Katalog

25 KASIM 1990 EKONOMİ PAZAR \OTL\RE OS1UAM l L4G4V Thatchehn Yükseliş ve Düşüşünü Özal'la Benzerliklerı Hazırladı 1990'lar, 1980'lerin "yılda- ian"nı tasfiye etmeye devam ediyor. Üç gün önce ingiltere Başbakanlığı ve Muhafazakâr Parti Başkanlığı görevlerinden istifa etmek zorunda kalan Margaret Thatcher, kuşkusuz bu yıldızların en parlaklann- dan biri, 1980 lere damgasını vuran, 1980'lerin simgesi ha- line gelmiş bir liderdt. Bayan Thatcher'ın liderlik tarzı, kişisel özellikleri, inatla savunduğu ilkeler ve düştüğü açmazlar, Cumhurbaşkanı Özal'la itgınç benzeriikler gös- teriyor. Bayan Thatcher'ın yük- seliş sürecinde önemli rol oy- nayan bu benzerliklerin "De- mir Leydi"nin düşüşünü ha- zırtamakta da etkili olduğu an- laşılıyor. Bu köşede daha önce de iş- lendiği gibj' Bayan Thatcher ile Turgut Özal'ın benzerlikle- rinin başında dogruluğuna inandıktan noktalardaki inatla- rı ve âdeta monarşik hüküm- dartarı andıran başına buyruk, 'kişisel yönetim1 anlaytşlan ge- liyor. Bayan Thatcher'ın özel- likle son bir yıl içinde ülkede ve kendı partisinde azalan desteğe aldırmadan "ben bi- llrim"ci tavrında ısrar etmesi sonunda istifasını zorunlu ha- le getiren önemli nedenlerden biri oldu. Amerika hayranlığı Bayan Thatcher'ın istifasını zorunlu hale getiren nedenler- den biri de Avrupa'yı dışlayan, buna karşılık aşırı ölçüde ABD'ye yaslanan dış pofitika tavrıydı. Çeşitli davranışlarıy- \a İngiltere'yi Avrupa Toplulu- ğu'nun en sorunlu üyesi hali- ne getiren Bayan Thatcher, Körfez sorununun savaş yo- luyla çözümüne en yakın tav- n aian bir lider olarak da Cum- hurbaşkanı Özal'la benzerlik gösteriyordu. Sayın Özal'ın ve Bayan Thatcher'tn pek çok ko- nudaki milliyetçı-muhafazakâr yaklaşımlan ve sosyal devleti dışlayan eğilımleri bu iki lide- ri Avrupa'dan çok ABD'ye yak- laştırıyordu. Bayan Thatcher ile Cum- hurbaşkanı Özal'ın benzerlik- leri arasında ekonomiye yak- laşımlarındaki benzeriikler çok önemli yer tutuyordu. Her iki lider de Amerikan tipi bir pi- yasa ekonomisini savunuyor, devletin ekonomideki rolünün en aza indirildiği, "bırakın Bayan Thatcher'ın yakın çevresini bile hiçe sayan "ben bilirim" tavrı, Avrupa'yı dışlayan Amerikancı tutumu ve ekonomide aşırı kredi ve talep genişlemesine yol açan hesapsız liberalizmi, sonunda istifasını gündeme getiren başlıca nedenler oldu. Thatcher'ın istifası 1980'lerin tasfıyesinde yeni bir adım oluşturuyor. yapsınlar" felsefesinin ege- men olduğu bir anlayışın eko- nomide en iyi sonuçları vere- ceğine inanıyorlardı. Henkisi de bu görüşe karşı çıkan en- telektüellere ve sendikacılara âdeta düşman gözüyle bakı- yordu. Onlara göre devtet mü- dahalesinin, sosyal dengeleri düşünen entelektüellerin ve sendikacıların olmadığı bir dünya ekonomik gelişme için ideal ortamı oluşturuyordu. Monetarizm ve ötesi Bu anlayış çerçevesinde monetarist (parasal) politika- larla enflasyonun önlenmesi; zorlukla karşılaşan şirketlerin kendi kaderlerine terk edilme- si; yüksek işsizliğe göz yumu- larak sendikaların gücünün kı- nlması; bu yöntemlerle işgücü verimliliğinin ve sermayenin kârhlığının arttınlması; özel sektörün bu koşullarda yeni bir yatırım atılımına yönlendi- rilmesi; vergi oranları