Katalog

MAİ VE S1YAH Halid Zıya LŞ4KLIGİL Sosyal çevre ve sorunlan yansıtan, uğrasıcı \e tum lyı nıtelıklerıne karşılık, fazla duş kurdugu ıçm yaşamda başan kazanama yan aydın bır gencın. bır donemın ve Turk basınının romanı Günumazün Türkçesivle çıkti Sadeleştıren Nenat KIZILCAN Inkılâp ve Aka Kıtabevlenyle obur kıtapçılarda Pıyatı 20 Lıra umhuriyet 52. yıl, layı: 18477 Kunıeusu: rüNUS NADt 9 Ouk 1976 Cuma 1975 TE EN COK SftTANlO KITAP \ 1 SANTAJ Bonne arrere Hen 2 CEYLAN AĞIDI Necatı Cunilı 3 AMERIKA MEYDAN OKUYOFS J J Servan Schreıber 4YERYUZU KORKLSU OktayAkba! 5 ZAMANLARveKlH.LANIUSI/Faruk> Senturn. 6YALAN BITTl'Umıt Yasar Ouuzı.an 7 SOVYET RUSYADA DUSJNCE ÖZGURLUĞU A Ssharov 8 İS BILENIN KlLIÇKULLANANlN/RobertTovmsend 9ASKDAGEZER Necatı Cumalr 10C0CUKEGITIMI/Dr Marıa Montessofî S a n d c r YayınlarıosMANBEYiST. Ankarada bu kez bir kız önrenci vuruldu TA 2 1 J l Z Kanlı olayları protesto eden öğretim üyeleri yürüyüş yaptı "Türkiye'de Ecevit, Sağcı grupların Hacettepe çok ciddi Üniversitesini işgale iktidar olaylar yeltenmelerinin yolaçtığı oluyor,, diyen ii olayda silâh kullanıldı; girişimi Ecevit, CHP'IJ okul 1 Şubat'a kadar Parlamento için Gruptan öğretime ara verdi üyelerinin yetki istedi Ankara'da bulunmalarını istedi ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) CHP grubunda dün bır konuşma yapan Genel Başkan Bülent Ecevit «Olaylar karşısında soguk kanlılığımzı muhafaza edm Gru bumuzdan bazı arkadaşlanmız grubun sürekli topîanTnası gerekeceğını bana duyurdular. Bu goruşe katılıyorum. Ankara ve Türkıyede çok cıddi oıaylar oluyor. Bunun ıçın bütun arkadaslarımm her an toplantıya çağınlabılecegınl gözonunde bulundurarak bırkaç gün Ankaradan avrümamalannı nca ediyorum» do mış, konusmasının bır yerına» de şunlan soylemıştır «Ancak bugünkü olaylar CHP* nın ıktıdar olmasıyie uzaklaştın labilır Çok güç olmakla Deraber CHP'nin iktidar olması olanaklannı araştırmak üzere bsna >etki vereceğmizi ünut edıyorum. Gmşimlenme başlıyacağım. Aynca grupta Ecevit hıçbır arkadaşının grup yonetıcilerınin bıl gısı olmadan demeç vermemesinı konuşma yapmamasını soru önergesi \rermemesıni de ıstenruş tır Mılletvekılleri \* Senatörıer olaylara ılişkın aldıklan hiıgıl«i ve gelışmeleri grupça görevıendırllmış olan Adıl Ali Cınel ile Narnık Teldn'e bildirmelennı istemıştır. ANKARA (CumatırİTet Bfirora) Tükenen Bir Yaşam aym Feyrloflu riyaaal yaşanunı tuketmis bir I ldsidlr. Bir zamanlann ulkucu bılinen, Menderes yönetiminin hukuk dışı davraruîlan karşısında ogrencılerine «nabza göre serbet \ermeyiniz» dlve fakülte kursusunden yureklilik örnekleri gosteren, yurtsever aydınlann umut bagladığı o zeki adam, bu hale düsmeli mi idi? Durumu gerçektea actdır. Ortamn solu deylminden benuz soz edılmedlgi gunlerde sayın Fevzioglu demokratik solun atesli bir savunucusu olmnç, ulkemlze gelen solcu Mende* France'm gonulltı «nihmandarkğım» yapmış, bununla vetinmeyerek unlu Fransız devlet adamı lle ügili, onu göklere çıkaran yan dlzileri