Catalog

hatırlatırcasına "Rusya’dan çok Sovyetçi" görünmesi nedeniyle önemliydi. İki lider de ekonomi ve savunma teknolojileri alanlarındaki ortak işbirliği çalışmalarının önümüzdeki dönemlerde de devam edeceğini belirttiler. Hatta Moskova Venezuela’da bir askeri üs açmak için nabız yokluyor. C S TRATEJİ 9 HEDEF ÇOK KUTUPLU DÜNYA İKİNCİ DURAK BELARUS Rusya’daki gezisinin ardından Chavez, Belarus’a geçerek Devlet Başkanı Aleksander Lukaşenko ile görüştü. Chavez 2006 yılında da Belarus’a bir ziyaret gerçekleştirmişti. Bu ziyarette Belarus’un Venezuela’daki petrol arama çalışmalarına katılması gündeme alınmıştı. Chavez’in şimdiki ziyareti de enerji alanlarındaki işbirliğinin yanı sıra ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesine yönelikti. Venezuela Belarus’tan televizyon, traktör, elektrikli aletler ve değişik araç gereçler alıyor. Chavez, bu alınan ürünlerin de Venezuela’da üretilmesi için Belarus’la ortak çalışmalar yapmak istediklerini ve bu konuda Belarus’tan yardım beklediklerini açıkladı. Venezuela lideri, gelecekte de iki ülkenin Latin Amerika pazarına yönelik, gıda sektörü, inşaat malzemeleri, beyaz eşya, medikal, otomobil ürünleri üretimini kapsayan ortak çalışmalarda bulunacağını açıklayarak Latin Amerika pazarının hızla gelişen bir pazar niteliğinde olduğunu sözlerine ekledi. İki lider yaptıkları ortak açıklamada iki ülkenin ilişkilerinin birinci etabının çok hızlı bir şekilde aşıldığını belirttiler. Belarus ve Venezuela’lı uzmanların iki ülkenin şartlarını araştırıp öğrendiklerini ve bunun sonucunda değişik alanlarda yapılabilecek işbirlikleri için teklifler sunduklarını belirten Lukaşenko, artık bu tekliflerin arasından doğru olanları tespit etme zamanının geldiğini de sözlerine ekledi. İki ülkenin başkanları arasındaki bu ziyaretler ve yapılan anlaşmalar, iki ülkenin ilişkilerinin ‘stratejik ortaklık’ boyutuna ulaştığı yönünde değerlendirmeler yapılmasına neden oluyor. Nitekim Chavez’de Belarus’un Venezuela için kardeş ülke konumunda olduğunu ve Belarus devlet başkanının Venezuela’ya gelmesinden memnuniyet duyacaklarını açıkladı. Bu yılın sonunda Venezuela’da Belarus mallarının tanıtıldığı çok büyük bir fuar düzenlenmesi planlandığı da yapılan açıklamalar arasındaydı. Chavez’in Belarus gezisinin iki ülke arasındaki işbirliğine yeni bir ivme kazandırma amacı taşıdığı söylenebilir. Putin, Bush ile görüşmesinin öncesinde Chavez’i Moskova’da ağırlayarak Washington’a güçlü bir mesaj daha verdi. Ziyaret, Latin Amerika’daki ABD karşıtı muhalefetin desteklenebileceği anlamına gelebilir. Chavez ise her fırsatta ülkesini güçlendirmeye çalışıyor. TAHRANKARAKAS HATTI Belarus’un ardından Chavez ikili ilişkilerin gelişmesine çok büyük önem verdiği diğer bir ülkeye; son durak İran’a geçti ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda resmi törenle karşılandı. İran Cumhurbaşkanı Ahmedinecad dünyada emperyalizm karşıtı hareketin artık güçlendiğini ve bunun en güçlü olduğu bölgenin Latin Amerika olduğunu belirtti. Emperyalizm karşıtı hareketin bir gün zaferle sonuçlanacağını da sözlerine ekledi. Chavez ise ABD’ye nispet yaparcasına İran’ın nükleer programına verdiği desteği yineledi. Chavez ayrıca, Sonuç olarak Chavez’in Rusya, Belarus ve İran gezisinin Amerikan karşıtı ülkelerle ilişkilerin ivme kazanması için düzenlendiği söylenilebilir. Chavez’in bu ülke liderleriyle bir araya gelmesinin nedenlerinden birinin Hamaney, Ahmedinecad ABD, İngiltere ve İsrail bloğu dışında bir dünya ve Chavez bir arada... olduğunu kanıtlamak olduğu açık. Chavez bu üç ülkedeki ziyaretleri süresince Bush karşıtı söylemlerini sürdürdü. Chavez’in ziyaretleri boyunca tek kutuplu dünya sistemini eleştirmesi Putin’in Münih konuşmasını hatırlattı. Venezuela Başkanı, ‘Ya biz Amerikan emperyalizmini yeneceğiz ya da o dünyayı yok edecek’ diyerek gezisinin asıl amacını gözler önüne serdi. Chavez her ne kadar diğer liderlerle ABD karşıtlığında birleşse de bazı noktalarda onlardan ayrılıyor. Chavez’in öncellikli hedeflerinden biri ülkesinin kalkınmasını sağlamak. Venezuela lideri ülkesinin gelişmesine çok İran ziyaretinin iki ülkenin nükleer silah geliştirme önem veriyor ve bu gelişmenin yalnız petrole dayalı anlaşmasına imza atmak için olduğu söylentilerini olmasını istemiyor. İktidara geldiği günden bu yana yalanladı. Chavez petrol arama çalışmalarında