Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURÎYET/12 EKONOMİ 21 ARALIK 1990
DÖVİZ KURURI
DMan
Gr»
1 ABDDobn
IBAkranMartı
1 AvustnJya Dolan
1 AvustuyaŞMn
1 BeMaFranp
1 Dıremarta Kronu
1 Rn MarHt»
1 Fransz FTMOI
1 Ho*anda riwW
ibvȍ Kronu
1 tsvıçr» Frmgı
1W h*ym U n *
1 Japon Yanl
1 Nnvaç Kronu
1 S M n
1 S.Antean Hyai
Dovc
**»
2887 26
193189
2229.50
274 71
».35
50017
79912
56712
1712 97
512.51
2253.34
25619
H49
491.65
5536.81
789 86
Dovc
Sats
2893 00
1935 76
223397
275.26
93.53
501 17
800 72
568 26
1716 40
513 54
225786
25670
2153
492.64
5547 91
77140
Efetrtrf
Nış
2884 32
1929 96
219160
274 44
9176
49517
785 53
566 55
171126
507 38
225109
25183
2128
486 73
5531XI
756 77
BORSADA IŞLEMLER
AMT«M(*U)
Ntv*
Ntimmo
«•»(BU)
MBtaHoUfcg
««•tthCam
An»»
M » n
BaaBHj
ş ^ ÇhMnlo
•An
ÇmaokÇlmMD
G A HaM
Qrm»
ç a*»*
Omrtant
OmtCMi
OMHoUng
DeOuan
oSmUvYttnm
gjg SaTlCM
EpEnttnn
EMSgorU
MaHcMng
EntlDC
Ftantant
Bmtas
a«t-Y—
StlMFaD
g t n t y a n c *
H t t *
Imnni ffl(A
LMmotPMon
bavDÇ.
hKMI
IMHI
Katt* Motiyı
MntlU
MpoBMrik
KûçHoking
KecYnm
KaıpClram>
Kgrtu
tonmT*
Mtfrira Tdom
ihvdta Çtaanto
ftfent
IknarkM. OW
•Maal
Un smm
Mmj
N t t *
NMbM
NMHotdtag
HttTurOT
OaıTfMI
Okruka
OU»
Pvsarı
M k n
hMT»
•MrEııfegnEI
•Mrs»
PmrUn
Raat
PDtylvı
M *
S M ı Y t p m * *
SMnlHoMng
SOfcu
TıınSjaartı
TfMaf
TflBâV)
TGVMIB
Tkfeı* m
TJ9ML jcj
Ttrtk KMjtf
TnlM C M
T.9M*m
T.3ht Csn
TJ M K.R*vfc.
TJ). MMm
T M T M
Ttık Ha« Ytfai
T.TabM!
TMKa*
ttofcSra*
VMM
Yan*
Y«ıK B M L
YSm»
OoN»
nlopn
4G0C
I2SOC
3500
17750
24500
5400
14750
1*50
3(000
117S0
M250
5400
160000
S500
5000
11500
7500
•400
1200
7100
JOOOO
1*750
29500
5İ00
900
2200
4400
7100
6600
5100
3200
4300
5*00
975
11000
4600
20»
14Î50
10000
900
7300
3900
7300
8500
29000
14750
14000
15İ50
M250
SM0
6200
1600
taoo
1700
43000
Î4O0
1000
6600
7300
450
1000
1250
1400
«600
950
2S50
7200
2500
J500
17»
3700
600
1100
6300
3600
3700
4100
3100
25000
30500
7900
2SO0
2750
. 4100
40»
3600
5700
3850
33000
640000
9300
7500
5200
13750
20000
3000
5600
2300
0
36O0
3650
5500
5000
1800
5700
3200
lakaaktR T.UUM
Bugûnkü
end&k
4400
12000
3300
18500
23000
14000
1S50
36000
10750
13250
3600
5300
5200
4600
10750
2250
8000
1200
6400
2*500
19000
285OO
5700
850
2150
4250
6800
6600
5300
3150
4100
6300
950
10250
4300
1950
14000
675
6900
3600
7200
29500
14250
13500
14750
17500
3450
5800
1550
9300
8000
41500
2300
1000
«500
425
950
1250
1300
8600
950
2400
7000
2400
3300
1600
3600
525
1000
5700
3500
4000
3900
24000
29000
7500
2550
4500
3600
3450
3600
31000
9000
7500
5000
13000
18750
2900
5500
2300
2700
3700
5200
4800
1700
5500
3100
Bugünkü
sıyOtaek
4550
12500
3400
19000
23500
14500
1850
36000
11250
13750
4000
5400
5400
5000
11250
2250
8200
12SO
6700
29000
19500
29000
6200
925
2150
4300
7000
6600
5300
3150
4100
6300
950
10SOO
4400
2000
14000
900
7200
3900
7500
29500
14500
13750
150O0
17750
3550
6000
1600
9600
8200
42000
2350
1000
6500
450
1000
1300
1350
8600
1000
2400
7200
2500
3450
1700
3600
600
1000
5700
3550
4150
4100
24500
30000
7600
2650
4600
4MD
3500
3750
32000
9200
7500
5200
13500
19500
2950
57X
2300
2800
3650
5500
5400
1750
