Katalog

DORI CUMHURİYCT 5 Mayıs 1 9 7 5 ÛÜME KuVVtTLtNEM TufctfYE TALEplEfe'Nİ PEK TESEKKÜL E O E N 5I ABDULCANBAZ TARTIŞMA Samim KOCAGÖZ Babrl Beyle "Handan Hanım, ayaWandılar: «Ortelüc kararryor. blz, yola çıkalım » dedüer. önos topuea Fahrlnln odasına gldip çocuklara bir baktık. Annesi Mllz 6, «Selmın Hanım kardesinle kalacaksın; Fahri'ye d» blrlikts bakarsanız. Ekrem Bey amcanın sozünden çıkmak yok Bız bır nafta, on güa sonra döneriz » dedı. Babası yumujak ami fcorkulu gözlerle kızına, Pahn'ye bakıyordu Çocuklar, ses cıkarmadüar, Filız, basını önüne eğdı Ana baba, vaklaştılar Filızı ve Fahri'yı yanaklanndan öptUler. Anladık kı. bunlar bızım delikanhyı çok eskıden tanıyorlar Sonra dış kapıya yüründü. Vedalaştık. Aşağıya, arabaya dek geçırmek ıstedim. raBI olmadılar Handan Hanım, çantasından bır anahtar çıkardı «Unutuyordum Ekrem Bey, bızim evin anahtarı ııygun bir zamanda yoklarsınız Bizde bir başkası daha var. Belki de evlmm bir kez daha talan etmiş olabılırler şu sıra » dlye s&ylendı. anahtan avcumun içıne koydu Merdlvenlerdsn acele acele indılşr. Arkalanndan baktık kaldık Sonra da pencereden izle dik Arabalanna bırup sokaktan usulca caddeye çıktılar Sabrt Bev, direksıyona otururken, gözüne kara bir gözlllk taktı Anlayamadım vesselam korkularım . Babam, yerine çökerken sıkıntıh, alaylı söylendi • Oh ne ala nişansız, nıkâhsız, düğün^üz gelinımizi de al dık, eve getirdik Allah için çok güzel kız Fahri, yaman delikanlıdır bılırızn deveyı dızinden, pireyl gözünden vtırur'» Annem, parlıyordu ama Feride çabuk davrandı, gülerek, lstemeye ıstemeye gülerek, «Çok şakacısın baba » dedi Annem, «Şakanın da sırası ya'. d,iye söylendi ötkeli öfkeli Sonra, «Kalk emeklı vahmız Faık Mutaf Beyefendl. evimize gıdellm öfkeden, üzüntüden, sınirlenm perışan oldu Herbir yakam agrıyoı Belki Erkal da çıkar gelir bırakırlarsa » diye ekledi. Ortalık lyiden ivive kararmıştı Feride, ışıklan yaktı, annemi, babamı kapıya dek geçirdl. Sonra da gltti, sobaya yakın bir yere oturd* lüşüyferum sabahtan beri » diye sdylendı Kar?ılık!i ce uzun *ft*uı* otuflMK kaldık mmtmf*> ifflHlMtMMyBfakin', eoğukkanlı gbrünmeye çalışmaktan, sinirlerim iylce gerilmıştı uç gündür içimdeki heyecan, tedirginllk, neden^e şıı sıra artmış, karmakarışık dUşünreler, zlhnimt iyice yormuştu Dalmış, ÖUşünmUş kalmışım. Feride, aessizHgi bozdu, soruverdi. «Şımdi ne yapacağızî Ne düşünüyorsun''» «Yapılacak ne var? Ne yapabiliriz''. «Fahn'ye bir gozdağı versen. Çocuklar için ne düştlnüyorsıın'7» «Çocuklar dediğm on yaşında çocuklar değll kl.. bir temız dayak atayını Zaten bılirsin, çocukluklannda da onlara bır fiske vurmadım. Ancak konuşacağız elbette aorunları