yayımlamıstı. Bir sralık polltlkaya ktosmuş, Orta Dogu Teknik tnıversitesl rektorluğüne geçmlş. kamuovunda pek sevdiğini sovlediğı bilim yaşamına donduğu izlenimlnl ayandırmıştı. Ama polltikavı billmden daha çok sevîvor oinutb kl bu ayrılık uzun surmemiş, 5avın Feyzioğlu venıden poUtika sahnesinde «anı endam» eylemişti. Işte o gün bngündür sayın Feyzıoğlu politika kazanınm içinde kaynayıp gıtmekte, her geçen gun erimekte, yok olmaktadır. CHP saflarında, Inonu'dcn sonra en unlu bir kişi olarak tanındığı nrada, Ortamn Solu akumnın başına geçmesini saglamak uzere Ecevit tarafmdan yapılan çağrm klşısel hesaplar, ya da Pasa korkusu ile geri çevtrmesi, kanımızca sayın Feyzioğlu'yu bugunkü hallere dusıirucu ilk ve buyük yanügıdır. Politika devip eeçmeyeUm; billm gibi poUtika da korku ile, Mşisel hesaplarla yurutulebillr bir ugras değildlr. PoUtika vapabilmek, yanı ulke vonetimlnde halk yaranna bir program uvgulavabllmek. her şevden once bir temcl inanca, bir tetnel duşünceye, bir dunya goruşune baglanmayı gerektirir. Kişisel tutkular, kişisel çıkar hesaplanvla yurütulmek istenen politlkalar önunde sonnnda lflasla sonuçlanmava hukümludur. Sayın billm adamı, savın Prof. sayın politikacı Turhan Feyzioğhı birçok basit \e ilkel gcrçeğı bilmedigi, hiçbir dunya )rönı?une bağlanmaksızın da politika vapüabüeceğini sandıği, daha doğrusu «nabza göre serbet venlmeme^i» atasozunu unuttugu için bujrun cephe bukumeti sahnesinde sadece bir fiıruran rolu ovnamakla vetuımektedir. Ona «serbetçi» damgasını vakıştıran kamuoru, bu tanımJama ile dun savnnur Rörundufrü dusuncelerin bugun 180 derece tersine dönen bir adama ne denli güvenilecetiııi sımselemektedlr. 12 Ekim seçimlerinden bn yana iki kez Meclıste srubunu yitıren sayın Feyzioglu, nihayet etegine yapıstıgi Demlrel'in AP'den aktardıp 5» < * • odunç verdığı bir miUetveklU ile guç belâ yeni bir urup kurabildi Boylece ihtisas komısyonlannda cephe iktıdannın hstnnlugunu sagla\abıleceeinı, Demirel in avakta tutunmasına katkıda bulunabılecegini urauyor. Umut dunyası demlşler, umsun bakalun Mendes France'ın «mıhmandarlığından» CHP Genel Sekreter adavlı£ına. oradan da Demırel'ın vedek parçalıjına erişinceve dek sayın FeyziOKİu'nun seçırdiğı deçışimler gerçekten ibret vericıdir. Ilerde polltıka>a atılmak isteyen «enç kuşaklar bundan yararlı bir ders alabilırler. Hacettepe Üniversitesinde dün çıkan sılâhlı çatısmada, çok sayıda ogrenci yaraJanmıştır. Yaraiılar arasında Kuray Erenler adında oğrencirun durumu çok Bofcasnnilan tabanca bulunan bır kız ağırdır mermısı İle yaralanan renç öğrencinin Wtkiscl htjata gırdığı bıldırılmıştır. Doktorlar Erenler ın yaşamından umut kesıldığını soylemislerdır. Bu arada, amehyata alınan Erenler'ın narkozdan sonra duran kalbi, sunî solunumıa yenıden ça lısfınlmıstır Gorgu tanıklan, olaym Temel Bılimler Fıkültesmde düzenlenen forumdan sonra saat 8 20 sulannda derslere girmek ürere o kula gıren ofrencıleri pohsın copla dağıtmaya kalkısması üzerıne başladığını bıldırmektedırler