Catalog

Taş Devri’nden bakınca… Şöyle alabildiğine kapsamlı, çağlar ötesine uzanan; bildiğimiz, umduğumuz, tahmin ya da hayal ettiğimiz ne varsa hepsinin bahçesine uğramaya yanı sıra bugünümüze de bakan düşsel bir yolculuğa çıkmaya hazırsanız Taş Devri’nin Asi Kızı Atta ve arkadaşları yolun başında sizi bekliyor. ATTA AVCILARIN Y. BEKİR YURDAKUL YANINA KAÇIYOR AMA… aş Devri’ne gidiyoruz. Toplumsal yapıları, Yine bir sabah kla- ilişkileri hatta görünümleri farklı insan toplu- nın erkekleri av için T lukları (insansı topluluklar / klanlar) arasında yola çıkarlar, Atta’nın olacağız. Bu arada “asi bir kız”la tanışacağız, uzun abisi Wildo da ara- bir arkadaşlık dahası epeyce heyecanlı bir macera larındadır. Atta da bizi bekliyor. kadınlarla yola çıkar Kahramanımızın adı Atta. Yolculuk boyunca ancak aklında av var, ne o bizden ayrılacak ne de biz ondan. Taş Devri kaçıp onlara katılmak vurgusunu görmeseydim yolculuğun / kita- var. Çok geçmeden bın adında, “Ah ne güzel, Hititlere düşüyor bir dönemeçte sakla- yolumuz” diye başka bir merak kuşatacaktı beni. nıp ayrılır kadınlardan Yine de vardım Hatti ülkesine bir çırpıda. ve sıkı bir koşuyla so- Atta, bize / günümüze Hititlerden armağan söz- luğu avcıların yanında cüklerden biri çünkü. Bugün “dışarı” anlamında alır. Geride bırakmak kullansak da o çağdaki anlamı “ata, baba”. ya da kovmak için ar- “Öyleyse hikâyemiz Taş Devri’nden Hititlere tık çok geçtir, umarsız katarlar onu da kafileye. uzanan heyecanlı bir yolculuğu barındırıyor” diye Bir bizonu avlamaya çalışırken kaçmak zorunda düşünürken kapaktaki ayrıntılar orada kalacağımızı kalınca hayvanın önünden, avcı grubun uzağında fısıldayıverdi sakince. kalıp kaybolur Atta. EDEBİYAT BİZİ BAŞLANGICA ÇAĞIRIYOR Ormanda geçen gecelerden birinde sığındığı Bilim ve teknolojinin sağladığı olanaklarla evimiz ağaca tırmanan aslanı mızrağıyla vurunca artık yeryüzünün, bütün bir evrenin varoluşu, geçirdiği Savaşçı Atta’dır ancak hâlâ ailesinden ve arkadaş- aşamalar üzerine epeyce yol almış olsak da daha larından uzaktadır. yeryüzünde ulaşamadığımız, keşfedemediğimiz Pek umutlu olamasa da inatla yolu bulmaya yerler, canlılar, yaşamlar var. çalışırken kendinden birkaç yaş büyük Udal Buna karşın merakımız öylesine büyük ki çıkar karşısına. Bir Neanderdir o. Birlikte Udal’ın bir yanımız günümüz gerçekleriyle uğraşırken üyesi olduğu klana giderler. Artık kayıp değilse bir yanımız yaşını milyarlarla belirttiğimiz de hâlâ uzaktadır. Dünya’mızın dününe, özellikle de uygarlığımızın Udal’ın annesi Dottie, klanın liderİdir ve Atta’yı ilk çağlarına yöneliyor. bir aslanın yediği kızının yerine koyunca işler Galiba yine bir yanımızın büyük düşü yeni karışır. Üstelik o aslanın, Atta’nın öldürdüğü aslan yıldızlara ulaşmanın gizleri biraz da dünden olduğuna inanır. Artık Atta; annesine, babasına, de kimi noktalara değinelim elbette. (epeyce eski günlerimizden / çağlardan) bugüne arkadaşı Okon’a, “Kılkuyuruk!” diye dalga geçen Doğayla kavgaya tutuşmadığımız, doğanın bize yaşadıklarımızda