5600
3150
Bugunlû
kapjnıS
4450
12500
3400
18500
23500
14000
1*50
3C000
11000
13250
3800
5400
5400
5000
11000
2250
»100
1250
6500
28500
«000
28500
6200
875
2150
4250
7000
6600
5300
3150
4100
6300
950
10250
4300
2000
14000
875
7000
3850
7500
29500
14250
13500
14750
17500
3450
5900
1550
9300
3200
41500
2300
1000
6500
425
1000
1250
1350
8600
1000
2400
7000
25O0
3450
1700
3600
600
1000
5700
3500
4150
4100
24500
29000
7500
2650
4500
4000
3450
3600
31500
9000
7500
5200
13500
19250
2900
5700
2300
2700
3650
5500
5200
1750
5600
3100
6«^fc J46U61
EfeMif
Sa8$ ı
290168
1941 57
2240 67
276 09
93 82
502 67
803 12
569 96
172155
515 08
2264 63
257 47
2160
49412
5564 55
773 71
a AW
im
feiem
mktan
40200
51500
80194
6800
42500
235
73780
1300
200
256350
35400
5575
900
51330
4400
309716
1000
101740
35576
7000
153900
83200
17400
82250
13400
1200
5475
587435
10000
800
11205
2580
400
163200
38000
4050
7400
1350
8*00
8800
91100
4600
500
400
10400
96400
83088
2400
62932
4600
82200
3300
52300
8950
6715
1200
2400
173900
10577
9800
6300
2000
2600
1862
46400
4600
176400
38000
2000
185600
4000
2400
4600
4000
10017
8400
56350
5200
400
4600
10400
2000
5937
2070100
46700
226460
2650
67050
9820
76800
28200
55450
1000
800
64560
1400
297700
83660
496100
4800
•Jtaatac
21 MUUK
prtum
t 1 4945 Aiman Marta
$ 5 0909 Fr Frangı
S 16855 HolFtom
$ 1 2813 tev
$ 1126 99 hal
r
ranpjı
L M
$ 134 35 Japon Yem
$ 3 7503 S Arab Ffeyalı
E 19177 J
VLM
9
En çok söz
yjpııanfy
4500
12250
3400
19000
23500
14250
1850
36000
11000
13500
4000
5400
5300
5000
11000
2250
8200
1250
6500
2*500
19000
2*500
5800
830
2150
4250
6900
6600
5300
3150
4100
6300
950
10250
4300
2000
14000
875
7000
3800
7200
29500
14500
13500
14750
17500
3500
5800
160D
9500
8100
42000
2350
1000
6500
425
1000
1250
1350
8600
950
2400
7100
2400
3300
1650
3600
550
1000
5700
3500
41M
4000
24000
29000
7600
2650
4500
4000
3500
3800
3*500
9000
7500
5100
13500
19000
2950
5500
2300
2800
3800
5500
5200
1750
5600
3100
AOHtMı
ort.%
4470
12251
3375
18794
23380
14195
1850
36000
10978
13500
3883
5350
5311
4942
IT000
2250
8146
1237
6510
28678
19145
28537
5813
853
2150
4271
6896
6600
5300
3150
4100
6300
950
10332
4336
1997
14000
879
6984
3624
7333
29500
14384
13529
14833
17568
3478
5845
1584
9457
8100
41840
2333
1000
6500
431
997
1255
1345
8600
962
2400
7111
2413
3356
165E
3600
560
1000
5700
3504
4080
3992
24166
29274
7572
2604
4546
. 3800
3481
3632
31486
9039
7500
5102
13329
19046
2944
5565
2300
2750
3798
5414
5150
1734
5597
3120
•fc..._-_4*.6tt.T7*J6»
YATIRIM FONLARJ »MUUİC 1190
• ^ ^ • ^ ^ ^ j ^^a« A^^i^hj ^ ^ ^ ^ ^ ^ b ^ ^ ^ ^ j ^ L ^ ^ L ^ ^ flbîVl
M ^ M MI OT M f M aMHfl MHR pi|
İş>&önnv1
Iş VSfinm-2
İŞ Y^BTJTr-3
fö
1
kMon{
lntorton-4
kdsatHkt-1
hrt«s»tYaı-2
Ikssat Yat-3
ikDsatYaH
Iktısat AMrnı fon
Gaıantı Yabnm-1
Gsrantı VatifHn-2
Garano Yatınnv3
Garant VaDnm-4
Esbank Fon-1
Es&ank Fon-2
Esbank Foo-3
YKBYat Fonu
YKBSeUorFon
YKB Hısse fon
YKBKamuFon
YKBUatfon
YKB KarmaFon
YKBDûvBFbn
YKB Kaprtal Fon
YKBAMf Fon
Valof Fon-1
\Maf Fon-2
VStof Fon-3
Vakıf Hısse
VSkrt O Ü M
Vataf Foıv6
Oışbank M M
Oobank Beyaz
Dtjbtnk F M t M