düşürü- îsrek özel sermaye birikiminin desteklenmesi; geniş çapta özelleştirmelere gidilerek mül- kiyetin yaygınlaştırılması; kam- Tüketimin pompalanması Thatcheh çıkmaza soktu Thatcher ekonomisi'nin çıkmaza sürüklenmesinde finansal kesimdeki liberalleşmenin gündeme getirdiği aşırı kredi ge- nişlemesi büyük rol oynadı. Finansal liberalleşmeyle birlik- te yaygın biçimde konut kredisi vermeye başlayan bankalar böylece kredi hacmini hızla genişletmeye başladılar. Banka- ların bu alana girmesi ve konut alanını tekelinde tutan ınşa- at kuruluşlarıyla rekabete girmesi sonucunda kredi faizteri düştü, konut kredisi ve konut talebi hızla arttı. Bu olay konut fiyatlarını da yüzde 80'in üzerinde arttırdı. Büyük çapta ucuz konut kredisi verilirken bu kredilere ta- lip olanlar aslında konuta harcayacaklarından daha büyük krediler alarak kredinin geri kalan kısmıyla diğer tüketim mal- larına talep yaratmaya başladılar. Konut talebinin yanı sıra otomobil, yat, elektrikli ev aletleri gibi malların talebi de hız- la arttı. Bu aşırı kredi genişlemesi, tutturulmaya çalışılan parasal hedefleri anlamsız hale getirdi. Sonunda hükümet, talebi ve enflasyonist baskıları frenlemek için faizlerı yükseltme poli- tikasına yöneldi. Ancak gelinen noktada bunun etkili olabil- mesi için faizlerin çok hızlı olarak yükselmesı gerekti. Bu ise bir yandan konut alanların ipotek faizini yükselterek tatlı rüyalarını bozdu, diğer yandan ekonomiyi bir durgunluğa doğ- ru itti ve Bayan Thatcher'ın mucizesini çıkmaza sürükledi. Bu arada İngiltere Merkez Bankası'nın sterlinin aşırı değer- lenmesini önlemek için sterlin satması da içeride para arzı- nın denetimini zorlaştıran ve enflasyon çıkmazını derinleşti- ren bir etken oldu. Bir yandan enflasyonla mücadele için parasal program uy- gularken diğer yandan büyük çapta tüketici kredileriyle tü- ketimi pompalayan ANAP iktidarının bu deneyden çıkaraca- ğı dersler olmalı. biyo kontrollerinin kaldırılma- sı ve finansal kesimde büyük ölçüde liberalleşmeye gidilme- si 'Thatcher ekonomisi'nin, çogu Özal tarafından da be- nimsenen tipik özellikleriydi. Bayan Thatcher'ın getirdiği yeni anlayış, makroekonomik müdahale polrtikalarıyla eko- nomik büyüme ve istihdamı sağlama görevini üstlenen devlet imajına karşı çıkarak hükümetin ekonomiye mü- dahalesini öncelikle para po- litikalarını sınırlamayı amaçlı- yordu. Hükümet orta vadeli maii programı açıklayarak koy- duğu parasal hedefleri tuttur- maya çalışacak, arzı yani üre- timi ve istihdamı arttırmak ise özel sektörün görevi olacaktı. Ekonominin ihtiyacı olan yatı- nm ve verimlilik artışlan da bu süreç içinde gerçekleşecekti. Bayan Thatcher'ın radikal yaklaşımı, muhafazakârların ve İşçi Partisi'nin uzlaşmacı yaklaşımlarıyla atalete sürük- lenmiş olan İngiliz ekonomi- sinde olumlu bir şok etkisi yaptı. Sendikaların engelleyi- ci tavrından da bıkmış olan toplum, kısa vadede işsizlik artışı gibi tatsız sonuçlar do- ğurmasına karşınbu yeni açı- lımı destekledi. Özelleştirme yoluyla mülk ve hisse sahibi haline gelen ingilizlerin sayı- sı on milyona yaklaştı. Rasyo- nelleşmeye zorianan İngiliz sanayiinde yoğun işçi çıkar- maların da etkistyle verimlilik ve kârlılık arttı, yeni yatırımlar