Catalog

Ermeniler öldüler ama biz de öldük” sunuz? Geleceğe ilişkin nasıl bir umut diye bir kıyaslama üzerinden olayı hataşıyorsunuz? fifletmeye çalışan resmi tarih tezi pek Şöyle: Aradan yüz yıl geçtikten sonçok yerinden kırıldı, çöktü, ayakta kalara ekonomik olarak bunun telafisi çok bilmesinin herhangi bir nesnel, maddi, mümkün değil. Pratik olarak bir karşılığı bilimsel temeli kalmadı. Utancı yenmeyok. Ermenilerin tazminat alması gibi nin yolu bu toprakların en kadim, ne bir şey oldukça zor. Ama biz vicdanımızı kültürlü, en becerikli halkına yapılantemizlemek bakımından Ermeni halkınların hesabını sormaktan geçiyor. Onur dan özür dilemeyi gerçekleştirmeliyiz. kazanacak ve o onuru paylaştığımız için Beyazıt Meydanı’na idam edilen Ermenibiz de kazanmış olacağız. leri anan hiç olmazsa bir plaket koymayı Çok dile getirilen duygu “Üzülübaşarabilmeliyiz. Onların bilimde, sanatyorum ama ben yapmadım”. Bu duygu ta, müzikte bize kazandırdığını övgü ve halini konuşmamak söyleşiyi eksik bıonurla yad edebilmeliyiz. Bize yaptıkları rakmak olur. Hem kabul ediyoruz hem katkıların üstünü örtmek bir yana onu de etmiyoruz. apaçık görmeyi başarabilmeliyiz. Doğru ama “İyi ki yaptık, bir daha Anımsıyorum daha önce soykırımın yaparız” diyenleri de biliyoruz. Onlar sizin için kişisel bir yönü olduğunu dile 24 Nisan’da Agos’un önüne siyah çegetirmiştiniz. lenk koyan zihniyet, “iyi ki yaptık, bir Evet, var. daha yaparız” diyenlerin temsilcileri. Anlatır mısınız? Kişisel derken? Böyle bir kalabalık kitle de var. Özel Sivas’ta, Ermenilerin oldukça varlikle Ermenilerin yoğun olduğu, bugün lığını hissettirdiği Bezirci mahallesinde boşaltılmış kentlerde. Herkes bu utanca doğdum. Ermeni komşularımızla ailemin ortak. Halkımız bu utançtan kurtulmalı. çok iyi ilişkileri vardı. Elmas Ana diye Bunun da yolu tarihle yüzleşmekten bildiğim Ermeni kadın benim neredeygeçiyor. Bu da onların bu topraklardaki se ikinci anamdı. Oğulları, torunları hakkını emeğini bize olan katkılarını arkadaşlarımdı. Hrant’la İsfahan’da, selamlamakla mümkün. Tahran’da, Şam’da, Kahire’de, Erivan’da Hedeflenen sadece Türklerin değil birlikteydik. Büyük bir bölge gezisinin Kürtlerin de yüzleşmesi. Çalışmada böyle parçalarıydı bunlar ve Hrant her gittiğiifade ediliyor. miz kentte Ermeni Doğru, Kürtlerin mahallelerini, kilisebu konuda kullanıllerini bulur, belgeler, bilgiler toplardı. mış olmasına ilişkin Türkiye’den gitmiş önemli bir yazı yer ama orada yakınları alıyor. Fırat Aydınkalmış, yakınlarını kaya kaleme aldı. kaybetmiş, çocuklaBaşlığı da “1880’den rını, torunlarını ora1915’e KürtErmeni da bırakıp gelmiş inHinterlandındaki sanların izini sürerdi. Kısmi Soykırım ve Bulduğu her bilgiyi Soykırımdaki Kürt büyük bir heyecanla, İştirakı Üzerine”. çok açık bir onurla Sonra Türk millibenimle paylaşırdı. yetçilerinin yanı sıra Fark ettim ki onun