Tartışacağız . Ne ki işler oyle bir yön aldı ki tattışmanın, konuşmanın da bir yararı olabileceğıni sanmıyorum Hanı iki yıldır herkesle tartışmaktan da bıktım Bundan böyle tartışmaların sonunu getirmeK çok zor, partinin içindekiler, partının dışmdakller Herkes bir yöne, bir yola yönelmiş .tutmuş yolu gıdıyor Her ka fadan bir ses çıkmakta, bu sesler, ülke ölçüsünde bır uğultu halini almakta Kimin ne dedigi anlaşılmıyor tktıdar da bütün güçleriyle içerden dışardan bu uğultudan yararlanmakta Orta lık, memleket daha da karışacağa benzer Bırak Feride, şımdılik iş olacağına varacak diyelim, canım çok sıkkın slmdl > Eşim, oylece bir süre yUzüme baktı Gözlerl dolu doluydu. Sonra kendisını toparladı «Selmin'le bır şeyler hazırlayalım, yemek yer mısin?» «Benim hiç yıyesim yok » «Benim de yok Fahri'ye blrşeyler yedırellm, Selmin'le F11İ8 yesınler Istesen sana bir salata fılan yapayım da bir kadeh iç, lyı gelir.. efkâr dağıtırsın » Sevgiyle gülumseyerek ylne yUzüme baktı, Bonra mutfag» yürüdü. IV ANGOLA'DA KURTULUŞ SONRASI Röportaj: Ole Gjerstad "UNİTA ASKERLERİNİ ÖLDÜRMEYİN.YETKİLİLERETESLİM EDİN!t t Beyazlar konusunda MFLA'nın izledigi politika su Savas bittik ten sonra Beyazlar eskı yerlerı ne ddnebılecek Yalnız statüle rınde değlsikllk olacak tabii. Afrikalılara karşı uyguladıklan ırkçı yrtntemlerıni terk etmek zo runda kalacaklar Beyazlar döndüklerınde sahıp olduklan ekim alanlarını gerı alabılecekler yalnız ekılmemıs arazi kamulastırı lacak GUney Angolada sığınma kamplarında yasayan beyazlara GUnev Afrika yerleşme ızni verml yor Portekız de ıstemlyor onla rı Savaş sonrası gelisecek olan durumlar siyasî mUHecilerin ka derini de belirleyecfk. Intlkım yok «UNITA ASKEELERÎNt ÖLr DÜRMEYtN, YETKtLlLERE TESLİM EDİN!» Bu bildiri sık sık Benguela ve Sa da Bandeira' da (yem adı Lubango) duzenienen toplu mıtinglerde yineleni vor MPLA ne merkezı Angoladn ne de Guney Angolada yapılan katliamlarm dcünün ahnmasını ıstemıyor Yetkıliler UNITA as kerlerlnin silâhlarını alarak, yenı bir gerilla savaşının başlamasını engellemeye çahşıyorlar Silahla rı ÜffBan UNITA askerlerl evleri ne,"T«lylerine geri gönderilecek Daha once UNITA'nın yönetı minde bulunan yerleri gezdik MPLA'ya karşı Jonas Savımbi'nin bır gerilla savaşını başlatabilece ftını gösteren hiçbır ))elirtiye rast lamadık Hem Benguela'da, hem de Sa da Bendeira'da Tanıtma Bakanı Filıp Martins konuşnıa \aparken halk içtenlikle ona ka tıhyor ve lehte büyük gosteri va pıvordu Bakanı korumak ıçın aşırı tedbiıler alınmamıstı Yal mz bir lıman şehri olan Lobıto" da güçlü Kübah birliklerle karşı la^tık Bunun dışında gordügıı mü7 bütün askerler ve subaylar MPLA'ya mensuptu Angolanm kml kenti