Catalog

O K U R L A R A “O Güzel İnsanlar”.. Zeynep Oral'ın yeni kitabının adı. Mesleğini, yüreğindeki insan sevgisi ile harmanlayarak yapan bir gazeteci Oral. Kitabında çizdiği ve seçimini çok zorlanarak yaptığı 30 portrenin ortak özelliği, ülkemizin aydınlık yüzünü yansıtan kişiler olmaları. Zeynep Oral'la Gamze Akdemir konuştu. “Okur, geçen yıl 'Neden Öldürüldüler'in ilk kitabıyla kucaklaşmıştı. Alt başlığı olan “Babam neden öldürüldü anne!” sorusunu, Taylan Özgür'den Necdet Güçlü'ye, Doğan Öz'den Bedrettin Cömert'e, Necdet Bulut'tan Hakan Şenyuva'ya, Cevat Yurdakul'dan Cavit Orhan Tütengil'e, Kemal Türkler'e, 12 Eylül öncesi vurularak öldürülenlerden 12 Eylül yönetimi altında Mamak Askeri Cezaevi’nde dövülerek öldürülen İlhan Erdost'a değin, annelerin, kardeşlerin, eşlerin ve çocukların, “neden öldürüldüler” sorusunu, neden öldürüldüler sorusuyla yanıtlamaya çalışmıştı. Bu yıl,'Neden Öldürüldüler?' ikinci kitabıyla okura kavuşuyor. “Bu Kan Kurumaz” kitabın alt başlığı. Kanlı Pazar, Koray Doğan, Orhan Yavuz, Akın Özdemir, Bahçelievler Katliamı, Bedri Karafakioğlu, Abdi İpekçi, Ümit Doğanay, Ümit Kaftancıoğlu, Sevinç Özgüner, bize, nasıl, niçin ve neden öldürüldüklerini soruyorlar. “Muzaffer İlhan Erdost değerlendiriyor Orhan Tüleylioğlu'nun kitabını. Muhsine Helimoğlu Yavuz, Diyarbakır Efsaneleri'ni bu kez tek bir ciltte topladı. Erdem Öztop, Muhsine Helimoğlu Yavuz'la bir kaynak kitap olan “Diyarbakır Efsaneleri” üzerine konuştu. Bol kitaplı günler… K TURHAN GÜNAY eposta: cumkitap@cumhuriyet.com.tr turhangunay@cumhuriyet.com.tr imsenin ölürken yanında olmadım bugüne dek. Alpagut Güntekin'i aradıydım, Ulus Baker tam hastanede ziyaret ettiği sırada ölmüş. Kavraması güç duygu olmalı. Düşüncesi bende ne korku ya da yılgı, ne de itki yaratıyor. Birçok yakınımın çekip gittiği an bile, ölümün kendisinden fazla değildir gibi görünüyor bana. Demek istediğim, gerçeklik edimden, buna edim denilebilirse tabiî, yıkıcı olmasa gerek: Ölüme doğru süzülene eşlik etmek yeterince örseleyici durum. Ani, beklenmedik sonları ayırıyorum bunu söylerken; orada içiçe geçer herşey, ayırdedilmesi olanaksızdır. Ölümüne eşlik edilmesi, ağır ağır sönen için avuntu kaynağı olarak gösterilir: Hiç değilse sevenleri, sevdikleri başucunda, yanıbaşındaydı. Bu oturmuş kanı toputopu bir sanı. Salim akılla bakıldığında, kişiliksiz bir yoğunbakım ünitesinde, acı çeken ya da cançekişen anonim komşularının ortasında, yatakta birbaşına, çevresinde kimsesi yokken çekilip gitmek ağır bir tablo oluşturuyor imgelemde. Öyle mi acaba? Hep denir ya, giden dönüp anlatmıyor ki. Yaşarken bazı şeyleri yalnız yapmak ister insan. Ölüm ânı yaklaştığında, ölmek üzere olduklarını anladıklarında, mecalleri kalsa, “beni lütfen biraz yalnız bırakır mısınız?” diyecek olanlar çıkabilirdi. Bazı canlılar, ölüm vaktinin eriştiğini sezince, hemcinslerinden uzaklaşıyorlar. Aries'in kitabında rastlamıştım, Ortaçağda ölmeye çekilirmiş insanlar, çevrelerinden uzaklaşıp; en şık giysilerini giyerlermiş gitmeden. Vakitlice ölmek diye bir ölçü var, onunla sık