Katalog

BKS ANKAPA tcm S3]fl ! 4ü9l umhuri İSTANBUIİ C A G A L O G L Ü Telgraf ve mettub adresi: Ctunlrarlyet, tstanbul Posta kutusu: fstanbul, No 248 Telefon: Başmuharrlr ve evi: 22366. Tahrlı heyett: 2429a tdare ve matbaa fcısnu 24299 24290 Yabancı gözile inkılâiıj p . 1fV) Jj3rŞ8lllDa 0 IVIarT 1 0 0 / NEZDiNDE BİR ELÇİLİK : Eski Amerika Sefiri V. ATATUR TANESi 50 KURUŞ •• ı\ I A. HALİD KiTABEVi J Bize yalnız tayyare değil, tayyare sanayii de lâzımdır Sulhta bu endüstriyi kurmıyan milletler, harbde silâhsız kalmağa mahkumdurlar Demîr ve çelik fabrikalarmı kurarken... Motör ve tayyare sanayiini de ilerletmek, Türkiyeye hava hâkimiyetini temin etmek demektir umhuriyet'in Ankara muhabiri dün, bir müjde verdi: Kısa zamanda, memlekete 1000 tayya>re ve 15,000 tayyareci kazandırmak gayesile yeni bir çalışma merhalesi açılmaktadır. 1935 mayısınm son günlerinde, Başfvekil İsmet İnönü, büyük devlet adamJarma yaraşan bir açıksözlülükle «Tür•kiyenin hava tehlıkesine maruz olduğunu bılmeliyiz ve söylemeliyiz.» dıyerek Türkiyenin hava bakımmdan müdafaası noksan olduğunu anlatmış; hava ordupıuzu kuvvetlendirmek için milleti fedaıkârhğa davet etmişti. Başvekil, o zamanki nutkunda, Türtiyenın asgarî 500 tayyareye ihtiyacı olduğunu söylemişti. Aradan iki yıl bile geçmedi. Şımdı, memleket, 1000 tayya: jve 15,000 tayyareciden mürekkeb kuv(vetli bir hava ordusu kurmak azminde•dir. Bu haberi sevincle karşılamamak kat>ıl değıldır; çunkü, havacılık, bugün, millî müdafaa bakımmdan birinci derece• e bir ehemmiyet kazanmıştır. Yalnız d millî müdafaa bakımmdan mı? Tayyare, günden güne inkişaf eden bir medenıyet jvasıtası olarak insanlann ve mılletlerin hayatında, mütemadıyen büyüyen bir rol oynamaktadır. Havacılığı, bir medeniyet ölçüsü olarak almak ve şöyle bir düstur koymak hiç te yanlış olmaz: Havacılığı ileride oJan millet, mutlaka medeniyetçe de ileri bir millettir. Türkiyede, 1000 tayyare ve 15,000 tayyareci yetıştirmek, büyük milletimizin fedakârlığı sayesinde tahakkuku kabil bir gayedir. Fakat, bizim asıl idealimiz, kajıadı, gövdesi, motörü, herşeysi memlekette yapılan tayyareler imal etmek, yani tam bir tayyare endüstrisi kurmak olmalıdır. Esasen, motör devrinde yaşadığımıza göre, mutlaka, bir motör fabrikası tesis etmek mecburiyetindeyiz. Şöyle etrafmıza bir göz gezdiriniz; otomobiller, kamyonlar, motosikletler, fabrikalar küçük deniz vasıtalan, traktörler, zırhlı oto(mobıller, tankjar, denizaltı gemileri, hücum botları, ve tayyareler hep motörlüdür. Anadolunun içinde, küçük bir kasabanın ışığını bile motör temin etmektedir. Memlekette, hafif ve ağır yağ yakan binlerce motör vardır ve bunların sayısı, zaman geçtikçe, binlerle artacaktır. Gerçi, bir traktör motörü yapmakla bir tayyare motörü yapmak arasmda hayli fark yarsa da nihayet, muhtelif motörler, motör endüstrisinin muhtelif şubeleri deImektir. En kolaymı yaptıktan sonra en gücünü de yapmak kabildir. Herşeysi tam bir tayyare endüstri'i yücude getirmedıkçe memleketimizde, havacılığın, istediğimiz gibi ilerilemesine imkân yoktur. Dünkü sayrmızda, Anka Su işlerinin tanzimi Hükumet 225 maddelik çok mühim bir proje hazırladı Başvekilimizin Esasî hükümler Devlete, belediyelere ve şahıslara aid hak ye salâhiyetler Türk sahne talebelerine iltifatı «Millî sahne için yetişecek sanatkârlarımız her Kanıma nehir, kanal ve bataklıklar hakkında zaman en yüksek şerefe kayidler konulduğu gibi su işlerini teşviş edenler mazhar olacaklardır.» için de ehemmiyetli cezalar gösterilmektedir Ankara 2 (A.A.) Başbakan İsmet inönü, bugün yanlannda Kültür Bakanı Saffet Ankan, C. H. P . Grup Reis vekili Hasan Saka oldugu halde Musiki Muallim mektebini teşrif buyurmuşlar ve tiyatro, opera sımflanmn derslerini teftiş etmişlerdır. Başbakan tiyatro uzmanı profesör Karl Ebert'in tatbikat derslerile ritmik, jimnastik ve opera smıfı §an derslerinde bulunmuşlardır. [Arkası Sa. 3 sutun 3 te] Kadm ve erkek, tayyareci yetismeğe çaltşan Türk çvi.u.n.