Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
12 ŞUBAT1990 EKONOMİ CUMHURÎYET/13
Çimento
operagyonu
• ANKARA (Cumhuriyet
Burosa) — Devlct Bakanı
Kemal Akkaya, 6 çimento
fabnkasının yönetım kunılu
başkanhklanna yenı
atamalar yaptı. Resıru
Gazete'de önceki gün
yayımlanan atamalar şöyle:
Aşkale Çimento Sanayı
T.A.Ş Genel Müdürü ve
Yönetım Kunılu Başkanı
Ibrahım Yılmaz başka bır
göreve atanmak üzere bu
görevden abndı ve bu
göreve Kurtalan Çimento
Sanayi TA.Ş Genel
Müdürü ve Yönetım Kunılu
Başkanı Nusret Dökmecı
atandı. Ladık Çimento
Sanayı T.A.Ş Genel
Müdürü ve Yönetım Kunılu
Başkanlığı'na, Bozöyük
Seramık Sanayı T.A.Ş
Genel Müdürü ve Yönetım
Kunılu Başkanı A. Vahap
Kıraç, Kııaç'tan boşalan
yere Nığde Çimento Sanayı
T.A Ş Genel Müdurü ve
Yönetım Kunılu Başkanı
Yücel Gündüz, Gundüz'den
boşalan yere Adana Kağıt
Tbrba Sanayi T.A Ş Genel
Müdürü ve Yönetım Kunılu
Başkanı Metın Dalay
atandı Dalay'dan boşalan
yere Adıyaman Çimento
Sanayı T.A.Ş Genel
Müdürü ve Yönetım Kunılu
Başkanı N. Güngör Aygün,
Aygün'den boşalan yere
Ladık Çimento Sanayı
TA.Ş Genel Müdurü ve
Yönetım Kunılu Başkanı t.
Şınası özhan atandı.
D tertibi gelir
ortakhgı
• ANKARA (AA) — Toplu
Konut ve Kamu Ortaklığı
Idaresı'nce (TKKOİ)
elektrik ve köprü gelırlenne
endekslı çıkartılan 100
mılyar lıralık 1 yıl vadelı D
tertıbı gelır ortaklığı
senetlen, bugun lş Bankası
ve Zıraat Bankası
şubelennde satışa
sunuluyor Ulusal elektrik
sıstemıne bağk toplam brüt
elektrik üretımınden
kaynaklanan gelır ıle
Istanbul Boğazıçı ve Fatıh
Sultan Mehmet Köprülen
brüt gelırlenne endekslı 1
yıl vadeli yenı gehr ortaklığı
senetlerının satışı, 16 şubat
cuma gününe kadar
tamamlanacak
Hazine'nin ABD'de hazırlattığı değerlendirme raporuna göre
Ekoııoıııi tehlikelereŞEBNEM ATtYAS
NEW YORK — Dış borç yuku-
ne ek fînansman sağlamak ama-
ayla ABD'de tahvü çıkarma gın-
şımı ıçınde olan Hazıne ve Mer-
kez Bankası yetkıhlerı, Turkıye1
nın kredıbılıtesının saptanması
ıçın Standart and POor ve Mo-
ody's adlı, bu konuda uzman ıkı
kuruluşa değerlendirme hazırlatı-
yor.
Standart and Poor adlı şırketın
Türkıye uzenne hazırladığı "de-
ğerlendirme raporu"nda Turkıytf
mn uzun vadeb borçlannı ödeme
kapasıtesının "Utmın edici" ola-
rak değerlendınlmesıne rağmen
Türk ekonomisının "tehlikelere
açık", dolayısıyla nsklı bır ekono-
mı oiduğuna dıkkat çekılıyor
Standart and Poor'un Credit VVe-
ek adlı yayın orgamnda geçen haf-
ta yayımlanan ve dıkkatlı bır dıl-
le haarlanan rapora göre "Dejer-
lendinne, Turkıye'yı guçlu bir ih-
racat destegıyte serbest pazar eko-
nomısıne donuştunnekte olan re-
fonnlann yararlannı ve bu poli-
tikahu-a destek verilmesi gerekti-
gini rnrguluyor Aynı zamanda
gelışmenın gerektırdıgı koklu ita-
tiyaclann ağır bır dış borç yuku-
ni ve bassas politik sıstemın ya-
rat&gı lusıtlamalan da yansıbyor."
