Catalog

MERHABA ANDERS INGRAM’DAN “Hep yazmak istedim, gençlik çağın- da yazmayı denedim, ancak kelimele- ri daha sonraları buldum” diyen ve yaz- ‘Erken Modern ngiltere’de İ dıkları savaş sonrası Alman edebiya- tının klasikleri arasında yer alan, 1972 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi usta ya- zar ve moralist, romanlarının da çoğu- Türk mgesi’ İ nun geçtiği Köln’de doğmuş, Ren böl- gesinin ve Köln şehrinin yaşamını oldu- Kültür tarihçisi Dr. Anders Ingram, Genelde Avrupalıların, özelde ğu kadar sanatını da etkilediğini her za- Timaş Yayınları tarafından İngilizlerin Osmanlı İmparatorluğu man söylemiştir. yayımlanan Erken Modern ve İslam dünyası algısını popüler Nazi Almanya’sı, faşizm, savaş ve İngiltere’de Türk İmgesi* savaş sonrası Federal Almanya’nın siyaset kitapları, seyahat yazıları, adlı çalışmasında, 1453-1700 yılları refah toplumu, yapıtlarının ana konuları iki dünya arasındaki kitap ticareti olmuştur. arasında İngilizcede Osmanlı ve söylenceler üzerinden inceliyor. Almanya’da İkinci Dünya Savaşı’ndan Türklerine ilişkin akademik, İngilizlerin Osmanlı tarihine sonra başlayan ve yaklaşık 1950’lere popüler ve hatta efsanevi bilgi ilgisinin, sadece uzak bir doğu kadar süren Yıkıntı Edebiyatı üretimini ele alıyor. (Trümmerliteratur) hareketinin önemli despotizmine karşı korkudan İstanbul’un fethinden temsilcilerinden, “Ben de Yıkıntı kaynaklanmadığını; bu devasa Karlofça Antlaşması’na kadar Edebiyatı yolundanım” diyen çağının imparatorlukla ticari, diplomatik, Osmanlıların Avrupa’daki yazarı, “Angaje bir yazarım, ama bir kültürel temasların da bu ilginin ilerlemesinin İngiliz kaynaklarına ve gruba değil, ahlakçılığa, hümanizmaya İngiliz tarih yazımına nasıl yansıdığı seyrini şekillendirdiğini ileri angajeyim” demiştir. üzerinde duruyor. sürüyor. Yıl 2025, ünlü yazar ve moralist, ölümünün 40. yılında da büyük etkinlik- lerle anılacak. dehşeti” olarak tasvir etmesi, bir yandan Osmanlı’nın askeri Yapıtlarında neredeyse sadece savaşı KADİR PURDE gücüne duyulan hayranlıkla, diğer yandan bu gücün doğurduğu ve savaş sonrası insanının dramını anla- ahlaki ve dinsel endişelerle örülmüş bir anlatının parçası olarak tıp, “SAVAŞI UNUTMA” ve “SAVAŞMA” TÜRK ULUS DEVLETİNE GİDEN SÜREÇ! sayılmaktadır. diye haykıran, adına kurulan vakfın dün- Osmanlı İmparatorluğu’nda Türklerin yaşayış ve algılanışları- ya yazarlarının kullanımına açtığı İrlan- na ilişkin hem Osmanlı yazarlarınca hem de Osmanlıya dışarıdan TARİHÇİLER, SEYYAHLAR, MİSYONERLER, da’daki çiftlik evinin çitlerinde “BARIŞ bakan yabancı yazarlar tarafından yüzyıllarca sürdürülen tartış- DİPLOMATLAR VE TÜCCARLARIN İÇİN AYAĞA KALK” pankartı asılı duran malar geniş bir külliyat oluşturmuştur. KALEMİNDEN OSMANLI! ustanın yazdıkları, insanların savaştığı, Bugün dahi tartışılan bu olgu; kimlik, imge, imaj, aitlik gibi Ingram, Osmanlı tarihine ilişkin yazıların yalnızca tarihçiler birbirlerini öldürdüğü günümüzde gün- kavramlarla akademik