Katalog

Fenerbahçeliler! Fenerbahçe'ye Gönul Üyesi olun! Fenerbahçe Gonul Üyesı Kartı'nız Pamukbank Şubeleri'nde. Sarı Kanarya'dan selam:İşlem tamam! (&BANK24 Cumhuriyet BAIMK24 Taraftara selam: Işlem tamam! PAMUKBANK 67. Yıl; Sayı: 23777 Kurucusu: Yunus Nadi 900 TL. 1 Kasım 1990 Perşembe Saracoğlu: Piyasaya büyük baskı geîebilir Bütçe açığuıa uyarıMerkez Bankası Başkanı Rüşdü Saracoğlu, "Para politikasmda daralrnaya gidildiği ölçüde 1991'de enflasyon inecektir. Körfez krizi olsa da enflasyon düşecektir. Yeter ki içeride hata yapmayahm. Hazine'ye borçlanamayacağı kadar açık verdirmeyelim. Bütçe açığı daralmadığı takdirde önümüzdeki yıl piyasaya büyük baskı gelecektir" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Btirosn) — Merkez Bankası Başkanı Rüşdü Saracoğlu, bütçe açığı daraltılmazsa 1991'de piyasaya büyük bas- kı geleceğini söyledi. Türkiye'- de kamu açıklannın ve bütçe uygulamasının disipline edil- mesi gerektiğini söyleyen Sa- racoğlu, para politikasmda daralmaya gidildiği ölçüde 1991'de enflasyomın ineceğini belirtti. Saracoğlu, "Körfez krizi de olsa enflasyon düşe- cektir. Yeter ki icerde hata yapmayahm. Hazmeye borçla- namayacağı kadar açık verdirmeyelim" dedi. Merkez Bankası Başkanı Saracoğlu, Ankara Sanayi Odası meclis toplantısında yaptığı konuşmada, para programı uygulamaları hak- kında aynntılı bilgi verdi. Merkez Bankası'nın kur poli- tikası uygulamadığına işaret eden Saracoğlu, "Antienflas- yonist potttikalarm başansuun para politikası ile bütçe poli- tikasıoın uyumuna bağlı olduğnnu" vurguladı. Para politikasının bütçe politikasıy- la desteklenmediği ortamlarda faizlerin yükseleceğini belirten Saracoğlu, Merkez Bankası'- nın uyguladığı para politikası- nın bazı sonuçlannın kurlar, faizler ve enflasyon oranında (Arkası Sa. 17, Sü. 7'de) TARİHlMİZİN EN 'AÇIK' BÜTÇESİ Ekonomide Halkalı Gümrüğü baskını büyiiyor Telefon cihazı kaçakçılığı Operasyonun 32 ton telefon cihazı yüklü 3 TIR'ın boşaltılarak yerine kullanılmış telefon konulduğu yolundaki ihbar üzerine başlatıldığı bildirildi. Çıkış gümrük müdürü ve iki yardımcısı gözaltına alınırken 10 gümrük memuru da tutuklandı. Bakanlar Kurulu Uyuşturucu suçunda idam kalkıyor Bakanlar Kurulu teknolojik suç kavramını TCK'ya sokan bir tasarıyı benimsedi.10. Sayfada Haber Merkezi — Istanbul Halkalı Gümrüğü'nde cuma gününden beri süren operasyon dün Halkalı Çıkış Gümrük Müdürü'nün ve iki yardımcısı- nın mali polis tarafından göz- altına alınması ve giriş gümrü- ğünde görevli 10 kişinin Kü- çükçekmece SavcıhğYnca tu- tuklanmasıyla yeni bir boyut kazandı. Cuma günü başlaulan operasyonun, giriş gümrüğün- de meydana gelen bir telefon cihazı kaçakçılığı ile ilgili oldu- ğu belirtildi. Operasyonun Hal- kalı giriş gümrüğüne gelen top- (Arkası Sa. 17, Sü. S'te) Y A R I N K I T A P 9 . İ S T A N B U L K İ T A P F U A R I Onur Yazarı: Aziz Nesin Konuklan Vera Tulyakova Hikmet, Abdellatif Laabi, Izet Saraylic, Sten Nadolny, Bulat Okucava. Ana tema: Şiir ve Insan 37. sayı 48 sayfa Y a r ı n v e h e r Cuma Cmnhuriyet'le Kitaplı günler TÜYAP'ın duzenlediği fuar, yarın Anakent Belediye Başkanı Sözen'in konuşmasıyla açılacak. 