetmeyin; Turk ordusu kaü ıman- la yuruyor. Doğu danyasının Üçnncu Entemasyonal ıle matte- fik olduğunu ve kendı haklı dava- lanna butun mazlum ve sefillerin yardım edecegini biliyor." Enver Paşa daha önce amcası Halıl Paşa'ya yazdıgı mektupta bır Haziranda yerel seçim ANKARA (AA) — Kuruluş ka- rarnamelen gecen vıl kesınleşen 48 beledıye başkanlığı, beledıye n>ec- hsı üyelığı ıle boşalan beledıye başkanlığı, beledıve meclısı, ıl ge- nel meclısı üyehklen ve muhtar- hklar ıçın 3 Hazıran 1990 pazar günü seçım yapılacak. Yuksek Seçım Kunüu'mm dün- kü Resmı Gazete*de yayımlanan karanna göre seçımlerı yapılacak olan beledıycler şunlar Adıyaman Merkez ılçeye bağlı Kömür, Afyon Sıncanlı'ya bağlı Kırka, Ağn Eleşkırt'e bağlı Yüce- kapı, Antalya Manavgat'a bağlı Çolaklı, Bılecık Söğüt'e bağlı tn- hısar, merkeze bağlı Vezırhan, Bıt- lıs Mutkı'ye bağlı Koyunlu, mer- keze bağlı Yolalan, Bolu merkeze bağlı Karacasu, Bursa İnegöl'e bağlı Cerrah, Çorum Ortaköy'e bağlı Aştavul, Osmancık'a bağlı Alpagut, Ortaköy'e bağlı Karaha- cıp, Dı>arbakır merkeze bağlı özeklı, Iskendenın'a bağlı Ma- denlı ve Karayılan, Hatav merke- ze bağlı Çekmece, tstanbul Çatal- ca'ya bağlı Bınkılıç, tzmır Selçuk'a bağlı Belevı, ödemış'e bağlı Kaya- köy, Malatya merkeze bağlı Ha- nımınçıftlığı ve Topsöğüt, Manı- sa Saruhanlı'ya bağlı Dılek, mer- keze bağlı Sehmşahlar, K Maraş Andınn'a bağlı Yeşılova, Göksun'a bağlı Erıcek, Turkoğlu'na balı Şe- keroba, Mardın merkeze bağlı Or- taköy, Muş merkeze bağlı Altmo- va, Karaağaçh, Konukbekler, Yay- gın, merkeze bağlı Sazlıca ve Bağ- lama, Samsun merkeze bağlı Ata- kent, Terme'ye bağlı Kocaman, Sı- ırt merkeze bağlı Gökçebağ, Sı- nop Gerze"ye bağlı Dıkmen ve Boypınar, Sınop Türkelı'ye bağlı Güzelkent, Tekırdağ Çerkezköy'e bağlı Kızılpınar, Tokat Yeşıl>urt'a bağlı Dutluca, Ş Urfa Halfetı'ye bağlı Argıl, Uşak merkeze bağlı tl- yaslı, Van Muradıye'ye bağlı Uıı- selı, Ercış'e bağlı Kocapınar, Zon- guldak Çaycuma'ya bağlı Karapı- nar ve Perşembe önende bulunmuştur "Azerbavcan-Dağıstan-Başkır- gızisUn-Kazakıstan-Turkmenıstan ve Tnrkıstan'dan suvan ordusu oluştursunlar, başına ben gecejım ve bu orduyla Anadolu'da Ynnan- lılar ile savaşayım." Halıl Paşa, yeğenının bu ıstek- lerını Sovyetler'e ıletır Gelen ya- nıt ıç açıcı değıldır Sovyetler, Enver Paşa yerıne Ankara hükümetını desteklemeyı uygun görmektedırler Enver Paşa, Batum'da 1030 sa- yılı vagonda yanıt bekler Yanıt, umutsuzluğunu daha da arttınr Mustafa Kemal, Halıl Pasa'nın Enver Paşa adına yaptığı arabu- luculuğu öğrenmış ve hemen ön- lem almıştır Fevzı Çakmak, Kazım Karabe- kır'den Enver Paşa yanlısı olarak tarudığı Halit (Karşıalan) ve Ka- nm'ın (Orbay) görevlennden alın- malarını ıster Yoldaş Haul, Trabzon'a dönu- şünde Ankara hükümetının hak- kındakı kararmı öğrenır Halıl Pasa'nın tttıhatçılann ör- gütlendıklen Trabzon'da kalması uygun görülmemıştır Mustafa