ve popüler üretimin bir parçası olmaya tarafından değil, seyyahlar, misyonerler, diplomatlar ve hatta celliğini hâlâ koruyor. devam etmektedir. tüccarlar tarafından da kaleme alındığını özellikle vurguluyor. Ölümünün üstünden 40 yıl geçse de Sözgelimi kuruluş evresinde, çoğunluğunu Türk nüfusunun Bu çoksesli anlatılar içinde Paul Rycaut’un The Present State ustanın bizlere hâlâ söyleyecek çok oluşturduğu devlet yapısı içinde yazanlarla (Aşıkpaşazade, of the Ottoman Empire (1666) adlı yapıtı özel bir yer tutuyor. sözü var! Neşri, Uzun Firdevsi vs.) Macar illerini, Arap diyarlarını, Fars Rycaut, Osmanlı sistemini yerinde analiz etmiş bir diplomat Heinrich Böll (21 Aralık 1917 / 16 Tem- memleketlerini ele geçirerek farklı din ve ırklardan halkların olarak klasik kaynaklardan çok doğrudan deneyimlerine yaslanan muz 1985) kapağımızda. Nuran Özyer’in yaşadığı çok geniş bir coğrafyayı yöneten imparatorluk yapısı bir tarihsel portre çizmeye çalışmıştır ki bu portre de döneminin yazısı... içinde yazanların (Gelibolulu Mustafa Âli, Celalzâde Mustafa, siyasal ve ideolojik ihtiyaçlarından soyut değildir. Talikzâde Subhi vs.) Türk kimliğini kabul ve tartışma biçimleri Ingram, bu yapıtların hem bilgi aktarımı hem de politik konum- - Kadir Purde (Anders Ingram / Erken doğaldır ki farklı olacaktır. lanma araçları olduğunu ikna edici bir biçimde ortaya koyuyor. Modern İngiltere’de Türk İmgesi / Hatta bu kısmi gerilim hattı 19. yüzyıla kesintisiz olarak Çeviren: Kadir Purde / Timaş Yayınları), EDEBİYAT KURAMI İLE TARİHSEL uzanacak ve burada artık bir Türk ulus devletine giden sürecin - Ferda Fidan (“Şiirle doğup şiirle ANALİZ ARASINDA DENGELİ BİR ÇİZGİ! canlı ve üretken bir tartışma alanını da oluşturacaktır. yaşamak: Alain Bosquet!”), Kitabın en dikkat çekici yönlerinden biri, yazarın İngilizce yazıl- Batı kamuoyunda Osmanlı Türklerine ilişkin bu ilgi de sürekli - Gültekin Emre (Ali Cengizkan, mış Osmanlı tarihlerini yalnızca içerik açısından değil, üretildikleri aynı yoğunluk ve doğrultuda seyretmemiş, özellikle siyasi Şehrin Gölgeleri, Hayat Bahçesi, fiziksel, maddi ve entelektüel bağlamlarla birlikte analiz etmesidir. olaylardan derinden ve doğrudan etkilenmiştir. Everest Yayınları), Yazar, kitapların kimler tarafından yayımlandığını, hangi Anders Ingram, Erken Modern İngiltere’de Türk İmgesi* hedef kitleye hitap ettiğini, hangi kaynaklardan beslendiğini ve - Feridun Andaç (Deniz Gezgin, adlı incelemesinde, bu ilginin yoğunlaştığı dönemlere özellikle nasıl dolaşıma girdiğini ayrıntılı biçimde inceliyor. Ahraz, Yapı Kredi Yayınları / Gözler eğiliyor ve 1453-1700 yılları arasında İngilizcede Osmanlı Ingram’ın metodolojik tercihi, edebiyat kuramı ile tarihsel Kanatlar Çiçekler Kuyruklar, Can Türklerine ilişkin akademik, popüler ve hatta efsanevi bilgi analiz arasında dengeli bir çizgi izliyor. Edward Said’in Yayınları / Yerkuşağı, Yapı Kredi üretimini ele alıyor. Oryantalizm yaklaşımına mesafeli duran