yapılmaya başlandı. Bu ortam- da enflasyon gerilerken gide- rek büyüme de hızlanmaya ve bir ara yüzde 12'lere kadar tır- manan işsizlik oranı yüzde 6'lara doğru gerilemeye baş- ladı. Tüm bu nedenlerle "Thatcher mucizesi"nden söz edildiği görüldü. Bayan Thatcher üç kez üst üste se- çim kazanma ve on bir yılı aş- kın bir süre başbakan kalma başarısını gösterdi. Thatcher'ın çıkmazı 'Thatcher ekonomisi'nin tu- tunmasında olduğu kadar çık- maza sürüklenmesinde en önemli rolü ise aşırı kredi ge- nişlemesinden kaynaklanan talep patlaması oynadı. Bir yandan parasal hectefler ko- nur ve sıkı para politikası uy- gulanırken, diğer yandan kre- di hacminin aşırı ölçüde ge- nişlemesi sonunda yeniden yüksek ücret taleplerini gün- deme getirdi. Hükümet enflas- yonist baskıyı da arttıran bu gelişme karşısında faiz oran- larını yükselterek önlem alma- ya kalkışınca, konut almak için ipotek faizi ödeyenieri zor du- ruma düşürdü, sanayiyi ve ekonomiyi de durgunluğa itti. Reel geiirlerdeki artışın durak- ladığı ortamda bir de "kelle vergisi", yani "poll tax" gün- deme gelince Thatcher'ın rti- ban hızla düştü, seçmen des- teği İşçi Partisi'nin 20 puan al- tına indi. Azalan desteğine karşın "ben bilirim" tavrından vazgeçmeyen Bayan Thatcher giderek kendi partisi içindeki desteğinin de zayıflamasıyla istifa noktasına geldi. işte bu noktada yaşadığı ül- kenin demokratik gelenekleri ve polttik kültürü Bayan Thatc- her'ın Sayın Özal'dan farklı davranmasını sağladı. "Demir Leydi", kendi partisi içinde ye- nilgiye uğramadan çekilmesi- ni bildi. Ama unutmayalım ki gene geleneklerin belirlediği bir dezavantajı vardı Bayan Thatcher'ın; Kraliçe olmaya kalkışması olanaksızdı. 1. 'Kraliçe' Thatcher ve Başkan' Özal Cumhurtyet, 29 Nisan 1990. Müdahaleci 'Tarzan* Heseltine, 'Thatcher'ın Adamları'na Karşı Bayan Thatcher a karşı muhafazakârların lideri ol- mak için soluklu bir mü- cadele vermekte olan Michael Heseltine'in kar- şısında daha çok "Thatc- her'ın adamları" olarak bilinen Dışişleri Bakanı Douglas Hurd ve Maliye Bakanı John Major yer alıyor. Başanlı bir işadamı olan Haymarket Yayıncılık Şirketi'nin patronu Micha- el Heseltine, partisi içinde Thatcher'a alternatif ola- bilmek için yaklaşık dört yıldan beri mücadele ve- riyor. Muhafazakâr Parti örgütünde yılda 250 dolayında konuşma yapan ve kendisine bir ta- ban oluşturan Heseltine, özel girişimin öncü- lüğu konusunda görüş birliği içinde olduğu Bayan Thatcher'dan "bırakın yapsınlar" fel- sefesinin yetersizliğine inandığı için ayrılıyor. Michael Heseltine, 1987'de yayımlanan "İradenin Olduğu Yerde " adlı kitabında da beiirttiği gibi hükümetin mutlaka bir sanayi po- litikası olması gerektiğini, bu politika çerçe- vesinde sanayi-hükümet işbirliğinin ingiliz sa- nayiinin uluslararası başarısı için belirleyici ol- duğunu savunuyor. Ingiltere'nin Amerikan tipi kapitalizmle değil, Ja- pon ve Alman modeline yaklaşan bir modelle da- ha hızlı mesafe aiacağına inanan Heseltine, devletin eğitimi ve araştırma- geliştirme çabalarını des- teklemek için aktif bir rol oynaması gerektiğini vur- guluyor. Bu amaçlarla Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın güçlendirilmesini isteyen Heseltine, ayrıca Ulusal