öğrenıldığıne gore, bu sırada bır sılah sesi duyuimuş, hemen ardmdan da polısler kendi «ilâmanna sanlarak öğrencil«T üzenne kurşun yağdırmara baslarmşlardır îlk sılah sesıran duyulmasıyle bırlikte, yol kenarında park etmis eskl model bır beyaz Mercedes'ın hızla olay yerinden uzaklaştıgı da olaja tamk olanlar ve öğrenciler tarafından one surülmektedır. Hacettepe Üniversltesi Yönetlm Kurulu, <Can gıivenlıginın kalmadıgı» gerekı^sıyle tüm bolümlerde bgretıme 1 şubat'a kadar ara verirken, Hacettepe personelı, asıstan, doktor ve ögrencılennden oluşan bln bes yüz kişılık bir grup, olavı protesto etmek Uzere Başkent caddelerln de bir ytlrUyüs döz»nlemişlerdır. Gösteri boyunca Ankara Garnızon Korautanı Korgeneral Osman Fazıl Polat yurüyuşçulerı askeri hehkopter ıçınde havadan izlemiştır tçişlerı Bakanı Asıltürk'ün de polıs telsızı ile (Devamı Sa. 9, Su. 4 de) Miilet Meclisi'nde AP ve DP'liler arasında kavga çıktı; Senato'nun dünkü birleşimi olaylı geçti ANKARA, (Cumhurivet Bflrosu) Mıllet Mechsı \e Cumhurıyet Senatosu'nun dünkü oturumları, kavgalı ve olaylı geçmıştır TBMM'de dunku geUşmeler, şoy le olmuştıır • Meclıste AP1İ ve DP'li ıkı üje yumruklaşırken, bır APTının tabancasına davrandığı one sürülmuştur • Senato nun olaylı geçen bır leşımınde konuşan Içışlerı Bakanı Asıltürk'ün Kacettepe ve ODTU'dekı olaylara değınmemesı, CHPTılerın protestosuna yolaçmıştır • Cumhurıyet Senatosu CHP Grup Başkanvekılı Fıkret Gundoğan, Asıltürk'ün sozlennı cevaplandınrken, «Komıser muavınının vukuat raporunu burada okuyan kımseye Bakan gozuyle bakabılır mısıniz'» demıştır • Mıllet Mechsı Danışma Kurulu, CGP'ye kâtıp uyelık verıl mesım kararlaştırmış ancak hü kumete mensup partılenn komıs yonlarda çoğunluk sağlayan karan, Mıllet Meclısınde reddedılmıştır • Mıllet Mechsı Baskanvekılliklerine, dün vapılan seçımler sonunda, Memduh Ekşı, Ahmet Çakmak, Rasım Hancıoğlu, Ibra hım Etem Kılıçoğlu seçılmışlerdır. MfKİİJ Miilet Meclisı'ndeki kavgaTa bazı APlilerın DP Genel Başkanı Ferruh Boıbeyiı'ye lat atmalan yolaçmıştır Mechs saat 15'de açüdığında, Baskan Guven, Da (Devamı Sa 9, Su. 1 de) B A Z I GÜÇLER N A Z İ ÖRNEĞİ ÇETELERLE ÜLKEDE i BIR FAALIYET I Ç I N D E B U L U N U Y O R , , Barolar Birliği Genel Kurulu'nda avukatların Devlet Güvenlik Mahkemelerinde görev kabul etmemeleri önerildi. ANKARA, (Cumhurtyet Börosu) Çaii$malarına dün başlayan Barolar Birlıgı Genel Kurulunun onayına sunuian karar tasarısuıda Anavasanın tamdıgı hak ve ozgurluklerın bugun de kagıt ülerınde kaldıRı kaydfedümis, Genel Kurulun Devlet Güvenlik Mahkemelerinde avukatların gorev kabul etmemelenne karar Terilmesı ve bu konudaki uygulamalar ıçın Yonetım Kurulunu gorevlendırmesi istennustır. Karar tasansında Türkıye'ntn însan Haklan Evrensel Büdınsıne, insan haklannı ve ana hürnyetlerını korumaya dair Roma sozlesmesıne ımza koymus ve bu belpelerde tanımianan hak ve özgurlukleri tanımava söe vermıs Avrupa Konsevi üyesi bır devlet oldujtu hatırlatılmıs, 12 Mart renmınde Anavasanın