yazar, “öteki” Yayınları), İngilizlerin Osmanlı tarihine duyduğu ilginin, sadece uzak bir kavramına indirgenen yorumların yetersizliğine dikkat çekiyor. - Ali Kaan Cerit (Heinz Guderian, doğu despotizmine karşı duyulan korkudan kaynaklanmadığını; Bunun yerine, erken modern tarih yazımının klasik retorik Dikkat Tank! / Achtung - Panzer!: Tank bu devasa imparatorlukla kurulan ticari, diplomatik ve kültürel gelenek, hümanist düşünce ile dini inanç ve düzenlerle nasıl iç Muharebelerinin Gelişimi, Çeviren: Arif temasların da bu ilginin seyrini şekillendirdiğini ileri sürüyor. içe geçtiğini ortaya koyarak farklı bir çözümleme sunuyor. Kaplan, Kronik Kitap), Ingram, 1453’te İstanbul’un fethinden 1699’daki Karlofça Sonuç olarak Erken Modern İngiltere’de Türk İmgesi, hem - Bilgen Üngen (Patti Callahan Henry, Antlaşması’na kadar geçen dönemde İngiliz kamuoyunun Os- Osmanlı tarihinin Avrupa’daki algılanış biçimlerine ilgi duyan Fısıltı Korusu, Çeviren: Burcu Karatepe, manlılara ilişkin tarihsel anlatıları nasıl kurguladığını inceleyerek okuyucular hem de tarih yazımı, kültürel temsil ve erken modern Arkadya Yayınları), anlatıların yalnızca birer gözlem ya da betimleme değil, aynı za- edebiyat konularında çalışan akademisyenler için bir başvuru - Y. Bekir Yurdakul (“Yangın yerinde manda İngiliz kimliğinin inşasında ve Avrupa’daki güç dengele- kaynağı niteliğinde. kitaplara sığınınca...” / Özge Bahar rinin anlaşılmasında merkezi rol oynadığını iddia ediyor. Anders Ingram, İngilizce yazılmış Osmanlı tarihlerini sadece Sunar, Ağaç Çocukları, Bilgi Yayınevi / Kitap, tarih yazımını bir temsil aracı kabul etmektedir. Ingram’a bilgi aktaran metinler olarak değil, aynı zamanda erken modern Luca Tortolini, Ağaç ve Şehir, Çeviren: göre, Osmanlılarla ilgili yazılan metinler, İngilizlerin kendi toplum- İngiltere’nin kendi kimliğini ve dünyasını kurma çabasının bir Eren Cendey, Can Çocuk), sal, dinsel ve siyasal meselelerine dolaylı biçimde ayna tutuyor. parçası olarak değerlendirdiği için bu kitap, tarih ile edebiyat Örneğin Richard Knolles’un 1603 tarihli Generall Historie of - Vitrindekiler, kısa tanıtımlar ve arasında yürütülen çok katmanlı bir anlatı olarak okunabilir. n Mustafa Başaran’ın hazırladığı Bulmaca the Turkes adlı hacimli çalışması, sadece Osmanlıların tarihini ile de düşün trafiği sürüyor! değil, “mutlakiyetçilik”, “despotizm” ve “ahlaki çöküş” * Erken Modern İngiltere’de Türk İmgesi / Anders gibi İngiltere’deki güncel tartışmaları da içine alan alegorik Ingram / Çeviren: Kadir Purde / Timaş Yayınları / İyi okumalar... bir düzleme yerleşiyor. Knolles’un Osmanlıları “dünyanın 240 s. / 2025. lİmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Serhan Eren l Sorumlu Müdür: Betül Berişe l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Uets: 25999 - 15079 - 37611 l Reklam Genel Müdürü: Evsun Sinem Alkan l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 11A/41 KItap Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.