Töttn Fon-1
Tûtûn Fon-2
M t s u Fon-1
Mteui Fon-2
Rnans Fon-1
Rnans Fon-2
Finans Fon-3
Rfians Fon-4
Rnans Fon-5
Ziraat Fon-1
Zvaat Fon-2
Ziraat Başak Fon
Z K M I F M M
Hafc Fon-1
H * Fon-2
Pamuk Fon
PamuKHese
Efflb* fon-1
Eırt*foniknpe» Fon-1
Impe Hısse
TöbankFon
Sûmec Fon
OancFon
Ege Fon
Katonma Fon
Oenv Fon
%nsfon
OıMfon
TûritbantFon
NatFon
EIFon
13İTO7 1OB00
14.0189 20.000
091089 1O000
170130 1(1000
O4OSJ90 tOOOO
19.0937 1CU661
1412.87 9J6O
27.02.89 9359
070089 11.200
1&0&87 9764
1O02B9 9.806
0&0249 9596
28.0289 9890
111289 10000
221OS7 9376
10.0389 9731
1202.90 10437
3OO&90 9S36
1&1187 10319
311089 10.000
110730 10.000
021187 10477
07.0388 1785
070188 9.713
07.0388 1795
070388 9£93
07İJ188 9828
02.0189 9294
19J06L90 1O000
19JOB90 9542
09.0588 10000
24.04B9 48.279
18.1089 10444
77 03.90 9d94
260390 9874
14.0630 10000
28.0688 10057
100489 20558
28D6S0 10011
04.0788 11021
1O1230 10000
15^788 40.000
201089 1O000
200389 9346
200789 9356
181289 10428
200390 9958
05.1190 10000
09.1089 10100
140290 10000
14.0230 10000
2006.90 10.000
011189 11397
010190 10357
02.0130 10724
28.0630 10469
22D130 10000
180730 10000
020290 iaO86
04.0590 9962
2&0390 iaooo
120290 10405
16.0430 10808
04D530 10000
08Ü690 1O000
070590 1O0O6
11Ü690 10.000
27.0830 10000
030990 1O000
051190 10.000
oi 1190 w.ooo
64338
42 222
17134
14812
12401
49254
42534
22 249
20293
40559
33214
15801
15949
12.020
49510
23156
13905
12 259
50525
16736
11900
47193
36931
53328
36.210
31.672
36.696
16568
12111
8348
36849
94866
17307
10526
12558
11447
32882
43914
12147
35981
10096
131220
16.036
22156
19D08
15961
12813
10553
17850
14166
14816
13429
18349
14447
18503
12768
15405
12337
14561
10796
13318
15145
15189
11006
13249
12810
12652
11349
10999
10576
10458
64 411
42 288
17154
14.628
12416
49310
42584
22 275
20316
40613
33249
15818
15966
12062
49568
23197
13968
12297
50586
16757
11914
47.194
36976
52954
36.253
31711
36.632
16598
12131
8879
36590
94969
17326
10582
12729
Tİ460
32921
43966
12161
3&025
1010B
131374
16ı053
22184
19.032
15979
12828
10565
17904
14192
14836
13451
18382
14471
18832
12 795
15.415
12350
14576
10808
13335
15162
15208
13023
13266
12623
12667
11362
1UTI7
10590
1Û475
oii
016
012
011
012
Û11
012
012
011
Û11
011
011
011
035
012
018
045
031
012
013
012
000
012
-O70
012
0.12
-017
018
017
035
011
011
011
053
056
011
012
012
012
012
012
012
Û11
013
013
011
012
011
030
019
013
016
018
017
Û15
021
O06
011
010
011
013
011
ai3
012
013
010
012
011
016
013
016
TTK: Bîzi yakaıı ithal kömürdür
MUSTAFA BALBAY
ANKARA — Türkiye Tkşkö-
mürü Kurumu Işletmeleri
(TTK) Genel Müdürü Zekai
Akcan, ZonguJdak grevini de-
ğerlendirirken havzanın zarar
etmesinde "ithal kömürün"
önemli bir etken olduğunu söy-
ledi. Son yıllarda Demir-Çelik
tşletmeleri'nin ve çimento fab-
rikalannın neredeyse tümüyle it-
hal kömür kullanmaya bajladı-
ğına dikkat çeken Akcan, "Kö-
mur stratejik bir maddedir. AJ-
manya, lnğiltere de kömür işiet-
mecUiğinden zarar ediyor, ama
devlet destegiyle ayakta dorn-
yorlar. Şu anda Zonguldak için
ettmizden üzülmekten başka bir
ş«y gelmiyor" dedi.