Standart and Poor ve Moody's
gıbı kuruluşlarca gerçekleştınlen
ve ük kez ABD'dekı demıryoUarı
# Dış borç esnekliği arttı, ama içeride istikrarın
sağlanmasında güçlükler var # Yüzde50
enflasyon gerçekleşebilir, ama üretim ve işsizlik
pahasına # Vergi kaçağı yüzünden mali dengeler
sağlanamıyor # Sabit gelirliler yüksek gelirli gibi
vergi ödüyor # Dış borç yükü ağırlaştı.
şırketlennın tahvdlennın nsk de-
recesını saptamak ıçın uygulanan
değerlendirme sıstemı bugun tah-
vıl ıhraç eden pek çok kuruluş ve
ülke tarafından kullanılıyor "A:
dan C'ye" sıstemı adı \enlen de-
ğerlendirme ıçın ayrıca bır "deger-
lendinne raporu" da hazırlanabı-
lıyor Çeşıtlı ulkeler, bankalar, şır-
ketler ve hatta Dun>a Bankası'nın
tahvıllenru A'dan C'ye sıstemıne
göre sımflandıran bu şırketler, ya-
tınmcüara satın alabıleceklen tah-
vıllenn ne kadar rısklı oiduğuna
daır bılgı sağlamış oluyor
Hazıne ve Dış Tıcaret Muste-
şarlığı'run bıldırdığıne göre "A'dan
C'ye" değerlendıı mesınde Turkı-
ye "BBB" olarak sınıflandırıldı
"BBB" orta kalıtede, yanı ne yuk-
sek ne de zayıf temınatlı btr sınıf-
landırmaya tekabul edıyor Şırket
yetkılılerıne göre bu sınıfa gıren
tahvıllerde
"Faiz odemeten ve anaparanın
garantisı şu anda tatraınkâr gibı,
fakat uzun donemde bazı garanti
faktorlerı >elerlı olmayabılır veya
guveniiebilır olmayabılır. Boylesi
Ubvıllenn ustun yatınm ozellık-
leri yoktur, hatta bazı spekulatif
ozellıklen de vardır."
Örneğın "BBB" sınıflandırma-
sına gıren bır başka ulke Malez-
ya. Aynca bugün Wall Street Bor-
sası'nda en çok sözu edılen, uzun
dönemde nsklı, kısa dönemde
kârh "Cop UhvUler" de "BBB",
sınıflandırmasına gınyor Sınıf-
landırmada en vuksek kategon
AAA Örneğın Dünya Bankası,
gelışmış ulkelerın tahvıllerı, IBM
gıbı şırketlenn tahvıllerı bu kate-
gonde. Buna karşılık Arjantın ve
Brezılya, Türkıye'ye göre daha du-
şuk olan 'CAA" sınıfına gınyor
Standart and Poor'un Turkıye
değerlendırme raporu ve sınıflan-
dırması, Türkıye'nın dış pazarlar-
da çıkaracağı tahvülenn malıyetını
belırlemede önemlı rol oynayacak
Değerlendirme raporu
Rapor, Turkıye ıçın şu noktala-
ra dıkkat çekıyor
1) fktidar partisı ANAP'ın bu-
vuk oy kavbına rağmen Turgut
Ozal Cumhurbaşkanlıgı ıle onu-
fflozdeki yedı jılda oneralı bır sı-
yası role sahıp Sıyası destegm son
derece azalmış olmasına rağmen
Ozal'ınreformJannıngenel egılı-
mi nzerinde genış bır konsensus
raevcut.