diye anı lan Benguela'da vapılan büyük mıtmge bınlerce, binlerce insan katıldı Ulusal KurUıluşun getirdı gı mutluluk ve neşeyı içtenlikle paylaşıyordu bu büyük halk kitlesi Sendika bınasında UNITA bayraftı yakıldıgı zaman heyeran son naktasına ularmıştı MPIA Benguela'da heı zaman guçlu bir destek bulmuştu Halka karjı geriHat Savımbi Güney Angola'da bir gerilla savaşı başlatacak gücü vs olanagı kendınde bulabılecek mi? Bu soruyu komutan Augusto Rosa'ya vonelttık Yanıtı şoyle oldu Subaylar kaçtıktan sonra UNITA kuvvetlerl dagıldı Savim bı dağılmış güçlerinı toplayıp, yeni bır gerilla savaşı baslatmıyacaktır. ÇUnkü en önemlısi hal kın desteğine sahıp değildir Yap tıklan katlıamlardan sonra halk UNITA askerlerınden nefret tdiyor Bu durumda çalılıkların aıa sına saklanarak barmmaları ola naksızdır Iç savaş çıktığından bu vana ^urekli çarpışan komutan Rosa, Güney Atııka'ıların Ulkeyi is^al edişine de tanık olmuştur Olayları onun agnndan dınleyelim Kasımın Uçünde geldilpr \c Benguela nın dışında mevzilendi ler B tane tankıarı vardı O Kasımın başında Güney Afn kahlarla MPLA ordusu arasın da savaş basladı No ve Rodondo'va çek lmek zorunda kaldık MPLA merkezi \ngolada büyük kayıplar verdı Birkaç tabur as kerımi7 (800 kisı kadar) snvas ta öldü Cuvo nehrı kıyı<îinda tutunmdyı ve direnmeyı başar riık Böylece GUney Afrlkalıların ıleıleyışını durdurduk Komutan Rosa bunları anlatır ken sava^ta Kübalılann oynadı ğı ıolden söz etmek lstemedı. HOIJ)EN ROBERTO FNLA'nın llderivdl Batıdan büyük destek (drdtt; ancak MPLA'nın zaferini onleyetnedi hasınuda oavas köpekleri» dlye anüan paralı aakerlertn çabalan d» Angola'da zafert enfel1 leyemedl. ANGOLA'DA SAVAJIN KAZANIIMASINDA * "MÎBALUARIN GÖSTERDIKIEM ETKİNUK OSTl) KAPAU GEÇıSîıRılıYOR MPLA SiLÂHll KUVVETLERıNıN ıKI ONEMLı KOMUTANI DA PORTEKıZLı. UNıTA'NIN MPLA'YA KAR? GERıLLA SAVAŞI YAPMASI SON DERECE GÜÇ MPLA, TUTSAK ALDIĞI UNıTA VE FNLA ASKERLERıNıN SiLÂHLARINI ALARAK KÖVLERiNE YOIUYOR. Amrola'd» Mter aevlncl Gttc günler daba sona ermedl, tstanbul'a kar yağıyordu Gıinlerden pazardı Kıiçük çalışma odamdakı yıne kuçük gaz sobasını Feride, sabahtan yakmıstı. Kahvaltıdan sonra pencerenin yanındakı koltuğuma oturup sataah gazetelerinl gözden geçirdim Hıç de iç açıcı haber yoktu îşgaller, grevler, oldürmeler, surUp gidiyordu Geçtığımız aralık aymda, genel ögretmen boykotunun, Gamak Fabrlkasındaki işçı ısgalinın ve bu eylem sırasında bır ı^çınin öldUrülmesinın yankıları sürlip g dıyordu Yem 1970 vılı ıle birlıkte olavlar ymr hi7İatı mıştı. Ankara'da oğrencıler derslerı boykotlarının yanında, kentin otobuslerıni ışgal etmışleıdı bıı giinlüğune Bu olaylnrdan rite geçen ay, 69 subayın