Zonguldak'ta grev nedeniyle
her gün 1.8 milyar Iıra üretim
kaybının olduğunu söyleyen Ak-
can, Cumhuriyet'in sorulannı
yanıtladı:
— Hflkfimet Zonguldak'ta
işçüerin istediği ücreti veremeye-
ceğini açıklarken buna gerekçe
olarak işletmenin zarar etmesi-
ni gösteriyor. Siz buna katüıyor
rausunuz?
AKCAN — İşletmenin zarar
ettiği doğru, ama bunun gerek-
çelerine bakmak lazım. Zongul-
dak'ta günde 9 bin ton kömür
ûretiüyordu. Bir ton kömürün
maliyeti 395 bin lira, biz bunu
200 bin liradan satıyoruz. Yük-
sek kalorili ve sadece demir-çelik
işletmelerinde kullanılabilecek
kömürden ise yılda 2 milyon ton
üretiyoruz. Biz bunun hemen tü-
münü Eregli ve Karabuk işlet-
melerine satıyoruz. Daha doğru-
su satıyorduk. Şimdi almamaya
başladilar. Bunun yanında çi-
mento fabrikaları da kömürü
bizden almayıp ithalata girişti.
Şu anda elimizde bulunan stok
kömür miktan 280 bin tonu bu-
luyor. Buna müşteri bula-
mıyoruz.
— Demir-çeUk f abrikalannın
ithalafj tercih etmelerinin nede-
ni nedir?
AKCAN — Daha ucuza gel-
diğini söylüyorlar. Biz onlara
235 bin liradan kömür satıyo-
ruz. Onlar 50-60 dolardan itha-
lat yapıyor.
— Aradald fark neden bu ka-
dar yiiksek, niçin biz daha pa-
hahya mal edjyomz?
AKCAN — Yeraltı işletmeci-
liği bütün dünyada pahalıdır.
Güney Afrika'daki durum biraz
farklı. Onlar önemli bir bölü-
münü de yüzeyden çıkanyor. AI-
manya, lnğiltere en iyi teknolo-
jiye sahipler. örneğin Almanya
kömürün tonunu 164 dolara
mal ediyor. 140 dolardan satı-
yof. Zaman zaman rakam daha
TTK Genel
Müdürn Akcan
Ereğli ve Karabük
Demir-Çelik
fabrikaları, bizden
kömür ûlımını
bıraktı. Oysa bu
fabrikalar
Zonguldak'ta rezerv
olduğu için
kurulmuştu. Şimdi
niçin satın
almıyorlar?
Unutmasınlar
dışardan kömür
ahnamadığı yıllarda
biz desteklemesek
fırınlan duracaktı.
da düşüyor. Yani devlet yuzde
50-60 sübvanse ediyor. Ingilte-
re'de de öyle.
— Bizde duram nasıl?
AKCAN — Biz satışımızı
kendimiz yapıyoruz, devlet des-
teği yok.
— Devlet destegi yok, itbalat
da serbest, yani bizi ithal kömür
vurdu mn diyorsannz?
AKCAN — öyle tabii. Kara-
bük, Ereğli yüksek kalorili kö-
mürü almayınca elde kaiıyor.
Çünkü bu tip kömür sobada,
kaloriferde kullanüamıyor. As-
lında öyle bakılmaması gerekli.