2) Türkıye'nın dış borçlanma
esnekliği arttı, fakat ıçte ekono-
mık ıstıkrann sağlanmasında hâ-
lâ cıddı zorluklar mevcut Buyuk
kamu açıkları, sureklı yüksek enf-
lasyon ve ıstıkrarsız faız hadlen bu
zorluklan oluşturuyor
3) Enfiasyonu duşurmek ama-
cıyla 1988 ve 1989da alınan ısük-
rar tedbııiennı ekonomı>ı daha
Tüketün ıııah itlıalatı artıyorEkoBomi Servisi — Ihracaün 1988 yüındakı
düzeyını yakalayabılmesı ıçın 1989 aralik ayı
ıhracat nuktannm 1 4 mılyarın uzenne çıkması
gerekıyor 11 aylık tüketım mallan ıthalatı ge
çen yıîın eş dönemıne göre yuzde 20 antı
Kasım ayı ıhracatının 1 mılyar 201 mılyon
307 bın dolar olarak açıklanmasının ardından
11 aylık ıhracat toplamı, 10 mılyar 248 mıl-
yon 526 bın dolar oldu Geçen yılın eş döne-
mınde ıhracat 10 mılyar 164 mılyon 948 bın
dolar olmuştu. Aralik ayı ıhracatının 1 mıl-
yar 416 mılyon doları aşması halınde ıhracat-
ta 1988 düzeyını yakalamak mumkun olacak
öte yandan 1989'un 11 aylık ıthalat rakam-
ları, 1988'm 12 aylık rakamlannı yakaladı
1988'de 14 müyar 339 mılyon 683 bın dolar
olan ıthalat, 1989'da 11 ayda 14 mılyar, 208
mılyon 33 bın dolara ulaştı lhracatın ıthalatı
karşılama oranı da yuzde 79.2'den yüzde 72 l'e
genledı
Ithalat artışında, tüketım mallan ıthalatı-
nın 1988 ocak-kasım dönemıne göre 1989'un
eş dönemınde yuzde 20 2 artış göstermesi
önemlı rol oynadı Aynı zaman dılımı ıçınde
karşılaştırıldığında hammadde ıthalatı yüzde
14.2 artarken, yatınm maddelen ıthalatı yuz-
Dış ticaret (Ocak-kasım/Bin dolar)
Ayiar
Ocak
Şubat
Mart
tasart
Mayıs
Haaran
Temmuz
AOustos
Eytûl
Ekrnı
Kasım
T«ptaM
ma
1046 502
1128 709
1318 493
1331596
1 187 408
1262 472
985 893
1136 614
1 146 835
1068 873
1223 784
1502 496
14.3M.W3
feMat
19*9
1063 211
1044 960
1209190
1 275 250
1 178 032
1353 756
1264 447
1388 612
1339 954
1546164
1542 476
-
T4JMJ33
1988
905 458
944 930
952 505
1008 025
825143
391800
773100
815 723
1006 041
962 178
1080 046
1500 001
11JS4.M8
ifencat
19»
771557
953 088
1 105 355
981976
702 402
895 937
750554
826 392
999645
1 101 500
1201307
-
18.248.5»
de 0 4 gerıledı racatında yuzde 1 9 artış kaydedıldı 11 aylık
Ihracatta ıse madencıükte yuzde 9 7 oranın- dönemler ıtıbanyla toplam olarak bakıldığın-
da bır artış kaydedılırken, tanm urunlen ıh- da ıthalatta yuzde 10 7 artış kaydedılırken, ıh-
racatında yuzde 5 gerıleme, sanayı urunlen ıh- racattakı artış, yuzde 0 9 oldu
açıkfazla liberalleştinne yonunde
adımlaria takvıye etmek gereke-
cek.
4) Malı ve parasal polıtıkalar-
da bır yumuşama clmazsa, huku-
metın yuzde 50 enflasyon hedefı
gerçekleşebilir, daha kısıtlayıcı po-
lıtıkalar enflasyonu daha da faz
Ia ındırebılır Fakat böylesı polı-
tıkalar, uretımı duşurmesı ve ışsız-
lığı antırması açı*ından malıyetlı
olur Dolayısıvla orta dönem po-
lıtıkalar, ekonomıyı dış rekabete
açmak ve devletın uretım alanın-
dakı rolunu açarak ve duşurerek
\enmlılığı arttırmak uzennde vo-
ğunlaşmalı
5) Vergi gelirlerinın toplanma-
sında suren eksıklıkler, vergi ka-
çırmanın yaygmlıgı, malı dengele-
nn saglanmasını zorlaştınrken
yüksek kamu borçlannıasi harca-
malarda esnekliğı sımriıyor.
6) Enflasyon yuzunden sabıt
gelirliler, yüksek gelirliler gıbı ver-
gi vermeye başladılar Bu da ça- !
lışma ve tasarruf eğılımlennı
azalttı ve sureç ıçınde vergi kaçır-
ma eğılımlennı arttırdı Vergı ka-
çırmayı önlemeye yönehk polıtıka-
lar halen vetersız
7) Merkez Bankası'nın, yakın
zamana dek hukumet proje ve
subvansıyonlannı fınanse elmek-
te kullanılması, para polıtıkasın-
dakı esnekliği cıddı bıçımde sınır-
lıyor. Merkez Bankası, kendi dı-
şındakı faalıvetlennı başka kuru>
luşlare de>retme>e başladığı içın
bu durum ılende duzelebılır.