11 kasıma kadar sürecek fuarın bu yılki onur yazan, Aziz Nesin. Ana teması "şiir ve insan" olan kitap fuarınm yabancı konuklan Vera Tulyakova Hikmet, îzet Saraylic, Bulat Okucava, Sten Nadolny ve Abdellatif Laabi. 9. Sayfada Anayasa Mahkemesi Başkan Vekili Özden sert çıktı: Türbaııa îzîıı yokANAYASA DEĞİŞMEDEN OLMAZ Türban konusunda yeni yollar MAHKEMENİN TAVRIHET Özden, Anayasa Mahkemesi'nin denendiğini belirten Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Yekta görüşünü şöyle özetledi: "Mahkeme, Türk kadınımn giysilerini Güngör Özden,' 'Anayasa Mahkemesi bu anayasa düzenleyen devrim yasalarına bağlıdır. Köyde, kasabada, değişmediği, laiklik ilkesi yürürlükte kaldıgı sürece hiçbir yasal kentte kadının nasıl giyineceğine karışmaz. Ama devlet kurumu düzenleme türbana geçerlilik sağlayamaz görüşünde" dedi. olan üniversitelerde dinsel ayncalığı belirten simgelere karşıyız." İZMtR (Cumhuriyet Ege Bü- rosu) — Anayasa Mahkemesi Başkan Veküi Yekta Güngor Öz- den, üniversitelerde turban takıl- masına ilişkin olarak Anayasa Mahkemesi'nce verilrniş "yasak kararı" bulunmasına karşın "serbesti tanınması" konusun- da yeni yollar denendiğini belir- terek, "Anayasa Mahkemesi, bu anayasa değişmediği, laiklik il- kesi yürürlükte kaldığı sürece hiçbir yasal düzenleme türbana geçerlilik sağlayamaz görüşundedir" dedi. Özden, yüksek mahkemenin kararları- nın bağlayıcı olduğuna da işaret ederek, "Şimdi yeni yeni delme- lerle niye bu yola giriyorsunuz" diye sordu. Ege Sosyal Araştırmalar Vak- fı tarafından düzenlenen "Yasa- ma, Yürütme, Yargı ve Demokrasimiz" konulu panel, dun Dokuz Eylül Üniversitesi Anfisi'nde gerçekleştirildi. Pa- nele konuşmacı olarak gazeteci- yazar Nazlı Ilıcak, Anayasa Hu- kuku Profesörü Prof. Dr. Or- han Aldıkaçtı, emekli buyukel- çi Coşkun Kırca ile Anayasa Mahkemesi Başkan Vekili Yek- ta Gungör Özden katıldı. Özden konuşmasına başlar- ken konumu nedeniyle bazı şey- leri anlatma güçluğune değindi Inönü mahkemeyegidiyor SHP grubu türban için Inönü'ye tam yetki verdi ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) — SHP Genel Başkanı Erdal Inönü, halkın 26 Mart 1989 yerel seçimlerinde devleti "ailece" yö- neten ANAP'ı cezalandırdığmı belirterek, "Halk ANAP'a büyük bir ceza hazıriıyor. Bütün sıkın- üsı bunun fırsatını bulabilmek" dedi. Inönü, "dini üniforma" ola- rak nitelediği "türban"ın üniver- sitelerde serbest bırakılmasını "en büyük hatalardan biri olarak gördüğünü" söyledi. SHP grubu, türban yasasının iptali için Inö- nü'ye yetki verdi. SHP lideri, dün parti grubu- nun açış konuşmasında, Cumhu- riyet Bayramı törenlerinin ilk de- fa iktidar ve muhalefet liderleri tarafından ayrı ayn kutlandığına dikkat çekti. Inönü, bu olayın "normal olmadığını", devlet dü- zeninde bir rahatsızlığı yansıttığı- ru anlatarak, bunu daha önceden söylediklerini, uzlaşma çabalan- na karşın ANAP'm kendi başına cumhurbaşkanı seçtiğini belirtti. Inönü, ayn kutlamaların "temel bir eksiklik" olduğunu, Özal'ın ise bunu "Alıştık" diyerek