Ermeni milliyetçileAydın Çubukçu; “Bu toprakları Ermenisizleşriyle mücadele etmek tirme, Müslümanlaştırma politikaları Abdül onur duyduğu her şey beni utandırıyor, gerektiği de vurgula hamit zamanında başlıyor” diyor. içimde bir sıkıntı nıyor. oluyor, gözlerine bakamaz hale geliyor, Muhakkak. suçlu hissediyorum. Evet, suçluluğun bir Tıpkı Hrant’ın yaptığı gibi. parçasıyım, onun onur duyduğu şey be Elbette. Hatta bu konuda Hrant’la nim utancım. Bu utançtan kurtulmanın, ortak bir anımız var: Hrant’la gittiğio onuru paylaşmanın tek yolu ise Ermemiz Taşnak Partisi Genel Merkezi’nde nilerin bu büyük acısını aynı zamanda bir tartışma yaşandı ve onlar Büyük Türk halkının bu büyük kaybını açığa Ermenistan idealini dile getirdi. Büyük çıkartacak bir şeyler yapmak. Biz, İttihat Ermenistan dedikleri işte Anadolu’dan ve Terakki’nin işlediği, Cumhuriyet’in Sivas’tan, aşağıda Antep, Van, Maraş’ı sürdürdüğü büyük suçun utancını taşıkapsayan ve Erivan’a kadar uzanan mak zorunda değiliz. Bundan kurtulmak topraklar. Hrant buna çok sinirlendi için Ermenilerle olan kardeşliğimizi, kök ve “Siz yalnızca Türk halkının değil birliğimizi, bu toprakları birlikte şenlenErmeni halkının da düşmanısınız” dedi. diğimiz gerçeğini haykırmalıyız.ErmeniOrada neredeyse tekme tokat kavga leri yok etmekle nasıl bir kültürel kayba çıkacaktı. Ben şunu sordum orada: uğradığımızı, nasıl yoksullaştığımızı, “Peki, sizin oldu diyelim, nasıl yöneteonların mallarına el koymakla zenginceksiniz? Bir soykırım yapmadan, orada leşmeyip ruhen, ahlâken, vicdanen nasıl yaşayan Türk ve Kürt nüfusunu tehcir yoksullaştığımızı ve çürüdüğümüzü gösetmeden orayı yönetebilecek misiniz? termek istiyoruz. Hrant’ın ölümü, pek Siz de bunu istiyorsunuz. Aynen İttihat çok bakımdan olduğu gibi bu açıdan da Terakki’nin istediğini istemek bugün bir uyanışa sebep oldu. Bizim de kitaba aynı suçu başka bir açıdan tekrar işleadını verirken dayandığımız şey bu. n mek demek.” Dolayısıyla Ermenilerin gamzeakdemir@cumhuriyet.com.tr bu büyük acısını siyasi olarak istismar eden bir akımın varlığı da maalesef söz Utanç ve Onur: 19152015 Ermeni konusu. Bu çalışmanınki aynı zamanda onlara karşı da bir çaba. Soykırımı’nın 100. Yılı/ Hazırlayan: Aydın Çubukçu, Nevzat Onaran, C. Hakkı HRANT’IN ÖLÜMÜ VE UYANIŞ! Zariç, Onur Öztürk/ Evrensel Basım Bundan sonrası için ne öngörüyorYayın/ 392 s. C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1339 Bertell Ollman SUnavlarda Neler YapmalU ve DünyayU NasUl DeRi?tirmeli? ? ngilizceden Çeviren: Deniz Gedizlio ? lu Haluk Gerger CanavarUn ARzUnda ABD Komünist Partisi Tarihi, 19191959 Cilt I: Kurulu? ve Çocukluk Dönemi Edgar Snow Çin Üzerinde Kızıl Yıldız Korkut Boratav’ın “Sunuş”uyla İngilizceden Çeviren: Enis Esmer Michel Beaud Kapitalizmin Tarihi 15002010 Fransızcadan Çeviren Fikret Başkaya 1 5 E K İ M 2 0 1 5 n S A Y F A 2 1