8) Ihracatta rekabetı arttırmak
amacıyla enflasyonu arttırmasına
rağmen 1980-89 arasında esnek
kur polıtıkası uygulandı Ancak
1989Man sonra enflasyonla müca-
dele polıtıkasının bır uzantısı ola-
rak ıhracat ıçın kurla oynama eğı-
lımı azaltıldı Serbest kur polıtı-
kasına yonelık adımlar atıldı
9) Borçların gen odenmesınde
yenı kredılerın kullanılması borç
yükünun artmasına neden oldu
Borç yuku, aynca resmı kredıler
verıne pıyasadan borçlanılması
nedemyle de ağırlaştı Geçen yıl
ödemelerın en ağır olduğu vıldı
Gelecekte dunımun daha ıyıye gıt-
mesı beklenıyor
10) Türkıye'nın malı stratejısı
uluslararası pıyasalardan borçîan-
mayı çeşıtlendırmek yönunde ol-
du Dolar cmsı borçlanmanın payı
gıttıkçe azaldı Türkıye'nın çeşıtlı
resmı, tıcan ve perakende fınans-
man kaynaklanna ulaşabılırlığı
arttı Aynca dış borcun dövız
kompozısyonu olumsuz dovız ku-
ru ovnamalanndan Turkıye'yı ko-
ruyor
DÖVİZ KURLARI
Dövızm
Cınsi
1 ABD Oolan
1 B Alman Markı
1 Avustralya Dolan
1 Avusturya Şılım
1 Belçika Frangı
1 Danımarka Kronu
1 Fin Markkası
1 Fransız Frangı
1 Hollanda Ftonnı
1 isveç Kronu
1 isvıçre Frangı
100 Italyan Lıret
1 Japor Yenı
1 Kuveyt Dınan
1 Sterltn
1 S Arabıstan Rıyalı
Dövız
Al.ş
2369 25
1414 73
1779 30
200 91
67 58
366 34
600 42
416 06
125516
387 92
158616
190 38
16 31
8155 78
400190
63176
Dövız
Satış
2374 00
1417 57
1782 87
20131
67 71
367 07
60162
416 89
1257 68
388 70
1589 34
190 76
16 34
8172 12
4009 92
633 03
12 $UMT 1990
Efektf
Alış
2366 88
1413 32
1749 05
200 71
66 43
362 68
590 21
415 64
1253 90
384 04
1584 57
18714
1615
8017 13
3997 90
62102
Efektıf
Satış
2381 12
1421 82
1788 22
20191
67 92
368 17
603 42
418 14
1261 45
389 87
1594 11
19133
16 39
8196 64
402195
634 93
Pakdemirli üreticiyi ürküttü
İZMİR (Cumhuriyet Ege Buro-
su) — Ege Ekıcı Tutün Pıyasası
bugün açıüyor. Malıye ve Gum-
rük Bakanı Ekrem Pakdemirli,
açıklanacak fiyatla uretıcının yu-
zunun güleceğını söylerken bır ga-
zetecının "Başfiyat 14 bin lira
olur mn" sorusuna, "Siz ya he-
sap bilmıyorsunuz ya da dayak
yemedimz" yanıtını vermesı tar
tışmalara yol açtı
Pıyasanın'açılmasmda yaşanan
geakme nedemyle guç duruma
düşen ve borçlannı ödeyemeyen,
uretıcının yenı urun ıçın fıde eke-
medığını belırten TZOB Başkan-
veküı Reşıt Kurşun, bunun önu
muzdekı sezonda tütunun hem re-
koltesım hem de kalıtesını olum-
suz yönde etkıleyebıleceğıne dık-
kat çektı Geakme nedemyle ure-
tıcının aynca kredı borcunu da
ödeyemedığını vurgulayan Kur-
şun şunları söyledı.
"Uretıci şimdi kredi borclan
Dedenıyle cezah faiz odemekle
karşı karsıya. Bu sonın çozumlen-
melı, cezalı faız tahakkuk ettiril-
memelidır. Aynca uretıaye balya
başına 100 bın lira avans venlme-
lidir. Bu parayla hıç olmazsa fi-
de hazııiığı yapılır. Üretidnin
naylon alacak parası bıleyok."