ülkesinin büyük bir gelişme içerisinde olduğu bir gerkullanmak üzere bir nükleer reaktör satın almak çek. Chavez, Belarus gezisinin ardından, Venezuisteğini geçmişte belirtmişti. İşte bu nedenden dolayı ela’nın 1999 yılında GSMH 90 milyar dolar olduğunu İran’la bu konuda bir anlaşma yapılabileceği 2007’de de bu rakamın 180 milyar dolara ulaşmasını düşünülüyordu. Chavez’in komşu ülkeler Arjantin ve hedeflediklerini açıkladı. Chavez’in ülkesi için teknoBrezilya’dan bu konuda yardım alması da muhtemel lojinin çok önemli olduğunu, sadece petrole bağlı kalgörünüyordu. Ne var ki Chavez, Mercosur üyeliği için manın yanlış olduğunu belirtmesi ülkesinin kalkınma‘can atmadıklarını’ açıklamıştı. Şüphesiz ki bu sı için yabancı teknolojiye ihtiyaç duyduğunu gösteriaçıklamada Venezuela’nın Mercosur üyeliğinin yor. Nitekim ülkedeki modernizasyon çalışmalarında –Brezilya ve Paraguay parlamentolarında henüz yabancı ülkelerle ortak çalışmaları kabul ediyor. Tabii onaylanmadığı için muhtemelen Eylül’e kalacak bu çalışmalarda asıl olan, kontrol mekanizmasının olması ve Mercosur üyelerinin bir kısmının ABD devletin elinde bulunması. Diğer bir deyişle, Chaemperyalizminden kopmak için fazla çaba vez’in yabancı yatırımlara bir tavrı olduğunu söyleyegöstermemeleri etkiliydi. Bu durumda Chavez’in meyiz. Kontrol devletin elinde olduğu sürece Chaİran’a yakınlaşması gayet doğal karşılandı. vez’in yabancı yatırımları beklediği bir gerçek. PetroChavez ve Ahmedinecad, daha önce imzalanmış lün yeniden kamulaştırılmasını düzenleyen yasanın olan 164 belgeye ek olarak 14 yeni işbirliği 27 Şubat gerekçesi de ülke açısından stratejik bir anlaşmasına imza attı. Yapılan bu yeni anlaşmalar öneme sahip olan enerji sektörünün özel şirketlerin enerji, hidrokarbon, petrokimya ve ortak finans eline bırakılmaması gerektiği düşüncesiydi. Bu yasaysandığı alanlarını kapsıyor. İran ile Venezuela arasında la hedeflenen özel petrol şirketlerinin faaliyetlerinin yapılan ticari anlaşmaların sayısı 181’e, iki ülke sona erdirilmesi değil, devlet petrol şirketi arasındaki ticaret hacmiyse 20 milyar dolara ulaştı. PDVSA’nın özel şirketler üzerinde bir kontrol mekaChavez İran’ın Körfez sahilinde iki ülkenin birlikte nizması kurmasını sağlamaktı. Diğer bir deyişle, istekurduğu yıllık yaklaşık 1,65 milyon ton üretme nen milli petrol şirketi PDVSA ile ortak işletmeler kukapasitesi bulunan petrokimya tesisinin temel atma rulmasıydı. Fakat Amerikan Exxon Mobil ve Conotörenine katıldı. Bu işletmenin yüzde 51’i İran’a ve coPhilips şirketleri Venezuela’da küçük hisseleri sahip yüzde 49’u da Venezuela’ya ait olacak. Benzer bir olmayı kabul etmedikleri için ülkeyi terk ettiler. Veneortak yapım tesisin Venezuela’da açılması gündemde. zuela her ne kadar anti Amerikancı bir siyaset izlese Tesislerin 4 yıl içinde faaliyete geçmesi bekleniyor. de Amerika’nın ülkede yatırımları devlet kontrolünde Chavez, İran’ın doğalgaz ve petrol sanayisine olduğu sürece kabul görüyor denilebilir. 2005 yılı rayardımda bulunuyor. Buna karşılık olarak kamlarına göre, Venezuela’nın toplam ihracatının Ahmedinecad ise Venezuela’ya otomotiv ve plastik 69.23 milyar dolar yüzde 50’sini ve toplam ithalatının eşya gibi sektörlerde yardım ediyor. Chavez, İran 28.8 milyar dolar yüzde 31.6’sını ABD’yle yapıyor. gezisinin sonunda Ahmedinecad’a Karayipler ve Diğer bir deyişle, Venezuela’nın toplam ihracat ve itBasra Körfezi’ni Amerika’ya karşı birleştirme sözü halatında ilk sırayı ABD alıyor. Bu bağlamda verdi. Ahmedinecad ise iki ülke ilişkilerinin kardeşçe Chavez’in aslında ABD hükümetinin izlediği emperolduğunu belirtti. İki ülke bilindiği gibi en çok yalist politikalara karşı olduğu çok açık. Bu çerçevede Amerikan karşıtlığında birleşiyor. Yine de BM’nin söz konusu gezinin asıl amacının yalnızca antisiyasi yaptırımları sürerken gerçekleştirdiği Irak Amerikan bloğunu güçlendirmek olarak değerlenziyaretinden kalma Chavez’le Saddam’ın birlikte dirilmesi yanlış olur. Tek kutuplu dünyanın alternatifgörüntülendiği "dostluk fotoğrafını" yayınlayan ve lerini genişletme çabalarının yanı sıra bu gezinin bir İranIrak savaşı döneminde Saddam’ın İran halkına diğer amacı da Chavez’in yaptığı ikili anlaşmalarla yönelik işlediği cinayetlere atfen bu ziyareti eleştiren Venezuela’nın kalkınmasına katkı sağlamaktı. bir grup olduğunu belirtmek gerekir.