Kemal, Sakarya Sava- şı'nı kaybetse, Lenın, Enver Paşai yı Müslümanlardan oluşan bır or- du ıle Anadolu'ya yollayacaktır Enver bu beklentı ıle planları- nı yapar Sakarya Savaşı kazanılır Enver Paşa ve arkadaşlan Marksıst ılkelere dayanan "Halk Şâralan Fırkası"nı kurarlar Sakarya Savaşı'run kazanılma- sı ıle Anadolu düşlerı suya düş- müştür Enver ve Cemal paşalar, Rus- ya'da, tngjlızlere karşı Hındıstan- da, lran'da ve Afganıstan'da ıhtı- laller çıkarmayı düşünür ve bu ış- lerı planlarlar Enver Paşa, Turkıstan'a doğru vola koyulur Sovyet devrımcılen ıle aralan soğumuştur Yolda, La- kaylarca tutuklanır Sonra serbest bırakıhr 21 Temmuz 1922 günü Cemal PaşaTıflıs'teöldurülmÜştür En- ver Paşa da 4 Ağustos 1922 günü yanındakı 25 süvan ıle Pamır Da- ğı eteklerınde Kızılordu bırlıklen- nın üzenne saldınr Paşa, açılan ateş sonucunda ölur Irühatçıların 1918-22 yülan ara- smJakı TUran düşlerı, 1941 yılın- da depreşmışn Almanlar, Pan-Turancı hareket ıçın kendılennce uygun bır lıder de bulmuşlardı Enver Pasa'nın kardeşı Kafkas tslam Ordulan eskı komutanı Nu- n Paşa 1 Yarın: Türk generalleri Hitler ile görüşüyor Bu tabloyu ve >nhım sonuçla- nnı degerlendırmek uzere Anka- ra'da çalışmalannı surduren iki sendıka yönetım kurullan 'yetkı- lilerin ve ışverenlenn suregelen ıh- mal ve duyarsızlığının tum Tur- kiye'de etkin eylemlerie protesto edılmesını' kararlaştırınışlardır. Protesto e>lemı tum madenler- de, ocak ağızlanndan başlayıp mı- ting alanlanna taşınlacak, ışçı sağlığı ve iş guvenliğı, özellıkle maden ışkolu bakımından yeraltı emniyet nızamnamesı hukumlerı eksıksız uygulanıncaya kadar sur- dunılecektır Bu çercevede nutingler >e pro- testo yunıyuşlen duzenlenmesı, 'insana saygı" mıtınglerinin ılkı- nin 24 şubatta Zonguldak'ta va- pılması karartaştınlmıştır." Demirel yuhalandı Gnzu facıasında yakınlanm yı- tırenler, bassağlığı dıleğı ıçın Mer- zıfon'a gelen DYP Genel Başkanı Suleyman Denurel'ı tepkıyle kar- şıladılar Sınırlenn ıyıce gerıldığı Yemçeltek'te halk Demırel'e Cum- hurbaşkanı Turgut Ozal'ı ve hüku- metı şıkâvet ettı "Başka cumhur- başkanı olsa. şimdive kadar 100 kere gelirdi" dıye bağıran halk, Demırel'ın sözlerını sık sık "yuh" larla kestı Sınırlenn gıderek gerıldığı ve vatandaşların patlama noktasma geldığı Yemçeltek'te Demirel, tep- kıler üzenne vatandaşları serın- kanlı olmaya çağınrken, olayda kusuru olanlann yakasım bırak- mayacaklarını bıldırdı Yemçeltek'te yakınlanm yıtıren- lere bassağlığı dıleğınde bulunmak ıçın dün karayolu ıle Ankara'dan maden ocağına gıden DYP lıderı Suleyman Demirel, kendısını ızle- yen uzun konvoyu Merzıfon'da durdurdu Demirel, konvoyda bu- lunanların kömur ocağına gelme- mesını ısteyerek amaçlarının "ta- ziyede bulunmak" olduğunu söy- ledı Gazetecılenn bulunduğu oto- busle Yenıçeltek'e gıden Demirel, burada bekleyen kalabalık vatan- daşlar tarafından zaman zaman "ynh", "Niye