saklı. abisine bile hasrettir. her türlü destek ve yardımı yaptığına inandığımız İşte bu merakın, hevesin, yolculuğun başat Bu “tutsaklık”tan kurtulma planları yaparken bir çağdayız. paydaşlarından biri kuşkusuz edebiyat. Çünkü Neanderlerin başka bir klanında, ne zamandır Klanlar halinde yaşayan avcı toplayıcı farklı iki edebiyat yalnızca yaşamdan değil, bilimden de kayıp olan ablası Palma’yla karşılaşınca biraz insan grubuyla tanışıyoruz: Neanderler ve Mengeller. önce söylüyor. rahatlar Atta. Mengellerin büyük büyük ataları Howieler Hollandalı yazar Jolien Janzing’in peşine takılıp Atta’nın mücadelesine tanık olurken bir yandan binlerce yıl önce Afrika’dan çıkıp gelmişler. çıktığım yolculuk boyunca işte bütün bu gerçek- da doğa insan ilişkilerinde geldiğimiz noktayı, belki Onların geldiği dönemde Serin Yöre’de, leri, yanı sıra değişip gelişenleri, insan ilişkilerini, asıl önemli olarak da doğamızın o çağlardaki do- mağaralarda yaşamakta olan Neanderlerle bugün bile sürdüğüne tanık olduğumuz tavır ve ğallığını derinden duyumsuyoruz. buluşmalarından Mengeller ortaya çıkmış. davranışlarımızı düşündüğümü belirtmeliyim. Henüz mağaralarda ya da ateşin desteğiyle Dolayısıyla Mengeller daha gelişkin bir Toplumsal gerçekliğimiz, toplum kesimleri zaman zaman açık alanlarda konaklayan, topluluktur. Örnekse yiyeceklerini el ve ayaklarıyla arasında yaşananlar, dilde ifadesini bulan yaşam doğanın verdiğiyle yetinen, beslenme zincirinde değil, yalnızca elleriyle yerler. Yemek sonrası ya da ona bakışımız, sınıfların ortada olmadığı o bambaşka bir konumda olan insanın / bizim -bilim ellerini yalayarak değil, bitki ve ağaç yapraklarıyla çağda kimi çelişkilere karşın egemen olan anaerkil insanlarının söyleyişiyle en çok iki yüz bin yılda- temizlerler. yapı, yaşam pratiği içinde kendisini derinden aldığı yol belki çok büyük ne ki dünyayı soluk Ekip dikmelerimize, evler kurmalarımıza, tekerle- duyumsatan değişim... alamaz hale getirişimiz de başka bir gerçeğimiz. ği bulmamıza da epeyce bir zaman var daha. İçtenlikli anlatımıyla bir solukta okuyacağınız Işınlandığımız noktada kendimizi daha gelişmiş HOWIELER, NEANDERLER VE MENGELLER Atta’nın hikâyesi insanın yeryüzündeki bir topluluk olan Mengellerin bir klanında buluyoruz. Janzing’in, arka planı bunca varsıl hikâyesini yolculuğunun sonraki evreleri üzerine de ince ince Avlanma, daha güçlü oluşlarıyla erkeklerin; top- Linda Faas, düşleminde çoğalttığı renk ve desen- düşünmeye çağırıyor. n lerle beziyor. Sözün burasında hikâyemizi Türk- lama işleri de kadınların üzerinde. çemizde var eden Ömür Akyüzlü Lüker’in özenli Ancak on bir yaşındaki asi kız Atta, daha ciddi Atta Taş Devri’nin Asi Kızı/ Jolien Janzing / çabasına da değinmeliyim. bir iş olarak gördüğü avcılıkla uğraşmayı koysa da Resimleyen: Linda Faas / Çeviren: Ömür Akyüzlü Bunca sözden sonra, “anlatılan bizim hikâyemiz”den kafasına bu konuda klandan bir türlü izin çıkmaz. Lüker / Uyurgezer Yayınları / 176 s. / 10+ / 2025. 14 20 Kasım 2025 Desen: LINDA FAAS