Devletin de bu kömürün alın-
masını teşvik etmesi gerekli. Kö-
mür stratejik bir madde. Bugün
dışandan rahat bulunur, yann
bulunamazsa ne olacak? Geç-
miş yıllarda Karabük, Ereğli dı-
şandan kömür bulamayınca en
azından yüksek fmnlannı bizim
kömürle ayakta tuttular. O gun-
ler anımsanmalı.
— Zonguldak'taki teknoloji-
nin çok geri oldağn, yer yer
19001ü yıllann teknolojisWn
knllanıldığı söyleniyor. Maliyet
yüksekliğinde bımnn da etldsi
olamaz mı?
AKCAN — Teknolojiden söz
ederken biraz farklı yorumlar
yapılıyor. Aslında tümüyle geri
değil. Vinçler Alman, kazıklar
tngiliz. Ama kömür kazıldığı
yerde teknolojinin eski olduğu
doğru
— Bn konnda iyfleştinne ça-
lışmalan yapdamaz mıydı?
AKCAN — Bazı denemeler
oldu. örneğin 1967-68'de dik
damarlarda kömür çıkarüması
konusunda Almanlar çahştı, ol-
madı. 1974'te yine Almanlar 3
milon mark hibe ettiler. Onlann
mühendisi geldi. Yeni bir ayak
mekanizması deneyeceklerdi.
Heyecanla uğraşülar. Ama ol-
madı. Bölgenin jeolojik yapısı
değışik, kırılmalar oldu.
— Ama bep başkalan geüp
bir şeyler yapnıış. 1974'te Al-
manlar o vardımı bedava yap-
masaydı, befld hiç girişmeyecek-
ök. Yeni teknoioji için dışandan
yardım mı beldeyecegiz? Hükü-
metin bu konuda bir giıtymi
yok mn?
AKCAN — Dünya Banka-
sı'ndan kredi alınıyor. 70 milyon
dolarlık kredi kullanılmaya baş-
iandı. 60 kalem malzeme alaca-
ğız. 1991 yüı bütçesinden de 290
milyar liralık idame ve iyileştir-
me yatınmı yapılması için para
aynldı.
— 1990da Zouguldak'a iyi-
leştinne yatınmı olarak ne ka-
dar para harcadınız?
AKCAN — Şu anda tam ha-
tırlamıyorum.
— Gecmiş yıüarda da hiki-
metin butçeden Zongnktek'a az
da olsa pay ayırdıfı, ama bma
bile kuUandınnadıgı öne sâri-
lüyor. 1990'da aynlau panaa
tümü kullanıldı mı?
AKCAN — Onu da tam bile-
miyorum.
— İşletmenin grev soansnda
yeniden ttretime ahnabOmesi
için gerekli cahşmalar yapılıyor
"AKCAN — Tabii yapılıyor.
Su antılması devam ediyor. 2
bin 600 işçi yeraltında, 705 tek-
nik elemanla birlikte ikişer iki-
şer tarama yapıyorlar. Tüm ta-
kımlar faaliyete hazır. Ama
ocaklann durumunda bozulma
var tabii. Tahkimatlarda baskı
var.
— Bu havzada uretim dante-
ralnr, iştetmekapmna, yeaiden
üretim naal mümicttn oiaMHrr
AKCAN - Imkânsu gibi zor.
— Ancak Sayın özal zarar
eden Işletme kapanır diyor...
AKCAN — O mertebede bi-
lemiyorum.
Döviz dengesi tehlikedeOn aylık cari işlernler açığı 2 milyar dolan aştı. ödemeler
dengesini, ocak-ekim döneminde 3 milyar doları bulan
kısa vadeli dış borçlanmalar finanse ediyor.
ANKARA (Cumhuriyet Burosu) — 17 milyar 868 milyon dolar oldu. Aynca,
Cumhurbaşkanı lurgut Özal'ın ban ko- geçen yıl 3 milyar 632 milyon dolar olan dış
nuşmalannda'darbesebebi' olarak göster- ticaret açığı bu yılın ilk 10 ayında yuzde
diğı ödemeler dengesi cari işlem açıklan 100"ün uzerinde birartışla 7milyar921 mil-
tehlıkelibiçimdebuvümeyebaşladı.Ocak- yar dolara yükseldi.
ekim dönemi cari işlemler açığı 2 milyar 13
milyondolarayükseldi.
Merkez Bankası'ndan dün yapüan açık-
lamaya göre Türkiye'nin ocak-ekim döne-
Cari işlemler döviz hesabı ise geçen yü
ocak-ekim döneminde 956 milyon dolar
fazla vermişti.