geidinız?" protesto- suyla karşılandı Daha sonra sağ- lanan bır masarun üzenne çıkarak vatandaşlara başsağlığı dıleklen- nı ıletmek ısteyen Demirel, kala- balığın gurultulerı arasında, "Blz sizın hakkımzı aramaya, başsağ- lıgı dılemeye geldik. Uzuntumuz buyuktur" dedı Bu sırada bazı vatandaşlar, "Başka cumhurbaş- kanı olsa>dı yuz kere gelirdi. Cumhurbaşkanı oldu dıye nıye gelmiNor? Telefonumuza niye çık- mıyor? O ııerede?" dı>e bağırarak Cumhurbaşkanı özal'ı eleştırdıler Demırel'ın "Gelirler, onlar da ge- lirler, sizı dinleyecek olan bıziz" şekhndekı yatıştırma sözlenne karşın vatandaşlar, "Hesap sorulsun" dıve bağırdılar Demirel, protestolar arasında "Acı. bepimizjn acıa. MiUet sizinle beraber. Biraz sakin olun" dıye konuşurken bır vatandaş "tmren Aykut burada bar bar bağın>or- du, l'er tnilyon lıra vereceklennı soylediler. 150'ser bın lıra verdıler. Dalga mı gecıyorlar?" dıye bagır dı Demirel, bunur uzerıne, "Me- sele para pul meselesi degjl. Aa meselesi. Bilivorum acınızın ne kadar buyuk olduğunu. Bu acıyi ancak Cenab-ı Allah'a sığınarak ortenz" dedı "Emekçiler olmez", "lşçllerin katili somuru duzenidir", "Katil- ler bulunsutı, hesap soruisun" slo- gan \e pankartlan arasında bu- va- tandaşın "Sizin sozunuz geçmiyor mu Meclis'te" somsuna Demirel, "Gecer, geçer. Hem de nasıl geçer" yanıtıru verdı Demirel, protestolann surmesı üzenne bu şekılde hareketlerle bır şey sağla- namayacağını ve tahnklere kapı- lınmaması gerektığını kavdettı Yine yuh Demırel'ın vatandaşlara seslen- dığı masadan ıneceğı sırada kala- balıktan yıne "ynh" seslen yük- seldı Demirel, maden ocağındakı patlama nedenıyle mılletın gözü- nün Yemçeltek'te olduğunu, mıl letın can ocağına ateş düştüğünü kaydederek "Umanra ki herkesi şaşırtacak. sevindirecek neticeler alınır. tçerden canh olarak çıkanr- lar" dıye konuştu Vatandaşın hıç değılse cenazelere kavuşmdsının bıraz olsun acılan dındıreceğmı belırten Demirel, vatandaşın yar- dım çalışmalanndan rahatsız ol- duğunu kavdettı Demirel, bu sı- rada bır vatandaşın, ocağın hemen betonlanmasıyla ılgıh sorusu üze nnc de "Onlar tarüşüır. Şimdi za- mam değü. Şımdı sonın bu gay- reüenn nebceye ulaşmasıdır. Kim- se bu olayi ortbas edemez. Biraz soğukkanlılıkla, cesaretle olayla- n değerlendirmek gerekir" dıye konuştu DYP hdennın bassağlığı zıyare- tı sırasında "yuh" dıye bağıranla- rın yöre halkından olmadıkları öne surüldü DYP'hler, öncekı gün tstanbul 1 da TAYAD ve başka ban örg*ltler- den bır gnıbun yöreye geldıklen- nı belırterek bunlann halkı tahnk etmeye çalıştıklannı ıddıa ettıler Olumsuz rapor Bölgeye ulaşan modem aletlerle ocaktan alınarak Ahnanya'ya tah hle göndenlen gaz numunelennın sonucu beklenırken, ocakta ınce- lemelerde bulunan ıkı Alman uz- manın hazırladığı raporda toprak altında kalan 59 ışçının yaşama şansımn bulunmadığı belırtıldı Uzmanların hazırladığı raporu gazetecılere açıklayan Devlet Ba- kanı