Bu arada Malıye ve Gumruk
Bakanı Ekrem Pakdemırlı, gaze-
tecılerın sorulannı yanıtlarken tu-
tün pıyasasındakı gecıkmemn ne
denını, "Bunca zaman, ttıtun ure-
bcısinın yuzunu guldurecek bır fi-
yat verebılmek, daha lyı ımkân-
lar tanıyabılmek ıçın çalıştık"
sozlerıyle açıkladı Pıyasamn bu
yıl yenı bır sıstemle ve uretıcının
lehıne bır fiyatla açılacağını söv-
leyen Pakdenurü, "Ureticinin yn-
ıu guiecek" dedı Pakdemırlı uy-
gulanacak yenı sıstem konusunda
"1 ekiraden itibaren başlamak
uzere ıhraç tutun fiyatlanada her
ay kilo başına 6 cent artış yapa-
cağız. Bu hem uretıci)i hem de
tuccan memnun edecek. Hem
enflasyooa karşı hem de faiz ko-
nusunda denge unsuru olacak"
dedı
Bır gazetecının "Başfiyat 14
bin lira olur mu?" sorusuna Pak-
demırlı'nın, "Sız ya hesap bilıtıi-
yorsunuz ya da dayak yemedinız"
yamtını vermesı de uretıci kesım
de tartışmalara neden oldu ve ure-
tıcıler arasında beklenenın altın-
da bır fiyat açıklanacağı yolunda-
kı endışelerı arttırdı
EKONOMİ NOTLARI
OSMAN ULAGAY
Hezimeti ve Felaketi
Önlemek Olanaksız mı?
Bugün Turkıye ekonomısınde en yakından ızlenmesı gereken
göstergeler hangılerı"?
Enflasyon gostergelerı önemlı tabıı Her ayın 4'ünde bır ön-
cekı ayın fıyat gostergelerı açıklanıyor ve bu cephedekı durumu
öğrenmış oluyoruz
Bence bugun ıçın çok önemlı olan dığer göstergeler dış tıca-
retle ve dövız dengesıyle ılgılı olanlar Turkıye ekonomısı bugûn
buyuk olçüde dovız dengesındekı gelışmelere bağımlı bır nok-
tada 1989 yılına damgasını vuran görecelı dovız bolluğunun or-
tadan kalkması olasılığı bıle Turkıye ekonomısınde çok şeyı de-
ğıştırebılır ve bır anda farklı bır tabloyla karşı karşıya kalabılırız.
Dövızle ılgılı göstergeler bu kadar önemlı, ama 9 şubat akşa-
mı bız daha kasım ayının dış tıcaret ve ödemeler dengesı rakam-
larını bıle bılmıyoruz Bırçok OECD ülkesınde 1989 yılının bütü-
nunü kapsayan dış tıcaret ve ödemeler dengesı rakamları ya-
yımlandı, bız daha kasım sonundakı durumu bıle bılmıyoruz
Acaba ekonomıyı yönlendırme durumunda olanlar bu rakam-
ları bılıyorlar da kamuoyuna mı açıklamıyorlar'' Yoksa bu verıler
ancak bu kadar buyuk bır gecıkmeyle mı derienebılıyor''
Benım kaygım, sozgelımı ıhracattakı bır yavaşlamanın ve ıt-
halattakı bır hızlanmanın zamanında görülememesı nedemyle
dış tıcaret açıgının bırdenbıre büyüyuvermesı olasılığı Boyle bır
eğılımı saptamakta meydana gelecek bır gecıkTienın faturası ağır
olabılır Ne duraklama eğılımıne gıren ıhracatı bır anda, yanı bır-
kaç ayda yenıden sıçratabılırsınız ne de tırmanma eğılımı gös-
teren ıthalat) bır anda frenieyebılır
sınız
Ithalatla ıhracat arasındakı makasın anıden açılıvermesı ha-
lınde bu, kurlardakı gelışımı ve beklentılerı etkıleyebılır Bır kez
kurlarda hızlı degışım başlarsa bunun etkılerı çorap söküğu gı-
bı bırbırını ızler ve bugcn sağlanmış görunen dengeler bozulu-
verır
Açık ekonomıyı, pıyasa ekonomısını ıstemek lyı de açık eko-
nomıye geçtıkten, tepeden alınan kararlar yerıne pıyasaları dev-
reye soktuktan sonra gelışmelerı yakından ızleyıp gereklı önlem-
lerı almazsanız ıpın ucunu kaçırmanız da çok kolay olur Ekono-
mıyı yakından ızlememenın bedelını çok ağır ödersınız
Dılerız kaygımız yersızdır ve yetkılıler, kamuoyuna açıklama-
dıkları dövız dengesıyle Igılı rakamları yakından ızleyerek ge-
reklı onlemlen alıyorlardır
Ancak Turkıye'de ışler çogu kez böyle olmuyor, hezırnet gelıp
kapıyı çalana dek yetkılıler gerçeğı görmek ıstemıyor, önlem al-
mak zahmetıne katlanmıyor, felaketi önlemek ıçın gerekenı yap-
mak dırayetını gosteremıyor
Örneğın alın ulkeyı yönetemez duruma duştükten sonra ıktı-
dar rolünü oyna-nakta dırenen yönetımlen Türkıye'nın başı hep
boyle ıktıdarlar dönemınde belaya gırmedı mı
9
Alın son grızu facıasını Göz göre göre gelen bır felaket değil
mı bu?
