Katalog

BANK24 Beşıktaşlılar1 Gonu! Üyesı Kartı nız Pamukbank'la! PAMUKBANK Cumhuriyet67. Yıl; Sayı: 23814 Kurucusu: Yunus Nadi 1000 TL 8 Arahk 1990 Cumartesi Taraftara selam: İşlem tamam! Muhalefet'cephe 9 açıyor1 . . SHP ve DYP toplumun her kesimini erken seçim için güçbirliğine çağırdı SHP Türkiye'yi erken genel seçime taşımak için siyasi partilere, sendikalara, meslek kuruluşlarına, demokratik kamu örgütlerine işbirliğini geliştirme ve yaygınlaştırmayı önerdi. SHP MYK, işbirliği için İnönü'nün Demirel'le Demirel, işbirliği için İnönü'yle görüşmesini kararlaştırdı. HEP Genel Başkanı görüşülmesi isteğini olumlu karşıladı. DYP Işıklar, bütün muhalefet partilerinin ortak bir lideri, SHP MYK'nın kararı için, 'Benim toplantıda konuyu görüşmelerini istedi. paralelimde karar almışlar, sevindirici' dedi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — DYP Genel Başkanı Süleyman De- mirel'in, hükümeti erken seçime zor- lamak için Meclis'teki DYP ve SHP milletvekillerinin istifa ederek "sine- i millet"e dönmeleri önerisine SHP'nin yanıtı, "Sine-i millet, bir ay içinde erken seçim sağlayacağı güven- cesini verse, bütün SHP grubu buna hazırdır" oldu. SHP, '"erken genet se- çime gidilebilmesi için siyasi partile- re, sendika ve mesleki kuruluşjara, de- mokratik kamuoyu örgütlerine güç- birliği çağrısında" bulundu. SHP Merkez Yürütme Kurulu ilk aşama- da Genel Başkan Erdal İnönünun DYP Genel Başkanı Süleyman Demi- rel'den, konuyu ele almak uzere, hafta içinde görüşme talebinde bulunması- nı kararlaştırdı. DYP lideri Demirel. İnönü ile şartsız görüşebileeeğini be- lirterek, "Benim paralelimde karar al- mışlar, sevindirici" diye konuştu. Baş- bakan Yıldınm Akbulut ise "sine-i millet"e dönme girişimleri için, "Memnun oluruz, hemen ara seçim yapanz, bir daha da parlamenloya giremezler" dedi. SHP MYK toplantısında alınan karar öncesinde gazetecilerin sorula- nnı yanıtlayan DYP lideri Demirel de "Bunlar bırakıp gitmiyor. Bunlan gö- tiirmek de sadece bizim gücümüzle olacak iş degil. Hep beraber olalım, herkesi çağırıyorum. Yalnız SHP'yi değil bütün demokratik güçleri çtoğınyorura" dedi. Demirel, Türkiye1 - nin erken seçime gotürülmesi amacıy- la yaptığı çağrıya "tktidan reddeden yüzde 8Û'in içinde kira varsa herke- si n dahil olduğunu" söyledi. SHP Genel Başkanı Erdal İnönü başkanlığında 3 saat suren MYK top- lantısından sonra Genel Sekreter Hik- met Çetin, MYK bildirisini açıkladı. Açıklamada ülkedeki bütün sorunları aşmanın tek araanın, demokratik or- tam içinde çözüme ulaşmamn tek yo- lunun erken seçim olduğu kaydedil- di. Erken seçim gereksiniminin 26 Mart 1989 akşamından bu yana ken- disini duyurduğu ve gündemdeki ön- celiğinin gittikçe yükseldiği belirtilen açıklamada şu görüşlere yer verildi: "TBMM grubumuzun uyesi millet- vekili arkadaşlanmız bu konuda sine- i millete dönmek dahil olmak uzere her türlü özveriye hazır olduklarını 1989 yazından bu yana imzalanyla kamuoyuna açıklamışlardır. Ancak bütün bu kararlılık ve girişimler par- lamentoda haksu çoğunlugu oluştu- ran ANAP grubunun seçim