Ekonomik Kalkınma Dai- resi'nin daha önemli bir rol üstlenmesini öneriyor. Kişiliği ve tipi nedeniyle "Tarzan" diye anı- lan Michael Heseltine, Avrupa ile yakınlaşma- yı, Avrupa'da tek paraya geçişi ve "kelie ver- gisi"nin yeniden düzenlenmesini de savunu- yor. "Thatcherizm"e karşı bir alternatif oluştu- ran Heseltine'in rakibi olan deneyimli Doug- las Hurd ve "hızlı yükselen yıldız" olarak ni- telendirilen genç ve yetenekli John Major ise Thatcher dönemini farklı bir üslupla sürdür- meye aday görünüyorlar. Borsada geçen hafta 23 KAStM 1990 fetem hacai: 409.562 milyon TL (+%56.2) Endeks: 3753 (-%0.5) isletn miktan: 40 826.828 (+%35.4) HİSSE SENEDİ mSctan (Hisse a.t Akal Tekstil (BÜ) Akbank Akpmento . Aksa(BÜ) Alarto Holding MadokıCam Aseban Arçeft Bolü Çtmento Bnsa Çanakkale Çimento Çelik Halat Çimsâ Ç Oensrbsik Dtnid Cam OevaHokSnc Oofiusan Döktaş Eczacıba$ı iiaç (BÜ) Eczacıbaş* Yatırım Ege Bıracılık Ege Endûstrj EgeGûbre Emek Sigorîa EmuHokSng isdfts BrvMt E » D * C Feniş Alûmınyum Fınansbank Genta; Good-Year Goröon Işıl Gûbre Fabritalan Gûney ftracüık Heköş İk.Fînan Kiratama Intema (BÛ) ! Izmır Derrtır Çelık Istanbü! Motor Pıston izocam Kartonsan Kav Kelebek Mobrtya Kent Gıda Kape2 Eiektrik KoçHokSng Koç YaHran Konya Çimento Kordsa Koruma Tarım Köytas Kûtahya Porselen Makina Takım Mardin Çimento Maret Marmaris Mart Otsi MarshdBoya Mensucat Santral Metaş Nasaş Net Holding Net Tunzm OkanTeksta Olmuksa OUsan Peg Profilo Petkım Pınar Et Pınar Su Pınar Sût Pmar Un Pimaş Polyfen RabaK S*ah Yaytncıl* Santral Holöıng Sarkuysan Sifaş TaTi Sigorta TeKstlbank Tstetaş T.Oemif Dökûm T.Dışbank T.Garanti Bankası T.ls Bankası (B) T !$ Bankası ;Ci Toprak Kâğtt T Siemens TS.K.B. T Sışe Cam T.Tuborç . TrakyaCam Tûlûnbanfc VestBf YKM Kr«S Bankası Yasaş Yünsa En dûşûk fiyat 332.770 490.764 691.250 24.300 188.000 33.540 82.750 1.677.005 28.350 833.500 205.981 138.875 11.300 793164 176.394 5.307.445 18.400 18.100 567.950 152.572 80.500 999.870 1 002 280 199 962 151.300 221.500 34.300 61.732 2.100 3.713.900 4.000 9.200 65 350 108.450 19400 1.346550 155.126 118.139 15.000 42.850 195 168 65 200i 126 553 392 598 37.800 4800 346.600 80.681 943.100 307.496 31.900 237.988 139.875 931250 176 700 635.685 9000 241.030 47.400 227.200 178 380 1.485.930 154.500 170 000 18.400 55.400 29.850 30.600 576.825 68.800 1 109 475 176.150 262 950 31 200 4.400 2.600 16.900 28.450 151.314 7.100 63.900 805.266 144 022 62 220 395.648 133.441 107.492 28.050 353.100 266.390 • 162.720 27.250 103.650 333 000 603 668 26200 811.800 311100 149.500 4.321.950 510.783 196.950 En yüksek fiyat 5.100 12.500 3.600 17.000 25.000 6.200 2.100 16.750 37.000 11.250 12 750 4.300 4.200 5.700 5.000 12.000 7.600 2.600 7.700 1550 8.900 15.750 30.500 29 000 6.700; 8501 2.100! 