Ben bu yazının sonunda mevsım başından berı gırmemeye
çalıştığım bır konuya gırerek btr başka goz göre göre gelen he-
zımetten soz etmek ıstıyorum
Mevsım başından berı bıraz da oğtumun sayesınde, Galata-
saray ın bes-altı maçını ızledım Geçen yıllarda çok ryı maçları-
nı ızledığım takım, bu yıl o kadar anıamsız ve olumsuz bır oyun
oynuyor kı her maçta ısyan etme noktasına gelıyorum, ama "ca-
nım benım konum futbol değıl" dıyerek, kendımı tutuyorum Ay-
nca Alı Sırmen'ın, Doğan Koloğlu'nun ve bazı dığerlerının hıs-
lerıme tercuman olduğunu görerek bu konuya gırmedım Gene
de futbol ukalalığı etme nıyetınde değılım Vurgulamak ıstedı-
ğım fiokta en başta yanlış yönlendınlmeden belkı eksık motı-
vasyondan ve futbolculann anladığı dılı konuşmamaktan ılen ge-
len bu anlamsız oyun tarzını değıştırecek önlemlerın alınama-
ması, bıraz da rastlantıların yardımıyla alınan sonuçlara bakıla-
rak avunulması, 'ınşallah şampıyon oluruz" edebıyatıyla ışın gö-
turulmek ıstenmesı
Bu anlayış er geç hezimeti getırır Yalnız futbolda değıl
* * *
Kasım ayının dış tıcaret rakamları, bu yazının yazılmasından
sonra 10 şubat günu açıklandı Bu rakamlar, ıthalatın 1 5 mılyar
doların üzerınde seyretmeye devam ettığını, ıhracatın ıse ıhra-
catçıların 'olduk-bıttık" demelenne karşın 1 2 mılyar doları bul-
duğunu gösterıyor 1989 yılının ocak-kasım dönemınde ıhracat
ancak yuzde 19, buna karşılık ıthalat yuzde 107 artmış ve dış
tıcaret açığı yüzde 48 buyumuş, ama kasım ayı rakamları ıthalat-
ıhracat makasında genışleyen bır açılmanın sınyalını vermıyor
Ozellıkle tüketım malı ıthalatındakı s'çramadan kaynaklanan ıt-
halat artışının sureceğı tahmın edılebılır Önemlı olan, ıhracatın
bu tempoda sürup sûrmeyeceğı Bunu anlamak ıçın de kasım
sonrasındakı ayların rakamlarını beklemek gerekecek Bu gıdışle,
yıl sonu rakamlarını öğrenmek ıçın mart ortalarına kadar bekle-
yeceğız herhalde Geçen yılın rakamları açıklandığında bu yılın
ılk çeyreğı geçmıs olacak
MEVZUAT
YAYIMCILIĞINDA
GÜVENİLİR
KAYNAK
Sanayiciler, Hukukçular, Yöneticiler,
İşadamları, Müşavirler...
Yayımlanmızda her senye aıt ana kanun ıle ek ve ılgılı Ka-
nunlar, Kararnameler, Tüzükler, Yönetmelikler
Uvgulamayla ılgılı
— Yuksek Mahkeme Kararları,
— Tebliğler, Tamimler, Genelgeler vs
yeralmaktadır
Yururluktekı mevzuatta değışıklık yapıldığı takdırde, değışık
lıkler ve ılaveler merne ışlenmekte, eskı şekıller de ayrıca venl
mektedır
Konulan dıpnotlanyla ügılı mevzuat arasında ırtıbat kurulmak
ta, boylece konuların muntazam bır şekılde takıbı mumkun ol-
maktadır
Yayımlarımız hakkında genış bılgı almak ıçın lutfen şırkenmıze başvurunuz
veya broşur ısteyınız
YAYIMLARIMIZ
D VERGİ MEVZUATI
D İŞ HUKUKU MEVZUATI
C SENDİKALAR ve
TOPLU SOZLEŞME
MEVZUATI
C SOSYAL SİGORTA
MEVZUATI
^ BAĞ-KUR MEVZUATI
C TÜRK PARASI
KANUNLARI
Banka ve Sermaye
Piyasası Mevzuatı)
D TURK PARASININ
KIYMETİNİ KORUMA
(KAMBİYO) MEVZUATI
D TEŞVİK MEVZUATI
1\ ITHALAT MEVZUATI
3 IHRACAT MEVZUATI
D GUMRUK MEVZUATI
D AVRUPA EKONOMİK
TOPLULUĞU
(AET) MEVZUATI
C TURÎZM MEVZUATI
C BELEDİYE MEVZUATI
11 İMAR MEVZUATI
D DEVLET İHALE
KANUNU
VE İLGİLİ MEVZUAT
C İMALAT SANAYİİ
35. ud
MEVZUATI
LEBİB YALKIN YA YIMLARI
'Yürürlükteki mevzuat'
LEBİB YALKIN YA YIMLARI VE BASIM İŞLERİ A.Ş.
