Catalog

ARTUN ÜNSAL’DAN ‘AŞK OLSUN O KAYIKLARA! MERHABA İSTANBUL’DA KÜREK DEVRİ’NE DAİR’ yküleri, romanları, senar- yoları, eleştirileri, edebiyat Ö dünyasına ilişkin gözlemle- İki kıtanın hâkimi Boğaziçi ri ve anılarıyla yazıyla ilişkimizi hep diri tutanlardan... Kısa süre ön- ce yeni romanı Yalnız Evler Soğuk uygarlığının piyadeleri! Olur ile buluştu okuyucularla. Bu romanının önemli bir özelliği var öyle ki anlatıcısı ona çok benzi- Prof. Dr. Artun Ünsal, Aşk Olsun O Kayıklara! İstanbul’da Kürek Devri’ne Dair (Everest Yayınları) yor, adeta onun anılarına sahipmiş- adlı kitabında, İstanbul’un eski denizcilik kültürünü ustalıkla işliyor. çesine aynı yollardan geçiyor, ya- şadığı yerlerden, benzer bir çocuk- luktan sahneler hatırlıyor. DOÇ. DR. MUSTAFA GÜRBÜZ BEYDİZ Dahası, tıpkı onun gibi o da yazı- rof. Dr. Artun Ünsal, Aşk Olsun O Kayıklara! İstanbul’da yor hatta belki aynı kitapları kaleme Kürek Devri’ne Dair (Everest Yayınları) adlı kitabında, iki almış. Vaktiyle yarattığı kahraman- P kıyı arasında çıktığı metinsel yolculuğunda İstanbul kayık- lar, özellikle aşk romanları yazarı larını ve kayıkçılarını yalın anlatımlı edebi dille birleşen akade- Süha Rikkat karşısına çıkıp ondan mik bir üslupla sayfalarına taşıyor. hesap sorduğunda, anlatıcı tıpkı Bir kayığın bordasından uzanarak Boğaz’ın sularına dokuna- onun da yapacağı gibi, 50 yılı aşan cakmış duygusu veren satırları eski İstanbul’un gündeliğini yaşa- yazı deneyimiyle onunla yüzleşiyor. tıyor. Çeşitli dönem ve sanatçılara ait farklı sanat dallarında karşı- Derken “Hafızamdaki derin oyuk- laşılan, ana teması İstanbul olan görsellerle desteklenen çalışma- lar” diye nitelediği bir yaşamdan nın her satırında hamlacıların nidalarının denizin dalga seslerine birçok yaşama, bir evden birçok karıştığını duyumsamamak olanaksız. eve dağılmış, hiç dinmeyen acılar, genç ölümler, darağaçları, yakın SEYAHATNAME VE HATIRATLARDAN KESİTLERLE tarihin karanlığı beliriyor romanın- DÖNEMİN ULAŞIM ARAÇLARI! da. Ben değil biz oluyor sayfalar! On bölümden oluşan kitapta, İstanbul’un kürek dönemine ait göz- lemlere ve kaynaklara dayanan bilgilere tanıklık edilirken, seyahat- Anımsayışlar, anılar, çağrışım- namelerden referansla kaleme alınan hatıratlardan kesitler eşliğinde lar, yüzleşmeler, itiraflar sağanağı- AHMET SEL dönem ulaşım araçları hakkında da bilgi sahibi olunuyor. na tutulduğu bir sürecin de romanı İlk bölümde İstanbul ve kayıklarına ait bilgiler var ve Boğaziçi’nde Yalnız Evler Soğuk Olur. yıldan 19. yüzyıla hanedan üyelerinin zarafetiyle bütünleşerek kullanılan ulaşım araçları, tarihi kaynaklara atıflarla tanıtılıyor. Hal- Ruhu sonbaharda mühürlü us- gelişim gösteren ve ahşap sanatının yüksek estetik anlayışında çe- kın özel veya toplu halde kullandığı kayık tipolojisi bu bölümün ta yazarın gerçek yaşamına düşsel şitli figür ve motiflerle bezenen saltanat kayıkları, minyatürler, alt başlıklarını oluşturuyor ve zamanının kürek gücüne dayalı yü- anılar yaratarak; keşkeler, ukteler, zen ahşap yapılarını farklı bir bakış açısıyla sözcüklerine aktarıyor. gravürler, tablolar ve fotoğraflar eşliğinde ön plana çıkarılıyor. büktüğü düşlerden hareketle bü- tünlediği, hüzünlü ama bir o kadar KÜREKÇİ LONCALARI VE KÜREKÇİLER DİZELER EŞLİĞİNDE BOĞAZ, HALİÇ, GÖKSU, rengârenk çiçekler, yemyeşil bah- Birinci bölüme paralel ikinci bölüm bu kayıkları kullanan kü- KÜÇÜKSU, KÂĞITHANE KAYIK GEZİNTİLERİ çelerle de dopdolu ümit ziyası bir Sekizinci bölümde, Batılılaşma döneminden başlayarak dille- rekçi loncalarının ve kürekçilerin hem mesleki normlarına hem de alternatif özyaşam. gündelik yaşamlarına ışık tutuyor. re destan anlatılarında yer alan Boğaz, Haliç, Göksu, Küçüksu ve Usta yazar Selim İleri kapağımızda. Ayrıca kitabı okurken emekçi kayıkçı esnafının günlük yaşa- Kâğıthane gibi kayık gezintilerinin divan şairlerinin dilinden dö- Gamze Akdemir’in söyleşisi... dığı güçlüklerin sadece kürek çekmek olmadığı anlaşılıyor. Çün- külen dizeleriyle aktarılıyor. Öner Yağcı’nın, yaşamı ve ya- kü o loncaya zorlukla girmenin ayrıcalığını kendilerinde görmele- İstanbul’un mesire alanları ile yaz gecelerinde mehtabın aydınlat- ri yanında mesleklerini yaparken dikkat etmeleri gereken hususlar zınıyla Nurullah Ataç (21 Ağustos tığı sularda musiki eşliğinde hoş bir sedayla kayık sefalarının top- nelerdir sorusunun yanıtlarına bu bölümde açıklıkla ulaşılıyor. 