Catalog

Dışlamak değil, anlamak! Bir masal, öykü, roman ya da destandan öte bir metinle çıkageliyor Sally Gardner. Alışılmış, donuk kalıplar içinde seyreden eğitim yaklaşımlarına ve bunları besleyen metinlere derinden bir itirazı yükseltirken, farklı ve özgün bir anlama yolculuğuna da çağırıyor okurunu... Nick Maland’ın eşsiz desenlerini de unutmayalım. Sırtında bir çocuk, yelesine tutunmuş; at mı, kaplan mı hevesle dolaşan bir gezi ki- Y. BEKİR YURDAKUL seçemiyorum. tabı… Yok, yok; fantastik bir roman… Sayfalarını ye- Merdivenin ayağını bastığı yerdeyim. Kitaplar çıkı- niden, baştan sona / sondan başa karıştırıyorum. Nick ecenin bir yarısında bir alfabe adasının harfleri yor karşıma; yan yana, üst üste, yığış yığış; hangisine Maland’ın hangi sözcüklere sığdıracağımı bilemediğim arasında uyanıyorum. “Alfabe adası mı??” diye uzansam başka biri “Beni al, beni de unutma!” der gi- / bulamadığım desenleriyle Gongalong Adası’ndan G geçiriyorum içimden. Sonra “A” çıkıyor karşı- bi mahzun bakıyor. Mavi Ay’a, ürkek Ivan’ın doruklardaki yalnızlık evinden, ma, gülümsüyor. Dünya haritasında olmayan bir ada- Kararsız kalışıma o şirin mi şirin Beyaz Balina son suda salınan tekneye ve denizkızına gidip geliyorum. dan geliyormuş. Orası, alfabedeki bütün harflerin gel- veriyor: “Bay Kaplan’ı izle! Sırtındaki Betsy. Mavi Ay’a Öyküyü, Sally Gardner’ın dediklerine göz atmadan, diği yermiş! Derken bir merdiven beliriyor; uçsuz bu- gidiyorlar.” “Mutluluk kimi zaman kırmızı bir balon gibi- kendim baştan yazıyorum. caksız, rengârenk, Ay’a kadar uzanıyor. Ay, mavi mavi dir… O kadar yuvarlak ve büyüktür ki ayaklarınızı yer- gülümsüyor. Nedense hiç şaşırtmıyor beni Mavi Ay! ONCA HIRPALANMAYA KARŞIN… den kesebilir” diye sesleniyor Betsy. Onca basamak Bulutları maviye, ağaçları mora, yaprakları pembe- “Disleksi nedeniyle 14 yaşına kadar okuma yaz- yukarıdan sesini nasıl duyduğuma şaşıyorum. ye boyayan çocuklar düşüyor aklıma. Bir de çocukla- ma öğrenemeyen, dahası birçok okuldan atılan” “A” bir kıyıya çekiliyor. Bütün harfler bir ağızdan rın renk dünyasına karşı çıkan “Bulut mavi, ağaç mor, Gardner’ın anlatısına veriyorum sırayı. sesleniyor: “E, birçok masalın ilk harfi olduğundan sö- yaprak pembe olmaz!” diye tepinen sinirli yetişkinler… ze E ile başlıyoruz!” Onca kitap arasından Bay Kaplan, Bu benzersiz yapıtı bir “tür”le tanımlamaktan daha O maviliğe harflerin şarkısı karışıyor. ilk sayfayı bitirmeden vazgeçiyorum. Anlatı olağanüstü! Betsy ve Mavi Ay bir anda yükseliyor. Onu kucakladı- Ezginin içinden sözleri bulup çıkarıyorum: “Ne de ol- ğım an uyanıyorum. Unutmadan düşeyim notumu: Nurten Hatırnaz’ın en- sa harfleriz biz, ihtiyaç duyulan sözcüklere yeteriz… fes Türkçesi de sarıp sarmalıyor daha ilk tümcelerde… Çocuklar nereye isterse oraya koşar gideriz!” BETSY K GLORY, BAY KAPLAN VE… Yıllar süren onca hırpalanmaya, dışlanmaya karşın Merdivende biri var, ayağında beyaz iskarpinler! Ka- Evvel zaman içinde, dünya haritasında olmayan bir yılmayan Gardner; Londra’nın önde gelen sanat okul- banı kendinden büyük, kuyruğu