tsmet özarslan, "Lzmanlar- ca baraj arkasmdan alınan gaz nu- munelerınden ordakı havanın ya- şamaya ımkâu \ermedigı ve zehırta olduğu kesin olarak tespıt edilmıştir" dedı Raporda aynca barajlann önu- ne kapaklı basınç odası yapılma- sı, gaz kaçağının önlenmesı ve karbonmonoksıt gazı oranı düş- meden kurtarma çahşmalanmn başlatılmaması önenlenrun yer al- dığı behrtıldı öte yandan, Alman uzmanlar daha önce bazı gazetelere kendı açıklamalan gıbı vayımlanan ha- berlen uzülerek ızledıklennı ve bu rapordan önce hıçbır açıklamada bulunmadıklannı soylediler Yardımlar Bu arada Devlet Bakanı tsmet Özarslan bır açıklama vaparak fe- laketzedelere yardım ıçın Spor- Loto ve Toto'nun 23 hafta kolon ücretlennın 300 lıradan 400 lıra- ya çıkanldığını bıldırdı Özarslan, aradakı 100 lıralık farkm Yenıçel- tek'te felakete uğrayanların aılele- nne venleceğıru belırttı Ayrıca 1 ve 2 futbol lıglerınde 17-18 şubat tanhlennde oynanacak karşılaş- malann hasüatlanndan uvgun gö- receklen mıktan vermelen ıçın ku- lüplere tavsıyede bulunulduğunu söyleyen özarslan, Sosyal Dava- nışma ve Yardımlaşma Fonu'ndan l'er mılyonla başlatılan yardıma 4'er mılyon hra daha ekleneceğı- nı de bıldırdı Ismet özarslan, "Yardımlar acılan gideremez, ama gostenlen duyarulık memnu- niyet vericidir" dedı Müdür mal derdinde Ocaklardakı hasar konusunda gazetecılenn sonüanm yanıtlayan lşletme Genel Müdurü Cemalet- tin Çakır, ocakta >angın surduğu ıçın henüz bır »ey söylemenın mumkün olmadığını bıldırdı Ça- kır, "Orada ölen ınsanlar var. Maddi ve manevi tazmınatlan 5-6 miryar gibı buyuk bır yekûn tutar. Öte yandan ureüm bir sure daha yapılamayacak. oradan da kaybı- mız var. Galen açılmazsa ıç kısım- dakı malzemdenmız \-ar. Onlar ne olacak dıye duşunuyonım" dedı Gnzu facıasında ıhmallen gö- rülerek tutuklanan tşletme Müdu- rü Hasan Santepe, Başmuhendıs Cemil Tiryakioğlu ve ışguvenlığı mühendısı Husnu Meydan'ın Merzıfon Cezaevı'nde a>rı a>rı koğuşlara konulduğu bıldırıldı Yetkılıler, facıada ölen ya da top- rak altında kalan ışçı yakınlanmn cezaevınde bulunabileceğı düşün- cesıyle, suçluların "hayatlannı konımak" amacıyla ayn ayrı ko ğuşlara alındıklannı sövledıler Uç suçlunun kaldığı koğuşlann onun de de çok sıkı güvenlık önlemlerı alındığı kavdedıldı Ifeni iddia (Baştarafı 1. Sayfada) noksıt gazının yükselme belirtısı gösterdığını, olaydan çok kısa za- man önce kendılenne bıldırdıkle- nnı savunduklan da dıle getırıh- yor Patlama sonrası ocakta ters hava akımı meydana geldığı de saptandı "Hava kısa devresT ola- rak adlandırılan bu durum, ıçer- de kalan ışçılenn sağ kalma ola- sıhğmı çok azaltıyor Yenıçeltek'tekı olay sonrası Cumhunyet muhabırlen, ışçıler ve yetkılıler arasında olayı soruştur- du Ola>n yaşayan ışçılerın ıddıa- ları şöyle sıralanıyor 1- Patlama vardıyasında çalı- şanlar ve patlama vardıvası önce- »ınde ocakta bulunan ışçıler, ola- >ın meydana geldığı 243 (223-226) No'lu ayağın kapaülması ıçın >et- kıhlenn daha önceden karar al- dıklannı belırtıyorlar îşçılere göre tertıp heyetı (ışletme >önetıcılerı- nın ve emnı>et muhendıslennın katıldığı ve önemlı durumlarda toplanan heyet) ola> gunu bır ara- >a geldı ve a>ağın kapatılmasma karar verdı Ustabaşı Umit So>- dan ıle elektrık şefi Cumhur Oz- tepe ayağın kapanacağını ve ge- reklı ışlemlenn yapılmasım ışçılere soylediler Bu arada Polonya'dan gelen hıdrohk maden dıreklen söz konusu avaktan sökulerek dışarı- >a çıkartıldı, ancak emnıvet baş- çavuşu Ziya Kılıç, ışçılere bu aya- ğın kapanmavacağını ılettı Bunun uzenne patlama oncesı vardıyada tahhye ışlemı durduruldu Işçıler bır yandan kazı yaparken ote yan- dan normal bır ışiem olan ve teh- lıke anında kullanılacak uç bara- jın vapımını sürdurdu 2- Olaydan bır gün önce ve gün- düz vardıyasında bır kısım ışçıler, söz konusu ayakta yangın ve gn- zuya yol açan metan gazı ısaretı sayılacak terleme, ısınma ve ağır koku hıssettıler Ayaktakı hava- landırma makınesuun bınsmın yetkılıler tarafından alınması üze- nne ısınma arttı 3 Patlamanın meydana geldı- ğı ayağa en yakın telefonun 400-500 metre uzakhku olduğu, bu yuzden tehlıke anında telefo- na gıdış gelışm zaman aldığı ya- kınma konusu oldu Yenıçeltek ışletmesı yetkılılerı- nın ıddıalan ıse şu noktalarda top- lanıyor 1- Patlamarun olduğu ayakta, herhangı bır tehhke sezılmıyordu Tertıp heyetı herhangı bır tahhye kararı almamıştı Polonya'dan ge- len hıdrohk maden dıreklen tah- lıve ıçın çıkartılmadı Dıreklenn boylan kısaydı, bu nedenle kullan- maktan vazgeçıldı, ancak dırekler olay gunu gunduz vardıyasında çı- kartıldı 2- 243 ayakta metan gazı artı- şı normal duzeydeydı Isınma ve terleme görulmüyordu 3- Yönetım, facıadan olay gü nu saat 19 00 sıralannda, yeraltın- da kalan vardıya emniyet nezaret- çısı Nusret Akgul'ün üretım baş- muhendısı Cemil Tiryakioğlu'nu yeraltından telefonla araması ıle haberdaroldu Nusret Akgül, 243 a>akta karbonmonoksıtın 100 (yangın tehlıkesı ısaretı ve tehlıke sının) rakamına ulaştığını bıldır dı Cemil Tıryakıoğlu da olayı ış- letme müdurü Hasan Santepe"ye ılettı Hasan Sarıtepe, ayağın he- men boşaltılmasını ıstedı Ancak aradan 10-15 dakıka geçtı kı pat- lama oldu Yasa gereğı tutulması gereken ış güvenlığı raporlarında da 243 ayakta herhangı bır tehlıke olma- dığı yazılı bulunuyor Ocağa gıren çavuşlar tarafından yazılan son raporlarda "Yaramaz bir durum görülmemıştır" notu yeT alıyor Aynca metan gazı nor- mal düzeyde göstenlıvor Noter tasdıklı ışguvenlığı rapo- runda ıse aynı ayakta olaydan bır gün önce metan gazı duzeyının yuzde 1 2 (tehlıke sınırı vüzde 1 5) olduğu yazılıvor Ancak geçmış günlenn raporlarına bakıldığında da a>nı ayakta metan gazı oranı- mn sureklı hıç değışmeden >uzde 1 2 oranında kaldığı dıkkat çektı Ancak noter tasdıklı ışguvenlığı raporuna göre 243 ayakta şubat ayının ılk gunü