demokratik nıteüğınin vapılan dejtışıkllklerle zedelenmıs, uygulamada ıse tnsan haklan ve onurunu hıçe sayan ışlem ve eylemler yapıldıgı kaydedllmıs, sunlar eklenmıstır «Anayasamn tanıdıgı hak ve özgüriukler bujrun de kagıt uzenndedir Gerçekten bcellıkle ceza tasalan ile oluşan rejını, demokratik olmaktan çok Anayasa ve onun kurdugu demokratik kurum larla örtulu otoriter ve totalıter yonetım nıtehfiindedır. Mussolini*nın Adalet Bakanı Rocco'nun hazırladığı 1930 tta'yan Ceza Kanunundan Türk Ceza Kanununa agırlastırılarak 141 ve 142 numaralarla aktanlan maddeler, rejunüı bu nitehgmi vurgulamak tadır » Karar tasansında, bugunkü ortamda rejımın anavasal ortUsun den rahatsız olarak ülkeyı açık ve kBba bir dlktaya sürüklsmek isteyen früçlerın amaçlannı gerçeklestirmek Jçın Nazı ömegi cetelerle ülkenin dort bir yanında can krüvenligıni ortadan kaldıran vogun ve sıstemli bır faalıvet ıçinae bulunduklan Adalet islennden sorumlu bir bakanın bu yasa dışı eylemlen vapanlan vatanseverler olarak niteledıgi belırtilmış «Tasarlanmıs adam öldürme olavlannm faıllennın vakalanarak haklannda kovusturma vapılmaması en ilkel hukuk atüavışına ters düşen bir fterçek (Devamı Sa. 9. Sü 8 de) Istanbul daki vergi taramasında uygulanan yöntem/e kusurlu mükellefe ceza verilemiyor Nuri ÖZDENiZ Yaklaşık bin Mallye müfetttşi, hesap uzmanı ve kontrolor taraiuıaan Istanbul'da surdurUlen malı kontrollerın hiçbır yeterlilüc taşımadıgı öne surulmüştür. tlRilUer mukelleflere voneltilen sorulann daha once vergı ve servet beyanlannda yer alan sorulaıdan farklüık taşımadıgıru ve düzenıenen tutanakların an hıçbır yasal nitebği bulunmadıgını lddıa etmişlerdır. Bu nedenle kontroller sadece defterlerın vak tınde tasdık edılip edılmedıgını ve kayıtlann yasal suresı ıçınde işlenıp ışlenmedıgıni ıçermıştır Yasalar bu tür usulsuzlüklere bınnci fcez ceza uygulanamıyacagını belırttıgınden hıçbır ceza da yurutulememıştır ÇİN HALK CUMHURlYETİ BAŞBAKANI Ç Ü E N LAY 78 YAŞINDA KANSERDEN ÖLDÜ (DIŞ HABERLER SERVtSt) PEKİN Çm Halk Cumhurıyetı Basbakanı Çu En Laj, 1972 yılından bu yana yakalanmış ol duğu kanser hastalığından kurtulamıyarak dun 78 yaşında Pekın'de olmüştur Çeyrek yuzyüa yakın bır suredır Çın polıtıkasu'da Başkan Mao Çe Tung'tan sonra en onemlı rolu oynayan Çu En Lay'ın olümu Yenı Çın Haber Ajan sı tarafından Çın Komurust Par tısi Merkez Komıtesı adına yapı lan açıklamayla dunya kamuoyu na bıldınlmıştır Basbakan Lay ın uzun bır suredır kanserden te davı gordügü ve son zamanlarda da konuşma jeteneğinı yıtırdığı bıhnmekteydı ANKAmn DPA'ya dayanarak vprrhğı habere gore, dun saoah Pekın de yerel saatle 9 57 de uzun suredır çekmekte olduğu Kan s«r hastahğından olen Çın Basbakanı Çu En Lay'ın yenru kımır alacağı sorunu ortaya çııcmıstır Çın Komunist Parösının bpş b&skan yardımcısından bmncı «ı oian Çu En Lay'den sonra pelen başkan yardımcılan şunlardır Vans Hung Ven, Yeh Cıen Yıng Kang Seng ve Teng Sıao Pıng Bunlardan Kang Seng un beş gun once olmuştu Çın Komunist