3.9001 S.OOOİ 8.400İ 6.500 5.400 3500 3250 6.500 1.000 10.500 5.000 2.000 15.750 950 10.000 8.100 4250 8.600 8.300 29.000 14.000 15.750 14.000 17 750 3800 6800 1 900 11 750 9.800 50 000 2.500 1.100 6.500 7.100 425 1.150 1950 8.100 1.550 1.100 2750 8.900 6300 350C 1 800 550 1 050 4 20C| 3.600 4.100 5.000 4.600 2.550 29.000 34.500 9.500 2 800 4 450 3.650 7000 4250 3.700 29.500 8500 7.500 14 750 2.950 17 750 3.750 5600 3.700 4.300 5.600 1 850 3600 5.500 12 750 4.100 18.500 28 000 6.800 2.250 18.250 47.500 12.250 13750 4800 4.950 6400 6.000 13.500 7.900 3.050 8.500 1.900 9.600 19.750 34.000 32 500 8.000 975 2.200 4.400 6.600 9.500 6500 5.800 4050 4150 7.100 1.150 11.750 5.600 2.100 18.500 1.000 10.300 8.700 4.750 9.300 8.7001 29.000 16.500 17.500 15,250 23 000 4.200 7.700 2.250 12 750 12.250 51.000: 2.800 1.300 7.800 7900 500 1.300 2.350 8.300 1.750 1.250 3.000 J0.500 7.200 4.230 2.000 625 1.250 4.350 4 000 4.700 5.400 5.450 2.850 32.500 37.500 10.500 3.050 4750 4.000 7.500 4.850 4.100 33.000 9.300 7.600 16.750 3.300 22 000 4 000 6.100 3.900 4.750 6.200 2.200 4.100 fiyatı Hafta 5200 12.750 3600 17.000 25.500 6.400 2200 17.000 47.503 11.750 13.750 4350 4950 5900 5300 12.250 7.800 3.000 8.200 1.550 9.000 18.750 32.000 31.500 6.900 875 2.200 3.900 6.600 8.500 6.500 5.600 3.600 4.150 6.500 1.050 11.500 5.100 2.000 15.750 975 10.000 8.200 4300 8.600 8.500 29.000 15.500 16.000 3.800 6.800 1.900 12.500 12.000 51.000 2.500 1.200 7.700 7.100 425 1.250 1.950 8.300 1.700 1.150 2.850 9.000 6400 3 850! 1.800 575 1.100 4.350 3.600 4.100 5.000 5.100 2.850 29.000 35.000 9.500 2.950 4750 3.750 7.200 4.850 3.750 31.000 5.900 7.600 15.750 3000 21.500 i 4.000 5.900 3.800 4.450 5.600 1.9001 3600 -1 89 0.00 -8 86 -556 2.00 8.47 10.00 0.00 28.38 0.00 7.84 •6.45 30 26 000 22.92 -3.92 4.00 22.45 2 50 -13.89 •2.17 19.05 323 5.00 -10.39 000 0.00 •2.50 10.00 -7 61 ' 0.00 -345 286 13 70 4.41 •8.70 11.65 5.15 -2.44 -7.35 0.00 0.00 -2.38 -5.49 •8.51 2.41 0.00 16.98 •3.03 0.00 21.74 -3.80 -8.11 -9.52 4.17 22.45 -55.66 0.00 -4.00 2222 -6.58 -10.53 8.70 -11.36 3.75 9.68 9.52 5.56 -12.62 -7.25 548 -7.69 -4.17 -4.35 4.82 •15.29 -11.83 56.25 10.87 5.56 -4.92 1.45 -2.08 -1 67 1.06 5.63 2.86 7.78 -5.06 0.00 3.49 0.00 3.28 -4.76 21.13 000 0.00 0.00 -3.26 -6.67 -9.52 I •7.691 Yıl içiBda CUMHURİYET/B lAnRMCININHAFTAUKREHBERİ 89 09 -1.92 51.58 99.06 500.00 15.32 -4844 106.08 427.78 99.15 58.05 8.75 138.55 15.69 24.87 53.13 4.00 42.86 211.79 -36.08 109.30 62 34 1 107.55 103 23 283 33 000 -30.16 230.00 -24 44 000 •34 88 -17 24 -25 36 225 00 -8.70 71.64 1233 37.93 149.01 -55.68 000 49 77 13.91 -10.28 26.09 0.00 159.57 389.21 130.45 -16.00 -19.15 -25.27 137.50 •20 63 23661 209 09 -0.99 -61.29 -23.00 18.33 -22 73 -196 39.53 27 69 17.24 25.68 -14.93 40.63 •13.51 •5.38 -25.00 •8 00 0.00 -6.95 71.43 36.67 94.17 -34 62 -32.94 252 58 45.83 153 33 -54.96 -30 66 1.90 1Î8.18 •27.61 -16.67 175.56 242.31 -5.00 53 66 •1241 330.00 -42.86 -11.94 8.57 •69.83 83.61 6.44 -34 55 Haftalık Borsa Dışı Alım/Satım Işlemleri Ginler 16/11/90 19/11/90 20/11/90 21/11/90 22/11/90 Haftalık Alım Saüm Alım Satım Alım Satım Alım Satım Alım Satım Alım Satım Toplam fetem Hacmi (Bln TL.) ' 53.755 185.905 5.744 92.291 105,816 85.293 47.001 66.124 65.846 100.113 212.318 429.614 641.932 İştem Miktan 3*.784 13.154 600 6.326 5.906 5.259 3.993 3.383 4.655 4.866 14.283 28.122 42.405 ışl6fln 6or6n Hisse Senedi Sayısı 12 19 4 17 10 17 16 14 13 16 — — — latırımcı "tetikte" bekliyor Geçen hafta, Istanbul Menkul Kıymetler Bor- sası'nda dengeli günler yaşandı. Hafta içinde ger- çekleştirilen seanslar sonucunda İMKB Endek- si 18.39 