karşı- ladığına da dikkat çekerek, "Böy- le bir donıma alışüamaz. Devlet bayatı içinde yanlıştır. Bunu kim ortaya çıkardrysa onun bu sorum- luluğunu görmesi, gereğini yap- ması lazımdır. Bu olmadıkça da- ha demokrasi saglam bir nokta- ya gelmemiş demektir" dedi. (Arkası Sa. 17, Sü. 2'de) ve izleyicilere, "Kimi sözlerim- den sizin 'leb demeden leblebiyi' anlayacağınızı biliyonım" dedi. Özden, Turkiye'de hâlâ demok- rasi var mı, yok mu tartışması- nın yapılmasının üzücu olduğu- nu söyledi. Demokrasinin TBMM'de çoğunluğun azınlığa hukmetmesi demek olmadığını vurgulayan Özden, daha sonra bazı örneklerle Anayasa Mahke- mesi kararlannın nasıl uygulan- madığını anlattı. Özden, turban konusunda da şunları söyledi: "Anayasa Mahkemesi türba- na ilişkin yasayı iptal ediyor. Mahkeme diyor ki: 'Ben Turk kadınımn giysilerini düzenleyen devrim yasalanna bağlıyun. Ben anayasaya da bağlıyım. Köyde, kasabada, kentte, evde, sokakta Turk kadınımn nasıl giyineceği- ne karışmam. Ama bir devlet kurumu olan üniversitelerde çağdaş öğretimi ve eğitimı engel- leyebilecek şekilde dinsel, mez- hepsel ve etnik ayrıcalığı belir- ten simgelere karşıyım' diyor. Bu anayasa değişmediği sürece de cumhuriyetin lemeli olan laiklik ilkesi yürürlükte kaldığı surece, hiçbir yasal düzenleme türbana geçerlilik sağlayamaz. Laikliğin Türk Devleti'nin, cumhuriyetin özü ve ulusal yaşamın temeli ol- dugu gerçektir. Anayasa Mahke- mesi bunları soylemiş. Kararla- rı da bağlayıcı anayasaya gore. Şimdi yeni yeni delmelerle niye bu yola giriyorsunuz?" Demokrasi rejiminin, bir hu- kuk cenneti olmadığını belirten Özden, Turkiye'de 150 yıllık bir demokrasi mücadelesinden son- Ortadoğu'ya yönelik sinyaller savaş ve barış arasında gidip geliyor Körfez'de w mesaj 9 karmaşası ABD Başkanı Bush savaşın kaçınılmaz olduğunu bildiren açıklamalarından sonra dün de barış umudunu koruduğunu söyledi. Gorbaçov'un sözcüsü Primakov dün bir Mısır dergisine askeri operasyona karşı olmadığını söylerken, Sovyet TV'sinde siyasi çözümün yakın olduğunu belirtti. Dış Haberler Servisi — Kör- fez krizinde yaşanan gerginlik, karşılıklı yapılan çelişkili açık- lamalar ve verilen mesajlarla tam bir karmaşaya dönüştu.Li- derler, aynı gun içinde yaptıklan açıklamalarda birbirinin karşı- tı sinyaller veriyorlar. önceki gün, gerekirse kuvvet kullan- maktan çekinmeyeceğini söyle- yen ve son bir hafta içinde ver- diği demeçlerde de Irak'a karşı sert çıkışlar yaparak askeri çö- züm yolundaki korkuları arttı- ran ABD Başkanı George Bush, dün, krizin barışçı yollardan çö- zülebileceği yolunda hâlâ ümut- lu olduğunu söyledi. SSCB, haf- ta başında Irak'a karşı bir aske- ri operasyona kesinlikle karşı ol- duğunu açıklarken, Sovyet lideri Mihail Gorbaçov'un özel temsil- cisi Yevgeni Primakov, bir Mısır dergisine verdiği demeçte, banş- çı çözüm şansı kalmaması halin- de askeri operasyona karşı çık- mayacaklannı belirtti. Prima- kov, Sovyet televizyonuna yap- tığı acıklamada da Saddam'ın siyasi çözürne eskisinden daha yakın olduğunu ifade etti. Irak ise savaşın her an çıkabıleceğini iddia ederek, hazır