Catalog

C S şekilde ortaya koymuştur. ABD ise, öncelikle askeri üs konusuyla ilgili olarak, herhangi bir görüşme olmaksızın askeri üssü boşaltacağını açıklayarak, K2’inin kendisi için olan stratejik önemine rağmen, Kerimov karşısında geri adım atmayacağını açıkça göstermiştir. Ayrıca, 30 Eylül 2005 tarihinde Amerikan Kongresi’ne İslam Kerimov’la ilgili, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde bir suç dosyasının açılması, Özbekistan ve İslam Kerimov’a yönelik uluslararası çeşitli yaptırımların uygulanması için bir kanun tasarısı sunularak, Taşkent’e gözdağı verilmeye çalışılmıştır. Kongreye bağlı Uluslararası İşler Komitesi de, Başkan Bush’un Amerika’nın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ndeki etkinliğini kullanarak Andican’daki olaylarla ilgili olarak Kerimov’a çeşitli cezaların uygulanmasını sağlaması gerektiğini belirtmiştir. Amerikalı diplomatların Ağustos ayından bu yana Kerimov’la olan görüşmelerini iptal etmeleri de Kerimov’a yönelik bir diğer tepkidir. Amerikan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Müsteşar Nicholas Burns Özbekistan’a Ağustos ayı başındaki ziyaretini iptal ederken, Dışişleri Bakanı Condaleezza Rice ise, 1013 Ekim’deki Türkistan bölgesindeki ülkelere yönelik ziyaret programına Özbekistan’ı almadı. ABD Senatosu ise, 5 Ekim 2005 tarihinde K2 üssünün kullanımı için Özbekistan’a verilecek 23 milyon doları ödemeyi bir yıl ertelemeye karar verdi. Kararın alınma nedeni olarak "Yozlaşmış, baskıcı ve ABD askerlerini ülkesinden kovan bir hükümete ödeme yapılmayacağı" gösterilmiştir. Yetkililer ayrıca Özbekistan’a yapılan diğer ekonomik yardımların da dondurulacağını açıklamışlardır. Hassas Dengeler ölgenin güçlü devletlerinden olan Özbekistan’ın ABD ekseninden çıkıp RusyaÇin eksenine kayması bölgedeki dengelerde ciddi değişiklikler yaşanmasına neden olmuştur. WashingtonTaşkent restleşmesi sonucunda Batı’nın kendisine uyguladığı izolasyonu delmek için Moskova eksenine daha da yaklaşan Kerimov için işler şimdilik yolunda görünmektedir. 19 Eylül 2005’te Rusya ve Özbekistan arasında ilk kez düzenlenen askeri tatbikat Bush’a mesaj niteliğindedir. Diğer yandan 27 Eylül’de Rusya’nın devlet enerji şirketi Gazprom’un Özbekistan’la yaptığı geniş kapsamlı doğalgaz anlaşmaları ve Çin’in de içerisinde bulunduğu diğer bir projede Aral Gölü’ndeki doğalgaz yataklarına yönelik uluslararası bir konsorsiyumun kurulması, bölgede yaşanan enerji rekabetinde ABD’nin aleyhine olan gelişmelerdir. ABD’nin Avrasya’daki GUUAM gibi önemli projelerinde kilit rolü olan ve Moskova’ya karşı stratejik bir direniş noktası oluşturan Özbekistan’ın, ABD ekseninden ayrılması, Washington’un Türkistan politikasında ciddi bir kayıptır. Nitekim Zbigniyev Brzezinski gibi ABD’nin bölgeye yönelik stratejilerinin belirlenmesinde önemli paya sahip stratejistler, yayımladıkları eserlerinde, Özbekistan’ın asla kaybedilmemesi gerektiğini savunmuşlardı. Ancak, Kerimov da son Andican olayıyla birlikte iç ve dış kamuoyunda kredisini tüketmiştir. Şu an için iktidarını MoskovaPekin desteğiyle sürdüren Kerimov’un yaşayacağı ikinci bir Andican olayının sonuçları çok ağır olabilir. Hatta bu kez uluslararası kamuoyunda zaten var olan desteği arkasına alacak olan "insan hakları savunucusu" ABD, "renkli devrimleriyle değil tanklarıyla Kerimov’un sarayına gelebilir". Yerine ise Andican olayları sonrasında ABD’ye çağırarak açıkça desteklediği, Kerimov’un 15 yıllık rakibi olan Muhammed Salih’i geçirebilir! * Halen tartışılmaya devam edilen, çeşitli suçlamalar ve iddiaların kamuoyunu meşgul ettiği, Andican olaylarının geniş bir değerlendirmesi daha önceki TUSAMTürkistan Araştırmaları Masası analizlerinde yer aldığı için, bu bölümde konu, olaylardan sonra Özbekistan dış politikasına etkisiyle ele alınmıştır. TRATEJİ ÇİZGİLİ DÜNYA? ABD’nin dünyaya yayılma doktrini üzerine 21 Financial times 11 Ekim B The Economist 8 Ekim Andican’ın olaylı günlerinden The Economist 8 Ekim The Economist 8 Ekim