vayınladığı hükümet aleyhıne bıldırı, pek buyıltulmcmekle birlıkte, hükUmetı çok telaşlandırmıştı Gnyeteler, ustu kapalı, bu subaylıınn hepsinın gozaltına almdıuını bıld rıyor du Bu kaynaşmanın ıçmde 12 Ekim 1969 seçimlerinin sonu< u unutuluı gıbı olmuştu Ne kı Eegımlerdp ıktidara gelen paıtı, r 196> seçımlerınden berı suıdürdugü, «sokaklaı ge^mekle esk. mez1» politikasında ınat edıyordu. Faşıst komandolar, komüniim le mücadele dernekleri, yurdun dort bır bucağına kol salmış, iktıdardakı huklimetı, arkasına almıştı Hıç pervasız, yeni yıi büt. çesıne hükümet, kurdurduğu bu derneklere, para yardımı koyacağını bellı etra.ştı. Egcmen çevrel°r, baskuını artırdıkça a.tırıyor, dış sbm^rgecılp.le, yabancı ajanlarla işbırllğinı pekle^tinyordu Polıs, bütün sokak olaylarına, ışgallere, grevlere seyircı gonlnüyordu Bunalıyordum; gazeteleri bır yana atıp, masama oturarak mahkeme dosjalarımı incelemevı yazılacak birkaç temyiz d lekçesını yazmayı dUsundüm. Ne var kı 7ihnım çok karışıktı Günler den beri s>abırla son olaylardan sonra, Fahri ıle, Erkal ıle, FıIi7'le konuşmanın sırasını bekliyordum Çocuklarla tartışmava girmemeye kararlıydıın, vetti herkesle tartıstığım gıb sıne bır bezginlik vardı içınde Ne kı bütün bu olaylar ıçınde bunlarla konuşmak, babalık, dayılık gorevimdı Bu sorumlulugumu bır yana itemezdim. (DEVAMI VAR) MPLA'NIN YANINDA SÂVAŞA KATILAN ÇOK SAY1DA BEYAZ Bundan sonrakl birkaç hafta 'çindp güneye doferu ılerleyen MPLA ordusu peş pese kentlerı ele ceçırmeye başladı Kurtuluş hareketi sırasında çok az bir cii renmeyle karşılaşmalaıının nede nı C.Uney Alnkalılann daha once geri çekılmesiydı Blrçok kent hıç (.arpısma olmadan ele geçi rılmışti Benguela'da da bovle olmuş. kentin iç nde bır MPLA lı radyo ıstasvonunun ele ge(,ı rerek, ordu gelmeden önce kentın kurtaııldığını bildirmıştı Komutan Rose MPLA nııı rısını anlatırken halkın desteginın yanı sıra, UNITA ve FNLA kuvvetleri arasına sızmalarının da basarıda etken olduğunu sbv lüyoı BoylP(p karşı güçler ıçlndekı moral çoküntüden haberdar olmuşlar ve durumu bu gerçege gore defterlpndırmişlerdi Btngualı damkyolu Bcnîjtıpla demıryolu bu sarasta çok etk!ll bir rol oynamıs Lıman şehri Lobito'dan Zaire ve Zambıa ya kadar uzanan bu yol, 7ambia'nm bakır Uretimini kıvıya cn onemlı ula?