puan kaybederken, hisse senetlerinin or- talama kaybı yüzde 0.48 oldu. Hisse senetlerin- 'de küçük çaplı değer kaybı gözlenirken, altın, dö- viz ve yatınm fonu piyasalarında zarar ettiren ta- sarruf aracı çıkmadı. İki hafta süren hızlı düşüşten sonra, önceki hafta ortasında toparlanan ve keskin bir yükse- liş trendine giren hisse senedi fi- yatları, geçen pazartesi günkü çıkışın ardından "hu kesti." Ön- ceki hafta ortasında 3432.78 pu- anla son 10 ayın en düşük sevi- yesine inen İMKB Endeksi, ta- İebin canlanmasıyla birlikte ani- den yükselmeye başlamış ve haf- tayı 3771 puanla kapatmıştı. Ge- çen hafta gerçekleşen ilk seans- ta da bu trend sürdü ve pazar- tesi günü endeks bir ara 3906 puana kadar yükseldi. Ancak önceki hafta ortalarında alım yapan spekülatörlerin, kârları- nı realize etmek amacıyla satı- şa geçmeleriyle seansın sonlann- da fıyatlar gevşeme eğilimine girdi ve endeks, günü 3875 pu- anla bitirdi. Salı günü 3815 pu- ana gerileyen İMKB Endeksi perşembe günkü se- ansın bitiminde 3838.56 puana kadar yükseldi. Cuma günü ise satış emirlerinin alım emirlerine göre daha ağır basması, endekste 86 puanlık ge- rilemeye yol açtı ve önceki haftayı 3771 puanla tamamlayan İMKB Endeksi geçen hafta yüzde İstanbul Borsası'nda önceki hafta ortasında başlayan yükseliş trendi, geçen hafta hız kesti. İMKB Endeksi hafta boyunca 18.39 puan gerilerken işlem gören hisse senetlerinin ortalama değer kaybı yüzde 0.48 oldu. Altın, döviz ve yatırım fonları piyasalarında değeri düşen tasarruf aracına rastlanmadı. 0.48'lik gerilemeyle 3752.69 puana indi. Geçen hafta borsayı yakından ilgilendiren bir başka olay da Türkiye Kalkınma Bankası'na ait 600 milyar lira değerindeki hisse senedinin hal- ka arzıydı. Borsadaki belirsizliğin sürmesine ve borsa çevrelerinin tepkisine rağmen "ucuz fiyat ve temettii garantisi" sloganlanyla oldukça id- dialı bir şekilde başlayan hisse satışı, coğunluğun tahmini doğ- rultusunda başanlı olmaktan uzak kaldı. TKB Genel Müdü- rü İsmail Emen, satışın bir haf- ta daha uzatıldığını ve süre so- nunda 100 milyar liralık hisse satışının gerçekleştirileceğıni söyledi. Geçen hafta Tahtakale'nin en çok getiriyi sağlayan dövizi ise ABD Doları oldu. önceki haf- taları oldukça durgun geçiren dolar, uluslararası borsalardaki gelişmelere bağlı olarak biraz hareketlendi. Doların haftalık verimi yüzde 1.22 oldu. Alman Markı'nın yüzde 1.16, Isviçre Frangı'nın ise yüzde 0.76 öra- nında prim yaptığı geçen hafta- nın en düşük getiriyi sağlayan dövizi ise sterlin oldu. Kapalıçarşı'da alınıp satılan altın türleri ise Reşat dışında iyi Döviz-altın ne Dotar (T.Kale) Dolar (Dovc alış) Dolar (Efk. satış) Mark (T.Kale) Mark (Döviz aiış) İsviçre Fr. (T.kale) Sterlin (T.Kale) Cumhuriyet Reşat 24 ayar kûlçe 22 ayar bıleziK Yılbaşı (TL) 2320.00 2311 37 2322 95 1370 00 1364 00 1495 00 3780.00 204 000 240 000 30 500 29 600 getirdi? Hafta haşı (TL) 2796.00 2764.46 277831 1890.00 1877.01 2243 00 5550 00 230.000 280 000 34.150 33.700 Hafta sonu (TL.) 2830.00 2796.40 2810.41 1910.00 1880.94 2260.00 5580 00 235.000 280.000 34.950 34.400 Hafta başına girt farttt 1.22 1.16 1.16 1.06 0.21 0.76 0.54 2.17 0.00 2.34 2.08 bir hafta geçirdiler. Hafta