Buyukdere Cad.Gultepe.Ecza Sok. (Eczacıbaşı fabrikası yan sokağı) No: 6
Safter Han Kat 1 80640 Istanbul Tel- 179 67 50 (8 Hat) Fax. 178 90 64
Ziraat'te iştirak tasfiyesiANKARA (AA) — Geçen yıl aralannda
GlMA'nın da yer aldığı 11 ıştırakındekı pay-
lanm ozelleştınlmek uzere Toplu Konut ve
Kamu Ortaklığı Idaresı'ne (TKKOl) devreden
Turkıye Zıraat Bankası, bu kez de 31 ıştıra-
kındekı paymın TKKOI'ye devn ıçın harekete
geçtı
Banka 3291 sayılı kanun uyannca ozellej-
tınlmek uzere çeşıtlı kuruluşlardakı ıştırak
paylarının TKKOÎ'ye devn ıçın ılgılı bakan-
hğa başvurdu. Bakanlık da ıdarenın konuyla
ılgılı gereklı çalışmalan başlatraasını ıstedı
Prosedur gereğınce TKKOÎ tarafından ınce-
lenen ve onumuzdekı gunlerde Yuksek Plan-
lama Kurulu'na getınlerek "Zirıal Bankası
paylannın ozelleşürilmesi" karara bağlana-
cak şu-ketler arasında, Turk Traktör, Istan-
bul Demır-Çeük Sanayu gıbı kuruluşlar da yer
alıyor tstanbul Bankası, Hısarbank ve Odı-
bank'ın Zıraat Bankası'na devnyle bırlıkte söz
konusu bankalann Zıraat Bankası'na devre-
dılen çeşıtlı kuruluşlardakı paylannın da bu
kapsamda ışlem goreceğı oğrenıldı
Zıraat Bankası'nın özelleştınlmesı ıçın ıl-
gılı bakanlığa başvurduğu hısselerının yer al
dığı şırketlenn ısımlerı şöyle
Çamsan Agaç San. Tic. A.!j., Gonen Gıda
San. Tıc. A Ş , Polinas Plastık San. ve Tic.
A.Ş., Turk Traktor ve Zıraat Makınalan
A Ş , Trakmak-Traktör ve Zıraat Makınala-
n Tic. A.Ş., Istanbul Demır-Çelık San A Ş ,
Turi Tıcaret Bankası A.Ş., Turkıve Tutun
culer Bankası A Ş , Turkiye Sınai Kalkınma
Bankası A.Ş., Ceyhan San ve Tıc lşletmele-
rı A Ş , Doyasan Dogu Yağ San. A.Ş., Ay
dın Tekstıl ve Nebatı Yağlar A Ş., Kemsan
Kayseri Et Unınleri ve Marg. A.Ş., Ankara
Halk Ekmek ve Un Fabnkası A Ş , Van-Et
Entegre Et San. ve Tic. A.Ş., Köytaş Köy Ta-
nm San Mak ve San Tıc A Ş , Tasaş T»-
vukçulnk San. ve Tic. A.Ş., Aksaray Azmı
Mılh T A Ş , Pınar Entegrr Et ve Yem San.
A.Ş., Ege Et Mamullen A.Ş , Karset Hayvan-
sal Unınler San. ve Tk. A.Ş., İMSA-tstanbul
Mc-şrubat San A.Ş., Metal Kapak San. ve
Tk. A.Ş., NİMSA Nığde Meyva Suyu A.Ş.,
Hascan Gıda Endustrisı ve Tic. A.Ş., Mekta
Tıcaret A Ş , Turksan Holding A.Ş., Meysu
Meyve Suyu ve Gıda San A.Ş , Meybuz Mey-
ve Suyu Gıda San. ve Zırai Maddder A.Ş.,
Guneysu Meyve Suyu Gıda San ve Zıraı
Maddeler A Ş, Pe-Re-Ja Ilen Kımya San.
AŞ.