Partısmın dığer ıkı başkan yardımcısının ıse osas olar?k partı meselelenjle ılgüen diKİcrı bıldırılmektedır Bu durumda Çu En Lay ın veri ne geçebılecek en kuvvetlı aday olarak Teng Sıao Pıng gozuk mektediı Gozlemcüer, Birleşık Amerika Başkanı Ford'un gecen vıl sonunda Pekın'e yaptıgı îi\a ret sırasında goruştuğu Çm Ko(Devamı Sa. 9, Su. 4 de) Tapılan ijlemler Çoğu Anadolu'nun çeşltli kentlenıiden Istanbul a çagrılan yaklaşık bın malıye uzmanı bır aylık sure ıçınde Istanbullu mukelleflen kontrol ederken su sorulan yoneltmektedirler«Kaç tşçi çalışunyorsunuz, fcaçı sıgortalı, işvennız, evınız kıme aıt, özel otonuz var mı, son hesap donemınde satın aldıgımz menkul ve gaynmenkuller ve giderlerı, nakıt varlığınız, son üç gunluk hasılatımz'» (Devamı Sa 9 SS 6 da) Boheıma Kristal Fabnkası sahiplerinden Todori Hristopulos'un Virana'v^ kaçırmak l^tediei esyalar vagondan ındınlıyor. Ilgüıler elkonulaa eşyanın iki milyon lir» detennde olduğunu sovlu\orlar (Fotoğraf Tulay DIVITÇIOĞLU) Kaçak işadamınm Türkiye'den çıkarmak istediği bir vagon dolusu eşyaya elkondu Bohemya kristal fabnkası sahıplerınden Todori Hnstopulos' un yurt dışına kaçırmak ıstedığı ve ıçınde nelerın bulundugu henuz saptanamayan bır vagon dolusu eşyaya, Istanbul Delterdarlığı Vergı Daıresı uzmanlan tarafından dun elkonulmuştur Altı milyon \ergı borcu bıra OLAYLARIN ARD1NDAKİ Selâharttin GT'TER karak îstanbul dakl fabnkalanm evlennı ve magazalaranı satıp gızlıce yurt dışına kaçan Atanaş xe Todon Hnstopulos'un Turkaj e de kalan çok kıymetlı eş Başkent Notları Kim bu "albay,,? Fikret OTYAM AVKARA Turk Sllâhlı Kuvvetlennde ne kadar albay var, bılemem, merak da etmıyorum Benırn merafc ettıgım «albay» başka, bır genel merkezlen de varmış Bazı bılgıler, bem ge nel merkeze hem de «albayDa bıldırilıyormuş. Amerıka'nın, kanlı CÎA'sının belgelerı yayınlanıyor Amerika' da, yer yerinden oynuyor Kımler nerede casusluk yapıjor ve de lsmen Şlmdı kımse sormasın, bu mektup ehne nasıl geçtı diye Bana getırdüer, ülkenm butün lügünü seven bır msan olarak bu mektubu açıklamakta yarar gor (Üevauu Sa i, S ü 1 deı > valannuı da yurt dışına kaçınlacağını haber alan Emniyet Mudurluğu Malı Sube ekıplen, genış bır araştırmaya gınşmışlerdır Soruşturna sonucu fırarılerden Todon Hnstopulos'un bır vagon dolusu eşyayı kaçırmak üzere olduğu saptanrmştır (Devamı Sa 9, Sü. 6 i») GERÇEK 1 Mart a Kadar... da partilere dağüım oranlan Cephe H*kumetı yaranna ıleğiştlnhnek Istenmiştir. Yapılan transferuj danışüüj oh dugu açıktır. Hesaba gore Butçe Karma Komisvonunda çoğunluk Lepbe partılenne geçecek \e Uîh butçesının muhalefetçe denetiıni. şıke olduğu belll bir ışlemle büsbutun olanaksız duruma du^unıiecektır. Ama bugun kamnoyu, yeni siyasal devımlerle çalkalanmaktadır «Odunç mıUetvekilı» \eya «Kiralık miUetvekili» deyimlerini politika bayatına ve sözluğune katan bır davranış karsısında olduğumuz açıktır. * Partamentoda bu üzucü olaylar yaşamrken yuksck oğretun kesimınde hergun bir revn bir kaç siyasal cuıayet