boyunca Reşat'ın fi- yatı değişmezken Cumhuriyet, 24 ayar külçe ve 22 ayar bileziğin değeri yüzde 2'nin üzerinde ar- tış gösterdi. Bankalarca oluşturulan katılma belgelerinde- ki ortalama değer artışı ise yüzde 1.07 oldu. Yatınm fonları ne getirdi? Borsadan haberler • Tütünbank'ın 1990 yılının ilk 10 ayhk kârı 34 milyar lira olarak açıklandı. Bankanın bu yılki kârının geçen yıhn aynı dönemine göre 15 kat arttığı, özkaynaklardaki artışın da yüzde 167 olduğu bildirildi. Ayrıca Tütünbank Yöne- tim Kurulu, banka sermayesinin 100 milyar h- raya çıkması nedeniyle yeni hisse senetlerine 1990 yılı kâr payı ödemelerinde kıstelyevm uy- gulaması konusunda prensip kararı aldı. Kâr payı »demelerinin de şubat 1991 ayı içinde ya- pılması planlandı. • Borsa Başkanlığı'nca; Good-Year, Peg Profilo ve Söksa hisse senetlerinin fiyat marj- lan yarınki işlemler için yüzde 10'a çıkarıldı. • Sermaye Piyasası Kurulu, Türk Hava Yol- lan Anonim Ortaklıgı'na 15 milyar lira, Ada- na Çimento Sanayii T.A.Ş.'ye ise 807 milyon lira nominal tutardaki mevcut hisselerini hal- ka arz izni verdi. THY'nin hisselerinin satış fi- yatı 3 bin lira olarak açıklamrken Adana Çimento hisseleri için satış fiyatı açıklanmadı. Bankalar ne faiz veriyor? (% Banka 1 A» J A» 6 Ay 1 Yıl Adı Vatata VaıMi Vadefl VaMI Vaddl Iş Bankası Akbank Yapı Kredi Osmanlı Garantı Türkbank Pamukbank Ziraat Emlakbank Töbank Halkbank Sekerbank Sümerbank c Vakıfbank Etibank İktisat Bankası Denizbank Dışbank Tûrk Ekonomi B. Esbank Tütünbank Demirbank İmar Bankası Egebank 10 10 5 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 35 37 37 36.5 37 40.5 40 37 37 38 38 39 41 37 41 43 41 37 40 39 41 44 42 40 46 48 48 49 51 51 56 58 58 57.5 51 58 51.5 54.5 60.5 51 55 60 49 52 58 48.5 53 52 52 56 52 54 55 54 51 53 52 54 55 47.5 50.5 48 48 50 49 49 52 49 51 52 51 48 50 50 51 53 58 59 58 59 62 58 60 61 60 58 60 59 62 61 51 51 54 54 62 60 KabİM Trita«ı hafta flfltl İş Yatmm-1 İş Yatınm-2 İş Yatınm-3 iş Yatınm-4 iş Yatınm-6 lnterfon-1 interfon-2 interfon-3 İnterfon-4 iktisat Yat-1 iktisat Yat-2 iktisat Yat-3 İktisat Yat-4 iktisat Atılım Fon Garanti Yatınm-1 Garanti Yatınm-2 Garanti Yatınm-3 Garanti Yatırım-4 Esbank Fon-1 Esbank Fon-2 Esbank Fon-3 YKB Yat. Fon YKB Sektör Fon YKB Hisse Fon YKE Kamu Fon YKB Likit Fon YKB Karma Fon YKB Döviz Fon YKB KaprtaJ Fon YKB Aktif Fon Vakıf Fon-1 Vakıf Fon-2 Vakıf Fon-3 Vakıf Hisse Fon Vakıf Dünya Fon Vakıf Fon-6 Dışbank Mavı Fon Dışbank Beyaz Fon Dışbank Pembe Fon Tütünbank Fon Mitsui Fon-1 Mitsui Fon-2 Ftnans Fon-1 Finans Fon-2 Finans Fon-3 Finans Fon-4 Finans Fon-5 Ziraat Fon-1 Ziraat Fon-2 Ziraat Başak Fon-3 Ziraat Fon-4 Halk Fon-1* Halk Fon-2 Pamuk Fon Pamuk Hisse Emlak Fon-1 Emlak Fon-2 impex Fon impex Hisse Fon Töbank Fon Sûmer Fon Deniz Fon Ege Fon Kalkınma Fon Oemir Fon Tariş Fon OrtakFon . Türkbank Fon Net Fon EtiFon 41.778 29.296 11.139 _ _ 32.762 27.816 14.442 13.242 28.861 24.392 12.148 11.697 10.477 31.707 15.189 _ _ 32.673 10.771 30.850 24.608 32.615 24.417 20.830 24.691 12.261 — 24.148 64.279 11.429 — _ _ 22.110 28.696 _ 23.412 87.845 10.870 14.471 12.298 10.570 _ 11.435 _ _ 12.548 _ _ — _ _ _ _ _ _ 61.614 40 856 16426 14.014 11.913 47.444 40.916 21.399 