ım hattı Ken neth Kaundanın UNITA \ı desteklemesmın baslıca nedenı dp mıı yolunun UNITA'nın dpnetimi altında bulunuyordu Şımdı MPLA denptım ple Reçtrmis bu lunuyor ve geçen hafta ıçınde dpınıı vo'u Lobılodan Luao ya f dek K ) km kadar bir uzaklık K boyunca açık tutuluyor Daha sonra ?aııp sınııına dek açıla iflk \alnı? bu arada havava ııçurulmus iki kriprltnün onarılması gereklı Devrimci Portekiılıier Angola da savaşın kazanılma gında KUbalıların gösterdiği etkonlıK Ustü kapalı geçiştirilmı; tıı MPLA nın kendı ordusa FABLA (Angola Halk Kurtuluş Sılâhlı Kuvvptlerı) savaşın kaza nılnı ısında nüyılk rol ovnainış hlç kuşkuiuz, yalnız ordunun ydn«tımi genellikle Portekızlilerin elinde Benguela vc Lobıto' nun komutanı Antonio Rosa ve Sa da Bandeira'da rUtbesi bas kıımandan olan Farnisco, ikisl dp Portekizli Angolalıların yanı sıra MPLA ordusuna katılan ve onlarla birlikte savaşan Portekızlilerin sayısının bu kadar yü< spk oluşu dogrusu sa?üacak bir durum Dörl çotuk anıtı gtrillı Bu sırada orduda hastabakıcı olarak gbrevlı bulunan ıkı kadın gerillayla da tanıştık Ikısi de Luanda'lıydı ve Sa da Bandetrx' nın güneyinde, cephede gdrev yapıyorlardı 21 yasındaki Fernande Santos bir tıp ögrencısıv dt 30 yaşında olnn Nella dort çocuk anasıydı Çocuklarırın U çunü Porteki7'dekı ailesinın yanına yollamış, bırının de Luanda dn bıınkm'ş Kadın gerıllalann konuşma ya pek zamanları yoktu, istekll VAR zUm ena bir gerekçe olarak gö»termişlerdl Oysa MPLA ordusu* na bunca sayıda beyazın katılmnsının nedenlerinden bıri ds gene Güney Afrlkalıların Ulkeyi lşgal edişidir Güney Afıikalıların Angola'da uygulamaya çalıstığı bbl ve vur sistemi bpyazlar arosında bıle sert bır tepklyli kar^ılandı Bu Ulkedp beyazlar ve zenciler uzun yıllardan beri uyumlu bır toplum kurmak için birlıkte çalışmışlar Ikı ırkın kayn<»şTnası bcja/larla zenciler arasında evlılık artık çok alışılacclınii, «ıradan bır olay MPLA lıdprlerınden çogu, örneğin Lucto Lara, melezdır Bu nedenle halk GUney Afrikalıların işgaline karşı çok sert •Ir tppki gosteıdi MPLA ya yakın çok «iayi'la btyaz Orgüte katılıp, faal olarak savaşa katıldılar. de degillerdi Nella'ya hastabakıcılık yaparken neden silah tasıdıgını sordum «Şımdi kendimizi1 korumak İçin siUh gerekll bıze » dedi Mevzilerinız nerede9 Cuent nehri vakınlarında Bu askerı bır sorudur, daha fazla konuşamam tkı kadın Kerıllanın da kollarında beyaz bantlar vardı Bu cephe askerı olduklarını gostp riyordu Uzun yıllardan beri MPLA yanlısı oldnklannı «lövle dıler Nella 12 yıldan oerl örgutun aktif bir üyesi olarak çahş tığını anlattı bıze Drtrt aydan brrı dp cephede savaşa katılıvormuç leyıılır hangl yındal Geçen sonbaharda Gılnev Afri kalılar Angola jı ışgal ederken, hu istila hareketını temellendlr mek ıçın «Burada yaşayan beyazlann haklarını korumayı» sö B i TT I GARTH BAŞACAMA0IN12 OBuYJi 6EB.OEIC U2MANLA CI TiFFANY PtfiMCAN B £ R I BCNfMLK 4UM1E BLÛSS'UM KEMDtMODEU6DİHÎ NASATT1Tltt... 8UDAUA BİB ADAM DEÖlL O BAY ZAMOS EN vV»*Jİ GEISP GÖZÛN GCİBMEM OKMEK İŞİ BASARAMAOtKirZ soi£Bmî«e BUfKI ADAMI OGTATAAN