yuzde 8 olan kar- bonmonoksıt oramrun heT gun ar- tarak patlamadan bır gun önce sınde yuzde 46'ya ulaştığı gonıldu Ancak patlama gunune ılışkın bılgıler ıse çavuşlann da veraltın da kalması nedenıyle kayıtlara ya- zılamadı tşletme şeklı kapalı galen olan Yenıçeltek Kömur tşletmesı'nde yılda 140 bın ton uretım vapılıyor 1965 yılında meydana gelen pat lamada 72 kışı ölunce damarlar dan bın uretıme kapatıldı Bu ıkıncı facıada da en fazla uretımın sağlandığı ıkıncı damann kapan- masına yol açabılecek Bu durum- da kalan tek damann da her an yenı bır facıaya yol açabıleceğı kaygısıyla Çeltek her an kapanma tehlıkesıyle karşı karşıya bu- lunuyor IZMIR'den HİKMET ÇETİNKAYA (Baştarafı 1. Sayfada) kalan madencı aılelenne yardım elını uzatıyor TV, ANAP ıktıdarının facıadan sonra Yenıçeltek yoresındekı madencı aılelenne ne kadar sa- hıp çıktığını göstermek ıçın elın- den gelen çabayı harcıyor — Madencı çocukları yaz ay- larında Kızılay kamplarında tatıl yapacaklar Televızyondan 55 mılyona du- yuruluyor bu haber Insanın ıçı bır tuhaf oluyor O acı bır kor gı- bı yenıden düşuyor ınsanın yü- reğıne Bu denlı ucuz mu ınsan eme- ğı ve yaşamı1 ? Yerın 250 metre altında yatan 59 can ve gerıde kalanlar Top- lam 66 kışı Yemçeltek'te yaşamı- nı yrbmnıştı Gerıde kalan analar, babalar, eşler, çocuklar, nışan- lılar çırpınıp duruyordu Onlar, gı- denlerın bır daha gerıye gelmı- yecegmı bıldıklerı halde seslenı- yorlardı — Babalarımızı, eşlerımızı, ço- cuklarımızı ıstıyoruz Çalışma Bakanı Imren Aykut, televızyonda beşer mılyon yar- dım yapıldığını, emeklı ışlemle- nnın tamamlandığını açıklıyordu Yurdun dört bır yanında yardım kampanyası başladı Bunlar hep lyı guzel şeyler el- bet Kınanacak bır yanı yok Ancak hıc kımse Yemçeltek'- te toprağın yüzlerce metre alttn- da çalışan maden ışçılerının ay- da kaç lıra ucret aldıklarını du- şünmüyor Onlara grev yapacak- ları zaman 'komunıstler' dıye- rek uzerlenne yurüyen devlet guçlerını anımsamıyor Bu yöre- de tarıkatların egemenlığınden yönetıcılerın ' Allah verdı, Allah alır" telkınlerıne değınmıyor SHP Genel Sekreterı Denız Baykal açık seçık belırttı — Facıadan maden ışletmecı- sı sorumludur Polonyalı uzmanların açıkla- ması ıse daha ılgınçtı — Bız bu maden ocağına ın- san değıl köpek bıle sokmayız Tedbirsizlik nedenıyle Yenı çeltek Kömür Işletmelerı'nın uç yönetıcısı tutuklandı Gerıde ka- lan madencı aılelenne yardım kampanyası başladı emeklı ay lığı bağlandı Işte hepsı bu kadar Işık Kansu, dun ızlenımlerını aktarırken şoyle dıyorou — Nasıl ındımz? Nasıl ınebıl- dınız olaydan sonra ocağa' Işçıler yanıt verıyordu — Insanın tûylen urperıyor ha- lıyle Maden emekçılerı ınecekler ocağa 68 kışı olse de dırı dırı top- rağa gomulse de Yıllar önce yı- ne Yemçeltek'te, Zonguldak'ta olduğu gıbı Sıyasal ıktıdar yıne yardım elı- nı uzatacak yardım kampanya- ları emeklı aylıkları televızyon- dan gumbür gumbur