19.548 39.103 32.025 15.233 15.379 11.773 47.641 22.345 14.017 11.970 48.564 16.063 11.461 45.150 35 568 49.872 34.871 30.467 34.885 16.002 11.616 8.514 35.530 91.509 16.696 10.479 12.055 11.040 31.851 42.371 11.719 34.583 126.688 15.517 21.302 18.275 15.355 12.140 10.136 17.389 13.652 14.210 12.711 17.675 14.018 18.141 12.375 14.934 11.591 14.068 10.432 12.847 14.493 14.553 12.524 12.708 12.183 12.164 10.944 10.667 10.131 10.125 62.342 41475 16.579 14.127 12.014 47.827 41.251 21.576 19.704 39.419 32.279 15.354 15.498 11.849 48.015 22 808 14.278 12.201 48.979 16.205 11.566 45.701 35.847 53.249 35.143 30.720 35.479 16.115 11.757 8.529 35.903 92.211 16.823 10.910 12.196 11.291 32.084 42.700 11.809 34.877 127.703 15.625 21.476 18.427 15.484 12.239 10.236 17.649 13.793 14.335 12.872 17.900 14.221 18.363 12.578 15.027 11.620 14.165 10.510 12.953 14.610 14.760 12.624 12.869 12.272 12.266 11.029 10.772 10.223 10.214 PRİM MENKUL DEĞERLER A N O N İ M ŞİRKETİ SÜRATLİ HİZMET İÇİN YENİ ADRES VE TELEFONUMUZ Cumhunyet Cad. No: 259 Atman İşhanı Kat: 3-7 80230 Harbiye-İSTANBUL Telefon: 131 38 61 PBX 131 38 91 131 37 67 Telefax: 147 25 81 adidasMutlu ve başarüı olabileceğinız bir ortamda çalışmak üzere sizi görüşmeye davet ediyoruz. İÇ MEKANTASARIMCISI t Mımar Sinan Cnıversitesı, Marmara L'niversitesi Güzel Sanatlar veya Endustriyel Tasarım Bolümu mezunu t Seyahat edebilir. 1 • Konusunda deneyimli • Tercihan İngiliz* bilir # 30 yaşını aşmamış dinamik bay bayan Bay adayların askerlık yapmış olmaları on koşuldur. Adayların en geç 27.11.1990 gunu mesai bitimine kadar Personel Müdüru Sn. Erol Çakır dan telefonla randevu almaları rica olunur. Tel: 1,30 49 24 ESEM PAZARLAMA A.Ş. kül Cankurtaran Holding kuruluşudur SINAVLA MİJFETTİŞ YARDIMCILARI AUNACAKTIR Bankamız Teftiş Kurulu'nda görevlendirilmek üzere ' Üniversitelerimizin Hukuk, İktisat, Siyasal Bilgiler, Iktisadi ve Idan Bilimler, Işletme, Maliye ve İş Idaresi öğretimi yapan ve en az dört yıllık eğitim programı olan fakülte ve yüksek okullarından ya da bunların yabancı ülkelerdeki eşitlerinden birini bitirmiş, • Sınav tarihinde 30 yaşını doldurmamış, • iyi derecede Ingılizce bilen, • Bankamızca daha önce açılmış bulunan Müfettiş Yardımcılığı sınavlarına birden fazla katılmamış olan Müfettiş Yardımcıları alınacaktır. Sınavlar yabancı dil ve bilim konularında yazılr ve sözlü olmak üzere iki aşamada yapılacaktır. Yazılı sınavlar 15 ve 16 Aralık 1990 tarihlerinde . Ankara, Istanbul ve Izmir'de yapılacaktır. Sınav konuları ve diğer bilgileri içeren kitapçık "Meşrutiyet Caddesi, NO:141 Tepebaşı, 80050 Istanbul" adresindeki Genel Müdüriük Teftiş Kurulu Başkanlığı'ndan ya da Şube Müdürlüklerimizden sağlanabilir. llgilenen adayların en geç 12 Aralık 1990 akşamına kadar Bankarnız Teftiş Kurulu Başkanlığı'na yazılı olarak başvurmaları gerekmektedir. 1.18 1.52 0.93 0.81 0.85 0.81 0.82 0.83 0.80 0.81 0.79 0.79 0.77 0.65 0.79 2.05 1.86 1.98 0.85 0.88 0.92 1.22 0.78 6.77 0.78 0.83 1.70 0.71 1.21 0.18 0.77 0.77 0.76 4.11 1.17 2.27 0.73 0.78 0.77 0.85 0.80 0.70 0.82 0.83 0.84 0.82 089 1.50 1.03 0.88 1.27 1.27 1.45 1.22 1.64 0.62 0.25 0.69 0.75 0.83 0.81 1.42 0.80 1.27 0.73 0.84 0.78 0.98 0.91 0.88 ESBANK