olduklarını duyurdu. Körfez krizinin başından bu yana Irak'a karşı çok sert bir tu- tum takınan ve askeri güç kul- lanmaktan çekinmeyeceğini açıklayan ABD Başkanı George Busb, "Krizin banşçı yollarla çözülebileceği konusunda hâlâ umutluyum" dedi. Gözlemciler, Bush'un bu açıklamasını, Amerikan kamu- oyundan son günlerde aldığı tepkilere bağlıyorlar. Irak'a karşı tavrmı giderek sertleştiren Bush, son zamanlarda yaptığı açıkla- maJarla, savaşın kaçınılmaz ol- duğu izlenimi yaratmaya başla- (Arkası Sa. 14, Sü. l'de) ANKARA'DA KÖRFEZ TRAFİĞİ 14. Sayfada Moskova izlenimleri Parti kurmak modaS. Birliği'nde birbiri ardına kurulan partilerin sayısı 400'u aştı. Komünist Parti'den son 9 ay içinde 400 bin kişi istifa etti. YASEMİN ÇONGAR MOSKOVA — Sovyetler Bir- liği seçim dönemini kapattı. Gürcistan'da 150 siyasi partinin katılımıyla yapılan ilk serbest seçimler, 1990 yıhnın son san- dık deneyimiydi. On beş cum- huriyet, yirmi özerk bölgeden oluşan, Türkiye'nin otuz katına (Arkası Sa. 17, Su. 4'te) PARIS-TOKYO CÜNEYT ARCAYÜREK yazıyor 10. Sayfada GLASNOST-POP — Sovyetler Birliği'nde Gorbaçov ile başla- yan glasnost rüzgân sonunda pop ile buluştu. Sovyetler'de şu günlerde gozde olan polit-pop, Lenin'den Gorbaçov'a uzanan bütun liderleri karikaturize ediyor, resimlerini yapıyor. Devrim yıllarının resmi, ciddi ve saygın tabulannm hiçbiri glasnost- pop'undan kurtulamıyor. Kmlordu'nun kahramanlık madalya- ları birkaç rubleye satıiırken, Lenin, Yeltsin, Gorbaçov gibi es- ki ve yeni liderler de tablolannda eskisinden çok farklı. ra bugün hâlâ demokrasinin ve Ataturk ilkelerinin "varlığı- yokluğu"nun tartışıldığını sa- vundu. Özden, "Bir yaşam biçi- mi olan demokrasinin kaynağı, insan haklan ve ozgürlükleridir. Din nasıl bir kültürse, demok- rasi de bir ulusun temel malıdır" dedi. Yekta Güngör Özden, Anaya- sa Mahkemesi'nin de tam olarak çalışmadığını ileri surerek, "Anayasa Mahkemesi'nin tüm üyeleri cumhurbaşkanı tarafın- dan atanıyor. Oysa, yuksek yar- gı organları kendi üyelerini ken- dileri göndermeli. Cumhurbaş- kanın yanı sıra TBMM'ye de atama için bir kontenjan ayrılmah" diye konuştu. Panelist gazeteci-yazar Nazh Ilıcak da konuşmasında cum- hurbaşkanınm yetkilerinin kul- lanılması konusunda, anayasa- nın diğer maddelerinin göz önünde bulundurulması gerek- tiğini belirtti. Ilıcak, "Cumhur- başkanının sonımsuzluğu ilkesi, hiçbir makama hesapVermeme durumunu degil, yetkilerinin sembolik olduğunu gösterir" de- (Arkası Sa. 17, Sü. 6 da) SENARYOLARA DEVAM İSTANBUL'tfan HİKMET ÇETİNKAYA11. Sayfada Said-i Nursi Mevlidi Yeni Asva'dan 7 kişi aranıyor ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) — Ankara DGM Başsav- cılığı, Kocatepe Camisi'nde Said-i Nursi için okutulan mev- litle ilgili soruştunnayı derinleş- tirerek sürdürüyor. DGM Savcısı Ülkü Coşkun, mevlidi düzenle- yen Yeni Asya gazetesinin sahi- bi Mehmet Kutlular ve Sorum- lu Yazı tşleri Müdürü S«bahat- tin Aksakal'ın da aralannda bu- lunduğu 7 yöneticinin gözaltına alınması için emniyete yazılı ta- limat gönderildiğini söyledi. Yeni Asya gazetesinden