açıklana- cak Ama sonuç nedır'? Yıne bır facıa, yıne bır acı dram yaşanana dek neler yapı- lacaktır' Söyleyelım Hıçbır şey Alıağa Petkım de son 1,5 yıl ıçınde sekız ölum olayı yaşandı Sekız ışçı de kanserden oldu Petrol-lş Sendıkası Genel Baş- kanı Munır Ceylan 'Fazla ka- zanç hırsı KITIerden hep önde gıdıyor' deyıp konuşuyordu — Insanlarımız ölum noktala- rına varmadan gereklı önlemı al- mak, denetımlerı yapmak en do- ğal ıştır Petkım Genel Muduru Faruk Yağız'ın ıse goruşü şoyle — Petkım'de meydana gelen vefat olayları Türkıye genelınde yuksek değıl Turkıye ucuz ışçı cennetı In- san sağlığının onemı yok Dev let kuruluşları gelın bırıncı plan- da, ınsan sağlığını ıkıncı planda görüyor Gunde yaklaşık yırmı bın lıra ücretle yerın altında çalışan ma- den ışçılerı hep olümun kol gez- dığı ocaklarda yaşamlarım sur- durecekler Dırı dırı toprağın altında kalan ışçıler kurtarılmayınca yetkılıler Yenıçettek'te olduğu gıbı yıne şu açıklamayı yapacaklar — Karbonmonoksıt mıktan ıs- çılerın tahlıyesım değıl ocağın kapatılmasını gerektırıyordu Bu yuzden kapatma ışlemı yapıldı Hep aynı masalı dınleyeceğız yetkılılerden Ne zaman dışarı- dan uzmanlar gelıp bakacaklar yüzümuze ve dıyecekler kı — Bız bu ocağa ınsan değıl köpek bıle sokmayız Acaba ınsanlığımızdan utan- mayacak mıyız7 Alınterleri (Baftarafı 1. Sayfada) Tahır Meç'ın sulalesının yüzde 90'ı madencı Babası 70 vaşında- kı Aşur Meç buradan emeklı ol- muş Amcası da Ve halen toprak altında kalan 59 kışıden uç ışçı de Meç aılesın- den Çunkuyöre kır vetopraklar venmsız Başka bır gehrlen de vok Mecburlar madene, maden- cılığe Toprak altında kalan Hamza ve Ali Meç 4 yıllık ışçıler Selman tse 8 yıllık veçasuş tkısı bacada, bın ayakta çalışıyormuş Bırının ıkı, bırının uç çocuğu kalmış ge- rıde Bınnın çocuğu olup olup öluyormuş Hamza, Ali ve Selman toprağın altında kaldı Gerıde çocuklan, eşlerı. ana babaları, yakınlan. Onlann umutlan Tahır Meç yerınde duramıyor Kapı önünde toplananlann ara- sında dolaşıyor, evıne gıdıyor, kah\eye uğmyor Ama dünya dar gelıyor Tahır Meç'e Önce madenın kapısında konu- şuyoruz Tahır'le Yangın, ölum, acı, madenın ıçınde değıl, yüreğınde Tahır'ın, gözbebeklennın ışığında, bıyıkla- nnın tıtreyen telmde, elının 23 yıl- lık nasınnda Her söze başlayışın- da yönetımı suçluyor "Ocak sefi denılen kişi ocağın beynidır" dıye soze başlayıp anla- tıvor "Olayın patlak verdıgı gualer- den bır gun once bana 'Buraya çok araba ver' dediler. 'Ne var' 1 dedım ben de. Zaten biliyomz, metan gazı gun gun yukseliyor ocakta. 'Içerdekı malzemelen vikaracağız' dediler. "Kim soyluyor bunu?" dıye so- ruvorum 'Ocak şefi İbrahim Arabacı' dıye yanıthyor Işçı kaç gundur huzursuz Bır şey olacağını beklıyor Ve Tahır Meç'ler akşama kadar çalışıyorlar Akşam evde aynı ko- nu "Bunlann bır duşuncesi var. O da uretım. İşçının hıç onemı yok burada. Tek amaç uretım" dıye surduruyor konuşmasını Tahır Meç "tşte sonımlular" dıyor Tahır Meç "Korkum yok, niye korka- yım? Ben ışcıyim. Alınterimle ya- şıyonıra. Başta tşletme Muduru Hasan Santepe. sonra Şef tbra- hım Arabacı, Başmuhendıs Cemil Tırvakıoğlu, Sendıka Başkanı Necmettın Bıncan, Emniyet Baş- ça>uşu Zıya Kılıç." 