korku- sundan kaynaklanan direncini, engel- lerini ve oyunlannı aşmaya yetmenüş- tir." SHP'nin kararh yaklaşımlannı sür- dürerek yeni ve kapsamlı bir erken se- çim girişimi başlatmayı zonınlu gör- düğü kaydedilen açıklamada şöyle de- nildi: "SHP Türkiye'yi bir erken genel se- çime taşımak amacıyla siyasal parti- ler, sendika ve meslek kuruluşlan, de- mokratik kamuoyu örgüüeri ve top- lumun her kesimine bu önerimizi pay- laşmak, geliştirmek ve yaygınlaştır- mak için çagn yapmaktadır. Bu amaçla Sayın Genel Başkanımız ilk aşaınada bu soruntan konuşmak için DYP Genel Bsşkanı Sayın Süleyman Demirei'e hafta içinde bir goruşme ta- lebinde bulunacaktır. Bunu izleyen günlerde toplumun bütün örgüüü ke- (Arkası Sa. 17, Sü. 2'de) SÎNE-t MtLLET TARTIŞMASI tZMlR'den HİKMET ÇETtNKAYA'nın yazısı 11. Sayfada CÜNEYT ARGAYÜREK yazıyor Evren: Güreş'in istifadan haberi yoktuANKARA — Güncellığini koruyan konu, Torumtay'ın is- tifasıyla ilgili yorumlar, değer- lendirmeler. Güncelleşen ko- nu, Demirel'in sine-i millet hamlesi. Sağ gazetelerden birinde dün, "istifa tartışmasına yeni bir iddia" getirmeye çalışan bir haber yayımlandı. Haber- de bir süre ön- ce başkenti zi- yaret eden, çeşitli görûş- meler yapan ve bu arada eski Genelkur- may Başkanı 1 yla konuşan 7. Cumhurbaş- kanı Evren'in "Torumtay'ın istifasında par- mağı olduğu" öne sürüluyor- du. Doğrusu, istifa gecesi İs- tanbul kaynak- lı kimi soylenti- ler de bu ha- bere koşuttu. Dün sabah erken saatler- de Evren Pa- şa'yı Marma- ris'tekı evinde aradım. Kah- valtıdaydı. Özel Kalem Müdü- rü Ahmet Erbay bağlantıyı sağladı. Gazetede çıkan ha- beri görmemişti. Kısaca özet- ledim. Söylentileri de ekledim. "Yok, yok, hepsi yalan" de- di, hemen şunları ekledi: Evren: Öyle zannediyorum ki Torumtay kendi kendine bu kararı almış. Ailesi ile konuşmuş, bu kararı almış. Çünkü (yeni Genelkurmay Başkanı) Doğan Paşa'nında haberi yok. "İstifa haberini duyduğum gün kendisine telefon ettim. Uzüldüğümü bildirdim. 'Ne- cip Paşa, biraz daha düşünseydiniz' dedim. Bana dedi ki 'Artık karanmı verdım'. Şimdi duruma bakalım. Be- nim istifadan haberım olsa kendisine telefon açıp da üzüntülerimi bildiren sözler söyler mi- yim?" Evren Paşa istifanın ne- denleri üzerin- de yorum yap- mamaya özen gösteriyordu. Ancak istifanın gerçekleşme biçimiyle ilgili bilgiler verdı: "Öyle zan- nediyorum ki kendı kendine bu kararı al- mış. Ailesi ile konuşmuş, bu kararı almış. Çünkü (Yeni Genelkurmay Başkanı) Do- ğan Paşa'nın da haberi yok." Güreş Paşa'nın habersiz olmasmı garipsediğimi gö- rünce Evren Paşa; "Dün ben Doğan Paşa'yla konuştum" dedi ve sürdürdü: "Paşaya, Genelkurmay Başkanlığı hayırlı uğurlu ol- sun, dedim. '\fallahi bizim ha- (Arkası Sa. 14, Sü. l'de) ABD TORUMTAY'IN ÎSTIFASINI TARTIŞIYOR UFUK CÛlDEMİR'in haberi 14. Sayfada KARAKUVVETLERİ DOĞAN'I BEKLfYORÎ7Tsâyfâ Rehine kararından sonra düştü Hampetrol tepetaklak Avrupa piyasalarında önceki gün 26 dolara kadar inen hampetrolün varil fiyatı dün Irak Parlamentosu'nun rehineleri serbest bırakma kararı almasına karşın biraz yükseldi, yine