dün (Arkası Sa. 17, Sü. Vde) DEMİREL:SORUŞTURMA LAİKLİĞE AYKIRI 11. Sayfada Şirket kayyımı Jordan Tolly Peck kötü yönetildi' Micheal Jordan Şirketler kötü yönetimden batar. Bir olasılık da sahtekârhk' dedi. Asil Nadir'in Yüksek Mahkeme'ye temyiz başvurusu yapacağı bildirildi. EDİP EMİL ÖYMEN LONDRA - PoDy Peck'e kay- yım atanan Michael Jordan BBC Yurt Servisi'nde yayımla- nan bir söyleşisinde, "PoUy Peck'in bankalar yüzünden de- ğil. kötü yönetimden çöktüğünü" söyledi. Bu arada Asil Nadir'in bugün Yüksek Mahkeme'ye kendisiyle ilgili ka- (Arkası Sa. 17, Sü. 2'de) HAZINE MÜSTEŞARI: TÜRKİYE BÎR ŞEY YAPAMAZ 17. Sayfada Hüsnü Doğan... Jrlilli Savunma Bakanlığı'na bir gece ya- rısı atananHüsnü Doğan kimdir? Turgut Özal. başbakanlığı döneminde, ABD'nin Houston kentinden naklen yapılan bir televtzyon programında Hüsnü Doğan'ı şöyle aniatmıştır: "Gördüğünüz gibi yanımda partinin kuru- luşunda çok önemli rol oynamış, Anavatan Partisi'nin seçim beyannamesinin ve progra- mının hazırianmasında çok buyük katkıları ol- muş, Tanm, Orman ve Köyişleri Bakanı Hüs- nü Doğan var. Hüsnü Doğan aynı zamanda benim yeğenim, yani dayımın oğlu olur. Bu- nu herkes bilir. Gerçı aramızda çok yaş farkı var. Fakat bir aile gibi bizimle beraber yetiş- miş, hayırlanmızı, suyumuzu çok iyi bilen iyi bir arkadaşımızdır. Kafası da dikkat ederse- niz büyüktür; oldukça da büyük gözüküyor. (Arkası Sa. 17, Sü. l'de) HASAN CEMAL • Ermeniler kızgın Ermeni gazeteleri Türkiye ile ilişkileri normalleştirmek istediğini açıklayan Ermenistan Başkanı Petrosyana ateş püskürüyor. 3. Sayfada • Almanya Anayasa Mahkemesi, yabancüara lanınan yerel seçimlerde seçme ve seçılme hakkım anayasaya aykın buldu. 3. Sayfada • Müzikalin büyülü dünyası Bu akşam TV'nin 3. kanalında izleyeceğimiz "Eğienceler Beldesi" adlı müzikalde başrolleri Gene Kelly ve Cyd Charisse paylaşıyor. 4. Sayfada • 5 kilo dinamit patladı Yeni emniyet müdtirlüğü bınasındaki patlamaya 5 kilo dinamitin yol açtığı belirlendi. 9. Sayfada • SHP'de sol rttifak' önerisi SHP'de 'sosyal demokratlann bırliğinın sağlanması' çabalan yoğun biçimde sûriiyor. 11. Sayfada • Halka açılmaya fiyat engeli 1990 yılında halka açılan şirketlerden bazıları yüzde 15'lik halka açıklık oranını tutturacak kadar satış yapamadı. Ekonomide • Tanju'ya Avrupa'dan teklrf Galatasaray'ın golcüsü Tanju Altın Ayakkabı yarışmasında liste başı oldu. Sporda • Omuzuna güvenen Modacı Restivo'nun 1991 Bahar kreasyonunda yer alan kolsuz elbise omuzlanna güvenen hammlarm giyebileceği J k türden. Arka Sayfada Yumurtalık yok oluyor Adana Yumurtalık bölgesindeki antik kent, artan inşaatlar nedeniyle yok oluyor. Arka Sayfada GOZLEM UGURMUMCU Benzer Çizgiler... Bugünlerde düzenlenen açıkoturumlara çok sayıda "te- lamcı genç" katılıyor. Bu Islamcı gençler, coşkuları ve tep- kılerı ile 60lı ynidrdaki devrknci gcnçlere benziyorlar. 6O'lı yıllarda ünıversite ve yüksekokullarda devrimci ınanç- lar, sosyalist ıdeoloji ile bırlikte hemen hemen bütün genç- liğı etkilemişti. 27 Mayıs ihtilali ile gelen özgürlük rüzgârla- (Arkası Sa. 17, Sü. 7'de)