Catalog

ATATÜRK PERGAMON ANFİTİYATROSU’NDA / 13 NİSAN 1934 ATATÜRK ASPENDOS’TA TÖRE SİVRİOĞLU’NDAN ‘ATATÜRK VE ARKEOLOJİ’ ‘Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Bir Disiplinin Evrimi’ Arkeolog Dr. Ulaş Töre Sivrioğlu yeni çalışması Atatürk ve Arkeoloji’de (Kafka Kitap), geçmişten günümüze arkeolojinin bu topraklardaki varlığı ve önemi üzerinde duruyor. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e topraklarımızın tarihi eser açısından zenginliğine ve bu zenginliğin günden güne, bazen bilinçli bazen de cehaletten dünyanın dört bir yanına nasıl dağıldığını ve dağıtıldığını anlatıyor. Atatürk ve Arkeoloji, Mustafa Kemal Atatürk’ün kültürel mirasımızı nasıl koruma altına alıp yücelttiğinin ve Türkiye’de arkeoloji biliminin temellerinin nasıl atıldığının hikâyesi. Amerikalı arkeologların cirit attığı Osmanlı toprakları, SELNUR GÜNEŞ Türkiye Cumhuriyeti olana kadar tarihi eser açısından bü- yük bir mirası çoktan yitirmiş oluyor. rkeolog Dr. Ulaş Töre Sivrioğlu’nun yeni çalış- Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Ata- ması Atatürk ve Arkeoloji’de (Kafka Kitap) anla- türk, bu mirasımızın izini sürerken bir yandan da arkeo- A tılanlardan da anlaşılacağı üzere, coğrafyamızda loji alanının Türkiye’de varlığını sürdürmesi ve geliştir- tarihi eser kavramının önem kazanması, kendi tarihimize mesi için kolları sıvıyor. bakıldığında ne yazık ki çok eski zamanlara dayanmıyor. Tüm bu süreçlerin olabildiğince şeffaf ve araştırma- Arkeolojinin bir alan olarak Anadolu’da var olabilmesi cı bakış açısıyla aktarılmaya özen gösterildiği çalışmada, de öyle. Ne var ki bu alan varlığını Anadolu’da oluştura- sanat sahnesindeki varlığımızı kaybedip yeniden kazan- na kadar, tarihi eser bağlamında Osmanlı toprakları dün- ma serüvenimiz beş bölümde aktarılıyor. yanın geri kalanı için yazarın deyişiyle adeta bir açık bü- İlk bölümde, Osmanlı döneminde sahip olduğumuz mi- feye dönüşüyor. ATATÜRK’ÜN ŞEVKET AZİZ KANSU TARAFINDAN AHLAT’TA ras ve bunun önemi üzerinde duruluyor. Ardından sahne- Mısır, Helen ve Mezopotamya uygarlıklarının varlığı- ÇEKİLEN, TÜRK TARİH ARKEOLOGYA VE ETNOGRAFYA ye yabancı arkeologlar giriyor ve mirasımızın dünyanın nı sürdürdüğü tüm bölgeler Osmanlı İmparatorluğu sınır- DERGİSİ’NİN İLK SAYISINDA YER ALAN FOTOĞRAFI dört bir yanına dağılışını izliyoruz satır satır. larındayken ve bu bölgelerin tamamı arkeolojik anlamda İlerleyen bölümlerde ise Cumhuriyetin kuruluşu ve ar- birer cevher niteliği taşıyorken bölgedeki değerli tüm ar- Atatürk ve Arkeoloji, Osmanlı İmparatorluğu’nun son keolojinin ülkemizde varlığına dikkat çekiliyor. demlerinden Cumhuriyetin ilk yıllarına ve oradan günü- keolojik eserler, bazen uluslararası siyasi ilişkileri sıcak Sadece yetkili birimlerin değil, halkın da seferberliğiy- tutabilmek bazen de değerinin farkında olmamaktan kay- müze, arkeolojinin önce gerilemesi, sonra emekleyip ar- le hem dünyanın dört bir yanından hem de ülkede henüz dından koşmaya başlaması, hem kronolojik hem sanatsal naklı olarak başta İngiltere, Almanya ve Amerika olma üzere birçok ülkeye dağılıyor. keşfedilmemiş alanlardan tarihi eserlerimizin gün yüzüne hem de tarihsel bakış açısından sunulduğu yetkin bir ça- lışma. Sahada hiç Türk arkeolog yokken Alman, İngiliz ve nasıl çıkarıldığı anlatılıyor. n CENGİZ ÇAĞLA’DAN ‘TOCQUEVILLE VE ÖZGÜRLÜK’ “Kendi ku¨c¸u¨k du¨nyasına kapanan, kis¸isel c¸ıkarlarınan bas¸ka bir s¸eyi olanaklar ortaya c¸ıkardıgˆı gibi, onu kısıtlayacak hatta bogˆacak bir zemin de yarattıgˆına dikkat c¸eken Tocqueville’in ya s¸ amını du¨s¸u¨nmeyen bireylerden olus¸an toplum, c¸ogˆunluk tiranlıgˆına ve o¨zetleyip, tespit ve c¸o¨zu¨mlerini aktardıktan sonra, bunların c¸agˆımız yumus¸ak despotizme kapı aralamaktadır. siyaset du¨s¸u¨nu¨ndeki yankılarını, besledikleri tartıs¸maları irdeliyor. Tocqueville, moderniteyi radikal olarak sorunsallas¸tıran eles¸tirel Tocqueville’e go¨re demokrasi esas enerjisini “kos¸ulların es¸itligˆi” du¨s¸u¨nu¨rlerden biridir. Modernite ile o¨zgu¨rlu¨k hem c¸elis¸mekte arayıs¸ından alır. O¨zgu¨rlu¨k ise bir ideal, siyasal alana ek olarak hem de uyus¸abilmektedir. Dolayısıyla, o¨zgu¨r geleneklerin var gelenek ve ahlak alanında da bulunması gereken bir erdemdir. oldukları yerlerde korunması, olmadıkları yerlerde de yaratılması ic¸in Onun bu yaklas¸ımı, o¨zgu¨rlu¨k perspektifinden hareket ederek c¸agˆdas¸ c¸aba go¨sterilmesi o¨nem kazanmaktadır kazanmaktadır.” Kitaptan... demokrasiye demokrasi ilkelerinin ic¸inden yapılmıs¸ en o¨nemli eles¸tirilerden birini dile getirme olanagˆ ı verir. Bu nedenle, gu¨nu¨mu¨zde demokrasilerin engiz C¸agˆla, İleti s¸ im Yayınları tarafından yayımlanan o¨zgu¨rlu¨kler alanında sergiledikleri yalpalamalara Tocqueville’in keskin incelemesi Tocqueville ve O¨zgu¨rlu¨k’te, 19. yu¨zyılın o¨nde tespitleri ıs¸ık tutmaya devam ediyor. n C gelen du¨s¸u¨n insanlarından Alexis de Tocqueville’in demokrasi ile o¨zgu¨rlu¨kler arasındaki gergin ve c¸elis¸kili ilis¸kiyle ilgili ufuk ac¸ıcı Tocqueville ve O¨ zgu¨ rlu¨ k / Cengiz C¸ agˆ la / İletis¸ im Yayınları / 292 analizini ele alıyor. Demokrasinin o¨zgu¨rlu¨gˆu¨ ya s¸ ama gec¸irecek s. / 2023. 6 16 Mayıs 2024