de 27 dolar 40 sentin üzerine çıkamadı. Ekonomi Servisi — 2 ağustos- ta Körfez krizinin başlamasıyla birlikte 16-18 dolardan başlaya- rak 42 dolara kadar çıkan, da- ha sonra düşme eğilimine giren hampetrolün varil fiyatı, Irak- taki rehinelerin serbest bırakıl- ması kararı uzerine 30 doların altında sejTetmeye başladı. Avrupa piyasalarında önceki gün 26 dolara kadar inen ham- petrolün varil fiyatı, dun Irak Parlamentosu'nun rehineleri serbest bırakma karan almasına karşın biraz yükseldi, ancak Londra Borsası'nda yine de 27 dolar 40 sentin üzerine çıkama- dı. Ajansların yorumlarına göre, önceki gün Saddatn Hüseyin'in rehinelerin bırakılması için Irak Meclisi'ne çağrı yapması, piya- salarda bir "sürpriz" olarak yo- rumlandı. Aracılar "ilk anın he- yecanı"na kapılarak satışa geç- tiler. Bu arada üluslararası Enerji Ajansı'nın bir açıklama yaparak, dunyadaki petıol sto- kunun son 10 yıbn en yüksek düzeyinde olduğunu ve toplam (Arkası Sa. 14, Sü. 4'de) OTO İTHALATININ "TEHLİKELİ" YÖNLERİ Ekonomide ŞANATÇIDESTEGİ -48 bin maden işçisinin grevini desteklemek için sanatçılar da Zonguldak'a gitti. Tarık Akan ve Nur Siier baret takank mitinge katddı. (AA) Liderler madencinin yanında ve înönü'den sonra dün de DemirelZonguldak'taydı ŞÜKRAN KETENCİ GÜNSELt ÖNAL ZONGULDAK — Maden işçilerinin grevinin 8. gününde Zonguldak halkı, DYP Genel Başkanı Süleyman Demi- rel'le Genel Maden-İş Başkanı Şemsi Denizer'in ayrı ayn yaptıkları miting- lerde birleşti. Demirel konuşmasında hükurhete "Bu insanlara daha fazla ıs- tırap çektinneden hakkı teslim edin de bitirin bu işi. İşçi, haklarını anyor. Zonguldak'ta yaptığınız haksızlık" di- ye seslenirken, Zonguldaklılar da "Hükümet istifa", "Vur vur inlesin, Çankaya dinlesin" diye slogan attılar. Yurüyüşlerinde attıkları sloganlarla günlük geli$melere de yanıt veren Zon- guldaklılar dünkü sloganlannın büyük çoğunluğunu TV'de yayımlanan Hodri Meydan programına ayırmışlardı: "Politika değil, ekmek kavgası", "Halkımız madenci yalan söylemez, satılmış iktidar yalan söylüyor", "Pa- pağan Alarko, balığı sen tut"... Zonguldak'ta sabah insanlar sade- ce bir gece önce yayımlanan Hodri Meydan programım konuşuyorlardı. Televizyondaki yasağın kalkmasından, sendikalarının başkanı Denizer'in TV'den halka seslenebilmesinden memnundular. Ancak Denizer'in söz- lerinin kesilmesine, konulann kaydınl- masına kızgındılar. Tepki olarak, De- nizer'in renkli fotoğrafını yakalarına takarak yürüdüler. Madencüere destek vermek amacıyla dün önce gazeteciler yürüdü. Zongul- dak Gazeteciler Cemiyeti'nin çağnsıyla yürüyen gazetecilerin çoğunluğunu ya- bancı yayınlara çalışan gazetecilerin oluşturduğu dikkat çekiyordu. Gaze- teciler, "10 binlerce insanı, çoluk ço- cnk demeden sokaklara döken zihni- yeti duyariı olmaya davet ediyoruz. Hükümet her gün sokaklan doldnran bu insanların çagrılarına kulak (Arkası Sa. 17, Sü. 4'de) GENEL MADEN-ÎŞ LOKOMOTİF OLDU IŞIK KANSU'IMR haberi Ekonomide LÎNYÎT ÎŞÇİLERÎ DE ÜRETÎMIDURDURDU Ekonomide Saddam Hüseyin'in kararı olumlu karşılandı Rehine sevinciABD, İngiltere, Fransa