karşılaşıyoruz. Çoğu kişi yüksek yaşa erişmiş, “sürünmeden” ölmüş yakınlarının ardından, “çekmediği”ni söyleyerek teselli payı çıkarır. Bir de, Anglosaksonların dediği gibi, “high time” ölümler var: Posası çıkmış bir gövde, hepten bunamış bir zihin, işlemez olmuş bir çark, gene de sürmüş de sürmüş. G. B. Shaw bu nedenle kendisinden, yaşamayı sürdürür olmasından bıkmış. Brejniev de bir türlü ölememişti. Onbir yıl dolmuş, “Heine Ölüm Döşeğinde” başlıklı bir şiir yazmıştım, katılacağı Dîvan kitabı oluşasıya onu dosyada beklemeye aldım, sonunda bir dergide yayımlamaya karar verdim. Heine, Paris'te sürgünde yaşarken hastalanmış, onbeş yılı aşkın bir süre öldü ölecek telâşı içindeki gazetecileri bekleterek o koşullarda varoluşunu sürdürmüştü. Genç ve güzel eşi, sadakatını koruyarak ona eşlik etmiş. Arada çıkar, ChampsElysées butiklerinden son moda Enis BATUR Pervasız Pertavsız REFAKATÇİ Yiğit Bener için, Erhan Bener’in anısına bir elbise alır, kocasına nasıl durduğunu sorarmış. Heine son soluğunu verdiğinde ne düşünmüştür, merak ederim. Sartre öldüğünde, Castor'un yatakta yanına uzanarak saatlarca öyle yattığını anlattıydım Fatma Tülin'e “bunu nereden biliyorsun?” diye sordu bana; “yazdıklarından biliyorum” yanıtını alınca da, “kimse bilmeseydi doğru olurdu” dediydi. Sanırım haklıydı. Şu var ki, sahne de pek şiirseldi hani. Bir seferinde de, Wannsee'deki Yazarlar Evi'ndeki odamızdan çıkmış, göl kıyısından az içerideki, Henriette Vogel ile Kleist'ın ortak taşını ziyarete gitmiştik. Yolda, dönerken ve dönüş sonrası başbaşa akşam yemeği yerken, vurguneşiği derinliğinde, konuşmuştuk. Herşeyi yazdığımı sanıyor kimileri, mahfuz tuttuklarımı bilebilseydiler. Uzun aralarla birkaç kez Carrington'ı izledikten sonra da öyle konuşmalarımız olduydu. Ortaklaşa ölüm kararı alıp uygulamakla, “ardından yaşamak neye yarar?” sorusunun yanıtını gerektiren süreci hızla katetmek bir tutulabilir mi? Tutulsun tutulmasın, kendi payıma, Carrington'un seçiminin, Emma Thomson'dan sinema tarihinin en güçlü dramatik oyunculuk derslerinden birini karşımıza getiren o son uykuyu işleyen son sabahın en ucunda, dışarıdan duyduğumuz tek tok tüfek sesine götüren kararlığın mutlak bir refakat biçimi olduğuna varıyorum ben. Akıp giden hayatımızı ölümler doldurur. Bir tanesi vardır ki, onu yaşamaktan öteye geçmek ister insan. ? İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına İlhan Selçuk? Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız ? Yayın Yönetmeni: Turhan Günay ? Sorumlu Müdür: Güray Öz ? Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı ? Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. ?İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişliİstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 ? Baskı: İhlas Gazetecilik A.Ş. 29 Ekim Cad. No: 23 Yenibosna İstanbul Tel:0 (212 454 30 00 ? Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden / Reklam Müdürü: Eylem Çevik? Tel: 0 (212) 251 98 74 75 0 (212) 343 72 74 ?Yerel süreli yayın ? Cumhuriyet Gazetesinin ücretsiz ekidir. CUMHURİYET KİTAP SAYI 931 SAYFA 3