Catalog

YAYINCILAR YAYIN DÜNYASINA BAKIYOR ‘Yayıncılar farklı olanın peşinde’ AYŞEGÜL UTKU GÜNAYDIN “2019 Türkiye’de krizi daha derinden hissettiğimiz bir yıl oldu. 2017’de yayıncılık alanında bir DELIDOLU VE DESEN YÖNETMENI serpilme ve çeşitlilikte bir artış söz konusu iken bugün yayınevleri, krizin doğal bir sonucu olarak daha kolay satabilecekleri kitaplara yönelmiş durumdalar. 2 019 Türkiye’de krizi daha derinden hissettiğimiz bir yıl oldu. Türkiye Yayıncılar Birliği’nin düzenli olarak yayımladığı verilere bakılınca, 20182019 karşılaştırmasında tablo daha da açık görülebiliyor. Yetişkin, kurmaca dışı ve çocuk edebiyatındaki satışlara bakılınca özellikle son bir yılda düşüş görülüyor. 2017’de yayıncılık alanında bir serpilme ve çeşitlilikte bir artış söz konusuyken bugün yayınevleri, krizin doğal bir sonucu olarak daha kolay satabilecekleri kitaplara yönelmiş durumdalar. Döviz kuru nedeniyle kitaplara ödenen avans, telif gibi etkenlerin kitap üretirken yayınevi üzerinde oluşturduğu yükler, yayıncıları daha çok Türkçe kitap yayımlamaya yöneltti. KURMACA DIŞI KİTAPLARA TALEP ARTTI Dünyadaki genel eğilimlere bakacak olursak her yıl belli başlı temalara odaklanıldığını görüyoruz. İki yıl evvel üretilen kitaplarda, mülteci krizi öne çıkarken bu yıl iklim sorununun ön planda olduğunu söyleyebiliriz. 1620 Ekim tarihlerinde gerçekleştirilen Frankfurt Kitap Fuarı’nda bu yıl kurmaca dışı kitapların daha da çok talep edildiği konuşuldu. The Bookseller’ın fuar sayılarında salt kurmaca eserler yayımlayan dünyanın pek çok yerindeki yayıncının ilk defa kurmaca dışı kitaplar talep ettiği yazıldı. Beden ve zihin sağlığı ile kişisel gelişim alanındaki kitapların yanı sıra iklim krizi, popülizm gibi konulara yer veren kitaplar ağırlıktaydı. Bunun yanı sıra kurmaca ile kurmaca dışı arasındaki ince çizgide duran, anlatıya yakın ve biyografik özellikler taşıyan kitaplarda da bir artış söz konusu. Bu tür kitapların önümüzdeki dönemde Türkiye’de de daha fazla yayımlanacağını öngörmek mümkün. YAYINCILAR FARKLI OLANIN PEŞİNDE Kurmaca alanında ise gücünü her daim koruyan gerilim ve suç kitaplarının yanı sıra yine iklim krizini ele alan romanlar ön planda. Fakat dünyadaki tüm yayıncıların “farklı” olanı aradıkları açık bir şekilde görülüyor. Man Booker’dan Nobel’e, ödül kurumlarının da bir çıkmaz içinde olduğunun söyleyebiliriz. Okur dinamikleri de son on yılda çok değiştiği için böyle bir dönemde yayıncıların arayışları da doğal olarak sürüyor. Krizin Türkiye’yi ve yayıncılığı derinden etkilediği bir dönemde bir yayınevini en öne çıkaran unsurlardan biri olan editörlük kurumunun önemi, önümüzdeki dönemde kitap seçimlerinden redaktörlük hizmetine kadar çok daha ön planda olacak. Bu bakımdan Editör Ne İş Yapar?, 2020’nin en önemsediğimiz kitaplarından biri. Sanat, zanaat ve ticaret faaliyeti olarak kitap editörlüğünün temel aşamalarına, inceliklerine, sorumluluklarına, zorluklarına, imkânlarına dair fikir sahibi olmanın yanı sıra yayıncılıkla ilgili çok temel meseleleri ele aldığı için hem bu alana ilgi duyan okurlar hem de yayıncılar için bir başucu kitabı olacak. FARKLI DİLLERDEN SEÇKİN EDEBİYAT ÖRNEKLERİ Delidolu, bu yılki koleksiyonuyla Suriye’den Cezayir’e, Yunanistan’dan Arjantin ve Brezilya’ya kadar okurlarını yine farklı coğrafya ve dillere ait seçkin edebiyat örnekleriyle tanıştırmayı amaçlıyor. Klasikleşmiş kalemlerin yanı sıra dünya çapında ses getirmiş yeni yazarlar öne çıkıyor. Güz döneminde, İrlanda edebiyatının başarılı isimlerinden, Çizgili Pijamalı Çocuk’un yazarı John Boyne... Anadilinde 80 yıl sonra keşfedilen Ulrich Alexander Boschwitz... Pulitzer Ödüllü Jean Stafford ve Portekizce edebiyatın dikkate değer yazarlarından José J. Veiga... Kitaplarını yayımlamaktan memnuniyet duyduğumuz yazarlardan bazıları... Delidolu Türkçe edebiyat alanında da koleksiyonunu genişletmeye devam ediyor. Ata Tuncer’in Amenna Bulvarı, Özgür Taburoğlu’nun ise Alışveriş Merkezinde Yaşayan Adam adlı romanlarıyla Türkçe edebiyata yeni bir soluk getireceğini ümit ediyoruz. GRAFİK ROMAN OKUR KİTLESİ YÜKSELİŞTE Grafik romanlar ve resimli çalışmalar bakımından yayıncılığın genel gidişine bakacak olursak özellikle son yıllarda Türkiye’de yeni bir bağımsız grafik roman okur kitlesinin oluşmaya başladığını söyleyebiliriz. Bu bakımdan grafik ve resimli çalışmaların gelecekte de okur tarafından daha çok tercih edileceğini söyleyebiliriz. Resimli kitap, grafik roman ve karikatür gibi görselliğin ağır bastığı eserler yayımlayan Desen Yayınları, güz döneminde Yalınayak Gen ile politik manganın en iyi örneklerinden biri olan 10 kitaplık seriye kaldığı yerden devam ediyor. Güçlü çizimleri ve çokboyutlu anlatısıyla gazete kupürlerini, illüstrasyonları ve deneysel çizimleri metinle buluşturan bir kitap olan Aramızda, sonbaharın çok konuşulan kitaplardan biri olacak. Grafik anlatılarında engellilik, psikoz, politik aktivizm, kız çocukları ve kadınlara yönelik şiddet konularını işleyen sanatçı ve akademisyen Una’nın grafik romanı, dünyanın istisnasız her yerinde şiddete maruz bırakılan kadınları ve genç kızları kuşanmak zorunda bırakıldıkları görünmezlik örtüsünü üzerlerinden çıkarıp atmaları için cesaretlendiriyor. n 18 31 Ekim 2019