ıu.rı ekzersisler esnasında Çekoslovakyanm iç Türk kuşu müfrezesi Izmirden geliyor ve dış siyaseti Bayram Yeşilköyde yapılacak, buradaki Türkkuşu Hariciye Nazırı Kamil kursunu bitiren genclerimiz İnönü kampından Krofta dün radyoda müsonra Motörlü Tayyare mektebine girecekler him bir nutuk söyledi Türkiye turu yapan yüzbaşı Zekinin kumandasmdaki Türkkuşu tayyare müfrezesi birkaç güne kadar îzmirden hareket ederek Bursaya, oradan da şehrimize gelecektır. Türkkuşu müfrezesi Yeşilköy Tay yare meydanma inecek ve merasimle karşılanacaktır. Mufreze İstanbul üzerinde bir uçuş yapacak ve fılo mensubları paraşütlerle yere atlıyacaklardır. Bu arada plâ nörlerle bırçok akrobasi numaraları yapılacaktır. Türkkuşu İstanbul şubesi üyeleri de bu uçuşlara iştırak edecek ve o gün bir hava bavramı yapılmış olacaktır. Hava Kurumu o gün temin edeceği trenlerle mekteblileri ve halkı parasız olarak Yeşilköye taşıyacaktır. İstanbulda ılk defa yapılacak olan bu hava bayramının büyük bir alâka u yandıracağı muhakkaktrr. •**'' Buyuk su ve kurutma ıslerımızden: Cellâd golunden kışın bir tren geçerken ve kurutma amehyatı Bu hafta şehrimizde hava bayramı var! Türkkuşu şubesi taşındı Türkkuşu İstanbul şubesi, Hava Kurumu İstanbul Vılâyet merkezinde açılmış ve talebelere nazarî dersler ve rilmeğe başlanmıştı. Kızlı, erkekli elli gencin devam ettiği bu dershane ıhtiyaca kifayet etmediğınden Güneş kulübü binasmda ayrılan dairelere nakledılmesı takarrür etmiş ve dünden itibaren Türkkuşu talebeleri Güneş kulübündeki dershanede ders almağa başlamışlardır. Amelî dersler başlıyor Bu devrede kaydedılen Türkkuşu üyeleri nazarî derslerini bitirmek üzere olduklarmdan 15 martta amelî derslere başlıyacak ve uçacaklardır. [Arkası Sa. 7 sütun 3 te] Prag 2 (Husu sî) Çekoslovakya Hariciye Nazırı Kamil Krofta bu akşam radyoda mü~ him bir nutuk söylemiştir. Çekoslo vakya Hariciye Na" zm bazı Alman gazeteleri tarafından Çekoslovakyaya atfedilen gizli mak sadları tekzib ede " Kamil Krofta rek demiştir ki: « Başta İngiltere olmak üzere hüsnüniyet sahibi devletler Orta Avrupada suîhun muhafazası için sarfettiğimiz gay~ retleri takdir etmektedirler. [Arkası Sa. 7 sütun 3 te] Ankara 2 (Telefonla) Umumî ve hususî sulann mülkiyerine, sulann umum tarafından veya hususî surette kullanıl masına, sulann iyi bir halde tutulmasına, bataklıklann kurutulmasına, sulama iş erine, su birikintilerine, balıkçılığa ve su kütüğüne aid bütün münasebetleri tanzim etmek gayesile mühim bir kanun projesi hazırlandı. Mevcud mevzuat sulann mülkiyetmi tam ve açık bir surette mü " eyyedelere bağlamamış olduğundan şe[Arkası Sa. 7 sutun 3 te] Romanyada yeni bir siyasî suikasd Yaş Üniversitesi Rektörü Bratou hançerle vuruldu. Hükumet Üniversiteleri ve talebe birliklerini kapamağa, örfî idare ve sansürü temdide karar verdi Italya tamamen askerileşiyor Faşist Meclisi hazırlığı arttırmağa karar yerdi Milâno'daki Türk Italyan müzakerelerinin müsbet neticelerini memnuniyetle kaydeden Meclis Franco ordusuna selâm yolladı Roma 2 (A.A.) Büyük Faşist mec lisi, dün saat 22 de toplanmıştır. Mussolini'nin askerî hazırlığı hakkındaki nutkundan sonra meclis, askerî hazırlığm şaya nı memnuniyet ol duğunu kaydetmek le beraber, şimdi artık silâhlan tahdid Kont Cıano ve Dr. Tevfık Ruştü Aras Mılâno'da goruşurlerken etmenin