işlenmekte, oğrenLİler birbiri peşi sıra oldürulmektedir. Hukuk devletı duzeninln yoğun bir bunalım geçırdıgi açıktır. Lğer 1 mart'a kadar Cephe Hukumeti çekılmeı. dağılmaı, ya da butçe oylamasmda duşurfllemez Ise, ulkeyi daha buyuk çalkantılara goturen ortamın yoğunlaşacağı apaçık gorulmektedir. **• îptal kararından sonra DGM Hıfn Veldet VELiDEDEOĞLU Anayasa Mahkemesi, dünkü yazıda tözünü ettığra ıptal karannda Anayasanın 12 Mart donemınde çıkanlan 20 eylül 1971 gün ve 1488 sajıh yasa ile degıştmlen 152 maddesınin ıkmci fıkrasındakı son cumlenın kendısıne tanıdıgı yetkıye dayanarak, bu l^arann yururlüge gırmesıni bır yıl erteledı Boylece, iptal edılen Devlet Güven lık Mahkemelerınm Kuruluş ve Yargılama Usulü Yasası, 11 ekım 1976 gunun akşamına dek yururlukte kalacak Bu demektir kt Devlet Güvenlik Mahkemeleri, iptal edılmış bır yasaya dayanarak bır yıl daha ışleyecek, vatandaşlan jargılayacak, bir takım ka rarlar, hatta ölum cezalan verebilecek. Kısacası dış gorünüş bakımından sanki yasa hıç iptal edilmemişçesıne gorevını sürdürüp gıdecek. Pekı sonra ne olacak? Eğer Parlamento ıptal edılmış yasanın yerine 11 ekım 1976 gunune dek DGM ıçın, ^nayasaya uygun yenı bir yasa çıkanrsa, bu mahkemeler gorevlennı sürdürecekler Parlamento bu yolda yeoı bır yasa çıkarmazsa, bu mahıcemelenn varlıklan 11 ekim 1976 gunünun akşamı sona erecektir. Bu da demektir kı, vatandaşlar. ılgilı jasa iptal edılerek hukuksal varlık ve vettalen sona ermiş bulunan bu tnahkemelerin karan üe bır yıl daha hükum gıymekte devam edecekler. Aklı başmda butün namuslu hukukçular böyle bir yoruma karşı çıktılar. Komıya Barolar Birliği (Devamı 5 sayfada) /Küpeli'nin / hastanede tedavisi gerekmiyor, ogün ocak ayının 9'ndıır. I mart'a tam 7 tıafts kalnııştır. Bu 7 hafU içlnde Meclıs Başkanlık Divanları fcunılacak, TBMM çalışmava baş'avv cak, Bütçe Komısvonu saptauacak, 150 milvarlık bütçe tasarısı Miilet Meclisınden, Seııato'din \e Komisyonlardan jetLnlerek >asalaşacaktır Daba önce bn Voşede bebrtüdığj gıbi Butçe Karma Komıs\onu, Butçe Tasarısının tncclenip denetleneceği temel kurnluştur. Bu durumda zaten 1976 bntçesinln irdelennıesıne, tartışılmasuuı ve gereklı degişıkiikler yapılm<isına raman kaunamıştır. Meclis \c Senato Başkanlıklan konusunda Demirel'in uyguladığı geciktirme taktığı ile butçenın deno timi olanaksızdır. B ANKARA, (Cumhuriret Btironı) MüU Savunma Bakanlığı Genel Sekreteruğı Basın ve Halkla thşkiler Şubesı*nden dun vapılan bir açıklamada Yusuf Kupelı'nın ikaçırılmasına yardıra ve teşvık edildiğı» iddıasının bır Uıbar kabul edılerek adil soruşturmava başlanıldığı belırtHmıstir. Açıklamada avnca 3" 12 1975 tanhm(Devamı Sa. », Sü % de) Ne var kl, bu da yetmesmiş gibi, tam Meclis Başkanlık Dıvanlanmn seçilecefi ve Meclislerin çalışmava başlayacağı gnn, AP'den CGP've bir milletveldU transfer edılmıştir. Mıllet Mecllsınde » üyesi bulunan CGP'nın ttye sayısı bu transferle 10'a jukselmis, bovlece Meclis Başkanlık Divanlannda ve Komisyonlann Nadir NADI