BiR MESLEK: İNSAN KAYNAKLARI YÖNETlClLİĞl
Lısaıı sermayesînî yönetmek
ESER ATİLLÂ
"Bir muessesede, oyle bır yönetım agı ku
racaksınız kı doğru insanlar, doğru zaman
da, dognı verde olacak. Bu, oyle bır yonetim
olacak kı ışe almadan karıyer planlamasına,
ucret polıtıkasından egıtıme uzanan doğrular
sonucunda, o kunıluşta venralı çalışacak, mo-
tivasyon tam olacak ve tum cabşanlann mutlu
huzuıiu olmalan saglanacak."
Böylesı bır yönetım kurmayı meslek edınen
Uğur Tandoğan ınsan kaynakları yönetıcılı-
ğını bu şekılde tanımlıyor Dunyada 1960*lı
yıllarda beşerı sermaye okuluyla önem kaza-
nan, 1 urkıye'ye ıse 80'den sonra serbest eko-
nomıyle gıren bu mesleğı Tandoğan'dan dın-
hyoruz
Dr. Uğur Tandoğan, ITU Makıne Fakulte-
sı'nden mezun oldu Yuksek lısansını da aynı
fakiiltede yaptıktan sonra ABd'ye gıderek en-
düstn mühendıslığı ve yönetım bılımlerı
konusunda doktora yaptı 1985 yılmda Saban-
cı Holdmg'te Endüstnyel llışkıler ve Eğıtım
Daıresı'nde çaüştı 1987 yılında Anadolu Ban-
kası'nda Insan Kaynakları Grup Muduru ol-
du Son 1 5 yıldır da Emlakbank'ta tdarı Iş-
ler Mudürlüğü yapıyor Uğur Tandoğan, ay-
nı zamanda Boğazıçı Unıversıtesı'nde ınsan
kaynağı yönetımı ve ücret ıdaresı derslerı ve-
rıyor
"Insan kaynaklan yonetımı, klasik perso-
TANDOĞAN -' Insan kaynaklan yönetimi,
işe alma, kariyer planlaması, ucret idaresı ve
eğıtimi içenr.'
nel yoneticiliğınin yenı bir anlayışla ele alın-
masıdır. Kla^ık personelcılık daha çok arşıv-
cılık olayıdır. Kışının bu bolume ışe gnerken,
hastalandıgında, ızın ısterken, bir de ayrılır-
ken ışı duşer. Oysa ınsan kajnagı yoneücılı-
ğı tum kıstaslan aşntış surekli bır olaydır."
Insanlarının bır kuruluş ıçın ne derece
önemlı olduğunun anlaşılmasıyla gundeme ge
len bu mesleğın kapsamını Tandoğan, 4 ana
grupta topluyor Bınncısı ıçın "işe alma
bölumn" dıyor Gelen kışılen seçmek, ele-
mek, tanf edılen ışe uyup uymadığım aynm-
samak tkıncısı "kariyer planlaması" Kışı-
nin o muessese ıçmdekı hayat hıkâyesını baş-
tan yazmak Gırdığı noktadan ıübaren ne ola-
cağı, hangı pozısyonlara geleceğıru planla-
mak Çunku artık gençler, gelecek gördükle-
n muesseselerde çalışmak ıstıyorlar Üçüncüsü
"ucret ıdaresi": Adıl, yapılan ışe göre ucret
sıstemı gelıştırmek Hatta salt ay sonu ven-
len bordroyla kalmamak ve kışıye onun dı-
şında da sosyal, malı, maddı olanaklar sağ-
lamak ve dörduncüsü "egiüm". Eğıtım de
eğıtım olsun dıye değıl Kışının kanyerı doğ-
rultusunda, kım nereye gelecek, o pozısyon
ıçın ne gıbı eksıklıklen var bunlan belırleye-
rek venlen eğıtım.
Kışının orada olması doğru mu, değılse ne-
reye gıtmelı, yerı ona dar mı, genış mı, yen-
ne kım gelmelı ya da orada olması doğruysa
onu orada ya da o muessesede tutabılmek ıçın
ne yapmaJı Her kışının yenne bır ıkı tane
yedeğı de olacak "Bunun planlamasmı ya-
pan, tum bunlan kotaran kişi insan kayaak-
lan yonetıcisi. Ama 1 kışi değıl kesinhkle."
Uğur Tandoğan'a gore ınsan kaynaklan yö-
netıcısı kurmay görevı göruyor Çünku bu- ış-
letmedekı her kışımn performansım, kanye-
rını bılmesıne olanak yok O, sıstemı kurar
ve anlatır Her bölümün üst düzey yonetıcisi
bu ışı yapar Kısacası ona kurmaylık eder.