uzak bir ihtimal şeklinde bile derpiş edilemiyecegi recede otarşi tesisi ve hinihacette sfvil ihhakkında kaleme alınan bir takriri tasdik tiyaclann kâmilen askerî ihtiyadara feda etmiş ve aşağıdaki kararlan vermiştir: edılmesi, 1 Müsellâh kuvvetlerin inkişafı 5 KabiliyetH milletler paraca zenıçin bir plân yapılması, gin ve bütün tabiî membalara malik 2 Harb fabrikalan umum komiser memleketlerin muhtemel bir taarruzuna liği vazifesinin beş sene müddetle tem ancak ilim ve her ihtimali göze alan bir dıdi, zihniyetle karşı durabıleceklerinden İtaî3 Silâh altına almabilecek sınıfları yan ilim ve fen adamlannın bu otarşinin muayyen fasılalarla hizmete çağırmak süratle tesisine çalışmalarına davet edılsuretile 18 den 25 yaşına kadar mılletin meleri.. bütün faal kuvvetlerinin askerileştiril Kont Ciano'nun beynelmilel vaziyet mesi, hakkındaki raporunu dinledıkten sonra 4 Askerî ihtiyaclar için azamî deVArkast Sa. 4 sutun 4 ie] Milletler Cemiyeti ölmüş değildir Eden bunu ispat etmek için son Fransız Türk itilâfını gösteriyor Londra 2 (A.A.) Avam kama ~ rasmda haricî siyaset hakkındaki müza " kereyi açan işçi meb'us Göreenfell'den sonra söz alan Hariciye Nazm M. Eden ilkönce İspanya işlerinden bahsederek Bükreğten bir manzara: Gorulen bzna Askerî Kulubdur daha bidayette İngilterenin ademi mü Bükreş 2 (A.A.) Yaş Üniversite neye nakledilmiştir. dahale siyasetine muzaheret gösterdiğini si rektörü Trajan Bratou, Üniversiteden Bratou, nüfuzlu azasından olduğu milve bu siyasetin takibi icab eden siyaset çıkarken üç talebe tarafından hançerlen lî çıftçi fırkasımn iktidar mevkiinde bu • olduğunun bugün tahakkuk eylediğini miştir. Rektör, çok ağır bir halde hasta [Arkası Sa. 7 sütun 6 da] hahrlattıktan sonra demiştir ki: >•• ııı ııi ıı Mi • ıı t ıı ıı ı m ıı iı ı ıı i ıi ii EII ıtı ıııiı ııı ıı ıı 11111 ıı m !iı •ırııı ııi ıı ıı ıı ıı ıııri ııı I M nı ıııti ııııı « Şurası izam edılmeden söylenebilir ki, Lord Plymouth'un sabır ve sebatı olmasaydı Fransız Başvekili M. Blum'un geçen ağustosta telmih ettiği [Arkası Sa. 7 sütun 3 te] m ABIDtN DAVER [Arkası Sa. 7 sütun 4 te] IÇ SAHİFELERDE 3 üncüde: Son hahralar Halid Zıya TJşakhgil 5 incide : Terbiye bahisleri Selım Sırrı Tarcan Çocuk kitabevleri nasıl idare edilir? Hamdi Malık Arvenol 6 ncıda : Vapur mezarlığında merakh bir dolaşma Kandemir Spor 7 ncide : «Daha sıhhatli Britanya» Nüzhet Abbas Limanı altüst eden kasırga Dolmabahçe sarayı önünde bir kazaya sebeb oldu Bir müddettenberi açık ve sakin giden hava dün öğleden sonra birdenbire değişmiş, kasırgamsı bir rüzgâr ortahğı altüst etmiştir. Fırtına, şark istikametınden pat~ lamış ve tozu dümana katarak on dakika kadar devam etmiş, sonra ayni şiddetle lodosa çevirmiştir. Şiddetli lodos fırtması saniyede 18 metro süratle esmiş, Mar " mara ve limanı altüst etmiştir. [Arkası Sa. 7 sütun 4 te] TURK DiLi UZERiNDE TETKİKLLR > Yazan: Dr. M. Ali Ağakay 1 Kosmos»sözü hakkında Bilindiği üzere, bu söz kültür dillerine Kosmografya, Kosmogoni, Kosmoloji, Kosmorama, Kosmik gibi terimler vermiştir. Bu terimlerin medlullerini, eski tabirleri kullanarak, şöylece ifade edebiliriz: 1) Kosmografya: İlmî hey'et. 2) Kosmogoni: Usulü tekvini âlem. 3) Kosmoloji: Mebhası kâinat. 4) Kosmorama: Cıhannüma. 5 Kosmik: Felekî. Bütün bunlarda (Kosmos) sözü nü âlem, kâinat, cihan, felek gibi hep büyük varlıklar ifade eden kelimelerle terceme edilmiş buluyoruz. Homerik eserlerden başlıyarak Incile kadar mevcud olan eski Grek metinleri gözönünde tutulacak olursa (Kosmos) a âlem manasının son | radan aşılanmış bulunduğunâ inan • mak lâzım gelir. Çünkü grekçenin «sn \ [Arkası Sa. 7 sütun 5 te]