Körfez krizi nedeniyleKuveyt Emirliği-
mı toplam ihracatı (transit ticaret dahil) 9 nin verdiği 300 milyon dolarlık hibe de ol-
milyar 891 milyon dolar, toplam ithalatı ise masaydı, cari işlem açığı 2.3 milyar dolan
geçecekti. Cari açığın kasım ve aralık ayla-
nnda daha da genişleveceği ve yıl sonu iti-
banyla 2.5 milyar dolar civannda gercek-
leşeceği tahmin ediliyor.
ödemelerdengesicari işlem hesabındaki
açığın buyumesıne bağlı olarak bu yıhn ilk
10 ayında özellikle kısa vadeli dış borçlar-
da büyük arüş oldu. 10 aylık dönemde 3
milyar 334 milyon dolar tutanndaki dış
borç anapara taksidini ödeyebilmek ve 2
milyar 13 milyon dolarlık cari açığı karşı-
layabilmek ıçın toplam 5 milyar 746 milyon
dolar tutannda yeni dış borç kullanıldı.
Ocak-ekimdönemindeTürkiyegeçen yü
kısa vadeli dış borç yUkümlüluğünü 894
milyon dolar azaltmışken, bu yıl ise kısava-
deli borç yükü 3 milyar dolara yakın artış
gösterdi.
Ekonomi kunnaylan endişeli
ödemeler dengesindeki son gelişmelerin
tehlikeli boyutlara ulaştığmı belirten ban
ekonomi kurmaylan konuyu önceki gün
Cumhurbaşkanı lurgut Özal'ın başkanlı-
ğındayapüan ekonomi zırvesınde de gun-
deme geürdüer. Edınüen bügiye göre, DPT
Muşteşan AB Tigrel, zırvedeyaptığı konuş-
masının büyük bölümünü bu soruna ayır-
dı.
Tiıriznıdeviolmak kolay değilCEM HAMULOĞLU
Dünyanın "turizm devleri"
arasına girmeyi hedefleyen
Türkiye, 2000'li yıllann başında,
1 milyon nitelikli yatağa gerek-
sirtim dnyuyor. Ama bu sayryı
yakalamak için gerekli yatınm
trilyonlar gerektiriyor.
6. Beş Yılhk Plan dönemi so-
nunda, 1995'e dek turizm gelir-
lerini 7-8 milyar dolara çıkart-
mayı öngören Türkiye'nin bunu
sağlayabümesi için her yü 50 bin
yeni yatağı hizmete sokması ge-
rekiyor. Turizm Yatınmalan
Derneği (TYD) Finansman Ko-
mitesi Başkanı Yılmaz Türkeri,
bu yatırımın "faturasmı" şöyle
özetliyor:
"6. Beş Yılhk Plan dönemi so-
nnnda (İ995) vanlmak istenen
250 bin yeni yatağın maliyeti 6
milyar ABD Dolan'dır. Bu ra-
kama 3 milyar dolar da altyapı
yatınmlan için ekknirse, yakla-
şık 9 mDyar dolarlık bir flnans-
man kaynağını sagiamak gere-
kir. Üstelik bu kaynağın şartla-
n da turizm sektörü yaünmla-
nnın özeiiklerioe nygun olmalı-
dır."
Peki Türkiye, 1 milyon yata-
ğa nasıl ulaşacak? Bu sorunun
yanıtı belirsiz. Çünkü uygula-
madaki fmansman sistemi yü-
zünden turizmde konaklama ya-
tınmlanna fazla "sıcak" bak-
mayan yatırımcılar "isteksizlik-
lerini" dile getiriyorlar.
Küçükler yükü kaldıramıyor
Gazetelerin 'küçük ilan' sutunlan, tesisini
kiraya vermek, devreunek isteyen turizm ya-
ünmcüannın ilanlanyla dolu. Yatınmlannı
kendi imkânlanyla yapan kuçuk çaplı turizm
yatınmcüan, Antalya turizm işletmecılennin
birliği olan AKTlD'in Başkanı Ali Berberoğ-
lu'nundeyişiyle 'özel bankalann kucagmda.'
Berberoğlu, bu yaünmçüann, yüksek kre-
di faizi kıskaana gırdıklerini söyluyor. Berbe-
roğlu'na göre yatmmlarda fızibilitenin doğ-
ru dürüst yapümaması, sorunun en önemli
nedeni.