başta olmak üzere pek çok ülke son gelişmeleri "memnunlukla" karşıladı. Ancak Körfez'de kesin çözümün, Irak'ın Kuveyt'ten çekilmesiyle gerçekleşebileceği bildirildi. Ankarakararda kötü niyet aranmaması gerektiğini vurguladı. Dış Haberler Servisi — Irak Parlamentosu, Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in, Irak ve Kuveyt'te alıkonulan tüm ya- bancıların serbest bırakılması yolundaki kararını onayladı. Saddam'ın son kararı baş- kentlerde "sevinç" yaratırken, başta ABD, İngiltere, Fransa ol- mak üzere pek çok ülke, Körfez krizine kesin çözümün, Irak'ın Kuveyt'ten çekilmesiyle buluna- bileceğini belirterek Saddam'ın girişiminin tek başına büyük bir anlam taşımadığını vurguladı- lar. Ankara, kararın ardında kötu bir niyet aranmadığını bil- dirdi. Irak parlamentosunun dünkü olağanüstü oturumunda, bir parlamento üyesi "1200 İngiliz ve 700 Amerikalı rehinenin ka- rar kapsamı dışında bırakılma- sını, İngiltere ile ABD'nin düş- man tarafın faaliyetlerini yönlendirdiklerini" belirten bir önerge verdi. Bir başka millet- vekili, "rehineleri salıverme iş- leminin BM Güvenlik Konse- yi'nin Irak'a tanıdığı süre olan 15 Ocak 1991'den sonraya ertelenmesini" istedi. Milletvekili Rıfat İbrahim'in, rehineler serbest bırakılırsa, ABD ve müttefiklerinin strate- jik amaçlannı gerçekleştirmek üzere Iraik'a saldıracaklan görü- şü de taraftar bulmadı. Sonuç- (Arkast Sa. 14, Sü. 7'de) SADDAM'A GİZLİ SEMPATİ SEMİH İDİZ'in haberi 14. Sayfada ŞEVARDNADZE 13 ARALIKTA TÜRKİYE'DE 14. Sayfada Anayasa Mahkemesi 4 Davah' tiye cüppe Türkiye Barolar Birliği Başkanı Önder Sav, Sayıştay'ın adaylan arasından Özal'ın üye olarak atadığı ve usulsüz olduğu gerekçesiyle seçimi hakkında dava açılan Haşim Kılıç için "Anayasa ihlalinin en son ve çarpıcı örneği yaşanıyor" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) — Cumhurbaşkanı Tur- gut Özal'ın Sayıştay Genel Ku- rulu'nca belirlenen adaylar ara- sından Anayasa Mahkemesi üyeliğine aıadığı Haşim Kılıç dün ant içerek göreve başladı. Cumhurbaşkanı Turgut Özal, TBMM Başkanı Kaya Erdem, Başbakan Yıldınm Akbulut ve Adalet Bakanı Oltan Sunguriu'- nun da hazır bulunduklan töre- ne, Yargıtay Başkanı Ismet Ocakçıoglu izinde, Danıştay Başkanı Süleyman Türkoglu ise yurtdışında olmalan nedeniyle katılmadı. Törende Yargıtay Başsavcısı Halflk Yardımcı, Sa- yıştay Başkanvekili Behiç Er- dem, Askeri tdare Mahkemesi (Arkast Sa, 14, Sü. 3'de) Haydar Kutlu Star-Vin konuğu TBKP'ye en yakın partiANAP lç Politika Servisi — Türki- ye Birleşik Komunist Partisi Ge- nel Sekreteri Haydar Kutlu, TBKP'ye en yakın partinin ser- best piyasa ekonomisini uygula- ması açısından ANAP olduğu- nu, devletçi ve resmi ideolojiden yana olraalannm da sosyal de- mokratlann en büyük açmazı olduğunu söyledi. "Türk ko- münistlerindeki degişimin nedenini" açıklarken "Biz bi- limden ve yaşamdan kopmuş- tuk, o yiizden geriledik. Şimdi kendimizi yeıûledik" diyen Kut- lu, TBKP'nin yasallaşmasını, 141-142'nin kalkmasını kontr- gerillanın istemediğini söyledi. Magic Box'ta pazar günleri yayımlanan "Kınnızı Koltuk"ta bu kez Haydar Kutlu otur- du. Bu hafta yayımlanmak üTe- re çekilen, ancak önümüzdeki haftaya ertelenme olasılığı da olan programda TBKP Genel Sekreteri Haydar Kutlu, Neşe Düzel ve Ahmet Altan'ın soru- lanna şu yanıtlan verdi: — Türk komünistierindeki degisimi nasıl değeriendiriyorsu- rArkası Sa. 14, Sü. 2'dt) BUGUN Bugün ve her cumartesi YARIN Yarın ve her pazar ARDINDAKI GERCEK ZongıüdakHa Ne Ohıyor?.. Grev işçinin sendikal hakkı- dır, demokrasinin "ohnazsa ol- maz" koşullarından birinı oluş- tunır. Ancak her hak gibi grevi lanmanın sayısız yararları var- dır. Sosyal ve ekonomik yapısı karmaşık çağımız toplumunda demokrasi rejiminin ışlerliği sendikal siyasetlerin tutarlı ve dengeli olmastyla yakından bağ- lantılıdır. Bu ilkeler ve ölçtitler kapsa- mında Zonguldak grevini nasıi yorumlayabiliriz? Her şeyden önce belirtmek gerekir ki maden işçilerinin grevi artık "grev" sözcuğuyle sımrla- namayacak bir anlama ulaşmış- tır; bölgeyi tümüyle kucaklayan bir hareket karşısmdayız. Bunun içindir ki 1990 Türki- yesi'nde Zonguldak grevine kar- şı çıkmak ya da yandaş olmak yerine olayı anlamaya çalışmak en doğru ve gerçekçi yöntem olacaktır. Madenciierin eylemi, bir üc- ret grevi midir, bir sosyal patta- ma mıdır? Yoksa ulkemizde 1980'den bu yana uygulanan acımasız yönetım biçimine kar- şı proiesto eylemi midir? Sadece bir işcı devinimi mıdır, yoksa halkın butunünu kapsa- yan boyutlarıyla bir başka anlu- * * * (Arkası Sa. 17, Su. Vde) • Yıldönümü'ne sokak yasağı Filistin direnişi 3 yılını doldurdu. 3. Sayfada • Fakir milyoner TVI 'de ekrana gelecek. Türk sinemasında İlyas Salman 'm Bahar Öztan'la oynadığı "Fakir Milyoner" adlı güidürüyü izleveceğiz. 4. Sayfada • Diktatörtüge alaycı eleştiri Dilek Türker, 'Bir Zamanlar Memleketin Birinde'yi Küçuk Sahne'de oynuyor. Türker 12 yıl sonra Jstanbul'da sahnede. 5. Sayfada • Semra Özal: Hisse alıp satıyorum Oğlu Efe ile borsada oynadıklarını söyleyen Özal "Her zaman aynı kâğıda oynamıyoruz, sık sık değiştiriyoruz" dedi. Ekonomide • Öğrenciler, oto üreticilerlni terlettt Renault genel müdurü öğrencilere "Devlet politikası olarak 20 yıl ana sütüyle beslenınce buyuyemedik" dedi. Ekonomide • TRT'den PTT'ye geçenler dertli Vericilehn PTT'den TRT'ye devrini öngören yasa Anayasa Mahkemesi'nce iptal edildi. İki kurum da devir işlemini yapmıyor. Personel zorda. Ekonomide • İnönü'de zorlu sınav Saat 17.00'de başlayacak F.Bahçe-Beşiktaş maçını Özcan Oal yönetecek. Karşılaşmayı Macig Box naklen yayınlayacak. Sporda • Özel TV'ye sıcak bakış Yüksek Kurul raporunu ASAP ileri bir adım olarak değerlendirdi. DYP ilkeyi benimsedi, SHP'den 'kosullu evet.' Arka. Sayfada GOZLEM UGURMUMCU General Takvimi Orgeneral Doğan Güreş'in Genelkurmay Başkanlığı'na atanmasından sonra Kara Kuvvetlerı Komutanlığı'na da bir "iç ermr" ile 1. Ordu Komutanı Muhittin Fisunoğlu getirildi. Fisunoğlu, kuvvet komutanlığını 1 Ocak 1991 gününe ka- dar vekâ/efen" yürütecek; büyük olasılıkla 1 Ocak günü de Kara Kuvvetlerı Komutanlığı'na "asa/eten" atanacak. (Arkası Sa. 17, Sü. 7'de)