1898 / 17 Mayıs 1957); M. Sadık lumsal belleğe kazınan hikâyesi konu ediliyor. Üçüncü bölümde ise ekonomiye ilişkin bilgiler yer alıyor. İske- Aslankara’nın Canan Sancak’ın Kı- KAYIKÇILARIN VAR OLMA MÜCADELELERİ leler arasında kullanılan kayık türleri ile kayıkçı esnafının alın te- zıl Su, Ahmet Erkam Saraç’ın Bat- Dokuzuncu bölümde, bir zamanlar Boğaziçi’nde arz-ı endam riyle çektiği her bir küreğin tarifesi ve ücret karşılığı, farklı dö- tığımız Bataklar, Müge Ceyhan’ın eden o güzelim kayıkların ve piyadelerinin zamana yenik düşme nemler içinde anlatılıyor. Letafetsiz Ama Evladiyelik Öğütler sürecinin hüzünlü vedası kaleme alınıyor. ile Esme Sarıtaş’ın Bir Martının Çığ- YEDEKÇİLER, İSKELELER, MARANGOZLAR Ayrıca 19. yüzyılın ilk yarısından itibaren Boğaz’da buharlı ge- lığını Duydum; Y. Bekir Yurdakul’un VE KALAFATÇILAR... milerin bacalarının tütmesiyle süren değişimle birlikte Şirket-i Sally Gardner Bay Kaplan, Betsy Dördüncü bölümde, denizin bir kayıkçı için ne anlama geldiği- Hayriye’nin yandan çarklı vapur seferleri ve bu dönüşüme inatla ve Mavi Ay ile Agnés Desarthe’ten ni açıklıyor. Akıntılara karşı verilen mücadelelerin, yaşanan olay- direnmeye çalışan kayıkçıların var olma mücadeleleri okunuyor. Frrrintek’e Göre Dünya; Doç. Dr. ların ve Boğaz’da zor durumda kalan kayıkçıların yardımına koşan Mustafa Gürbüz Beydiz’in, Prof. SANDALLAR, KİKLER, FUTALAR... yedekçilerin varlıklarının ne kadar önemli olduğu vurgulanıyor. Onuncu bölümde, veda edilen kayık ve piyadelerin yerini alan Dr. Artun Ünsal’ın Aşk Olsun O Ka- Beşinci bölüm, Osmanlı payitahtının Boğaz’daki deniz sınırla- sandalların, kiklerin ve futaların öyküsüne odaklanılıyor. Makine- yıklara! İstanbul’da Kürek Devri’ne rının uzandığı noktalara işaret eden iskelelerden bahsetmekle baş- leşmeyle eski cazibesini kaybeden Boğaziçi’nin dumanlı havasın- Dair; Selnur Güneş’in Arkeolog Dr. lıyor. Bu iskeleler arasında faaliyet gösteren kayıkçı sayıları bir da, eski dönemlerin hasretle anılan mazisine edebiyatçıların gö- Ulaş Töre Sivrioğlu’nun Atatürk ve diğer konu başlığı altında ele alınıyor. züyle yaklaşılıyor. Yazar, bunun yanında kayıkların imalatıyla uğraşan marangoz- Arkeoloji; Emek Yurdakul’un çocuk Artun Ünsal son sözünde ise küreklere veda ediyor. Bütün ki- lar ile kalafatçılar hakkında bilgiler aktardığı gibi bu bölümün so- edebiyatının yetkin kitaplarına iliş- tap boyunca büyük bir keyifle yazdığı o güzelim Boğaziçi’nin gü- nunda kayıkçıların giyim-kuşamlarını da anlatmadan geçmiyor. kin hazırladığı dolu dolu Güncel de nümüzde günden güne tüketilen çehresinden, yok edilen gelenek- Kayığa binen yolcuların sosyal hiyerarşisini, kayık türlerinin bu sayımızda yer alan incelemeler. sel yaşam tadından ve onun yerini alan kimliksiz bir kültür eroz- aynı zamanda toplumsal sınıf farklılıklarının birer göstergesi nite- Kısa tanıtımlar ve Mustafa liğinde Boğaz’da ne şekilde boy gösterdiği çarpıcı örnekleriyle al- yonundan bahsederek, yüreğinde yarattığı derin acıyı betimliyor. Başaran’ın hazırladığı Bulmaca ile Yazar, belki de bundan dolayı “Boğaziçi Uygarlığı”nı terk tıncı bölümde sunuluyor. de düşün trafiği sürüyor. İstanbul Deniz Müzesi’nde tüm ihtişamlarıyla sergilenen salta- edip giden küreklilere özlemle ve yüreğinden gelen sitemle “Aşk İyi okumalar... nat kayıkları ile kadırgasının anlatıldığı yedinci bölüm, 16. yüz- Olsun O Kayıklara” diyor. n lİmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Sorumlu Müdür: Aslan Yıldız l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Uets: 25999 - 15079 - 37611 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. KITAP No: 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.