Son iki yıldır yataklannı Antalya kadar
doldurmayan Ege bölgesınde de aynı sorun-
lann yaşandığmı söyleyen Ege işletmecileri-
nin birüği ETÎK'in Başkanı Hahık Nişlioglu,
başlanmış yatınmlann bıtirilmeye çalışüdığı-
nı, ancak yeni yatınmlann göze çarpmafhğını
söylüyor.
Kapadokya bölgesinde ise durum daha da
zor. Kapadokyalı turizm işletmecüerınin ör-
gütü KAPTİTin başkanı Ihsan Turkus, böl-
gedeyatak sayısınm gerekenı çok aştığını be-
lirterek, şu andaki yaünmlann turizm için de-
ğü, kaynak kullanımuu destekleme pnmin-
den yararlanılabilmesi için yapüdığını belir-
tiyor.
Ali Berberoğlu, bu sorunlan yalnızcaKör-
fez krizine bağlamamak gerektiği göruşünde.
Yetersiz özkaynakla ve yanhş hesaplarla ya-
püan yatınnüann darboğazda önemli rol oy-
nadığını savunuyor. Berberoğlu, turizmin bir
anda moda haline gelmesinin de sorunlan
artürdığını ileri sürüyor.
Turizmde konaklama yatınm-
lannın canlılığını koruyabihne-
si için yatınmcılann beklediğı
"çözümü" ise Yılmaz Türkeri
özetliyor:
"• Öncelikle ekonomik mas-
ter plan hazırlanmalıdır.
• Sektör yatırunlannın yapı-
sı ve özelliklerine uygun şartlar-
da, güvenilir ve kur garantili
kaynaklann temini gereklidir.
Bunlann asgari şartlan 3-5 yıl
ödemesiz, asgari 12 yıl vadeli,
faizi gelişmiş Akdeniz ulkelerin-
deki gibi cari orta vadeli kredi
faizlerinin altında olmalıdır.
• Teşvik sistemi, yine başan
sağlamış ülkeler dikkate alına-
rak gelişrJrilmelidir.
• Yatınmlara girişilmesi ve
başanlı sonuç verebilmesi için
süc sık değişmeyen belirli bir ya-
tınm ortam sağlanmalıdır.
• Arazi planlaraa ve tahsis
düzeni, hukuki ve teknik yon-
den göıden geçirilmeli, altyapı
sorunlan çözülmeiidir.
• Pazarlama ve tamtım konu-
su ayncahklı bir plan ve teşvik
sistemine bağlanmahdır.
• Çevreye duyarhuk konusun-
da gerçekçi ve kalıcı önlemler
alınmalıdır.
Bu işleri başannak için yaü-
nmcnun mubatap obcagı yetkin
kuruluşun tek olması, sarttır.
Peki Türkiye 2000'li yıUar için
turizmde koyduğu hedefıne ula-
şabilecek mi? "Turizmi bir dev-
let politikası haline getinnek
lazım" diyen Ulusoy Turizm AŞ
yöneticisi Yılmaz Ulusoy şöyle
diyor:
"Büyük graplar, turizme faz-
la girmemiştir. Sebebi ise kâr
marjınm duşuk oiması, yaün-
mın itnryiıgmııı uznn vadede ge-
ri dönmesi ve turizmin dertli bir
sektör olmasıdır."
TYD Teşvik Komitesi Başka-
nı Oktay Varher ise aynı soruna
şöyle yaklaşıyor: "Yatınmı yap-
mak fazla akıl kfln degjl. Bu
yüzden arazi tahsisi çok önemli
bir teşvik. Ancak TKB'den kre-
di alabilmek için >eni bir şirket
kurmak şartı koşuluyor. Oysa
bir şirket başka sektörlerden ka-
zandıgını turistik yatınma har-
carsa, yatınm indiriminden ya-
rarlanacağı için önemli bir teş-
vik olur. Ama tahsisli araziler-
de yeni bir şirket kuruldagunda
bn imkfindan mahrum."
Borsaya
tahvil
gîriyor
Ekonomi Servisi — Ser-
maye piyasasımn gelişme-
sinde bir viraj daha alınıyor.
Istanbul Menkul Kıymetler
Borsası'nda hisse senedi pi-
yasasınm yani sıra 'tahvil
piyasası' açılıyor.