boyunca uzanıyor! adada yaşayan küçük bir kızın, Betsy K Glory’nin öykü- larından birinden yüksek şeref derecesiyle mezun ol- sü bu. Kitabı merakla açıyorum, her sayfası mavi; harf- mayı başarır. leri, desenleri, hikâyesi, duygusu, heyecanı, oyunları… Ardından tiyatro okuluna burs kazanır ve çok başarılı bir Betsy bir gün Bay Kaplan’la tanışıyor. Ve kendisi- kostüm tasarımcısı olarak saygın yapımlarda görev alır. ni bir anda “mırrrkulade” bir maceranın ortasında bu- “Disleksinin yaratıcı düşünme yeteneği olarak değerlen- luyor. Bir denizkızı, bir dondurmacı, bir dirilmesi gerektiğini” hararetle savunan Gardner, bu yete- sirk dolusu akrobat… Hepsi el ele kurba- neğe daha iyimser gözle bakan Nuword Derneği’ni kurar. ğa prense yardım edip Gongalong “Okumayı daha kolay ve eğlenceli hale getirmek için Adası’nı acımasız devanasından kur- özel olarak tasarlanmış olan mavi mürekkepli Dyslexie fon- tarmak için yola düşüyorlar. Bir ma- tu ile basılan” Bay Kaplan, Betsy ve Mavi Ay’la Gardner, sal bu! Hayır, enfes bir öykü! Dün- alışılmışın dışına çıkma becerisine sahip çocuklarımızı yanın masalları arasında sıradanlığa tutsak eden eğitim süreçlerine derin bir itira- zı da anlatının heyecan dolu akışı içinde metnin dulda- sına ustaca yerleştiriyor. Kısacası, kaçırmayın derim. n Bay Kaplan, Betsy ve Mavi Ay / Sally Gardner / Re- simleyen: Nick Maland / Çeviren: Nurten Hatırnaz / Desen: NICK MALAND Beyaz Balina Yayınları / 192 s. / 10+ / 2024. Neşeli bir dünya… Desarthe, iki kardeşin sımsıcak ilişkilerini sevgiyle harmanlarken Slamone, ona desenleriyle bambaşka bir hava katıyor. Öykünün lezzetinin sözcük sözcük çoğalmasında Mehmet Erkurt’un özenli Türkçesinin katkısı çok büyük. ki kardeş, birbirlerine taktıkları İnuit yerli adlar- lu” bir canavarın yaşadığından kuşkuludur. Abisiyse ren oyunlar ve yolculuklar… la kendi uydurdukları öykülerin kahramanları- Hikâye anlatmayı, gündelik böyle bir şeyin olmadığından kesinlikle emindir. Çünkü na dönüşmüşlerdir. Küçük kardeş Orlando ar- yaşamın her anını her kişisini İ Frrrintek her şeyi bilmektedir. Öyle ki Frrrintek’in Mısır o anlatıya taşımayı seven bir tık Grondouk’tur. Abi Jasper’ın Eskimo dilinden adı piramitlerinin yapılma gerekçesinden de haberi vardır, abiniz varsa küçücük korku ve Frrrintek’tir. Dahası zaman zaman anlatılarına konuk Mars’ta yaşamın olup olmadığından da… endişelerinizin yerini bile ko- olacak anne ve babalarına da yeni adlar vermişlerdir: Çocukluk çağlarımızın, okullu yıllarımızın ilk günleri- layca eğlenceli anlara dönüşebilir. Anneleri Myriam artık Marianne’dir, babala- n nin sınır tanımayan düşleri; her andan, her zorluktan, rı Hector’sa François! Üstelik bütün bunlar aralarında her ortamdan düşsel bir ışıltıyla sıyrılıp çıkma hallerimi- Frrrintek’e Göre Dünya / Agnés Desarthe / Resimle- sırdır! ze enfes bir yolculuk bekliyor bizi… yen: Bruno Slamone / Çeviren: Mehmet Erkurt / YKY Grondouck, yatağının altında “kıllı, dişli, sivri kuyruk- Öykünün bir yerinde bastıran öykü, düşlerde sü- Doğan Kardeş Kitaplığı / 80 s. / 8+ / 2024. 12 16 Mayıs 2024