1980'den önce Yeraltı Maden- tş Sendıkası örgutlu Yemçeltek'- te O zaman 980 ışçı çalışıvormuş Şımdı ıse 870 ışçı çalışıyor "80'den sonra ölum oranı da kazalar da çoğaldı" dıyor Tahır Mev, "Çunku 2-3 ışçınin yapacağı işı bır ısciye yaptınyorlar. tş az, talep çok. 40 kışı alınacak, ama 1000 kışı başvuruyor." Konuşmayı uzun uzun sürdüre- mıyor ınsan Aa, boğum boğum ağzında Elını uzatsan tutacaksın yüreğınden taşan acıyı Gun nasıl geçecek'' Gece nasıl? 59 can orada, toprağın altında Ve herkes bır umutla beklıyor Can- dan umut kesılmış Ama hıç ol- mazsa cenazelerı alsalar Tahır Meç bu umutla vuruyor kendını bır Merzıfon'a, bır Kaya- duzu'ne Şımdı nerede bulmalı Tahır Meç'ı'' Kayaduzu kövune gıdıyorum Tahır Meç'ın evı Merzıfon- Samsun Karayolu'nun hemen sa- ğında Zaten yol, köyü ıkıye bö- luyor Meçler'ın evı yol kenann- da tek kath, bahçe ıçınde şınn bır ev Kapıda kuçuk oğlu Aşır karşı- lıvor bızı Aşır 9 yaşında Ikı de abısı var Haydar 13, Hasan 11 vaşında Babalannın deyışıyle ge- leceğın Yenıçeltek maden ısçılen. Ev, başsağlığına gelenlerle do- lu Meç soyadını duvan gelmış Kımı Çorum'dan, kımı Tokat'- tan, Almanya'dan maden ışçısı Ali Rıza Meç de Almanya'dan Bır kadın elını çenesıne dayamış, öyle oturuyor Kadınlar, en çok acıvı kadınlar çekmıyor mu 1 Aşur Meç, Tahır'ın babası 70 vaşında O da Yemçeltek'ten emeklı 12 Evlul'de 98 gun ıçen almışlar Kansını 182 gün Tahır Meç, "Aklımı oynat- tım", dıyor "70 yaşında ikı in- san Ne yapabılir bunlar? Ben de 3 gun kaldım ıçerde. Hiçbir şey bulamadılar Mahkemesız yattık butun bu gunlen." Televızyonun altında kuçük bır raf var Rafta ılaçlar Baş ağnsı ıçın olsa gerek Arada bır, bır üaç alınıp ıçılıyor Karnımız açtır dıye yufka ek- meğı, haşlanmış vumurta, peynır, kuşburnu marmelatı çıkarılıyor Çaylar demlenıyor "Acımız olmasaydı rakı da ıçerdık" dıyor Tahır Meç Baba soze karışacak oluyor, susturulu- yor Yaşlı adam Sınırlenmemesı gerek "Bizim evde yemek yeme- den gıdılmez" dıvor öylesıne ko- nuksever Evet, Meç aılesınden 3 kışı, or- da, Yenıçeltek'te toprağın altın- da Mıstık, Ba\ ram ve Tahır Meç halen çalışıyorlar "Bızi içeri bırakmıyorlar" dı- >or Tahır Meç, "Gırsek cenaze- lenmizi alırdık. Hem de cıhazsız gvrer alırdık." Bu ınsanlar daha ne kadar bek- leyecekler'' "Onlar orada kaldı" dıye surdurüyor Tahır Meç "Ama cenazeleri alınz umuduy- la bekliyonız. 15-20 gun sonra umut da kesılır Dağılır herkes. Cenazelenmızı alsak bu kadar aa çekmejı? " Acı unutulur mu 1 Kadere bo- yun eğılırse belkı Ama şımdı o da yok tçerıde oıak, dışanda ınsanla- rın yureklerınden umut sönünce acı da acılar da unutulacak bel- kı (