İMKB Başkanı Yaman
Töriiner, Ekonomi Muha-
birleri Derneği'nin ayhk
toplantısında, tahvil piyasa-
sımn hanrhklannın son aşa-
maya geldiğini ve ocak ayı
sonunda hizmete gireceğmi
apkladı. Tahvil piyasasuıda
kamu kâğıtlan yanında bü-
tün özel sektör tahvillerinin
de işlem göreceğini anlatan
Yaman Töruner şöyle dedi:
"Bu piyasa, sermaye pi-
yasaanda çok önemli bir
boşlngu dolduracak ve za-
man içinde gelişerek çok
önemli bir boyut kazana-
caktır. Tahvil piyasasını
kurduktan sonra bunu alûn
piyasasımn izfemesi çok ko-
lay olur. Çıkar altm sertifi-
kasmı, bu piyasaya sat. Is-
te yastik aitındaki altmlann
ekonomiye kazandınlması
böyle olur."
Törüner'in verdiği bilgiye
göre tahvi] piyasasında ban-
kalann yani sıra aracı ku-
rumlar da işlem yapacaklar.
Merkez Bankası'nda kuru-
lan Interbank'ın benzeri bir
sistemle çalışacak, tahvil pi-
yasası hisse senedi seansının
yani sıra her gıin saat 10-17
saatleri arasmda açık ola-
cak. Aracı üyder emirlerini
telefonla veya bilgisayar
aracüığıyla verecekler. En
iyi teklifler ise Reuter ekra-
m ve diğer iletişim araçlany-
la araa üyelere Uetilecek.
Borsa Başkanı Yaman
Töruner, tahvil piyasasına
repo işlemlerinin de (geri
alım vaadiyle satun veya ge-
ri satım vaadiyle alım) dahil
edilmesi için cahşmalar ya-
pıldığını ve halen bu işlem-
leri tekelinde tutan Merkez
Bankası'ndan izin istendiği-
ni bildirdi.
Pamukkale
Cesme
Kapadokya
Y1LBAŞINDA ALTERNATİF PROGRAMLAR
KOÇAKOTEL28Arahk-1 Ocak
} 3 gece, YP, Yılbaşı özel programı.
Pamukkale ve Afrodisias gezileri,
özel otobüs dahil. 1 kişi 425.000TL
TURBAN(TERMAL)OTEL
28 Aralık -1 Ocak
3 gece, YP, Yılbaşı özel programı
Çevre gezileri, özel otobüs
1 kişi 590.000 TL.
1
ALTMÖZOTEL 28 Aralık -1 Ocak
3 gece, YP, Yılbaşı özel programı
Çevre gezileri, özel otobüs
T kişi 490.000 TL
KORUMAR OTEL 29 Aralık 1 Ocak
3 gece, YP, Yeniyıl özel programı,
çevre gezileri, dahil.
AYŞE MİNE, YASEMİN EVCİM,
NUR AKSOY. 1 kişi 725.000TL.
Kıbrıs "YILBAŞINDA ILIK GECELER"
30 Aralık-04 Ocak
Uçakla gidiş-dönüş, YP Konaklama,
transferler, Yılbaşı balosu
ve rehberlik hizmetleri dahil
MARE MONTE • • • 980.000.- TL.
CLUB LAPETHOS • • • 1.090.000.- TL.
MİTOS TURİZM ve TİCARET A.Ş.
Hataskargazı Cad. 48/1 Harbıye/lstanbul
Tel (1)1324842-43-132 3695
Kusadası
•I
İki kere ikinin dört ettiği nasıl tartışma götürmeyen bir gerçekse, Renault 21 lerin de olağanüstü
otomobiller olduğu o kadar tartışmasız bir gerçektir.
Otomobil alırken sorun. Iç mekanı Renault 21, Manager ve Concorde kadar geniş mi?
Concorde gibi 7fonksiyonlu bilgisayarı, uzaktan kumandalı merkezi kilit sistemi, enjeksiyonlu
motoru, yükseklik ayarlı havalı direksiyonu var mı?
Renault 21lerin iç mekan genişliğine, konforuna, şıkJığına, ^ ^ ^ ^ M J . ı • ş rw F^ a » ^ - ^
dinamizmine söylenecek söz yok. Ama, görüp denemek S ^ 1 } i i ^ ' ^ * ^ ^ ^ ™
için gidebileceğiniz 283 Renault yetkill satıcısı var. |ÇM1
.M/%¥T| [m 2 1
V T L (% 20 KOV 7«8.500 -TL v» n#*fa hançfr)
-42.114.167,TL(%20KDV 8422.833-TL»n«L_, _ . ,
RENAULT 21 CONCOROE . S5J*».1 « 7 - T L (% 20 KDV 11 056.833.-TL » nrtiya haı*fr )
RyatorcçakmnHerıçngeçtridtr
RENAULT
"Yaşanacak Otomobiller"